90 menedżer zdrowia lipiec–sierpień 6/2010
n o w e t e c h n o l o g i e
Do zobaczenia za 20 lat!
Placówki służby zdrowia, inwestując w nowoczesną aparaturę dla swoich pracowni diagnostycznych, w specyfikacjach przetargowych jasno określają para- metry oraz funkcjonalność urządzeń. Oczekują sprzę- tu, który umożliwi im efektywną pracę, a co za tym idzie – zwiększy bezpieczeństwo pacjentów. Podsta- wowe kryteria to: polska lokalizacja językowa, intu- icyjna obsługa, współpraca archiwum krótkotermino- wego z długoterminowym, swobodna obróbka obrazów, funkcja szybkiego podglądu obrazów (pro- gresywne wyświetlanie obrazu na stacji klienta), zapi- sywanie wszelkich zmian w obrazach i opisach, dowol- ne sortowanie obrazów.
Specjaliści podkreślają, że możliwość wglądu w archiwalne wyniki badań i ich porównania z obec- nymi odczytami pozwala na stawianie szybszych i traf- niejszych diagnoz, co skraca pobyt chorego w szpitalu i ogranicza wydatki placówki. Oczekiwania dotyczące sprzętu związane są także z podpisanym 29 lipca tego roku przez Ministra Zdrowia rozporządzeniem w spra-
wie rodzajów dokumentacji medycznej służby medy- cyny pracy, sposobu jej prowadzenia i przechowywa- nia oraz wzorów stosowanych dokumentów. Określa ono, że dokumentację medyczną przechowuje się w warunkach zapewniających ochronę danych w niej zawartych oraz zabezpieczających przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą i dostępem osób nieupoważ- nionych, a także umożliwiających jej wykorzystanie bez zbędnej zwłoki przez min. 20 lat.
– Zapewnienie bezpieczeństwa danych medycznych prze- chowywanych w systemach elektronicznych oraz możliwość ich swobodnego, szybkiego przeglądania to elementy kluczowe dla właściwej diagnozy – potwierdza Karolina Koprowska z firmy Carestream Health Polska specjalizującej się w systemach diagnostycznych. – Przykładowo, pierw- szych nośników CD, które pojawiły się 10 lat temu, obecnie z wielu względów nie uda się już odczytać. Są też szpitale, które straciły całe archiwa przez awarię sprzętu czy chociaż- by w wyniku nieszczęśliwych zdarzeń, takich jak powódź lub pożar. Dlatego też dane medyczne należy przechowywać,
fot. iStockphoto
Nawet najbardziej zaawansowane techno-
logicznie systemy diagnostyczne tracą
wiele ze swojej funkcjonalności, jeżeli
dostęp do wyników i archiwów badań nie
jest szybki i intuicyjny. Część z oferowane-
go obecnie sprzętu umożliwi przeglądanie
oraz interpretowanie zrobionych dziś obra-
zów także za kilkadziesiąt lat!
92 menedżer zdrowia lipiec–sierpień 6/2010
n o w e t e c h n o l o g i e
wykorzystując do tego sprawdzony sprzęt. Aby dodatkowo je zabezpieczyć, warto skorzystać z propozycji wyspecjalizowa- nych firm, jak np. Carestream, i zlecać im usługi bezpieczne- go przechowywania danych medycznych – dodaje.
Wygoda dla radiologa
Jednym z najważniejszych elementów systemów diagnostycznych są stacje opisowo-archiwizujące. To na nich diagności mają wgląd w wyniki badań, pracu- ją na zdjęciach i to one odpowiadają za odpowiednie zapisywanie i archiwizowanie danych.
Carestream Health stawia w tym zakresie na prosto- tę obsługi i konfiguracji w połączeniu z bogatymi moż- liwościami obrazowania. Najlepiej filozofię opracowywa- nia sprzętu przez tę firmę obrazuje stacja robocza CARESTREAM PACS MX Workstation, która jest samodzielną, scentralizowaną platformą do przeglądania i analizy obrazów. Umożliwia ona takie ich sformatowa- nie, aby osiągnąć najbardziej efektywny rozmiar i układ.
Znacząco zmniejsza to koszty i zużycie klisz. Stacja pozwala na stawianie pewniejszych diagnoz dzięki całej gamie zintegrowanych narzędzi do wykonywania pomiarów i manipulacji obrazami. Oferuje także możli- wość odbierania, analizy i naświetlania obrazów z dowolnego typu badania zgodnego z DICOM. Wbu- dowana baza danych firmy ORACLE pozwala na szyb- ki i prosty dostęp do badań pacjenta i obrazów za pośrednictwem widoków ekranowych z filtrami wyszu- kiwania. Najstarsze badania można usuwać automatycz- nie, a te najbardziej istotne zabezpieczyć przed usunię- ciem. Stacja robocza pozwala też na tworzenie archiwów na fizycznych nośnikach CD, DVD lub BlueRay.
Stacja przeznaczona jest do pracy z systemami KODAK DIRECTVIEW CR i DR, z których każdy także zawiera rozwiązania ułatwiające pracę radiolo- gom. Przykładowo, rodzina systemów Kodak Direct - View Elite/Classic poza wygodnym skanerem płyt ma także stację technika, składającą się z czytnika kodów paskowych i dotykowego ekranu z intuicyjnym menu do wprowadzania danych pacjentów oraz przegląda- nia i przetwarzania obrazów (zmiana kontrastu, jasno- ści, wzmocnienia, powiększanie, obracanie, funkcje pozytyw – negatyw). System umożliwia też prowa- dzenie wielu statystyk, np. zdjęć odrzuconych, wyko- nanych z uwzględnieniem opisu technika wykonujące- go badanie.
Specjaliści obsługujący sprzęt klasy DR (CARE- STREAM DRX-Evolution oraz KODAK DIRECT - VIEW DR) mogą liczyć na takie udogodnienia, jak m.in.: automatyczne ustawienie się sprzętu w odpowiedniej pozycji do badania, możliwość popra- wy jakości obrazów oraz integracja obrazów z syste- mów DR i CR. Dodatkowo uzyskują oni dane pacjen- ta bezpośrednio ze szpitalnego systemu HIS/RIS, co eliminuje potrzebę ich ręcznego wprowadzania.
W maju tego roku aparat radiologiczny DR 3500 po
raz pierwszy w Polsce został zainstalowany w Samo- dzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Radziejowie. Szpital kompleksowo ucyfrowił zakład radiologii za 5,1 mln zł. W ramach tego projektu oprócz aparatu rentgenowskiego DR 3500 lecznica zakupiła także m.in. stół radiologiczny SPT1 firmy CARESTREAM Health oraz oprogramowanie PACS i RIS firmy Pixel.
Prosta i szybka diagnoza
Szybkością i prostotą obsługi oraz obróbki danych charakteryzuje się również, pracująca w standardzie DICOM 3.0, stacja diagnostyczno-opisowa IMPAX 6.x EL firmy Agfa HealthCare.
– Stare pracownie nie mają dostępu do poprzednich badań obrazowych pacjentów. Tym samym narażają ich na dodatkowe, niepotrzebne badania i zbędne promieniowanie RTG. Drukują paczki drogich błon cyfrowych z badań MR i CT i tony papieru – mówi Andrzej Wieczorek z Agfa HealthCare Polska. – Stacja diagnostyczna Agfa IMPAX 6 EL spełnia rzeczywiste wymagania diagno- styczne. Cyfrowe obrazy są prezentowane radiologowi natychmiast po ich wykonaniu, a postawienie prawidłowej diagnozy jest prostsze i szybsze niż dotąd – dodaje.
Stacja może pracować jako licencja pływająca – klient systemu IMPAX, który jest nowoczesnym sys- temem diagnostycznym o potężnych możliwościach rozbudowy, m.in. o specjalne aplikacje kliniczne (orto- pedia, angiografia, wirtualna kolonoskopia i inne).
Uruchomienie licencji diagnostycznej jest możliwe na każdym stanowisku komputerowym, które może również zostać skonfigurowane jako niezależne stano- wisko diagnostyczne z własną bazą danych i z możli- wością współpracy z dowolnym systemem Pacs lub z urządzeniem diagnostycznym wysyłającym obrazy w standardzie Dicom.
Choć IMPAX 6 EL jest oferowana jako stacja dia- gnostyczna dla systemu radiografii, to nie ogranicza się tylko do obsługi urządzeń RTG-CR. Standardowy pakiet oprogramowania zawiera również obsługę cyfrowych aparatów RTG (DR) i USG. Dostępne są także licencje pozwalające na rozbudowę systemu o obsługę badań tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego czy medycyny nuklearnej.
Stacja dostarczana jest wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem zarejestrowanym w klasie IIa, umożliwiającym bezpieczne wykonywanie typowych operacji stosowanych podczas obróbki obrazów dia- gnostycznych, m.in.: powiększenia, kalibracja obrazu i pomiary odległości i kątów, dowolne obroty, doda- wanie komentarzy i kształtów geometrycznych, zmia- ny kontrastu i jasności, przełączanie pomiędzy obraza- mi badania, łączenia kilku obrazów w jedno badanie, wyświetlania znaczników DICOM i ich wartości, wyświetlanie i ukrywanie danych demograficznych pacjenta.
lipiec–sierpień 6/2010 menedżer zdrowia 93 Obsługa stacji jest intuicyjna i bazuje na standar-
dowej metodzie „przeciągnij i upuść”. Predefiniowane profile użytkownika ułatwiają interpretację typowego i powtarzalnego materiału diagnostycznego. Łatwy w obsłudze interfejs graficzny zapewnia natychmiasto- wy dostęp do wszystkich obrazów i znacznie zwiększa wydajność pracy radiologa. Listę poprzednich badań pacjentów można przeglądać i przeszukiwać według nazwiska, daty urodzenia, numeru pacjenta, numeru badania, lekarza kierującego, słów kluczowych i innych. Każde badanie może zostać wydrukowane na kamerach cyfrowych poprzez protokół DICOM Print.
Badanie lub zestaw badań pacjenta może zostać zapi- sane na płycie CD/DVD wraz z przeglądarką DICOM uruchamiającą się automatycznie na komputerach klasy PC.
Należy podkreślić, że dzięki długoletniej obecności na polskim rynku Healthcare IT i ponad 140 instala- cjom opisywanych systemów w Polsce, stacje Agfa Impax 6 są już zintegrowane z każdym dostępnym sys- temem RIS/HIS. Integracje te umożliwiają lekarzowi pracę w obu systemach za pomocą jednej myszy i jed- nej klawiatury oraz dają mu pewność, że pracując na stanowisku trzymonitorowym (2 monitory diagno- styczne + 1 LCD), opisując badania na monitorze LCD z systemem RIS, będzie mógł automatycznie otworzyć okno opisowe dla właściwego badania aktualnie oglą- danego pacjenta prezentowanego na monitorach dia- gnostycznych. Dzięki dołączeniu do systemu PACS radiolog uzyskuje dostęp do wszystkich badań danego pacjenta, także tych wykonanych podczas wcześniej- szych pobytów w szpitalu. Po podłączeniu do sieci RIS i integracji HL7 ma on od razu wgląd zarówno do zdjęć, jak i innych danych pacjenta (m.in. opisy poprzednich badań pacjenta, przyczyna skierowania, komentarze technika wykonującego badanie oraz zawsze najbardziej uaktualnione dane pacjenta, w przypadku ich dodania lub poprawienia przez rejestrację).
Inne zalety stacji to m.in.: modułowy system licen- cji umożliwiający ekonomiczną rozbudowę i konfigu- rację systemu zgodnie z rosnącymi wymaganiami użytkownika oraz polski interfejs użytkownika opro- gramowania wraz z polską pomocą kontekstową.
Systemy Agfa HealthCare nieustannie wprowadzają w Polsce innowacje w dziedzinie informatyki medycz- nej. Przykładem mogą być: w 2007 r. trzecia instalacja w Europie systemu PACS na systemie zwirtualizowa- nym oraz serwerach kasetowych (blade) z macierzą SAN w 10. Wojskowym Szpitalu w Bydgoszczy, sieć teleradiologii wielu systemów PACS dla firmy ENEL-MED w 2008 r., Teleradiologia Dolnośląska – pierwszy regionalny system teleradiologii w Polsce – w 2009 r. oraz pierwsza instalacja systemu archiwi- zacji długoterminowej typu GRID w Polsce w Dolno- śląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu w 2010 r.
Adam Majewski
