176 (5) P R U S Z K Ó W \\\ P I A S T Ó W \\\ B R W I N Ó W \\\ M I C H A Ł O W I C E \\\ N A D A R Z Y N \\\ R A S Z Y N

(1)

BEZPŁATNY TYGODNIK POWIATÓW GRODZISKIEGO I PRUSZKOWSKIEGO

176

⁽⁵⁾

2022

ISSN 2545-3440

\\\ Podkowa Leśna – Bezpłatny odbiór

eternitu s. 2

\\\ Pruszków – Remonty w placówkach

oświatowych s. 4

\\\ Grodzisk Mazowiecki – Jeże zamieszkały

w sadzie s. 5

\\\ Raszyn

– Ratownicy medyczni na motocyklach s. 6

\\\ Historia – Pocztówki z Podkowy Leśnej

cz. 2 s. 9

5 MAJA 2022

P R U S Z K Ó W \\\ P I A S T Ó W \\\ B R W I N Ó W \\\ M I C H A Ł O W I C E \\\ N A D A R Z Y N \\\ R A S Z Y N G R O D Z I S K M A Z O W I E C K I \\\ B A R A N Ó W \\\ J A K T O R Ó W \\\ P O D K O W A L E Ś N A \\\ M I L A N Ó W E K \\\ Ż A B I A W O L A

Deptak jak nowy

Plac Wolności to początek deptaka, a tu prace remontowe idą pełną parą

FOT. BEATA PAWŁOWICZ

Dom dla uchodźców

\\\

MILANÓWEK

Pod koniec tygodnia, w domu przy Krasińskiego będzie już mogło

zamieszkać siedem rodzin uchodźców z Ukrainy. Jeden z mieszkańców Milanówka udostępnił dla nich swój dom. Strażacy z OSP go wyremontowali.

D

om stał przez dłuższy czas nieuży- wany. Był przeznaczony dla jednej rodziny, a więc trzeba było zmienić charakter niektórych pomieszczeń.

W tym domu wkrótce znajdzie azyl siedem rodzin z Ukrainy

\\\

GRODZISK MAZOWIECKI

(2)

2 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

WYDAWCA: MIKAWAS SP. Z O.O.

ADRES REDAKCJI: ul. Jana Pawła II 29, 05-500 Piaseczno REDAKTOR NACZELNA: Agnieszka Zofia Piechowska, z.piechowska@przegladregionalny.pl, tel. 731 163 646 REDAKCJA: redakcja@przegladregionalny.pl;

Artur Szpuda, a.szpuda@przegladregionalny.pl; Agnieszka Maj, a.maj@przegladregionalny.pl;

Beata Pawłowicz, b.pawlowicz@przegladregionalny.pl

OPRACOWANIE GRAFICZNE/ŁAMANIE: Małgorzata Kulesza

REKLAMA:

Monika Komisarczyk – Dyrektor ds. Marketingu i Reklamy, tel. 501 091 480, reklama@przegladregionalny.pl, m.komisarczyk@przegladregionalny.pl Agnieszka Małaczek – Kierownik Działu Reklam tel.: 786 202 606, a.malaczek@przegladpiaseczynski.pl

Monika Gwara, tel. 786 202 066, m.gwara@przegladpiaseczynski.pl Katarzyna Podołowska-Błądek, tel. 530 338 653,

k.podolowska@przegladregionalny.pl

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.

OGŁOSZENIA DROBNE: drobne@przegladregionalny.pl, tel. 786 202 066

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów.

Zastrzega sobie prawo do skrótów.

Naklad 30 000 egzemplarzy.

Zasięg: powiat grodziski, powiat pruszkowski www.przegladregionalny.pl

AKTUALNOŚCI

\\\

BRWINÓW

Drogowe inwestycje w gminie Brwinów.

Trwają prace modernizacyjne na ulicach Grudowskiej i Kępińskiej. Rusza także remont Sosnowej w Otrębusach.

I

nwestycje w infrastrukturę dro- gową mają istotne znaczenie dla mieszkańców, kierowców, a także pieszych i rowerzystów. Komfort prze- mieszczania się po nowej nawierzchni jest zupełnie inny niż po ulicy pełnej ubytków i dziur. Zmiany szykują się na ul. Grudowskiej w Brwinowie. Dro-

ga mająca 250 metrów, prowadząca od strony ul. Sochaczewskiej do tu- nelu pieszo-rowerowego, zostanie przebudowana. Stan ulicy utrudniał bezpieczną jazdę rowerzystów czy kierowców samochodów. Wykonana już kilkanaście lat temu nawierzchnia jezdni była bardzo zużyta, a duża ilość ubytków świadczyła o konieczności jej remontu.

Gmina Brwinów poczyniła kro- ki zmierzające do przeprowadzenia modernizacji Grudowskiej. Przygo- towano niezbędną dokumentację, a w tegorocznym budżecie znalazło się zadanie związane z tym remontem.

W przetargu wzięły udział trzy firmy.

Zwycięska oferta opiewa na kwotę ponad 880 tysięcy złotych. Czas na wykonanie zadania wynosi pięć mie- sięcy. Prace obejmują roboty drogowe, budowę kanalizacji deszczowej, wykonanie brakujących odgałęzień kanalizacji sanitarnej. Warto dodać, że od strony zachodniej zaplanowano chodnik, zaś od wschodniej będzie pas zieleni.

\\\

Kępińska za ponad 2,7 miliona

Kolejna droga, która wymagała modernizacji to ul. Kępińska. Realizacja projektu rozpoczęła się jesienią ubie- głego roku, prace postępują. Należy podkreślić, że Kępińska stanowi ważną rolę komunikacyjną, ponieważ łączy ul.

Wilsona oraz drogę wojewódzką 719.

Inwestycja podzielona jest na eta- py. Pierwsza część to prace od DW 719 do skrzyżowania z ul. Kraszewskiego, druga – od Kraszewskiego do ul. Wil- sona. – Na chwilę obecną roboty są zaangażowane w 90% – wykonawca zakończy prace przed ustalonym w umowie terminem – podaje Urząd Gminy Brwinów.

Inwestycja zwiększy bezpie- czeństwo w ruchu drogowym. Ma to nastąpić dzięki trzem wyniesionym skrzyżowaniom z drogami gminnymi:

z ul. Borkową, ul. Kraszewskiego i ul.

Orzeszkowej. Wykonawcy pozostała realizacja tego ostatniego oraz prace związane z zagospodarowaniem terenu. – Zastosowane nowe rozwiązania drogowe mają ułatwić ruch pieszym i kierowcom, a ulica zyska nowy, este- tyczny wygląd – podkreślają urzędnicy.

Całkowity koszt inwestycji to ponad 2,7 mln zł. Gmina otrzymała do- tację z samorządu województwa w wysokości 1,6 miliona złotych.

\\\

Prace na Sosnowej

5 maja rozpoczynają się prace na ul. Sosnowej w Otrębusach w rejonie skrzyżowania z ul. Natalińską. W związ- ku z remontem należy się spodziewać utrudnień w ruchu. Czasowo również zostanie zamknięty odcinek ul. Sosno- wej. Prace mają potrwać do września, a ich koszt to ponad 380 tys. zł.

Artur Szpuda

Remont Grudowskiej i Kępińskiej

Kępińska stanowi ważną rolę komunikacyjną, ponieważ łączy ul. Wilsona oraz drogę wojewódzką 719

FOT. GMINA BRWINÓW

\\\

PODKOWA LEŚNA

Miasto Podkowa Leśna zachęca mieszkańców, by występowali o bezpłatny odbiór azbestu (eternitu) ze swoich nieruchomości.

Rozpoczął się nabór wniosków od tych, którzy chcą pozbyć się szkodliwych materiałów budowlanych.

W

łókna i wyroby zawierające azbest odznaczają się dużą odpornością na działanie czynników chemicznych, ścieranie i wysoką tem- peraturę. Ze względu na słabe prze- wodnictwo ciepła i prądu, azbest był stosowany jako materiał izolacyjny.

Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowano go do wyrobu tkanin i farb ogniotrwałych. Produ-

kowano z niego również niepalne materiały budowlane m.in. pokrycia dachowe. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych był powszechnie stosowany, szczególnie na obszarach wiejskich, ale też, w nieco mniejszym stopniu, w miastach. Na szczęście eternitowe dachy, które jeszcze kilkanaście lat temu można było bez trudu spotkać w miejskiej przestrzeni sukcesywnie znikają. Dzieje się tak, dzięki wzrasta- jącemu poziomowi świadomości eko- logicznej oraz dzięki wspomagającym działaniom lokalnych władz. W Pod- kowie Leśnej, magistrat po raz kolejny wychodzi naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców, dając możliwość bez- płatnego odbioru azbestu.

\\\

Co zrobić, aby pozbyć się szkodliwego eternitu ze swej posesji?

Wystarczy złożyć wniosek do gminy. Właściciele prywatnych nierucho- mości z terenu Podkowy Leśnej mogą ubiegać się o bezgotówkowe sfinan- sowanie tych działań. W ramach akcji, ratusz zapewnia bezpłatny odbiór i uty- lizację odpowiednio zabezpieczonych

odpadów zawierających azbest. Do tego celu zostanie wyłoniona specjali- styczna firma z odpowiednimi zezwo- leniami i certyfikatami. Wykonawca zostanie wybrany spośród podmio- tów, które odpowiedzą na zapytanie ofertowe.

\\\

Koszt demontażu ponosi właściciel

Miasto nie zapewnia demontażu.

To wszystko ciąży na właścicielu nieru- chomości, który we własnym zakresie musi zatroszczyć się o bezpieczną roz- biórkę azbestowych dachów. Miasto zapewnia bezpłatny odbiór i utylizację eternitu. Termin składania wniosków upływa 30 czerwca 2022 r.

– Już pojawiają się pierwsze wnioski o odbiór. W zeszłym roku wydali- śmy niecałe 10 tys. złotych za 820 m² azbestu. O wnioski wystąpiło siedmiu właścicieli posesji zlokalizowanych w naszym mieście. Eternitowe pokrycia dachowe w Podkowie Leśnej, dotyczą głównie budynków gospodarczych, nie ma tu zabudowań i gospodarstw rolnych. Mieszkańcy chętnie korzystają z możliwości pozbycia się tych szkodliwych materiałów i na szczęście z roku na rok ta sytuacja się poprawia – mó- wi pracownik magistratu w Podkowie Leśnej.

\\\

Dlaczego trzeba pozbyć się azbestu?

Obecnie azbest zaliczany jest do dziesięciu najgroźniejszych zanieczysz- czeń na ziemi. Gdy człowiek oddycha powietrzem zanieczyszczonym jego włóknami, docierają one do płuc, skąd już nie da się ich usunąć. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić nawet po wielu latach, np. nowotwory mogą roz- wijać się 20-30, a nawet 50 lat od mo-

mentu kontaktu z azbestem. Im więcej jest włókien azbestu w powietrzu, któ- rym się oddycha, tym większe ryzyko zachorowania na choroby, które może on wywołać. Ciągle z tego powodu, każ- dego roku na świecie umiera ok. 100 tysięcy osób i wciąż są ludzie, którzy nie zdają sobie sprawy z zagrożenia.

\\\

Co powoduje uwolnienie azbestowych włókien

Najczęstszą przyczyną przedosta- nia się włókien azbestu do powietrza, którym oddychamy jest: korozja płyt azbestowo-cementowych oraz ich uszkodzenia mechaniczne związane z rozbiórką obiektów i demontażem materiałów zawierających azbest (ła- manie, rozbijanie, kruszenie). Oprócz pokryć dachowych mogą to być izola- cje, ścianki ogniotrwałe oraz części instalacji elektrycznych i ciepłowniczych.

\\\

Szkodliwość włókien azbestowych zależy od ich średnicy i długości

Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się w górnych drogach oddechowych, skąd są usuwane przez rzęski płucne.

Włókna bardzo drobne usuwane są przez system odpornościowy. Najbar- dziej niebezpieczne są włókna długie i cienkie. Przenikają one do płuc, wbi- jają się w nie i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują różne schorzenia. Do najczęstszych chorób wywołanych przez włókna azbestu należą: pylica azbestowa, rak płuc, rak oskrzeli, a także międzybłoniak opłuc- nej albo otrzewnej.

Wyeliminowanie szkodliwych, tru- jących materiałów budowlanych jest w interesie nas wszystkich.

Tomasz Konca

Bezpłatny odbiór eternitu z nieruchomości

Eternit stanowi zagrożenie dla ludzi

Szkodliwe działanie może się ujawnić nawet

po wielu latach od momentu kontaktu

z azbestem

(3)

3 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

AKTUALNOŚCI

Na każdym piętrze będzie teraz kuchnia, a w miejscu spiżarni powstała dodatkowa łazienka. Z domu usunięto także zbędne przedmioty i odmalowa- no ściany.

\\\

Do września dla uchodźców

Właściciel domu udostępnił go dla uchodźców, ale przekazał pod opiekę Ochotniczej Straży Pożarnej. To straża- cy przeprowadzili w nim remont. Po- magali im w tym wolontariusze i sami uchodźcy.

– Dom ma siedem osobnych pokoi i dlatego myślimy, że tyle rodzin bę- dzie mogło w nim zamieszkać – mó- wi Sławomir Wieleciński prezes OSP Milanówek. – A więc znajdzie w nim jednorazowo swój azyl ponad 20 osób.

Dlatego podjęliśmy się tego zadania, bo do września, czyli do czasu, kiedy uchodźcy będą mogli z domu korzystać, udzielimy w nim schronienia wielu z nich.

\\\

Remont zmierza ku końcowi

Pracy było wiele. Kuchnia wymaga- ła wymiany instalacji wodnej i popra- wek elektrycznych, choć tego się nikt nie spodziewał. Na szczęście znaleźli

się wolontariusze hydraulicy, którzy się tym problemem zajęli.

– Płytki w kuchni układają Ukraiń- cy – mówi Wieleciński. – Okna umyły Ukrainki, które mieszkają w Milanów- ku. Właściwie już kończymy remont.

Trzeba jeszcze tylko położyć fugi i zło-

żyć kuchenne meble, które już są i które zrobione zostały pod wymiar. W tych dniach także przyjedzie kontener na śmieci pobudowlane. Teraz potrzebne są nam jeszcze wykładziny, żeby nie zniszczyć dębowej podłogi, która jest w dobrym stanie – dodaje.

Po ułożeniu wykładzin lub dywa- nów dom będzie można oficjalnie ot- worzyć. Strażacy dziękują wszystkim sponsorom i osobom, które pomagają im w realizacji tego projektu.

Pieniądze na remont pochodzą z darowizn i środków własnych, które strażacy pozyskali m.in. z wynajmu świetlicy w siedzibie OSP.

\\\

Nadal gasimy pożary

Na swojej stronie na Facebooku strażacy z OSP zapewniają mieszkań-

ców, że nie powinni martwić się o ich działalność gaśniczo-ratowniczą. Za- angażowanie w pomoc uchodźcom nie wpływa na nią negatywnie. Odwrotnie, im więcej działań na rzecz innych, tym więcej energii do pracy i służby.

Tekst i zdjęcia Beata Pawłowicz

Dom dla uchodźców

\\\

Deptak zostanie odświeżony, a konkretnie profesjonalnie umyta będzie betonowa kostka chodnikowa. Dzięki temu odzyska ona czerwony kolor. Na deptaku staną nowe donice i kosze na śmieci.

Pojawią się także nowe tablice i zawisną kasetony z reprodukcjami obrazów Józefa Chełmońskiego.

D

eptak, to ścisłe centrum miasta.

Zbudowany prawie 30 lat temu, domaga się już odnowienia. Władze miasta od dłuższego czasu planują jego rewitalizację. Plany ogłoszone w zeszłym roku były ambitne. Ale z ich realizacją miasto będzie jeszcze musia- ło poczekać. W związku z 500-leciem Grodziska deptak będzie odświeżony.

Już za miesiąc mieszkańcy bę- dą mogli podziwiać nową Grodziską Galerię Uliczną. Będzie można w niej zobaczyć, znane dobrze mieszkań- com z dotychczasowej ekspozycji na elewacjach kamienic, obrazy mistrza z Adamowizny. Teraz jednak będą prezentowane w nowych i podświet- lanych kasetonach. Zobaczymy znane i kochane przez mieszkańców „Bociany”

(1900 r.) czy „Babie lato” (1875 r.), w nowej odsłonie, choć w tych samych co do tej pory miejscach.

\\\

Nowa galeria i nowi twórcy

Obrazy w Grodziskiej Galerii Ulicz- nej będą się zmieniały, tak jak dzieje się to w każdej zwyczajnej galerii. Dzięki temu mieszkańcy będą mogli poznać twórczość także innych, ważnych dla regionu artystów.

– Zobaczymy więc na Deptaku w najbliższych miesiącach obrazy Szcze- pana Brozycha, malarza i powojenne-

go burmistrza miasta, a także grafiki Tadeusza Łapińskiego i obrazy Pawła Cabanowskiego – mówi Monika Kwi- czak z Urzędu Miejskiego.

Zachować szacunek do historii i sięgać po nowoczesność, to idea waż- na dla władz miasta. Deptak to jednak przede wszystkim sklepy i kawiarenki.

Miejsce spotkań i wielu wspomnień.

Dlatego nie ma mieszkańca, którego nie ucieszy to, że deptak w słońcu lata będzie prezentował się piękniej.

\\\

Plac Wolności z fontanną

Początek deptaka to pl. Wolności, który radykalnie zmienia swoje oblicze.

Prace już tam trwają. Na placu pojawi się również fontanna. Zimą nie będzie czynna, więc wtedy, w tym miejscu będzie stała świąteczna choinka. Po zakończeniu remontu i rewitalizacji na placu i na deptaku będzie więcej zieleni i małej architektury. Dzięki temu ścisłe centrum miasta zyska na urodzie.

Beata Pawłowicz

Deptak jak nowy

Na placu Wolości powstaje właśnie fontanna ^FO

T. BEATA PAWŁOWICZ

Obrazy Chełmońskiego będą wystawiane w tych samych miejscach, ale w nowoczesny sposób

FOT. MONIKA KWICZAK

Dodatkowa łazienka powstała w miejscu spiżarni

Dom stał dłuższy czas nieużywany i wymagał remontu, aby mógł stać się domem dla uchodźców

(4)

4 NR 176 (5) 5 MAJA 2022 AKTUALNOŚCI

\\\

PRUSZKÓW

Miasto Pruszków przymierza się do inwestycji oświatowych.

Przedszkole Miejskie nr 12 czeka modernizacja, remont planowany jest również w Szkole Podstawowej nr 4.

C

zas wakacji to idealny moment na odpoczynek i regenerację sił przed kolejnym rokiem szkolnym.

W tym czasie samorządy mają moż- liwość przeprowadzenia remontów w placówkach. Tak będzie w przypadku przedszkola nr 12 przy ul.

Andrzeja 12 w Pruszkowie. Miasto ogłosiło przetarg na modernizację tej placówki.

Obecnie samorząd czeka na oferty zainteresowanych firm. Wiadomo, że remont zostanie przeprowadzony w lipcu i w sierpniu. Pozwoli to zmini- malizować zamieszanie. W tym roku w przedszkolu nr 12 nie zaplanowano turnusu wakacyjnego.

W ramach modernizacji placówki zmiany przejdą dwie sale dydaktycz- ne, które służą grupom Myszki i Mo- tylki. Planowany jest remont jednej z łazienek oraz holu na piętrze. Z kolei w całym budynku zostanie wymieniona instalacja centralnego ogrzewania. Pra- ce obejmą również malowanie klatki schodowej, remont szatni na parterze, naprawę schodów zewnętrznych oraz ogrodzenia.

W okresie wakacyjnym planowane są również prace w Szkole Podstawo- wej nr 4 przy ul. Hubala. Tam z kolei realizowane będą roboty w zakresie przebudowy sanitariatów.

\\\

Budowa modułowego zastępczego budynku

Kolejnym działaniem pruszkowskiego magistratu jest postępowanie przetargowe na wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej na budowę modułowego zastępczego budynku Przedszkola Miejskiego nr 11.

Warto dodać, że ma być on zrealizowa- ny w technologii stalowej albo prefabrykowanego szkieletu drewnianego.

Należy zaznaczyć, że to kolejne po- dejście urzędu. W przypadku pierwszego, wprawdzie wpłynęły cztery oferty, jednak przekraczały budżet przygoto-

wany na realizację zadania. Przy okazji drugiej procedury – nie wpłynęła żad- na propozycja. Zobaczymy jak będzie w przypadku kolejnego podejścia.

Co do istoty sprawy, wykonawca musi przygotować projekt koncepcyjny, który muszą zaakceptować zamawia- jący i użytkownik. Kolejna sprawa to projekt budowlany oraz szczegółowa dokumentacja wykonawcza. – Całość dokumentacji tj. analiza, koncepcja, dokumentacja projektowo-kosztory- sowa winna uwzględniać w przyszłości ewentualną rozbudowę zastępczego budynku Przedszkola Miejskiego nr 11 w Pruszkowie w technologii stalowej albo prefabrykowanego szkieletu drewnianego o dodatkowe 3 oddziały, wraz z niezbędną powierzchnią po- mocniczą – podaje miasto Pruszków.

Artur Szpuda

\\\

MICHAŁOWICE

Kolejna odsłona działań przy budowie przedszkola w Regułach (gmina Michałowice). Na dachu wysypano 50 ton tłucznia.

Ma być ekologicznie i energooszczędnie.

B

lisko rok temu została podpisana umowa na budowę przedszkola w Regułach. Głównym celem projektu jest stworzenie dzieciom odpowied- nich warunków do edukacji, integracji i zapewnienie dostępności dla osób z ograniczeniami ruchowymi oraz ener- goefektywność i proekologiczność budynku.

Powierzchnia użytkowa będzie wynosiła około 2000 m². Na parterze dostępny będzie hol wejściowy i dziewięć sal dydaktycznych z odpo- wiednim zapleczem. Dwie z nich, w przyszłości mają pełnić funkcje rekreacyjne oraz będą przeznaczo- ne na zajęcia ruchowe. Na parterze zlokalizowano również kuchnię i ja- dalnię. Z kolei na piętrze znajdą się sale do zajęć indywidualnych i do terapii, część administracyjna oraz techniczna.

Budowę przedszkola rozpoczę- to w czerwcu 2021 roku. W styczniu zamontowano membranę dachową i przystąpiono do kolejnego etapu prac.

Działania obejmują roboty wewnątrz

budynku, roboty elewacyjne i zagospo- darowanie terenu.

\\\

Proekologiczne rozwiązania

Dużą uwagę przy inwestycji przy- łożono do kwestii proekologicznych.

Pompa ciepła, panele fotowoltaiczne, oświetlenie typu LED, a także pod- ziemny zbiornik do gromadzenia deszczówki – to rozwiązania z myślą o środowisku.

Na tym nie koniec. Przedszkole bę- dzie miało wyjątkowy dach. – Na budowie przedszkola w Regułach rozpo- częło się wysypywanie 50 ton tłucznia, który na zielonym dachu odwróconym stanowi warstwę chroniącą hydroizo- lację przed uszkodzeniami mechanicz-

nymi. Ostatnią warstwą tego dachu będzie trawa, która nie tylko powięk- szy powierzchnię biologicznie czynną, ale również poprawi mikroklimat w przedszkolu – wyjaśnia wójt gminy Mi- chałowice Małgorzata Pachecka. – Zie- lone dachy buforują wodę deszczową, zatrzymując ją w warstwie roślinności i oczyszczają powietrze, a także obniżają temperaturę latem i zatrzymują ciepło zimą – dodaje.

Warto również wspomnieć, że gmina będzie realizowała kolejny projekt oświatowy. W ostatnich tygodniach samorząd otrzymał decyzję o pozwo- leniu na budowę energooszczędnego przedszkola w Michałowicach.

Artur Szpuda

Remonty w placówkach

oświatowych Zielony dach

przedszkola

Przedszkole nr 12

FOT. MIASTO PRUSZKÓW

Prace na terenie budowy przedszkola ^FO

T. MAŁGORZATA PACHECK/FB

(5)

5 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

AKTUALNOŚCI

\\\

PRUSZKÓW

Funkcjonariusze

pruszkowskiej straży miejskiej pozyskali mobilny symulator zagrożeń pożarowych. Będzie on wykorzystywany podczas zajęć edukacyjnych.

W

przedszkolach, szkołach, świet- licach prowadzone są zajęcia z zakresu bezpieczeństwa. Dzieci i mło- dzież zyskują wiedzę na temat właś- ciwych zachowań w trudnych sytuacjach. Wiadomo jednak, że najlepiej na człowieka działa obraz. W Pruszkowie straż miejska zyskała narzędzie w po- staci mobilnego symulatora zagrożeń pożarowych. O jego zakup zabiegał komendant Włodzimierz Majchrzak, a sprawę wsparły władze miasta. Środ- ki na zakup symulatora pozyskano z funduszu prewencyjnego PZU. Warto wspomnieć, że został przekazany przez fundację Drogi Mazowsza.

28 kwietnia w Centrum Dziedzi- ctwa Kulturowego odbyła się prezenta- cja symulatora. W wydarzeniu uczest- niczyli przedstawiciele władz – z pre- zydentem Pawłem Makuchem na czele oraz komendantem powiatowym poli- cji, komendantem powiatowym straży pożarnej i przedstawicielami placówek oświatowych.

Symulator zrobił bardzo dobre wrażenie na zgromadzonych i wywołał niemałą ciekawość. Urządzenie składa się z dwóch modułów. Pierwszy to dom

jednorodzinny, w którym prezentowane są przyczyny powstawania pożarów.

Jednocześnie pokazuje elementy zwią- zane z ochroną środowiska. Drugi mo- duł to las i jezioro. Ten z kolei obrazuje zachowania oraz zagrożenia w terenie otwartym prowadzące do pożarów.

Z pewnością symulator będzie cennym wsparciem dla strażników miejskich w ich działaniach edukacyjnych, prowadzonych w przedszkolach i szkołach na terenie Pruszkowa. – Entu- zjazm dzieci, które były obecne na dzi- siejszym spotkaniu i chęć aktywnego udziału w prezentacji, świadczą o tym, że symulator będzie źródłem bardzo przydatnej wiedzy, która przekazy- wana może być dzięki niemu w ciekawy sposób – podkreśla pruszkowski magistrat.

Artur Szpuda

Symulator zagrożeń

pożarowych ^\\\

Dwanaście jeży uratowanych przez Fundacje Primum/

Jeżurkowo zamieszkało 1 maja w starym sadzie.

Przywiózł je tam w kartonach z otworami, ekopatrol.

Wypuściły natomiast dzieci, a pomagali im miłośnicy jeży oraz przedstawiciele Miasta i Fundacji w Podróży.

K

iedy dzieci i dorośli przyjaciele jeży, pośrodku starego sadu ot- worzyli kartony, słychać było okrzyki zachwytu: „Jakie piękne! Jakie słodkie!”.

Jeże wszystkich zachwycają. I dużych i małych.

– Trzeba położyć pudełka na ziemi i delikatnie przechylić, a teraz pocze- kać aż jeże wyjdą – podpowiadał Pa- weł Szustakiewicz z Fundacji w Drodze, realizującej miejski projekt ekoedu- kacji. – Jeże się boją, dlatego trzeba je wypuścić delikatnie i ostrożnie – dodał.

Kiedy jeże opuściły pudełka, nie uciekły od razu w głąb traw i krzaków.

Poza jednym, najbardziej odważnym, pozostałe udawały, że ich nie ma. Do- piero po dłuższej chwil zaczęły węszyć szpiczastymi nosami, wędrując wśród wysokich traw.

– Kiedy jeż czuje się bezpieczny, staje na tylnych łapkach i węszy w powietrzu, tak bada otoczenie – opo- wiadał o życiu tych zwierząt Paweł Szustakiewicz. – Mama jeżowa wy- prowadza małe jeżyki, kiedy te skoń- czą cztery tygodnie. Jeże żyją do 7 lat i mogą ważyć powyżej kilograma – dodał.

\\\

Jeże wschodnie i zachodnie

W Grodzisku występują jeże wschodnie i zachodnie – tych drugich jest więcej, a można je rozpoznać m.in.

po ciemniejszym zabarwieniu i gęstszej

„czuprynie”, gdyż dorosły jeż zachodni może mieć nawet 8 tys. igieł.

– Jeży nie częstujmy mlekiem, kiedy odwiedzą nasz ogród, bo one nie tolerują laktozy – powiedziała pani Jo- anna, która przyszła razem z dziećmi, aby wypuścić jeże na wolność. – Jeża można poczęstować np. wodą i karmą dla kotów – dodała.

Niebezpieczne dla jeży są m.in. psy.

Jeśli mamy takiego agresywnego i du- żego w swoim ogrodzie, to jeży tam nie spotkamy.

\\\

Skąd się wzięły jeże w kartonach

– Kiedy ginie mama jeżowa, ma- luchy po dwóch dniach wychodzą z ukrycia – mówił Paweł Szustakiewicz.

– Wtedy można je spotkać i uratować – dodał.

Miejskim jeżom i innym zwierzę- tom pomaga ekopatrol straży miejskiej.

Strażnicy są wyposażeni w odpowiedni sprzęt i pojazd, dostosowany do ich przewozu. Jeże, które 1 maja trafiły do starego sadu były w ciągu ostatniego roku ofiarami wypadków lub chorób.

Zwierzęta udało się uratować dzięki

staraniom Fundacji Primum/Jeżurko- wo. To tam trafiają jeże, które są chore, uległy wypadkowi albo zostały osie- rocone.

\\\

Fundacja Primum / Jeżurkowo

Każdy jeż, który trafi do Jeżurkowa, znajdzie pomoc w szpitaliku dla jeży, a kiedy zostanie wyleczony, przypomni sobie, albo nauczy się żyć na wolności – najpierw w zagrodzie zewnętrznej na terenie fundacji, a potem trafi z powro- tem do natury. Informacje jak pomagać jeżom znajdziemy na: http://jezurkowo.primum.org.pl oraz na https://

www.facebook.com/Jezurkowo/.

\\\

Znaki drogowe dla jeży

Miasto we współpracy z ekopatro- lem i Fundacją W Podróży planuje w najbliższych latach kolejne działania, mające na celu wspieranie bioróżno- rodność, a m.in. ustawienie znaków drogowych „uwaga jeże”, a także budek dla nich i innych zwierząt. Realizacja tych działań odbywa się w ramach projektu edukacyjno-informacyjnego.

Beata Pawłowicz

Jeże zamieszkały w sadzie

Symulator wywołał niemałą ciekawość

Dwanaście jeży uratowanych przez Fundacje Primum/Jeżurkowo trafiło do swojego nowego domu w starym sadzie

Dzieci i młodzież zyskują wiedzę na temat właściwych zachowań w trudnych sytuacjach

FOT. ŁUKASZ PRUS

(6)

6 NR 176 (5) 5 MAJA 2022 AKTUALNOŚCI

\\\

RASZYN

Fundacja „Ratownictwo Motocyklowe Polska” powstała z pasji do ratownictwa, działań społecznych i motocykli.

Działa od 2017 roku, a swą siedzibę ma w Raszynie.

B

ez trudu znajduję siedzibę fundacji.

Przed budynkiem w miejscowo- ści Rybie w gminie Raszyn stoją cha- rakterystycznie pomalowane pojazdy fundacji. Szczególnie rzuca się w oczy okazały motocykl-ambulans oraz ka- retka. Spotykam się z Emilią Ornat i Przemkiem Malcem, założycielami fundacji.

Emila, prezes Fundacji Ratowni- ctwo Motocyklowe Polska, żywiołowa, energiczna i pełna poczucia humoru opowiada: – Wszystko zaczęło się od potrzeby wprowadzenia motocykli ra- tunkowych w Polsce. Gdy budowaliśmy naszą fundację takich motocykli było kilka w całej Polsce. Postanowiliśmy to zmienić i zacząć działać w skali ogólno- krajowej. Naszym celem było wprowadzenie na stałe motocykli do pracy w Pogotowiu Ratunkowym. Trzeba było znaleźć taki sposób, by ten proces był powtarzalny, żeby można to realizować cyklicznie. I to się nam udało – mówi z dumą Emilia.

\\\

Pasja, pomoc i motocykle

– Jesteśmy ratownikami pasjona- tami, Przemek jest motocyklistą od zawsze, a ja je poznałam dzięki niemu.

Motocykle ratunkowe są obecne w sy- stemie ratownictwa na całym świecie, a w Polsce tego brakowało. W tej chwili już 13 fundacyjnych, jednośladowych ambulansów jeździ po polskich drogach – dodaje Emilia.

Dlaczego obecność motoambulan- sów jest taka ważna? Odpowiedź jest prosta, to najszybszy sposób dotarcia

do poszkodowanych, bo niestraszne im korki i trudno dostępne miejsca.

\\\

Jedna buźka, jeden nosek, dwoje oczu

Działalność fundacji to też szko- lenia i edukacja w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Podczas takiego

kursu Przemek Malec otoczony grup- ką małych dzieci wyjaśniał, co należy zrobić w sytuacjach, gdy dzieje się coś złego.

Mała, trzyletnia dziewczynka z dumą instruuje mnie, jak zapamiętać numer alarmowy – to proste i pokazuje, jedna buźka, jeden nosek i dwoje oczu – mówi z przejęciem. Liczymy razem i mamy 112, numer alarmowy przecież – dodaje.

To natychmiastowy efekt działań takich spotkań. Na pewno dużą rolę odgrywa tu charyzma ratownika. Prze- mek Malec bez trudu angażuje uwagę zgromadzonych i w niezwykle ciekawy, obrazowy sposób opisuje sytuacje, gdy nasza pomoc może uratować komuś życie

– Od początku istnienia fundacji przykładamy szczególną uwagę do szkoleń z udzielania pierwszej pomocy. Zwracamy uwagę, że zanim doje- dzie nawet najszybszy motocykl, mijają cenne minuty, a na miejscu zdarzenia zazwyczaj są świadkowie. Ich reakcja może uratować komuś życie, mogą za- bezpieczyć poszkodowanego czy pod- jąć resuscytację – podkreśla Przemek Malec i dodaje – szkolimy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Powstał nawet projekt „Mały bohater”, w ramach któ- rego, za darmo szkolimy dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

W Skandynawii w latach 90-tych tylko 9 % mieszkańców miało wiedzę z zakresu pierwszej pomocy. To tchnęło władze, by rozpropagować umiejętność ratownictwa. Mamy rok 2022 i w tej chwili wskaźniki mówią o tym, że 98%

mieszkańców już zna zasady ratownictwa medycznego. Wystarczyły dwa pokolenia, by sytuacja diametralnie się zmieniła. To pokazuje jak ważny jest temat szkoleń – podkreśla Przemek.

\\\

Kortyzol vs adrenalina

Jakie są najczęstsze reakcje świad- ków wypadku?

– Najczęściej mamy dwie skrajne postawy. Jedna to chwilowe oszoło- mienie przypominające zawieszenie systemu. To naturalna reakcja na kortyzol, hormon, który wydzielany jest naturalnie w sytuacjach kryzysowych.

Drugim z nich jest adrenalina. Będący pod jej chwilowym wpływem człowiek jest wyraźnie pobudzony, chce działać, ale nie wie jak, w efekcie często przeszkadza w prowadzeniu akcji ratunko- wej. Warto umieć rozpoznać te reakcje – wyjaśnia Przemek – W takiej sytuacji najlepiej takiemu osobnikowi wyzna- czyć jakieś zadanie, jakiekolwiek, np.

by pobiegł po kubek ciepłej wody, byle by nie przeszkadzał – dodaje ratownik.

\\\

Jak powstaje

jednośladowy ambulans Fundacji Ratownictwo Motocyklowe Polska?

– Nasze motoambulanse budujemy na bazie fabrycznych, cywilnych mode- li motocykli. Kupujemy jednostki uży- wane, w bardzo dobrym stanie. Każdy nasz ratunkowy jednoślad, adaptowa- ny jest pod kątem kierowcy, można

wręcz powiedzieć, że jest spersona- lizowany. Planując zakup i przeróbkę kolejnego motocykla, wiemy już, kto będzie nim jeździł. Koszt przerobienia, w tym legislacja i inne formalne histo- rie, to 40 tysięcy złotych – mówi Prze- mek Malec – wszystkie te koszty po- krywa fundacja, która dodajmy, działa non-profit.

W aglomeracji warszawskiej może- my spotkać na drogach trzy jednośla-

dowe karetki, pomalowane w charak- terystyczne, jaskrawo żółte kolory. A jak zostać ratownikiem na motocyklu?

– Nie prowadzimy żadnych castin- gów, nie dajemy też ogłoszeń – mówi Emilia Ornat – ludzie zgłaszają się sami, choć muszę przyznać, że niezwykle trudno jest przebrnąć przez selekcyjne sito. W tej chwili mamy ponad 50 wo- lontariuszy – ludzi, na których zawsze możemy liczyć. Niektórym się wydaje, że to super sprawa, można pojeździć szybko na motocyklu „na bombach”,

„będę super bohaterem” i te sprawy...

To tak nie działa. Pęd do adrenaliny już na starcie dyskwalifikuje takiego kandydata.

Problemem są sprawy systemowe.

W ustawie o ratownictwie medycznym nie są wpisane jednoślady i niestety, samo wpisanie ich niczego nie zmieni.

Wszystkie procedury ratunkowe pisa- ne są dla zespołu ratowniczego, czyli minimum dwóch osób. Siłą rzeczy na motocyklu może być tylko jeden ratownik. Miejmy nadzieję, że to się wkrótce zmieni i motoambulansy zo- staną wpisane w system ratownictwa medycznego.

Tomasz Konca

Ratownicy medyczni na motocyklach

Jednośladowy ambulans

przygotowywany jest indywidualnie pod motocyklistę

Motoambulanse

Dwa oblicza karetek ^FUND

ACJA RATOWNICTWO MOTOCYKLOWE POLSKAFUNDACJA RATOWNICTWO MOTOCYKLOWE POLSKA

(7)

7 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

AKTUALNOŚCI

Dlaczego muzeum komputerów w Milanówku? Z tego samego powodu, dla którego jedno z najsłynniejszych muzeów techniki i motoryzacji w Polsce znajduje się w Otrębusach. To nie miejsce tworzy muzeum lecz ludzie z głęboką pasją i misją, którzy poświęcają swój czas i środki, aby zachować dla przyszłych pokoleń wspaniałe eksponaty – a komputery osobiste pomimo ich krótkiej obec- ności (raptem 40 lat), przeszły naprawdę długą drogę i zasługują na naszą pamięć – bo pierwszego komputera, konsoli, gry czy stałego internetu w domu się nie zapomina.

MMGiK ratuje od zapomnienia i kultywuje pamięć o wspaniałych wynalazkach.

W naszej kolekcji znajdują się ponad 40-letnie eksponaty i bibliografia. Myślisz nad utylizacją starych komputerów, monitorów, telewizorów, konsol i gier? Daj im szansę na drugie życie w powstającym wyjątkowym miejscu. Przeprowadzamy renowację, naprawimy i sprawimy, że będą bawić i uczyć przyszłe pokolenia!

Skontaktuj się z nami muzeum@mmgik.org.

Muzeum komputerów w Milanówku

zbiera wspomnienia

Projekt Milanowskiego Muzeum Gier i Komputerów (MMGiK.org), który od dwóch lat prężnie działa w Milanówku, zdobył uznanie społeczności oraz główną nagrodę w Konkursie Pereł Mazowsza 2021 w kategorii Kultura.

\\\

NADARZYN

Dzieci z klas I-VIII w szkołach podstawowych na terenie gminy Nadarzyn, będą mogły skorzystać z badań profilaktycznych w celu identyfikacji wad postawy.

O

zdrowie należy dbać od najmłod- szych lat. Przede wszystkim wskazana jest profilaktyka, a także aktyw- ność fizyczna. Trzeba jednak pamiętać, że w okresie dorastania u dzieci docho- dzi do wielu zmian. Dlatego tak ważną rolę odgrywają badania kontrolne.

Gmina Nadarzyn podpisała umo- wę na przeprowadzenie badań profilaktycznych w celu identyfikacji dzieci narażonych na występowanie wad postawy. Za zgodą rodziców, z tej możli- wości będą mogli skorzystać uczniowie klas I-VIII. – Rodzice ucznia otrzymają wydruk badania opisany przez specja- listę wraz z ewentualnymi zaleceniami.

Diagnostyka zostanie zrealizowana wg ustalonego z dyrekcjami szkół harmo- nogramu – do końca bieżącego roku szkolnego, a wyniki i zalecenia będą do odbioru w placówkach we wrześniu. W programie weźmie udział ponad 1000

uczniów – tłumaczy wójt gminy Nada- rzyn Dariusz Zwoliński.

Zdobyta wiedza i wyniki badań, pozwolą rodzicom podjąć dalsze dzia- łania, o ile wystąpią wady postawy.

Pozyskane informacje będą cenną ba- zą do zadbania o zdrowie pociechy i udzielenia właściwej pomocy.

\\\

Kontrola wskazana

Mawiamy, że „łatwiej zapobie- gać niż leczyć”. Warto skorzystać z możliwości badań profilaktycznych.

Zwłaszcza, że mówimy o prawidłowej

postawie ciała. Od niej tak naprawdę zależy, czy w przyszłości dzieci będą miały problemy ze stawami bądź krę- gosłupem. Warto zawczasu zadbać, aby w przyszłości uniknąć schorzeń.

– Po okresie pandemii, licznych kwa- rantannach, nauce zdalnej przed kom- puterem oraz ograniczonego dostępu do zajęć ruchowych, kontrola sylwetki oraz ewentualne wskazówki co do pracy nad właściwą postawą ciała mają ogromne znaczenie – podkreśla wójt Zwoliński.

Artur Szpuda

Badania profilaktyczne dla uczniów

\\\

MICHAŁOWICE

Budżet Obywatelski gminy Michałowice wystartował.

Do 30 maja mieszkańcy mogą składać swoje propozycje.

O

koliczne samorządy również uru- chomiły procedury związane z BO.

Narzędzie pozwala włączyć mieszkań- ców w proces kształtowania otoczenia i realizacji ich pomysłów. Społeczność gminy Michałowice zdążyła poznać mechanizm funkcjonowania tego bu- dżetu. W ubiegłym roku odbyła się pierwsza edycja. Do realizacji wybrano osiem projektów. Jak będzie z aktyw- nością mieszkańców w II edycji? O tym przekonamy się niebawem.

4 maja rozpoczęła się procedura zgłaszania projektów. Każdy miesz- kaniec może przesłać swój pomysł i współdecydować o kształcie oraz zmianach na obszarze gminy. Co istotne, jedna osoba może zgłosić bądź poprzeć dowolną liczbę projektów.

Warto zaznaczyć, że przedsięwzięcie nie musi posiadać jednego autora, lecz być koncepcją większej liczby osób. W BO aktywność mogą wykazać również małoletni. Należy jednak pamiętać, że w imieniu takiej osoby, zgłoszenia dokonuje rodzic lub opiekun prawny.

Każdy projekt musi zyskać poparcie 15 mieszkańców.

\\\

500 tysięcy

Do rozdysponowania w II edycji Budżetu Obywatelskiego w gminie Michałowice jest 500 tysięcy złotych, jednak wartość jednego projektu, może maksymalnie wynieść 175 tysięcy zło- tych. Przedsięwzięcie musi być ogólno- dostępne, a jego wykonanie należy zre- alizować w trakcie roku budżetowego.

Nie ma również obaw, co do kwestii formalnych. Urzędnicy zapewniają

wsparcie i instrukcje przy przygotowa- niu projektu. – Wszystkie informacje dotyczące BO, jak poprawnie przygo- tować projekt, cennik, dzięki któremu łatwiej jest wycenić wartość projektu, a także mapy z nieruchomościami, które są własnością gminy lub znajdują się w jej władaniu oraz przykłady ubie- głorocznych pomysłów mieszkańców dostępne są na stronie dedykowanej BO – www.michalowice.pl/budzeto- bywatelski – przekazuje Urząd Gminy Michałowice.

Artur Szpuda

Budżet start!

Warsztaty gry na djembe – jeden ze zwycięskich projektów I edycji BO

FOT. GMINA MICHAŁOWICE

Podpisanie umowy na przeprowadzenie badań

FOT. DARIUSZ ZWOLIŃSKI FACEBOOK

\\\ WIKLINOWE LUDKI

W parku im. Skarbków pojawiły się instalacje artystycz- ne wykonane z wikliny. Przypominają postacie ludzkie i nawiązują do miejsc, w jakich zostały ustawione.

W parku możemy więc spotkać wiklinową pensjona- riuszkę, matkę z gromadką dzieci, którym wiatr porywa balonik, a także Marię Konopnicką witającą wchodzących do parku gości. Na rondach wzdłuż ul. 3 Maja ustawione są jeszcze dwie inne tajemnicze postacie.

Autorem rzeźb jest mistrz koszykarski Wojciech Świąt-

kowski, którego rodzina zajmuje się wikliniarstwem od pokoleń. Artysta jest także członkiem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Plecionkarzy i Wikliniarzy oraz Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Współpracuje z wieloma instytucjami kultury i rzemiosła oraz oświaty.

Rzeźby z wikliny to kolejny ukłon w stronę ekologii. Umieszczone w parku i na rondach budują przyjazną atmosferę i oddają klimat tego przyjaznego miasta.

Wojciech Świątkowski będzie prowadził konkurs plecionkarski 3-5 czerwca 2022 r. w Dworku w Adamowiźnie.

\\\

FOT. KATARZYNA MARCINKOWSKA

(8)

8 NR 176 (5) 5 MAJA 2022 KRZYŻÓWKA/SPOŁECZEŃSTWO

POZIOMO: 13) masyw z Górą Stanleya;

14) największa wyspa Niemiec; 16) las Kubusia Puchatka; 17) izraelska agen- cja wywiadowcza; 18) zwój papy lub tapety; 19) okres po karbonie; 20) do bielenia drzewek w sadzie; 21) dzieło sztuki w ramie; 22) słone ciasteczko;

24) dymi na dachu; 25) dom modlitwy bezpopowców; 30) znany jako Timur Chromy; 33) gruzińska zupa gulaszowa;

36) zakład budujący statki; 38) stolica Omanu; 39) zostaje po ścięciu drzewa; 40) Barbarzyńca z Cymerii;

41) Dominika, wokalistka Blue Ca- fe; 42) spichlerz zbożowy inaczej;

44) nazywane Wyspami Złodziejskimi;

46) założyciel Collegium Nobilium;

48) wodna, nazywana dzikim ryżem;

52) był na początku, próżnia pier- wotna; 55) kwadratowe kluski z ka- pustą; 58) miasto Janne Ahonena;

59) w parze z krzyżykiem; 60) de Pal- ma, słynny reżyser; 61) „Wierna ...”, powieść Żeromskiego; 62) płoche zwierzę leśne; 64) odchudzający en- zym w ananasie; 65) wieś z zamkiem Krzyżtopór; 66) polskie miasto z Krzy- wą Wieżą.

PIONOWO: 1) Chaczaturian, dyrygent;

2) zbieranie datków pieniężnych; 3) kluski z owocowym farszem; 4) Katarzyna z zespołu Hey; 5) mięsień dwugłowy ramienia; 6) był nim biblijny Izajasz;

7) Seti I lub Ramzes II; 8) Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej;

9) zabytkowa moneta; 10) Ryszard, by- ły wokalista Dżemu; 11) partia Janu- sza Korwin-Mikkego; 12) pieśń pań- stwowa; 15) ostatni władca Wandalów;

22) półokrągła linijka; 23) film animo- wany potocznie; 26) sukulent zwany kamienną różą; 27) stolica nigeryj- skiej Ebonyi; 28) rozłam w kościele;

29) ... Q10, ubichinon; 31) Lu dla chemi- ka; 32) ziółka plus wrzątek; 34) Aka- jew, były prezydent Kirgistanu; 35) pro- biercza na złocie; 36) miasto Zdzisła- wa Beksińskiego; 37) nerka lub serce;

43) wygrzewanie się na plaży; 45) Sko- rupko i Trojanowska; 47) inaczej scjeny, ryby; 49) filozof z Amfipolis, krytyk Homera; 50) Fridtjof, norweski badacz polarny; 51) ostry składnik ćwikły;

52) chmura pierzasta; 53) płynie przez Antwerpię; 54) jadalna część imbiru;

56) część skoczni ze strefą lądowa- nia; 57) microtus, gryzoń; 60) Wan- ga, bułgarska jasnowidzka; 63) kończy modlitwę.

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 32 utworzą rozwiązanie:

\\\

MAZOWSZE

Taką decyzję podjęli radni sejmiku województwa mazowieckiego,

a zadecydowały o tym 4 głosy.

Najpierw z węglem na się pożegnać Warszawa, potem podwarszawskie powiaty.

J

ak przypomina urząd marszał- kowski, prace nad uzupełnieniem uchwały antysmogowej trwały od 2020 roku. W 2021 roku nowe zapisy zostały poddane dwukrotnym kon- sultacjom społecznym. W ich ramach wpłynęło ponad 13 tys. uwag i wnio- sków mieszkańców, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych. Radni za- głosowali następująco: 26 głosów było za – kluby radnych KO, PSL. Przeciw było 22 – klub PiS, jeden głos wstrzy- mujący, a dwoje radnych było nieobec- nych. W Warszawie od 1 października

2023 roku, a w gminach ościennych od 1 stycznia 2028 będzie obowiązywał zakaz spalania węgla. Jak mówi człon- kini zarządu województwa Janina Ewa Orzełowska, zmiany w uchwale mają dostarczyć samorządom narzędzi do skutecznej walki ze smogiem. – Sza-

cuje się, że przez zanieczyszczenia powietrza na Mazowszu, co roku umiera przedwcześnie 6 tysięcy osób. Ograni- czenie spalania węgla w Warszawie i sąsiednich powiatach jest szczególnie ważne ze względu na dużą koncen- trację ludności na tym obszarze – po-

wiedziała cytowana w komunikacie Orzełowska.

\\\

Terminy, zakazy

W przygotowanej propozycji zna- lazł się zakaz spalania węgla na terenie Warszawy. Ma on zacząć obowią- zywać od 1 października 2023 roku.

Taki przepis, od 1 stycznia 2028 zostanie wprowadzony także w powiatach grodziskim, legionowskim, mińskim, nowodworskim, piaseczyńskim, prusz- kowskim, otwockim, warszawskim za- chodnim i wołomińskim. W uchwale zapisano również zakaz instalowania kotłów na węgiel i drewno w nowych budynkach, które mają dostęp do miejskiej sieci ciepłowniczej. Zapis ten w praktyce nie będzie dotyczyć domów jednorodzinnych, ponieważ ich podłą- czenie do sieci miejskiej jest zazwyczaj ekonomicznie nieopłacalne i trudne technicznie. Uchwała nie zakazuje spalania drewna w kominkach, ani w

kotłach – to efekt kompromisu, jaki powstał w procesie konsultacji spo- łecznych.

\\\

Wątpliwości

Uchwała budzi kontrowersje, po- nieważ wciąż wraca pytanie o osoby, których nie stać na wprowadzenie zmian w sposobie ogrzewania swoich obiektów. To budzi właśnie najwięk- sze emocje wśród mieszkańców, bo nie wiadomo, czy wszystkich stać na taką zmianę. Mimo niewątpliwych zalet, sza- cuje się, że uchwała może doprowadzić

do wykluczenia energetycznego, aż 7 procent mieszkańców. Przypomnij- my, uchwała antysmogowa dla woj. mazowieckiego nałożyła na mieszkańców obowiązek wymiany „kopciuchów”, dając im na to ponad cztery lata. Choć tylko do końca 2021 roku wysokość dotacji na wymianę mogła sięgać nawet do 90 proc. poniesionych kosztów. W bieżącym roku wsparcie finansowe zmalało do 70 proc., a od 2023 r. likwi- dację starego pieca warszawiacy będą musieli pokryć z własnej kieszeni.

Janusz Wierzchosławski

Węgiel idzie w odstawkę

W Warszawie zakaz palenia węglem będzie

obowiązywał

od 1 października 2023 r.

(9)

9 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA

P

ocztówki z Podkowy Leśnej to tytuł krótkiej opowieści o mieście, któ- re jest w skali Polski ewenementem, zarówno ze względu na jego układ ur- banistyczny, ale też ze względu na ge- nezę jego powstania. Jest przykładem, przede wszystkim, niezwykle ciekawej koncepcji urbanistycznej. Różnorodna architektura pięknych willi zaciekawia,

a te umieszczone na pocztówkach i licznych dawnych i nowych fotografiach fascynują i inspirują do analizy historii ich właścicieli. W Podkowie Leśnej za- chował się do dziś czytelny układ urba- nistyczny, który wart jest omówienia.

\\\

Ebenezer Howard i jego koncepcja

W wiktoriańskiej Anglii idea miasta ogrodu była stworzona dla złagodzenia napięć społecznych i była oficjalnym programem rządowym. Miały powsta- wać niewielkie domki jednorodzinne z ogródkami na odpowiednio zapro- jektowanym obszarze. Ebenezer Ho- ward w książce z 1898 r. Tomorrow: A Peaceful Path to Real Reform, opisuje koncepcję stworzenia niezależnego ekonomicznie osiedla/miasteczka, zaplanowanego na ok. 30 tys miesz- kańców, posiadającego własne władze municypalne, czyli mające związek z samorządem miejskim i takie insty- tucje jak: teatr, filharmonia, biblioteka i ewentualnie muzeum. Na obszarze około tysiąca akrów miały powstawać

miasta ogrody posiadające pośrodku park, dookoła domy mieszkalne, na ze- wnątrz tej zabudowy lokowano handel i przemysł. Niestety ta koncepcja nie dała się zastosować w pełni w praktyce, ale dzięki niej urodziła się koncepcja

„miasta ogrodu”, osiedla podmiejskie- go składającego się z domków jednorodzinnych w otoczeniu ogrodów, a

wszystko to ustawione w odpowied- nim porządku urbanistycznym. Tak

powstała Podkowa Leśna. Było to du- że wyzwanie dla urbanisty i jak pisze pani Milada Ślizińska w czasopismie

„Spotkania z zabytkami” o architekcie Tadeuszu Tołwińskim: „W 1912 r. wy- grał konkurs na miasto ogród Ząbki.

W tym samym roku odbyła się też w

Krakowie „Wystawa architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowym”, na którą przybył również z Anglii Ebe- nezer Howard. W 1913 r. T. Tołwiński zaprojektował kolejne miasto-ogród – Podkowę Leśną. Jak się zdaje, parce- lacja tych dóbr przygotowywana była już od dwóch lat. Świadczy o tym plan osiedla sprzed parcelacji, wykonany w 1911 r. przez geometrę Zarządu Guber- nialnego Ludwika Kijskiego, a zatytu- łowany „Plan zbiorowy dóbr Podkowa Leśna w Guberni Warszawskiej w Po- wiecie Błońskim położonych”. Prawdo- podobnie realizację tego zamierzenia przerwała pierwsza wojna. Projekt T.

Tołwińskiego należy umieścić wśród najnowocześniejszych wówczas koncepcji urbanistycznych w Europie, obok Letchoworth i Hellerau.”

\\\

Elektryczne Koleje Dojazdowe ich związek z powstaniem Podkowy Leśnej

Po wojnie światowej powstaje po- mysł wybudowania szybkiej kolejki, która woziłaby mieszkańców pod-

miejskiej miejscowości do Warszawy – do pracy. Aby zapewnić pasażerów kolejce należy zabudować obszar, przez który będzie przejeżdżać. Kolej budu- je Spółka Akcyjna „Elektryczne Koleje Dojazdowe”, w ramach zgrupowania

„Siła i Światło”, o którym to konsorcjum pisałam w części pierwszej. Budow- niczowie znaleźli odpowiedni teren na trasie Warszawa – Grodzisk Mazo- wiecki – Żyrardów, wyznaczyli punkty stacyjne tej normalnotorowej kolejki, odcinek na trasie Warszawa – Grodzisk został uruchomiony wiosną 1927 r. O ile dla Howarda, sprawa komunikacji nie była istotna, to dla twórców Podko- wy Leśnej stała się priorytetowa i jako normę oddalenia „komunikacyjnego”

od Warszawy, czyli miejsca pracy, przy- jęli 30-45 minut dojazdu. I tak poprzez parcelację majątku Stanisława Lilpopa, który wszedł z 40% udziałami w spółkę

„Miasto Ogród Podkowa Leśna”, z czego

„Siła i Światło” miała ponad 36% udzia- łów, a Bank Spółek Zarobkowych 24%.

Kolejka, której punkt wyjściowy w Warszawie mieścił się w samym centrum (Nowogrodzka, róg Marszał-

kowskiej), osiągała szybkość 65 km na godzinę, a w niektórych porach dnia kursować miała co 10 minut (według ulotki reklamowej Miasto Ogród Pod- kowa Leśna z ok. 1927 r.).

\\\

Urbaniści i Architekci w służbie budowy miasta ogrodu

Projekt osiedla powierzono znane- mu urbaniście Antoniemu Aleksandro- wi Jawornickiemu. Kto był projektan- tem domów w Podkowie Leśnej? Wiele już o tym napisano, bo temat ciekawy, a że byli to najznakomitsi architekci

tamtych czasów, to tym bardziej in- teresujący. Dominował klasyczny styl dworkowy z początku XIX w. Zacieka- wiła mnie koncepcja architektury bu- dynków zaprojektowanych przez architekta J. Dąbrowskiego przedstawiona w miesięczniku „Architektura i budownictwo” z 1927 r., o której autor pisze:

„W powstającemu osiedlu w Podkowie Leśnej przewiduje się wykonanie sze- regu domów o większej ilości pokoi.

Załączone projekty są typami domów jednorodzinnych o 8-10 pokojach”. Jed- nocześnie, o czym trzeba wspomnieć, przy umowie kupna działki ustalano

obowiązki nabywcy, między innymi określono charakter i terminy zabudowy oraz zakaz wycinania drzew, poza ilością konieczną dla przygotowania placu budowy i ogródka, a i to na mo- cy uzyskania zezwolenia od zarządu spółki. Ograniczenia dotyczyły również wznoszonych budynków, które mogły być najwyżej jednopiętrowe. Byłam ciekawa po jakie projekty sięgnęli sami udziałowcy. O Stawisku napiszę w dalszej części. Fascynujący jest projekt domu zwanego willą „Krychów”. Dom został wykonany dla Tadeusza Ba- niewicza w ok. 1930 r. przy ul. Kwia-

towej 20. według projektu architekta Lucjusza Jana Szperlinga. Baniewicz był dyrektorem Elektrycznych Kolei Dojazdowych, dom jego zbudowano w latach 1930-31. Nazwa willi pochodzi od imienia córki Baniewicza – Krysty- ny, która nawiasem mówiąc, wyszła za mąż za światowej sławy archeologa, egiptologa, profesora Kazimierza Mi- chałowskiego, znanego specjalisty od archeologii śródziemnomorskiej. Przez wiele lat mieściła się tu także pracow- nia Zakładu Archeologii Śródziemno- morskiej PAN. Cdn.

Małgorzata Szturomska

Pocztówki z Podkowy Leśnej ^{część 2}

Projekt domu dla Podkowy Leśnej arch. J. Dąbrowskiego z czasopisma Budownictwo i Architektura rok 1927

FOT. BUDOWNICTWO I ARCHITEKTURA

Druga część projektu domu arch. J. Dąbrowskiego dla Podkowy Leśnej

Projekt domu dla Podkowy Leśnej arch. J. Dąbrowskiego

FOT. BUDOWNICTWO I ARCHITEKTURA

Plan Miasta Ogrodu Podkowa Leśna powiatu Błońskiego ^FO

T. POLONA

Willa „Krychów” według projektu Lucjana Szperlinga dla Tadeusza Baniewicza ^FO

T. Z CZASOPISMA „SPOTKANIA Z ZABYTKAMI”

(10)

10 NR 176 (5) 5 MAJA 2022 OGŁOSZENIA

OBWIESZCZENIE STAROSTY PRUSZKOWSKIEGO

o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej Zgodnie z art. 11f ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176) zawiadamiam, że dnia 26.04.2022 r. została wydana decyzja nr 7/2022 o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotyczącej budowę drogi gminnej ulicy Górnej w Dawidach w ramach zadania „Budowa Zintegrowanej Sieci Tras Rowerowych w Gminie Raszyn – Zadanie IV ul. Górna” na działkach nr ew.: 99, 62 (62/1, 62/2), 72 (72/1, 72/2), 80/2 (80/3, 80/4), 81/2 (81/3, 81/4), 85/2 (85/3, 85/4), 88/2 (88/3, 88/4), 90/2 (90/5, 90/6), 92/3 (92/6, 92/7), 98/2 (98/3, 98/4), 103/2 (103/3, 103/4), 107 (107/1, 107/2), 112/2 (112/3, 112/4), 113/2 (113/3, 113/4), 122/3 (122/5, 122/6), 123/1 (123/3, 123/4), 131/1 (131/3, 131/4), 132 (132/1, 132/2, 132/3), 125 (125/1, 125/2), 114/1, 114/3, 108 (108/1, 108/2), 104 (104/1, 104/2), 100 (100/1, 100/2), 93/1 (93/4, 93/5), 91 (91/1, 91/2), 89/1 (89/3, 89/4), 86 (86/1, 86/2), 83 (83/1, 83/2), 82 (82/1, 82/2), 73 (73/1, 73/2), 63 (63/1, 63/2), 131/2, 121/6 we wsi Dawidy (obr. 1), gmina Raszyn.

W odniesieniu do działek ulegających podziałowi – przed nawiasem podano numer działki przed podziałem, w nawiasie numery działek po podziale. Numery działek objętych liniami rozgraniczającymi teren (nowy przebieg drogi) zostały oznaczone pogrubioną czcionką.

Inwestycja obejmuje następujące działki:

Nieruchomości objęte linią rozgraniczającą inwestycji:

Dawidy (obręb 1):

działki nr ew.: 99, 62/1 (działka powstanie z podziału działki 62), 72/1 (działka powstanie z podziału działki 72), 80/3 (działka powstanie z podziału działki 80/2), 81/3 (działka powstanie z podziału działki 81/2), 85/3 (działka powstanie z podziału działki 85/2), 88/3 (działka powstanie z podziału działki 88/2), 90/5 (działka powstanie z podziału działki 90/2), 92/6 (działka powstanie z podziału działki 92/3), 98/3 (działka powstanie z podziału działki 98/2), 103/3 (działka powstanie z podziału działki 103/2), 107/1 (działka powstanie z podziału działki 107), 112/3 (działka powstanie z podziału działki 112/2), 113/3 (działka powstanie z podziału działki 113/2), 122/5 (działka powstanie z podziału działki 122/3), 123/3 (działka powstanie z podziału działki 123/1), 131/3 (działka powstanie z podziału działki 131/1), 132/1 (działka powstanie z podziału działki 132), 132/2 (działka powstanie z podziału działki 132), 125/1 (działka powstanie z podziału działki 125), 114/1, 114/3, 108/1 (działka powstanie z podziału działki 108), 104/1 (działka powstanie z podziału działki 104), 100/1 (działka powstanie z podziału działki 100), 93/4 (działka powstanie z podziału działki 93/1), 91/1 (działka powstanie z podziału działki 91), 89/3 (działka powstanie z podziału działki 89/1), 86/1 (działka powstanie z podziału działki 86), 83/1 (działka powstanie z podziału działki 83), 82/1 (działka powstanie z podziału działki 82), 73/1 (działka powstanie z podziału działki 73), 63/1 (działka powstanie z podziału działki 63), 131/2.

Nieruchomości lub ich części, z których korzystanie będzie ograniczone:

Dawidy (obręb 1):

działki nr ew.: 121/6.

Jednocześnie informuję o możliwości zapoznania się z decyzją w godzinach pracy urzędu:

poniedziałek 8:00-18:00, wtorek – piątek 8:00-16:00, w Wydziale Architektury Starostwa Powiatowego w Pruszkowie, ul. Drzymały 30, 05-800 Pruszków, stanowisko nr 8 i 9, sala WOM (parter, wejście A), po wcześniejszym telefonicznym umówieniu terminu wizyty, tel. 22 738 14 32.

OBWIESZCZENIE STAROSTY PRUSZKOWSKIEGO

o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej

Zgodnie z art. 11d ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176) zawiadamiam, że zostało wszczęte postępowanie administracyjne na wniosek Prezydenta Miasta Pruszkowa w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotyczącej budowy drogi gminnej ul. Batalionu „Zośka” w Pruszkowie.

Inwestycja obejmuje następujące działki:

Nieruchomości objęte linią rozgraniczającą inwestycji (pas drogowy):

obręb 4, Pruszków: działki nr ew.: 17/7, 17/27, 17/29, 49

Nieruchomości lub ich części, z których korzystanie będzie ograniczone:

obręb 4, Pruszków: działki nr ew.: 17/28, 17/45, 17/27.

Działki terenów wód płynących, wymagające zajęcia na czas realizacji inwestycji na podstawie art. 20a ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 176):

obręb 4, Pruszków: działka nr ew.: 33.

Jednocześnie informuję o możliwości zapoznania się z aktami sprawy w godzinach pracy urzędu (poniedziałek i środa 8:00-18:00, wtorek i czwartek 8:00-16:00, piątek 8:00-14:00) w Wydziale Architektury Starostwa Powiatowego w Pruszkowie; ul. Drzymały 30, 05-800 Pruszków, sala WOM, parter, stanowisko nr 8 lub 9. Uprzejmie proszę telefonicznie (22 738 14 37) poinformować osobę prowadzącą sprawę (z wyprzedzeniem co najmniej jednodniowym) o planowanym terminie wizyty w celu zagwarantowania możliwości zapoznania się z aktami w wybranym terminie.

Architektury Starostwa Powiatowego w Pruszkowie, ul. Drzymały 30, 05-800 Pruszków, stanowisko nr 8 w sali „A” WOM (parter), tel.: 22 738 14 32.

DAM PRACĘ Przedsiębiorstwo Komunalne w Prażmowie zatrudni osobę na stanowisko konserwator/monter sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

Dane kontaktowe: 518 398 316, marketing@komprazmow.pl PRACA W OCHRONIE PRUSZKÓW.

Poszukujemy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności do pracy przy ochronie spokojnego zakładu produkcyjnego w Pruszkowie (wymagana podstawowa znajomość komputera). Nie wymagamy doświadczenia. Dobre warunki pracy.

TEL. 884 602 126

PRACA W OCHRONIE GRODZISK MAZ./

ŻABIA WOLA. Poszukujemy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności do pracy przy ochronie spokojnej budowy w Żabiej Woli. Nie wymagamy doświadczenia. Dobre warunki pracy.

TEL. 884 602 126

Zatrudnimy Opiekunów osób niesamodzielnych, Koordynatora Opiekunów, Terapeutę Zajęciowego, Animatora Zajęciowego, Nowy Dom opieki ANTONINA w Piasecznie, tel. 882 787 809

BABIK TRANSPORT zatrudnimy kierowców na trasy międzynarodowe kat. C+E tel. 600 065 813

Firma handlowa Unipack Maciejko Sp.j.

z siedzibą w Piasecznie poszukuje pracownika do magazynu.

CV proszę wysyłać na adres rekrutacja@unipack.com.pl

Pracowników do ekip serwis wentylacji - bez doświadczenia tel. 601 923 395 Praca Dachy, tel. 503 540 456 Zatrudnimy osobę do biura na stanowisko dział zaopatrzenia (zakup materiałów do produkcji).

Wymagania: dobra znajomość pakietu Office. CV na adres: cv@atsdigital.pl Zatrudnię kierowcę, konwojenta, tel. 22 726 86 36, 22 726 83 42

USŁUGI

Sprzedaż i montaż okien i drzwi wew.

i zew. Rolety zew., wew. żaluzje, plisy, moskitiery. Parapety wew. i zew.

22 717 71 00, 601 623 480, 603 310 223 Wywóz gałęzi, ogrodnicze, koszenie 519874891

AUTOMATYKA, napędy do bram - przesuwnych, garażowych, dwuskrzydłowych. Sprzedaż, montaż i serwis, tel. 790 331 339

Pozwolenia na użytkowanie dla starych domów. Legalizacje samowoli budowlanych sprzed lat,

tel. 695 451 655

\\\

OGŁOSZENIA DROBNE

(11)

11 NR 176 (5) 5 MAJA 2022

OGŁOSZENIA

WYCINKA DRZEW, USŁUGI

PODNOŚNIKIEM KOSZOWYM, USŁUGI MINIKOPARKĄ TEL: 537 537 450, 537 537 650

Docieplanie budynków, mycie i malowanie elewacji, podbitka - montaż, naprawa. Poddasza - układanie wełny Tel. 501624562 Malowanie, glazurnictwo, podłogi i panele, szybko i solidnie tel. 669 945 460 Studnie wiercone, odwierty do pomp ciepła, profesjonalnie Tel. 504 320 592 Wycinka drzew, sprzątanie gałęzi z rębakiem, ogrody- pełen zakres Tel. 694 910 163

Elewacje - docieplenia budynków - solidnie - tanio - 602-482-572 Remonty, złota rączka Tel. 609 009 213

Anteny wideo domofony montaż naprawa 603375875 KUCHNIE,SZAFY,GARDEROBY,PANELE, MEBLE NA WYMIAR,TEL. 723 533 233 Ogrodzenia, panele ogrodzeniowe, siatka + montaż producent tel. 503 572 046 BEZPYŁOWE CYKLINOWANIE, REMONTY od A do Z. TADEUSZ BIAŁOGRODZKI.

Tel. 502 093 588, 22 756 57 63 PRANIE - CZYSZCZENIE dywanów, tapicerki meblowej i samochodowej 508 65 20 30

Docieplanie poddaszy pianą, wylewki tel. 607 378 288

Docieplanie Budynków 795 96 96 96 ALARMY, KAMERY, DOMOFONY 600 421 203

KOMINIARZ, TEL. 781 495 997 Wylewki betonowe agregatem, tel. 600 872 737

Mycie, malowanie elewacji tel. 505 591 721

GLAZURA, REMONTY TEL. 601 219 482 Dachy, podbitka, sprzedaż,

tel. 692 194 998

Wywozimy graty z chaty tel. 505 591 721 Tynki gipsowe i tradycyjne 604415352

Elektryk tel. 666 890 886 Kominiarz tel. 500 214 632 HYDRAULIK TEL. 735 392 792 Wycinka drzew tel. 505 591 721 Przeprowadzki tel. 505 591 721 Naprawa, serwis okien i drzwi, naprawa i wymiana okuć, wymiana szyb i uszczelek, tel. 22 717 71 00, 603 310 223,601 623 480 Remonty, budowlane, ogrodzenia, tel. 513 137 581

Naprawa pralek, tel. 602 322 951 Dachy - krycie, blacha, papa + naprawy, tel. 511 928 895

Docieplanie budynków, szybko, tanio, solidnie, tel. 502 053 214

Usługi dekarskie, naprawa dachów, rynny, papy, obróbki, tel. 880 250 148 Remonty, cyklinowanie, tel. 510 128 912 Hydraulik, naprawy, tel. 510 128 912

KUPIĘ Kupię ciągniki rolnicze, stare motocykle wsk, simson, fiat 125p itp.

Tel 721-029-688

Skup staroci z PRL-u, szkło kolorowe, porcelana i inne, 697033983, 505917883 Antyki wszelkie za gotówkę kupię, tel. 504 017 418

SPRZEDAM Węgiel, ekogroszek, koks Skład Węgla Prażmów tel. 22-727-07-00

Sosna opałowa, tel. 602 770 361, 791 394 791

AUTO-MOTO KUPIĘ Skup Aut, wszystkie marki. Gotówka od ręki. tel. 510 210 692

Skup aut za gotówkę szybki dojazd i wycena tel. 533 525 533 Skup kamperów, przyczep kempingowych 505 530 300 Skup aut na kasację 508206738 Skup aut 2010-2021r. 505 530 300

Skup aut tel. 880 569 894

NIERUCHOMOŚCI WYNAJEM PESEL, Meld, Umowa - 720 90 80 80 1-ka 650, Para 400/Os + Licz 885828884

NIERUCHOMOŚCI KUPIĘ KUPIĘ ZA GOTÓWKĘ KAŻDĄ NIERUCHOMOŚĆ DO REMONTU, Z PROBLEMEM PRAWNYM, ZADŁUŻONĄ, UDZIAŁ.

TEL. 786-805-828

NIERUCHOMOŚCI SPRZEDAM Pawilon 32m2 na Bazarku w Piasecznie, ewentualnie z wyposażeniem, sklep zoologiczny, 660 724 851

Działka bud. 2159 m2 z mediami, 259 000 zł, Jaktorów, 794 199 357 Działki budowlane 800 m2 k. Prażmowa, tel. 602 770 361, 791 394 791

Działki rekreacyjno-budowlane, leśne, Prażmów, tel. 602 770 361, 791 394 791

NAUKA Matematyka, 664 438 144

ZDROWIE Potrzebujesz pomocy? Potrzebujesz wsparcia? Nie wiesz do kogo się zwrócić

? Skontaktuj się z nami. Psychoterapia indywidualna, grupowa, uzależnień, DDA i inne Zadzwoń 729917905 www.porozmawiajmy.org.pl

Psychoterapia, konsultacje - 660 565 007, www.psychoterapiagorakalwaria.pl PROTEZY ZĘBOWE NAPRAWA.

PIASECZNO TEL. 502 031 221 RÓŻNE

Wynajmę Salę Weselną na 300 osób + 36 miejsc hotelowych lub zorganizuję przyjęcie Biały Dworek w Prażmowie tel. 722-202-966

FINANSE Kredyty tel. 513 654 277

Oddłużanie z pożyczek pozabankowych 733-150-555