• Nie Znaleziono Wyników

3. Do kogo zwraca się podmiot mówiący? Jak można scharakteryzować adresata utworu?

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "3. Do kogo zwraca się podmiot mówiący? Jak można scharakteryzować adresata utworu?"

Copied!
7
0
0

Pełen tekst

(1)

Zagadnienia do samodzielnego opracowania T: Wprowadzenie do literatury współczesnej 1. Terminy i pojęcia :

pokolenie porażonych śmiercią spóźnione debiuty

właściwe debiuty realizm socjalistyczny turpizm

klasycyzm

poezja lingwistyczna Nowa Fala

pokolenie bruLionu mit małej ojczyzny, groteska , teatr absurdu

2. Ważni twórcy literatury światowej :

Samuel Beckett, Gabriel Garcia Marquez, Aleksander Sołżenicyn, J.R.R. Tolkien, Albert Camus Temat : Poezja Tadeusza Różewicza

Lament

1.Wyjaśnij znaczenie wyrazu lament , lamentować . Postaw tezę interpretacyjną.

2.

Kim jest podmiot mówiący? Jak można go scharakteryzować? Jakie wyraża emocje? Jakie ma poglądy? Co wiemy o jego intencjach?

3. Do kogo zwraca się podmiot mówiący? Jak można scharakteryzować adresata utworu?

4. Czego dowiadujemy się o sytuacji lirycznej? W jakich okolicznościach znajduje się podmiot?

5. O czym mówi podmiot? Jaki jest temat utworu?

6. ) Jak została ukształtowana wypowiedź? Jaka jest jej kompozycja – czy można podzielić

tekst na jakieś części formalne i treściowe? Jaki to typ liryki? Jakie środki stylistyczne

dominują i jaką pełnią funkcję? Czy język wiersza jest w jakimś aspekcie szczególny? W jaki

sposób budowa utworu wpływa na jego odbiór?

(2)

7. Które elementy w tekście są symboliczne? Jak można je odczytać?

8. Jakie jest przesłanie wiersza?

Ocalony

1. Określ , kim jest podmiot liryczny

2. Przeżycia, emocje podmiotu lirycznego, do jakiego pokolenia możemy go zaliczyć ? 3.Interpretacja utworu

4. Jaka rolę odgrywa klamra kompozycyjna w utworze

Temat :Poezja C. Miłosza

Powojenne losy Czesława Miłosza, przypomnienie wcześniejszych dokonań twórcy - związki z ugrupowaniem wileńskim Żagary ( II Awangarda ); katastrofizm

-poezja ocalająca wartości ( wojna i okupacja , np. Campo di Fiori) - emigracja , Nagroda Nobla

Moja wierna mowo

1. Określ rodzaj liryki w utworze. Uzasadnij swoją odpowiedź.

2. Przedstaw kreację osoby mówiącej w wierszu. Wykorzystaj kontekst biograficzny 3. Nazwij adresata wiersza

4. W kontekście wiersza wyjaśnij, dlaczego mowa obdarzona została epitetem „wierna”.

5. Przedstaw różne postawy osoby mówiącej wobec adresata.

6. Wyjaśnij metaforę zawartą w pierwszej strofie

7. Dlaczego podmiot literacki jest rozczarowany mową? Zwróć uwagę na datę powstania wiersza i wskaż kontekst historyczny

8. Wypowiedz się, na ile zarzuty pod adresem mowy są zasadne także poza konkretnym kontekstem historycznym. Zwróć uwagę na słowa: chorych na własną niewinność

9. W jaki sposób poeta może uratować mowę?

Temat: Poezja Zbigniewa Herberta Apollo i Marsjasz

1. Przypomnienie mitu o Apollu i Marsjaszu

2. Interpretacja utworu - wiersz jest reinterpretacją , dotyczy wydarzeń , o których nie ma mowy w micie

3. Co symbolizuje Apollo , dlaczego pozostawia cierpiącego Marsjasza ?

(3)

4. Sformułuj argumenty uzasadniające tezę, że krzyk Marsjasza należy do sfery sztuki albo – do sfery życia

5. Problem do rozstrzygnięcia: czy tradycyjna sztuka jest w stanie oddać zbrodnie popełnione na człowieku, czy powinna wyjść poza konwencje (wyraz cierpienia Marsjasza to nowa sztuka, która umożliwia oddanie bólu).

Przesłanie pana Cogito

1. Wyjaśnij etymologię i znaczenie imienia osoby mówiącej w tekście

2. Kto jest adresatem wiersza? Co wynika z faktu ograniczenia liczby adresatów?

3. Sformułuj nakazy moralne , których przestrzega Pan Cogito swoisty Dekalog współczesnego człowieka )

4. Jakie cechy człowieka są, według podmiotu literackiego, najważniejsze?

5. Jaki obraz świata wyłania się z wiersza i jaką postawę proponuje osoba mówiąca?

Temat : Poezja Wisławy Szymborskiej Monolog dla Kasandry

1. Przypomnienie mitu trojańskiego - kim była Kasandra 2. Do jakiego wydarzenia odnosi sie utwór ?

3. Kto jest osoba mówiąca ? Jaki charakter ma omawiany tekst?( monolog) 4. Jaki wpływ na życie bohaterki miał dar prorokowania?

5. Do jakiego błędu przyznaje się wróżbitka ? Czego zazdrości ludziom ? 6. Interpretacja monologu ( np. bezsilność jednostki )

7. Wskaż środki poetyckie i omów ich funkcję Temat : Język w świecie wartości

Wykonaj podane polecenia na podstawie informacji zamieszczonych w tekście Świat podlega ocenie – język a wartości (podręcznik, s. 33–34).

1. Wyjaśnij znaczenie terminu ekspresywizm.

2. Określ, do jakiej odmiany języka zaliczysz takie wyrazy, jak: cwaniak, belfer, bryka. Zamień je tak, by zyskały wydźwięk neutralny.

3. Napisz, na które komunikaty należy zwracać szczególną uwagę i dlaczego.

4. Wynotuj te elementy języka, które wprowadzają w świat wartości.

(4)

5. Wytłumacz, co to jest nowomowa, czym się charakteryzuje i gdzie występuje. Temat : Nowa Fala I okolice

Nowa Fala – ugrupowanie w polskiej poezji powojennej, zwane również „pokoleniem 68”,

„pokoleniem 70” (od orientacyjnych dat jego pojawienia się) czy też pokoleniem Nowej Fali,

opozycyjne wobec poprzednich generacji poetyckich – pokolenia Orientacji i pokolenia 56, z którym nawiązywało dialog. Działalność Nowej Fali zaznacza się od połowy lat sześćdziesiątych serią debiutów najpierw prasowych, później książkowych. [...]W ruchu Nowej Fali uczestniczyła przede wszystkim generacja pisarzy urodzonych tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej: S. Barańczak, J.

Kornhauser, E. Lipska, A. Zagajewski, L. Szaruga, J. Bieriezin. [...] Ośrodkami Nowej Fali były Kraków, Poznań i Warszawa. Przeżycie pokoleniowe tej generacji stanowił odróżniający ją od poprzedników brak wspomnień wojennych [...] oraz – przede wszystkim – wydarzenia polityczne lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, zwłaszcza 1968 r., co w literaturze znalazło jedynie cząstkowe odbicie [...]. [...]

Program artystyczny i ideowy Nowej Fali najpełniej został wyrażony w książkach krytycznych:

Barańczaka Nieufni i zadufani (1971), Kornhausera i Zagajewskiego Świat nie przedstawiony (1974), Barańczaka Ironia i harmonia (1973) oraz w cyklu jego artykułów Etyka i poetyka [...]. [...]

Nowa Fala była ruchem poetyckim akcentującym aktualność, „mówienie wprost”, bliski związek poezji z życiem codziennym i świadomością społeczną, której wyrazem jest język. [...]

Nowa Fala nie tyle preferowała określone wartości estetyczne, ile starała się o nawiązanie żywego kontaktu z odbiorcą – także poprzez prowokację, rozbijanie przyzwyczajeń, lub przeciwnie:

nawiązywanie do codziennego doświadczenia. [...] Elementem prowokacji językowej stawała się wersyfikacja rozbijająca trwałe związki wyrazowe [...].

Anna Nasiłowska, Nowa Fala [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, pod red. Janusza Sławińskiego, Wrocław 1992, s. 713–715.

Dyktando Ewa Lipska

1. Znaczenie tytułu wiersza 2. Interpretacja utworu

Wyrażenie pod dyktando – wyrażenie przyimkowe oznaczające postępowanie niesamodzielne, według czyjegoś nakazu. Jest nacechowane negatywnie, ponieważ sugeruje bezrefleksyjne posłuszeństwo. Kolejne wersy ukazują lęk przed popełnieniem błędu. Obawa taka zazwyczaj jest czymś dobrym, jeśli dotyczy słusznych zasad. Jednak lęk ten może być też przejawem cynicznego konformizmu lub bezmyślnego posłuszeństwa z powodu kary niewspółmiernej do przewinienia.

Fraza Wiedzieć / kiedy zamykać a kiedy otwierać / usta – sformułowanie podobne do zasady savoir vivre’u; zamykać usta – milczeć, otwierać usta – mówić – oba związki połączone w całość mogą być określeniem sposobu zachowania konformisty troszczącego się jedynie o własne spokojne życie w każdych

okolicznościach albo określeniem mądrości i rozwagi w postępowaniu na co dzień.

(5)

Fraza Odmienić się / ale nie przez przypadek – można ją potraktować dwojako: przypadek jako kategoria gramatyczna – odmieniać się przez przypadki i przypadek jako kategoria egzystencjalna/los będący przyczyną zmiany poglądów, postawy i zachowania człowieka – odmienić się z jakiegoś powodu. Dlatego też fraza ta jest ambiwalentna w ocenie: człowiek może bowiem odmienić się nie według schematu, czyli zachować wolność i indywidualizm, ale może też zmienić się z niskich pobudek, z wyrachowania

Fraza Czujnie / po pewnych datach postawić kropkę – czujnie postawić kropkę nad „i” to powiedzieć tyle, ile trzeba w danych okolicznościach. Następne dwa wersy rozwijają tę myśl: przy innych / minutę ciszy, na przykład milczeć o datach niewygodnych (17.09.1939 r.). Czujność w języku propagandy to czujność wobec działań wrogów ustroju socjalistycznego.

Fraza Uważać / aby życia nie napisać przez skróty – można chodzić lub iść skrótami, można też napisać coś za pomocą skrótu. Fraza ta może oznaczać godną postawę życiową, godne stawianie czoła

przeciwnościom losu, wartościowe życie.

Fraza Pamiętać / aby nie popełnić błędu przy śmierci – można nie popełnić błędu w dyktandzie, a nie popełnić błędu przy śmierci może sugerować godne odejście. Fraza ta wraz z połączeniem ostatnich dwóch wersów może oznaczać śmierć człowieka, który niczego nie musi się wstydzić, ponieważ żył uczciwie.

Temat : Świat dorosłych oczami Marcina Świetlickiego Baczność !

1. Rodzaj liryki, osobo mówiąca , adresat wiersza

2. Scharakteryzuj pokolenie, do którego odnosi się tytułowe „Baczność!”.

3. Wyjaśnij metafory „tańczyć wszystkie przedziwne narodowe tańce” i „Będziemy jednym ogromnym różańcem”.

4. Dlaczego, według podmiotu literackiego, to dorosłość, a nie dzieciństwo kojarzy się z „chodzeniem czwórkami” lub „parami”.

5. W jakim sensie świat jest „supermarketem-katedrą”?

6. Wyjaśnij sformułowania: „Jeśli jesteś – przyślij mejla”, „Jeśli istniejesz – to prześlij esemesa”

w odniesieniu do kultury współczesnej

7. Zinterpretuj tytułowe „Baczność!” oraz ostatnie słowa wiersza jako podsumowanie.

Temat : Wieża G.Herlinga-Grudzińskiego

1. Wymień głównych bohaterów utworu. Krótko ich scharakteryzuj.

2. Wyjaśnij, na czym polega kompozycja szkatułkowa i wskaż jej elementy w opowiadaniu Wieża.

(6)

3. Przedstaw podobieństwa i różnice pomiędzy wskazanymi bohaterami opowiadania.

Lebbroso

nauczyciel z Turynu

4. Wytłumacz, dlaczego nauczyciel z Turynu przyjął taką, a nie inną postawę w obliczu śmierci 5. Przypomnij sobie dzieje Hioba. Następnie wykonaj polecenia.

a) Przedstaw zbieżności pomiędzy historiami Hioba a nauczyciela z Turynu.

b) Porównaj postawę Hioba ze stosunkiem Trędowatego do sytuacji, w której się znalazł.

6. Odszukaj w opowiadaniu fragment, w którym narrator zwiedza wieżę i określ funkcję, jaką pełni opis krucyfiksu

7. W jaki sposób historie opisanych mężczyzn (nauczyciela i Trędowatego) odnoszą się do życia każdego człowieka?

Proszę uzupełnić w zeszytach tematy , odpowiedzieć na pytania ( pisemnie ) Po okresie kwarantanny omawiamy Dżumę A. Camusa i Tango Sławomira Mrożka Podaje również tekst do streszczenia ( 40-60 słów) oraz tematy wypracowania na poziomie

podstawowym i rozszerzonym . Prace te są obowiązkowe . Proszę przesłać streszczenia i wypracowania na maila . :)

(7)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Refleksja badawcza nad zagrożeniami cyberprzemocą wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych, ale i innych, może przyczynić się do przełamania wielu stereotypów

Bezsprzecznie następca NFZ, chcąc niejako oczyścić się ze zobowiązań poprzednika, w pierwszej kolejności będzie dążył do zakończenia spraw toczących się przed sądem..

Na rynku krajowym proponujemy współpracę organizacjom sektorowym ryn- ku szpitalnego, takim jak Ogólnopolskie Stowarzysze- nie Niepublicznych Szpitali Samorządowych, Stowa-

Podpisując umowę na budowę gazociągu bałtyckiego, niemiecki koncern chemiczny BASF i zajmujący się między innymi sprzedażą detalicznym odbiorcom gazu EON zyskały

r o.zsz.yfrowy w an iem g|ębok ich treśc i stanie .się interesującą ?v.yEodą, Drudzy nie będą do niego zdo|ni i tym widowisko wyda się jo<lnym z

Uzależnienie od telefonu jest procesem stopniowym, zaczyna się wycofywaniem się z relacji ze światem, zanikiem zainteresowań, gwałtownymi wahaniami nastroju, problemami ze snem

D rugą część książki stanowią prace poświęcone mniejszości niemieckiej w powojennej Polsce: Michała Musielaka - Ludność niemiecka w Wielkopolsce po I I wojnie

Być może – znów opieram się tylko na własnych przypuszczeniach – były takie przypadki, że nikogo owe osoby nie spotkały, ale przez miesiące, a później lata spędzone