• Nie Znaleziono Wyników

Sprawozdanie z Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Teologicznego w latach 1976-1981

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Sprawozdanie z Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Teologicznego w latach 1976-1981"

Copied!
7
0
0

Pełen tekst

(1)

Wincenty Urban

Sprawozdanie z Sekcji Historycznej

Polskiego Towarzystwa

Teologicznego w latach 1976-1981

Studia Theologica Varsaviensia 19/1, 253-258

(2)

W IN C EN TY URBAN

SPRAWOZDANIE SEKCJI HISTORYCZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA TEOLOGICZNEGO W LATACH 1976— 1981

W 1958 roku powstały w ramach Polskiego Towarzystwa Teo­ logicznego specjalistyczne Sekcje teologiczne. Wśród nich zaczę­ ła też działać Sekcja Historyczna w nowym ujęciu prawnym. Zgod­ nie z regulaminem każdego roku odbywa się zjazd sekcyjny, na którym realizuje się program układany przy współpracy wszy­ stkich członków. Jako odpowiedni czas na odbywanie zjazdu obra­ no dwa dni, mianowicie czwartek i piątek, w pierwszym tygod­ niu po Wielkanocy. Każdy dzień zjazdu rozpoczyna się Mszą świę­ tą — koncelebrowaną przez wszystkich przeważnie uczestników. W czasie każdej Mszy świętej wygłasza się odpowiednią homilię, której podejm ują się zazwyczaj miejscowi księża biskupi, zwła­ szcza ordynariusze.

W okresie sprawozdawczym 1976—1981 zjazdy Sekcji Historycz­ nej odbyły się w następujących ośrodkach seminaryjnych.

1) W dniach 22—23 kwietnia 1976 roku miał miejsce zjazd Sek­

cji w Pieniężnie z okazji 100-lecia Księży Werbistów. Poświęcony był on sprawom metodologicznym prowadzenia seminarium nau­ kowego w diecezjalnych i zakonnych zakładach kształcenia du­ chowieństwa. Wzięło w nim udział 42 uczestników. Homilie w czasie Mszy świętej wygłaszał o. Jan Cebulski, werbista.

Na program zjazdu złożyły się następujące wykłady:

a) ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i . Organizacja i cele seminarium naukowego w Sem inariach Duchownych.

b) ks. M arian B a n a s z a k . Praca m agisterska — jej cele i cha­ rakter.

c) ks. Anzelm W e i s s . W arunki kościelne i państwowe na Uczelniach teologicznych w Polsce do uzyskania magisterium.

d) ks. biskup Jan O b ł ą k. 100-lecie objawień w G ietrzwał­ dzie.

e) ks. Daniel O l s z e w s k i . Tematyka prac magisterskich. f) ks. Kazimierz D o l a . Praca sem inaryjna — tem atyka i za­ kres.

(3)

254 W I N C E N T Y U R B A N

[ 2 !

g) ks. Edmund P i s z c z . Najnowsze prace (po roku 1945) na tem at techniki pracy naukowej.

h) ks. Franciszek S t o p n i a k — ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i . . Metoda badań społecznych -Kościoła.

i) ks. Józef A r 1 i k. Działalność misyjna polskich Werbistów.. j) ks. Józef A r 1 i k. Zgromadzenie Słowa Bożego — Księży W er­ bistów i jego cele oraz dzieje ze szczególniejszym uwzględnieniem. Prowincji polskiej.

k) ks. Antoni B a c i ń s k i . K ardynał Albin Dunajewski a za­ kony.

W sumie więc wygłoszono w Pieniężnie 11 wykładów, po któ­ rych odbywała się ożywiona dyskusja.

W Pieniężnie wysunięto też i zaakceptowano tem aty ze strony Sekcji Historycznej na Kongres Teologów Polskich w Krakowie,, jaki miał się odbyć w 1976 roku: ks. Jan D ę b s k i . Mecenaty artystyczne w historii biskupstwa wrocławskiego; ks. Józef M a n~ d z i u k . Biblioteka przy kościele św. Jakuba w Nysie —· wyrazem, k ultury duchowieństwa śląskiego; ks. Józef P a t e r . Nauka A bra­ hama Bzowskiego o prymacie papieskim; ks. Józef S w a s t e k. . Duchowość św. Brygidy; bp W incenty U r b a n . Biblioteka kano­ nika Wawrzyńca В ud ae usa z XVII wieku; ks. Antoni B a c i ń s k i . . Praca charytatyw na Księży M isjonarzy w Polsce 1651—1939; ks. Bolesław K u m o r . Obsada biskupstwa krakowskiego 1850—1914; ks. Franciszek S t o p n i a k . Metoda badań społecznych Kościoła.. Zebranym profesorom historii Kościoła w Pieniężnie życzył w przysłanym liście z dnia 29 kwietnia 1976 roku ks. Karol kardy­ nał W o j t y ł a „obfitych owoców Ich niestrudzonej pracy dla do­ bra nauki historii Kościoła”.

2) W 1977 roiku (w dniach 14—15 kwietnia) odbył się zjazd

członków Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Teologicz­ nego w Seminarium Duchownym w Sandomierzu. Brało w nim. udział 35 uczestników. Temat główny dotyczył 400-lecia przyję­ cia Tridentinum w Polsce. Homilię w czasie Mszy świętej w pier­ wszym dniu wygłosił ks. biskup W alenty W ó j c i k , a w d ru ­ gim dniu ks. biskup Stanisław S y g n e t . Zjazd trw ał dwa dni.. W czasie zjazdu wygłoszono 9 wykładów. Ks. Anzelm W e i s s odwołał swój wykład o funkcji parafii potrydenckiej z powodu wyjazdu do Belgii. Karol kardynał W o j t y ł a w liście, pisanym, w Krakowie 16 kwietnia 1977 roku, wyraził życzenie, aby „refe­ raty i dyskusje na tem at odno'wy trydenckiej w Polsce, wzboga­ cone doświadczeniem historii pomagały nam do realizacji obec­ nej odnowy w duchu Soboru Watykańskiego II”. Sam program wypełniły następujące wykłady:

(4)

a) ks. Edmund P i s z c z. Główne wytyczne reformy Tryden­ ckiej.

b) ks. Alojzy S z o r c. Biskupi polscy okresu patrydenckiego — do końca XVI wieku.

c) ks. Tadeusz Ś l i w a . Wpływ Tridentinum na uchwały Sy­ nodu Zamojskiego w 1720 roku.

d) ks. Daniel O l s z e w s k i ·— ks. J an K r a c i k . Potrydesncki kler parafialny — wymogi i realizacja.

e) ks. M arian B a n a s z a k . W jakim stopniu Sem inaria Du­ chowne powstały i działały pod wpływem Soboru Trydenckie­ go.

i) ks. Tadeusz Ż e b r o w s k i . Nauczanie —· szkoła parafialna — kaznodziejstwo — katecheza w okresie potrydenckim w Diecezji Płockiej do połowy XVII wieku.

g) iks. Ja-nusz Z b u d n i e w e k . Reforma potrydeneka w zako­ nach mniszych na przykładzie Paulinów.

h) ks. Antoni В а с i ń s к i. Zakony nowe — potrydenckie — idea — recepcja w Polsce.

i) ks. Marek Z a h a j к i e w i с z. Potrydeneka reforma liturgii i jej recepcja w Polsce.

3) Z kolei w 1978 roku miejscem zjazdu członków Sekcji Histo­

rycznej Polskiego Towarzystwa Teologicznego był Płock. Ks. K a­ rol kardynał W o j t y ł a jako Przewodniczący Komisji Episkopa­ tu d/is Nauki Katolickiej w swym liście z dnia 16 stycznia 1978 roku życzył, aby Seminarium Naukowe, mające odbyć się w Pło­ cku, przyniosło „duchowe korzyści dla Uczestników i przyczyniło się do pogłębienia nauki katolickiej w Polsce”. W Seminarium. Naukowym w Płocku uczestniczyło 34 profesorów. Sem inarium to odbyło się w dniach 30 i 31 m arca 1978 roku. W czasie Mszy świę­ tej w pierwszym dniu zjazdu homilię wygłosił ks. biskup Bogdan S i i kor . s k i, Ordynariusz Płocki, a w drugim ks. biskup sufra- gan Jan W o s i ń s k i . Jako tem at główny podjęto w Płocku tezę, że historia Kościoła jest nauką teologiczną. Z wykładami w Pło­ cku wystąpili następujący profesorowie. Wykładów było 9:

a) ks. Jan Ś r u t w a. Historia Kościoła jako historia zbawienia u Euzebiusza z Cezarei.

b) ks. M arek Z a h a j к i e w i с z. Średniowieczna koncepcja h i­ storii Kościoła.

c) ks. Henryk W o j t y s k a . Wpływ odrodzenia i humanizmu, na rozdział historii świeckiej i kościelnej.

d) ks. Jan K r a c i k . Sekularyzacja historii Kościoła w okresie odrodzenia.

(5)

256 W I N C E N T Y U R B A N [4]

e) ks. Franciszek S t o p n i a k. Odrodzenie historii Kościoła — „historia zbawienia” w XIX wieku.

f) ks. M arian B a n a s z a k / P o s t u l a t y Vaticanum II i dekretów posoborowych odnośnie ujęcia i wykładów historii Kościoła.

g) ks. Hieronim F o k c i ń s k i . Filia Papieskiego Instytutu Stu­ diów Kościelnych w Warszawie.

h) ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i . Polskie metodologie historii a hi­ storia Kościoła.

i) ks. Józef S w a s t e k . Polskie podręczniki historii Kościoła do roku 1939.

4) Doroczny zjazd w 1979 roku odbył się w Paradyżu-Gościko- wie, w Diecezji Gorzowskiej. Jfego głównym tem atem było „900- -lecie śmierci św. Stanisława Szczepanowskiego”. Wykładów na ten tem at wygłoszono 10. Zjazd odbył się w dniach 19 i 20 kw iet­ nia. Homilię w czasie Mszy świętej wygłosił ks. biskup Wilhelm P l u t a , Ordynariusz Gorzowski, a w następnym dniu ks. biskup sufragan Paweł S o c h a . Jako prelegenci wystąpili profesorowie diecezjalni i zakonni. Ojciec Święty Jan Paweł II przysłał tele­ gram.

a) ks. Jan W y s o c k i . Factum Sancti Stanislai w historiografii powojennej.

b) ks. Wacław S c h e n k . Kult liturgiczny św. Stanisława w okresie przed i potrydenckim.

c) ks. Edmund P i s z c z . Rola polityczna i narodowa kultu św. Stanisław a w okresie przedrozbiorowym.

d) ks. Jan Z w i ą z e k . Św. Stanisław w polskim kaznodziej­ stw ie do końca XVIII .wieku.

e) ks. Bolesław P r z y b y s z e w s k i . Węgierski monolog króla Bolesława Śmiałego, dotyczący św. Stanisława.

f) ks. Kazimierz D o l a . Rola św. Stanisława w utrzym aniu tra ­ dycji polskiej na Śląsku i Pomorzu Zachodnim.

g) ks. M arian B r u d z i s z . Wpływ kultu św. Stanisława na roz­ wój polskiej k ultury (architektura, rzeźba, literatura, etnogra­ fia).

h) ks. Adam N o w a k . K ult św. Stanisława w Diecezji Tarnow­ skiej.

i) ks. Józef K r u c z y ń s k i . Ikonografia św. Stanisława Szcze­ panowskiego w sztuce polskiej.

j) ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i . Sympozjum o życiu religijnym w Polsce z lat 1939—1945. W ykład ten byl luźny. Nie wchodził do tem atyki o św. Stanisławie.

5) Z okazji przypadającego ,,500-leeia śmierci ks. Jana Długo­ sza 1480—1980” zorganizowano zjazd w Seminarium

(6)

Metropoli-talnym w Krakowie w dniach 10 i 11 kwietnia. Uczestniczyło w nim 42 profesorów. Homilię w czasie Mszy świętej koncelebro­ wanej w pierwszym dniu zjazdu na Wawelu przy grobie'św . Sta­ nisława wygłosił к-s. Franciszek kardynał M a c h a r ' s k i . W d ru ­ gim dniu uczestnicy koncelebrowali przy grobie św. Jana Kaniego w kościele św. Anny. Homilię głosił ks. biskup W incenty U r b a n z Wrocławia. Wykładów było 9. 'Wieczorem 10 kwietnia uczest­ nicy zebrali się w kościele Paulinów na Skałce i złożyli biało- czerwone kw iaty na grobie ks. Jana Długosza — „Ojca polskiej historii”. W ykłady były następujące·.

a) ks. Jerzy W o l n y . Jan Długoisz jako uczony i jego dzieła. b) ks. Wacław S c h e n k . Służba Boża w Polsce w świetle pi­ sm Jana Długosza.

c) ks. Bolesław K u m o r . Sieć parafialna Diecezji Krakowskiej w Liber Beneficiorum Jana Długosza.

d) ks. M arian B a n a s z a k . Organizacja m etropolitalna i die­ cezjalna oraz prym acjalna u Jana Długosza.

e) ks. Hieronim W y c z a w s k i . Opinie Jana Długosza o pa­ pieżach.

f) ks. Bolesław P r z y b y s z e w s k i . Testament Jana Długo­ sza.

g) ks. biskup W incenty U r b a n . Nominacja Jana Długosza na m etropolitę lwowskiego.

h) ks. Jan K r a c i k . Organizacja arehidiakonalna i dekanalna Diecezji Krakowskiej w świetle pism Jana Długosza.

i) ks. Tadeusz Ż e b r o w s k i . Zakony i klasztory w Diecezji Krakowskiej w relacjach Jana Długosza.

Podsumowań poszczególnych zjazdów dokonywał ks. biskup W incenty Urban.

Relacje o przeprowadzanych zjazdach zamieszczała prasa, jak „Słowo Powszechne” 1977 nr 93 s. 5; „Tygodnik Powszechny” 1978 nr 17 s. 6; „Tygodnik Powszechny” 1979 nr 20 s. 7; „Ty­ godnik Powszechny” 1980 n r 17 s. 7; „Słowo Powszechne” 1980 nr 87 s. 1; „Studia Theologica Varsaviensia” 1978 nr 1 s. 227·— 230,

6) W roku 1981 Sympozjum Sekcji Historycznej odlbyło się

w Seminarium Duchownym Księży Salwatorianów w Bagnie z okazji 100-lecia tegoż Zgromadzenia. Zgłoszono na nie 13 w ykła­ dów. Są one o następującej tematyce: ks. Anzelm W e i s s . O bi­

skupach lubuskich; —■ ks. Henryk В о г с z. Historiografia Die­

cezji Przemyskiej; — ks. Jan K r a c i k . Z badań nad dziejami społecznymi niższego duchowieństwa; — ks. Józef K o w a l i k . Prasa jako źródło historyczne; — ks. Zygmunt Z i e l i ń s k i .

(7)

258 W I N C E N T Y U R B A N [6]

dania nad religijnością polską w lalach okupacji. Problem atyka metodologiczna i dotychczasowe wyniki badań; — ks. Tadeusz K r a h e l . Wydział Teologiczny i Sem inarium Duchowne w W il­ nie w czasie drugiej wojny światowej; — ks. Konrad L u t y ń- s k i . Ja n Kochanowski jako prepozyt poznański; — ks. Ludwik G r z e b i e ń . Związki Kościoła w Polsce i Stanach Zjednoczonych przed masową emigracją (1783·—1870); — ks. M arian B a n a s z a k . Prymasostwo w Polsce w XIX wieku; — ks. Antoini K i e ł b a s a . Zgromadzenie Salwatorianów w 100-lecie istnienia (1881—1981). Problem y badawcze; — ks. Ludwik K r ó l i k . Organizacja Die­ cezji Łuckiej; — ks. Stanisław W i l k . Administracja Archidiece­ zji Gnieźnieńskiej 1918—1939; — ks. Bolesław M i c e w s k i . 100- -lecie Zmartwychwstańców w Polsce (1880—1980). Z tak n ak re­ ślonego program u wypadła prelekcja ks. Weissa i ks. Micewsikiego. W okresie sprawozdawczym przeprowadzili habilitację: Ks. Ka­ zimierz D o l a (Nysa), ks. Ludwik G r z e b i e ń (Warszawa), ks. Jan K r a c i k (Kraków), ks. Kazimierz Ś m i g i e l (Gniezno).

W 1976 roku nakładem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie wyszła Historia Kościoła. Część 3. Z loty okres śred­ niowiecza chrześcijańskiego w opracowaniu ks. Bolesława Kumo­ ra jako skrypt dla studentów.

Z radością należy donieść, że w 1979 r. ukazała się drukiem „Historia Kościoła w Polsce”, t. II, cz. I 1764—1918, cz. II 1918— 1945 pod red. iks. B. Kumora i ks. Z. Obertyńskiego.

Zgodnie z Regulaminem obecny Zarząd Sekcji Historycznej w 1976 roku w Pieniężnie zastał w ybrany na okres pięciu lat w następującym składzie: biskup W incenty Urban, ks. Bolesław Kumor, ks. Bolesław Przybyszewski, ks. Hieronim Wyczawski.

Cytaty

Powiązane dokumenty

1957/58 odbyło się 6 zebrań Zarządu, jedno nadzwyczajne walne zebranie, jedno zwyczajne walne zebranie i 7 ogólnych zebrań

czego 22 członków miejscowych i 7 zamiejscowych oraz 25 współpracowników.Przewodniczącym był Kazimierz Jasiński a sekretarzem Teresa Borawska.W ciągu roku 1976 Komisja

1976 — Jednodniowa wycieczka naukowa zorganizowana do Muzeum Ziemi PAN i Muzeum Instytutu Geologicznego w Warszawie. Wycieczkę

Uczestnicy w ycieczki udali się do W ierzycy, gdzie objaśniono rzeźbę, budowę geologiczną oraz sto­. sunki hydrogeologiczne Pojezierza

nizacyjnych nie można było przy jąć wszystkich, k tórzy się zgłosili, te n Z jazd jest najsilniej obsadzony ze w szystkich dotychczasowych zjazdów, gdyż bierze

Recenzje, omówienia, sprawozdania, komunikaty 103 Sprawozdanie z LXXI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Językoznawczego w Gnieźnie.. W dniach 23-24 września 2013

Nad funkcjonalnością mechanizmów normatywizacji zastanawiała się także Olga Lesicka, zwłaszcza w odniesieniu do języków specjalistycznych na przykładzie kwestii

Gdy we wrześniu 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników, Gierek, dbający o swój wizerunek na Zachodzie, dość długo nie mógł się zdecydować: tolerować opozycjonistów