Grupa A | strona 1 z 7 Imię i nazwisko ...
Klasa ...
( .... / 1 pkt) Zadanie 1
Zaznacz punkt, w którym poprawnie opisano gruczoły dokrewne zaznaczone na schemacie.
A. 1 – tarczyca, 2 – przysadka, 3 – trzustka, 4 – jajniki B. 1 – grasica, 2 – przysadka, 3 – nadnercza, 4 – jądra C. 1 – tarczyca, 2 – przysadka, 3 – nadnercza, 4 – jajniki D. 1 – tarczyca, 2 – przysadka, 3 – nadnercza, 4 – jądra
( .... / 4 pkt) Zadanie 2
Przyporządkuj wymienionym gruczołom dokrewnym (A–D) wydzielane przez nie hormony (1–5).
A. ……… B. ………. C. ……… D. ………
( )
A. Nadnercza.
B. Trzustka.
C. Jądra.
D. Tarczyca.
1. Tyroksyna.
2. Hormon wzrostu.
3. Testosteron.
4. Adrenalina.
5. Insulina.
Grupa A | strona 2 z 7 ( .... / 3 pkt) Zadanie 3
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące hormonów są prawdziwe. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli jest fałszywa.
( .... / 4 pkt) Zadanie 4
Przyporządkuj podanym hormonom (A–D) ich funkcje w organizmie (1–5).
( )
1. Hormony są wytwarzane w gruczołach dokrewnych. P F 2. Każdy z hormonów oddziałuje na wszystkie narządy
organizmu. P F
3. Hormony działają w bardzo małych stężeniach. P F
A. Tyroksyna.
B. Glukagon.
C. Testosteron.
D. Kortyzol.
1. Reguluje poziom wapnia we krwi.
2. Odpowiada za powstawanie męskich cech płciowych.
3. Podwyższa poziom glukozy we krwi.
4. Reguluje przemianę materii.
5. Reguluje przemiany białek w organizmie.
A. ………... B. ………... C. ………... D. ………...
Grupa A | strona 3 z 7
Zaznacz punkt, w którym poprawnie opisano budowę neuronu.
A. 1 – akson, 2 – osłonka mielinowa, 3 – ciało komórki, 4 – dendryt.
B. 1 – dendryt, 2 – ciało komórki, 3 – akson, 4 – osłonka mielinowa.
C. 1 – dendryt, 2 – ciało komórki, 3 – osłonka mielinowa, 4 – akson.
D. 1 – akson, 2 – ciało komórki, 3 – osłonka mielinowa, 4 – dendryt.
( .... / 2 pkt) Zadanie 6
Zaznacz funkcje układu nerwowego.
A. Kontrolowanie i koordynowanie pracy wszystkich układów narządów.
B. Regulacja gospodarki mineralnej organizmu.
C. Wywoływanie odpowiednich reakcji organizmu.
D. Regulowanie pracy narządów za pomocą neuroprzekaźników wydzielanych do krwi.
E. Odbieranie i analizowanie bodźców płynących z narządów wewnętrznych.
( )
Grupa A | strona 4 z 7 ( .... / 1 pkt) Zadanie 7
Zaznacz punkt, w którym poprawnie przedstawiono kolejność elementów łuku odruchowego.
A. Receptor, neuron ruchowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron czuciowy, efektor.
B. Receptor, neuron czuciowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron ruchowy, efektor.
C. Efektor, neuron czuciowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron ruchowy, receptor.
D. Receptor, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron czuciowy, neuron ruchowy, efektor.
( .... / 1 pkt) Zadanie 8
Zaznacz odruchy, które należą do odruchów bezwarunkowych.
A. Cofnięcie ręki pod wpływem wysokiej temperatury.
B. Cofnięcie się na widok pożaru.
C. Włączenie kierunkowskazu przed skrętem.
D. Zamknięcie powiek przy dotknięciu oka.
( .... / 1 pkt) Zadanie 9
Uszereguj podane elementy łuku odruchowego w kolejności zgodnej z kierunkiem przepływu impulsu nerwowego.
1. Neuron czuciowy.
2. Mięsień przedramienia.
3. Receptor czuciowy skóry.
4. Neuron pośredniczący.
5. Neuron ruchowy.
……… → ……… → ……… → ……… → ………
( )
Grupa A | strona 5 z 7
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Za przekazywanie impulsów nerwowych z oka do odpowiedniej części mózgowia odpowiadają
A. włókna ruchowe.
B. nerwy czaszkowe.
C. nerwy rdzeniowe.
D. ośrodki kory mózgu.
( .... / 1 pkt) Zadanie 11
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego jest A. neuryt.
B. nefron.
C. nerw.
D. neuron.
( .... / 1 pkt) Zadanie 12
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Synapsa to
A. przestrzeń między zakończeniem aksonu jednej komórki nerwowej a początkiem dendrytu kolejnej komórki nerwowej.
B. rejon, w którym dochodzi do przekazania sygnału z aksonu jednej komórki nerwowej na dendryt kolejnej komórki nerwowej.
C. miejsce zetknięcia się dwóch aksonów.
D. szczelina, do której są uwalnianie cząsteczki neuroprzekaźnika.
( )
Grupa A | strona 6 z 7 ( .... / 2 pkt) Zadanie 13
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące układu nerwowego są zgodne z prawdą.
Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo literę F – jeśli jest fałszywe.
( .... / 1 pkt) Zadanie 14
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Czynnością oddychania kieruje ośrodek oddechowy, który znajduje się w A. płucach.
B. tchawicy.
C. oskrzelach.
D. pniu mózgu.
( .... / 2 pkt) Zadanie 15
Oceń, które z wymienionych funkcji organizmu są kontrolowane przez mózg (M), a które – przez pień mózgu (P). Wpisz w wykropkowane miejsca odpowiednie litery.
1. Regulacja ciśnienia krwi. ………
2. Utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała. ………
3. Uczenie się. ………
4. Odczuwanie radości. ………
( .... / 1 pkt) Zadanie 16
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Rdzeń kręgowy jest chroniony przed urazami za pomocą A. trzech opon i płynu mózgowo-rdzeniowego.
B. trzech opon i kości czaszki.
C. istoty szarej i kanału kręgowego.
D. trzech opon i istoty białej.
( )
1. Głównym składnikiem układu nerwowego są komórki
nerwowe, czyli neurony. P F
2. Układ nerwowy odbiera bodźce ze środowiska
zewnętrznego i wewnętrznego organizmu P F
3. Nerwy czaszkowe wchodzą w skład ośrodkowego układu
nerwowego. P F
4 Ze względu na sposób funkcjonowania układ nerwowy
dzieli się na ośrodkowy i obwodowy. P F
Grupa A | strona 7 z 7
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą A. mózgowie i rdzeń kręgowy.
B. mózg, móżdżek i pień mózgu.
C. mózg, rdzeń kręgowy oraz nerwy czaszkowe i rdzeniowe.
D. mózgowie i nerwy rdzeniowe.
( .... / 1 pkt) Zadanie 18
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Móżdżek jest odpowiedzialny za
A. przekazywanie impulsów nerwowych między półkulami mózgu.
B. utrzymanie równowagi.
C. przekazywanie informacji czuciowych.
D. rozpoznawanie dźwięków.
( .... / 1 pkt) Zadanie 19
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Część współczulna autonomicznego układu nerwowego powoduje A. zwężanie źrenic.
B. zwężanie oskrzeli.
C. hamowanie pracy serca.
D. przyspieszanie pracy serca.
Grupa B | strona 1 z 7
Grupa B
Imię i nazwisko ...
Klasa ...
Liczba punktów ... / 30
( .... / 1 pkt) Zadanie 1
Zaznacz punkt, w którym poprawnie opisano gruczoły dokrewne zaznaczone na schemacie.
A. 1 – grasica, 2 – nadnercza, 3 – jądra, 4 – tarczyca
B. 1 – przysadka, 2 – nadnercza, 3 – jądra, 4 – przytarczyce C. 1 – przysadka, 2 – trzustka, 3 – jajniki, 4 – przytarczyce D. 1 – przysadka, 2 – trzustka, 3 – jądra, 4 – tarczyca
( .... / 4 pkt) Zadanie 2
Przyporządkuj wymienionym gruczołom dokrewnym (A–D) wydzielane przez nie hormony (1–5).
A. ……… B. ………. C. ……… D. ………
( )
A. Przytarczyce.
B. Nadnercza.
C. Przysadka.
D. Trzustka.
1. Insulina.
2. Parathormon.
3. Adrenalina.
4. Hormon tropowy.
5. Testosteron.
Grupa B | strona 2 z 7
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące hormonów są prawdziwe. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli jest fałszywa.
( .... / 4 pkt) Zadanie 4
Przyporządkuj podanym hormonom (A–D) ich funkcje w organizmie (1–5).
( )
1. Hormony są wytwarzane przez gruczoły wydzielania
zewnętrznego. P F
2. Hormony działają w sposób swoisty, czyli wpływają tylko na
niektóre komórki organizmu. P F
3. Hormony działają w bardzo dużych stężeniach. P F
A. Parathormon.
B. Insulina.
C. Progesteron.
D. Adrenalina.
1. Przyspiesza pracę serca, podnosi ciśnienie krwi.
2. Reguluje poziom wapnia we krwi.
3. Umożliwia rozwój zarodka i płodu.
4. Obniża poziom glukozy we krwi.
5. Reguluje przemiany białek w organizmie.
A. ………... B. ………... C. ………... D. ………...
Grupa B | strona 3 z 7 ( .... / 1 pkt) Zadanie 5
Zaznacz punkt, w którym poprawnie opisano budowę neuronu.
A. 1 – ciało komórki, 2 – akson, 3 – dendryt, 4 – osłonka mielinowa.
B. 1 – ciało komórki, 2 – dendryt, 3 – akson, 4 – osłonka mielinowa.
C. 1 – ciało komórki, 2 – akson, 3 – osłonka mielinowa, 4 – dendryt.
D. 1 – dendryt, 2 – akson, 3 – osłonka mielinowa, 4 – ciało komórki.
( .... / 2 pkt) Zadanie 6
Zaznacz funkcje układu nerwowego.
A. Wywoływanie odpowiednich reakcji organizmu.
B. Regulowanie pracy narządów za pomocą neuroprzekaźników wydzielanych do krwi.
C. Odbieranie i analizowanie bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego.
D. Kontrolowanie i koordynowanie pracy wszystkich układów narządów.
E. Regulacja gospodarki wodnej organizmu.
( )
Grupa B | strona 4 z 7
Zaznacz punkt, w którym poprawnie przedstawiono kolejność elementów łuku odruchowego.
A. Efektor, neuron czuciowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron ruchowy, receptor.
B. Receptor, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron czuciowy, neuron ruchowy, efektor.
C. Receptor, neuron ruchowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron czuciowy, efektor.
D. Receptor, neuron czuciowy, ośrodek nerwowy w rdzeniu kręgowym, neuron ruchowy, efektor.
( .... / 1 pkt) Zadanie 8
Zaznacz odruchy, które należą do odruchów warunkowych.
A. Kaszel w wyniku zachłyśnięcia się wodą.
B. Cofnięcie się na widok wysokiej fali.
C. Zamknięcie powiek przy dotknięciu oka.
D. Zwolnienie jazdy na widok pieszych zbliżających się do jezdni.
( .... / 1 pkt) Zadanie 9
Uszereguj podane elementy łuku odruchowego w kolejności zgodnej z kierunkiem przepływu impulsu nerwowego.
1. Receptor smaku.
2. Neuron pośredniczący.
3. Gruczoł ślinowy.
4. Neuron ruchowy.
5. Neuron czuciowy.
……… → ……… → ……… → ……… → ………
( )
Grupa B | strona 5 z 7 ( .... / 1 pkt) Zadanie 10
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Za przekazywanie impulsów nerwowych ze skóry dłoni do rdzenia kręgowego odpowiadają
A. włókna ruchowe.
B. nerwy czaszkowe.
C. nerwy rdzeniowe.
D. ośrodki w rdzeniu kręgowym.
( .... / 1 pkt) Zadanie 11
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Neuron to
A. pęczek włókien nerwowych.
B. podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna układu nerwowego.
C. długa, pojedyncza wypustka nerwowa.
D. podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna układu wydalniczego.
( .... / 1 pkt) Zadanie 12
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Synapsa to
A. miejsce zetknięcia się dwóch aksonów.
B. szczelina, do której są uwalnianie cząsteczki neuroprzekaźnika.
C. przestrzeń między zakończeniem aksonu jednej komórki nerwowej a początkiem dendrytu kolejnej komórki nerwowej.
D. rejon, w którym dochodzi do przekazania sygnału z aksonu jednej komórki nerwowej na dendryt kolejnej komórki nerwowej.
( )
Grupa B | strona 6 z 7
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące układu nerwowego są zgodne z prawdą.
Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo literę F – jeśli jest fałszywe.
( .... / 1 pkt) Zadanie 14
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Czynnością oddychania kieruje ośrodek oddechowy, który znajduje się w A. płucach.
B. pniu mózgu.
C. tchawicy.
D. oskrzelach.
( .... / 2 pkt) Zadanie 15
Oceń, które z wymienionych funkcji organizmu są kontrolowane przez mózg (M), a które – przez pień mózgu (P). Wpisz w wykropkowane miejsca odpowiednie litery.
1. Odpowiednia siła skurczów mięśni. ………
2. Koordynacja ruchów. ………
3. Trawienie pokarmów. ………
4. Praca serca. ………
( .... / 1 pkt) Zadanie 16
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Mózgowie jest chronione przed urazami za pomocą A. istoty szarej i istoty białej.
B. kości czaszki, trzech opon mózgowych i płynu mózgowo-rdzeniowego.
C. kości czaszki i kanału kręgowego.
D. kory mózgu i płynu mózgowo-rdzeniowego
( )
1. Głównym składnikiem układu nerwowego są komórki
nerwowe, czyli neurony. P F
2. Układ nerwowy kontroluje i koordynuje pracę wszystkich
pozostałych układów narządów. P F
3. Nerwy rdzeniowe wchodzą w skład ośrodkowego układu
nerwowego. P F
4 Ze względu na budowę układ nerwowy dzieli się na
somatyczny i autonomiczny. P F
Grupa B | strona 7 z 7 ( .... / 1 pkt) Zadanie 17
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą A. mózg, móżdżek i pień mózgu.
B. mózg, rdzeń kręgowy oraz nerwy czaszkowe i rdzeniowe.
C. mózgowie i rdzeń kręgowy.
D. mózgowie i nerwy rdzeniowe.
( .... / 1 pkt) Zadanie 18
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Móżdżek jest odpowiedzialny za
A. przekazywanie impulsów nerwowych między półkulami mózgu.
B. rozpoznawanie dźwięków.
C. przekazywanie informacji czuciowych.
D. utrzymanie równowagi.
( .... / 1 pkt) Zadanie 19
Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Część współczulna autonomicznego układu nerwowego powoduje A. zwężanie źrenic.
B. przyspieszanie pracy serca.
C. hamowanie pracy serca.
D. zwężanie oskrzeli.