Józef Ignacy Bielski
Dwudziestolecie Wydawnictwa
Prawniczego : nowości wydawnicze
w 1972 r.
Palestra 16/2(170), 102-106
„M im o odm ienności w aru n k ó w w spólny k ie ru n e k d ziałan ia ad w o k a tu ry w szy st kich k ra jó w socjalistycznych pow oduje potrzebę szerszej w ym iany dośw iadczeń, za cieśn ie n ia w ięzów w spółpracy. Z asługuje np. n a szczególną uw agę propozycja R ady A dw okackiej w P ra d ze w zajem nych w izyt pom iędzy a p lik a n ta m i k rajó w socjalistycznych oraz bard ziej system atycznego organizow ania sp o tk a ń m ięd zy n a rodow ych, w ym iany p ra sy i w y d aw n ic tw adw okackich.”
*
Z obow iązku in form acyjnego odnotow ać należy p u b lik a cję D anuty F r e y - M a - j e w s k i e j pt. W todze obrońcy, zam ieszczoną w „T ygodniku D em okratycznym ” (nr 51 z dn ia 19 g ru d n ia br.).
W p u b lik a c ji tej dokonano p rzeg ląd u ak tu a ln y c h problem ów zw iązanych z w y k o n y w an ie m zaw odu ad w o k ata, co dobrze służy upow szechnieniu w śród szero kich k ręg ó w społeczeństw a rzetelnej in fo rm ac ji o fu n k c ji społecznej ad w o k a tu ry oraz o b lask ach i cieniach, ja k ie tow arzyszą działalności zaw odow ej adw okatów i ich k o rp o ra c ji sam orządow ej.
S . M .
JÓZEF IGNACY BIELSKI
Dwudziestolecie W ydaw nictw a Prawniczego
N o w o ś c i w y d a w n ic z e w 1 9 7 2 r.
i
1. W d n iu 21 stycznia 1972 r. m inęło 20 la t cd chw ili p o w ołania do życia W y d a w n ic tw a P raw niczego.
U tw orzone jako resortow e w ydaw nictw o M in isterstw a S praw iedliw ości — k s z ta ł to w ało i udoskonalało ono swój pro fil w ydaw niczy o tem aty ce p raw no-społecznej i czyniło w szystko, by sp ro stać pow ierzonym m u obow iązkom z a sp o k a jan ia po trz e b czytelniczych w zak resie lite r a tu r y praw niczej w najszerszym tego słow a znaczeniu, a jednocześnie by przez realizow anie w łaściw ej p o lity k i w ydaw niczej p rzy c zy n ia ć się do krzew ien ia k u ltu ry p raw n ej społeczeństw a, do zgodnego z in te re sa m i P a ń stw a L udow ego sto so w an ia p ra w a oraz do u trw a la n ia po d staw so cja listy czn ej p raw orządności w k ra ju .
P oczątkow o zak res zadań, ja k ie m iało do w y k o n an ia W ydaw nictw o, nie był d o stateczn ie sprecyzow any, z czasem jednak, a zw łaszcza po ro k u 1958, fu n k cje e d y to rsk ie W ydaw nictw a zostały ściśle określone przez reso rt. Zgodnie z w y su n ię ty m w ów czas hasłem : „fro n tem do p ra k ty k i!” nasze W ydaw nictw o zaczęło r e a li zow ać i re a liz u je do dziś k o n se k w e n tn ie tę w łaśn ie p o lity k ę w ydaw niczą.
w łaśn ie postaci u k sz tałto w an y od w ielu ju ż la t i je st nadal, w m iarę m ożności, sta le ulepszany. M a on w ciąż n a w id o k u jed en i te n sam cel: z je d n ej stro n y — zaspo k ajan ie p o trze b p ra k ty k i, nie ty lk o przy ty m są d o w o -p ro k u ra to rsk ie j, ad w o k ac k ie j, a rb itra żo w ej, ale ta k że a d m in istra cy jn e j w n ajszerszy m tego słow a z n a czeniu, a z d ru g iej stro n y — nie zap o m in ając an i na chw ilę o ścisłym p o w iąz an iu p ra k ty k i z n a u k ą — dostarczanie rów nież pozycji naukow ych, z u w zględnieniem w szakże m om entów p rzy d a tn y ch dla p ra k ty k i. T ak sk o n stru o w an y i w y k o n y w an y n astęp n ie co ro k u p la n w ydaw niczy okazał się, ja k to w y k az ała p ra k ty k a , ce
low y i w pełn i realny.
W spom niany w yżej cel ed y to rsk i W ydaw nictw o rea lizu je przez d o sta rc z a n ie sw oim licznym odbiorcom (sędziom, p ro k u ra to ro m , notariuszom , p racow nikom a r b i tra ż u państw ow ego, adw okatom , radcom praw n y m , a p lik an to m sądow ym , p r o k u ra to rsk im , n o ta rialn y m , ad w okackim i arb itrażo w y m , k ierow nikom je d n o ste k a d m i n istra c y jn y c h oraz p rze d sięb io rstw państw ow ych i spółdzielczych, w ielu k ateg o rio m praco w n ik ó w tych je d n o ste k i p rzedsiębiorstw , p racow nikom re so rtu s p ra w w e
w n ętrzn y ch , organom MO, stu d e n to m p ra w a itd.) p rze d e w szystkim te k stó w o b o w ią zującego p ra w a (zaopatrzonych w niezbędne przypisy), bez czego działalność zaw o dow a tych odbiorców b yłaby często niem ożliw a. P ra c a n ad zbioram i te k stó w je s t dość ab so rb u ją ca , gdyż przepisy są liczne i rozproszone w w ielu aktach, a co n a j w ażniejsze — u le g ają częstym zm ianom ; zm usza to W ydaw nictw o do w y tężo n ej u w agi i czujności w śledzeniu zm ian u staw o d aw stw a.
R ów nie niezbędne ja k te k sty są tzw . opraco w an ia dla p ra k ty k i (lite ra tu ra f a chow a lu b zaw odow a), a n astęp n ie różnego ro d za ju k o m en tarze: albo z b ard z o obszernym i w yw odam i, alb o też ze zw ięzłym i w y jaśn ien iam i lub k ró tk im i u w ag am i. • W reszcie — ja k ju ż o tym zaznaczono — pow ażne m iejsce w naszej d ziałaln o ści w y daw niczej z a jm u ją pozycje naukow e: m onografie. W iększość spośród nich to p rac e h a b ilita c y jn e i w y ró ż n ia jąc e się poziom em lu b oryginalnością u ję c ia p rac e do k to rsk ie, resz ta zaś to prace w ybitn y ch nau k o w có w -p raw n ik ó w . N ależy dodać, że liczba w yd aw an y ch prac naukow ych w z ra sta z k ażdym rokiem .
2. J a k p rze d staw ia się dorobek ed y to rsk i W ydaw nictw a po 20 la ta c h jego istn ien ia?
Zw ażyw szy, że W ydaw nictw o nasze je st in sty tu c ją , k tó ra z a tru d n ia n ie w ie lk ą liczbę pracow ników , należy stw ierdzić, iż dorobek książkow y je st stosunkow o z n a czny: w y ra ża się liczbą 1 350 ty tu łó w o objętości przeszło 21 000 ark. w yd. i o łą cz n y m n ak ład zie 10 000 000 egz.
T ru d n o by się było pokusić o p rzed staw ien ie — choćby w n ajw ięk szy m n a w e t sk ró cie — najcen n iejszy ch ty tu łó w , k tó re zostały w ydane w okresie m in io n y ch 20 la t. Nie pozw ala na to przede w szystkim b r a k m iejsca, w ykaz bow iem ta k i b y łb y bardzo obszerny. D latego też zain tereso w an y ch ty m C zytelników p o zw alam sobie odesłać do specjalnego k atalo g u W ydaw nictw a, k tó ry został w y d an y d la u p a m ię tn ie n ia działalności ed y to rsk iej m inionego 20-lecia.
3. N ależy w końcu dodać, że działalność naszego W ydaw nictw a nie o g ran ic za się do ty tu łó w książkow ych, gdyż w y d aje ono ponadto szereg czasopism , ściśle zw iązanych z w y m ia re m spraw iedliw ości. T ak w ięc od początku swego istn ie n ia W ydaw nictw o p rzejęło w yd aw an ie urzędow ych zbiorów orzeczeń SN w sp ra w a c h cy w ilnych i k arn y c h oraz w yd aw an ie „Nowego P ra w a ” (daw niej „D em o k raty czn e go P rz eg lą d u P raw niczego”). Prócz tego w ra m a c h działalności W ydaw n ictw a w y chodzą ta k że do dziś ja k o czasopism a usługow e: „Zeszyty P ro b le m o w o -A n a lity c z- n e” , „P rzegląd P e n ite n c ja rn y ” , „Z agadnienia K a rn o -A d m in istra c y jn e ” (od ro k u b ie żącego dw um iesięcznik ten nosić będzie nazw ę „Z agadnienia W ykroczeń”) oraz
o rg an NRA „ P a le stra ”. N akładem W ydaw nictw a u k az u je się ta k że D ziennik U rzę dow y M in isterstw a S praw iedliw ości.
G w oli ścisłości należy jeszcze dodać, że w sw oim czasie był w y d aw an y w W y d aw n ic tw ie organ Z rzeszenia P ra w n ik ó w P olskich „P raw o i Ż ycie” oraz nie istn ie jące ju ż czasopism a: „P raw o za g ra n ic ą ”, „Ł aw nik L u d o w y ” oraz „B iuletyn M in i ste rs tw a S praw iedliw ości”.
i i
1. N a tych sam ych co w yżej om ów ione zasadach oraz z u w zględnieniem d o tychczasow ej p ra k ty k i naszego W ydaw nictw a opracow any został p l a n w y d a w n i c z y n a r o k 1 9 7 2. W p lan ie tym znalazły się pozycje z w szystkich n ie m al dziedzin praw a.
2.
N a czoło w szystkich tegorocznych naszych pozycji w ysuw a się w ielki tr z y - tom ow y K om entarz do uchw alonego w 1964 r. kodeksu cyw ilnego, owoc w ie lo le t niego tru d u licznych au to ró w (głównie sędziów S ądu N ajw yższego i profesorów fc^ższych uczelni), recenzentów , red a k to ró w m e rytorycznych i red a k to ró w W y d aw n ictw a. Dzieło to, k tó re pochłonęło w iele czasu, energii i tr u d u ta k licznego zespołu osób, je st ch y b a n ajw ięk sz ą im prezą ed y to rsk ą w h isto rii polskiego piś m ie n n ic tw a praw niczego. T ak w ięc uchw alony przez S ejm w 1964 r. a k t w ielk iej w agi, ja k im je st kodeks cyw ilny PR L , doczekał się tego niezw ykle w ażnego o p ra cow ania. Chociaż om aw iany kom entarz, opracow any głów nie przez w y b itn y ch p ra k ty k ó w , przeznaczony je st przede w szystkim dla p ra k ty k i w y m ia ru sp raw ie d li w ości, to je d n ak zaw iera on rów nież w iele dociekań i rozw iązań n a tu ry teoretycznej. O m aw iany k o m e n tarz sk ła d a się — ja k to ju ż zaznaczono — z trzech tom ów : to m 1 obejm u je część ogólną i p ra w o rzeczow e, tom 2 — zobow iązania, a tom 3 — spad k i, przepisy w p ro w a d za jąc e k.c., skorow idz rzeczow y oraz su p lem en t, k tó ry sta ł się niezbędny w zw iązku z u chw aleniem w paźd ziern ik u 1971 r. k ilk u w ażnych tzw . u sta w rolnych.W dziedzinie c y w i l i s t y k i w ażną rów nież pozycją je st obszerny k o m e n ta rz do d ru g iej części k.p.c., m ianow icie do p ostępow ania zabezpieczającego i eg zek u cyjnego. Będzie to pozycja cenna dla p rak ty k ó w , bo ko m en tarz, prócz szczegóło w ych w y jaśn ień w ielu spornych kw estii, uw zględniać będzie także orzecznictw o oraz liczne przepisy zw iązkow e. A u to rem k o m e n tarza je st w y b itn y sp e cja lista tego działu p ro ce d u ry prof. E. W engerek (część m a te ria łu opracow ał doc. M. Tyczka).
N astęp n ą w ażną pozycją w dziedzinie p ra w a cyw ilnego je st kolejny, III to m B ib lio g rafii p ra w a i p ostępow ania cyw ilnego, opracow any — ta k ja k i poprzednie d w a to m y — przez sędziego S ąd u N ajw yższego Z. T rybulskiego. Tom te n za w iera ogłoszone w la tac h 1965— 1969 w szelkie pu b lik acje oraz orzecznictw o z za k resu cy w ilisty k i. S tanow ić on będzie •— ta k ja k poprzednie tom y — nieocenioną pomoc
d la p ra w n ik a -p ra k ty k a .
P ozostałe pozycje z dziedziny p ra w a cyw ilnego — to p rzew ażnie m onografie. N a leży tu w ym ienić m. in. ta k ie pozycje, ja k : W. G órskiego „Um ow a p rzew ozu” (mo n o g ra fia pośw ięcona zagadnieniu przew ozów osobow ych i tow aro w y ch na g runcie p rzepisów k.c.); K. K o rz an a „O rzeczenia k o n sty tu ty w n e w p o stępow aniu cy w iln y m ”' (m onografia zaw iera szczegółową analizę pojęcia, istoty i rod zajó w tych orzeczeń),
A.
K u b a sa „B udow a n a cudzym g ru n cie” (w nikliw a an a liz a odpow iednich p rz e pisów k.c. n a tle w ykorzystanego orzecznictw a); W. S k ierk o w sk iej „M iędzynarodo w e p ostępow anie cyw ilne przed sądem polskim w sp raw ac h o roszczenia alim e n ta c y jn e ” (rozpraw a d oktorska, k tó ra w k o n k u rsie P iP w 1971 r. o trzy m ała n ag ro d ę M in istra S praw iedliw ości); S. J ę d ru c h a „O dpow iedzialność za szkody w yrządzonew zw iązk u z u p ra w ia n ie m sp o rtu ” (autor om aw ia w sw ej m onografii głów nie odpo w iedzialność cyw ilną).
3. W dziedzinie p r a w a p r a c y i p r a w a u b e z p i e c z e ń s p o ł e c z n y c h n a uw ag ę za słu g u je now e o pracow anie — w edług ak tu aln eg o sta n u p raw n eg o • — T. W asyleckiego pt. „P rzepisy o za o p atrz en ia ch em e ry ta ln y c h ”. J e s t to u sy ste m a ty zow any zbiór przepisów (podstaw ow ych i licznych przepisów w ykonaw czych) z za k re su n iełatw eg o p ra w a em erytalnego, o patrzony cennym i objaśn ien iam i i szczegó łow ym skorow idzem .
Z tej sam ej dziedziny p ra w a w y d an y zostanie zak tu alizo w an y zbiór pt. „P raco w nicze u rlo p y w ypoczynkow e” (II w ydanie).
4. K o lejn y d z i a ł t o p r a w o k a r n e , p e n i t e n c j a r n e , k r y m i n o l o g i a i k r y m i n a l i s t y k a . W dziale tym pozycją pierw szoplanow ą je st k o m e n ta rz do kodeksu karn eg o w ykonaw czego (uchw alonego w 1969 r.). A u to rem tego k o m e n ta rz a je s t d r S. P aw ela.
K o m e n ta rz te n — to niezbędne p en d a n t do w ydanych w ro k u ubiegłym obu k o m e n ta rz y do kodeksu k arn e g o i kodeksu p ostępow ania karnego. W ten sposób po u k a z a n iu się k o m e n tarza S. P aw eli czytelnik będzie m ia ł kom plet op raco w ań k o m e n ta to rsk ic h do now ego u sta w o d aw stw a k arn e g o PRL.
O m aw ia n y k o m e n tarz stanow i w ażn ą dla p ra k ty k i pozycję ed y to rsk ą, gdyż p ró b u je ro zw iązać liczne problem y, ja k ie się m ogą n asu w ać przy stosow aniu w p r a k tyce p rzepisów tego pierw szego w Polsce kodeksu dotyczącego w y k o n y w an ia k ar. P o zo stałe pozycje z z a k re su p ra w a k arn e g o (poza II w ydaniem te k sto w y m kodeksu w ykroczeń i kodeksu p ostępow ania w sp raw ach o w ykroczenia, k o le jn y m zeszy tem X V II „Z zagadnień k ry m in a listy k i” i tom em II „P olskiej bib lio g rafii p en ite n c ja r n e j”, o b ejm u jący m la ta 1963— 1969, a o pracow anym przez E. Janiszew Tsk ą -T a - lago) — to cenne rów nież dla p ra k ty k i, ze w zględu n a sposób o p raco w an ia te m a tu, m o n o g rafie naukow e. S pośród tego ty p u opracow ań na uw agę z a słu g u ją m. in. n a s tę p u ją c e pozycje: Z. D ody „R ew izja n ad zw y czajn a w polskim procesie k a rn y m ” ; A. G aberlego „U m orzenie p ostępow ania przygotow aw czego w polskim procesie k a r n y m ” ; A. K afarsk ieg o „A kcja cyw ilna w procesie k a rn y m ” (m onografia om a w ia ją c a p ro b le m a ty k ę tzw. procesu adhezyjnego i p rze d staw ia ją ca zagad n ien ia te o re ty cz n e w pow iązaniu z zagad n ien iam i p ra k ty k i); M. Leonieniego i W. M ichal skiego „W arunkow e um orzenie p ostępow ania k arn e g o w św ietle u staw y i p ra k ty k i są d o w e j” (m onografia n a te m a t now ej in sty tu cji, ja k ą je st tzw . w a ru n k o w e um o rzen ie p o stęp o w an ia; p ra c a uw zględnia w szerokim zakresie dośw iadczenia p r a k ty k i w ty m zakresie); J. Leszczyńskiego „P rzestępstw o zgw ałcenia w P olsce” (pierw sze u n as i w E uropie m onograficzne opracow anie tego p rze stęp stw a); G. R ej- m a n „O dpow iedzialność k a rn a za niew łaściw e w y k o n an ie nadzoru w zespołow ym d z ia ła n iu ” (rozpraw a h a b ilita cy jn a); A. T obisa „Z asady orzek an ia w sp raw ac h o w a ru n k o w e zw o ln ien ie” (rozpraw a h ab ilita cy jn a); A. S potow skiego „P rz e stę p stw a służbow e”.
5. D w ie duże objętościow o pozycje z dziedziny p r a w a a d m i n i s t r a c y j n e g o , f i n a n s o w e g o i t z w . u s t a w o d a w s t w a g o s p o d a r c z e g o za jm u ją w tej dziedzinie m iejsca czołowe. S ą to: L. B a ra „K odeks b u d o w lan y ” (czw arte, zm ienione i u ak tu a ln io n e w ydanie zbioru przepisów z za k resu p ra w a b u d o w la nego z licznym i objaśnieniam i) oraz E. Jabłońskiego, K. G aw likow skiego i F. W en- tow skiego „Zbiór przepisów dotyczących in w esty cji” (w ydanie III, u w zględniające założenia p la n u rozw oju gospodarki n arodow ej na la ta 1971— 1975). J e s t rzeczą zb ę d n ą udow ad n ian ie, ja k w ażne są obie te pozycje dla je d n o ste k gospodarczych n a szego k ra ju .
Z in n y c h pozycji należy z kolei w ym ienić p race uw zg lęd n iające p otrzeby je d n o stek gospodarki uspołecznionej i organów a d m in istra cji. B ędą to pozycje: B. Bo-
gom ilskiego „O pinie, p o rad y p ra w n e i w y ja śn ie n ia w sp raw ac h organizacji i fu n k cjo n o w a n ia ra d n a ro d o w y ch ” (tem atem są sp raw y organ izacy jn e ra d n a ro
dow ych, zak res ich d ziałania, sp raw y kad ro w e itd.); Z. K iafkow skiego i H. Ligięzy „W zory pism procesow ych w p o stępow aniu arb itra ż o w y m ” (wzory o patrzone k ró t k im k o m entarzem ); W. W ołłejki „P raw o w o d n e” (II w y d an ie zbioru przepisów dotyczących gospodarki w odnej); R. O rzechow skiego „Jakość w yrobów p rzem ysło w y ch ” (w ażniejsze p rzepisy z o b jaśnieniam i); J. B olesty „P rzepisy o u sta la n iu
ce n ” (zaktualizow ane, II w y d an ie zbioru); „O rzecznictw o naczelnych organów a d m i n istra c ji p ań s tw o w e j” (p raca zbiorow a, tom II pozycji, k tó re j tom I u k az ał się w 1968 r.); zbiór przepisów pt. „K odeks drogow y” (w w y sta rc za jąc o w ysokim n a kładzie).
Na odręb n e om ów ienie z a słu g u ją n astę p u ją c e trzy pozycje: K. S iark iew icza „Do chodzenie i n ap ra w ien ie szkód górniczych” (jest to cenne opracow anie p ro b le m a ty k i zw iązanej z dochodzeniem i n ap ra w ien ie m szkód górniczych — z p rze zn a czeniem -głównie d la p ra k ty k i); dw ie pozycje z p la n u In s ty tu tu N au k P ra w n y c h
PA N : S. G łow ackiego „Z jednoczenia p aństw ow ych p rzed sięb io rstw terenow ych w system ie organów ra d n aro d o w y ch ” (w m onografii om ów iono m. in. rolę i z a d an ia ra d narodow ych w te j kw estii) oraz J. Ł ętow skiego „P olecenie służbow e w a d m in istra c ji” (m onografia pośw ięcona tem u poleceniu ja k o in sty tu c ji praw nej).
6. Z pozostałych w łasnych pozycji W ydaw nictw a w spom nieć jeszcze należy o ko le jn y m (XXIV) B iuletynie G łów nej K om isji B adania Z brodni H itlero w sk ich w P o l sce „oraz o trad y c y jn ie w y d aw an y m co ro k u „In fo rm ato rze P ra w n icz y m ” (tym razem chodzi o w ydanie n a ro k 1973).
P oza ty m z pozycji w y d an y ch n a zlecenie re s o rtu spraw iedliw ości, Naczelnego Z arzą d u L asów P ań stw o w y ch , Z rzeszenia P ra w n ik ó w P olskich i Społecznego K om i te tu P rzeciw alkoholow ego u k aż ą się m. in.: „Zbiór obow iązujących resortow ych ak tó w p raw n y ch M in isterstw a S praw iedliw ości” (2 tom y); „ S ta ty sty k a sądow a 1971” (3 zeszyty); „O chrona lasów przed szkodnictw em ” (autorzy: L. J a strz ę b sk i i E. S ta n
kiew icz); cały szereg b ro szu r n a zlecenie Z P P , stanow iących m a te ria ły szkolenio w e d la uczestników różnych k u rsó w ; w reszcie L. F ala n d y sza „P raw n e i k ry m i- nologiczne zagadnienia p rze stę p stw alkoholow ych w sto su n k u do innych k ra jó w ” i S. F ran k o w sk ieg o „Nowe u sta w o d aw stw o k a rn e a zw alczanie alkoholizm u” i in ne — n a zlecenie Społecznego K o m ite tu P rzeciw alkoholow ego.
K i m x i K A
Z życia izb a d w o ka ckich
I z b a k i e l e c k a
I. Z e b r a n i e k i e r o w n i k ó w z e s p o ł ó w a d w o k a c k i c h W o j e w ó d z k i e j I z b y A d w o k a c k i e j w K i e l c a c h .
W d n iu 14 listo p ad a 1971 r. odbyło się zebranie kiero w n ik ó w zespołów adw okac kich Izb y kieleckiej, w k tó ry m obok k ierow ników zespołów w zięli udział: p rze d sta w iciel N RA adw . A n toni B orkow y, prezes WKD, p rzed staw iciel K om isji W ym iaru
