Maria Cybulska
Obniżenie renty wyrównawczej
wskutek przyczynienia się
poszkodowanego do wypadku w
zatrudnieniu [przegląd artykułu
Mieczysława Piekarskiego pod tym
samym tytułem, zamieszczonego w
Nr 12(1963) czasopisma "Państwo i
Prawo"]
Palestra 8/2(74), 45-46
:N r 2 (74)
się w p r a k t y c e n a tl e o b o w ią z u ją c y c h p rz e p is ó w . S k ła n ia to do w n io s k u , że i s t n ie j e p iln a p o tr z e b a z m ia n y k a r n o m a te r ia ln e j b a z y p r a w n e j w te j d z ie d z in ie .
P o ję c ie p r z e s tę p s tw a d ro g o w e g o , a c z k o lw ie k u ż y w a n e p o to c z n ie , n ie zo sta ło o k re ś lo n e w te o rii. R ó w n ie ż i w u s ta w o d a w s tw ie n a s z y m n ie s p o ty k a m y teg o te r m in u . W y ty c z n e S ą d u N a jw y ż sz e g o p o d ję ły w ię c p ró b ę d e fin ic ji ta k ie g o p r z e s tę p s tw a w n a s tę p u ją c y c h s ło w a c h : „ O k re ś le n ie » p rz e s tę p s tw o drogow e:« u ż y w a n e w n in ie js z y c h w y ty c z n y c h o z n acza p rz e s tę p s tw o p o le g a ją c e n a s p r o w a d z e n iu p rz e z u c z e s tn ik a r u c h u d ro g o w e g o n ie b e z p ie c z e ń s tw a k a ta s tr o f y w k o m u n ik a c ji a lb o in n e g o s k u tk u p rz e s tę p n e g o w w y n ik u n ie p r z e s tr z e g a n ia p rz e z s p r a w c ę p rz e p is ó w lu b z a sa d r u c h u d ro g o w eg o . P r z e s tę p s tw e m d ro g o w y m je s t ta k ż e k ie r o w a n ie p o ja z d e m (p ro w a d z e n ie p o ja z d u ) w s ta n ie n ie trz e ź w o ś c i” .
A n a liz u ją c p o szczeg ó ln e e le m e n ty p o w y ż sz e j d e f in ic ji, a u to r z w ra c a m ię d z y in n y m i u w a g ę n a to , że z w ęża o n a p o ję c ie p o d m io tu , o g ra n ic z a b o w ie m k r ą g p o d m io tó w do „ u c z e s tn ik ó w r u c h u d ro g o w e g o ”. A c z k o lw ie k w d a ls z y m c ią g u w y ty c z n e o m a w ia ją o d p o w ie d z ia ln o ść s k u tk o w ą ta k ż e in n y c h o só b n ie b ę d ą c y c h u c z e s tn i k a m i r u c h u d ro g o w eg o (np. d y s p o n e n tó w ), to je d n a k g d y b y n a w e t u z n a ć , że z w ę żen ie , k tó r e z n a la z ło się w d e fin ic ji, je s t r a c z e j o m y łk ą , o m y łk a ta j e s t z d a n ie m a u to r a z n a m ie n n a , św ia d c z ą c a o s k o n c e n tro w a n iu c a łe j u w a g i n a je d n y m ty lk o ź ró d le n ie b e z p ie c z e ń s tw a s p o w o d o w a n y m p rz e z u c z e s tn ik ó w r u c h u d ro g o w e g o i n a p rz e o c z e n iu in n y c h ź ró d e ł (np. z a c h o w a n ia się in n y c h osób n ie b ę d ą c y c h u c z e s t n ik a m i r u c h u d rogow ego). Z ja w is k o w y p a d k o w o ś c i d ro g o w e j p r z e d s ta w ia się u n a s g ro ź n ie . A c z k o lw ie k b o w ie m z a g ęszczen ie sa m o c h o d ó w w P o ls c e je s t d w a r a z y m n ie js z e od p r z e c ię tn e j ś w ia to w e j, to je d n a k lic z b a w y p a d k ó w p o łą c z o n y c h z o f ia r a m i w lu d z ia c h p r z e k r a c z a s t a n d a r d ś w ia to w y . P r z e s tę p s tw a d ro g o w e są z z a s a d y n ie u m y ś ln e i p r z e w a ż n ie r e z u lta te m n ie je d n e j p rz y c z y n y , lecz s p lo tu k ilk u p rz y c z y n . P o m im o n ie o s tro ż n o ś c i k ie ro w c y m o ż n a b y b y ło n ie je d n o k r o tn ie u n ik n ą ć w y p a d k u , g d y b y osoby o d p o w ie d z ia ln e za b e z p ie c z e ń s tw o n a sz o s a c h w y p e łn ia ły n a le ż y c ie sw ojp o b o w ią z k i.
A u to r w y s n u w a n a s t ę p u ją c e w n io s k i:
„ U k s z ta łto w a n a w p r a k t y c e i a fir m o w a n a p rz e z W y ty c z n e z a s a d a , że k ie ro w c a m a o b o w ią z e k d o sto so w a ć sp o só b p ro w a d z e n ia sa m o c h o d u do w s z e lk ic h w a ru n k ó w t r a s y (je c h a ć ta k , a b y n ie sp o w o d o w a ć w y p a d k u ), p o d y k to w a n a je s t w z g lę d a m i b e z p ie c z e ń s tw a i tr u d n o je s t ją z teg o p u n k tu w id z e n ia z a k w e s tio n o w a ć . S tw a rz a je d n a k n ie z a m ie rz o n y i w y so ce n ie p o ż ą d a n y „ p r o d u k t u b o c z n y ” , a m ia n o w ic ie „ s ta n u s p o k o je n ia ” i b e z k a rn o ś c i w ś ró d lic z n e j p rz e c ie ż k a d r y o só b z a tr u d n io n y c h w s łu ż b ie d ro g o w o -k o m u n ik a c y jn e j, w ś ró d k tó r e j w y p a d k i b e z tr o s k i i o p ie s z a łości, a n ie k ie d y w rę c z sz k o d liw y c h d z ia ła ń p r z y c z y n ia ją się d o w z r o s tu w y p a d k ó w d ro g o w y c h , a ta k ż e ro z m ia r u ich s k u tk ó w d la ż y c ia i z d ro w ia lu d z k ie g o o ra z d la ta b o r u k o m u n ik a c y jn e g o ” .
O bniżenie renty wyrównawczej wskutek przyczynienia
się poszkodowanego do wypadku w zatrudnieniu
to t y t u ł a r t y k u łu M ie c z y sła w a P i e k a r s k i e g o d r u k o w a n e g o w n rz e 12 (1963) „ P a ń s tw a i P r a w a ”.
W ą tp liw o śc i, k tó r e w o s ta tn ic h la ta c h p o w s ta ły n a tle o b lic z a n ia r e n ty w y r ó w - n a c z e j w ra z ie p rz y c z y n ie n ia się p o sz k o d o w a n e g o do w y p a d k u , m ia ła u s u n ą ć u c h w a ła s k ła d u 7 sę d z ió w S ą d u N a jw y ż sz e g o z d n ia 19.111.1962 r. I C O 4/62 (O SN zesz. 3/1962, poz. 82), k tó r e j tr e ś ć je s t n a s tę p u ją c a :
46 P rze g lą d p r a s y p r a w n ic z e j N r 2 '<7^1
„ G d y o s o b a u p r a w n io n a do św ia d c z e ń w m y ś l d e k r e t u z d n ia 25.V I. 1954 r. o p o w sz e c h n y m z a o p a tr z e n iu e m e r y ta ln y m p ra c o w n ik ó w i ic h ro d z in d o c h o d z i o d u s p o łe c z n io n e g o z a k ła d u p r a c y r e n t y o d sz k o d o w a w c z e j p r z e w id z ia n e j w a r t . 24 (2> d e k r e t u , a p o s z k o d o w a n y p rz y c z y n ił s ię do w y rz ą d z e n ia s z k o d y (a rt. 158 § 2 k.z.), to w y so k o ść t e j r e n t y o b lic z a s ię w te n sp o só b , że n a jp i e r w o d s z k o d o w a n ie z m n ie j sza s ię w s to p n iu o d p o w ia d a ją c y m p rz y c z y n ie n iu się, a n a s tę p n ie d o p e ro odlicza się od t a k u s ta lo n e g o o d s z k o d o w a n ia r e n t ę z u b e z p ie c z e n ia s p o łe c z n e g o ”.
S ą d N a jw y ż s z y z ilu s tr o w a ł p r z y j ę tą z a s a d ę n a s tę p u ją c y m p r z y k ła d e m : P o s z k o d o w a n y z a r a b ia ł 2 000 zł m ie s ię c z n ie i p rz y c z y n ił się do w y rz ą d z e n ia s z k o d y w po - ło w ię . O tr z y m u je 1 000 zł r e n t y z u b e z p ie c z e n ia sp o łeczn eg o . K w o tę s z k o d y w p o s ta c i u tr a c o n e g o z a r o b k u n a le ż y w ię c p o d z ie lić p rz e z 2, co d a je 1 000 zł, i od t e j k w o ty o d ją ć r e n tę z u b e z p ie c z e n ia w w y s o k o śc i 1 000 zł, co d a je zero , w o b ec czeg o p o sz k o d o w a n e m u r e n t a w y ró w n a w c z a się n ie n a le ż y . S ą d N a jw y ż s z y w u z a s a d n i e n iu u c h w a ły p o d a ł r ó w n ie ż o d m ie n n y sp o s ó b o b lic z e n ia , k tó r y u z n a ł za n ie s łu s z n y . W m y ś l w ię c te g o o d m ie n n e g o o b lic z e n ia , od s z k o d y w w y so k o śc i 2 000 zł n a le ż y o d ją ć r e n t ę z u b e z p ie c z e n ia sp o łe c z n e g o w w y s o k o ś c i 1 000 zł i re s z tę , tj . 1 000 zł, p o d z ie lić p rz e z 2. W e d łu g t e j o d rz u c o n e j p rz e z u c h w a łę a s t o s o w a n e j p r z e z w ie le l a t p rz e d je j w e jś c ie m w ży cie k o n c e p c ji p ra c o w n ik o w i n a le ż a ło b y z a są d z ić od z a k ła d u p ra c y ty tu łe m r e n t y w y ró w n a w c z e j k w o tę 500 zł.
Z a g a d n ie n ie o b lic z a n ia r e n t y w y ró w n a w c z e j w r a z e p rz y c z y n ie n ia się p o s z k o d o w a n e g o d o sz k o d y s ta ło się p o n o w n e p rz e d m io te m ro z w a ż a ń S ą d u N a jw y ż sz e g o k tó r y w d n iu 14.X II.1962 r. n a p o sie d z e n iu p o łą c z o n y c h Iz b C y w iln e j o ra z P r a c y i U b e z p ie c z e ń S p o łe c z n y c h w s p r a w ie P O 5/62 w y ja ś n ił, że o d rz u c o n y p r z e / u c h w a łę 7 sę d z ió w sp o só b o b lic z a n ia r e n t y w y ró w n a w c z e j je s t w ła ś n ie p r a w id ł o w y . U c h w a ła ta głosi:
„ G d y o so b a u p r a w n io n a do św ia d c z e ń w m y ś l d e k r e t u z d n ia 25.VI.1954 i o p o w s z e c h n y m z a o p a tr z e n iu e m e r y ta ln y m p ra c o w n ik ó w i ic h ro d z in d o ch o d zi od u sp o łe c z n io n e g o z a k ła d u p r a c y r e n ty w y ró w n a w c z e j p r z e w id z ia n e j w a r t . 24 u st. 2 d e k r e tu , a p o s z k o d o w a n y p rz y c z y n ił się do w y rz ą d z e n ia s z k o d y (a rt. 158 § 2 k.z.) to w y so k o ść te j r e n t y o b lic z a s ię w te n sp o só b , że od w y s o k o ś c i szk o d y w y n a g r a d z a n e j r e n t ą (a rt. 161 § 2 i 162 § 2 i 3 k.z.) o d lic z a się r e n t ę z u b e z p ie c z e n ia sp o łe c z n e g o , ró ż n ic ę z a ś z m n ie js z a się w s to p n iu o d p o w ia d a ją c y m p rz y c z y - n ie n iu się p o s z k o d o w a n e g o ” .
W d a ls z y m c ią g u a r t y k u ł u a u t o r a n a liz u je u z a s a d n ie n ie u c h w a ły p o łą c z o n y c h o bu Iz b p o d k r e ś la ją c , że u c h w a ła t a je s t k o r z y s tn a d la ś w ia ta p r a c y i z g o d n a z k i e r u n k a m i r e z o lu c ji V K o n g r e s u Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h z 1962 r., k t ó r y p o s tu lo w a ł z w ię k s z e n ie i „ s p r e c y z o w a n ie ” z a k re s u o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a k ła d ó w p r a c y za w y p a d k i w z a tr u d n ie n iu .
M . C y b u ls k a
O odpowiedzialności karnej w budownictwie
p is z e J e r z y S a w i c k i w a r t y k u l e o g ło sz o n y m w n r z e 6 (1963) c z a so p ism a „ P r o b le m y b u d o w n ic tw a ” . Z a s a d n ic z ą , p o d s ta w o w ą p r z e s ła n k ą o d p o w ie d z ia ln o ś c i k a r n e j p r a c o w n ik a b u d o w la n e g o w w y p a d k u n a r a ż e n ia n a n ie b e z p ie c z e ń s tw o ży c ia , z d ro w ia lu b m ien i* je s t p o p e łn ie n ie b łę d u s z tu k i b u d o w la n e j — w y w o d z i a u to r . P rz e w a ż n ie czy n y p ra c o w n ik ó w b u d o w la n y c h w ty m z a k re s ie k w a lif ik o w a n e są z a r t . 215, 14.2 lu b 286 k .k . J e d n a k ż e p rz e p is y te , m a ją c e c h a r a k t e r n o rm o g ó l n y c h , n ie m ó w ią „o b łę d z ie s z t u k i ”. S k o ro je d n a k w w y p a d k u , g d y d z ia ła n ie
