Pytania i odpowiedzi prawne

Jan Korzonek, Karol Potrzobowski

Pytania i odpowiedzi prawne

Palestra 10/2(98), 56-60

W d y sk u sji w ra m a c h se m in a riu m p o ru sza n o też za g ad n ien ie p ogłębienia w sp ó ł­ p ra c y z p r a s ą i in n y m i ośro d k am i in fo rm a c ji d la n ależ y tej p o p u la ry z a c ji s p ra w a d w o k a tu ry w sp o łeczeń stw ie o ra z d la p rzy sp ie sz en ia p rz e n ik a n ia do św iadom ości szero k ich m as p raw id ło w e g o p o ję cia a d w o k a tu ry socjalistycznej.

W ynik o b rad i d y sk u sji p odsum ow ał p rze w o d n iczą cy se m in a riu m , d r V ojtecł* T elek, p o d k re śla ją c , że w y n ik i te b y ły b ard z o ow ocne i że se m in a riu m sw o je z a ­ d a n ie całkow icie spełniło.

Prr/IJVI/l « ODPOWfCDZf PH/1 M

T/W

f

1.

P Y T A N I E :

C z y s p a d k o d a w c a m o ż e w m y ś l a r t . 986 k.c. u s t a n o w i ć k i l k u w y k o n a w c ó w t e s t a m e n t u ?

Z g łaszający p y ta n ie , adw . Em il D w orzański z K ra k o w a, podnosi, że do z a in ­ te re so w a n ia się t ą k w e s tią sk ła n ia p rzede w szy stk im w p ro w a d ze n ie przez u sta w o ­ d aw cę nagłego p rz e jśc ia od nieograniczonej liczby w ykonaw ców te sta m e n tu , p r z e ­ w id zian ej w p ra w ie spadkow ym , do o k reśle n ia p rz y ję te g o w a rt. 986 k.c., iż s p a d ­ kod aw ca m oże p ow ołać w y k o n aw cę te sta m e n tu . P y ta ją c y po d k reśla, że p rzy i s t ­ n ie n iu w iększej liczby rozp o rząd zeń te sta m e n to w y c h je d n a osoba m oże m ieć t r u d ­ ności p rzy w y k o n y w an iu w szystkich obow iązków p rze w id zia n y ch przez t es t a ta r a . Z a p y tu ją c y w y ra ż a pogląd, że pod rząd em k o d ek su cyw ilnego sp a d k o d aw ca je s t rów nież u p ra w n io n y do po w o łan ia k ilk u w ykonaw ców te sta m e n tu .

O D P O W I E D Ź:

W m y śl ant. 137 § 1 p r. spadk. sp a d k o d aw ca m ógł ustan o w ić w te s ta m e n c ie jed n eg o lu b k ilk u w y k o n aw có w te sta m e n tu , gdy tym czasem a rt. 986 k.c. w sp o ­ m in a je d y n ie o p o w o łan iu „w ykonaw cy” te sta m e n tu . Z m ia n a pow yższa n ie m o ż e być p o tra k to w a n a ja k o w yłączn ie re d a k c y jn a lu b sty listy c z n a , zw łaszcza je ś li się zw aży, że w kod ek sie cyw ilnym pom in ięto dyspozycje o k reśla ją c e sposół» d ziała n ia dw óch lu b w ięcej w ykonaw ców (art. 142 p r. spadk.), co w y ra źn ie w s k a ­ k u je n a to, że u sta w o d a w c a dopuszcza obecnie m ożliw ość p o w o łan ia ty lk o jednego-

w ykonaw cy (te sta m e n tu .1

P o w staje p y ta n ie , czy w drodze zastosow ania analo g ii do zlecenia lu b p ełn o ­ m ocnictw a m ożna p rz y ją ć w y k ła d n ię ro z sz erza jąc ą w ty m sensie, że. od w o li sp ad k o d aw cy zależy p o w o łan ie w iększej liczby w ykonaw ców te sta m e n tu .

N a p y ta n ie to trz e b a odpow iedzieć przecząco. „ In s ty tu c ja w ykonaw cy te s ta ­ m e n tu je s t in s ty tu c ją p ra w a spadkow ego im m a n e n tn ie z n im zw iązan ą, p o sia ­ d a ją c ą cechy ją k o n sty tu u ją c e , d zięk i -czemu stan o w i o d rę b n ą in sty tu c ję p r a w n ą - N ależy za te m in sty tu c ję w y k o n aw cy tra k to w a ć ja k o in s ty tu c ję p ra w n ą sam o d ziel­ ną, ty lk o w o p a rc iu o p rze p isy p ra w a spadkow ego, a w ięc bez u ciek a n ia się d o

i B. D o b r z a ń s k i : J a k ie zm iany w sto su n k u do p ra w a spadkow ego z 1946 r. w p ro w ad z i k o d ek s cyw ilny?, „ P a le s tra ” 1964, n r 7, s. 14. i

Nr 2 (98) Pytania i odpowiedzi prawne 57

in n y c h dziedzin p ra w a cyw ilnego”. 2 P rócz te g o ogólne za sa d y w y k ła d n i sp rz e c i­ w ia ją się staso w an iu in te rp re ta c ji ro zszerzającej w sto su n k u d o w y jątk o w e j in ­ s ty tu c ji p ra w n e j.

J a k ie są s k u tk i po w o łan ia w te sta m e n c ie .przez spadkodaw cę k ilk u w y k o n a w ­ ców te sta m e n tu ? S padkodaw ca m oże postanow ić, że w y k o n aw cą będzie p rz e d e w szy stk im osoba A, a n a w y p ad e k gdyby osoba A n ie m ogła lu b nie ch ciała być w y k o n aw cą albo gdyby po o b ję ciu te j f u n k c ji została z niej zw olniona — dalszym w y k o n aw cą będzie osoba B i t d . 3 P o stan o w ien ie ta k ie należy uznać za dopuszczalne, gdyż n ie n a ru sz a ono zasady sp raw o w an ia czynności przez je d ­ nego ty lk o w ykonaw cę. P ow ołanie w te sta m en c ie k ilk u w y konaw ców będzie rów nież skuteczne, jeżeli obow iązki p rzy jm ie ty lk o jed en w ykonaw ca, a pozo­ s ta li obow iązki te odrzucą. 4 Je że li je d n a k sy tu a c ja ta k a n ie b ęd z ie m ia ła m ie jsc a albo jeżeli sp ad k o d aw ca pow oła k ilk u w ykonaw ców - -z obow iązkiem łącznego d ziała n ia , to rozrządzenie te sta m e n to w e n ależy tra k to w a ć w tej części ja k o n ie ­ w a ż n e w obec sprzeczności z u sta w ą (art. 58 k.c.).

Z a p y tu ją c y podnosi, że p rz y w iększej liozibie ro zrządzeń te sta m e n to w y c h je d n a osoba m oże m ieć tru d n o śc i z p odołaniem w szy stk im obow iązkom w łożonym przez spadkodaw cę. N ależy m ieć tu ta j n a w zględzie, że m im o osobistego c h a ra k te ru o bow iązków w ykonaw cy te sta m e n tu i niem ożności p rze n iesien ia ich w całości n a osobę trz e c ią w ykonaw ca m aże pow ierzyć osobie trze cie j dokonanie pew n ej k o n ­ k re tn e j cz y n n o śc i5, ja k n p . ustan o w ić a d m in ista to ra n ieruchom ości sp a d k o w e j, u sta n o w ić p ełn o m o cn ik a itd .

R e asu m u jąc — na postaw ione p y ta n ie n ależy dać odpow iedź n e g a t y w n ą .

K arol P o trzo b o w ski

2

P Y T A N I E :

C z y p r a w o p i e r w o k u p u w m y ś l a r t . 944 k. p. c. — w z w i ą z k u c h y b a z u s t a w ą z d n i a 14 l i p c a 1 9 6 1 r. o g o s p o d a r c e t e r e n a m i w m i a s t a c h i o s i e d l a c h — m o ż e b y ć s t o s o w a n e w r a z i e z n i e s i e n i a w s p ó ł w ł a s n o ś c i ( p r z e z s p r z e d a ż p u b l i c z n ą ) n i e r u c h o m o ś c i , p o d l e g a j ą c e j t e j u s t a w i e i s t a n o w i ą c e j w s p ó ł w ł a s n o ś ć o s ó b f i z y c z n y c h , j e ś l i t a k i e z n i e s i e n i e w s p ó ł w ł a s n o ś c i o r z e c z o n o p r a w o m o c n i e j e s z c z e p r z e d d n i e m 1 s t y c z n i a 1 9 6 5 r. i p r z e d t ą d a t ą k o m o r n i k d o ­ k o n a ł j u ż o p i s u i o s z a c o w a n i a , a j a k o n a b y w c y z l i c y ­ t a c j i w c h o d z ą w g r ę b ą d ź o s o b y t r z e c i e , b ą d ź n i e k t ó ­ r z y w s p ó ł w ł a ś c i c i e l e , b ą d ź w r e s z c i e o s o b y t r z e c i e i n i e ­ k t ó r z y w s p ó ł w ł a ś c i c i e l e ? J e ż e l i t o p r a w o p i e r w o k u p u m o ż e b y ć s t o s o w a n e , t o j a k a p r o c e d u r a m a p r z y t y m o b o w i ą z y w a ć z e w z g l ę d u n a d o k o n a n i e j u ż o p i s u i o s z a c o w a n i a ?

O D P O W I E D Z :

Ż e p rze w id zia n a w a rt. 944 k.p.c. p ro c e d u ra dotyczy w y k o n an ia p ra w a p ie rw o ­

k u p u p rzy słu g u jąceg o P a ń stw u z m ocy art. 30—35 i 37 u sta w y z d n ia 14 lip c a

2 B. W a l a s i e k : S tanow isko p raw n e w y konaw cy testa m e n tu , „Nowe P ra w o ” 1959, n r 4, 437.

3 J , G w i a z d o m o r s k i : P ra w o spadkow e, W arstaw a 1959, s. 376.

* B. D o b r z a ń s k i : op. cit., s. 14. 5 B. W a l a s z e k : op. c it., s. 442.

1961 r. o gospodarce te re n a m i w m ia sta c h i o sie d la ch (Oz. U. N r 32, poz. 159) — t o n ie u leg a ża d n ej w ątp liw o ści, sikoro w te k ście p rze p isu a rt. 944 k.p.c. n a sam y m je g o w stę p ie w y ra ź n ie je s t to pow iedziane. P rz e p isy te j u sta w y n ależy też p rzed e w sz y stk im m ieć n a uw ad ze p rzy ocenie, czy i w ja k ic h w a ru n k a c h m oże P a ń stw o p rze z sw oje o rg an y w y k o n ać p rzy słu g u jąc e m u z m ocy ty c h przepisów p ra w o p ie rw o k u p u o ra z w ja k i sposób m a ją być sto so w an e p rz e p isy p ro c e d u ra ln e przy r e a liz a c ji te g o p ra w a P ań stw a .

Z pow yższego założenia w ychodząc, należy stw ierd zić, że jeśli chodzi o p rz e d ­ sta w io n y w p y ta n iu w niosek, to w y k o n a n iu o m aw ianego tu p ra w a p ierw o k u p u

P a ń s tw a n ie ty lk o n ie sto i n a przeszkodzie, ale w ręcz w a ru n k u je okoliczność, iż w sp ó łw ła ścic ie lam i nieruchom ości, k tó re j w sp ó łw łasn o ść m a być zniesiona przez sp rz e d a ż lic y ta cy jn ą , s ą osoby fizyczne, a n ie S k a rb P a ń stw a . C hodzi tu b ow iem •o p ra w o p ie rw o k u p u , k tó re w m yśl a r t. 30 u sta w y z 14.VII.1961 r. p rzy słu g u je P a ń s tw u pod w a ru n k ie m , że n ieru ch o m o ść położona w g ran ic ac h ad m in istra c y jn y c h m ia s ta lu b osiedla, a n ie sta n o w iąc a w łasności P a ń stw a , zo staje sp rzed an a. O ko- Jiczność n a to m ia st, że je d n y m ze w spółw łaścicieli n ieruchom ości położonej w g r a ­

n ic ac h a d m in istra c y jn y c h m ia s ta lu b o siedla je s t P ań stw o , u za sa d n ia w m yśl a rt. 36 te jże u sta w y (w jego b rzm ien iu uzu p ełn io n y m przez a rt. X X przep. w p r. k.c.) in n e u p ra w n ie n ie P a ń s tw a , a m ian o w icie p ra w o w y k u p u ta k ie j nieruchom ości w ra z ie z n iesien ia je j w spółw łasności, p rz y czym te k s t cytow anego p rzepisu n ie u za le żn ia b y n a jm n ie j tego p ra w a od tego, żeby zn iesien ie w spółw łasności n a s tą p iło

w drodze sprzedaży.

W b ra k u ja k ic h k o lw ie k ograniczeń p ra w n y c h w ty m w zględzie, bez żadnego w p ły w u n a p rzy słu g u jąc e P a ń stw u p ra w o p ie rw o k u p u z a rt. 30 u sta w y z 14.VII. 1961 r. je st ró w n ież to, czy nieruchom ość n a b y ły b y n a lic y ta c ji osoby trzecie, czy k to ś ze w spółw łaścicieli, czy w reszcie osoby trze cie i n ie k tó rz y ze w spółw łaścicieli — chyba że p rzy ty m n ab y c iu zaszłaby je d n a z sy tu a c ji przew id zian y ch w a rt. 33 cy to w an ej u staw y , k tó re to sy tu a c je w y łąc za ją z m ocy tego p rze p isu m ożliw ość w y k o n a n ia p ra w a p ie rw o k u p u (zachodzi to w szczególności w raz ie n ab y c ia n ie ­ ruchom ości przez osobę u p ra w n io n ą do dziedziczenia ustaw ow ego po sp rzedaw cy a lb o w raz ie n a b y c ia g o sp o d a rstw a ro ln eg o — n a te re n ie przeznaczonym zgodnie z p la n a m i d o u ż y tk o w a n ia rolniczego — przez osobę p o sia d a ją c ą k w a lifik a c je w y m a g a n e p rzy n a b y w a n iu p ań stw o w y c h n ieru ch o m o ści rolnych).

Bez znaczenia w reszcie d la o m aw ianego tu p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a je st fa k t, że zn iesien ie w spółw łasności nieru ch o m o ści przez sp rzed aż lic y ta c y jn ą o rze­ czono praw o m o cn ie przed d n ie m 1 sty czn ia 1965 r., oraz fa k t, że p rzed tą d a tą k o m o rn ik dokonał ju ż opisu i oszacow ania n ieruchom ości. Ż ad n a bow iem z ty c h okoliczności an i w e d łu g obecnego sta n u praw n eg o , an i te ż w edług s ta n u p raw n eg o p rze d 1 sty c zn ia 1965 r. n ie p o w oduje u tr a ty przez P a ń stw o m ożności w y k o n an ia p ra w a p ie rw o k u p u z a rt. 30 u sta w y z 14.V II. 1961 r., a n a w e t nie o tw ie ra przed P a ń stw e m b ąd ź p rzed d ziała ją cy m i w jego im ie n iu p rez y d iam i w łaściw y ch ra d n aro d o w y ch b ie g u te rm in u , do k tó re g o p ra w o p ie rw o k u p u pow inno być w y k o n an e , w zw ią zk u z czym n ie do p rzy ję cia b yłoby om ieszkanie te g o te rm in u , k tó re czy tb w ed łu g art. 944 k.p.c., czy też p o p rze d n io w ed łu g a rt. 32 u sta w y z 14.VII.1961 r. pow odow ałoby u tr a tę m ożności w y k o n an ia p ra w a p ierw o k u p u . Z przed staw io n eg o w p y ta n iu s ta n u fak ty czn eg o w y n ik a bow iem , że an i k o m o rn ik przed p rz y stą p ie ­ n ie m do opisu i oszacow ania n ieruchom ości n ie dok o n ał p rzew idzianego w a rt. 944 k.p.c. w ez w a n ia p rez y d iu m w łaściw ej ra d y n a ro d o w e j do złożenia ośw iadczenia, czy w y k o n a p rzy słu g u jąc e P a ń stw u p raw o p ie rw o k u p u , bo w czasie opisu i osza­ c o w a n ia obow iązek ta k ie g o w ez w a n ia n ie istn ia ł, a n i też n ie n a s tą p iło jeszcze p rze­ w id z ia n e w a rt. 32 u sta w y z 14.VII.1961 r. za w iad o m ien ie p rezydium w łaściw ej

Nr 2 (98) Pytania i odpowiedzi prawne 59

ra d y n aro d o w ej o tre śc i um ow y sp rz e d a ż y n ieruchom ości, sk o ro sprzedaż jeszcze n ie n a s tą p iła . J e ż e li w ięc P a ń s tw u n ie d ano dotychczas w ogóle — w sposób p rzew id zian y w obow iązujących p rze p isac h — m ożliw ości do sk o rz y sta n ia z p rz y ­ słu g u jąceg o m u p ra w a p ierw o k u p u , to n ależ y przy jąć, że p o stę p o w an ie w ty m z a ­ k resie było w ad liw e, w zw iązku z czym P a ń stw o n ie m ogło u tra c ić m ożliw ości w y k o n an ia p ra w a pierw o k u p u , n a o rg an a ch egzekucyjnych zaś ciąży obow iązek usu n ię cia w adliw ości, k tó re przeszkodziły lu b m ogły przeszkodzić w y k o n a n iu przez P a ń stw o jego u p raw n ie ń .

Co do p y ta n ia , w ja k i sposób u su n ię cie ty c h w adliw ości pow in n o n astąp ić, to p rze p isy obecnie obow iązującego k.p.c. n ie n a s trę c z a ją pod ty m w zględem ża d n ej tru d n o ści. Je że li m ianow icie k o m o rn ik n ie d o kona sam d odatkow o p rzew idzianego w a rt. 944 k.p.c. w ezw an ia p rez y d iu m w łaśc iw e j r a d y naro d o w ej, to d o konanie te j czynności m oże m u polecić sąd sto so w n ie do a rt. 960 zd. ost. k.p.c.

U n i a g i

Ja k k o lw ie k p rze d staw io n y tu sposób ro zw ią zan ia zag ad n ien ia o b ję teg o p rz y to ­ czonym n a w stę p ie p y ta n ie m pozostaje w zgodzie za ró w n o z p rze p isam i u sta w y z 14.VII.1861 r. o p rzy słu g u jąc y m P a ń stw u p ra w ie p ie rw o k u p u o b ję ty ch tą u sta w ą te re n ó w , ja k i z przep isem a rt. 944 k.p.c. o sposobie re a liz a c ji tego p r a w a p ie r­ w o k u p u w ra z ie lic y ta c y jn e j sp rz e d a ż y p o d le g ają ce j m u n ieruchom ości, to je d n a k

de lege ie ren d a n ie sposób tu przem ilczeć, że o sta tn io pow ołany przep is n ie ty lk o

n ie sp e łn ia sw ego za d a n ia zh a rm o n izo w a n ia istn ie ją c e j ju ż od 1961 r. p ra w n o m a - te ria ln e j in s ty tu c ji p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a z now o w p ro w ad zo n y m system em p o stę p o w an ia cyw ilnego, ale w rę cz przeciw n ie — stw a rz a w sw ych p o sta n o w ie­ n ia c h cały sz ereg sprzeczności m iędzy p ra w n o m a te ria ln y m u n o rm o w an ie m o m a ­ w ianego tu p ra w a p ie rw o k u p u a p ro c e d u ra ln y m urzeczy w istn ien iem tego p ra w a w to k u p o stęp o w an ia egzekucyjnego. D la p rz y k ła d u w y sta rc zy w ty m w zględzie przytoczyć, że:

1) Z aró w n o w edług ogólnych p rze p isó w a rt. 596 i n ast. k.c., ja k i w edług szczególnych p rzepisów a r t. 30—32 u sta w y z 14.VII.1961 r. k o n s tru k c ja p ra w n a om aw ianego tu p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a polega n a jego u p ra w n ie n iu d o w s tą ­ p ien ia w m iejsce n ab y w cy do um ow y sprzedaży, z a w a rte j przez zbyw cę n ie ru ­ chom ości z osobą trzecią, n a to m ia st w ed łu g a rt. 944 k.p.c. w y k o n an ie przez P a ń ­ stw o p ra w a p ie rw o k u p u n a s tę p u je w ogóle bez lic y ta c y jn e j sprzedaży n ie ru c h o ­ m ości osobie trzeciej, a do ta k ie j sp rze d aż y dochodzi w łaśn ie ty lk o w ted y , gdy P a ń stw o sw ego p ra w a p ie rw o k u p u n ie w ykona. T a zm ian a k o n stru k c ji p ra w a p ie rw o k u p u pociąga też za sobą te n n ie k o rz y stn y dla P a ń s tw a sk u te k , że pozbaw ia je p rzy słu g u jąc ej m u z m ocy a rt. 37 ust. 4 u sta w y z 14.VII.1961 r. m ożliw ości n ab y cia nieru ch o m o ści za cenę jej lic y ta c y jn e j sprzedaży, gdy je s t ona n iższa od ceny p ie rw o k u p u u sta lo n e j w edług ust. 1 i 2 a rt. 37 u sta w y z 14.VII.1S61 r. D latego w w y p a d k u lic y ta c y jn e j sp rze d aż y n ieru ch o m o ści p o d leg ającej o m a w ian e m u tu p ra w u p ie rw o k u p u P a ń stw a n ależ ało b y do re a liz a c ji te g o p ra w a zastosow ać r a ­ czej p ro c e d u rę p rze w id zia n ą w a rt. 1069 k.p.c. n iż obecny te k s t p o sta n o w ień a rt. 944 k.p.c.

2) S połeczno-gospodarcze znaczenie u staw ow ego p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a n a te re n a c h p ry w a tn y c h w m ia sta c h i osiedlach w sk a z u je n a to, że p ra w o to p rz y ­ słu g u je P a ń s tw u trw a le , dopóki te te re n y o d p o w ia d a ją w aru n k o m u sta w y z 14.V II. 1961 r., p o d d ając y m je u sta w o w e m u p ra w u p ie rw o k u p u P a ń stw a . W każd y m raz ie b ra k w u sta w ie p o sta n o w ień o w cześniejszym w y g aśn ięciu te g o p ra w a , a w szcze­

gólności o w y g aśn ięc iu go z pow odu sam ego n ie sk o rz y sta n ia przez P a ń stw o z n a ­ d arz ają ce j się o k azji w y k o n a n ia tego p ra w a . A rt. 32 u sta w y z 14.VII.1961 r. p rz e ­ w id u je n a te n w y p ad e k ty lk o niem ożność w y k o n a n ia p ra w a p ie rw o k u p u w d an e j okazji, tzn. ze w zględu n a d a n ą sp rze d aż n ie ru c h o m o śc i osobie trze cie j, co do k tó ­ r e j P ań stw o n ie sk o rzy sta w ciągu trz e c h m iesięcy od za w iad o m ien ia go o te j sprzedaży z m ożliw ości w stą p ie n ia do te j sp rze d aż y w m ie jsc e nabyw cy. Nie ozna­ cza to je d n a k w y g aśn ięcia an i u tr a ty przez P a ń stw o m ożliw ości sk o rzy stan ia z p ra w a p ie rw o k u p u w sto su n k u do te j sa m e j n ieruchom ości, jeśli w przyszłości sta n ie s ię ona znów przed m io tem sprzedaży. Tym czasem w b re w te m u p raw o m a - te ria ln e m u u n o rm o w an iu tre śc i o m aw ianego tu p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a p ro ­ c e d u ra ln y p rze p is a rt. 944 k.p.c. s ta tu u je — z oczyw istą szk o d ą P a ń s tw a — cał­ kow ite w y g aśn ięcie tego p ra w a w raz ie n ie sk o rz y sta n ia z jego w y k o n an ia w s y ­ tu a c ji p rze w id zia n ej w ty m przepisie. N ależy dodać, że tego ro d z a ju treścio w e ograniczenie p ra w a p ie rw o k u p u P a ń stw a pozostaje w sprzeczności n ie ty lk o z z a ­ łożeniam i i celam i oraz p ozytyw nym i p rze p isam i u sta w z 14.VII.1961 r., ale rów n ież z p rze p isam i a rt. 732 d aw n eg o i a rt. 1000 § 2‘ now ego k.p.c., w m y śl k tó ­ ry c h p ra w a ciążące n a n ieru ch o m o ści z m ocy u sta w y pozostają — w ra z ie je j lic y ­ ta c y jn e j sp rze d aż y — w m ocy bez p o trą c e n ia ic h w a rto śc i z ceny nabycia.

3) W m yśl a rt. 34 u sta w y z 14.VII.1961 r., w ra z ie w y k o n an ia przez P a ń stw o p ra w a p ie rw o k u p u cenę k u p n a w y p łac a się w te rm in ie i w ra ta c h , p rze w id zia­ n y ch d la w y p ła ty ceny k u p n a z a n ie ru c h o m o ść n a b y tą w try b ie a rt. 6 u sta w y z 12 m a rc a 1958 r. o za sa d ach i try b ie w y w łaszczan ia n ieruchom ości (Dz. U. z 1961 r. N r 18, poz. 94). T ym czasem w edług a rt. 944 k.p.c., w raz ie w yk on Sn i a p ra w a p ie rw o k u p u w try b ie tego p rz e p isu ca ła cen a p ie rw o k u p u je st od ra z u p ła tn a . O tóż to treśc io w e ograniczenie p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a pozostaje z a ­ te m w oczyw istej sprzeczności z u sta w ą z 14.VII.1961 r., k tó ra w k w estii o k re śle ­ n ia tre ś c i tego p ra w a sta n o w i n ie w ą tp liw ie p o d staw o w y i zasadniczy a k t p raw n y . G dy s ię do tego w szy stk ieg o doda, że a n i a rt. 944, a n i żaden in n y przepis k.p.c. n i zm ienia fo rm a ln ie p rzepisów u sta w y z d n ia 14 lipca 1961 r. dotyczących p ra w a p ie rw o k u p u P a ń s tw a n a te re n a c h o b jęty ch t ą u sta w ą, to w y jaśn ien ie i usunięcie podniesionych w yżej sprzeczności m iędzy p rze p isam i te j u sta w y a p o stan o w ien iam i a rt. 944 k.p.c. n ie będzie ch y b a rzeczą, k tó ra n ie n a s u w a ła b y żadnych w ątpliw ości.

Ja n K o rzo n ek

K E C E H I Z J E

S. W ó j c i k : W in d y k a c y jn a ochrona w łasności w p o lsk im p ra w ie c y w iln y m . Z e s z y ty N a u k o w e U .J ., C X V I II , P ra ­ ce P raw nicze, Z e szy t 21, K r a k ó w 1965, str. 179.

o ch ro n a w łasności w polskim p ra w ie cyw ilnym . Z asłu g u je ona n a z a in te re ­ sow anie ze stro n y p raw n ik ó w p ra k ­ ty k ó w co n a jm n ie j z trz e c h pow odów. P o pierw sze, te m a t dotyczy jednego z k luczow ych problem ów p ra w a cy w il­ nego o w ielk im znaczeniu p ra k ty c z ­ n y m , a m ianow icie ochrony w łasności. P o w tó re, w ejście w życie ko d ek su cyw ilnego sp raw iło , że ju ż p ojaw iło N ak ład em U n iw e rsy te tu Ja g ie llo ń ­

sk ieg o zo sta ła w y d a n a o sta tn io ro z ­ p ra w a S. W ójcika p t.: W in d y k ac y jn a