• Nie Znaleziono Wyników

Sędzia - żona prokuratora

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Sędzia - żona prokuratora"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Andrzej Cubała

Sędzia - żona prokuratora

Palestra 40/11-12(467-468), 46-47

(2)

^ Z PRAKTYKI SĄ D O W E J ^

Andrzej Cubała

■ Sędzia - żona prokuratora

Bardzo często w polskim wymiarze sprawiedliwości spotkać można małżeń­ stwa, w których oboje małżonkowie wy­ konują zawód prawnika, np. sędziego i prokuratora czy radcy prawnego i sę­ dziego. Adwokaci jak wiadomo - nie mogą mieć za małżonka osoby pełniącej funkcje sędziowskie lub prokuratorskie (art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o ad­ wokaturze). Tak więc tu nie ma żadnych wątpliwości czy problemów, które mog­ łyby rzutować na podejmowanie czyn­ ności związanych z wymierzaniem spra­ wiedliwości.

Tymczasem sędzia i prokurator, jeśli tworzą związek małżeński, a pracują w niedużym okręgu sądowo-prokurators- kim, są narażeni na sytuacje procedural­ ne, które nakazują im powstrzymać się od czynności. Chodzi o to, by nie stwarzać podejrzeń o stronniczość sędziego. Temu właśnie służy art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k. stwierdzający, iż jest on z mocy prawa wyłączony od udziału w sprawie, jeżeli jest małżonkiem strony (tu: prokuratora).

Jak funkcjonuje to w praktyce niech świadczy sprawa Mirosława S. oskar­ żonego z art. 246 § 1 k.k., która już

trafiła z inicjatywy Ministra Sprawied­ liwości do Sądu Najwyższego. Dotyczy ona istotnego zagadnienia, w jakim stop­ niu sędzia może orzekać w sprawie bę­ dąc żoną prokuratora uczestniczącego w czynnościach procesowych.

Sąd Rejonowy w Z. wyrokiem umo­ rzył postępowanie karne przeciwko Mi­ rosławowi S. uznając, że w czynie oskar­ żonego mieści się znikomy stopień spo­ łecznego niebezpieczeństwa. Na rozpra­ wie brał udział prokurator Prokuratury Rejonowej w Z. Dariusz K. Popierając akt oskarżenia wnosił o wymierzenie oskarżonemu kary jednego roku pozba­ wienia wolności z warunkowym zawie­ szeniem jej wykonania, grzywny i karę dodatkową zakazu wykonywania zawo­ du na 4 lata.

Sąd Wojewódzki rozpoznając rewizję prokuratora uchylił zaskarżony wyrok i sprawę Mirosława S. przekazał temu samemu Sądowi Rejonowemu z Z. do ponownego rozpoznania. Wtedy to, po­ nownie rozpoznając sprawę, orzekała sę­ dzia Maria M.-K. - żona prokuratora Dariusza K., który, co należy podkreślić, nie brał udziału w tym postępowaniu po

(3)

Sędzia - żona prokuratora

uchyleniu wyroku do ponownego rozpo­ znania, lecz jak pamiętamy, w pierw­ szym postępowaniu, kiedy to sąd umo­ rzył postępowanie.

Pani sędzia M.-K. przewodniczyła na rozprawie i zgodnie z zarzutem aktu oskarżenia skazała oskarżonego na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z wa­ runkowym zawieszeniem wykonania tej kary, orzekła świadczenie na cel społe­ czny i wymierzyła karę dodatkową zaka­ zu zajmowania stanowiska funkcjonariu­ sza celnego. Można powiedzieć, że orze­ kła prawie tak jak chciał jej mąż - pro­ kurator występujący w tej sprawie, w po­ stępowaniu przed uchyleniem wyroku.

Tym razem wyrok ten zaskarżył obroń­ ca oskarżonego, podnosząc w rewizji za­ rzut obrazy wspomnianego art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k., a więc, że sędzia w takiej sytuacji procesowej jest wyłączony z mo­ cy prawa. Sąd Wojewódzki utrzymał wy­ rok w mocy uznając za bezpodstawny zarzut obrazy cytowanego przepisu pro­ ceduralnego. Dlaczego? Zdaniem sądu drugiej instancji prokuratora Dariusza K., który nie prowadził postępowania przygo­ towawczego, nie był autorem aktu oskar­ żenia, nie wnosił go do sądu i nie popierał oskarżenia w nowym postępowaniu, nie można uznać za stronę w tym procesie. Tym samym brak jest - konkludował sąd rewizyjny - podstaw do przyjęcia, że sę­ dzia Maria M.-K. podlegała wyłączeniu od udziału w sprawie ex lege.

Sprawą tą zainteresowano Ministra Sprawiedliwości, który ocenił, iż stanowis­ ko Sądu Wojewódzkiego jest błędne. Wnosząc 2 sierpnia br. kasację do Sądu Najwyższego na korzyść oskarżonego Mi­ rosława S., autor kasacji uznał, że tak wyrok sądu rejonowego, jak i wojewódz­ kiego, podlegają uchyleniu na podstawie

art. 388 pkt 1 k.p.k. [„Niezależnie od granic środka odwoławczego i wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd od­ woławczy na posiedzeniu uchyla zaskar­ żone orzeczenie, jeżeli w wydaniu orze­ czenia brała udział osoba (...) podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 30” ].

Wywód Ministra Sprawiedliwości jest następujący: prokurator K., popierając za pierwszym razem akt oskarżenia i składa­ jąc stosowne wnioski co do wymiaru kary, występował w charakterze przedstawiciela urzędu prokuratorskiego i wykonywał funkcję oskarżyciela publicznego. Ergo - wbrew stanowisku sądu wojewódzkiego był stroną w rozumieniu art. 30 § 1 pkt 2 k.p.k., co obligowało sędziego Marię M.-K. do wyłączenia się od udziału w tej sprawie.

Przepisy działu HI kodeksu postępowa­ nia karnego dotyczące określenia stron, a także i wyłączenia sędziego od udziału w sprawie z powodu wymienionego w ww. art. 30 - kontynuował autor kasacji - nie uzależniają przyznania przymiotu strony od czasokresu lub stadium postępo­ wania w zakresie pełnienia tej funkcji przez stronę w toku postępowania kar­ nego. Jeżeli nie ulega wątpliwości, że prokurator K. w postępowaniu sądowym występował w charakterze strony, było to ustawową przeszkodą w rozpoznawaniu sprawy przez jego małżonka po uchyleniu pierwszego wyroku.

W ocenie Ministra Sprawiedliwości obrońca oskarżonego, podnosząc ten istot­ ny zarzut w toku postępowania rewizyj­ nego, miał rację. Jak wiadomo - najważ­ niejsze jest jednak w tej sprawie stanowis­ ko Sądu Najwyższego. Niemniej jednak sprawa jest pewnym memento dla małżon­ ków wykonujących zawód sędziego i pro­ kuratora.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Na temat propozycji rozwiązań ustawowych wypowiadano się już, gdy obecny kodeks był jeszcze projektem. Jego zdaniem, art. 50 § 1 k.k., o podstawowym dla wymia­ ru kary

Trafiamy więc z autorem na pola bitew, spo­ tykamy wiele barwnych postaci zarówno dowódców jak i ułanów, którzy w różnych formacjach, ju ż od 1914 roku, walczyli

Interesujący jest także xviii-wieczny cmentarz w Krzepicach, na którym za- chowało się około 700 nagrobków, najstarszy z 1749 roku, w tym ponad 400 bardzo ciekawych

Ochrona Zabytków 27/4 (107),

Zagadnienie restau row ania m alow ideł ścien­ nych rozw iązujem y w edług analogicznych za­ sad, zm ierzających do zachow ania oryginalnych fragm entów przy

Therefore, we constrained ourselves to characteristics that can be obtained from existing global databases or (visually) detected from satellite imagery, namely: (1)

Elle est indispensable aussi pour les professeurs des univer­ sités et des écoles su périeures soit comme base d ’organisation soit pour étab lir des program m es

ZASADY I DYREKTYWY WYMIARU KARY mgr Alicja Limburska.. W polskim systemie prawa karnego kary i środki są względnie oznaczone w tym sensie, że ustawa wskazuje jakim rodzajem kary i