• Nie Znaleziono Wyników

Żołnierze Niezłomni

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Żołnierze Niezłomni"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Marcin Witkowski

Żołnierze Niezłomni

Wadoviana : przegląd historyczno-kulturalny 18, 220-221

2015

(2)

221 220

W

Y D A R Z E N I A

Marcin Witkowski

Żołnierze Niezłomni

W tym roku Muzeum Miejskie w Wadowicach w sposób szczególny uczciło pamięć o ofiarach komunistycznego reżimu w powojennej Polsce.

W ogrodzie przy ul. Kościelnej zaprezentowana została wyjątkowa wystawa plenerowa, przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie. Prezentowana od 17 września do 9 października 2015 r. ekspozycja pt. „Niech polska

ziemia utuli ich do spokojnego snu... Ekshumacje i identyfikacje ofiar terroru

komuni-stycznego” przedstawia wyniki ogólnopolskiego projektu badawczego „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956”, re-alizowanego przez IPN i Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie. Autorami wystawy są Milena Bykowska z Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów oraz Grzegorz Czapski i dr Paweł Skubisz z Okręgowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Szczecinie. Od 18 września 2014 r., kiedy miało miejsce uroczyste otwarcie ekspozycji w Szczecinie, podróżuje ona po całym kraju – była prezentowana m.in. w Warszawie, Leżajsku, Krakowie i Wieliczce.

Wielu żołnierzy zbrojnego podziemia zostało w latach 40. i 50. aresztowanych przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa, a następnie, często po sfingowanych procesach przed Wojskowymi Sądami Rejonowymi, zamordowanych w stalinow-skich więzieniach na Mokotowie czy Montelupich. Ofiary reżimu nie mogły liczyć na godny pochówek – chowano je potajemnie, często w zbiorowych mogiłach, nie in-formując najbliższych o miejscu pochówku. Przez lata zacierano ślady zbrodni, unie-możliwiając rodzinom odwiedzenie grobów. Po zmianach ustrojowych rozpoczął się żmudny proces przywracania pamięci o Żołnierzach Wyklętych, podjęto także działania mające na celu ustalenie miejsc ich pochówku. W celu identyfikacji ekshu-mowanych szczątków ofiar IPN nawiązał współpracę z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie, czego efektem było powołanie Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT), pierwszego tego typu banku danych genetycznych w Europie. Udało się dzięki temu stworzyć bazę DNA rodzin żołnierzy antykomu-nistycznego podziemia, co umożliwia identyfikację szczątków odkrywanych przez archeologów podczas prac prowadzonych m.in. w Kwaterze na Łączce (rejon muru cmentarnego Cmentarza Wojskowego na Powązkach) i na mokotowskim cmentarzu na Służewie.

(3)

221 220

W

Y D A R Z E N I A

Prezentowana w ogrodzie przy ul. Kościelnej wystawa przybliżyła postacie 28 zamordowanych w sta-linowskich więzieniach żołnierzy podziemia. Ustawione w prze-strzeni ogrodu sześciany, zgodnie z  zamierzeniami organizatorów wadowickiej ekspozycji przywo-ływać miały na myśl cmentarne nagrobki. Wśród prezentowanych sylwetek znaleźli się m.in. ostat-ni komendant główny NSZ ppłk Stanisław Kasznica „Maszkowski” oraz przywódca antykomunistycz-nej partyzantki mjr Zygmunt Szen-dzielarz „Łupaszka”.

Drugą inicjatywą Muzeum Miejskiego, która miała na celu przypomnieć o Żołnierzach

Nie-złomnych, był wykład dr. hab. Zdzisława Zblewskiego: „Do końca służąc Polsce. Żołnierze Niezłomni – zamordowani w komunistycznych więzieniach”, wygłoszony 8 października 2015 r. w sali kameralnej Wadowickiego Centrum Kultury. Podczas spotkania, będącego swego rodzaju uzupełnieniem wystawy plenerowej, prelegent przybliżył sylwetki trzech Żołnierzy Niezłomnych – mjr. Hieronima Dekutowskiego, żołnierza AK i dowódcy oddziałów leśnych Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” na Lubelszczyźnie, ppłk. Stanisława Kasznicy, ostatniego dwódcy NSZ oraz jednego z najsłynniejszych dowódców partyzantki antykomunistycznej na Wileńszczyźnie, Białostocczyźnie i Pomorzu Gdańskim – mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

Dr hab. Zdzisław Zblewski jest historykiem zajmującym się najnowszą historią Polski, adiunktem w Instytucie Historii UJ. Pełni funkcję redaktora naczelnego „Prac Historycznych ZNUJ”, członka redakcji „Zeszytów Historycznych WiN”, „Pamięci i Sprawiedliwości”, a od 2012 r. rocznika „Wadoviana. Przegląd historyczno-kultu-ralny”. Przez kilka lat pracował w krakowskim oddziale IPN.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Przed- miotem mojej pracy nie jest jednak analiza historyczna, traktuję zatem Analekta jako całościowy materiał, który – mimo iż był kompilowany przez wiele pokoleń –

Grzegorz Olszański and Mariusz Jochemczyk (Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013), 27–37; Szymutko, „Niewyrażalna i niedostępna rzeczywistość”.. 45

zrekrutowa- nych wolontariuszy, oni odwiedzali już rodziny, reprezentowali Paczkę i bałam się, że na nich wyleje się cała niechęć ludzi, choć przecież nie oni zawinili.

Przestrzeń lokalności staje się wprost przestrzenią światową, bo w tym, co lokalne rozpoczyna się swobodny ruch stanowienia o sobie jako indywiduum i o sobie

W Warszawie powstała, wybrana przez Sejsn, Rad® Obrony Państwa, do której należą przedstawiciele wszystkich, bez żadnego wyjątku, partii politycznych, oraz

Niezależnie od tego, czy wasza wyprawa zakończyła się sukcesem, czy klęską, zastanówcie się nad sposobem podejmowania decyzji.. Przedyskutujcie to w grupach, zapiszcie odpowiedzi

Mówię, iż dzisiaj zajmiemy się porównywaniem władzy, jaką sprawowali w Rzymie: Gajusz Juliusz Cezar oraz Oktawian August.. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie zawarte w

Wskaż rzeczowniki mające tylko liczbę mnogą:.. Wskaż przymiotniki, które się