--- . . - 1 І , --- ' J----r---- Ł * ± ~- & § Q 1
CATALOG-tTS
i Ę^ął-Ę ^C A B iU lin g f i C T a C W S Q ttl Ś Ł O TAM SAECULARIS QUAM REGULARIS
DIOECESIS j
VLADISLAVIEM SIS sea CALISS1EMS1S !
P R O A N N O D O M IN I
VARSAVIAE.
T y p is . C z e r w iń s k i e t C o n ip . ad Plateam Śto-Krzyeka N. 1326.
i
■Л'І г • /• ■ - г-
'■ И « ' , -г
A r c h i w a r f u s z Dlećezji Włocławskiej
CATALOGUS
ECCLESIARUM E T UTRIUSQUE CLERI TAM SAECULARIS QUAM REGULARIS
D I O E C E S I S
VLADISLAVIENSIS seu CALISSIENSIS
PRO ANNO DOMINI
І875.
A P P R O B A T U R . Vladislaviae die 7 Januarii 1875 an.
Administrator Dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis
Fiorianus Kosiński.
Дозволено Цензурою.
Варшава 19 Февраля 1875 года.
j t *л
Varsaviae. Typis Czerwiński et Cemp. ad plateam Śto-Krzyska N. 1325.
ANNUS А МОИ] SALUTE 1S75.
SACRAE ROMANO-CATHOLICAE ECCLESIAE
D O M I N I N O S T R I
V ICA RIUS
PRINCIPIS APOSTOLORUM DIVI PETRI 257 SUCCESSOR
P IIS PAPA IX,
A N T E A
JOANNES MARIA DE COMITIBUS FERRETTI, Natus in Sinigagiia, in Statibus Pontificiis, die 13 Maji 1792 anno — Statum Clericalem І8І5 anno amplexus — Archiepiscopus Spoletanus 1827 a,— Archiepiscopus Imo- lensis 1832 a,— S. R. E. Cardinalis Presbyter a d. 14 De- cembr. 1840 a. — post fata vero beatissimae memoriae Gregorii Papae XVI, in Pontificatum die 16 Junii 1846 a.
dictante Coelo electus, dein 21 ejusdem mensis et anni coronatus—die II Aprilis 1363 a. Secunditias celebravit—
die 23 Augusti 1871 annos Perii adimplevit, Quem DEUS ad multos annos conservet!
HIERARCHIA ECCLESIASTICA.
In Imperio Russiaco.
1. Archiepiscopus Mohiloviensis, omnium in Imperio Rus- sico Rom. Cathol. Ecclesiar. Metrop. Antonius Fijał
kowski, S. T. et utriusque juris Doctor, Ord. S.
Annae 1 cl., S. Vlod. 3 cl. et S. Stan. 2 cl. cum Cor.
Imper. Eques.
Mohiloviensis Suffragamus, Episcopus Antedonensis in part. inf. Georgius Iwaszkiewicz, S. T. D. Ord. S. An
nae 2 cl., S. Stanislai cum Cor. Iinp. 2 cl. et c. r.
Austr. Ordin. Francisci Josephi 2 cl. Eques, atque cruce pector, ac medal, in memor, an. 1853—1856 decoratus.
Suffraganti:
Suffraganti^ P?loc?Dsis vacat.
" ° I Luvomensis vacat.
2. Vilnensis Episcopus.
Administrans Dioecesim Vilnensem. Vicarius Capituli, Petrus Żyliński, S. T. D. Praelatus Praepos. Cath.
Vilnensis, Ord. S. Stanisl. 1 cl. S. Vlodim. 3 cl. S.
Annae cum. cor. Imper. 2 cl. Eques atq. cruce peet.
et med. in mem. an. 1853—56 et 1863—64 decor.
1. Vilnensis vacat.
2. Trocensis vacat.
3. Brest-Lithuanus vacat.
3. Tetsensis seu Samogitiensis, Episcopus Mathias Casimi- rus Wołonczewski, S. T. D. Ord. S. Stanisl. 1,S.
Vlodimiri 3 et S. Annae 2 cl. Eques.
Telsensis Suffragancus, Alexander Bereśniewicz, S. T. M.
Episcopus Maximianopolitanus.
Suffraganti^ Meduicensis vacat.
" I ’). Curoniensis vacat.
Praepos. Infulatus Szydloviensis vacat..
4. Luceo Zytomiriensis Episcopus. Administrans Dioece
sim. Adamus Kruszyński Praei. Dec. Cath.
( 1. Żytomiriensis ®a«rA Suffraganei 2. Luceoriensis vacat.
I 3. Kijoviensis vacat.
5. Chersonensis seu Tiraspoliensis, Episcopus Franciscus Zottman, S. T. I), et Philos. Cand., Ord. S. Annae et S. Stanislai 2 cl. Eques.
Suffraganeus Tiraspoliensis, Episcopus Jonopolitanus in part. inf. Vincentius Lipski, S. T. D. Ord. S. Annae et S. Stanislai 1 classis Eques.
Suffrag. Saraloviensis vacat.
In regno Poloniae.
1. Archiepiscopus Varsaviensis, omnium in Regno Poloniae Ecclesiarum Metropolitaneus.
Administrans Archi-Dioecesim Varsaviensem, Vicarius Capituli Stanisiaus Kostka Zwoliński, Praelatus Custos Metropolitanus Varsaviensis, Ord. S. Annae et S.
Stanislai 1 cl. Eques.
c ,,, . 1 1 . Varsaviensis.
" ° 1 2 . Lovicieusis vacat.
2. Administrans Dioecesim Kielcenso-Kracoviensem, Vica
rius Apostolicus, Episcopus Satalensis, in part. inf.
Thomas Kuliński, S. T. C. Ord. S. Stanisl, cum cor.
Imp. 2 cl. Eques.
3. Vladislaviensis seu Cujavo-Calissiensis, Episcopus vacat.
Administrans Dioecesim Cujavo-Calissiensem, Vicarius Capituli, Florianus Kosiński, Сап. Grem. Cap. Cath.
Vladislav.
Suffraganeus vacat.
4. Plocensis Episcopus.
Administrans Dioecesim Plocensem, Vicarius Capituli, Praei. Cath. Ploc. Vincentius Orieszkowski, Ord, S. Stan. 2 cl. Eques.
Suffraganeus Plocensis, Episcopus Helenopolitanensis in part. inf. Alexander Gintowt Ord. S. Stan. 2 cl. Eques.
5. Lublmensis Episcopus, Valentinus Baranowski, Ord. S.
Stanisl. 1 clas. Eques.
Suffraganeus vacat.
6
6. Sandomiriensis Episcopus, Josephus Sichaei Juszyński, Ord. S. Stan. 2 cl. Eques.
Sufpraganeus vacat.
7. August,oviensis seu Sejnensis, Episcopus Petrus Paulus Lubicz de Wierzbowo Magno Wierzbowski.
Suffraganeus vacat.
Collegium E cclesiasticum Rom ano-Catholicum Petropoli.
P/tfćw/ćle»,s, Archi episcopus Metrop. Mohilov. Fijałkowski q. s Membrum 2. Dominicus Stacewicz, Ord. S. Dominici S.T. et
Cau. Dr., Historiae et Philologiae Cand., Rector R.
C. Eccl. Academiae Ord. S. Annae 1 cl.. S. Stani- slai 1 cl., S. Vlodimiri 3 cl. Eques, atque cruce pectorali, et medal, in memor, au. 1853—56 decor.
Membrum 3. Dominicus Goszczyński, Praei. S. .T. M. Ord.
S. Stanisl. I cl. S. Vlodim. 3 cl. et S. Annae cum cor. Imp. 2 cl. Eques.
A ssessores ex C apitulis C athedralibus ad triennium electi.
1. Mohiloviensis. vacat.
2. Vilnensis. Simeon Kozłowski, D. S. T. Praei. Cantor.
Cathedr. Vilnensis.
3. Telsensis. Otto Proniewski, S. T. M. Praei. Cathedr.
Saniogitiensis.
4. Żylomiriensis. Gaximilianus Roszkowski, S. T. M. Praei.
Cantor. Cath. Luceorio-Żytomirieus. Ord. S. Sta- nislai 2 cl. Eques.
5. Tiraspoliensis. Joannes Rymsza, Can. Cathedr. Tirasp.
S. Stan. III cl. Eques.
6. Varsaviensis. Joannes Leski, Can. Cap. Metr. Vars.
Cur. Eccl. Paroch. S. Alexandri Varsaviae, Ordin.
S. Annae 3 cl. Eques, atque cruce pect. aurea decor.
7. Kielcenso-Cracoviensis. Henricus Jasiński, Ord. S. Annae 3 cl. Eques, Administrator Esiae Par. in Strożyska.
8. Vladislaviensis. Carolus Korycki, Cur. Esiae Paroch.
in Pyzdry.
9. Lublinensis. Julianus Sobolewski, Notar. Apostolicus, Can. Cath. Lubi. C. S. T. Gur. in Rudno, Ord. S.
Annae 3 cl. Eques.
10. Sandomiriensis. Romanus Jastrzębiowski, S. T. C. Gan.
h. Capit. Sandom. Curat. Par. in Łagów Dec. Opat.
11. August&oicnsis. Carolus Boldok, Gan. Cath. Sejn. Adm.
Esiae Paroch, in Urdomin.
12. Plocensis. Julianus Grabowski. S. T. C., Can. h. Archi- cath. Vars. Regens Consist. Ploc. Esiae par. in My
szyniec Praepositus.
13. Procur. Vlodimirus Srumbmiller, Consil. Coli. Ord. S.
Stan 2 cl. cum cor. Imp. Eques.
14. Secretorius. vic. ger. Petrus Leonidis Bułanow, Asse- sor. Cólleg. Ord. S. Annae III cl. Eques.
MDCCCLXXV.
Q. 03 03 03
EPISCOPUS
VACAT.
Vicarius Capitularis et Administrator Dioecesis
BlORlAttOS
K O S I Ń S K I
C A K O M C D S E C C L E S I A E C A T H E H K A L I S VLADISLAVIENSIS, PRAEPOSITUS PETRICOVIENSIS.
SS1 71 ІЛ І £ yV< E T T « vacat.
CAPITU LU M
Ecclesiae Calhedralis \ ladislaviensis.
Praelati:
1. Decanus, vacat ab anno 1871.
2. Archidiaconus, vacat ab anno 1873.
3. Scholasticus, vacat ab anno 1872.
4. Custos, Michael Schultz Judex Surr. Cons. Gen Vlad. Procur. Capit, n. 30 Maji 1823, or. 1846, in Cap.
a 1857, Praei, ab a. 1863.
L
Canonici gremiales numerarii.
5. Michael Lechert, Ord. S. Stan. III cl. Eq. post 2as primit. n. 7 Jul. 1793, or. 1815, ab a. 1844.
6. Augustinus Lipski Cand. S. Th. Infulatus Cho- censis, n. 28 Aug. 1808, or. 1834, Can. 1802.
7. Florianus Kosiński Admin. Dioec. n. 4 Maji 1808, or. 1832, Can. 1863.
8. vacat.
Canonici gremiales honorarii.
9. Josephus Stobiecki D. S. Th. n. 3 Apr. 1809, or. 1832, Can. 1857.
10. Carolus Zieliński, n. 19 Jan. 1807, or. 1833, Can. 1861.
11. vacat.
12. vacat.
Vicarii Cathedrae Vladislaviensis.
1. Eduardus Pawłowski Mag. S. Th., 6 Oct. 1844, 1868, 1872. (*)
2. Terent. Aloys. Guddrt, 15 Jan. 1842, 1870,1870.
3. Aemilianus Panecki, 26 Sept. 1850, 1874, 1874.
4. Marianus Krajewski, 15 Aug. 1850, 1874, 1874.
5. vacat.
6. vacat.
CAPITULUM
Insignis Collegiatae Calissiensis.
Praelati:
1. Praepositus, vacat.
2. Archidiaconus, vacat.
(*) Deinceps ubiq. primus numerus natalium, secundu ordinationis, tertius suscepti muneris annum notat.
10
3. Decanus, Ign. Jarnuszkiewicz, 15 Jul. 1810, 1833, 1849.
4. Oustos, Bonav. Pawlinski, Jud. Sur. Cons. Gen.
Calis.. 19 Jul. 1813, 1837, 1857.
Canonici.
5. Stanisl. Grnczyuski, Asses. Cons. Cal. 22 Sept.
1813, 1836, 1857.
6. Petrus Kobyliński, 19 Jan. 1814, 1838, 1857.
7. Cesi. Harwas, Asses. Consist. Cal. 5 Sept. 1802, 1832. 1858.
8. Adalb. Rogoziński, 13 Apr. 1802, 1825, 1858.
9. Andr. Wągrowski, 26 Dec. 1802, 1827, 1859.
10. Macar. Ośmiaiowski, 24 Dec. 1811,1834,1863.
Vicarii CoHegiatae Calissiensis.
1. Stan. Chmielewski, 13 Nov. 1843, 1871, 1873.
2. Marian. Wojciechowski, Mag. S. Th. 9 Aug.
1849, 1874, 1874.
3. vacat.
Consistorium Generale Vladislaviense.
Officialis, vacat.
1. Mich. Schultz, Prael. Cath. ab Judices Surrogati: a. 1864.
. vacat.
Assesor, vacat.
Visitator Regularium, Joseph Rzewuski, Praep.
Czestochov. ab a. 1864.
Regens Cancetl. Illmi Admin. Dioec. Jóan. Śliwiń
ski, Cand. S. Th. Praepos. Vladisl. ab a. 1867.
Secretarius Consist. Eduar. Pawłowski, Mag. S. Th.
ab a. 1872.
Defensor Causar. Matrim. Constant. Waberski. Mag.
S. Th. ab a. 1873.
Judic. Surog.
Consistorium Generale Calissiense.
Officialis, vacat.
1. Bonav. Pawliński, Praei. Coli, ab a. 1863.
2. Carol. Polluer, Cand. S. Th.
ab a. 1872.
- 1. Stan. Gruczyóski, Сап. Coli, ab a.
Assesores: J 1872.
[ 2. Cesi. Haryas, Can. Coli, ab a. 1872.
Notarius, Petrus Falkiewicz, ab a. 1859.
Secretorius, v. g. Leo Michalski, Vicar. Paroch. S.
Nicol. Calis, ab a. 1874.
Defensor Causar. Matrim. Nicolaus Machowicz, Adm.
Eccl. in Chełmce ab a. 1873.
Consistorium Foraneum Petricoviense.
Officialis, vacat.
Judex Surrog. Stan. Lewicki, Praep. in Wolborz, ab а. 1871.
i 1. Joan. Wojciechowski, Cand. S. Th.
Assesores:, < ab a. 1862.
( 2. Joan. Jakubowski, ab a. 1871.
Nolanus el j yicarii Ecl. Paroch. Petricoviensis.
Secretorius, (.
Examinatores jurati ad Concursum.
In Officialatu Generali Vladislaviensi.
Mich. Schultz, Praei. Cath. Vladisl.
Joseph. Stobiecki, S. Th. D.
Carolus Zieliński, Сап. Cath. Vlad.
Professores Seminarii Dioecesani Yladislaviensis.
12
In Officialatu Calissien. et Petricovien.
Aug. Lipski, Cand. S. Th. Cau. Cath. Vlad.
Ign. Jarnuszkiewicz ( РгаеЫІ c ц Calig<
Bonav. Pawlinski | °
Carol. Pollner, Cand. S. Th. Jud. Sur. Cons. Calis.
Stan. Lewicki, Judei Surr. Cons. For. Petricov.
Joan. Wojciechowski, Cand. S. Th. Ass. Cons. Petric.
Joan. Jakubowski, Asses. Cons. Petricov.
Anton. Zygmuntowicz, Curatus in Przyrów.
Examinatores Aspirantium ad statum ecclesiasticum- Omnes Praelati et Canonici Eccl. Cath. ac Profes
sores Seminarii Dioecesani Vladislaviensis.
Examinatores Cleri pro excipiendis Confesionibus.
Omnes Praelati et Canonici Eccl. Cath., Professores Seminarii Vladislaviensis, Decani in suis respective De- canatibus, ac Anton. Zygmuntowicz, Cur. in Przyrów.
Censores Librorum.
Michael Nowodworski, Cand. S. Th.
Zeno Chodyński, Cand. S. Th. Regens Sem. Vlad.
Stanisl. Chodyński, Cand. S. Th. Profes. Sem. Vlad
Decani
jf. In Officialatu Generali Vladislaviensi.
WadisloDiensis, Joan. Śliwiński Cand. S. T h.
2. Nieschoviensis, Mich. Schultz, Praei. Cath.
2. In Officialatu Generali Calissiensi.
3. Calissiensis, Cesl. Harwas, Can. Coli. Cur. in Dębe.
4. Colensis, Ignatius Górski.
5. Coninensis, Petrus Bogucki.
6. Sieradiensis, Michael Jarmicki.
7. Słupcensis, Thomas Białkowski.
8. Turecensis, Stan. Gruczyński, Can. Coli. Cal.
9. Vielunensis, Anton. Michalski, Cand. S. Th.
3. In Officialatu Foraneo Petricoviensi.
10. Pelricoviensis, Joan. Jakubowski, Cur. in Milejów.
11. Czystochociensis, Josephus Rzewuski.
12. Łase ensis, Andreas Kobusiewicz.
13. Neo-Radomscensis, Vincentius Gajewski.
Praeceptores Doctrinae Religionis et Morum.
In Gymnasio Calissiensi, vacat ab a. 1874.
In Gymnasio Petricoviensi, Joan. Wojciechowski Cand.
S. Tli. 25 Jul. 1826, 1851, 1853.
In Schola Reati Vladislaviensi, Stariislaus Chodynski, Cand. S. Th. 4 Nov. 1836, 1860, 1869.
In Progymnasio Czgstochoviensi, Petrus Gerber, ex Archidioecesi Yarsaviensi.
In Gymnasio Puellar. Caliss. Stanisl. Chmielewski, Vic. Coli. Cal. ab a. 1873.
In Progymn. Puellar. Pclricov. idem qui in Gymn.
Puerorum.
Seminarium
Dioecesanum Vladislaviense
a Stanisl. Karnkowski Ер. VI. an. 1569 erectum, ad Sacellum pubi. N. Vitalis, ex lapide a. 1330 per Ep.
Mathiam Golanczewski aedificatum.
„. J Mich. Schultz, Praei. Cath. Vlad.
t u . i Augustin. Lipski, Can. Cath. et Infui.
Regens, Zeno Chodvhski, Cand. S. Th. 4 Nov.
1836, 1860, 1874.
14
Vice-Regens, Franc. Stopierzyński, Cand. S. Th. 24 Dec. 1837, 1865, 1874.
r Zeno Chodyński, q. s. ab a. 1866.
I Stanisl. Chodyński, Cand. S. Th. 4 Nov.
I 1836, 1860, 1866.
„ .. / Franc. Stopierzyński, q. s. ab. a. 1867.
P/ofessot £.s.k Joseph. Kozłowski, Cand. S. Th. 7 Aug.
I 1842, 1867, 1873.
i Constant. Waberski, Mag. S. Th. 29 Mart.
4 1845, 1868, 1870.
Confessorii, PP. Ord. S. Franc. Reform. Convent.
Vladislavien.
Bibliotheoarius, Stanisl. Chodyński, q. s.
Procurator, Constant. Waberski, q. s.
Alumni
Auditores Theologiae.
3tii anni: Perliński Yladislaus 31 Maji 1850 Walutycz Antonius 14 Junii 1849
Czok Joannes 3 Aug. 1849
2di anni: Ratyński Alexander 9 Oet. 1847 Drecki Coelestinus 6 April. 1855
Załęski Carolus 4 Jan. 1851
Ziętkiewicz Yalentinus 4 Febr. 1851 Jabłoński Antonius 27 Sept. 1853 Szepietowski Joannes 7 Sept. 1852 Domiński Franciscus 1 April. 1854 Im i anni: Dąbrowski Petrus 10 Oct. 1850 Kowalski Josephus 22 Nov. 1847 Bąealski Josephus 26 Febr. 1849 Moniuszko Andreas 22 Maji 1853 Godorowski Joannes 6 Febr. 1857
Górniak Joannes 24 Aug. 1849
Sulikowski Casi mirus 4 April. 1855 Grodek Joannes 27 Januar. 1853 Swierczyński Josephus 10 Mart. 1854
Auditores Philosophiae.
12 April.
16 Oct.
9 Febr.
10 Junii 13 Febr.
Decembr.
21 Dec.
9 Martii 4 Junii 25 Novemb.
29 Januar.
Rom. 30 Aug.
18 Maji 3 Febr.
18 Mart.
19 Febr.
7 Julii 10 Decembr.
6 Aug.
2 Febr.
28 Aug.
9 Junii 22 Martii 19 Decembr.
28 Julii 17 Martii 2di anni: Bors Paulinus
Jankowski Petrus Sobierajski Adam Janezak Antonius Albin Valentinus Nawrocki Lucianus
Stasiakowski Thomas Felio.
Szafnicki Josephus Jażwiński Stanislaus Jaś Franciscus Chęciński Valentinus Wierzbowski Raymond.
Drzewiecki Felix Vladislaus Wiśniewski Romanus Jabłoński Josephus Imi anni: Gruszczyński Coństantinus
Lutoborski Apolonius Max Carolus
Łukaszewicz Eduardus Wojciechowski Andreas Rudziński Augustinus Stemplewski Joannes Maciaszek Vincentius Komorowski Josephus Radzewicz Joannes Łuniewski Julianus
1854 1852 1854 1856 1855 1855 1856 1855 1855 1844 1855 1841 1855 1856 1855 1854 1858 1855 1S56 1856 1853 1858 1856 1855 1855 1855
Alumni
in Academia Kccl. Rom. Cathol. Petropoli.
2di anni: Zieliński Ignatius Gogolewski Petrus Im i anni: Puacz Casimirus
Loreutowicz Michael
27 Octob. 1850 27 Junii 1851 16 Februar. 1854 24 Aug. 1854
16
ECCLESIAE ET CLERUS
curam animarum exercens.
1. Officialatus Vladislaviensis.
1. Decanatus Vladislaviensis,
in Districtu Vladislaviensis Gubernio Varsaviensi. (*) 1. Włocławek, (Vladislavia), civitas. Beneficium I cl. Eccl. sub Tit. & Joan. Dapt. ex lapide aedific.
a. 1538; numerus animarum 7,860.
Praepos. Joan. Śliwiński C. S. Th. Decanus loci, Regens Cancel. Illmi Adm. Djoec. 21 Nov. 1832, 1856, 1863.
f 1. Thomas Czyż, 21 Sept. 1849,1873,1874.
Vic. J 2. Alexius Kruczkowski, 24 Junii 1850,
I 1874, 1874.
Eccl. Regular. Ord. S. Prane. Striet. Observ.
Reform, in loco.
2. Boniewo, pagus. Tit. Eccl. Visit. BVM., lig.
a. 1760 sumptibus parochianor. aedificata, n. a. 1,017.
Curat. Laur. Waszak, 8 Aug. 1836, 1862, 1864.
3. Brześć, opp. II cl. TE. A. Stanisl. EM. lapid.
a. 1240 per Casimirum Ducem Cujaviae aedif. n. a. 2,914.
Praep. Venerabile Capitulum Cathedrae Vladislav.
Vic. Franc. Kraszewski, 2 Apr. 1842, 1871, 1872.
Capella lapid. in Carcere Brestensi. — Eccl. olim Regular. Ord. Dominie.
(*) Succinctam historiam Dioecesis ac Ecclesiarum Deca- natus Vladislaviensis invenies in Elencho anni elapń.
4. Choceń, p. TE. 5. Aegid. lig. a. 1700 per Ludoy.
Kretkowski haered. loci reaedificata. u. a. 1,658.
Adm. idem qui in Śmiłowiee.
5. Chodeci, osada, TE, & Dominici C. lapid.
a. 1852 sumpt, parochianor. aedif. n. a. 4,968.
Praepos. Joseph. Jarnowski, 15 Sept. 1836, 1859, 1865.
Vic. Beno Skurczyóski, Ord. Beru. 7 Mart. 1830, 1855, 1874.
Capel. publ. lapid. S. Jacobi in Coemet.
6. Dąbie, p. TE. &S. Trinitas, lign. a. 1790 per Ign. et Joannam Zagajewscy, dapifer. Coval. haered. loci reaedificata. n. a. 910.
Adm. Conradus Chęciński, 14 Oct. 1830, 1853, 1873.
7. Grabkowo, p. TE. 5. Maria Mag. lapid. saec.
XV aedif. n. a. 1,500-
Adm. Nicod. Skłodowski, Ord. Ref., 21 Nov. 1818, 1843, 1869.
Capi. publ. lapid. BVM. in Coemet.
8. Kłobia. p. TE. <S. Adałb. EM. lig. a. 1780 sump.
parochianor. aedif. Imago BVM. voce ppli grat, n a. 840.
Cur. Thom. Dyraowski, 21 Dec. 1796, 1821, 1828.
9. Kłóbka, p. TE. S. Proc.opus M. lig. a. 1155 erecta, habet imag. S. Procopi grat, voce ppli. n. a. 2,138.
ЯЛй. Mich. Ziarniewicz, 21 Sept. 1836,1859, 1866.
Capi. publ. lig. in Coemet.
10. Kłotno. p. TE. &S. Trinit. lig. a. 1666 cura Stan. Niemiera Archid. Vladisl. aedif. Hic imago grat.
S. Theelae ex recong. Ant. Ostrowski Epi Vlad. a. 1772.
n. a. 1,960.
Cur. Nicol. Chlebowski, 3 Dec. 1790, 1820, 1825.
11. Kowal, os. TE. S. Ursulae VM. lapid. cir. a. 1600 per Petrum Tylicki Ep. Crac. et Sophiam ejus sororem aedif. n. а. 4.195.
Praep. Joseph Stobiecki Сап. h. Cath. Vlad. D. S.
Th., 3 Apr. 1809, 1832, 1835.
Kalis. o
18
Vic. j1. Steph. Olechnowicz Cand. S. T. 8 Aug.
1834, 1860, 1871.
2. Isidor. Orłowski Ord. Ref. 1841, 1864, 1874.
Capi. pubi. S.. Crucis, in Coemet, et S. Rochi in via.
12. Kruszyn, p. TE. S. Crucis, lapid. cir. a. 1640 per Lucani Dąbski Cau. Crac. paroch, loci aedif. n. a. 3,040.
Cur. Julian. Busse, 28 Nov. 1819, 1843, 1847.
Vic. Franc. Ponikowski Ord. Re. 26 Aug. 1835,1858;
Cap. pubi. lig.
13. Lubień, os. TE. & Cathar. VM. lig. a. 1759 reaedif. sumpt, parochian. n. a. 3,900.
Cur. Aug. Essa, 2 Dec. 1808, 1831, 1855.
Vic. Casim. Pęcherski, 29 Febr. 1848, 1874, 1874.
Eccl. filial. in Wola Pierowa tit. & Andr. Ap., lig.
eir. a. 1630 per D. Kryska, viduam Cancellarii Kryski aedif. a. 1516 inorporata parochiae Lubień.
14. Lubomin, p. TE. <SS. Trinit. lig. a. 1794 per Martin. Chyczewski Dec. et Official. Cujav. aedif. n. а. ЗОО.
Adm. Mich. Kwiatkowski, 26 Dec. 1819, 1843, 1868.
15. Lubraniec, os. ТЕ. BVM. de Monte Carm. Patr.
S. Joan. Bapl. lapid. a. 1490 per Joan. Ep. Posnan. et Gregor. Procancellar. Regni fratres Lubrańsey aedif.
n. a. 2,450.
Praep. Ludov. Bromierski, 12 Aug. 1828,1853,1861.
Vicar. vacat.
Cap. publ. lapid. S. Annae in Coemet.
16. Przedecz, os. II cl. TE. 5. Nicol. ЕС. lapid.
saec. XV aedif. n. a. 3,765-
Praep. Mich. Jakubowski, 14 Sept. 1814,1837, 1852.
Vic. Bolesl. Chyczewski, 11 Jan. 1845, 1871, 1874.
17. Śmiłowice, p. ТЕ. V. Barthol. Ap. lapid. ab a. 1828 ad 1862 sumpt, parochian. aedif. n. a. 1,377.
Adm. Paul. Wyborski, 30 Jul. 1835, 1860, 1864.
18. Wieniec, p. TE. 5. Nicolaus ЕС. lig. a. 1733 per Chrystoph. Szembek Ep. Vlad. aedif. n. a. 2,050.
Сиг. Carolus Zieliński Can. h. Cath. Vlad. 19 Jan.
1807, 1833, 1861.
Vicar. vacat.
19. Wistka, p. TE. <S. Barthol. Ap. lig. a. 1788 per Andr. Zboiński pincernam Dobrzinien. possessor, villae aedif. n. а. 1,026.
Adm. Cypr. Lipiński, 17 Nov. 1829, 1855, 1874.
20. Zgłowiączka, p. TE. Nativ. В VM. lapid. saec.
XIV. aedif. n. a. 2,120.
Adm. Sigism. Jablkowski, 2 Febr. 1840, 1865,1872.
Сяр. pubi. lig. in Grójec.
In Districtu Gótsinensi, Gubernio Varsaoiensi.
21. Białotarsk, p. TE. Exalt. S. Crucis, lig. eir.
a. 1580 per comit. Hieron. Rozdrażewski tum Praepos.
Ploc. post Ep. Vlad. aedif. n. a. 3,020.
Cur. Barthol. Pryliński, 24 Aug. 1802,1829,1848.
22. Duninowo, p. TE. jS. Crucis. Patr. V. Nicolaus ЕС. lapid. cir. a. 1855 sumpt, parochian. aedif. in Coemet, n. a. 2,210.
Adm. Joan. Przywieczerski, 2 Febr. 1840, 1863,1868.
2. Decanatus Meschoviensis,
in Districtu Nieszaviensi, Gubernio Varsaoiensi.
1. Nieszawa, op. II cl. n. a. 2,072.
Praep. Mich. Scbultz, Decan. loci, Praei. Cath. Vlad., Judex Surr. Cons. Vlad., 30 Maji 1823, 1846, 1868.
Vic. Joan. Bigoszewski, 7 Febr. 1843, 1867, 1868 .
* Ecla tit. S. Hedvigis Vid. ex muro solido magnifice extructa, ampla, turrim elatam muratam cum horologio et campanis 5 majoribus habens. De prima illius erectione certo non constat. Traditio et plura monumenta de hac Ecla tra ctantia, quae hucusq. asservantur, eam erectam et extructam esse una cum oppido regali Nieszawa, munificentiae regum Poloniae, Jagellonum; ad quam, liberalitate regali exornatam, erat olim translata Insignis Collegiata Crusviciensis a. 14 2 8,
20
consentiente et approbante (ejusmodi translationem) Joanno Szafraniec tunc Epo Vlad.; demum exacto triennio et com
posito cum Crucigeris belli fervore, Collegiata Crusvic., reli
cto huic Eclae Nieszoviensi triennalis suae commorationis honore, rebus pacatis ad antiquam suam sedem Crusviciam, gloriose rediit. Tandem funesta vicissitudine temporum, bel- lorumq. aestu refervescente, calamitosam haec eadem Ecla experta est fortunam, adeo ut in sua ruina vix subsistere posse videretur. Excitavit tamen Deus providentissimus piam liberalitatem Gener. Bartholomaei haeredis in Guttów, qua stetit sacellum erectum in quatuor marcis a summa 5 0 marcar. in praetorio ac bonis obus regiae civitatis Nieszawa, locatarum, a. 1468. Favente dein quiete, resuscitat» in po
pulo pietate, conatu et studio oppidanorum Nieszaviens. aedi
ficata est bucusq. existens Ecla in sua amplitudine, magni
ficentia ac ornamento. Successu tmpris accessit eid. Eclae inter caetera sepimentum coemeterii. Hanc istius sacrae aedis magnificentiam eum pastoralis cordis solatio animadvertens Hieron. comes Rozdrażewski Ep. Vlad. a. 159 8 illam Matris titulo exornavit, Eclae vero ligneae in Przypust, suburbio Niescboviae, sitae, olim matrici, relicto nomine filiae. Huic Eclae tres sunt capellae junctae. Sacellum S. Joan. Bapt.
erectum per Joan. et Evam conj. Krzywda; cives Nieszav., qui summam 50,000 fi. monetae pruthenicae pro fundatione ejusd. Sacelli et Capeiiani a. 1 6 37 disposuere. Capellanus obligabatur ternas missas singulis hebdomadibus legere, aliis autem dieb. offic. BVM. decantare. lidem pii conj. Krzywda fundarunt Concionatorem penes hanc Eclam Nieszav. Alterum sacellum est tit. Rosarii BVM., penes quod Sophia Pankowa civ. Niescli. a. 1 705 erexit Capellanum, qui tenebatur binas missas legere singulis septimanis, et alios sacerdotes in cantu officii BVM. adjuvare. Penes hanc Eclam deberent olim con
tinuo servari duo Vicarii, a praefatis duobus Capellanis et tertio Concionatiore omnino distincti. Dos Eclae constabat praedio Plebanka dicto, molendino aquatico Olszak nuncupato, decimis, agris et censibus. Confraternitates duae: S. Rosarii BV. antiquae erectonis, habuit suum promotorem, qui et Concionator; altera S. Barbarae. Pro cantu Stationum Viae Crucis Matbaeus Błędowski Decan. Catb. Vlad. et Praep.
Niesch. ex pia sua liberalitate numerabat annuatim Sacellano Eclae fl. 3 0. Nosodochia in hoc oppido erant duo, quorum alterum duos habuit fundatores: unum, de cujus nomine non constat, et alterum Stanisl. Bieniek civem Niesz. qui a. 1581 suis impensis novam domum construxit ex lateribus, et uno laneo agri dotavit; Laurentius vero Pisniczek, itidem civis Niesz. donavit hortum. Penes hoc nosodochium erat capella pubi. S. Adalberti EM»> quam, veteri destructa, idem Bieniek reaedificavit, et per Franc. Łącki Suf. Viad. consecrari cu
ravit. Alterum nosodochium serius erectum, distinguebatur nomine sui fundatoris et vocabatur Krzywdzinianum. Inter plures praebendas, laudabili pietate oppidanos erectas, Ecla Niesz. habuit, et nunc habet Eclani filialem in Przypust sub. tit. S. Stanisl. EM. et S. Mariae Magd, ligneam sub tecto latericio. Haec quae nunc exstat aedicata piorum ele
emosynis, et praecipue impensis ac studio Steph. Bunin Scholast. Gnesn. Archid. Vlad. et Praep. Niesch. Fuit haec villa olim oppidum; at quia in loco incommodo situm erat, incolae ejus, tum et alii, in locum commodiorem ad Vistulam domos et habitationes transtulerunt, easq. aedificarunt, novam Nieszamam eam appellantes (quia vetus Nieszawa erat ex opposito Thorunii, in sinistra ripa Vistulae, ubi nunc oppi
dum Podgórze vocatum), sicq. desertum Przypust, villae nomen obtinuit; olim tamen Eclam matricem habuit, cum sua dote et parocho. Quum vero Przypust desertum fuisset, et Niesza
wa populo referta, ibiq. etiam templum novum aedificatum, parochus itidem habitationem suam Nieszavam transtulit, Eclam tamen in Przypust existentem diu singulis dieb. dncis et festis visitabat per alium sacerdotem, qui ibidem celebra
bat et concionabatur. Est adhuc in Nieszawa Ecla olim PP- Conventualium, de cujus erectione vide Catalogum Cleri et Ecl. anni superioris.
2. Bądkowo, png. n. c. 2 024.
Adm. Const. Przeżdziecki 28 Febr. 1837,1866,1871.
* Ecla sub tit. S. Mathaei Ap. parva, ex solido muro antiquitus exstructa, cujus annus erectionis ignoratur, videtur tamen saec. XV non excedere. Olim jus patronatus erat hae
redum eorundem bonorum Bądkowo et Slupy, i. e. Capituli Vladisl. Ecla dotem habuit quatuor mansos agri; item mis-
22'
salia (nam decima Capitulo Vlad. solvebatur) ex agris colo
norum villae Bądkowo, ex quolibet manso sesquimodius sili
ginis et totidem avenae dabantur; insuper plebanus percipiebat decimam ex aliis aliquot villis. Xenodochium a. 1 7 7 9 erat prorsus decolatum; pauperes habitabant in casa pariter colla
psa, quae ex traditione vocabatur schola parochialis. Exstant monumenta, penes hanc Eclam fuisse olim praebendam S. Do- rotheae, a. 1463 a Joannę Mikosta de Wysocino erectam in mansis quatuor, ex quibus 4 marcae pro festo S. Nicolai Altaristae solvebantur. Haec fundatio confirmata est cano
nice a Suentoslao de Wrząca Archid. et Offic. Vlad. ex commissione Joannis Epi Vlad. Erat et domuncula cum horto ac pomario juxta Eclam ad usum ejusd. Altaristae; at et do
muncula penitus devastata, et agris per haeredes ademptis, altaris ministerium extinctum ab annis fere 300.
3. Broniewo, p. n. a. 808.
Adrn. qui infra Cur. in Bronisław.
* Ecla tit. S. Adalberti EM. Villa Broniewo saec. XVI pertinebat ad Adalb. Zakrzewski, pertinacissimum haereticum, arianismi zelosissimum asseclam, qui Eclam profanavit et hae
retico ministro gubernandam traditit. Cum vero cir. a. 15 84 nec uxor ejus nec familia, nec ipsimet subditi aures hae
retico praebere vellent, nec domini maadato et minis obtem
perarent: uxore sinistro ablegata, vacuum occlusit templum se juramento obstringens quoad viveret nullum parochum se illic passurum, nec sacra facere permissurum. Templum tamen refici curavit, tectoq. novo vestivit; sed agros ecclos praedio suo adjunxit. Parochia annos 6 о circiter absq. sacerdote ma
nebat. Tandem temporibus posterioribus, postquam ad nepotes haec bona pervenerunt, illi quoq. ad sinum s. matris Elae cath. redierunt. Generos. Adalbertus Zakrzewski, frater senior aliorum protunc minorennium, loco veteris templi, quod jam tecto ac tignis orbatum vix parietibus iisq. pu
trefactis consisteret, novam Eclam ornatam, numero paro- chianorum convenientem, a. 16 24 aedificavit, et per Chryst.
Chrabicki Ep. Margariten. Suffr. VI. a. 1 635 consecrari curavit. Haec Ecla, quum jam a. 17 80 in statu deterrimo fuisset, labentibus annis nullo curante, magis magisq. cor
ruens, eo ruinae devenit, ut ne restaurari quidem posset,
quapropter casum jam jam minitans divino officio absolvendo omnino impar, neglecta est. Hunc pessimum atq. rebus divi
nis indignum statum nostris demum temporibus in integrum restituit hodiernus parochus, qui vere zelo Domus Dei fla
grans novam Eclam exstruxit eamq. pulcherrimam atq. orna
tissimam omnibusq. instructam quae dignitas decorq. sanctis
simi ministerii exigunt: hoc modo redimens atq. Domino resarciens culpam negligentiae superiorum parochorum. Una cum Ecla ab eodem parocha exstructa sunt aedificia, quae oeconomica vocantur, totaq. domus plebanalis cum omnibus quae ad eam pertinent cura atq. studio unius viri novam hoc modo induerunt faciem. Ecla habuit dotem praeter deci
mas, praedium plebanale in ditione et circumferentia Bro- nieviensi, quam dotem Adalbertus Zakrzewski senior, pulso parocho, contra fas et aequum occupavit, et suo praedio ver
sus Radziejoviam adjunxit, ac insimul agros colonis suis, quos in eodem tractu Radziejoviam versus habebant, ademit, eosdemq. suis praediis adnexuit et appropriavit; cmethonibus autem pro illis agris ex alia parte villae Broniewo versus Plowki alios emensuravit. E t in hoc statu per longius tempus Ecla mansit, desolataq. erat. Tandem, ut supra dictum, Adalb. Zakrzewski junior, nepos ex fratre ejusd, calvinistae, factus catholicus, a. 16 24 Ecla nova aedificata, dum conse
cranda erat, Hier. Zakrzewski, frater Adalberti, cui haec villa ex divisione obtigerat, portionem agri, alias mansum, emensuravit, Eclaeq. ac parochis addixit. Habuit item Ecla haec praedium in Skibino non exiguum, dictum Popowiec, minus tamen utile, quum ob nimiam distantiam coli non posset.
4. Bronisław, p. n. a. 658.
Cur. Adalb. Kochosvicz Ord. S. Stanisl. III cl. Eq., 18 Apr. 1813, 1837, 1844.
* Villa Bronisław pertinebat olim ad Sanctimoniales Ord. S. Norberti Conventus extra muros civit. Plocensis.
Annus erectionis parochiae ignoratur. Ecla erat lignea sub tit. S. Barthol. Ap., juris patron, dictarum monialium e t earum Praepositi. Veteri putrefacta, novam a. 1613 aedifi
cavit Stephanus Malchrowicz, parochus Bronislavien., succes
sor vero ejus, Chrystophorus a Biała, pingi fecit. Consecrata
24
erat per Franc. Łącki Suffr. Vlad. Uno cum dimidio saeculo elapso, Ecla haec ultimam ruinam minabatur; ideo a. 174 7 novam exstruxit Mathaeus Kamieński Praep. Conv. Monialium S. Norb. Plocen. Sed et haec eodem spatio temporis deplo
randam repraesentabat faciem, et certe misere laberetur, nisi cura et labore praesentis parochi reficeretur. Restaurata Ecla, imo pulchra induta forma, potuisset longo perdurare tempore; sed infausto casu, penultima diei Octavae SS. Corp.
Chr. a. 18 70, conflagravit simulq. incendio deleta sunt para
menta sacra omniaq. ad cultum div. spectantia. In tanta ca
lamitate maximo solatio affectus est a parochianis, qui po
stridie infortunii, incendio nondum penitus extincto, jam no
vam Eclam se construere velle declararunt atq. non exiguam pecuniae summam eodem die collegerunt. Itaq. spe non abjecta pius parochus, sed invocato div. auxilio, a parochia
nis adjutus, novam e latere cocto Eclam exstruxit, perpetuo sane testaturum monumentum, quid praestare possit opera et labor unius sacerdotis catholici rite officio fungentis, quem amor Dei et Eclae ejus sustentat et in maxime arduis rebus fulcit. Dos Eclae olirn constabat tribus eum dimidio laneis agri; adhacc triturati frumenti ex singulis colonorum laneis tres modios capiebat, qui citra vel ultra duos cados seu lastos exaequabant. Magister scholae duas marcas salarii habebat a parocho, de reliquo precario paDe victitabat.
5. Broniszewo, p- n. a. 1,716.
Adm. qui in Połajewo.
* Saec. XVI erat hic Ecla lig., bene asseribus tecta, cujus coemeterium praeclare munitum et vallatum firmis saepibus. Ecla haec erat tit. S. Thomae Ap. cum jure patron, laicali. Dos ejus: agri duo jugera in rubetis (między chrusty), et prata tam late patentia, ut ipsimet agri penes lacum Goplo; item hortus. Agros et prata sub finem saec. XVI haeres villae (Sokołowski) occupavit, iisq. abutebatur. Loca parochialia tunc erant’ Broniszewo, oppidulum Notes regium, Przewóz, Ruszkowo Małe et Wielkie, Racięcino. Hier. Roz- drażewski Epus Vlad. visitans hanc Eclam a. 1584. de statu ejus haec annotavit: „Parochus dudum abest. Vacat Ecla.
Fuerunt antea aliquot se immediate sequentes vicarii, sed absq. eommenda; nunc vero nullus est, nec fortasse erit
antequam habeat unde vivat, cum jam patroni facilius de
praedari quam tueri bona ecclca possunt. Nobiles aequo animo ferunt sacerdotis absentiam, quandoquidem etiam praesentium rarissime uti consuevissent opera. Rustici vero pleriq. raris
sime adeunt alias parochias, quia longius absunt; multi vero vix Christianos se esse norunt.“ Hic deplorandus status tam materialis quam spiritualis forte diu durabat; desunt enim acta posteriorum Visitationum, quod certe innuit, Eclam hanc quasi de numero parochialium eliminatam esse. Nunc exstat Ecla tit. S. Benonis ЕС., quae vix hoc nomen meretur;
enimvero est potius tuguriolum mapale ligneum, quod aspi
cientis moerorem excitat. Spes tamen affulget, zelo et stu dio praesentis parochi aliam, novam ex latere, brevi exti- turam.
6. Byczyna, n. a. 1,884.
Adm. Aemilianus Dąbski 1836, 1862, 1873.
* Villa olim Epporum Vladisl. Ecla hic lignea, vetus, tit. S. Alexii et S. Hedwigis. Jus patron, pertinebat ad Col
legium Mansionarior. Eclae Cath. Vlad. cui Collegio ipsa Ecla erat incorporata sic, ut de medio sui unum eligereut et praesentarent, vel de eorum consensu per concursum alii dabatur. Eclam exstruxit Epus Vlad. cir. a. 16 84 post con
flagrationem antiquae. Visit, a. 1 7 80 ex traditione notat, Eclam hanc transportatam esse Vladislavia. Cum vero haec ipsa translata successu temporis ita corrueret, ut jam re
staurari nequiret, novaq. Ecla exstrui omnino deberet; Flor.
Pajerski Scholasticus Crusvic. et parochus loci, cir. a. 17 80 novam, etiam de suo paratus fuit aedificare, et forte aedifi
cavit eandem quae nunc conspicitur. Plebanus habebat in ead. villa agros, quos a. 15 84 florenis 15 locabat colonis;
item hortum, legata et decimam. Rector scholae cum Can
tore emendicato salario erant contenti. Nosodocbium praeter domum nullam habuit stabilem provisionem, sed pauperes ostiatim deprecabantur eleemosynam.
7. Bytoń, p. n. a. 1,804.
Adm. Vladisl. Grabowski. 18 Maji 1845,1868, 1873.
Vie. Steph. Bębnowski, 16 Aug. 1850, 1874, 1874.
* Villa olim regia, in qua erat Ecla murata cum tecto testaceo, tit. S. Jacobi Ap. juris patron. S. R. Majest. Visit.
26
а. 15 84 pulchram intus et amoenam fuisse, dicit. A. 1516 privilegio regis Sigismundi I, subsequente beneplacito apostolico, unita est Eclae Lubranecensi Canon. Lateran., eodemq. anno consecrata, cujus dies Annivers. Dom. pt S. Michael. cele
brabatur. Abhinc Praepositus Lubranecen. erat parochus Bytonen., et penes hanc Eclam fovebat vicarium, plerumq.
regularem ex proprio monasterio. Quonam tempore, et quo casu, an per ignem, aquam vel vetustatem haec lateritia Ecla extincta sit, ignoratur. Quae nunc exstat, per Paulum Ko
łaczkowski Praep. Lubranec. Canonicor. Regul. aedificata est a. 1 753, non consecrata, tamen benedicta; habet imagi
nem Transf. Dni voce ppli gratiosam. Prope Eclam adest lacus, per quem saepe, et praecipue tmpre inundationum, difficilis ad Eclam olim reddebatur aditus. Parochus pro dote habuit villam Popowiczki, prope Bytoń sitam, cum libera propinatione et octo (postea 3) cmethonibus; necnon prata, lacum rotundum et nemus parvum; tum hortos in ipsa villa Bytoń et decimas. E rat ibi et hospitale pro pauperibus, quibus Catharina de Wysockie Kruszyńska а. 1-700 aliquos proven
tus inscripsit.
8. Koneck, p- n. a. 1,583.
Adm. Cajet. Książkowski, 21 Jan. 1840, 1863, 1873.
* Veteri Ecla collapsa, cir. a. 1 580 novam aedificavit Lucas Grabski Castell. Crusvic., tametsi haereticuś. Haec cura ejusd. Grabski consecrata erat per Stan. Karnkowski Epura Vlad., quem in domo sua opulenter tractavit et munera offerre voluit. E rat lignea, sub tit. S. Stanislai EM., licet vetus Ecla dicata erat S. Procopo; majus tantum altare retinuit utrumq. titulum, nam habuit tabulas S. Procopi et S. Sta
nislai- eleganter pictas, quas Martinus Grabski, collator ca
tholicus, comparavit. Visit, a. 1 5 82 meminit, in hac Ecla unicum tum tmpris fuisse portatite, et hoc in domo Martini Grabski servabatur. Post conflagrationem hujus prioris, illam quae nunc est, aedificavit Helena de Walewskie l° voto Grabska, 2° Zakrzewska Castell. Crusvic. a. 1828. Est lignea, non consecrata, tantum benedicta. Praeter census et agros in ipsa villa Koneck, pro dote habuit villam Parocho- wo. Cir, a. 1630 inscripti sunt eidem 4,000 fi. per Adalb.
Pijanowski, a qua summa parochus censum percipiebat
fl. 2 8 0, ut sacerdotes horas BYM. in sabbato, tum et mis
sam dc assumptione BV. decantarent in capella SS. Angelor., juncta Eclae; necnon missam de S. Angelo Cust. quavis Fer. 4. Partem etiam aliquam ex eod. censu dabat Rectori scholae, organario et pauperibus. Brevi tamen haec fundatio extincta est.
9. Kościelna Wieś, p. n. a. 2,396.
Cur. Franc. Michalski 4 Sept. 1822, 1846, 1853.
* Ecla sub tit. S. Laur. M., olim juris patr. laicalis.
De erectione minime constat, patet tamen ex Visitationibus eam esse antiquissimam. Exstructa est ex latere et scisso lapide, sed per quem, ignoratur; creditur tamen a Petro Dunin Comite de Skrzynno. Quidam Albertus Castell. Bresten., coaedificavit chori partem, nam in pariete Rozdrażewshi eppus inscriptionem legit: „Adalbertus Castellanus Brestensis filius Dobeslai coaedificavit/ Consecratam esse traditur, sed per quem et quo anno, ignotum. Dies Dedic. recolitur simul cum ecl. Cath. Ylad. Haec ecla profanata est cir. a. 3 5 72 a collatoribus Gallo et Alberto Kościeleckich, haereticis, pa
rocho existente ac eam deserente, R. Matthia Wisczelski, Can. Vlad. Haereticus minister institutus est, cui alter sub
stitutus, Clemens Clodavita, qui repudiata uxore sene, alte
ram juvenem superintroduxit. Eppus Rozdrażewski visitans eclam a. 1584, haec de isto ministro retulit: „Dixit (mini
ster eppo) sectari professionem Augustanam, ac ad sacerdo
tium promotum esse a quodam eppo Regiomonti in Prussia, a quo et testimoniales literas promiserat ostendere nobis, verum nihil praestitit. Ex relatione ministri hujus accepimus quod in fornice murata, quae est circa Sacrarium, asservatur ibi sub custodia supelex eclca, ad quam DD. Collatores ha
bent claves, videl. calices argentei sex, cruces duae argenteae, ac planetae, pluvialia, libri et alia. Ipse autem utitur una planeta ac calice uno; pluviale unum in antependium refor
mavit. In hac ecla sunt duo altaria imaginibus spoliata, mappis tamen et antependiis cooperta, ipse tamen ex papyro picto imagines in modum tabularis posuit, in quibus praeter picturam est scriptum: Veri adoratores adorabunt Deum, in spiritu et veritate. Hic haereticus in domum nos libenter suscepit, procurationem dare paratus, ac acceptis clavibus,
28
eclam aperuit. Quaesitus a nobis cur imagines ex altaribus abstulerit cum professio Augustana, cujus se ille sectatorem profitetur, patitur fertq. imagines? Causam dixit, quod imago S. Floriani, quae in majori altari erat, nimis lascive sculpta fuit, quare ut tollatur Collatores mandaverunt. Ex altari vero minori ante suum adventum sublatas esse dixit. Area pleba- nalis est, in qua nulla sunt aedificia. Minister manet in domo Altaristae et agros ad Altaristam spectantes excolit; pleba- nales vero ipsi Collatores. Decimam manipularem a Cmeto- nibus in villa Kościół percipit, Sacramenta oia oibus venien
tibus ad se administrat, si sacramenta sunt dicenda. Bapti
sterium est cupreum ex fistulis positivi (organ), ut ille asse
rebat, conflatum, in quo habet aquam pro baptismo. Ilanc dixit esse consecratam more nostro, Dam et signo crucis utitur. Addidit inter caetere hoc; Ego, inquit, cum hic vo
catus eram a collatoribus ad praedicandnm verbum Dei pu
rum et putum, offendi quendam Vicarium Albertum, catho
licum, quem etsi nullus prohibebat in ecla missas celebrare ac alias coerimonias facere, ille tamen motuue proprio, an suasu Dni Wisczelski Doctoris; hinc discessit, et sic eclam deseruit/ In hoc misero statu, sacrilege per haereticos occu
pata, ecla erat per annos circiter '5 5; tandem cum D. Za
krzewski senior haereticus, villae hujus cohaeres et compa
tronus obiisset, et Dni Koseielscii cohaeredes sive potius compatroni eclae, redeuntes ad saniora, haeresim abjurassent Eclaeq. catholicae reconciliati essent, adeuntes Laur. Gembi- cki, eppum Vl3d., eidem exposuerunt, ut eandem eclam iterum in numerum catholicarum cooptaret, et ab impuritatibus cal- vinisticis expurgare, pastoremq. eidem catholicum praeficere dignaretur. Eppus votis eorum libentissime annuens, ipsam eclam adiit et reconciliavit, p3rochumq. K. Joannem Wilko- stowski eidem praefecit (qui simul Osięcinensis erat parochus), licet D. Zakrzewska, foemina haeretica, vidua relicta praefati Zakrzewski cohaeredis, mater Martini, jam catholici, summo
pere reclamaret. Haec ecla ruinam tunc minabatur, sed cura parochi et haeredis loci reparata. A prima sua fundatione bena dotata erat, ejusque dotem optimam fuisse verosimile est, nam usq. ad infaustam reformationem lutheranam sex erant sacerdotes et septimus praepositus seu parochus, qui
Divina officia et horas BMV. congruenter absolvebant et de
cantabant, atq. sacramenta administrabant, quae oia postea haereses absumpserant et convulserant, sed dein agri eclae restituti sunt. In hac parochia est Cappela publica lignea sub tit. SS. Trinit. in villa Ruszki, cujus origo repetenda a tempore reformationis Lutheri. Cum enim haeres villae Kościelna Wieś, D. Zakrzewski, et alii compatroni, facti haeretici, ejectis ex ecla sacerdotibus catholicis, ministros haereticos introduxissent; parochiani alii, avitam s. fidem Rom. Cath. retinentes, de opportuno remedio et cultu Divino retinendo prospicere sibi studuerunt. Inter eos autem tunr maxime enituit D. Ruszkowski, alias Trzebuchowski, haeres in Ruszki, cum sua conjuge de familia Kostków. Hic vir inito pacto cum Philippo Zakrzewski, haerede in Zakrzewo et Siniarzewo, haeretico, eclam ex Siniarzewo movit, et ad Ruszki asportari fecit, et superadditis lignis Sacellum exae
dificari curavit. Accersito P. Floriano ex Conventu Bresten.
Ord. Praedic, cultum Divinum peragi ct Sacramenta admini
strari procuravit ex iudulto Loci Ordinarii. Conveniebant hic fideles ex villis, quarum haeredes erant haeresi infecti. Ca
pella haec nullam dotem habuit. In illa sepultus est D. Ru
szkowski et alii. A. 174 3 novam, quae nunc est, exstrui curarunt Casimirus et Teressia de Biesiekierskie Conj.
Umifiscii.
10. Kizywosądza, p n. a. 1120
Ad,n. Raph. Puchalski, 24 Oct. 1841, 1867, 1872.
* Villam hanc s. XVI possidebant haeretici Zakrzewscij, quorum mater catholica usum fructum quoad viveret a filiis concessum habuit. Cir. a. 1560 pater istorum Nobilium agros in dotem eclae assignatos ipsemet excolebat et praedialibus adjuuxit, sacerdotem quo poterat salario conducens, ideo parochia legitimo pastore diu carebat. Vidua haec agris ut suis utebatur, vicarium vero seu sacerdotem conduxit fl. 14, cui etiam hortos seminibus hordeis consitum usui dederat;
praeterea «mendicatam stipem in subsidium habuit. Decimam quoq. a subditis ipsam et extorquebat, nec hoc in re peccati se conscientiam habere dicebat, quando et maritus suus ita factitavit, et sacerdos salarium suum habuit. Sub tam in
fausto regimine ecla magis ac magis deplorandam faciem
