ŚRODOWISKA I ENERGETYKI W LATACH 1993-2003
3.1. D ziek a n W yd ziału IŚ iE w latach 1993-1996
K orneliusz M IK SC H ,
profesor, d o k tor habilitowany nauk technicznych, specjalista z zakresu biotechnologii środowiskowej
U rodził się 29 w rześnia 1943 r. w Z abrzu. T am ukończył szkołę podstaw ow ą, natom iast naukę w II Liceum O gólnokształcącym rychło przerw ał, uznając spędzony tam czas za m ało efektywny. Pracę zaw odow ą rozpoczął w 1961 ro ku w Gliwickich Z akładach Tw orzyw Sztucznych, kontynuując rów nocześnie w systemie zaocznym naukę w Technikum Chem icznym w Gliwicach. P o uzyskaniu m atury rozpoczął w 1964 roku studia na W ydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Śląskiej. Po studiach w 1969 roku podjął pracę w K atedrze Technologii W ody i Ścieków tegoż W ydziału. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1975 roku na Politechnice Śląskiej, doktora habilitow anego w 1983 w Politechnice W rocławskiej, a tytuł profesora w 1993 w Politechnice Warszawskiej. W latach 1981 - 1985 był zastępcą dyrektora Instytutu Inżynierii i Technologii W ody, Ścieków i O dpadów , a następnie do 1988 r. jego dyrektorem . O d 1984 roku jest kierownikiem Zakładu, po tem K atedry Biotechnologu Środowiskowej. W latach 1990 - 1993 był dziekanem W ydziału Inżynierii Środowiska, a po połączeniu z W ydziałem M echanicznym Energetycznym i pow o łan iu W ydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki w roku 1993, został pierwszym dziekanem tego W ydziału.
Był członkiem wielu k om itetów naukow ych Polskiej Akadem ii N auk (Kom isja O ch ro n y Środowiska Człowieka Regionów Przem ysłow ych, K om itet M ikrobiologii, K o m itet Inżynierii Lądowej i W odnej) oraz organów
opiniodawczych (Rada N aukow a Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska PA N w Z abrzu, Rada Społeczno-N aukow a Jurajskiego Parku Krajobrazow ego, Fundacja Ekologiczna Wielkich Jezior M azurskich, K om itet N aukow o- Techniczny N O T , Rada N aukow a Pom orskiego Parku N aukow o- T echnicznego w Gdyni). Aktualnie jest kolejną kadencję członkiem K om itetu B iotechnologii przy Prezydium P A N oraz członkiem prezydium K om itetu Inżynierii Środowiska PA N . O d 2002 jest zastępcą dyrektora ds. naukowych Instytutu P odstaw Inżynierii Środowiska PA N w Zabrzu.
Je st członkiem Polskiego Tow arzystw a Biochem icznego, A bw assertechnische V ereinigung ATV, E uropean W ater A ssociation EW A (gdzie w 1997 ro ku został pow ołany w skład E u rop ean Technical and Scientific C om m ittee), International W ater A ssociation IW A (przedtem IA W Q ), E u ro p ean Society for Engineering E ducation SE FI oraz PZiTS. O d 1995 roku jest polskim przedstawicielem w E nvirom ental Biotechnology Section o f E u ro p ean Fédération o f Biotechnology, a w 2002 roku został wybrany do Prezydium tej sekcji. O d 1996 r. jest członkiem Rady Program owej specjalistycznego czasopism a „Biorem ediation Journal” (USA). O d 1987 r. jest członkiem kom itetu redakcyjnego kwartalnika PA N „A rchiw um O chrony Środowiska” , a w 2002 został m ianow any redaktorem naczelnym tego czasopisma.
O dbył krajowe i zagraniczne staże zaw odow e między innym i w Z. K.
Zdzieszowice, Z. Ch. Blachownia Śląska, M ZRiP Płock, politechnikach:
w W iedniu, Akwizgranie, M onachium , H anow erze, Brunszwiku, Clausthal, D oncaster, Brisbane, Massey iin . O d 1997 roku jako visiting profesor corocznie prow adzi wykłady w IH I Zittau (Niemcy).
D ziałalność naukow a prof. K. M ikscha związana była głównie z wykorzystaniem pom iarów aktywności biochem icznej drobnoustrojów do intensyfikacji i optymalizacji procesów biologicznego oczyszczania ścieków, regeneracji gleb i utylizacji odpadów . E fektem tej działalności są m iędzy innymi 141 publikacji (większość w językach kongresowych) oraz 35 niepublikow anych prac i ekspertyz. Profesor był inicjatorem i organizatorem M iędzynarodowej K onferencji „O ch ro n a środow iska w regionach w ielkoprzem ysłow ych” w 1993 r., niem iecko-polskich kolokwiów ściekowych (od 1993 r.), jak rów nież cyklicznych sympozjów „Biotechnologia środow iskow a” (od 1990 r. odbyło się siedem) oraz „Biorem ediacja gruntów ” (od 1998 r. odbyły się trzy). Był członkiem kom itetów naukowych i prow adzącym obrady krajowych i m iędzynarodowych im prez specjalistycznych, między innymi E nvironm ental Biotechnology, E ssner Tagung International Congress o f Chem ical and Process Engineering, IWA Specialised C onférence „D esign, O pération and E conom ies o f Large
W astew ater T reatm en t Plants” , E u ro p ean Biorem ediation C onference itp.
K ierow ana przez N iego K atedra aktywnie w spółpracuje z wielom a instytucjami zagranicznymi, a uwieńczeniem tej aktywności było uzyskanie w ram ach 5. Ram owego P rogram u Unii Europejskiej statusu C entrum D oskonałości, które zostało p o w o łan e w 2001 r. jako „E nvironm ental Biotechnology Research C entre D E M E T E R ” , a w tym roku ta m iędzynarodow a w spółpraca w sparta została przez M inistra N auki dofinansow aniem pow ołanej w K atedrze N aukow ej Sieci Tem atycznej „E nvironm ental B iotechnology E N B IO N E T ” .
K onsekw entnie rozwijana specjalizacja naukow a w łasna i w spółpracow ników pozw oliła na opracow anie koncepcji, a następnie pow ołanie w 1988 r. specjalności dydaktycznej „Biotechnologia środow iskow a” (w tym okresie jedynej takiej specjalności w Polsce, na której w zorow ały się inne uczelnie). Prof. K. M iksch był rów nież organizatorem i w ieloletnim kierownikiem studium podyplom ow ego z zakresu nowych kierunków w gospodarce w o dn o — ściekowej i gospodarce odpadam i.
W 2001 r. był w spółinicjatorem pow ołania, a po tem autorem program u i kierownikiem Śląskiego Środow iskow ego Studium D oktoranckiego w zakresie inżynierii środowiska. Jest to jedyne tego typu przedsięwzięcie w kraju, w którym uczestniczy 12 jednostek wyższych uczelni, instytucji P A N oraz instytutów naukow o-badaw czych z całego w ojew ództw a śląskiego i opolskiego.
W yprom ow ał dotychczas 12 doktorantów oraz 92 dyplom antów , w tym 7 zagranicznych.
O b o k pasji zaw odow ych rozw ijał działalność społeczną i czynnie upraw iał turystykę. Był m iędzy innym i wiceprzew odniczącym Rady W ydziałowej Zrzeszenia Studentów Polskich, prezesem O ddziału Uczelnianego P T T K , członkiem K om isji Akademickiej Z arządu G łów nego PT T K , przew odnikiem beskidzkim , kajakowym, pieszym, strażnikiem ochrony przyrody, posiada p aten t żeglarski i tzw. żółty czepek pływacki.
R y sza rd K azim ierz W IL K ,
p rofesor, d o k to r h ab ilitow any n a u k tech n iczn y ch , inży nier m ech an ik -en erg ety k , sp ecjalista w zakresie paliw , techniki spalania i inżynierii środow iska
U ro d ził się 4 m arca 1946 r. w P rudniku. Szkołę p o d sta w o w ą oraz liceum o g ó ln o k ształcące u k o ń czy ł w P rud n ik u, gdzie w 1964 r. zdał egzam in dojrzałości. S tudia ro zp o czął n a W ydziale M ech aniczn y m E nerg ety czn y m P o litechn iki Śląskiej w 1964 r., które u k o ń czy ł w 1970 r.
u zy sk u jąc stopień m agistra in ży n iera m ech an ik a w zak resie energetyki cieplnej.
D ziałalność n a u k o w o -d y d a k ty c z n ą w P olitechnice Śląskiej podjął prof. R. K. W ilk w 1970 r. ja k o asy stent i d o k to ran t w Instytucie T echniki C ieplnej na W y d ziale M ech an iczn y m E n erg etyczny m P o litech n ik i Śląskiej.
W 1975 r. u zy sk ał stopień do k to ra n au k techn iczny ch, a w 1984 r. uzyskał stopień do ktora h ab ilito w aneg o . W 2002 r. uzy sk ał tytuł nau k ow y profesora. W P olitechnice Śląskiej prof. R y szard K. W ilk zajm o w ał kolejno stanow iska: adiun kta (1975), d o centa (1986), p ro fe so ra n adzw y czajn ego (1993). Pracuje w Instytucie T echniki C ieplnej; w latach 1970-^1984 pod kierun kiem prof. R. P eteli w Z ak ład zie E nergetyki G azow ej. W latach 1985- 2001 k iero w ał Z ak ład em T echniki Spalania. O d 2001 r. kieruje Z ak ład em T echniki S palan ia i Silników S palinow ych. W latach 1996-2002 pełn ił funkcję d ziekan a W y d ziału In żyn ierii Ś ro d o w iska i E nergetyki pow stałego w 1993 r. przez połączenie d w ó ch W y d ziałó w P olitechniki Śląskiej:
M ech an iczn eg o E n erg ety czn eg o i Inżynierii Ś rodow iska. W okresie spraw o w an ia o bo w iązk ó w dziek ań sk ich W y dział osiągnął n a jw y ż sz ą kateg o rię w klasyfikacji K B N zajm u jąc p ierw sze m iejsce w Z esp o le T10.
Prof. R. K. W ilk zain icjo w ał działania, które g run tow nie o d no w iły W ydział
oraz o dm łodziły kadrę sam odzielnych p raco w n ików W ydziału. Od 2002 r.
prof. R. K. W ilk je s t P rorek to rem ds. D ydaktyki P olitechniki Śląskiej.
W latach 1985 - 90 prof. R. K. W ilk pracow ał w B iurze P rojektów P rzem ysłu M ateriałó w O gn io trw ałych „B ipro m o g” ja k o starszy projektant, a w latach 1997-2000 w B iurze P rojek tó w „E n erg o p ro jek t” SA K atow ice ja k o konsultant.
Prof. R y szard K. W ilk pro w ad ził w yk łady z term odynam iki, p o d staw techniki cieplnej, techniki spalania, zgazow ania paliw i niskoem isy jneg o spalania. K ierow ał ponad 60 pracam i dyplom ow ym i, z których ok. 40 było tem atyczn ie zw iązan y ch z p otrzebam i gospodarki.
W działalności naukow o-badaw czej zajm ow ał się badaniam i z zakresu techn ologii paliw , techniki spalania, palników , niskoem isy jnego spalania, inżynierii środ o w isk a o raz p ro b le m aty k ą ciepłow nictw a.
P row adził b ad ania w zak resie podstaw o w ym ja k i w ykonyw ał szereg prac n a rzecz gospodarki. P row ad ził b adan ia w ram ach p ro jek tó w rządow ych, m ięd zyn aro do w ych o raz w p rojektach U nii E uropejskiej. W yniki je g o badań często były w drażan e do praktyki w energetyce i ciepłow nictw ie, zakładach p rzetw ó rstw a rolnego, h u tnictw ie i w gospodarce kom unalnej.
Jest w sp ó łauto rem 11 w drożonych p aten tó w lub w zo ró w użytkow ych, autorem lub w sp ó łau to rem 110 arty k ułów naukow ych, 50 referatów w ygłaszany ch w k rajach i za g ran ic ą (w 15 krajach). Jest autorem 2 książek, w tym 1 w ję z y k u angielsk im oraz w spó łau torem dw óch książek. Jest p rom otorem 3 zak o ńczo n ych p rzew o d ó w d ok torsk ich o raz był opiekunem dw óch zak o ńczo ny ch przew o d ó w habilitacyjnych. B ył recenzentem 5 ro zpraw do kto rsk ich oraz 3 p rzew od ó w habilitacyjnych.
Prof. R y szard K. W ilk przeby w ał w latach 1990-2002 na k rótkoterm in ow y ch stażach zag ran iczn y ch na uniw ersytetach w: L izbonie, A tenach, Florencji, C lausthal, K assel (R FN ), A nn A rbor, T oledo, C incinatti, B oston (U SA ) o raz In ternational Flam e R esearch Foun datio n (H olandia).
Prof. R yszard K. W ilk działa ró w n ież w org an izacjach naukow ych i inżynierskich. Jest czło nkiem K o m itetu T erm odynam iki i S palania PA N , Sekcji S palania PA N (w iceprzew odniczący), K om isji E nergetyki PA N (K atow ice), T o w arzy stw a K o n su ltan tó w P olskich (Z abrze), Polskiego Instytutu S palania (W arszaw a), P olskiego K o m itetu International Flam e R esearch F o un datio n (H olandia) oraz R ady N aukow ej Instytutu Inżynierii Ś rodow iska PA N . P onadto je s t czło n k iem SIM P. P osiad a Z łoty i B rązow y K rzyż Z asługi, M edal K o m isji E dukacji N arodow ej oraz odznakę Z asłużony dla P olitechniki Śląskiej.
M ic h a ł B O D Z E K , profesor, d o k to r habilitowany nauk technicznych, inżynier chemik, specjalista z zakresu inżynierii środow iska
U rodził się w 1939 r. w Tom aszow ie M azowieckim. Szkołę podstaw ow ą i liceum ogólnokształcące ukończył w Bielsku-Białej. Po uzyskaniu m atury ro zpoczął w rok u 1958 studia na Wydziale C hem icznym Politechniki Śląskiej, które ukończył w roku 1963 uzyskując dyplom m agistra inżyniera. Po u kończeniu studiów rozp oczął w 1963 r. na tej samej uczelni pracę naukow ą i dydaktyczną początkow o jako stażysta i asystent, a następnie p o uzyskaniu stopnia naukow ego doktora jako adiunkt. Stopień naukowy doktora habilitow anego otrzym ał w Politechnice W rocławskiej na Wydziale Inżynierii Środowiska, p o czym został zatrudniony najpierw jako docent, a od 1991 r.
jako pro fesor nadzwyczajny, w Instytucie Inżynierii W ody, Ścieków i O d padów Politechniki Śląskiej. T ytuł naukow y p rofesora uzyskał w grudniu 1994 r.
W czasie swojej pracy na Uczelni p ełn ił i nadal pełni szereg funkcji organizacyjnych zarów no w Politechnice Śląskiej, jak i w środow isku naukow ym w kraju. O d rok u 1982 kieruje Z akładem Chemii Sanitarnej i Procesów M em branow ych w Instytucie Inżynierii W ody i Ścieków Politechniki Śląskiej. Z akład zatrudnia 14 nauczycieli akadem ickich (1 p rofeso r zwyczajny, 2 pro feso ró w nadzwyczajnych, w tym 1 z tytułem naukowym , 6 adiunktów , 2 asystentów i 3 doktorantów ) oraz 4 pracow ników inżynieryjno- technicznych. W ia ta c h 1985-1988 był zastępcą dyrektora instytutu w ydziałow ego, a o d 1988 r. do chwili obecnej pełni funkcję D yrektora Instytutu Inżynierii W ody i Ścieków W ydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej. W latach 1987-1990 był prodziekanem ds. studiów dla pracujących na W ydziale Inżynierii Środowiska Politechniki Śląskiej, a w latach 1996-1999 p ełn ił funkcję prodziekana ds. ogólnych W ytłziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej, pełniąc
z tego tytułu funkcję członka Rektorskiej Kom isji ds. Badań W łasnych.
W roku 2002 został wybrany D ziekanem W ydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki na kadencję 2002 - 2005. O d roku 1999 do chwili obecnej jest członkiem Senatu Politechniki Śląskiej, pracując w K om isjach Senackich ds. K adry i ds. G odności H onorow ych. Jako dziekan uczestniczy w pracach senackiej komisji budżetow ej Politechniki Śląskiej. O d 1991-1997 był członkiem Rady Bibliotecznej w Politechnice Śląskiej oraz członkiem Kom isji Rozw oju Kadry oraz Kom isji Przew odów D oktorskich na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej, pełniąc do roku 2002 funkcję jej przew odniczącego.
Prof. M. B odzek w latach 1979-1980 odbył roczny staż naukowy w H olandii w laboratorium profesora C. A. Sm oldersa w T w ente Technical University (Enschede), wybitnego specjalisty z zakresu m em bran półprzepuszczalnych i technologii m em branow ych.
Tem atyka badań naukowych prof. M. Bodzka dotyczy technik m em branow ych i ich stosow ania w rozwiązywaniu problem ów ochrony środowiska. Szczególnie są one związane z zastosow aniem procesów m em branow ych, przede wszystkim w układach hybrydowych, w technologu oczyszczania ścieków przem ysłow ych oraz uzdatnianiu i odsalaniu wody, zastosow aniem ww. procesów w biotechnologii środowiskowej (immobilizacja enzym ów na m em branach, łączenie ultrafiltracji z reaktoram i biologicznymi itp.) oraz m etodam i preparow ania i charakteryzowania m em bran do ultrafiltracji. Z tej tematyki ukazało się p o n ad 100 publikacji, w znacznej części w języku angielskim, oraz prace niepublikowane. W latach 1986-1990 był członkiem Z esp o łu Koordynacyjnego Centralnego Program u Badań Podstaw ow ych CPBP 02.11 "M em brany i procesy m em branow e dla wiodących kierunków rozw oju gospodarczego". N a podkreślenie zasługuje m onografia, która ukazała się nakładem W ydawnictwa Politechniki Śląskiej w 1997 roku pt. „Techniki m em branow e w ochronie środow iska”, dotycząca zastosowania procesów m em branow ych w procesach uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i ochrony powietrza. Zorganizow ał i przew odniczył K om itetow i O rganizacyjnem u czterech K onferencji N aukow ych „M em brany i Procesy M em branow e w O chronie Środowiska”, w latach 1995, 1997, 1999 i 2002.
K onferencje te cieszyły się dużym uznaniem w kraju, a udział każdorazow o po ok. 130 uczestników reprezentujących wyższe uczelnie, instytuty PA N i branżow e oraz przedstawicieli przem ysłu świadczy, że tematyka m em bran jest aktualna.
P rofesor bierze również udział w pracach wielu kom itetów naukowych konferencji i sympozjów, towarzystw i kom itetów naukowych oraz w innych ciałach opiniodawczych. O d 1968 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa
C hem icznego, biorąc udział w pracach Sekcji O chrony Środowiska i Sekcji M em branowej. W roku 1997 został wybrany na 3 lata, a w roku 2001 na kolejne 3 lata na Przew odniczącego Sekcji M em branow ej Polskiego Tow arzystw a Chem icznego. P o n ad to jest członkiem Polskiego Związku Inżynierów i T echników Sanitarnych oraz Europejskiego Tow arzystw a M em branow ego (E uropean M em brane Society - EMS). Brał też udział w pracach Sekcji Inżynierii Środowiska K o m itetu Inżynierii Lądowej i W odnej W ydziału IV Polskiej Akadem ii N auk, a od 1996 r. do chwili obecnej jest członkiem (z wyboru) K om itetu Inżynierii Środowiska PA N . W latach 1998- 1999 został pow ołany do Sekcji Inżynierii Procesow ej i O chrony Środowiska Z esp o łu T-09 w K om itecie Badań N aukow ych, pełniąc w jednym konkursie funkcję przew odniczącego, a następnie w latach 2002 - 2003 do Sekcji Inżynierii i O ch rony Środowiska (T-09D). Je st rów nież członkiem kom itetów naukow ych czasopism związanych z o ch ro n ą środow iska, a mianowicie:
„Inżynieria i O ch ron a Środowiska” i „Polish Journal o f E nvironm ental Studies” .
