Wstęp do historii sztuki
Karta opisu przedmiotu
Informacje podstawowe
Kierunek studiów historia sztuki Ścieżka -
Jednostka organizacyjna Wydział Historyczny Poziom kształcenia pierwszego stopnia Forma studiów studia stacjonarne Profil studiów ogólnoakademicki Obligatoryjność obowiązkowy
Cykl kształcenia 2021/22
Kod przedmiotu
UJ.WHHSZS.130.5cd2d1c5c3920.21 Języki wykładowe
Polski Dyscypliny Nauki o sztuce Klasyfikacja ISCED Kod USOS
WH.IHS-1SO-01-01
Koordynator przedmiotu
Andrzej Betlej
Prowadzący zajęcia Andrzej Betlej
Okres Semestr 1
Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się zaliczenie
Sposób realizacji i godziny zajęć wykład: 30
Liczba
punktów ECTS 0.0
Okres Semestr 2
Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się egzamin
Sposób realizacji i godziny zajęć wykład: 30
Liczba
punktów ECTS 7.0
Efekty uczenia się dla przedmiotu
Kod Efekty w zakresie Kierunkowe efekty
uczenia się Metody weryfikacji Wiedzy – Student zna i rozumie:
W1
podstawowe zagadnienia i problemy metodologiczne, których znajomość jest konieczna do podjęcia badań nad dziejami sztuki, miejsce historii sztuki w dziedzinie nauk humanistycznych i jej relację z innymi naukami pokrewnymi
HSZ_K1_W01, HSZ_K1_W04,
HSZ_K1_W05 egzamin pisemny / ustny
W2 podstawową terminologię stosowaną w badaniach nad historią sztuki, metody badawcze i dzieje rozwoju historii sztuki
HSZ_K1_W02, HSZ_K1_W03, HSZ_K1_W07
egzamin pisemny / ustny
Umiejętności – Student potrafi:
U1
dokonać samodzielnego opisu dzieła sztuki z autopsji, ustnie i pisemnie, potrafi rozpoznać ornamenty w dziele sztuki i samodzielnie zadatować na ich podstawie dzieło sztuki
HSZ_K1_U01 egzamin pisemny / ustny
U2
zbudować samodzielną wypowiedź w mowie i piśmie dotyczącą dziejów historii sztuki, podstawowych problemów i metod badawczych, używając podstawowej terminologii
HSZ_K1_U04,
HSZ_K1_U06 egzamin pisemny / ustny
U3 samodzielnie wyszukiwać literaturę specjalistyczną potrzebną do samodzielnego budowania wypowiedzi w mowie i piśmie
HSZ_K1_U01,
HSZ_K1_U03 egzamin pisemny / ustny
Bilans punktów ECTS
Semestr 1
Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin* przeznaczonych na zrealizowane rodzaje zajęć
wykład 30
samodzielna nauka dotycząca treści poruszanych
na zajęciach 60
Łączny nakład pracy studenta Liczba godzin
90
ECTS 0.0
Liczba godzin kontaktowych Liczba godzin
30 ECTS
1.0
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut
Semestr 2
Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin* przeznaczonych na zrealizowane rodzaje zajęć
samodzielna nauka dotycząca treści poruszanych
na zajęciach 45
przygotowanie do egzaminu 45
Łączny nakład pracy studenta Liczba godzin
120 ECTS
7.0
Liczba godzin kontaktowych Liczba godzin
30 ECTS
1.0
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut
Treści programowe
Lp. Treści programowe Efekty uczenia się dla
przedmiotu
1.
I. Pojęcia i elementy metody badawczej:
Pojęcie "sztuka", jego definicja i ewolucja historyczna. Przedmiot badań historii sztuki. Historia sztuki wśród nauk humanistycznych. Pierwsza i druga historia sztuki. Opis analiza interpretacja. Styl i typ w historii sztuki. Ikonografia (zakres pojęcia, metoda ikonograficzna, temat/ treść, alegoria/symbol, emblematyka).
W1, W2, U2
2.
II. Ornamentyka:
W ramach bloku poświęconego styloznawstwu zostaną omówione przemiany ornamentyki od czasów późnego średniowiecza po początek XIX wieku. Układ wykładu wynika z chronologii przedstawianych kolejnych mód ornamentalnych.
Prócz omawianych na wykładzie zagadnień genezy, przemian historycznych i morfologii poszczególnych ornamentów, na zajęciach zostaje przedstawiona typologia nowożytnej małej architektury w środowisku krakowskim, ponadto podstawowe elementy odnoszące się do datowania złotnictwa.
Wykaz zagadnień
• Wprowadzenie do ornamentyki (definicje). Przemiany ornamentyki od sztuki prehistorycznej po późne średniowiecze – zarys. Ornament astwerkowy.
• Ornamentyka nowożytna: ornamenty renesansowe (arabeska, groteska, maureska)
• Ornamentyka nowożytna: ornamenty późnorenesansowe, manierystyczne i wczesnobarokowe (okuciowy, rollwerk, Schweifferk)
• Ornamentyka nowożytna: ornamenty barokowe (małżowinowo-chrząstkowy, Cossed de Pois, ornament akantowy)
• Ornamentyka nowożytna (wiek XVIII): zespół ornamentów regencyjnych, rocaille)
• Ornamentyka nowożytna: motywy ornamentalne klasycyzmu oraz sztuki empire
• Typologia małej architektury (formy i motywy dekoracyjne)
• Przemiany form sakralnych dzieł złotnictwa
• Ryciny ornamentalne – zarys problematyki.
W2, U1
3.
III. Dzieje historii sztuki:
Prehistoria historii sztuki (periegeza i biografistyka w starożytności, średniowieczu i epoce nowożytnej). Początki historii sztuki w XVIII w. Główne kierunki rozwoju w XIX i XX w. (w aspekcie historycznym i metodologicznym). Dzieje historii sztuki w Polsce (prehistoria, starożytnictwo, rola Komisji Historii Sztuki AU i pierwszej katedry na UJ; poszczególne środowiska badawcze).
W1, W2, U1, U2, U3
Informacje rozszerzone
Semestr 1
Metody nauczania:
wykład konwencjonalny, wykład z prezentacją multimedialną, analiza przypadków
Rodzaj zajęć Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu
wykład Zakończenie pierwszej części wykładu w 1 semestrze nie skutkuje
osobnym zaliczeniem
Semestr 2
Metody nauczania:
wykład konwencjonalny, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją multimedialną, analiza przypadków
Rodzaj zajęć Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu
wykład egzamin pisemny /
ustny
Warunkiem przystąpienia do egzaminu z wykładu "Wstęp do historii sztuki" jest uzyskanie zaliczeń z następujących przedmiotów: 1.
Bibliografia i technologie informacyjne. 2. Wstęp do historii sztuki - sztuka średniowieczna (ćw. terenowe). 3. Wstęp do historii sztuki - sztuka nowożytna (ćw. terenowe). Niezaliczenie któregoś z
powyższych przedmiotów skutkuje brakiem możliwości przystąpienia do egzaminu z wykładu. Warunkiem zaliczenia jest zbudowanie poprawnej wypowiedzi na zadane pytania dotyczące bloków tematycznych omawianych w trakcie wykładu
Wymagania wstępne i dodatkowe
Warunkiem przystąpienia do egzaminu z wykładu "Wstęp do historii sztuki" jest uzyskanie zaliczeń z następujących przedmiotów: 1. Bibliografia i technologie informacyjne. 2. Wstęp do historii sztuki - sztuka średniowieczna (ćw. terenowe).
3. Wstęp do historii sztuki - sztuka nowożytna (ćw. terenowe). Niezaliczenie któregoś z powyższych przedmiotów skutkuje brakiem możliwości przystąpienia do egzaminu z wykładu.
Literatura
Obowiązkowa
Wstęp do historii sztuki. Materiały bibliograficzne, oprac. A. Małkiewicz, J.K. Ostrowski, wyd. UL Uniwersytet Jagielloński, 1.
Kraków 1995 (=Skrypty uczelniane 720)
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1976 2.
Wstęp do historii sztuki, pod red. P. Skubiszewskiego, PWN, Warszawa 1973 3.
J. Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980 4.
Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, wyd. J. Białostocki, Warszawa 1976 5.
J. Białostocki, Kryzys pojęcia stylu, "Biuletyn Historii Sztuki", t. 40, 1978, s. 310 oraz artykuły J. Kębłowskiego, A. Labudy, 6.
M. Porębskiego, P. Skubiszewskiego i M. Zlata w tymże czasopiśmie
E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, [w:] tegoż, Studia z historii sztuki, wyd. J. Białostocki, Warszawa 1971, s. 1132 7.
(zalecana całość książki)
J. Białostocki, Metoda ikonologiczna w badaniach nad sztuką, [w:] tegoż, Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1976, s.
8.
249-274 (zalecana całość książki)
H. Wölfflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki, Wrocław 1962 9.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod red. S. Kozakiewicza, Warszawa 1969; Wydanie nowe [zmienione]
10.
Warszawa 1996
J. Białostocki, "Barok": styl, epoka, postawa, [w:] tegoż, Pięć wieków..., s. 220-248 11.
J. Białostocki, Rokoko: ornament, styl i postawa, [w:] tegoż, Refleksje i syntezy ze świata sztuki, Warszawa 1978, s.
12.
158-177 (zalecana całość książki)
Z. Waźbiński, Vasari i nowożytna historiografia sztuki, Wrocław 1975 13.
K. Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, Warszawa 1970 14.
L. Kalinowski, Max Dvořák i jego metoda w badaniach nad sztuką, Warszawa 1974 15.
A. Małkiewicz, Z dziejów polskiej historii sztuki. Studia i szkice, Kraków 2005 (Ars vetus et nova, t. 18) 16.
J. Evans, Pattern. A study of Ornament in Western Europe from 1180 to 1900, Oxford 1931 17.
P. Meyer, Das Ornament der Kunstgeschichte, Zurich 1914 18.
G. Irmscher, Ornament in Europa 1450-2000, Koln 2005.
19.
G. Irmscher, Akanthus. Zur Geschichte der Ornamentform, „Barockberichte”, 26/27, 2000, s. 461-532.
20.
"Ornament i dekoracja dzieła sztuki", red. J. Daranowska-Łukaszewska, A. Dworzak, A. Betlej, Warszawa 2015.
21.
M. Adamska, Wendel Diettelin Starszy i jego Architectura von Asutehlung z r. 1598, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU 22.
i PAN w Krakowie”, t. 48, 2003, s. 437-510.
P. Fuhring, Michéle Bimbenet-Privat, Le style <<cosses de pois>>. L’orfèvrerie et la gravure à Paris sous Louis XIII, 23.
“Gazette des Beaux-Arts”, 144, 2002.
Dodatkowa
M. Poprzęcka, O złej sztuce, Warszawa 1998 1.
J. v. Schlosser, Die Kunstliteratur, Wien 1924 (reprint 1985) 2.
E. Forssman, Saule Und Ornament. Studien zum Problem des Manierismus in den nordischen Saulenbuchern und 3.
Volragblattern des 16. und 17. Jahrhunderts, Stockholm 1956
Kierunkowe efekty uczenia się
Kod Treść
HSZ_K1_W01 Absolwent zna i rozumie /ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej
HSZ_K1_W04 Absolwent zna i rozumie /ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla nauk humanistycznych
HSZ_K1_W05 Absolwent zna i rozumie /ma podstawową wiedzę o dziedzinach i dyscyplinach naukowych powiązanych z naukami humanistycznymi
HSZ_K1_W02 Absolwent zna i rozumie terminologię nauk humanistycznych
HSZ_K1_W03 Absolwent zna i rozumie /ma uporządkowaną wiedzę ogólną, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla nauk humanistycznych
HSZ_K1_W07 Absolwent zna i rozumie /podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych, w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla nauk humanistycznych
HSZ_K1_U01 Absolwent potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów
HSZ_K1_U04
Absolwent potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla studiowanej dyscypliny w zakresie nauk humanistycznych w typowych sytuacjach profesjonalnych
HSZ_K1_U06 Absolwent potrafi /posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów, oraz formułowania wniosków
HSZ_K1_U03 Absolwent potrafi /umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego
