Zofia Medwecka
Studium Konserwacji Dzieł Sztuki
Akademii Sztuk Pięknych w
Krakowie
Ochrona Zabytków 24/2 (93), 115-119
ZOFIA MEDWECKA
S T U D I U M K O N S E R W A C J I D Z IE Ł S Z T U K I A K A D E M II S Z T U K P IĘ K N Y C H W K R A K O W IE
P o stę p u ją c a p o w o jn ie n o rm a liz a c ja życia k u l tu ra ln e g o , w iążąca się z ty m re w in d y k a c ja p o l skich dzieł sz tu k i z zag ran icy, w y d o b y w a n ie ich z m iejsc, gdzie b y ły u k ry te p rz ed o k u p a n te m i o rg an izo w an ie p ierw szy ch ekspozycji m u z e a ln y c h w y k a z a ły konieczność in g ere n cji k o n s e rw a to ra n ie m a l p rz y k aż d y m p rzed m io cie za b y tk o w y m . N ie dysp o n o w aliśm y w ó w czas o d p o w ied n ią liczbą w yszkolonych sp ec ja listó w k o n serw ato ró w , co było pow odem , że zaczęto o rganizo w ać szk o len io w e p ra co w n ie k o n se rw a to rs k ie p rz y w yższych u czelniach a r ty sty c z n y c h , m ięd zy in n y m i p rz y W yższej Szko le S ztu k P la sty c z n y c h i A k a d em ii S ztu k P ię k n y c h w K rak o w ie.
H isto ria n a u c z a n ia k o n se rw a c ji dzieł sz tu k i i za b y tk ó w w K ra k o w ie d a tu je się od ćw iczeń z teg o p rz e d m io tu p ro w a d zo n y ch w K ra k o w skiej A k a d em ii S z tu k P ię k n y c h w X IX w. przez Iz y d o ra J a b ło ń s k ie g o 1. O d ro k u 1927 istn iało S tu d iu m T ech nologii M alarstw a, a od ro k u 1948 K a te d ra T echnologii i T ech n ik M a la r sk ich p ro w a d z o n a p rzez pro f. J a n a H opliń skie- go.
W ro k u 1947 p o w stało S tu d iu m K o n serw acji Z a b y tk ó w i D zieł S z tu k i W yższej S zkoły S ztu k P la sty c z n y c h w K ra k o w ie, z in ic ja ty w y prof. W iesław a Z arzy ck ieg o i W ład y sła w a C h olew iń skiego. P o p o łączen iu tej uczeln i w ro k u 1950 z A k a d em ią S ztu k P ię k n y c h u tw o rz o n o W y d ział K o n se rw a c ji złożony z 3 K a te d r: 1) K o n se rw a c ji M a la rstw a S ztalugow ego (prof. M a ria n Słonecki), 2) K o n se rw a c ji M alarstw a Ś cienn ego (prof, d r Józef E. D utkiew icz), 3) T e chnologii i T ech n ik M alarsk ic h (prof. J a n H o- pliński). P rz e z p ew ien o kres istn ia ła też K a te d ra K o n se rw a c ji P a p ie ru , G ra fik i i K siążki p ro w a d zo n a p rzez doc. S ta n isła w a J a k u b o w sk ieg o i K a te d ra K o n se rw a c ji R zeźby. P ie rw
1 W ł. S l e s i ń s k i , Z d zie jó w nauczania techno
logii i te ch n ik m alarskich, „O chrona Z ab y tk ó w ”,
X V III. (19'65), n r 3, s. 35—'38.
szym D ziek anem W y d ziału b y ł p ro f, d r Jó ze f E. D u tkiew icz, k tó re m u S tu d iu m zaw dzięcza o k re śle n ie i n a d a n ie ju ż w te d y 3 g łów ny ch k ie ru n k ó w n a u c z a n ia k o n se rw a c ji zab ytk ów , u trz y m a n y c h w ty m za sad n iczy m sch em acie do ch w ili obecnej. D z ie k an am i lu b k ie ro w n ik a m i S tu d iu m b y ł w la ta c h 1955/1956 i 1961— 1968 p ro f. J. E. D utkiew icz, w la ta c h 1956/1957 do 1960/1961 p ro f. J a n H op lińsk i, od 1968 do ch w ili obecnej doc. Z ofia M edw ecka.
W ro k u 1956 W y dział zo stał p rz e m ia n o w a n y n a S tu d iu m K o n se rw a c ji D zieł S ztu k i, p ro w a d zo n e w te j fo rm ie o rg a n iz a c y jn e j do dzisiaj, a liczba k a te d r została o g ra n ic zo n a do trze ch . W ro k u 1962 p o w sta ły d w ie n o w e p ra co w n ie n a u k o w o - -d ośw iad czaln e: fizy ki stoso w an ej dla p o trze b ko n serw acji, p ro w a d zo n a p rz ez m g r M arię L i gęzę; chem ii stoso w an ej d la p o trz e b k o n s e r w acji, p ro w a d zo n a p rz e z m g r inż. R o m ana B i lińskiego. O becnie w sk ła d S tu d iu m , z a tw ie r dzo n y p rzez M in iste rstw o K u ltu r y i S z tu k i w 1968 r. w chodzą:
K a te d ra K o n serw ac ji M alo w id eł Ś cien n y ch i R zeźby A rc h ite k to n ic z n e j (kier. doc. W ła d y sław Z alew ski) o b e jm u ją c a P ra c o w n ię K o n se r w a cji M alow ideł Ś cienn ych , P ra c o w n ię K o n se rw a c ji R zeźby A rc h ite k to n ic z n e j, Z ak ła d D o k u m e n ta c ji i In w e n ta ry z a c ji i P rac o w n ię In w e n ta ry z a c ji i K opii.
K a te d ra K o n se rw a c ji M a la rstw a S ztalu g o w eg o i R zeźby D re w n ia n e j P o lic h ro m o w an e j (kier. doc. Z ofia M edw ecka) o b ejm u jąca : P rac o w n ię K o n serw ac ji M alow ideł S ztalu g o w y ch i P r a cow nię K o n se rw a c ji R zeźby D re w n ia n e j. Z a k ła d F izyki i C hem ii S tosow anej (kier. m g r inż. R om an B iliński) o b ejm u je: L a b o ra to riu m F izy ki S to sow an ej i L a b o ra to riu m C hem ii S toso w an ej.
K a te d ra T echnologii i T ec h n ik M alarsk ich (kier. doc. d r W ład y sła w S lesiński) o bejm u jąca: P ra c o w n ię T echn olog ii M alow ideł, P rac o w n ię T ech nik M alarsk ich , P ra c o w n ię H isto rii T ech n ik M alarsk ic h i L a b o ra to riu m T echnologiczne.
S tu d iu m n a d to p o sia d a A rc h iw u m D o k u m e n ta cji i B ib lio te k ę S p e c ja listy c z n ą . W sz y stk ie w y m ien io n e je d n o s tk i ściśle w sp ó łp ra c u ją ze sobą. S tu d iu m m a 9 p ra c o w n ik ó w e ta to w y c h (3 do centów , 1 starsz eg o w ykład o w cę, 1 a d iu n k ta , 3 sta rs z y c h a s y ste n tó w , 1 n a u c z y c ie la zaw odu) i 15 p ra c o w n ik ó w z a tru d n io n y c h n a godzinach zleconych; są to k o n s e rw a to rz y za b y tk ó w , h is to ry c y sztu k i, fizy k , chem icy, m ikro b io lo g , a r ty ści m a la rz e , a rty ś c i rz eźb iarze. N a p ierw szy ro k S tu d iu m p rz y jm u je — w g lim itu u s ta lo n ego p rz e z M in istra K u ltu r y i S z tu k i — m a k sy m a ln ie 10 stu d e n tó w n a obie sp ec ja liz acje. P ra c o w n ie S tu d iu m d o ró w n u ją ju ż w y p o saże n iem św ia to w e m u s ta n d a rd o w i p ra c o w n i k o n s e rw a to rsk ic h . J a k o je d y n a z p lacó w ek u cz el n ia n y c h w k r a ju S tu d iu m m a p ra c o w n ię fizy k i sto so w an ej z o d p o w ied n ią a p a ra tu rą , ja k np. a p a r a t re n tg e n o w s k i dosto so w an y do p o trz e b k o n se rw a to rsk ic h , p ra c o w n ię chem iczną z m o żliw ością w y tw a rz a n ia sp e c ja ln y c h tw o rz y w , p ra c o w n ię k o n se rw a c ji m a la rs tw a sz ta lu g o w e go z p ie rw sz y m w P o lsc e sto łem p ró ż n io w o - - p o d g r z e w a n y m 2, p ra c o w n ia tech n o lo g ii m a u rz ą d z e n ie — je d n o z trz e c h teg o ro d z a ju w św iec ie — do u z u p e łn ia n ia u b y tk ó w p a p ie ru 3 i ca ły sze reg p rz y rz ą d ó w p o m ia ro w o -b a d a w czych. S tu d iu m je s t p rz y g o to w a n e do ro z w ią z y w a n ia złożonych p ro b lem ó w k o n s e rw a to r skich, bad aw czy ch , te c h n ic z n y c h i d o k u m e n ta c y jn y c h , k tó r e n ie m ogą być re a liz o w a n e in d y w id u a ln ie p rzez k o n se rw a to ró w .
M ając n a w zg lęd zie to, że is tn ie ją c e p a ń s tw o w e p ra c o w n ie k o n s e rw a to rs k ie lu b m u zea ln e m a ją p rz e w a ż n ie c h a r a k te r p ro d u k c y jn o -u s łu - gow y, S tu d iu m p o d e jm u je n ie ja k o ro lę in s ty tu tu do św iad czaln eg o . P ro w a d z i p o szu k iw a n ia n o w y c h m e to d i śro d k ó w w za g a d n ie n ia c h k o n se rw a to rsk ic h , sto s u je n o w e zdobycze n a u k i i p rz e m y słu . Z ało ż en ia te z n a jd u ją w y ra z w p ra c a c h i o siągnięciach p o szczeg ólnych k a te d r 4. U w id o czn ia się to ró w n ie ż w p ra c a c h d y p lo m o w y ch o sta tn ic h dziew ięciu la t, k tó re o b ej m u ją sz e ro k ą sk alę bad aw czą, z a w ie ra ją znacz n y p ro c e n t w ynalazczości, są n ie je d n o k ro tn ie b a rd z o tech n ic zn ie złożone, sięg ają po now e m a te r ia ły i k o rz y s ta ją z n o w e j tech n o lo g ii.
2 M a r i a L i g ę z a , S tó ł p ró żn io w o -p o d g rzew a n y na S tu d iu m K o n serw a cji Dzieł S z tu k i A S P w K ra ko w ie, „O chrona Z a b y tk ó w ”, XX , (11967), n r 3, s. 46.
3 K r z y s z t o f P ł o c h oi c k i, A parat do ko n se r w a c ji p a p ie ru p rzy po m o cy m a sy p a p iero w ej w y k o n a n y w K a ted rze Technologii i T e ch n ik M alarskich A S P w K ra ko w ie, „O chrona Z ab y tk ó w ”, X X II, (1969),
n r 4, s. 302.
4 J ó z e f E. D u t k i e w i c z , Z działalności K a te
d r y K o n serw a cji M alow ideł Ś cien n ych A S P w K ra kow ie, „O chrona Z a b y tk ó w ”, X IX ,(1966), n r 2, s. 49.
Z o f i a M e d w e c k a , Z działalności K a te d ry K o n
se rw a c ji M alow ideł S zta lu g o w y c h i R ze źb y D rew
nia-P ra c a S tu d iu m p ro w a d zo n a je s t w trz e c h pio n ac h 5: d y d a k ty c z n y m , n a u k o w o -b ad aw czy m i k o n se rw a to rsk o -u słu g o w y m . P i o n d y d a k t y c z n y o b e jm u je k ształc en ie k a d ry k o n s e r w a to ró w dzieł s z tu k i i z a b y tk ó w m a la rstw a sztalu g o w e g o i ściennego, rz eźb y k a m e ra ln e j i a rc h ite k to n ic z n e j o ra z sp ec ja listó w zag ad n ień te c h n ic z n y c h i tech n o lo g iczn y ch m a la rs tw a i rzeźby.
W h is to rii S tu d iu m zm ien iał się cżas trw a n ia stu d ió w , a tak że ich zakres, k tó ry p o p rz ed n io obejm o w ał: k o n se rw a c ję m alo w id eł sz ta lu g o w y ch i ścien n y ch , rz eźb y w d re w n ie i tw o rz y w ie n ieo rg a n iczn y m , p a p ie ru , g rafik i, 'książ ki, m e ta lu i em alii, tech no lo gię i te c h n ik i m a la rsk ie i rzeźb iarsk ie . O becnie u w ażając, że k o n s e rw a c ja w in n a zm ierzać w k ie ru n k u sp e cjalizacji, u n ik a się k ształc en ia u n iw e rsa ln e g o k o n s e rw a to ra d zieł sz tu k i i re a liz u je się to k s tu d ió w m a ją c y za zad an ie k ształc en ie sp e c ja listó w o dw óch zasad niczy ch k ie ru n k a c h : k o n se rw a c ji m alo w id eł sztalu g o w y c h i ścien n y c h o ra z k o n se rw a c ji rz eźb y k a m e ra ln e j i a r c h ite k ton iczn ej . S tu d ia tr w a ją 5 la t; k a n d y d a c i p rz y jm o w a n i by li po u k o ń cz en iu I i II ro k u sp e c ja liz a c ji m a la rs tw a lu b rz eźb y e w e n tu a ln ie innego w y d ziału A k a d e m ii S z tu k P ię k n y c h , w zg lę d n ie po u z y sk a n iu d y p lo m u z z a k resu u n iw e rsy te c k ie g o h is to rii sz tu k i lu b archeologii. Ci o s ta tn i p rz e d p rz y ję c ie m n a S tu d iu m m u szą w y k azać się u z d o ln ie n ia m i p lasty cz n y m i. O d bieżąceg o ro k u ak a d e m ic k ie g o w p ro w ad zo n o n a b ó r od I ro k u . P o d k on iec VI ro k u dyplom ow ego, o b e jm u ją c e g o se m in a ria m ag istersk ie, słu c h a cze s k ła d a ją egzam in d y p lo m o w y z za k resu k o n se rw a c ji, tech n o lo g ii lu b te o rii k o n s e rw a cji oraz p ra c ę p ra k ty c z n ą lu b b ad a w cz o -d o św iad c zaln ą, d o k u m e n ta c ję n a u k o w ą w y k o n a nej p ra c y oraz jej o p raco w an ie p isem ne, o b ro n ę p ra c y d y plom o w ej. P o złożeniu eg zam inu dy plo m o w eg o o trz y m u ją t y tu ł m a g is tra s z tu ki. W czasie stu d ió w stu d e n c i o d b y w a ją 4 -m ie- sięczną p ra k ty k ę , w ty m 3 m iesiące w a k a c y j nej i 1 m iesiąc d y plom o w ej w p ra co w n iac h m u zealn y ch , P P P ra c o w n i K o n se rw a c ji Z a b y t ków, w zg lę d n ie p ra c o w n i p rz y szk o ln ej.
nej P o lichrom ow anej A S P w K ra ko w ie, Zeszyty N a
ukow e A SP, w d ru k u : W ł a d y s ł a w S l e s i ń s k i ,
N auczanie technologii i te ch n ik m ala rskich w k r a ko w sk ie j A SP , Zeszyty N aukow e A SP w K rakow ie, 2,
1970.
5 P ro g ram y k ształcen ia k o n serw ato ró w na S tu d iu m p rze d staw io n e były w czasie sesji naukow ej zo rg a n i zow anej przez S tu d iu m w m a rc u 1969 r. w K rakow ie oraz skrótow o opublikow ane w In fo rm a to rz e S tu dium K o n serw acji A kadem ii S ztuk P ięk n y ch w K ra kow ie na ro k ak. 1968/1969, M a r i a D a y c z a k - D o - m a n a s i e w i c z , P rogram y kształcenia k o n serw a to
rów d zieł s z tu k i w Polsce, „O chrona Z ab y tk ó w ”
P ro g ra m d y d a k ty c z n y , s ta le a k tu a liz o w a n y i m o d y fik o w an y , u jm u je w szy stk ie głów ne p ro blem y w iedzy k o n se rw a to rsk e j z trz e c h dzie dzin: h isto ry c z n o -h u m a n isty c z n e j, tech n ic zn o - -p rz y ro d n ic z e j i a rty sty c z n e j, p rz y czym w ró w n y m sto p n iu k ład zie się nacisk n a w ra ż li w ość a rty s ty c z n ą adep tó w , ja k i n a ich p rz y g o to w an ie tech n iczn e. Pirogram uło żo n y je s t w te n sposób, ab y s tu d e n t op anow ał ogólnie t e o re ty c zn ie p rz e d m io t i zapoznał się p ra k ty c z n ie z g łó w n y m i za g a d n ie n ia m i n a o b iek tach a u te n ty c z n y c h . Tok stu d ió w re alizo w an y je s t w p ra co w n iac h , w czasie ćw iczeń w te re n ie i n a w ycieczkach.
K a te d ra K o n se rw a c ji M alow ideł Ś cien n y ch i R zeźby A rc h ite k to n ic z n e j p ro w a d zi p rz e d m io ty: k o n se rw a c ja m alo w id eł ściennych, k o n s e r w a c ja rz eźb y arc h ite k to n ic z n e j, d o k u m en tac ja , in w e n ta ry z a c ja i kopia, fo to g ra fik a d o k u m e n ta ln a , te o ria k o n serw acji, h isto ria sz tu k i p o l sk iej, stu d iu m rzeźby.
N a u k a w K a te d rz e K o n se rw a c ji M alow ideł S ztalu g o w y ch i R zeźby D re w n ia n e j ob ejm u je: k o n se rw a c ję m a la rstw a sztalugow ego, k o n s e r w a c ję rz eźb y d re w n ia n e j p o lich ro m o w an ej, k o n s tru k c y jn e w z m a cn ian ie d re w n a, rzeźb ę w d re w n ie , fizy k ę ogólną, fizy k ę stosow aną, c h e m ię sto sow aną, m ik ro b io lo g ię tech n iczn ą. W K a te d rz e T ech nologii i T ech n ik M alarskich n a u c z a n e są: h isto ria tech n o lo g ii i te c h n ik m alarsk ic h , tec h n ik i m alarsk ie , tech n o lo g ia m a la rstw a , tech n o lo g ia rzeźby , chem ia ogólna, ch e m ia an a lity cz n a, p re p a ra ty k a tech n o lo g icz na, tech n o lo g ia p a p ie ru , k a rto n u i te k tu ry . P o za p rz e d m io ta m i w c hodzącym i w p ro g ra m n a u c zan ia, stu d e n c i S tu d iu m uczęszczają n a zajęcia p ro w a d zo n e p rz e z in n e W y d ziały A k a dem ii: stu d e n c i sp e c ja liz a c ji k o n se rw a c ji m a la rs tw a — n a stu d iu m m a la rs tw a p rz y W yd zia le M alarstw a, stu d e n c i obu sp ec ja liz acji — n a ry s u n e k w iec zo rn y tegoż W ydziału; poza ty m w szyscy uczestn iczą w w y k ła d a c h z h isto rii s z tu k i pow szechnej w K a te d rz e H isto rii S ztu k i A k a d em ii o raz w y k ła d a c h z zag ad n ień te o rii ro z w o ju społecznego i p o d staw n a u k p o lity c z n y c h w M iędzyw ydziałow ej K a te d rz e P rz e d m io tó w T eo rety czn y c h A kadem ii.
S tu d iu m w s p ó łp ra c u je z in n y m i w yższym i u cz eln iam i K ra k o w a, k o rz y sta ją c z p ra co w n i W yższej S zkoły R olniczej, gdzie stu d e n c i o d b y w a ją w y k ła d y i ćw iczenia z m ikro b io lo g ii tech n ic zn ej p ro w a d zo n ej p rz ez ta m te jsz y c h p ra co w n ik ó w , z p ra c o w n i chem ii U J, ja k też z p ra c o w n i In s ty tu tu F iz y k i Ją d ro w e j U J, gdzie ró w n ie ż n ie k tó re zajęcia p ro w a d zą p r a cow nicy U J.
O biek tó w za ró w n o do ćw iczeń stu d en ck ich , ja k do o p ra co w ań te m a tó w d y p lo m o w y ch d o s ta r czają m uzea, galerie, k o n s e rw a to rz y teren o w i, w zg lęd n ie w łaściciele p ry w a tn i. S tu d iu m ro k
ro c zn ie o p ra co w u je w p ra co w n iac h s tu d e n ckich k ilk a o b ie k tó w n ależący ch do zbiorów g a le rii A kad em ii. R odzaj i c h a ra k te r o b iek tó w d o b iera n y je s t pod k ą te m p ro b le m a ty k i k o n se rw a to rsk ie j od pow ied niej dla re a liz a c ji p ro g ra m u d y d a k ty c z n e g o i zag ad n ień w a ru n k o w a n y ch i w y m ag a n y ch p rzez zak res p ra c y d y p lo m ow ej.
S tu d iu m p rz y g o to w u je do sam o d zieln ej, tw ó r czej p ra c y k o n se rw a to rsk o -p ro je k to w e j w za k re sie k o n serw acji, re k o n s tru k c ji, eksp ozycji z a b y tk u i zw iązanego z n im w n ę trz a u w z g lę d n iając w ym ogi w spółczesnego życia oraz oce n ia ją c i w y d o b y w a ją c e ste ty c z n e i h isto ry c z ne w a rto ści za b y tk u i w a lo ró w tw o rz y wa; do ro z w iązy w a n ia za g ad n ień tech n ic z n y ch i tech n o lo g iczn y ch zw iązan y ch z k o n s e r w a cją zachow aw czą, w p o łącz en iu z u m ie ję t n ością w y b o ru o d p o w ied nich m e to d i środków ; do w sp ó łp ra c y w w ięk sz y ch zespołach z p rz e d staw icie la m i in n y ch pom ocniczych d yscy plin . W p ra c y d y d a k ty c z n e j S tu d iu m m a ju ż p o w a żn e osiągnięcia. Je g o w y c h o w an k o w ie p r a cu ją sam o d zieln ie i w zespołach k o n s e rw a to r skich całego k r a ju i poza jeg o g ra n ic am i. S tu d iu m p rz y jm u je n a staż k o n s e rw a to ró w i p r a cow ników n au k o w y c h spoza u czelni (w ty m i z zagranicy), p ro w a d z i cy k le w y k ład ó w re e d u - k ac y jn y c h p o d y p lom o w y ch, p o p u la ry z u je w ie dzę o o chro nie zab ytk ów , o tech n o lo g ii i te c h n ik ach dzieł sztu k i, p ro w a d z i ko ło n au k o w e stu d e n tó w S tu d iu m . M a b ib lio tek ę sp e c ja lis tyczn ą, o b e jm u ją c ą czasopism a i p u b lik a c je z w szy stk ich dziedzin n a u k i w ch od zący ch w zakres d y scy p lin k o n se rw a to rsk ic h i in fo rm a cję n au k o w ą z teg o z a k resu oraz a rc h iw u m grom ad zące d o k u m e n ta c ję k o n s e rw a to rs k ą b a dań, o d k ry ć i p ra c re a liz a c y jn y c h w y k o n a n y ch p rz e z słu chaczy, d y p lo m a n tó w i p ra c o w n ik ó w S tu d iu m , k tó re u d o stę p n ia sw e zb io ry ró w n ie ż za in te reso w a n y m spoza uczelni. D z i a ł a l n o ś ć n a u k o w o - b a d a w c z a S tu d iu m poleg a n a p o d e jm o w a n iu p ra c tw órczy ch , k o n se rw a to rsk ic h oraz n au k o w o -b ad aw czy c h w zak resie p o szu k iw a ń n o w y c h m eto d i środków . Z a p ro g ra m o w a n y i re a liz o w a n y za k res p ra c n a sta w io n y je s t n a ro z w iązy w a n ie bieżących p o trz e b słu żb y k o n se rw a to rsk ie j. O p ra co w a n e p ro to ty p y ro z w iąza ń k o n se rw a to rsk ic h m ogą być p o w ta rz a n e w p ra c a c h re a liz a c y jn y c h sze regu k o n s e rw a to ró w -p ra k ty k ó w .
K a te d ra K o n se rw a c ji M alow ideł Ś cienn ych i R zeźby A rc h ite k to n ic z n e j p o d ję ła ju ż od r o ku 1953 n a s tę p u ją c e t e m a t y 6: p ra c e p o szu kiw aw cze i tech n o lo g icz n o -b ad a w cze z za k re su m a la rstw a ściennego w P olsce; p ro w a d z e nie k a r to te k i m alo w id eł ścien n y c h w P olsce pod k ą te m za g ad n ień k o n se rw a to rsk ic h ; p r a
ce k o n s e rw a to rs k ie n a d w y b ra n y m i o b ie k ta m i m a la r s tw a ściennego; p ra c e te c h n ic z n e n ad d o sk o n a le n ie m i u s p ra w n ia n ie m m e to d p ra c b ad a w cz y ch i k o n s e rw a to rs k ic h z z a k re su k o n s e rw a c ji m a lo w id e ł ścien n y ch . P ra k ty c z n y m i w y n ik a m i p ra c y K a te d ry je s t o d k ry c ie i p rz e b a d a n ie sze reg u m alo w id eł ścien n y c h oraz u ra to w a n ie i k o n s e rw a c ja p rz ez zd jęc ie ze ścian d e k o ra c ji m a la rsk ic h w sk a z a n y c h n a za g ła d ę bu d o w lach . R ealizo w an y i z a p ro g ra m o w a n y w K a te d rz e K o n se rw a c ji M a la rstw a S z talu g o w eg o i R zeź b y D re w n ia n e j za k re s p ra c n a u k o w o -b a d a w czych s k ie ro w a n y je s t w s tro n ę p o sz u k iw a ń i d o św iad c zeń n a d zasto so w an iem n o w y c h m e to d i śro d k ó w zw ią zan y c h z k o n s e rw a c ją d re w n a i p łó tn a , b a d a ń n a d zasto so w an iem a p a ra t u r y fizy c zn ej w p ra c a c h p rz y p o lic h ro m ia c h i m a lo w id ła c h sztalu g o w y c h ; b a d a ń n a d za sto so w an ie m tw o rz y w sz tu c z n y c h w k o n se rw a c ji za b y tk ó w . P o ś re d n im w y n ik ie m jej d z ia ła ln o ści je s t d o k o n an ie w ielu ce n n y ch o d k ry ć w d zied z in ie sztu k i, w n a s tę p s tw ie p rz e p ro w a d z o n y c h p ra c k o n s e rw a to rs k ic h (25 n o w o o d k ry ty c h o b ra z ó w i 19 rzeźb) 7. K a te d ra T ech n o lo g ii i T ec h n ik M alarsk ic h , obok p ra c y d y d a k ty c z n e j dlia S tu d iu m , p ro w a dzi w y k ła d y i ćw iczen ia w ra m a c h w s p ó łp ra cy m ięd zy w y d z iało w ej A k a d em ii d la s tu d e n tó w W y d z ia łu M a la rstw a i W y d ziału G ra fik i (rok I, II stu d ió w ) o raz W y d ziału A rc h ite k tu ry W n ę trz (IV ro k stu d ió w ). N a d to p ro w a d z i p ra c e a rty s ty c z n o - i n a u k o w o -b a d a w c z e w za k re sie : id e n ty fik a c ji i d a to w a n ia tw o rz y w i te c h n ik m a la rsk ic h ; m e to d b ad aw czy ch ; dosko n a le n ia n a rz ę d z i i te c h n ik m a la rsk ic h ; zasto so w a n ie n o w y c h m a te ria łó w w m a la rstw ie ; p rz e p ro w a d z a n ia e k s p e rty z tech n o lo g icz n y ch dzieł s z t u k i 8.
7 Z o f i a M e d w e c k a , o.c.
P ra c o w n ic y S tu d iu m m a ją w sw y m d o ro b k u szereg p u b lik a c ji n au k o w o -b ad aw czy c h , in d y w id u a ln y c h lu b zespołow ych, zw ią zan y c h z za g ad n ie n ie m k o n se rw a c ji m alo w id eł sz ta lu g o w y c h i ścien n y ch , rzeźb y, g ra fik i, książki, te c h n o lo g ii i te c h n ik dzieł sz tu k i o ra z z h isto rią i te o rią k o n serw acji. P o d e jm u ją re a liz a c je k o n s e rw a to rs k ie w iążące się z p o szu k iw an iem n o w y c h m eto d k o n se rw a c ji techniczino-zacho- w aw czej z o d k ry c ia m i n ie z n a n y c h dzieł sztu k i, ró w n o c ześn ie p ro je k tu ją c i sto su ją c n o w e ro z w iąz an ia p lasty cz n e. D z i a ł a l n o ś ć k o n - s e r w a t o r s k o - u s ł u g o w a , re alizo w an a w ra m a c h ćw iczeń i p ra k ty k s tu d e n c k ic h oraz p ra c d y p lo m o w y ch , po leg a n a w sp ó łp ra c y z t e re n o w y m i u rz ę d a m i k o n se rw a to rsk im i, z m u z e am i, g a le ria m i i in n y m i p lacó w k am i, g ro m a d zący m i zb io ry s z tu k i d aw n ej. S tu d iu m w sp ó ł d ziała z a r ty s ta m i p la s ty k a m i k o n s e rw a to ra m i i h is to ry k a m i s z tu k i oraz p ro d u c e n ta m i m a te ria łó w m a la rsk ic h .
K a te d ry in te rw e n iu ją w sp ra w a c h w sk az an y ch p rzez k o n s e rw a to ró w tere n o w y ch , gdzie a lb o n ie m a śro d k ó w n a ra to w a n ie dzieł sztu ki, alb o ich zag ro żen ie w y m ag a n a ty c h m ia s to w e go zabezpieczenia. J e d n y m z zad ań je s t p rz e p ro w a d z e n ie b a d a ń i p o szu k iw ań , o d k ry ć i k o n se rw a c ji m alo w id eł ścien n y c h w za b u d o w ie m ie js k ie j S ta re g o M iasta w K ra k o w ie, a w ięc: u d z ie la n ie k o n s u lta c ji z zag ad n ień fiz y k i i c h e m ii sto so w an ej, z zag ad n ień p ro b le m a ty k i k o n se rw a to rsk ie j, tech n o lo g ii i te c h n ik m a la rsk ic h , u d z ie la n ie in fo rm a c ji i u d o s tę p n ia n ie Zbiorów a rc h iw u m i b ib lio te k i S tu dium . P ra c e te w chodzą w zak res p ra c y sp o łeczn ej. W a rto ść p ra c k o n se rw a to rsk ic h w y k o n a n y c h podczas p rz y g o to w y w a n ia p ra c d y p lo m o w y ch i podczas ćw iczeń s tu d e n tó w p rz e k ro c z y ła ju ż k ilk a n a śc ie m ilio n ó w złotych.
doc. Zofia M edw ecka A kadem ia S ztuk 'Pięknych K ra k ó w
8 W ł a d y s ł a w S l e s i ń s k i , N auczanie ... o.c.
THE COURSES IN CONSERVATION OF WORKS OF ART AT THE HIGH SCHOOL OF ARTS, CRACOW
In th e a rtic le is given a sh o rt h isto ry of creation and dev elo p m en t ,of th e C ourses of C o n serv atio n at th e H igh School of A rts, C racow the tra d itio n of w hich can foe tra c e d as fa r b ac k as to th e il'9th cen tu ry . The a c tu a lly ex istin g C ourses w ere called into being in 1'9'50 a fte r in te g ra tio n of th e tw o teach in g in stitu tio n s, nam ely th e A cadem y ,of F ine A rts and th e H ig h er School of A rts, Cracow.
W ithin a c tu a l o rg an iz atio n al stru c tu re of Courses th e re a re th r e e ch airs, tw o of th e m h av in g an a d d i
tio n a l division, teac h in g th e stu d e n ts in tw o sp e cia lized lines — con serv atio n of easel and m u ra l p a in tings as w ell as conservation of indoor and a rc h ite c tu ra l sc u lp tu re.
To th e C hair of C onservation of M ural P aintings and A rc h ite c tu ra l S cu lp tu re headed by D ocent W ła d ysław Z alew ski are su b o rd in a te d the atelier of con se rv a tio n of m u ra l paiintings, th a t of conservation of a rc h ite c tu ra l scu lp tu re, th e a te lie r o f in v en to ry in g and copies, and th e division of d o cum entation and inventorying.
To the C hair of C onservation of Easel P ain tin g s and Wood S c u lp tu re , headed by D ocent Zofia M edwecka, are subdued th e follow ing: ateliler of easel pa'm ting conservation, a te lie r of wood sc u lp tu re conservation, division of physics and applied chem istry, headed by R. B iliński, chem. eng., and th e two la b o ra to ries — of applied physics and th a t of applied chem istry. The Chair of Technology and P a in tin g Techniques, headed by D ocent Dr. W ładysław S lesiński, com prises the atelier of p a in tin g technology, th a t of p ain tin g te c h niques, technological la b o ra to ry , docum entation a r chive and a specialized lib ra ry .
Among the m em bers of te ac h in g sta ff can be listed m onum ent conservators, a r t h istorians, a physist, th e chem ists, a m icrobiologist, and also the p racticizing pain ters and sculptors.
In the f u rth e r p a r ts of th e a rtic le an in fo rm atio n is given by th e a u th o r re g a rd in g the d u ratio n of studies supplem ented by p ractices as w ell as th a t concerning the course and program m es of stu d ies o r capacities req u ired from candidates.
Short c h a racteristics have b een given by th e au th o r of facilities and a p p a ra tu s used in a teliers f,or con servation purposes and alre a d y ran g in g to the w orld stan d ard s n o rm ally found in eq u ip m en t of th a t kind. It is this sta n d a rd w hich allow s to u n d e rta k e th e com plex tasks in the field of conservation, am ong them those connected w ith p rac tica l purposes, re s e arch, tech n ical w o rk s or w ith p re p a rin g of docum en
tation. The C ourses in th e ir ac tu a l form and functions m ay to some e x te n t be com pared w ith a rese arch in stitu te fu rn ish ed w ith both su ita b le eq u ip m en t and m a teria ls, the su fficie n t a te lie r conditions and th e
scientific staff.
M uch m ore e x h a u stiv e in fo rm atio n has been given by th e au th o r w ith re g a rd to th e scope and ch a racter of activities conducted in th re e lines, nam ely th a t in stru c tiv e , scientific rese arch a n d conservation s e r vices.
D iscussing th e firs t of the above lines the a u th o r ch a racterized th e q u alities of a stu d e n t and g r a duate, the cu rricu lu m , m a te ria ls used d u rin g e x e r cises, su b je cts of diplom a w orks, achievem ents in the scientific an d re se a rc h w o rk and also gave in fo r m ation on adm ission of rese a rc h s tu d e n ts and r e -edu catio n al courses for conservators.
D ealing w ith m a tte rs connected w ith th e second line of activities she gave a com prehensive e x p la nation of p ro g ram m e of scientific and re se arch w orks u n d e rta k e n and ca rrie d out by p a rtic u la r C hairs and Divisions and also th e publish in g and pu b licity actions for th e sake of conservation and pro tectio n of c u ltu ra l p ro p erty . F inally, com m enting th e activities in th e field of con serv atio n services 1 she explained the form s of co-operation w ith field conservators, m useum s, galleries, a rtis ts and a r t h is to rian s and m a n u fa c tu re rs of p ain tin g m a te ria ls and those applied in conservation as well.
