Ziemia : ilustrowany miesięcznik krajoznawczy, 1946, spis treści

TREŚĆ ROCZNIKA XXX „ZIEMI” 1946 ROKU

A R T Y K U Ł Y PROGRAMOWE l ID EO LO G IC ZN E

Co myślą krajoznawcy o turystyce — referat Kazimierza Staszewskiego na Kongresie

Turystycznym ■

Fotografia krajoznawcza w Polsce — Jana Bułhaka . ...

Krajoznawstwo i turystyka Stanisława L e n a rto w ic z a ...

Obozy krajoznawcze — Pro/, dr Tadeusza Prus-Wiśniowskiego . . . . Turystyka masowa w Tatrach Juliusza

Z b o ro w s k ie g o ...

Zagadnienie turystyki powszechnej — Sta­

nisława Lenartowicza ■ •

E T N O G R A F IA Łużyce —. Jana Reychmana .

Taniec zbójnicki — Mieczysława Czcibor- Cholewy ...

G EO G R AFIA

O nowych nazwach polskich — J■ Wąso­

wicza ...

Sudety •— Mieczysława Orłowicza Zwiedzajmy ziemie odzyskane 1 — Mieczy­

sława O r ł o w i c z a ...

G EO G R AFIA GOSPODARCZA Sikarby mineralne Dolnego Śląska

Antoniego Wrzoska ■ ■ ■ ’

GŁOSY C Z Y T E LN IK Ó W — August Zie­

liński ...

H IS T O R IA

Warowny obóz Kościuszki w Bosutowie — Kazimierza Sosnowskiego

|Nr 9 str. 20.

K R O N IK A M O R SKA - N r 1 - 2 str. 32

¡Nr 6 str. 24, N r 7 str. 24.

K R O N IK A O C H R O N Y IPRZYRÓDY str. 30, N r 3 str. 16, N r 6 str. 23, (Nr 8 str. 23, N r 9 str. 24.

K R O N IK A T U R Y S T Y C Z N A - N r l - ^ t r . 25 N r 3 str. 13, N r 4 str. 23, N r 5 str. 16, N r 6 str. 21, N r 7 str. 22, N r 8 str. 21, iNr 9 str. 21.

K R O N IK A Z A G R A N IC Z N A - N r 1—2 str. 32, N r str. 16, N r 6 str. 24.

O C H R O N A PRZYRODY Co słychać w Puszczy Białowieskiej? —

Prof. dr Tadeusza Vetulaniego ■ (Parki narodowe i rezerwaty — Dr Stefana

Jarosza ...

O D REDAKCJI •

O D W Y D A W N IC T W A

Dr.

N r Str

OPISY I W Y C IEC ZKI

Drawa — rzeka ziem' odzyskanych — Marii Podborskiej-Okołów

jezioro Rożnowskie — M arii Podhorskiej-

N r Str

9 3

3 11 O k o l ó w ...

Kocie Góry — J. Wąsowicza.

5 11

7 5

6 14 Lasy i jeziora Pomorza Zachodniego —

inż. T. Falkowskiego . . . . 8 3

5 2 Ogrody kórnickie—Franciszka Jaśkowiaka Paczków—(Polska Carcassonne — D r Mie­

4 9

8 2 czysława Orłowicza ■

Racławice — Kazimierza Sosnowskiego

7 7 9 12 6 2 Tam, gdzie się Chopin urodził... — Kazi­

mierza Hugo-Badera . 7 16

3 2 Turystyczne walory Wielkopolski — Fran­

ciszka Jaśkow iaka... 1 - 2 13 1 -2 17 Wambierzyce — śląska Kalwaria — Dr

Mieczysława Orłowicza . . . . 9 8

6 7 Warszawa — Władysława W oydyny . Warszawa dzisiejsza —> Wł. Woydyny.

W olin i Uznam — wyspy u wrót Odry —

4 2

. 8 8

3 7 Zygmunta Rakowieckiego 7 11

1 -2 9 Z wędrówki po Sudetach — Stanisława

Lenartowicza . N r 5 str 16, N r 6 str. 10 1—2 5 tZ wschodniego (Pomorza — A. S. W ielo­

polskiego . . . . N r 4 str. 16, (Nr 5 str. 13 Z wycieczki do Sycowa—H aliny Leonhard

7 2 P IŚ M IE N N IC TW O

Powojenne piśmiennictwo krajoznawcze — 7 20 J- R ...

PRZEG LĄD KO NSERW ATORSKI I M U ­ Z E A L N Y — N r 1 - 2 str. 30, N r 4 str.

1 - 2 21

. 24, (Nr 8

6 5 • str. 22.

-2 str . 25. SŁOWO WSTĘPNIE — Zarządu Głównego Ir 8 str. 20, P. T. K ...

TU R Y STYK A

1 - 2 2

(r 3 str. 16, . Stan powojenny schronisk karpackich

D r Mieczysława Orłowicza . 3 9

iN;r 1—2 Wydawnictwa Turystyczne — N r 1—2 str . 29, N r 4 7 str . 23 str. 24.

Z A B Y T K I B U D O W N IC T W A Dwa ratusze Gdańska — Jana Kilarskiego Odbudowa i badania w katedrze poznań­

skiej — Franciszka Jaśkowiaka ■ O kościółku św. Marcina we W rocławiu —

h. h. . . . .

U gdańskiej Panny M arii—Jana Kilarskiego

Z (PIŚM IEN NICTW A — N r 3 str. 12, N r 4 str. 18, N r 5 str. 19 N r 6 str. 17, N r 7 str. 18, N r 8 str. 18, N r 9 str. 16.

ZYC IE O R G A N IZA C Y JN E P.T.K. - N r. 1 - 2 str. 23, N r 4 str. 19, N r 5 str. 22, N r 6 str. 18, N r 7 str. 21 iNr 8 str. 20, Nir 9 str. 19.

14

6

*

| ) , J t j ■

9- . .

1

hit Str N i Str

ŻYCIORYSY I WSPOMNIENIA

POŚMIERTNE

Aleksander Janowski (W uj) — Tadeuszu

W o j n o ... 1 -2 2

I l u

s

G Ó R N IC TW O I PRZEMYSŁ

Kamieniołomy granitu w Strzelinie 7 4 Szklarska Poręba. Huta Szklana — E. Fal­

kowskiego ... 7 4 Wałbrzych. Fabryka porcelany —1 E. Fal­

kowskiego ... ■ 7 4 GÓRY

Hejszowizna. Droga z Kudowy na Hejszo-

wiznę . 6 13

Karkonosze. W idok na Śnieżkę. 1—2 10 Pieniny. Przełom Dunajca koło Przechod-

ków Wielkich. W dali szczyt Sokolicy.

T. i S. Zwolińskich . . . . 4 13

Pieniny. Przełom Dunajca kolo „Stuletniej

Studni". T. i S. Zwolińskich . 4 21 Pieniny. Przełom Dunajca u stóp Trzech

Koron. T. i S. Zwolińskich . 4 12 Pieniny. W idok ze szczytu Sokolicy na

przełom Dunajca. T. i S. Zwolińskich 4 1 Snieznik. Droga na Snieżnik w górach

Kłodzkich. , ... 6 15 Tatry. Limba i Mnich nad Morskim Okiem.

T. i S. Zwolińskich, Zakopane . 6 4 'Sowie góry. W idok z gór Wałbrzyskich

na góry Sowie... 6 11 JEZIO RA

Jeziorko Grodno na wyspie W olin 7 14 Jezioro Krosino. Gustawa Ombacha . 9 5 Jezioro Stare Drawsko. ]. Bułhaka 8 5 5 Stawów kolo Połczyna. J. Bułhaka . 8 6

W ielki Staw w Karkonoszach . 6 10

Zapora i jezioro Rożnowskie. J. R utkiew i­

cza, Kraków . . . . . . 5 13

K R A JO BR AZY OGÓLNE

Krajobraz pomorski. J. Bułhaka . 8 4

Żuławy p. E lb lą g ie m ... 4 16 Żuławy p. E lb lą g ie m ... 4 17

M A P K I

Mapka Kocich Gór... 7 5 M A R T Y R O L O G IA PO LSKA

Warszawa. Miejsce 2-ej publicznej egzeku­

cji masowej (ul. Piusa X I N r 17).

J. B u ł h a k a ... 8 9 M O RZE

W idok na Zalew W iślany z serpentyny nad

Kadiną . . . 5 14

O GÓ LNE W ID O K I M IA S T I MIEJSCOWOŚCI

Elbląg. Bulw ar... 1 - 2 8 Ełk. W idok ogólny... 1 - 2 6 Frombork. Przystań. Na wzgórzu pomnik

Kopernika... 5 15

Aleksander Patkowski — Piotra Benacz-

kowskiego . . . . . 1—2

Kazimierz Kulwieć — Tadeusza Wolskiego i R edakcji... 9

r a c j e

Gdańsk. „D łu gi Most“ . W idok przedwo­

jenny... 3 Gdańsk. Motława i Długi Most obecnie.

J. Bułhaka... 3 Jelenia Góra w Karkonoszach. . . . 1—2

Klod-ko. Widok ogólny. Inż. J. Mańkow­

skiego ... 6 INowa Wieś na wyspie W olin. . . 7

Szczecin. Wybrzeże Odry. Siedziba urzędu

■wojewódzkiego. W idok przedwojenny. 3 Trzebnica z Winnej G óry... 7

Wałbrzych. W idok ogólny. E. Falkow­

skiego. ... 7 Wambierzyce. Orka na tle starego gaju.

Mgr. T. Dohnalika... 9 Wambierzyce. Widok ogólny. Mgr. Ta­

deusza Dohnalika . . . . .

9

Wrocław. Śródmieście. W idok przed­

wojenny. . . . 3

PORTRETY FO TO G R AFIC ZN E

Aleksander Janowski. J. Raczyńskiego . 1—2 Kazimierz K u lw ie ć ... 9 D r. M . Orłowicz przy ognisku. Mgr. T.

Dohnalika . . . 9

Aleksander Patkowski . . • . 1—2 RĘKOPISY

Stronica z księgi pamiątkowej w Żelazowej W o li . ... 7

R U IN Y

Gdańsk. Kościół (P. M arii (stan obecny).

J. B u ł h a k a . ... 3 Gdańsk. Kościół IP. M a rii (stan obecny).

]. Bułhaka... 3 Gdańsk. Ratusz staromiejski (stan współ­

czesny). Fot. z rysunku M. Kilarskiego. 4

Malbork. Zamek Krzyżacki. . . . 4

Warszawa. Kościół św. Aleksandra. Jana B u ł h a k a ... 4 Warszawa. Wnętrze katedry. J. Bułhaka. 4 Warszawa. Wnętrze katedry. Grobowiec

Pacellego. Jana Bułhaka. . . . 4 Warszawa. Zamek Królewski. J. Bułhaka. 4

R Z E K I I W O DO SPADY

W idok z Kocich Gór na padół Baryczy. 7 Drawa wchodzi w lasy. G. Ombacha. . 9 iNa brzegach Drawy. G. Ombacha . . 9 Zastawki na szlaku Drawy. G. Ombacha. 9 Elblążka pod Elblągiem... 4 Spiętrzona Slęza w Górach Sowich 1—2

Wodospad pod Szklarską Porębą. 5

4

2

9

9 9

1 14

8 6

2

11

9

7

3 2 11

4

18

5

5

8 16

5 5

4 5

6 6 6 7 17 1 i 8

I I

ter S i N r Str

R ZEŹBA I S Z T U K A STO SO W ANA Solice, (Podpis błędny: Cieplice).

5 17

Kobyłka. Kościół pojezuicki. Fragment Świnoujście. Dom uzdrowiskowy i plaża. 7 12 gzymsu w presbiterium. ]. Raczyń­ Z A B Y T K I B U D O W LA N E , H IS T O ­

skiego... 3 12 RYCZNE, P O M N IK I I KOPCE

Oliwa. Cela „pokoju oliwskiego“ w kla­ Bierutowice. Kościół „W ang". .

5

19 sztorze. J. Bułhaka... 6 19 Dom w Bosutowie na miejscu b. dworu

Poznań. Wnętrze katedry (przed zniszcze­ kapitulnego. Dr. W. Medweckiego. 6 5

niem). H . Poddębskiego. 8 17 Niewykończony pomnik Kościuszki w Bo­

Warszawa. Wejście do Muzeum ¡Narodo­ sutowie. Dr. W. Medweckiego. 6 7

wego Z. Chomętowskiej. 8 14 Gdańsk. Brama dolna. Jana Bułhaka. 3 1

SC H R O N ISK A TURYSTYCZNE Gdańsk. Kościół P. M arii (stan przed

■Schronisko Polskiego Związku Harcerskie­ w o j n ą ) ...

3

4 go na Głodówce p. Bukowiną Tatrzań­ Gdańsk. Ratusz przy ul. D ługi Targ (przed

ską. B-ci Zwolińskich . . . 4 22 zniszczeniem wojennym). Fot. z rysun­

Tatry. Schronisko P.T.T. na H ali Gąsieni­ ku Macie Kilarskiego . . . . 4

8

cowej. B-ci Zwolińskich. 4 22 K órnik. Sień w zamku. R. S. Ulatowskiego. . 1 -2 15 Tatry. Spalone schronisko w Dolinie 5 Sta­ (Kwidzyna nad Wisłą. Zamek krzyżacki

wów. W idok przed spaleniem. B-ci i kościół. , . . . 1—2 11

Zwolińskich. ... 4 15 Jelenia Góra, Podcienia w rynku. 5 1

SZTYC H Y ( reprodukcje) Jelenia Góra. Rynek i studnia Neptuna. . 5 16

Syców w połowie X V III w. Fotografia Malbork. Zamek W ielkich Mistrzów K rzy­

sztychu. ... 9 16 żackich. ... 1—2

7

Ś W IA T R O ŚLIN N Y Paczków. Baszta i kościół św. Jana. Z bi­

¡Białowieża. W lesie po burzy. Zofii Cho­ gniewa Affanasowicza...

7

1 mętowskiej ... 5 9 Paczków. Baszta i mury obronne. Mgr. Ta­

Część Ogrodów Kórnickich. 4 10 deusza D o h n a lik a ...

7

9 Część Ogrodów Kórnickich. 4 11 ■ Paczków. Kamienice w rynku i wieża ko ­

Część Ogrodów Kórnickich. 5 3 ścioła. Mgr. Tadeusza Dohnalika.

7

10

Ogrody Kórnickie . . . • • •

5

23 Paczków. Ratusz. Mgr. T.Dohnalika . 7 10

Las w szacie śnieżnej. . • • • 8 3 Paczków. Uliczka przy murach obronnych.

Droga przez las pomorski. J. Bułhaka.

8

6 iMgr. Tadeusza Dohnalika. .

7 8

W kniei p o m o r s k ie j...

8

4 Poznań. Katedra. , ... 1 - 2

14

Rogałin. Dąb 1000-letni w parku. R. S Ula- Poznań. Ratusz , ... 1—2 14 t o w s k i e g o ... 1—2 16 Racławice. Dawny dwór w Janowiczkach.

Ś W IA T ZW IERZĘCY H . Poddębskiego... 9

13

Białowieża. 2ubr z rezerwatu. Z ofii Cho­ Racławice. N ow y dwór w Janowiczkach, mętowskiej ... 5 5 siedziba Uniwersytetu Ludowego. M. 1

Owce na Karczmisku. T. i S. Zwolińskich, B o g u s z a ... 9

13

Zakopane ... 6

3

Racławice. Kopiec Kościuszki. . 9

13

TYPY I STROJE LUD O W E Racławice. M ogiły poległych. H . Pod­

I R E G IO N A LN E dębskiego. ... 9 14

Górnik przy pracy. Józefa Dańdy, Kato­ Rogalin. Pałac. R. S. Ulatowskiego . 1—2 17

wice 7

3

Zamek w Sycowie. „ ... 9 15

Kobziarz Wincenty Pyrdoł i gęślarz Jan Wambierzyce. Kościół P. M arii. 9 1

Kucharski z Zarzęcza n. Dunajcem Wambierzyce. Kościół nad domami mia­

Miecz. Cholewy (błędny podpis M ierz­ steczka. Mgr. T. Dohnalika. . 9 10

wy) ... ' 6 9 Wambierzyce. Zaułek Jeruzalem. Mgr. T.

Taniec zbójnicki „podcinany". M. Cholewy Dohnalika... 9 11 (błędny podpis: M ierzwy) 6 9 Warszawa. Kościół Karmelitów. Jana B u ł­

Taniec zbójnicki „przerzucany" górali są­ haka. , ... ...

8

11 deckich. M. Cholewy (błędny podpis: Warszawa, Pałac Krasińskich. Rys. B.O.S.

8

7 M ierzwy) ... 6 9 Warszawa. Pałac .Zachęty" J. Bułhaka.

8

13

U ZD R O W ISK A I K Ą P IE LIS K A Warszawa. Oddrzwia na Starym Mieście.

Drogosławice. (Karpacz)... 1 - 2 12 ]. B u ł h a k a : ... 6

15

Międzyzdroje — kąpielisko morskie na Warszawa. R yrek Starego Miasta. O d­

wyspie W olin ... 7 13 drzwia. J. Bułhaka. . . . .

8

12 i Puszczyków (Polanica): w Kłodzkim na Warszawa. Stare Miasto. Kamienne schod­

Śląsku Dolnym ... 3 15 ki. Jana Bułhaka...

4

3

Puszczyków Zdrój (Polanica). . 6 13 Warszawa. Teatr Wielki. ]. Bułhaka. .

8

1

I I I

■Nr Str Warszawa. Uniwersytet. ]. Bułhaka. 8 10 Żelazowa Wola. I)oni, gdzie się Chopin

Wrocław. Kościółek św. Marcina (p. wojną) 3 6 urodził. Z. Chomętowskiej. . (Nr Str

Skorowidz

Banaczkowski IPiotr... 1—2 4

Bułhak Jan , . . 6 4

Czcibor - -Cholewa Mieczysław. . 6 7

Falkowski T. -Inż. . , 8 3

h h. ... , 3 - 6

Hugo - Bader Kazimierz. . 7 ■ 6

Jaśkowiak Franciszek. 1 -2 13

4 9

. . 8- 14 Jarosz Stefan D r... 6 11

-Kilarski Jan. . . . . 3 4

4 7

Lenartowicz ¡Stanisław... 3 2

5 2

fyi $ .. 5 16

.•y - A ¡.’¡/ti ■ ' ¡ ....’t 6 10

Leonhard Halina. . . • ■ . ; 9 15

-Orłowicz -Mieczysław Dr. . ; ■' l — iZ' ■ 5 . :T —1 9 . - - : - y - - 9

V 7 7

■ 9 *-8

Autorów

-Podhorska - ¡Olkolów Maria. 5

9 11

3 Prus - Wiśniowski -Tadeusz Dr. IProf. . 8 2 Rakowiecki Zygm unt... 7 11 Reychman Jan... 1 -2 17 1 -2 21 Sosnowski Kazimierz... 6 5

9 12

S-taszewski -Kazimierz... 3 11

Vetulani Tadeusz Dr. iProf, . 5 4

Wąsowicz J. 3 7

, 7 5

Wielopolski A . S. '< 4 16

» » 1 5 13

(Wojno Tadeusz... , 1 -2 2

Wolski Tadeusz. . 9 2

W oydyno 'Władysław... 4 2 8' 8 -Wrzosek Antoni ¡Dr... 7 2 -Zborowski Julian... 6 2 -Zieliński August... 7 20

S k o ro w id z F o to g ra fó w i R y s o w n ik ó w

Affanasowicz Zbigniew

¡Bogusz M . , Bułhak Jan.

Cholewa Mieczysław.

-Chomętowska Zofia.

Dańda Józef.

Dohnalik Tadeusz Mgr,

IV

7 1

> 9 ⁹

9 13. 9 10

3 1

Falkowski E. . . . . . .

9 11

3 5 7 2

3 9. 7 4

4 3 Kilarski Maciej... 4 8 4 4 Kurkiewicz J. , ... 5 13 4 5 ¡Mańkowski J. -Inż... 6 1 6 15 Medwecki W-. / D r : ... 6 5

6 19 6 7

7 9 -Ombach Gustaw... 9 5

7 10 9 6

8 ' 1 9 7

8 4 ¡Poddębski- H enryk... 8 17

8 5 9 13

8' 6 9 14

8 9 Raczyński J-. . . . •’ i 1 -2 3

8 10 , . . • • • > 3 12

8- 11 Ulatowski -R. S... 1—2 15

8 12 1 -2 16

8 13 1 -2 17

6 9 ¡Zwolińscy B-icia T. i 'S... ⁴ 1

5 5 ^I . . . 4 12

5 9 4 13

7 17 4 15

8 14 ⁴ 21

7 3 ⁴ 22

7 ⁸ . 6 3

7 11 6 ⁴

D r u k . S p ó łd z . « S a m o p . N a u c z . » , Raszyńska 2 2 . B-20209