Alicja Grochowska
Sprawozdanie z Sympozjum na
temat: Wybrane problemy prania
mózgu ATK, 15 grudnia 1995 r.
Studia Philosophiae Christianae 32/1, 305-306
Trzecia część Konferencji była poświęcona zagadnieniu w ychowania moralnego. W treści referatów wyraźnie ujawniło się, ja k znaczny wpływ na koncepcję wy chowania posiadają założenia filozoficzne, a zwłaszcza antropologiczne i epistemolo- giczne. One to bowiem są podstaw ą różnic w opcjach w ychowania m oralnego, zaprezentowanych w poszczególnych referatach.
Konferencję zam knął Prodziekan W ydziału Filozofii Chrześcijańskiej A TK , ks. dr hab. Zbigniew Sareło. Podziękow ał on uczestnikom za twórczy udział w Konferencji i wyraził nadzieję, że wymiana poglądów, często polemiczna, będzie inspirow ać do dalszych badań dyskutowanych problemów.
ALICJA G R O C H O W SK A
SPRAW OZDANIE Z SY M PO ZJU M NA TEMAT:
W YBRAN E P R O B LE M Y PRANIA M Ó Z G U
ATK, 15 GRUDNIA 1995 R.
Na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej A TK odbyło się sympozjum na temat: Wybrane problemy prania mózgu. K onferencja została zorganizow ana przez K atedrę Psychologii Osobowości pod kierunkiem prof. Stanisława Sieka. Udział wzięło ponad
120
osób.Prof. S. Siek w prowadził słuchaczy w problem atykę brainwashing i przedstaw ił poszczególne etapy prania mózgu: rozstrajanie organizm u, zmniejszanie poczucia bezpieczeństwa, degradacja obrazu siebie, wyzwalanie poczucia winy, doprow adzanie osobowości do stanu regresji, ofiarowywanie nowego życia. N astępnie mówił 0 możliwościach i m etodach badania prania mózgu w rożnych dziedzinach życia. Elementy brainwashing stosowane przez niektórych „m anipulatorów ” , a znane z historii, m ożna badać za pom ocą psychologicznej analizy wspomnień, relacji, pamiętników (np. osób, które przeżyły łagry sowieckie lub getta). Za pom ocą testów psychologicznych m ożna badać zmiany zachodzące pod wpływem technik prania mózgu stosowanych np. w niektórych sektach religijnych (np. obraz siebie, poczucie winy, nasilenie mechanizmów obronnych itp. przed wstąpieniem do sekty i po pewnym czasie uczestniczenia). Prelegent zwrócił także uwagę na łagodne form y brainwashing, które można zaobserwować w życiu politycznym i w niektórych program ach telewizyjnych.
Kolejne wystąpienie na sympozjum dotyczyło stosow ania elem entów brainwashing w wychowaniu. Prof. К . Zabłocki podjął problem uspołeczniania, ale uspołeczniania związanego z tworzeniem ideologii i norm atyw ności (np. wychowanie socjalistyczne 1 „uspołecznianie” obywateli). W tym w ypadku uspołecznianie byłoby doborem celowych norm i wzorców, które m ają spełniać ideał wychowawczy zgodny z ideologią.
W referacie Elementy prania mózgu stosowane przez Niemców podczas Holocaustu dr A. Grochowska przedstaw iła najczęściej występujące i najbardziej charakterystyczne zabiegi brainwashing, jakie Niemcy stosowali wobec Żydów, w yodrębnione na podstawie psychologicznej analizy pam iętników. Najbardziej intensywnie przebiegały zabiegi rozstrajania organizm u i zmniejszania poczucia bezpieczeństwa, a najbardziej rozbudowane i charakterystyczne były zabiegi zmierzające do degradacji obrazu siebie. Nie wystąpił natom iast element „ofiarow yw ania nowego życia” , gdyż pranie mózgu stosowane wobec ludności żydowskiej miało ułatwić proces eksterm inacji tego narodu.
Ostre formy brainw ashing były też tem atem w ystąpienia prof. J. Terelaka. D okonał on analizy psychologicznej technik „m anipulow ania ludzkim zachow aniem ” w w aru nkach wojny. Porów nał dwa systemy „p ran ia m ózgów” : sowiecki i chiński. D okonał
przeglądu technik indoktrynacji i ich skutków psychologicznych doraźnych (tzw. syndrom jeniecki) i odroczonych (tzw. syndrom repatriacyjny).
K onferencję zakończyła dyskusja prow adzona przez prof. S. Sieka.
IW O N A M A R CY SIA K
SPRAW OZDANIE Z KONFERENCJI:
O S O B O W O Ś Ć A A K T Y W N O Ś Ć T W Ó R C Z A
D nia 15 grudnia 1995 r. na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej odbyła się konferencja na temat: Osobowość a aktywność twórcza. Konferencję zorganizowała K atedra Psychologii Ogólnej pod kierunkiem prof. A. Strzałeckiego.
Sympozjum rozpoczął prof. A. Strzałecki, który mówił o ogólnym modelu twórczości obejm ującym dziedzinę poznawczą, osobowościową i aksjologiczną oraz przedstawi! trzy badania empiryczne weryfikujące ten model.
R eferat d r J. Stypułkowskiej byl sprawozdaniem z badań dotyczących związków między myśleniem twórczym a takimi cechami osobowości jak: inteligencja, obraz siebie, poziom lęku, potrzeby psychiczne.
Prof. A. M atczak w swoim wystąpieniu omówiła rolę stylu poznawczego jako potencjalnego wyznacznika twórczych predyspozycji na przykładzie refleksyjności impulsywności oraz przedstaw iła wyniki badań nad porów naw czą skutecznością myślenia konwergencyjnego i dywergencyjnego u osób refleksyjnych i impulsywnych.
R eferat d r A. T okarz był p róbą empirycznego uzasadnienia dominującej roli autonom icznej motywacji poznawczej w twórczej pracy naukowej.
Poczucie hum oru jak o cechy ludzi twórczych omówiła dr A. G rochow ska. Wiąże się ono z myśleniem twórczym, a zwłaszcza z myśleniem dywergencyjnym.
D r P. Żylicz przedstaw ił wizję życia twórczego w ujęciu psychologii humanistycznej, któ ra twórczość traktuje jak o swoiste spotkanie między tym co niepowtarzalne w człowieku a rzeczywistością zewnętrzną.
W ostatnim w ystąpieniu m gr A. Błotniak przedstawiła wyniki badań nad osobow oś cią ludzi zajm ujących się działalnością przedsiębiorczą, które zostały przeprowadzone w oparciu o dorobek psychologii twórczości.
Podsum ow aniem konferencji była dyskusja poprow adzona przez prof. A. Strzałec kiego.
M IR O SŁA W M Y L IK , PA W EŁ M A ZA N K A
WKŁAD PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH ATK W WARSZAWIE W VI POLSKI ZJAZD FILOZOFICZNY TORUŃ 1995
Filozoficznym wydarzeniem w kraju roku 1995 stał się bez w ątpienia VI Polski Zjazd Filozoficzny, który odbył się od 5 do 9 września w toruńskim Uniwersytecie M ikołaja K opernika, obchodzącym jubileusz 50-lecia swego istnienia. Poprzednie zjazdy odbyw ały się we Lwowie w 1923 r., w Warszawie w 1927 r., w K rakow ie w 1936 r., i w 1987 r., oraz w Lublinie w 1977 r. Żaden jednakże nie zgrom adził tak dużej liczby uczestników ja k zjazd toruński. Jak bowiem podali organizatorzy Zjazdu na prawie 800 zgłoszonych naukowców z kraju i zagranicy, przybyło ostatecznie około 720 osób, którzy głosili prawie 600 referatów w ponad 30 sekcjach problemowych, blokach
