Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Klasyfikacja organów administracji publicznej wg. kryteriów:
1. Sposób powołania;
2. Miejsce w strukturze organizacyjnej administracji publicznej;
3. Terytorialny zasięg działania.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Naczelne organy administracji publicznej – określenie ma charakter normatywny, wyrażony w ustawach.
Nauka prawa wyróżniała cechy wspólne
naczelnych organów administracji publicznej.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Nauka prawa wyróżniła 4 sposoby określania naczelnych organów.
Każdy z tych sposobów służy innym celom.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
1.
Naczelne organy – to organy administracji publicznej powoływane przez Prezydenta
bezpośrednio lub po uprzednim wyborze przez Sejm
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
2.
Naczelne organy – to organy zwierzchnie wobec pozostałych organów w strukturze
administracji rządowej
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
3.
Naczelne organy – to organy powoływane przez Prezydenta / Sejm , których właściwość
obejmuje cały kraj
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
4.
Naczelne organy - to organy zwierzchnie wobec pozostałych organów administracji rządowej, których właściwość terytorialna obejmuje cały kraj.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Przykładem naczelnego organy jest:
- Rada Ministrów
- Organy wchodzące w skład RM
Problematyczne jest określenie Prezydenta jako naczelnego organu administracji publicznej, ze względu na jego znaczenie dla całego państwa, a nie tylko dla administracji
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
Zgodnie z regulacjami Konstytucji – Prezydent jest centralnym konstytucyjnym organem państwa
Kompetencje Prezydenta są związane z jego specyficzną / szczególną rolą w państwie
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
1. W sferze stosunków zagranicznych – pozycja zwierzchnia – najwyższy przedstawiciel RP
- Nie kieruje jednak polityką zagraniczną;
- Wpływa na politykę zagraniczną – np.
poprzez ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
2. W sferze prawodawstwa nadzwyczajnego - Wprowadzenie stanu wojennego
- Wprowadzenie stanu wyjątkowego
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
3. W sferze prawodawstwa zwykłego:
Sfera ograniczona:
- Kontrola aktów prawnych z konstytucją oraz ustawami;
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
4. W sferze obsadzania stanowisk.
- Wniosek o odwołanie RM, innych organów naczelnych
- Powołanie rządu – w sytuacjach określonych przez Konstytucję
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZYDENT
5. W sferze uprawnień o charakterze organizacyjnym.
- Zwołuje i przewodniczy RM – Rada Gabinetowa
- Nadawanie obywatelstwa
- Nadawanie orderów i odznaczeń - Stosowanie prawa łaski
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW
- Ustawa z 1996 r. o Radzie Ministrów - Konstytucja RP
Z Konstytucji wynika - domniemanie
kompetencji RM w sprawach polityki państwa niezastrzeżonych dla innych organów pań. Lub organów j.s.t.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW Skład RM:
- Prezes RM - Ministrowie;
- Przewodniczący komitetów określonych w ustawach – np. Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW
Powołanie RM – określone w Konstytucji
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW Zadania RM:
- Prowadzenie polityki wew. i zagranicznej RP - Kierowanie administracją rządową
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW Ponadto kompetencjami RM jest:
- Zapewnia wykonanie ustaw i wydawanie rozporządzeń
- Koordynowanie i kontrolowanie prac organów administracji rządowej
- Związane z budżetem i skarbem państwa
- Związane z bezpieczeństwem wewnętrznym
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW
- RM jest organem kolegialnym, działa pod kierunkiem Prezesa RM
- Posiedzenia mogą być wyjątkowo prowadzone drogą obiegową.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
RADA MINISTRÓW Członkowie RM:
- Podwójna rola:
1. Sami są organami;
2. Są członkami organu kolegialnego
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZES RADY MINISTRÓW - Kieruje pracami RM
- zwierzchność osobowa wobec członków RM - Zwierzchność służbowa
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
PREZES RADY MINISTRÓW Jako naczelny organ:
- Wydaje rozporządzenia i zarządzenia - Nadzór
- Zwierzchnictwo nad pracownikami administracji rządowej
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
MINISTER
- Kieruje działaniami administracji rządowej - Wypełnia zadania wyznaczone przez Prezesa
RM
Minister – dwa aspekty:
1. Członek RM
2. Naczelny organ adm. pub.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
MINISTER
Zakres działania określa ustawa o działach administracji rządowej
- Zamknięty katalog spraw należących do danego działu
Rozporządzenie Prezesa RM – szczegółowy zakres działania ministrów
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
MINISTER Funkcje ministra:
1. Prawotwórcze
2. Wydawanie decyzji administracyjnych 3. Kierowania resortem
4. Związane ze szczególnego statusu ministra – np. Minister Skarbu Państwa
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej - Normowane są przez ustawy.
Należy je odróżnić od centralnych konstytucyjnych organów państwa
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej - Nie wchodzą w skład RM
- Ich właściwość obejmuje cały kraj
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Są tworzone w drodze ustawowej – czasami za
pomocą aktów niższego rzędu (rozporządzeń) Ich lista nie jest stała – ze względu na ciągłe
powstawanie nowych lub likwidowanie starych centralnych organów
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Z reguły mają charakter monokratycznym
- Problemy językowe – organem nie jest urząd lecz jego szef – np. prezes / dyrektor – np.
UOKiK
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Centralny organ jest zazwyczaj powoływany
przez: Prezesa RM, choć są nadzorowane przez ministra.
- Minister składa Prezesowi RM wniosek o powołanie i odwołanie piastuna organu – nazywanego tez kierownikiem urzędu.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Minister wobec centralnego organu:
1. Składa Prezesowi RM wniosek o nadanie statutu;
2. Powołuje zastępców kierownika urzędu centralnego;
3. Wykonuje wobec urzędu centralnego funkcje kontrolne
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Akty prawne wydawane przez te organy /
dotyczące tych organów są promulgowane:
1. Dzienniku Urzędowym RP 2. Monitorze Prawnym
3. Dziennikach resortowych.
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Centralne organy administracji rządowej Centralne organy są zwierzchne wobec
terytorialnych organów – organy te mogą
należeć do adm. zespolonej lub niezespolonej Czasami nie mają swoich odpowiedników w
strukturach terenowych – np. Prezes Urzędu Patentowego
Naczelne i centralne organy administracji publicznej
Dziękuję za uwagę