• Nie Znaleziono Wyników

Socjologia. Zagadnienia do egzaminu Wstęp do socjologii. Zagadnienia kierunkowe 1. Wyodrębnienie się socjologii jako dziedziny naukowej i jej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Socjologia. Zagadnienia do egzaminu Wstęp do socjologii. Zagadnienia kierunkowe 1. Wyodrębnienie się socjologii jako dziedziny naukowej i jej"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

Socjologia. Zagadnienia do egzaminu Wstęp do socjologii. Zagadnienia kierunkowe

1. Wyodrębnienie się socjologii jako dziedziny naukowej i jej przedstawiciele.

2. Przedmiot zainteresowań socjologii i definiowanie socjologii jako dziedziny naukowej.

3. Socjologia a inne dyscypliny naukowe. Subdyscypliny socjologii.

4. Socjologia pozytywistyczna i socjologia humanistyczna – różnice w podejściu i przedstawiciele.

5. Socjologia humanistyczna Floriana Znanieckiego (źródła materiału socjologicznego, współczynnik humanistyczny).

6. Socjologia jako nauka o społeczeństwie w ujęciu interakcjonistycznym, funkcjonalnym, konfliktu (porównanie).

7. Kultura w ujęciu socjologicznym. Czym jest kultura? System wartości i składniki kultury.

8. Wielość kultur i kryterium ich wyodrębniania. Pluralizm kulturowy, relatywizm kulturowy, akulturacja.

9. Świadomość społeczna (język, symbole, świadomość społeczna, narodowa, klasowa, stereotyp, myślenie grupowe).

10. Interakcje w ujęciu socjologicznym (interakcja jako proces, związek z działaniami społecznymi, wielość interakcji, rodzaje interakcji).

11. Interakcje społeczne. Cztery teorie interakcji (teoria behawioralna, teoria wymiany (racjonalnego wyboru), teoria interakcjonizmu symbolicznego, teoria dramaturgiczna - porównanie.

12. Pojęcie socjalizacji. Znaczenie i rodzaje socjalizacji. Resocjalizacja.

13. Socjalizacja jako proces wdrażania reguł kulturowych.

14. Osobowość społeczna i jej proces kształtowania.

15. Koncepcje rozwoju osobowości według Ch. Cooley'a i G. H. Mead'a.

16. Kontrola społeczna i dewiacja jako kategorie socjologiczne. Formy i style kontroli społecznej.

17. Oddziaływanie kontroli formalnej i nieformalnej na zachowania społeczne. Zachowania konformistyczne i dewiacyjne.

18. Pojęcie anomii w ujęciu Emila Durkheima i Roberta K. Mertona.

19. Rozumienie więzi społecznej. Rodzaje więzi społecznej, proces tworzenia, dezorganizacji i jej przemiany.

20. Zbiorowości społeczne – definicje i typologie. Mikrostruktury i makrostruktury społeczne.

21. Typy zbiorowości społecznych opartych na odmiennych rodzajach więzi społecznej w koncepcji Ferdynanda Tönniesa (Gemeinschaft i Geselschaft).

22. Tożsamość indywidualna i społeczna tożsamość jednostki (wymiar subiektywny i obiektywny). Jaźń subiektywna i odzwierciedlona w ujęciu Charlesa Cooleya.

23. Czym jest grupa społeczna? Struktury wewnątrzgrupowe i spójność grupy.

24. Odmiany grup społecznych i kryteria ich klasyfikacji.

25. Status i rola w grupie społecznej. Konflikty ról społecznych i mechanizmy ich rozwiązywania.

26. Rodzina jako grupa społeczna i jako instytucja (procesy wewnątrzrodzinne, uniwersalne funkcje rodziny, dysfunkcje rodziny.

27. Typologia rodziny - kryteria klasyfikacji i typ rodziny (struktura rodziny, hierarchia i władza w rodzinie, dziedziczenie, liczba pokoleń w rodzinie, kryterium doboru małżonków).

(2)

28. Przemiany współczesnej rodziny (rodzina w socjologii, rodzina w aspekcie historycznym i współczesnym, alternatywne formy życia rodzinnego, relacje międzypokoleniowe w rodzinie, reguły dziedziczenia, konflikty).

29. Czym jest organizacja? Rola organizacji formalnych budowaniu tożsamości społecznej jednostek.

30. Typ idealny biurokracji i teoria działań społecznych według Maxa Webera.

31. Czym jest instytucja? Elementy instytucji i proces instytucjonalizacji. Znaczenie procesu instytucjonalizacji w tworzeniu porządku społecznego.

32. Instytucje rządzące aspektami życia społecznego (rodzina, religia, rząd, gospodarka, szkolnictwo).

33. Struktura społeczna – pojęcie, formy, koncepcje.

34. Zróżnicowanie i nierówności społeczne: nierówności a nierówności społeczne, nierówności dychotomiczne, źródła nierówności społecznych, asymilacja.

35. Stratyfikacja społeczna (warstwy społeczne, ruchliwość społeczna, społeczeństwa otwarte i zamknięte, klasy społeczne, underclass.

36. Społeczne różnice płci w różnych wymiarach życia społecznego (zawodowego, władzy i polityki, edukacji, obyczaju).

37. Ubóstwo i wykluczenie społeczne (ekonomiczne, polityczne, społeczne, technologiczne) i jego formy.

38. Naród jako przedmiot zainteresowania socjologii: naród a grupa etniczna, rodzaje grup etnicznych, kształtowanie się państw narodowych,

39. Państwa wielonarodowe i narody wieloetniczne, konflikty etniczne, mniejszości etniczne i narodowe.

40. Typy społeczeństw (tradycyjne, przemysłowe, ponowoczesne, informacyjne, sieciowe).

41. Zmiana społeczna, rozwój, postęp (czynniki egzogenne, endogenne, rozwój jednoliniowy, wieloliniowy, skokowy). Trauma zmian społecznych (kulturowa, zbiorowa).

42. Zmiany demograficzne, ekonomiczne i technologiczne współczesnych społeczeństw.

43. Ruchy społeczne jako czynnik zmiany w ujęciu teoretycznym. Typologizacje ruchów społecznych.

44. Wpływ globalizacji na przemiany społeczne (kulturowe, polityczne, ekonomiczne aspekty globalizacji, kształtowanie się społeczeństwa konsumpcyjnego).

45. Konsumpcjonizm i macdonaldyzacja współczesnego społeczeństwa (teoria G. Ritzera, nawiązanie m.in.: do teorii K. Marksa, T. Veblena, M. Webera).

Klasyczne i współczesne teorie socjologiczne

46. Pozytywizm i socjologia w ujęciu Augusta Comte’a („metoda pozytywna”, budowa społeczeństwa i jego podstawowe składniki, statyka i dynamika, prawo trzech stadiów).

47. Socjologia ewolucjonistyczna. System socjologiczny Herberta Spencera (społeczeństwo jako organizm, teoria organizacji społecznej, typologia społeczeństw).

48. Socjologizm Emila Durkheima (społeczeństwo jako rzeczywistość sui generis, fakty społeczne i zasady ich badania, solidarność społeczna).

49. Formy integracji społeczeństwa w socjologii Emila Durkheima (teoria religii, solidarność mechaniczna i organiczna, badania nad częstością samobójstw samobójstwo).

(3)

50. Koncepcja socjologii „formalnej” Georga Simmla (pojęcie społeczeństwa, treść i forma społeczna, „diada” i „triada”, konflikt społeczny i jego skutki).

51. Myśl socjologiczna Alexisa de Tocqueville’a – główne założenia procesów przekształcania się społeczeństw (demokracja i arystokracja).

52. Socjologia rozumiejąca Maxa Webera , działania jednostek, pojęcie działań społecznych i ich rodzaje, typy idealne).

53. Weberowska koncepcja procesu historycznego i genezy kapitalizmu (proces racjonalizacji - „odczarowywania świata”, etyka protestancka).

54. Struktura społeczna w ujęciu Maxa Webera (klasy, stany, partie).

55. Władza, panowanie, legitymizacja i państwo w socjologii polityki Maxa Webera (trzy czyste typy panowania).

56. Klasyczna teoria rozwoju społecznego – materializm historyczny Karola Marksa (zjawisko alienacji, klasy społeczne i struktura klasowa, koncepcja rozwoju społecznego i rewolucji).

57. Psychologistyczna teoria społeczeństwa i działań ludzkich Vilfreda Pareta (działania logiczne i pozalogiczne, pojęcie rezyduów i derywacji, teoria krążenia elit).

58. Pragmatyzm społeczny i jego wpływ na socjologię (myśl społeczna Williama Jamesa, Johna Deweya, jednostka i społeczeństwo Charlesa H. Cooleya, problematyka grup pierwotnych).

59. Myśl socjologiczna Williama I. Thomasa i Floriana Znanieckiego (socjologia jako nauka dająca przyczynowe wyjaśnianie zjawisk społecznych, kształtowanie się społecznej osobowości imigranta).

60. Symboliczny interakcjonizm Georga H. Meada (interakcje społeczne, gesty, symbole znaczące, społeczna koncepcja jaźni, przedmioty społeczne).

61. Funkcjonalizm A. R. Radcliffe – Browna i B. Malinowskiego (struktura społeczna a kultura, wymiana dóbr i usług, funkcjonalność zwyczajów i instytucji).

62. Funkcjonalizm Talcotta Parsonsa (znaczenie teorii Parsonsa, struktura społeczna, system działania społecznego, zmiana społeczna).

63. Analiza funkcjonalna Roberta K. Mertona – charakterystyka.

64. Teorie konfliktu w społeczeństwie przemysłowym R. Dahrendorfa (analiza konfliktu, interesy jawne i utajone, grupy konfliktowe).

(4)

65. Społeczne funkcje konfliktu w teorii L. Cosera (różnice i podobieństwa między modelem konfliktowym Ralfa Dahrendorfa).

66. Teoria konfliktu R. Collinsa (struktura społeczna, różnice interesów, znaczenie zawodu).

67. Funkcjonalna teoria stratyfikacji K. Davisa i W. Moore’a (społecznie odczuwalna konieczność uwarstwienia.

68. Neofunkcjonalizm – charakterystyka (teoria systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna).

69. Teoria wymiany Georga Homansa i Petera Blaua.

70. Obraz świata społecznego z „perspektywy dramaturgicznej” Ervinga Goffmana.

71. Charakterystyka instytucji totalnych w ujęciu Ervinga Goffmana.

72. Teoria strukturacji Anthony’ego Giddensa– główne założenia.

73. Koncepcja późnej nowoczesności A Anthony’ego Giddensa – charakterystyka 74. Myśl socjologiczna Pierre’a Bourdieu (klasy społeczne, kapitał).

75. Koncepcja habitusu i pola u Pierre’a Bourdieu.

76. Krytyczna teoria społeczeństwa – charakterystyka i przedstawiciele. Teoria władzy M. Foucault, teoria działania komunikacyjnego J. Habermasa – główne założenia.

77. Metodologia teorii ugruntowanej (zawiązek metodologii z wyobraźnią socjologiczną i dyskusją) – główne założenia.

78. Teoria społeczeństwa postindustrialnego Daniela Bella.

79. Teoria społeczna Manuela Castellsa – społeczeństwo sieciowe.

80. Teorie kulturowej globalizacji (centra i peryferie kulturowe, nasycenie kulturowe, deformacja kulturowa).

Metody i techniki badań socjologicznych:

81. Problemy badawcze i jednostki analizy badanego zjawiska.

82. Badania etnograficzne, monograficzne, biograficzne. Badania terenowe.

83. Proces badawczy i jego etapy.

84. Dobór próby do badań: rodzaje i wielkość prób, zalety i wady doboru próby.

85. Klasyfikacja metod badawczych

86. Konceptualizacja i operacjonalizacja badań.

87. Metoda eksperymentalna. Elementy planu.

88. Pytania badawcze i hipotezy w badaniach jakościowych i ilościowych.

89. Operacjonalizacja i definicje operacyjne.

90. Podejście jakościowe w badaniach socjologicznych.

91. Podejście ilościowe w badaniach socjologicznych.

92. Triangulacja w badaniach społecznych. Zastosowanie badań mieszanych.

93. Zmienne i wskaźniki w badaniach społecznych (typy zmiennych, typy wskaźników, moc wskaźników).

94. Pomiar. Istota pomiaru w badaniach socjologicznych. Skale pomiarowe.

(5)

95. Trafność i rzetelność pomiaru. Wybrane sposoby ustalania trafności i rzetelności narzędzi pomiarowych.

96. Zastosowanie skal w badaniach socjologicznych. Przykłady skal pomiarowych.

97. Porównanie wywiadów: wywiad pogłębiony (IDI) i zogniskowany wywiad grupowy (FGI).

98. Kwestionariusz wywiadu a kwestionariusz ankiety w ilościowych badaniach socjologicznych - porównanie.

99. Metoda badania: analiza treści, analiza zawartości, analiza dyskursu, analiza semiotyczna. Badania mediów i Internetu

100. Etyka w badaniach społecznych.

Cytaty

Powiązane dokumenty

na rzecz innych systemów społecznych 14. System społeczny zakładu pracy stanowi przedmiot studiów socjolo­ gów pracy, podobnie jak ekonomiści studiują system gospodarczy

The study will present several additional benefits when using polymer steel nets along dykes, such as: high and durable erosion protection in overflow areas, promotion of fast

Z opracowanej przez nais biografii Sędziwoja w ynika, że alchem ik w iele lat życia spędził w podróży po różnych krajach europejskich. „55 listów “

Ko­ rzystanie przez adwokata z wolności słowa z naruszeniem przepisów prawa jest bez­ prawne i wobec tego niedozwolone.8 Zarazem wymaganie, aby adwokat mieścił

Rodzą się tu wątpliwości, dlaczego ustawodawca uznał jedynie nieuzasadnione tymczasowe zawieszenie za podstawę roszczeń, pominął zaś zawieszenie wymierzone w

Zgodnie z omawianymi przepisami, plantatorzy korzystający w da­ nym okresie referencyjnym z instrumentów wsparcia rynkowego w ra­ mach wspólnej organizacji rynku

Formuła „anonim owe chrześcijaństw o” cenna jest przez zwrócenie uwagi na różnorakie związki, jakie zachodzą m iędzy ludźmi a Chry­ stusem , nie może

M ałżeństwo odnowione przez Chrystusa, który je u w olnił od skażenia moralnego wchodzi w za­ kres powołania chrześcijanina oraz ukazuje się jako charyzmat,