Małgorzata Hauke
Badania chemiczne, fizyczne i
biologiczne dla celów konserwacji
dóbr kultury - ogólnopolska
konferencja we Wrocławiu
Ochrona Zabytków 34/1-2 (132-133), 110-111
ne). Postulowali aktywizację zakładów pracy, administracji oraz organizacji sp o łecznych w celu nabywania i zagospodaro wywania zabytkowych chałup, spichrzy itd. Wiele uwagi pośw ięcono konieczności uzmysłowienia społeczeństwu, a zwłaszcza użytkownikom, znaczenia i roli zabytków ludowych w procesie historycznym i ich wartości w kulturze narodowej. Sugerow a no też, aby architekci projektujący w w o jewództwie suwalskim — jakże często — bezbarwne domy wiejskie czy osław ione
„dacze” w stylu zakopiańskim nawiązy wali do tradycji budownictwa tego terenu oraz urody m iejscowego krajobrazu. W ystawa ukazała całą złożoność spraw związanych z ochroną zabytkow ego bu dow nictw a tradycyjnego. Z przedstawio nych plansz i fotografii wyłonił się pesy m istyczny obraz obiektów zabytkow ych dla których los — w większości w ypad ków — jest nieprzychylny. Próby i przed sięwzięcia na rzecz ich ochrony, podejm o wane ze strony osam otnionej często służby
1. 2. 3. Fragm enty ekspozycji w ystaw y w Suwałkach (fot. J. M ackiew icz)
konserwatorskiej, nie przyniosły dotąd za dowalających wyników. Brak funduszy i odpowiednich przepisów prawnych, trud ności zaopatrzeniowe w materiały, kłopoty z wykonawcam i itp. powodują, że prace w tej dziedzinie nie nadążają za potrzeba mi, a każdy rok przynosi straty trudne do odrobienia.
Z okazji wystawy w ydano katalog ( Trady
cyjne budownictwo ludowe woj. suwalskiego,
Suwałki 1980), który dostępnie informuje 0 budownictwie ludowym w województwie 1 jeg o walorach zabytkowych.
W ystawa prezentowana była i w innych miastach województwa suwalskiego, służąc sprawie popularyzacji ochrony dóbr kul tury. N ależy mieć nadzieję, że w yw ołała ona u zwiedzających głębszą refleksję na temat w spólnego dziedzictwa kulturow ego i w ten sposób w niosła w kład w ratowanie do robku otrzym anego po przeszłych pokole niach.
Janusz M ackiew icz
BAD ANIA C H EM IC ZN E, F IZ Y C Z N E I B IO L O G IC Z N E D L A CELÓW K O N SER W A C JI D Ó B R K ULTURY — O G Ó L N O PO L SK A K O N FE R E N C JA W E W R O C ŁA W IU
W dniach 18— 20 września 1980 r. zorga nizowana została przez wrocławski Oddział PKZ konferencja, w której wzięli udział pracownicy PK Z: chemicy, konserwatorzy i fizycy. Obecni byli również pracownicy ASP z Krakowa i Warszawy, Instytutu Za- bytkoznawstwa i K onserwatorstwa U M K w Toruniu oraz Uniwersytetu i P olitech niki Wrocławskiej.
Temat konferencji dotyczył ścisłej w spół pracy głównie chem ików i konserwatorów, ale również fizyków, geologów i biologów .
Spotkanie było okazją do zaprezentowa nia dorobku laboratoriów PKZ oraz przed staw ienia kierunków prac now o pow stałe g o Zakładu Badaw czo-R ozw ojow ego PP PKZ.
Prezentację problem atyki Zakładu Badaw czo-R ozw ojow ego stanowiły dwa referaty: referat dra J. K eh la pt. K ierunki badań
chemicznych konserwacji zabytków na te
m at badań technologicznych, jakim i dyspo nuje Laboratorium , i m etod konserwacji, jakie będą obow iązywały przy realizacji
tematyki badawczej; oraz referat opraco wany przez mgr mgr J. Witrylaka, M . N a- steruka, J. Leszczyńskiego na tem at kon serwacji drewna archeologicznego metodą podwójnej impregnacji.
Program konferencji obejm ował zagadnie nia należące do następujących grup tema tycznych:
— m etody analityczne (identyfikacje), — sposoby konserwacji,
— opracowanie now ych m etod dla celów konserwacji obiektów zabytkowych.
W ramach wym ienionych grup tematycz nych wygłoszone zostały następujące re feraty:
M. R ogóż (ASP — K raków), Z astosow a
nie spektrofotom etrii absorpcyjnej w p o d czerwieni do identyfikacji żyw ic naturalnych ;
J. R utkow ski (ASP — Kraków), Z astoso
wanie m ikrosondy wnękowej do badań skła du pigm entów ;
E. Grudzińska, Z. Burski (PKZ — Oddział we W rocławiu), Zastosowanie elektroforezy
do analizy spoiw białkowych;
P. Karaszkiewicz (A SP — Kraków), Usu
wanie zeszklonych warstw malowideł ścien nych z zastosowaniem żyw ic jonowym ien nych;
W. D om asłow ski, S. Skibiński, R. D ąbek (U M K — Toruń), Zastosowanie jonitów
do odsalania kamiennych obiektów za b yt kowych. E lektrodializa membranowa;
R. M irowski (PK Z Oddział w Toruniu),
Ocena m etody wzmacniania kam ieni stabil ną krzem ionką;
D . Sobkowiak (PKZ Oddział w Toruniu),
Z apraw y hydrofobizowane dla po trzeb kon serwatorskich ;
Z. Burski, A. Zygmunt (Politechnika W roc ławska), Energia m ikrofalowa ja k o czynnik
sterylizujący i suszący;
W. D om asłow ski, J. Łukaszewicz (U M K — Toruń), Badania nad strukturalnym wzmoc
nieniem wapienia pińczowskiego termoplas tycznym i żyw icam i sztucznym i;
J. Krause (U M K — Toruń), Badania nad
chemicznymi m etodami usuwania nawars twień korozyjnych powierzchni zabytkow ych obiektów m etalowych;
E. Derkow ska (PKZ Oddział w Toruniu),
Badanie próbek kamienia m etodą term ow i zyjną;
J. Ciabach (U M K — Toruń), Badania nad
odpornością materiałów na sztuczne sta rzenie;
A . Zabża (Instytut Chemii Organicznej i Fizycznej Politechniki Wrocławskiej),
Kierunek p rac związanych ze zwalczaniem owadów;
A. W archałowski (Instytut Z oologii U n i wersytetu W rocławskiego), Przegląd szkod
ników drążących drewno.
W ygłoszony został również referat będący przeglądem literatury na temat sylifikacji skał w przyrodzie (J. W iklendt — PKZ O ddział w Toruniu).
W postulatach kończących obrady zna lazły się wnioski pogłębienia współpracy PKZ z ośrodkami naukowymi, ulepszenia informacji o pracach konserwatorskich, zajęoia się problemami etyki konserwator skiej w badaniach laboratoryjnych. W ysunięto też projekt pow ołania sekcji konserwacji zabytków przy Polskim T o warzystwie Chemicznym.
M ałgorzata Hauke
Ш M IĘ D Z Y N A R O D O W A N A R A D A G R U PY R O B O C Z E J KRAJÓW S O C JA L IS T Y C Z N Y C H D S . K O N SER W A C JI ZABYTKÓW H IST O R IĘ K ULTURY I M U Z E A L IÓ W
W dniach od 28 września d o 4 października 1980 r. w Veszprem (W ęgierska Republika Ludow a) odbyła się III M iędzynarodow a Narada Grupy Roboczej Krajów Socjalis tycznych ds. Konserwacji Zabytków H is torii, Kultury i M uzealiów , której organi zatorem była W ęgierska Republika L udo wa. W naradzie wzięły udział delegacje krajów członkow skich: Ludowej Republiki Bułgarii, Czechosłowackiej Republiki Soc jalistycznej, N iem ieckiej Republiki D e m o kratycznej, Polskiej Rzeczypospolitej Lu dowej, Republiki K uby, Socjalistycznej Republiki W ietnam u i Związku Socjalis tycznych R epublik R ad. N a czele delegacji polskiej stał sekretarz generalny Grupy Roboczej — dr inż. Tadeusz Polak, na czelny dyrektor PP Pracownie Konserwacji Zabytków.
D elegacje przedstawiły na naradzie spra w ozdania z działań prowadzonych w ra mach trzynastu wytypowanych tematów, koordynowanych przez wybrane kraje. D elegacja Z SR R zaprezentowała również referat na temat Ideologiczne i prawne p o d
staw y ochrony za b ytk ó w historii, kultury i muzealiów, który został uzupełniony ko-
referatami delegacji Ludowej Republiki Bułgarii oraz Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej. Z zainteresowaniem wysłu chano wystąpienia delegata polskiego — prof, dra hab. W ojciecha K alinow skiego, który przedstawił P rojekt szkolenia kadr
konserwatorskich. Jest to temat koordy
now any przez stronę polską w ramach prac Grupy Roboczej.
W wyniku dyskusji d okonan o pozytywnej oceny działalności Grupy Roboczej w okre sie sprawozdawczym od października 1979 d o września 1980 r. W podpisanym przez
uczestników protokole podkreślono fakt włączenia się strony wietnamskiej d o prac Grupy. Podjęto także ustalenia ogólne d o tyczące wykonywania przez kraje człon kow skie prac konserwatorskich na w yty pow anym przez Bułgarię obiekcie zabyt kow ym , w celu uczczenia 1300-lecia p o wstania państwow ości bułgarskiej. Bardziej szczegółow e ustalenia powstaną w roku 1981, po przygotowaniu — w spólnie z se kretarzem generalnym — przez specjalis tów bułgarskich odpowiednich m ateriałów i w ytypowaniu konkretnego obiektu. N a naradzie przyjęta została również propo zycja strony polskiej dotycząca szkolenia kadr konserwatorskich. Tem at ten — nie zwykle doniosły dla krajów członk ow skich — w myśl przyjętych ustaL ń m iędzy miristerstwam i kultury krajów socjalis tycznych m a stanowić jedną z ważniejszych form wymiany doświadczeń w krajach członkowskich Grupy Roboczej. Szkole nie kadr konserwatorskich jest oparte przede wszystkim na praktycznych d o świadczeniach konserwatorskich. W pro gramie przewidziane jest szkolenie prak tyczne oraz teoretyczne. O bok cyklu w y kładów specjalistycznych i ogólnych pro w adzone będą w pracowniach PP Pracow nie Konserwacji Zabytków w P olsce zaję cia, które pozw olą uczestnikom szkolenia zapoznać się z poszczególnym i specjalnoś ciam i. Szkolenie trwać będzie sześć m ie sięcy, a uczestników typować będą prze w odniczący krajowych Grup R ob oczych w ramach Grupy Roboczej K rajów Socja listycznych ds. Konserwacji Zabytków H is torii, Kultury i M uzealiów. Szkolenie prze widziane jest dla konserw atorów wszyst kich specjalności mających ukończone stu
dia wyższe lub posiadających praktykę konserwatorską. Z każdego kraju typow a nych będzie dw óch przedstawicieli. Oprócz zajęć dydaktycznych, które przewidziane są dla wszystkich uczestników szkolenia, odbywać się będą objazdy naukowe połą czone ze zwiedzaniem prac konserwator skich prowadzonych przez Pracownie K on serwacji Zabytków. Szkolenie kadr konser watorskich rozpocznie się w 1981 r. Z dużym zainteresowaniem została przyję ta także propozycja delegacji Z SR R doty cząca wydania w tom ie zbiorowym ustaw 0 ochronie zabytków historii, kultury i m u zealiów . Uczestnicy narady zaakceptowali propozycję złożoną przez sekretarza ge neralnego — dra inż. Tadeusza Polaka w sprawie organizacji pod kierownic twem Grupy Roboczej w 1982 r. w Polsce 1 M iędzynarodowych Targów M ateriałów i Sprzętu d o Ochrony D ób r Kultury. Zgodnie ze złożonym przez delegację wę gierską wnioskiem , w 1981 r. odbędzie się I Festiw al Krótkom etrażow ych Film ów P o pularnonaukowych poświęconych ochro nie i konserwacji zabytków historii, kultury i muzealiów. Festiwal — którego szczegóły organizacyjne są ustalane — odbędzie się na Węgrzech.
Narada Grupy Roboczej Krajów Socjalis tycznych ds. Konserwacji Zabytków H is torii, Kultury i M uzealiów umożliw iła tak że jej uczestnikom zapoznanie się z zabyt kami na Węgrzech i prowadzonymi tam pracami konserwatorskimi. W czasie wy cieczki dookoła Balatonu zwiedzono m.in. Vôrôsberény, Felsöörs, Simontorya, Szân- tód , Kesthely, Litér, Tâc-Gorsium i Szé- kesfehérvâr.
M agdalena Gumkowska
