Aleksander Zwierzchowski
"Uprawnienia nabywcy", Janusz
Piotrowski, Sławomir Ligięza,
Warszawa 1980 : [recenzja]
Palestra 25/1(277), 99-101
Nr 1 (277) R e c e n z j e 99
Z. K r z e m i ń s k i : Dziekan Leon Nowodworski, „Palesrtra” 19<80, nr 3.
R. Ł y c z y w e k : Historia adwokatury polskiej okresu zaborów, „Palestra” 1971, nr 9.
R. Ł y c z y w e k : Adrwokaci polscy w byłym cesarstwie rosyjskim na przełomie XIX i XX wieku, „Palestra” 1976, nr 1 (wkładka).
J. N o w o d w o r s k i : Zasady przewodniczenia obradom, Warszawa 1937.
J. N o w o d w o r s k i : W sprawie kodeksu etyki adwokackiej, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1936, nr 7.
J. N o w o d w o r s k i : Nadzór państwowy nad adwokaturą, „Palestra” 1931, n r 10/11. J . N o w o d w o r s k i : Przemówienie sejmowe, „Czasopismo Adwokatów Polskich*
1931, nr 9—12.
S. W ł o d y k a : Adwokatura (w:) Historia państwa i prawa Polski, praca zbiorowa, Warszawa 1968, cz. II.
R E C E N Z J E
1
.
Janusz P i o t r o w s k i , Sławomir L i g i ę za: Uprawnienia nabywcy, Warszawa
1980, Książka i Wiediza, s. 110.
Problematyka ochrony nabywcy
przed wadami towarów przemysłowych staje się problematyką coraz donio ślejszą w miarę rozwoju produkcji wy robów przeznaczonych na zaopatrzenie ludności. Jednocześnie jest ona proble matyką skomplikowaną i trudną, nie wyjaśnioną do końca w orzecznictwie
i literaturze.1 W literaturze tej wska
zywano od dawna m.in. na braik pow szechnej świadomości prawnej, w szcze gólności w zakresie funkcjonowania rę kojmi i gwarancji, jako na jedną z przyczyn niezadowalającego funkcjono wania tych instytucji w praktyce.2
Zarzuty pod adresem jednoistek han dlowych dotyczyły m.in. ograniczania uprawnień gwarancyjnych, uzależnia nia zaspokojenia roszczeń klienta od stanowiska producenta, skomplikowa
nego trybu postępowania reklam acyj nego i jego przewlekłości, nieprzyj- mowania reklamacji po upływie ter minu gwarancji itp. Towarzyszy temu nieinformowanie klientów o przysłu gujących im uprawnieniach albo udzie lanie informacji niepełnych czy wręcz
błędnych, co nietrudno udowodnić
zwłaszcza za pomocą kursujących w obrocie kart i klauzul gwarancyjnych. Trudności powyższe pogłębia jeszcze i to, że brak na rynku księgarskim prac przeznaczonych dla dość szero kiego kręgu odbiorców i poświęconych cywilnoprawnej problematyce ochrany nabywców. Lukę w literaturze na ten temat w znacznym stopniu wypełnia praca pt. „Uprawnienia nabywcy”, za wierająca obszerne wyjaśnienie wielu trudnych i zawiłych zagadnień praw-1 M. M a d e y : P r o b le m a ty k a ja k o ś c i w o g ó ln y c h w a r u n k a c h u m ó w , W a rsz a w a 1980; M. N e s t e r o w i c z : O c h ro n a p r a w n a n a b y w c y p o ja z d u m e c h a n ic z n e g o z w a d a m i, W a r sz a w a 1979, B ib lio te k a P a le s tr y ; C. Ż u ł a w s k a : G w a r a n c ja p rz y sp rz e d a ż y (i c y to w a n a ta m lite r a tu r a ) . 2 T. S m a r z y ń s k i : F u n k c jo n o w a n ie i n s t y t u c j i r ę k o jm i z a w a d y fiz y c z n e i g w a r a n c ji w ś w ie tle b a d a ń e m p ir y c z n y c h , R P E iS n r 2/1973; S. W ł o d y k a : O c h ro n a in te r e s ó w k o n s u m e n ta p rz e z r ę k o jm ię za w a d y fiz y c z n e to w a r ó w , F iP n r 10/1978.
1 0 0 R e c e n z j e Nr 1(277)
tagrch dotyczących (rękojmi i gw arancji
Do rą k czytelnika oddano bardzo po żyteczną monografię o jego uprawnie- ottach, wyjaśniającą wiele powstających w praktyce nieporozumień i naświet lającą treść poszczególnych klauzul gwarancyjnych cytowanych w książce. Jest to praca o przesłankach skutecz ności realizacji uprawnień gwarancyj nych przez nabywcę, o procedurze z tym związanej oraz o możliwościach
przeciwdziałania nieprawidłowościom.
Książka zasługuje na polecenie jak n aj starszym kręgom czytelników, którzy znajdą w niej jasno sformułowany wykład o odpowiedzialności sprzedaw cy i producenta z tytułu rękojmi i gw arancji
Książkę rozpoczyna prezentacja och rony nabywców przed wadliwymi to w aram i w prawie administracyjnym.
W drugim rozdziale autorzy omawiają
problemy zawarcia i wykonania umo wy sprzedaży oraz związane z nimi praw a i obowiązki stron, a także wy jaśniają .podstawowe pojęcia w tej mierze.
Rozdział dotyczący rękojmi jest
BBWzegółowym vademecum itej instytu c ji Autorzy przedstawiają czytelnikom aaflcres odpowiedzialności sprzedawcy towarów przemysłowych obciążonych
w adam i przesłanki dopuszczalności
umownego wyłączenia lub ograniczenia tej odpowiedzialności, 'katalog upraw nień kupującego z tytułu rękojm i i przesłanki ich skutecznego dochodze nia, a także zagadnienia dotyczące ter minu rękojm i Czytelnik otrzymuje w t y m rozdziale przejrzystą informację dtatyczącą rup. rozkładu ciężaru dowo du wadliwości towaru. Dużo uwagi po święcają autorzy problematyce zwol nienia sprzedawcy od odpowiedzialno ści z tytułu rękojmi za te wady, o których nabywca wiedział. Krytyczna ocena praktyki stosowanej w handlu
w tym zakresie zasługuje na uwagę. Dotyczy to także omówienia proble matyki odpowiedzialności sprzedawcy za wady rzeczy używanych. Omówieniu przesłanek zwolnienia sprzedawcy od odpowiedzialności z tytułu rękojmi to warzyszy prezentacja przesłanek utraty uprawnień przez kupującego. Autorzy zwracają uwagę na znaczenie prawid łowego wykonania przez kupującego ciążący ch na nim aktów staranności. Ujawniają także praktyki stosowane przez przedsiębiorstwa handlowe w za kresie skracania kodeksowego terminu n a zbadanie rzeczy oraz uzyskiwanie — niekiedy przestępne — oświadczenia
nabywcy o rzekomej niewadliwośoi
rzeczy, ,podając 'zarazem sposoby prze ciwdziałania tym praktykom. Wyczer pująco zaznajamiają czytelnika z try bem postępowania reklamacyjnego, u- normowanym obecnie, tj. już po Uka zaniu się książki, zarządzeniem n r 4 Ministra Handlu Wewnętrznego i Us&ig z dnia 12.11.1980 r. w sprawie zała twiania w uspołecznionym handlu de talicznym reklam acji wadliwych towa rów nieżywnośoiowych i wniosków o zamianę towarów nie posiadających wad. * Dużo miejsca poświęcają autorzy omówieniu katalogu uprawnień kupu jącego z tytułu rękojmi za wady ti- zyczne rzeczy, tj. odstąpieniu od umo wy, żądaniu obniżenia ceny, żądaniu wymiany rzeczy wadliwej na niewad liwą i żądaniu usunięcia wad, w tym także warunkom skuteczności wyłącze nia prawa kupującego do odstąpienia od umowy, Można także polecić w tym rozdziale rozważania autorów do tyczące rozliczeń między nabywcą a sprzedawcą w wypadku wykonania prawa odstąpienia od umowy. Roz dział ten kończy omówienie zasad od powiedzialności sprzedawcy z tytułu rę kojmi oraz wyjaśnienia dotyczącego jednego z najnowszych orzeczeń Sądu Najwyższego, które zawiera wykładnię
№ 1 ( 2 7 * R ecenzje i e t
art. 117 § 3 zd. drugie k.c. w drodize analogii do terminu przewidzianego w art. 568 § >1 k c .4
Rozdział dotyczący gwarancji co do jakości rzeczy sprzedanej rozpoczyna omówienie obowiązku udzielenia gwa rancji na tle zarządzenia ministrów Gospodarki Materiałowej oraz Handlu Wewnętrznego i Usług z 17.X.1978 r.
w sprawie wykazu towarów produkcji
krajowej, objętych gwarancją produ centa oraz formy gwarancji.5 Na uwa gę zasługuje tu także omówienie skut ków utraty 'karty gwarancyjnej oraz przesłanek uzyskania jej duplikatu. Omówienie to jest tym bardziej istot ne w świetle przytoczonych przykła dów wadliwych klauzul gwarancyjnych,
„wyłączających” możliwość wydania
nabywcy duplikatu takiej karty. Oma wiając zakres odpowiedzialności gwa rancyjnej, autorzy zajmują stanowisko, że unormowany ustawowo zakres od powiedzialności gwarancyjnej stanowi minimum, które nie może podlegać og raniczeniom umownym. Bardzo kry tycznie oceniają oni cytowane przykła dy klauzul gwarancyjnych. Również na uwagę zasługuje omówienie w książce warunków uwolnienia się zobowiąza nego od odpowiedzialności gwarancyj nej. Wbrew bowiem dość rozpowsze chnionemu przekonaniu gwarant nie odpowiada za wsizelkie wady rzeczy, lecz tylko za wady powstałe z przyczyn tkwiących w rzeczy, chyba że gwa
rancja przewiduje szerszy aakres od powiedzialności Cytowane przykłady klauzul gwarancyjnych pozwoliły auto rom na dokładne wyjaśnienie przyczyn utraty uprawnień gwarancyjnych. W dalszej części tego rozdziału autorzy wprowadzają czytelnika w problematy kę skutecznej reklamacji wad.
Pracę kończy rozdział poświęcony omówieniu podstaw dochodzenia prze» nabywcę roszczeń odszkodowawczy cfc oraz dochodzenie przezeń swych upra nie ń w drodze postępowania cywilne go. Autorzy słusznie przestrzegają czy telnika, że problematyka prawna upra wnień nabywcy jest bardzo skompliko wana i w związku z tym zalecają czy telnikom, aby w sprawach tych kon sultowali swe (roszczenia ze specjali stami, a w tym także ze specjalistami z zespołów adwokackich.
Wprawdzie autorzy zastrzegli na
wstępie, że praca ich ma raczej cha rakter popularyzatorski, jednakże trze ba podkreślić, że potrafili pogodzić w niej popularyzację problematyki ochro ny nabywcy z interesującą prezentacją swych pogłębionych badań empirycz nych nad treścią kart gwarancyjnych. Pracę cechuje także gruntowna znajo mość zagadnień, którym autorzy po święcili swą książkę, która z powo dzeniem może służyć za wartościową pomoc w pracy każdego adwokata zaj mującego się problematyką prawa cy wilnego.
A le k s a n d e r Z w ie r z c h o w s k i
2
.
Kazimierz A s k a n a s: P r z e s tę p c z o ś ć w u p r z e m y s ła w ia n y m m ie ś c ie , Warszawa
1977, P W N (na zle c e n ie P o ls k ie j A k a d e m ii N a u k — K o m it e tu B a d a ń R e j o n ó w U p r z e m y s ło w io n y c h ), 8, s. 162, nilb. 2.
Można się zastanawiać nad tym, czy po prostu jedną z gałęzi socjologii lub
socjologia kryminalna stanowi odrębną kryminologii. W każdym razie należy
dyscyplinę naukową, czy też jest ona stwierdzić, że prace z zakresu tej dy- *
* Por. A. S z p u n a r: A n a lo g iczn e sto s o w a n ie art. UT | 3 Ł c . do terminów zawitych,
PIP nr 12/1979.
