850
SPRAWOZDANIA9. V!H MIĘDZYNARODOWY KONGRES STUDIÓW KOPTYJSKICH (PARYŻ, 28 VI 3 VII 2004)
W dniach 28 czerwca - 3 lipca odbył się w Paryżu w Instytucie Sztuki i Archeoiogii Sorbony IV oraz w Instytucie Katołickim Międzynarodowy Kongres Studiów Koptyjskich zorganizowany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Studiów Koptyjskich (Jateraattoaa/ Assoctaftoa /o r Copdc Stadtes). Kongres mógł odbyć się w Paryżu dzięki zaproszeniu i wielkiemu zaangażowaniu francuskich koptołogów, szczegółnie dr Annę Boud'hors z Cołłege de France oraz dr Marie - Hełene Rutschovskoy z Musóe du Louvre. Spotkanie zgromadziło badaczy rożnych różnych dziedzin koptyjskiej rzeczywistości: archeołogów, historyków sztuki, historyków, łingwistów oraz łiteraturoznawców. Uczestniczyło w nim ok. 250 osób: większość stanowili przedstawiciel europejskich ośrodków badawczych, choć łiczną grupę tworzyłi Amerykanie oraz Kanadyjczycy.
Obrady Kongresu rozpoczęły się 28 czerwca 2004 r. wystąpieniem profesora Sorbony Francois Baratte'a oraz profesora Cołłege de France Micheła Tardieu'a, którzy powitałi serdecznie zgromadzonych i życzyłi owocnych obrad. Następnie głos zabrał prof. Tito Orłandi - przewodniczący IACS, który przedstawił zebranym normy organizacyjne funk cjonowania Kongresu, później ściśłe przestrzeganych. Każdy dzień obrad rozpoczynały referaty sprawozdawcze, mające na cełu prezentację stanu badań z okreśłonej dziedziny studiów koptyjskich: każdy sprawozdawca miał do dyspozycji 30 minut. Probłematykę kongresu podziełono na 3 równocześnie obradujące sekcje, załeżnie od zainteresowań i prowadzonych badań. W trakcie obrad każdej z nich prełegenci przedstawiałi 20-minu- towe referaty, po których bezpośrednio uczestnicy mogłi dyskutować i zadawać prełegen- tom pytania. Referaty, których w sumie wygłoszono ok. 150, w poszczegółnych sekcjach prezentowano w różnych okresach czasowych: trzy referaty (11.30-12.45), cztery referaty (14.10-15.45), 3 referaty (16.15-17.30). Liczba wystąpień w niektórych okresach czasowych ułegała zmianie. Trudno je tu streszczać, bo zapewne w całości ukażą się wkrótce dru kiem, dłatego ograniczę się tyłko do przytoczenia autorów i tytułów prezentowanych referatów.
Inaugurując Kongres, prof. T. Orłandi przedstawił sprawozdanie: The Progress o/ Copdc Stadtes /rota 7 976 to 2004, a prof. M. Tardieu: Recherches et pnhhcattons sur /e taaatchetstae (2000-2004).
Przed południem 28 czerwca odbywały się sesje:
1. Archeologia i historii sztuki. Przewodniczył jej prof. W. Godłewski, wygłoszono zaś następujące referaty: Marie-Hełśne Rutschowscaya (Musee du Louvre, Paris), Peprtse des /bitd/es /raapatses a Baoatt: Tcarre/7/ao 2003; Giacomo Caviłłier, 7,'architettara dt/ea- stVa det taoaastert d'Tg/tto: attoue prospetdae e rtcerche; Iwona Zych, Tocktng ap a tao- aastery. The story tofd hy the woodea artę/acts /rota the taoaasdc haddtttg ot! Kota 7) at Naty/aa.
2. Studia gnostyckie i manichejskie. Przewodniczył jej J.D. Dubois, wygłoszono referaty: James Robinson, Te ró/e des savaats /raaęats dans /a pretatere pertode des recherches sar Mtg Tfatataadt; Madełeine Scopełło, gf^/paes portratts d'at!ges dans /a ht'hh'ofhe<yae copte de /Vag /fatataadt; John Turner, Seth/aa Gr:ostt'ct'st7!.' A re^tsed Ttterary 7/tstory? 3. Studia na źródłami. Przewodniczył jej J.L. Fournet, a wygłoszono następujące referaty: Pauł Diłłey, Ottertdew o / Copdc Papyro/ogy; Hans Forster, /Jas Wórterhach der grtecht- schea ILorter ta dea hopttschea dohataeatartschea Tesrtea - Trgehats [tad Aashhch; Harałd Froschauer, Parhea aad Parhezeiehaaagea ta Papyrt aad Testdhea.
SPRAWOZDANIA 851 Po południu 27 czerwca odbyły się następujące sesje tematyczne:
1. Archeoiogia i historia sztuki. Przewodniczył jej K. Innemee, wygłoszono zaś następujące referaty: Suzana Hodak, Dns ornarnenfa/e A/ot/yreperfo/re /n der Aopt/scAen Panst; Roni Amir, Sowę notes on tecAn/ca/ and stydst/c o / McAe Cary/ng /n Copt/c Art; Bożena Rost- kowska, On /conograpAy and sfy/e o/pa/nt/ng /n tAe /V//e Va//ey (Pgypt and /VaA/a), centar/es; Ełizabeth Bołman, ParadPe reyea/ed; Predw/nary resa/ts o / tAe Wad Pa/nt/ng Conseryat/on /n tAe Red Afonastery, SoAag.
2. Studia gnostyckie i manichejskie. Przewodniczył jej P.H. Poirier, przedstawiono zaś następujące referaty: Gerrit Bos, Pneatna and P/gAt /n fAe Gospe/ o/PAd/p (JV/7C //, 3); Johanna Brankaer, Pa ferw/no/og/e et /es representat/ons pAdosopA/ęaes dans Adogene (APC A7, 3); Regine Charron, Pe «P/yre sacre da Grand Pspr/f /ny/s/A/e et /a ^SopA/a de 7esas-CAr/sf da codejr 777 de /Vag 77atntnad/"; ttne doctr/ne sofer/o/ogńyae cotntnane; Micheł Roberge, Sfracfare de /'an/yers et sofer/o/og/e dans /a ParapArase de Se w (V/7C V77, 7).
3. Studia nad źródłami koptyjskimi. Przewodniczył jej J. Tait, wygłoszono zaś kołejne cztery referaty: Ałain Dełattre, P a codect/on papyro/og/^ae copte des Aźasees Poyaajr d'Art et d'77/sfo/re de Rrajredes; Chrisi Kotsifou, PAe Copt/c Ostraca /ront tAe 77yyernat Codect/on and otAers af tAe 7nsf/fafe o/CAr/sf/an Or/enta/ PesearcA (CafAodc Ł/n/yers/fy o/Atner/ca); Fiorence Całament, P'en/gnte de /a ca/sse dOr/eans, pro/egontenes a defade d'osfraca orpAedns; Sobą Torałłas Tovar, PAe Copt/c Codect/on o / tAe Afonasfery o / A/ontserrat (3pa/n).
Po przerwie kontynuowano obrady w tychże samych grupach tematycznych: 1. Archeoiogia i historia sztuki. Przewodniczył jej E. Bołman. Przedstawiono następujące referaty: Gawdat Gabra, PAe 7/ernt/rage o/A/-A7ansar/ya; Copt/c Wad Pa/nt/ngs/ront tAe sćrfA/seventA Centary; Gertrud van Loon, On Wadpa/nt/ngs /n tAe Caye CAarcA o/O e/r AAa 77/nn/s centary); Magdałena Łaptaś (UKSW, Warszawa), /Vew/y d/scoyered ntara/s /ront Banganart/.
2. Studia gnostyckie i manichejskie. Przewodniczył tej sesji E. Thomassen, miały zaś miejsce następujące wystąpienia: Ismo Dunderberg, PAe t/se o / Body AfetapAors /n tAe Atterpretat/on o / Pnow/edge (/V77C A7, 7) and 7 Cor/ntA/ans; Gerard Luttikhuisen, PAe Cr/t/ca/ren*r/ftng o/Genesis /n tAe ApocrypAon o/7oAn;7ew/sA or CAr/st/an?; Anna van den Kerchove, Pe wcaAa/a/re de /a pr/ere dans /es fra/tes Aerntet/pnes coptes.
3. Studia nad źródłami. Przewodniczył tej sesji G. Descoudres, wygłoszono zaś następujące referaty: Chantał Heurteł, P'A/sto/re da topos de Sr-A7arc a Coarnef Afoarra/; arcA/tectare et docantentat/on; Guy Lecuyot et Micheł Pezin, Oe/r er-Poant/, a propos de pae/paes /nsc- r/pt/ons coptes; Catherine Thirard, P)a Wad/ A/atran atcr Ped/a, oa /es /actears de perennt- sat/cn d'ane co/on/e anacAorńf/pae.
Obrady pierwszego dnia zakończyła wizyta w Bibłiotheąue Nationałe de France, gdzie zainaugurowano ekspozycję: Strony cArzesc/ansA/e w Pg/pc/e. AfanasArypty Popfow.
Kołejny dzień Kongresu (29 VI) rozpoczęły sprawozdania z poszczegółnych dziedzin badawczych. Jean Danie) Dubois przedstawił raport z dziedziny badań nad gnostycyz- mem: PecAercAes et puAdcat/ons sar /a gnose (2000-2004), a Peter Grossmann z archeołogii chrześcijańskiej w Egipcie: CAr/sd/cAe ArcAao/og/e /n Agypten; Ber/cAt t/Aer d/e Por- scAangs/age se/t 2000. Wygłoszono także sprawozdania ze stanu badań z dziedziny epig- rafii oraz papirołogii: Jacques van der Vłiet, Pp/grapA/e cAret/enne d'Pgypfe et de JVnA/e; At/an et perspecf/ves oraz Terry Wiłfong, PesearcA and PaA//caf/on.s /n Copt/c Papyro/ogy (2000-2004).
852
SPRAWOZDANIA Następnie rozpoczęły się obrady w trzech sesjach:1. Archeołogia i historia sztuki. Sesji tej przewodniczyła M.H. Rutschowscaya, wygłoszono zaś następujące referaty: Adełine Jeudy, De taobi/ier hfnrgńyMe copte depopae tnediera/e; Danieł ał-Suriani, Se/ected P roa/es /rorn tbe Aźttseara o/fbe Sttriaa Moaasfery ia Wadi a/- Aafroaa.
2. Studia gnostyckie i manichejskie. Przewodnictwo tej sesji powierzono G. Luttikuisenowi, wygłoszono zaś następujące referaty: Nicłas Forster, Die Ziasgroscbea/rage ita Pbomas- Dvaage/iata f/VDC 7/ 2,49, 27-37); Uirike Kaiser, /Vorea-7aag/raa, die die Afachie aic/ti be/7ecbfea; Cornełia Kuławik, Die See/e ais Praaf. Die Scbri/t «Die Drzah/aag tiber die See/e<> //V/7C 77 6) aad seiae Aabe zar Praaftaysfib des Origeaes.
3. Studia nad źródłami. Sesji przewodniczył J. Van der Vłiet, wygłoszono trzy referaty: Pascałe Baiiet, Etat des recbercbes sar /es prodacfioas ce'ra/ai<yaes daas /'Dgypte fardire. Qaestioas de atefbode; Dełphine Dix-Neuf, Da prodacdoa ef /a circa/afioa des atapbores daas /'Dgypte copte a /a btraiere des decoarerfes arcbeo/ogipaes er des soarces ecrifes; Fatma Mahmoud, 7. 'orgaaisaiioa des ate/iers de pofiers ea Dgypte tardire da debat da Tłas-Fatpire a /a coapaefe arabe.
Po przerwie obiadowej miały miejsce kołejne trzy sesje: studiów nad gnostycyzmem i manicheizmem, studiów nad rełacjami koptyjsko-muzułmańskimi oraz studiów nad źród łami. Uczestnicy zaś sekcji archeołogii i historii sztuki udałi się do Muzeum Cłuny. 1. Studia nad gnostycyzmem i manicheizmem. Przewodniczyła M. Scopełio, wygłoszono zaś następujące referaty: Annę Pasquier, Aaa/yse aarrafife et iaferfexfae//e da recit aafb- ropogoa:pae daas /'77yposfase des Arcboafes; Serge Cazełais, Petaar^aes sar /e recit aafb- ropogoatpae de /'//ypcstase des Arcboafes (N77C 77, 74); Antti Marjanen, A Nag 77ntn- taadi Coafribafioa to tbe Discassioa aboat tbe Proaaaciafioa o / tbe Defragrataatafoa; Siegfried Richter, Desę/rticbfe bei der Ddif/oa des /copfiscb-taaaicbaiscbea Psabnenba- cbes, 7ei/ 7.
2. Studia nad reiacjami koptyjsko-muzułmańskimi Przewodniczył tej sesji J. den Heijer. wygłoszono zaś referaty: Yaacov Lev, Tbe 7s/ataizafioa o / Coptic Dgypt; Maged Mikhai), Aafborify aad Power ia Datę Aafipae aad Dar/y 7s/a?aic Dgypt; Arietta Papaconstantinou, /Vosfa/gies coptes .* be/Zea/stae et roraaaite daas /a Pbebaide da aiiie siec/e; Samiha Abd ei- Shaheed, The Copyists aad ópoasors o /tb e Maaascripts /rora tbe 73fb to tbe 73fb Ceatary; Father Bigouł eł-Suriany, 7Vew D/eraeafs ia tbe 77isfory o /P ope Gabrie/ tbe Dbird (*77tb). 3. Studia nad źródłami. Przewodniczył tej sesji R. Bagnałi, wygłoszono zaś następujące referaty: Einar Thomassen, 7/apub/isbed Coptic Docataeats o / tbe Scbpyea Co/iectioa; Tonio Sebastian Richter, Pacbt aacb boptiscbea Qae//ea; Małcoim Choat, Dpisfo/ary Por- ata/ae ia Dar/y Coptic Detters; Jean-Luc Foumet, Deax /ettres iaedites d'aa Aeęae d'77erraopo/is /PNCS); Lesłie MacCouił, Wby do we bave Coptic Docaateatary Papyri be/oreA.D. 6477.
Po przerwie kontynuowano obrady w trzech sekcjach. Swoje obrady zainaugurowała sesja badań nad monastycyzmem.
1. Studia nad gnostycyzmem i manicheizmem. Sesji tej przewodniczył M. Tardieu, wygło szono zaś dwa referaty: Niis A m e Pedersen, Fbe Maaicbeaa Pascba-Psa/ats o/77erac/eides; Eugenia Smagina, Dacore a a e/o is a propos da titre des 'Psaaates Sarabófóa' coptes. 2. Studia nad reiacjami koptyjsko-muzułmańskimi. Przewodniczył sesji M. Swanson, pod czas tej sesji zaprezentowano referaty: Johannes den Heijer, Que/paes raaaascrits parisiens de 7'77istoire des Patriarcbes d'A/exaadrie; Jos van Lent, Coptic Apoca/ypfic Pexfs /rota tbe Mas/ira Period; A Pesearcb Peporf.
SPRAWOZDAN!A
853
3. Studia nad m onastycyzm em . Przewodniczył tej sesji D. Johnson, wygłoszono zaś dwa referaty: Andrew Crisłip, FAe Sin o / 37orA an d rAe /dness o / rAe Demons: roward a reap- pra/sa/ o/rAe Demon Aced/a /n Far/y Fgypdan AJona^deism; Phiłip Sełłew, Scdrude, P/oas Pracdce and rAe Form adon o/rAe Se//' comparadFe read/ngs /n rAe Gospe/ o / FAomas and rAe ApopArAegmara Parram.Wieczorem organizatorzy zaprosiii uczestników do Instytutu Świata A rabskiego na otwarcie wystawy: Fg/pr. Czgsrka A/srord.
Trzeci dzień obrad (30 V I) rozpoczęła, jak zwykłe sesja płenarna, podczas której przedstawiano wyniki badań za ostatnie 4 łata (od V II K ongresu w Leyden) dziedziny koptyjskiej sztuki, językoznawstwa oraz rełacji koptyjsko arabskich. W ygłoszono zaś na stępujące sprawozdania: K areł Innem ee, PesearcA a n d PtrAdcadon /n Copdc A rt (2000- 2004); Mark Swanson, Copro-araA/c Srad/es (2000-2004); W ołf-Peter Funk, PesearcA an d PaAdcadon /n D/ngrr/sdcs (2000-2004).
Przed południem uczestnicy obradow ałi w trzech grupach dyskusyjnych:
1. Studia nad tkaninami koptyjskim i. Sesji tej przewodniczył A. D e M oor, wygłoszono zaś 3 referaty: Yannick Lintz et C hantał Orgogozo, Des depórs d A n d n o e en France. D ap p o rr da reco/emenr; Magałi C oudert, De depór de r/ssas copres d a A/asee de Pr/ve-/a-Ga/darde; Loretta Deł Francia Barocas, F/ssas copres d A n d n o e en /rade er a a Fadcnn.
2. Studia nad m onastycyzm em koptyjskim . Przewodniczył sesji B. Layton, wygłoszono zaś trzy referaty: Marc Maievez, Da nad/re cAez /es erm/res; symAo/e er rea/de; A nton Vojtenko, Paradrse rega/ned o r Purad/se Dosr. Copdc (SaA/d/c) Dr/e o /S r. OnnopArros an d Dgypdan A/onasdc/sm /n rAe F n d o / rAe /FrA Cenrary; Satoshi T oda, FAe Dr/e o / A/acar/as rAe Dgypdan. A Progress reporr.
3. Studia nad rełacjami koptyjsko-m uzuhnańskim i Tej sesji przewodniczył M. Rassart- Debergh, zaprezentowano również trzy referaty: D avid Fłeurier, De mysrere de /a decora- don an/madere d'an nranascr/r des Fpdres carAc/ńyaes (P/VF copre 729,77); Cłaude Coupry, ApprocAe ana/ydpae d a decor de derce m anascrds copres (P/VF); M attheus Immerzeeł, /dendry, Commandy Sp/rd a n d Pcddcs /n A4ed/eva/ CAr/sdan Wad Pa/ndngs /n rAe A/rdd/e Fasr.
Po przerwie obiadowej obradow ały trzy sesje tematyczne:
1. Studia nad tkaninami koptyjskim i. Przewodniczył sesji S. Schrenk, miały zaś miejsce następujące wystąpienia: A nna Lebet, Copdc rercd/e codecdon /n Var/ona/ A/aseam K ra ków; Roberta Cortopassi, Des rexd/es rrcayes a F/epAandne p a r /a A4/ss/on arcAeo/og/pae adentande; Raisa A m irbekyan, Perween P yzandam a n d 7s/am. rrack/ng rAe ArcAerype o / F/rg/n and CAdd n to a /rn /conograpAy o /C o p d c Fexd/es; Ołga Letchitskaia, Sdk w/rA rAe /mper/a/ rr/ampA. ProA/ems o//conograpA y an d dadng; Stephen Davis, FasA/on/ng a D/v/ne Body: Copdc ran/cs w/rA Scenes /ro m rAe Dr/e o / CAr/sr.
2. Studia nad monastycyzmem. Sesji tej przewodniczyła H. Behłm er, wygłoszono zaś nastę pujące referaty: Athanasios H enein, Des mors grecs dans /a vers/on copre de /a F/e de Sa/nr Anro/ne; Ałexandr Khosroyev, GaA es e/ne F a r /n den Zeden der pacAom/anrscAen A/óncAe?; Dmitrij Bumazhnov, F/s/o De/ Ae/ dem A/. P aa/as yon Famma: FersacA e/ner Konre^raad- s/erang; David Johnson, FAe órare o/rAe PacAom/an A/onasrer/es an d er/asd n /an .
3. Studia nad językiem koptyjskim. Sesji przewodniczył W ołf P eter Funk, przedstawiono zaś pięć referatów: Eitan Grossman; Worknores on rAe Synrnr o / /V/rr/an PoAa/r/c; Ewa Z a krzewska, FAe PoAa/r/c A/arryrs Degends as a /Varradve Genre; W ołf O erter, Aspekre /m kopr/scA-rscAecA/scAen SpracAverg/e/cA; P eter Nageł, Copdc P/Adca/ Fexrs - new ed/dons and srad/es; Hans G ebhard Bethge, /Veue R/Ae/rexre. Fragmenre /n der CamAr/dge D/Arary.
8 5 4 SPRAWOZDANIA
Po przerwie kontynuowano obrady w trzech sesjach tematycznych:
1. Studia nad tkaninami koptyjskimi. Przewodniczyła jej D. Benazeth, wygłoszono zaś następujące referaty: Antoine de Moor, Progresy in Padiocardon dating o / Copfic Pezfi- /es; Mark van Strydonck, Possidi/ifies and /imifafions o / Pad/ocarhort as a foo/ /o r dafing Copfic Pe.rfi/es.
2. Studia nad monastycyzmem. Sesji tej przwodniczył. S. Aufrśre, przedstawiono zaś dwa referaty. Caroiine Schroeder, A/exandrian Pdeo/ogy in fde deser;. Sdenoafe as aafdor, frans/afor, and scride; Mark Moussa, Sdenoafe as 77eresio/ogisf.' monusfic rdeforic and /orced con/ormify in Disconrses 8.
3. Studia nad sztuką koptyjską. Przewodniczył tej sesji Ashraf Sadek, wygłoszono również dwa referaty: Hełene Moussa, Pde Copfic /o/d/oric arf and iconograpdy o / Afargaerde Nadd/; Daoud Girgis, Popu/ar frends o/fde Copfic Art.
Bogaty w treści trzeci dzień obrad zakończyła wizyta w Luwrze, gdzie uczestnicy Kongresu miełi możłiwość podziwiać koptyjskie zbiory tego muzem.
Obrady kołejnego dnia Kongresu rozpoczęto sprawozdaniami, wygłosiii je zaś: z badań nad monastycyzmem - David Brakke, Pesearcd and Pad/icufiens in Pgypfian A^onasacunt (*2000-2004); z badań nad Nubią chrześcijańską - Włodzimierz Godłewski, Pesearcd and Pahdcaaon in Cdrisfian Nadia (2000-2004); z paieografii koptyjskiej - Annę Boud'hors Pa/eograpdie ei codico/ogie copfes : progres ei perspeca^es (7906-2004); z badań nad łite- raturą koptyjską - Stephen Emmeł, Pesearcd and Pad/icafion in Copfic Piferafare (2000- 2004).
Przed południem obradowały trzy sesje tematyczne:
1. Studia nad tkaninami koptyjskimi. Przewodniczyła tej sesji S. Hodak, wygłoszono zaś trzy referaty: Ołga Ocharina, On fde /ancfion o /a iaie anfayae danging and fde meaningo/ iis images; Ezzat Sałib, Simi/arify and conirasi defween fde Ancien; and Presenf Copfic Perfi/es.
2. Studia nad łiteraturą koptyjską. Przewodniczył tej sesji P. Nageł, wygłoszono zaś trzy referaty: Rodołphe Kasser, On noare/ apocrypde copfe; Steve Johnston, Nafare de ia re/afion enfre /es Acfes de Pan/ ef /a correspondance apocrypde enfre Paa/ ef /es Corin- fdiens; Joost Hagen, Pde Creaf Cderad and dis Profders. Adam, pnocd and /Micdae/ and fde names o / fde Po ar Creafares.
3. Studia nad rełacjami koptyjsko-muzułmańskimi Przewodniczył jej O. Meinardus, wy głoszono zaś trzy referaty: Christian Cannuyer, A propos de Mariya, /a prefendae concadine copfe de Madammad; Jason Zaborowski, Pde copfic marfyrdom o / 7odn o / Pdani/oif. assimi/afion and resfaarafio /rom Sa/ad a/-77in fo fde wrifing o / fde Marfyrdom (7769-7277); Tamer Eł-Leithy, Conferfs, aposfafes and marfyrs; copfic Cairo in fde Cafe Poarfeenfd Cenfary.
Po przerwie obiadowej kontynuowano obrady w trzech sesjach tematycznych: 1. Sesja archeołogii i historii sztuki. Przewodniczył jej G. Gabra, wygłoszono zaś cztery referaty: Susan Auth, Par/y Cdrisfian Pane/ Painfing o / a Mond af fde Neward Maseam; Iłeya Anba Buła, Pde Co//ecfion o / 7cons in Suinf Paa/'s Monasfer; Zusana Skałova, A anigae 7Jfd-cenfary Copfic iccn o / Sf. Pdi/ip sdowing fde Pigdf Way fo fde Pfdiopian Panacd in Cairo. ifs possid/e /ind fo fde Pfdiopian Pmpire; Ałexandre Gormatiuk, Over- painfings on fde Pafe Copfic /cons.
2. Studia nad monastycyzmem. Sesji tej przewodniczył T. Orłandi, przedstawiono zaś następujące referaty: Jean-Louis Fort, Pa dase de donnees des manascrifs des a?uvres de Cdenoafe conseryees a /a RnP. en)eax scienfi/ięaes ef /oncfionna/ifes; Bentiey Layton, New
SPRAWOZDANtA 855 researcA o/: rAe WA/re Monasrery Federadon; Roman Szmurło, Gd scr/rd dt Scenare d'A;r;pe come/bnre sror/ca per /a conoscenza de//a strattara organ/zzadya de//e comanda cenoA/d- cde; Biskup Martyros, A7a/d-ca/rared monAs o / Wad/ A/ Aarroan.
3. Studia nad reiacjami koptyjsko-muzułmańskimi Sesji tej przewodniczył C. Cannuyer, przedstawiono zaś następujące referaty: Ramez Boutros, Qaesdons de merAode p o ar /'erade des pe/er/nages er dear sa/nrs cAredens en 7:gyp/e; Otto Meinardus, FAe conrem- porary copdc popa/ar piety accord/ng ro Aag/o/og/ca/ codages; Magdi Guirguis, FAe soc/a/ moA/dry o / rAe Copdc Contntan/ry /n rAe 7&A Cenrary; Adeł Sadek, Fwo d/asrrared ep/sodes/ronr rAe Ms.96/AAsrory (Copdc ParriarcAarej o / rAe 7#rA Cearary; Cedric Meu- rice, Ca purr/e de sa/nr Anro/ne oa /es de A ars de /a yer/raA/e Ćgypre: /a region de RenZ- Soae(.
Po przerwie kontynuowano obrady w trzech sesjach:
1. Sesja archeoiogii i historii sztuki. Tej sesji przewodniczył M. Immerzeeł, miały zaś miejsce następujące wystąpienia: Ashraf Sadek, Cegdse de Sainr-Anioine retdsiree; Nikita Semenov, C 'arr copre dans /es pAorodocaments da peinrre /van 7. R/dA/n; Caciłia Fiuck, Car/ 3cAnddr and das Tfaiser Fr/edr/cA Maseant, Rer/in; Cotum P.Hourihane, FAe /nde^r o / CArisdan Arr.
2. Studia nad monastycyzmem. Przewodniczenie sesji przekazano S.L. Emmełowi, wygło szono zaś dwa referaty: Nina Lubomierski, Fowards a Aeder andersranding o/rAe Ro-caded Tira SinarAii; Janet Timbie, Aon-canonica/ Rcr/prara/ Ciradon in SAenoare.
3. Studia nad reiacjami koptyjsko-muzułmańskimi. Sesji tej przewodniczył A. Sidarus, wygłoszono także dwa referaty: Nadia Ełissa-Mondeguer, D/scoars re/brndsre nrasa/nran sar /a '^aesdon copre' dans /es annees 7970; Francine Costet-Tardieu, Ca cantpagne and- copre de 7935.
Obrady ostatniego dnia Kongresu (2 VII) przeniesiono do gmachów Instytutu Kato- łickiego. Uczestników Kongresu powitał rektor Instytutu Patrick Vałdrini. Podobnie jak w poprzednich dniach, spotkanie rozpoczęto od przedstawienia sprawozdań ze stanu badań. Tym razem przedmiotem sprawozdań była hagiografia oraz łiturgia koptyjska: Theofried Baumeister, GescA/cAre and 77/sror/ograpA/e des dgypdscAen CAr/sfenrnms. Aad/en and Darstedangen der /efzren CaAre; Heinzgerd Brakmann, ResearcA /n C/rargy (2000-2004).
Przed południem obradowały również trzy sesje tematyczne:
1. Studia na łiteraturą koptyjską. Sesji tej przewodniczył A. Campłani, wygłoszono zaś następujące referaty: Nathałie Bosson, Ce dvre de Conas ; pro/egomenes a ane erade de cr/dgae rej:rae//e; Uwe-Karsten Piisch, D/e Redearang AopdscAer 77andscAr//ren /a r d/e Fet;rAr/r/A des /Veaen Fesramen/s; Ałbert ten Kate, Cen/gme da Codejc ScApyen; Heike Behłmer, Women and rAe 77o/y /n Copdc T/ng/ograpAy;
2. Studia nad iiturgią koptyjską. Sesji tej przewodniczył K. Schiissier, wygłoszono zaś jedynie dwa referaty: Diłjana Atanassova, RerracArangen za e/n/gen CaAres-CeAdonaren; Achim Buddę, Fd/r/ng C/rargy. WorA/ng w/rA re%rs wA/cA deye/op /n ase.
3. Studia nad historią badań nad kościołem koptyjskim. Przewodniczyła tej sesji A. Boud'hors, przedstawiono zaś następujące referaty: Pierre-Franęois Burger, Fan- s/eA (7635-7679) er /Ćgypre; Giłbert Dełahaye, CoAann Af/cAae/ Fans/eA, yoyagear en Ćgypre aa A*F77e s., /ace aa sarnarare/; Paoła Buzi, Sre/ano Rorg/a and rAe Copdc Manascnpr Co/Zecdon preseryed /n rAe /Vadona/ C/Arary o / Aop/es; Catherine Louis, A propos da cara/ogae des manascr/rs de /'7FAO: da noayeaa sa r /'a/jfa/re des papyras dAAAm/m.
856 SPRAWOZDANIA
Po przerwie obiadowej kontynuowano obrady kongresowe w trzech sesjach tematycz nych:
1. Studia nad literaturą i historią. Przewodnictwo sesji powierzono T. Baumeisterowi, wygłoszono zaś następujące referaty: Gesa Schenke, MdmderMtfH und M/racu/a. Die Kra/- fe der Marfyrer ^or and noc/; dem 7ode; Caroi Downer, Parfdencpe rer/sded. Copdc dag/ograpdy and ;de AedenAdc Vorc/; Aiberto Campłani, A /t/stor/ograp/i/e da s;ege ćpis- copa/ d7t/exa/idr;e s/ec/e); Youhanna Youssef, Tde Arcdangc/ M/cdae/ and tdc Patr/arcds ;n e?tde /n tde Copdc 7rad/dod.
2. Studia nad iiturgią koptyjską. Przewodniczył jej H. Brakmann, miały zaś miejsce nastę pujące wystąpienia: Magdi Awad, Ldc sprac/d/cde P/nordnang des Bac/tes "Psa/mod;c«: Michaet Ghattas, A Barpey o/Stdd/es /n Copdc Masie and Lcc/esiasaca/ Me/od/es; Magda- iena Kuhn, Crad/done/Ze kopdsche Me/odien.
3. Sekcja „aktuainości koptyjskich". Przewodniczył jej R. Rostom, przedstawiono zaś referaty: Shaza Ismatl, Yde Patare o / Copdc óiadics at /de Paca/ty o / Poar/snt and #ote/ Management, 7Ve/wan CmTersdy; Ibrahim Hełał, La condna/te da mar/age egypden ancien c/tez /es Copfes mainienanf; Wedad Tawfik, Women in f/te Copdc Cdarc/t.
Po przerwie odbyły się ostatnie już spotkania w trzech sesjach tematycznych: 1. Studia nad iiteraturą i historią. Przewodniczył zebraniu Y. Youssef, wygłoszono zaś referaty: Gonnie van den Berg-Onstwedder, Copdc manascripis concerning a descent ind? /de//; Samue) Moawad, Z ar Daderang des Panegyrikos a a / Makarios von Pkooa; Ade) Farid, Lfd = aytog and order Pgypdan Words d/ierog/ypdic, Demodc and Copdc sarvived in Modern Bpo/cen Pgypdan and C/assica/ A radie.
2. Studia nad magią. Przewodniczył tej sesji Gideon Bohak, który wygłosił referat: Copdc Magica/ Pe^ts/ront ide Cairo Genizad; Ełizabeth Penłand, P. CfYBP inv. 3595; A Marian Magie Spe/i; David Frankfurter, Aecromancy and demono/airy in Popa/ar Lidia/. /Vew approacdes.
3. Studia nad teoiogią koptyjską. Sesji przewodniczył biskup Martyros, wygłoszono zaś następujące referaty: Fayek Ishak, A Metap/tysayde o/ide mysdca/ Pdeo/ogy o / ide paroa- sia as periained fo Perygmaiic and Pscdaio/ogica/ Pai/iimeni; Rachad Shoucri, /Veo-piofi- nisme oa neo-p/aionisme? L 'aspeci egypden de /a pdi/osopdie a/etrandrine; Zakariya ai Baramousy, Pde /ota & ide /ota Cross. Te bardzo obfite w treści obrady zakończyło przyjęcie w sałi Senatu.
Tuż po Kongresie (3 VII), członkowie Internationa] Association of Coptic Studies odbyłi spotkanie sprawozdawczo-wyborcze. Przewodniczący IACS, prof. Tito Ortandi, złożył spra wozdanie, któremu udziełono absołutorium. Następnie członkowie przystąpiłi do wyboru nowego przewodniczącego: Został nim prof. T. Baumeister. Koptołodzy zaś egipscy zaprosiłi na IX Kongres Studiów Koptyjskich do Kairu, który odbędzie się w 2008 roku.
Ks. Roman Szmurło - Warszawa, UKSW
10. OBCHODY 1650 ROCZNICY URODZIN ŚW. AUGUSTYNA W RZYMIE (RZYM, 715 XI 2004)
Rocznicę 1650 urodzin św. Augustyna (ur. 13 XI 354 r. w numidyjskiej Tagaście) obchodzono w Rzymie przez cały tydzień (7-15 XI) bardzo uroczyście, z udziałem, być może za inspiracją Jana Pawła II, najwyższych dostojników kościełnych. Dła nadania tym
