str. 1
Program Profilaktyki Szkolnej w Gimnazjum
im. Jana Pawła II
w Choceniu
str. 2 WSTĘP
Przez termin "profilaktyka" rozumieć należy odpowiednie działanie, które ma na celu zapobieganie pojawieniu się lub rozwojowi danego zjawiska w konkretnej społeczności.
Profilaktyka jest jednym ze sposobów reagowania na rozmaite zjawiska społeczne, które oceniane są jako szkodliwe i niepożądane. Działania profilaktyczne są procesem wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami, które zagrażają jego prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.
Celem tych działań jest ograniczanie i likwidowanie czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia człowieka.
Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dorastającego pokolenia. Okres adolescencji to okres bardzo ważny pomiędzy dzieciństwem a dorosłością, to czas intensywnych zmian biologicznych i psychicznych, emocjonalnych młodych ludzi. Jest to również okres podejmowania wielu ryzykownych zachowań – pierwszy kontakt z substancjami psychoaktywnymi, pierwsze doświadczenia seksualne.
Odpowiedzialność za wychowanie swoich dzieci ponoszą rodzice. To oni pełnią podstawowe funkcje zapobiegawcze.
Jednak szkoła jako instytucja musi wspierać działania rodziców i podejmować działania mające na celu promowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie zagrożeniom, a także rozwijanie umiejętności radzenia sobie przez młodzież z wymogami współczesnego świata.
str. 3
I Diagnoza środowiska szkolnego
Program profilaktyki szkolnej obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania i Programu Wychowawczego Gimnazjum im.
Jana Pawła II w Choceniu.
Szkolny Program Profilaktyki opracowany został na podstawie dokonanej diagnozy sytuacji dydaktyczno-wychowawczej w szkole przy użyciu narzędzi:
− analizy wyników ankiety dotyczącej bezpieczeństwa w szkole;
− obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, na korytarzach w czasie przerw, w drodze do i ze szkoły;
− analizy dokumentacji pedagoga szkolnego;
− analizy dokumentacji wychowawców klas, zapisów w dziennikach lekcyjnych;
− wywiadów z rodzicami, wychowawcami i nauczycielami.
Na podstawie wyżej wymienionych dokumentów w Gimnazjum zdiagnozowano następujące problemy występujące w szkole:
agresja uczniów w stosunku do rówieśników, nauczycieli;
używanie przez uczniów wulgaryzmów, brak kultury osobistej, niszczenie mienia;
palenie papierosów, spożywanie alkoholu;
brak zainteresowania nauką niska frekwencja (wagary).
str. 4 Do głównych przyczyn problemów występujących w naszej
placówce zaliczyć możemy:
- kryzysy rozwojowe młodych ludzi, które mogą mieć wpływ na ich zachowanie w środowisku szkolnym;
- brak umiejętności rozwiązywania konfliktów przez uczniów, co w konsekwencji prowadzi do agresji;
- niezaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych przez rodziców – miłości, bezpieczeństwa, akceptacji – co powoduje większą podatność dziecka na różne zagrożenia;
- duże bezrobocie wśród rodziców;
- brak zainteresowania rodziców czasem wolnym swoich dzieci;
- słaba stymulacja środowiska rodzinnego dotycząca aspiracji życiowych dzieci;
- negatywne wzorce postępowania – szczególnie uzależnienie wielu rodziców od alkoholu oraz przemoc fizyczna i psychiczna;
- brak motywacji do nauki;
- stres wywołany przez obowiązki szkolne;
- wzorce zachowania kreowane przez współczesne media;
II Cele programu profilaktycznego
Cele programu profilaktycznego zbieżne są z celami ogólno- wychowawczymi. Istotą profilaktyki szkolnej jest ochrona uczniów przed zagrożeniami oraz reagowanie w sytuacjach pojawiania się zachowań ryzykownych poprzez podejmowanie szerokiej gamy działań nastawionych na przeciwdziałanie negatywnym skutkom tych zagrożeń. Zapobieganie i szybka reakcja na zachowania ryzykowne jest szczególnie ważna, ponieważ jak zauważyliśmy obserwując uczniów naszej szkoły, niepożądane zachowania
str. 5 starszej młodzieży – palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków oraz agresja psychiczna i fizyczna, są bardzo szybko przechwytywane przez coraz młodszą wiekowo grupę uczniów.
Cel główny działań profilaktycznych podejmowanych w naszej placówce :
Kształtowanie w uczniach ważnych psychologicznych i społecznych umiejętności, które w znacznym stopniu obniżą ryzyko występowania zachowań godzących w zdrowie fizyczne i psychiczne dorastającego ucznia.
Uszczegółowieniem powyższego celu głównego programu profilaktycznego będą następujące cele szczegółowe:
1.Budowanie poczucia własnej wartości każdego ucznia;
2.Kształcenie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami;
3.Ćwiczenia umiejętności zachowań asertywnych;
4.Poznawanie sposobów rozwiązywania konfliktów;
5.Zrozumienie mechanizmu i przyczyn powstawania agresji;
6.Kształcenie umiejętności komunikowania się;
7.Dostarczenie wiedzy na temat uzależnień i substancji
uzależniających, ich negatywnego wpływu na życie człowieka;
8.Wzmacnianie przekonań, że życie bez środków uzależniających jest wartościowe i ciekawsze;
9.Promocja zdrowego stylu życia;
10.Kształcenie umiejętności dokonywania wyborów
11. Wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi;
12.Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych uczniów.
str. 6 Powyższe cele realizowane będą poprzez:
− wplatanie treści profilaktycznych w codzienne działania dydaktyczno- wychowawcze wychowawców i nauczycieli;
− realizację tematów podczas wychowania do życia w rodzinie;
− organizację szkoleń i zajęć warsztatowych dla uczniów;
− aranżowanie spotkań ze specjalistami z dziedziny profilaktyki;
− konsultacje dla rodziców;
− organizowanie zajęć pozalekcyjnych – wycieczki, przygotowanie przez uczniów spektaklu profilaktycznego;
III Kierunki działań profilaktycznych
Program profilaktyczny Gimnazjum im. Jana Pawła II w Choceniu kierowany jest do uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli.
Działania profilaktyczne zostały zaplanowane na dwóch poziomach:
I Działania w wymiarze szkoły:
− doskonalenie umiejętności nauczycieli w obszarze działań
− zaangażowanie do współpracy środowiska lokalnego związanego z problematyką profilaktyczną;
− zorganizowanie imprez profilaktycznych o charakterze ogólnoszkolnym;
− udział uczniów w pozaszkolnych imprezach kulturalnych i konkursach o tematyce profilaktycznej;
− wzbogacanie biblioteki szkolnej w literaturę fachową oraz filmy edukacyjne;
str. 7
− stała współpraca z rodzicami uczniów w celu zapoznania ich z działaniami szkoły;
− organizowanie zajęć edukacyjnych w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, zajęć z pedagogiem, zastępstw;
− podejmowanie działań w kierunku zapewnienia uczniom alternatywnych możliwości spędzania czasu wolnego –
zajęcia pozalekcyjne, zajęcia rekreacyjno-sportowe, wycieczki;
− organizowanie różnych form pomocy psychologicznej dla uczniów, nauczycieli i rodziców
− promocja zdrowego stylu życia.
II Działania w wymiarze klasy:
− organizacja samopomocy klasowej;
− współpraca wychowawcy klasy z rodzicami uczniów - spotkania klasowe i indywidualne;
− możliwość korzystania przez rodziców z pomocy i wsparcia pedagoga, wychowawców, nauczycieli, dyrekcji;
− zajęcia profilaktyczne na lekcjach wychowawczych;
− zajęcia integracyjne – szczególnie w klasach I
− zapoznanie uczniów z punktami Statutu Gimnazjum zakazującymi używania środków odurzających, stosowania agresji i przemocy, opuszczania szkoły podczas zajęć oraz procedurami postępowania w sytuacjach ryzykownych zachowań;
− informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień;
str. 8
V Działania profilaktyczne
1. Kształtowanie kultury osobistej uczniów i integracja środowiska szkolnego
Zadania Sposób
realizacji
Osoby odpowiedzialne
- kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów;
- wpajanie uczniom takich wartości jak: życzliwość,
szacunek dla drugiego człowieka (kolegi, nauczyciela, rodzica, osoby starszej), uczciwość, uprzejmość, czyli wartości które ułatwiają dobre współżycie z otoczeniem;
-uczenie uczniów dbania o własną godność, szanowania siebie samego, a także szanowania pracy swojej i innych ludzi;
- kształcenie umiejętności prowadzenia skutecznej
komunikacji międzyludzkiej – ukazanie uczniom różnych możliwości konstruktywnego rozwiązywania zaistniałych konfliktów;
- rozwijanie w uczniach empatii i wrażliwości na potrzeby innych ludzi;
- rozwijanie
współodpowiedzialności uczniów
- godziny wychowawcze;
- spotkania z pedagogiem;
- rozmowy indywidualne;
- dawanie przykładu
osobistego przez nauczycieli;
-zajęcia dydaktyczno-
wyrównawcze, organizowanie pomocy koleżeńskiej.
Wychowawcy klas, wszyscy
nauczyciele, pedagog szkolny
str. 9 za porządek w klasach i na
korytarzach – udział uczniów w tworzeniu otoczenia szkolnego;
- doskonalenie umiejętności współżycia w zespole i
przestrzeganie obowiązujących w nim zasad
- zapobieganie niepowodzeniom szkolnym
str. 10
2.Przeciwdziałanie agresji i przemocy
Zadania Sposób
realizacji
Osoby odpowiedzialne
- zapoznanie uczniów z
pojęciem zjawiska agresji i przemocy oraz skutkami tych zjawisk;
- ukazywanie młodzieży
konieczności stosowania samokontroli własnych zachowań;
- przedstawianie młodym
ludziom sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami i stresem;
- uwrażliwienie uczniów
na konieczność przeciwstawiania się agresywnym zachowaniom kolegów oraz szukania najlepszych sposobów niesienia pomocy ofiarom
przemocy;
- kształcenie podstawowych wartości społecznych takich jak: przyjaźń, koleżeństwo, szacunek dla drugiego człowieka, szacunek do życia, zdrowia oraz odpowiedzialności za drugiego człowieka;
- dostarczanie uczniom wiedzy na temat skutecznej i nieskutecznej
komunikacji międzyludzkiej;
- kształcenie postaw
prospołecznych i nieagresywnych strategii rozwiązywania
problemów życia codziennego;
- godziny wychowawcze -pogadanki, dyskusje, - warsztaty – ćwiczenia rozładowujące stres, negatywne emocje;
- rozmowy indywidualne z uczniami ;
- wzmożone dyżury nauczycieli podczas przerw;
- zebrania z rodzicami;
- spotkania uczniów z pracownikami Poradni Psychologiczno-
Pedagogicznej z Lubrańca;
- współpraca z kuratorami sądowymi
- Dyrekcja szkoły,
-wychowawcy klas
- pedagog szkolny, - wszyscy nauczyciele
str. 11 - kształtowanie umiejętności
konstruktywnego rozwiązywania
konfliktów rówieśniczych, rodzinnych;
- rozwijanie w uczniu poczucia własnej wartości;
- zapoznanie uczniów z jego prawami wynikającymi z faktu bycia
człowiekiem, uczniem;
- przedstawienie młodzieży prawnych skutków stosowania agresji i
przemocy wobec innych ludzi.
str. 12
3.Profilaktyka uzależnień
Zadania Sposób
realizacji
Osoby odpowiedzialne
- dostarczanie uczniom wiedzy na temat wpływu środków psychoaktywnych na organizm młodego człowieka;
- uświadamianie uczniom skutków zażywania substancji psychoaktywnych;
- kształcenie umiejętności świadomego dokonywania wyboru;
- wzmacnianie przekonania, że życie bez środka uzależniającego jest ciekawsze, bardziej
wartościowe;
- ćwiczenie umiejętności skutecznego odmawiania ( postawa asertywności);
- propagowanie zdrowego stylu życia;
- nawiązanie współpracy
z organizacjami zajmującymi się profilaktyką
uzależnień (Poradnia Terapii Uzależnień we Włocławku)
- ukazanie prawnych
skutków zażywania substancji psychoaktywnych;
- godziny wychowawcze;
- spektakle profilaktyczne o tematyce uzależnień;
- projekcja filmów profilaktycznych;
- udostępnienie uczniom literatury zgromadzonej w bibliotece szkolnej,
dotyczącej uzależnień;
- organizowanie kół zainteresowań;
- zajęcia z osobami zajmującymi się terapią uzależnień( zajęcia w
Poradni Terapii Uzależnień);
- spotkania prewencyjne z policjantami;
- imprezy sportowe, konkursy;
- obserwacja uczniów podczas zajęć i przerw międzylekcyjnych;
- rozmowy indywidualne z uczniami
- Dyrekcja,
- wychowawcy klas, - wszyscy
nauczyciele,
- pedagog szkolny, - pracownicy szkoły
str. 13
4. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczniów
Zadania Sposób
realizacji
Osoby odpowiedzialne
- realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach Poradni
Psychologiczno - Pedagogicznej dotyczących
uczniów z różnymi deficytami rozwojowymi;
- wspieranie i motywowanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do pracy i samokontroli;
- aktywizowanie uczniów do nauki przez stosowanie aktywnych metod
pracy;
- uzupełnianie braków w wiedzy i umiejętnościach uczniów z poszczególnych przedmiotów
-pedagogizacja rodziców
- spotkania z absolwentami
- godziny wychowawcze;
- zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze,
rewalidacyjne;
- wyposażenie rodziców w wiedzę na temat niepowodzeń szkolnych dzieci, udzielanie
wskazówek do pracy z dzieckiem w domu;
- spotkania z rodzicami oraz rozmowy indywidualne
-pedagog szkolny;
-wszyscy nauczyciele
str. 14
5. Zapobieganie niskiej frekwencji
Zadania Sposób
realizacji
Osoby odpowiedzialne
- pedagogizacja rodziców
- motywowanie uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne poprzez przyznawanie dodatkowych punktów za 100% frekwencje w ciągu miesiąca oraz nagrody w formie wyjazdu do teatru/kina za 100% frekwencje uzyskaną na semestr oraz koniec roku szkolnego
- kierowanie informacji dotyczącej absencji uczniów do właściwych organów
- spotkania z rodzicami oraz rozmowy indywidualne
- współpraca z policją, GOPS
str. 15
VI Przewidywane osiągnięcia uczniów
W wyniku realizacji powyższego programu uczniowie Gimnazjum
im. Jana Pawła II w Choceniu zostaną wyposażeni w wiedzę i umiejętności, które pomogą im uporządkować własny świat wartości i przygotować się do pełnienia różnych ról społecznych w dorosłym życiu.
W wyniku tych działań uczeń:
- potrafi radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, - jest asertywny,
- zna konsekwencje zażywania środków psychoaktywnych, narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie,
- prowadzi zdrowy styl życia,
- potrafi ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie - ma poczucie opieki i bezpieczeństwa ze strony szkoły.
VII Sposoby realizacji
Treści Szkolnego Programu Profilaktyki w większości realizuje się na godzinach wychowawczych, warsztatach udziałem zaproszonych gości, apelach szkolnych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnego zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach.
Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”. Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty.