Scenariusz lekcji – Liczba ludności i jej zmiany po II wojnie światowej
1. Cele lekcji
1. Wiadomości- uczeń zna liczbę ludności Polski, - uczeń zna pojęcie: przyrost naturalny,
- uczeń wie jak obliczyć współczynnik przyrostu naturalnego, zgonów i urodzeń.
2. Umiejętności
- uczeń potrafi wymienić przyczyny strat ludności,
- uczeń potrafi wymienić przyczyny zmian liczby ludności Polski,
- uczeń potrafi wymienić czynniki wzrostu liczby ludności po II wojnie światowej, - uczeń potrafi na podstawie analizy danych prognozować zmiany liczby ludności w
przyszłości.
2. Metoda i forma pracy
Formy pracy: grupowa
Metody: karta pracy – praca z tekstem źródłowym (tekst z podręcznika), praca z mapą
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik „Planeta 3” (str. 62 – 64), Niezbędnik, rocznik statystyczny, Atlas geograficzny
„Polska, kontynenty, świat” str.5 PPWK „Nowa Era” lub Atlas Świata, str. 92 – 93, Wyd.
Rożak; Szkolny słownik pojęć geograficznych J. Flisa, karty pracy.
4. Przebieg lekcji
1. Faza przygotowawcza- część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności),
- nauczyciel zadaje pytania sprawdzające wiadomości z poprzedniej lekcji a następnie wykorzystując wiadomości z lekcji historii dotyczące państwa polskiego nawiązuje do nowego tematu lekcji :
jak przebiegały granice państwa polskiego na przestrzeni dziejów?
czy liczba mieszkańców Polski była taka sama?
jakie czynniki decydowały o zmianach liczby ludności w Polsce?
- nauczyciel dzieli klasę na 3 kilkuosobowe grupy np. przez odliczenie 1 – 3 lub wg innego sposobu.
2. Faza realizacyjna
- nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji, wyjaśnia cele lekcji, podaje wymagania edukacyjne i rozdaje karty pracy podając czas na rozwiązanie zadania (15 – 20 minut),
- praca w grupach w oparciu o podręcznik i inne źródła informacji,
- uczniowie wykonują zadania z karty pracy. Nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia,
- nauczyciel prosi przedstawicieli grup uczniów o zaprezentowanie rozwiązanej karty pracy,
- nauczyciel ocenia pracę uczniów.
3. Faza podsumowująca
- wykorzystując foliogram „Współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce” lub rys.
63 z podręcznika, nauczyciel omawia sposób prawidłowego odczytywania wykresu, prosi uczniów o wskazanie na wykresie okresu wyżu i niżu demograficznego, wskazuje na wykresie obszar przyrostu naturalnego
- nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości np.
jak ocenisz wartość współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce?
kiedy w Polsce były okresy wzrostu ludności i czym były spowodowane?
podaj okresy niżu demograficznego w Polsce
dlaczego w Polsce odnotowuje się spadek tempa wzrostu liczby ludności?
Lekcję można też podsumować, wykonując ćwiczenie 1 str. 34 w zeszycie ćwiczeń do geografii „Planeta 3”.
5. Bibliografia
1. Atlas geograficzny – „Polska, kontynenty, świat”, Wydawnictwo „Nowa Era”
Redakcja Kartograficzna Wrocław 2005.
2. Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii „Planeta 3”
Geografia fizyczna i społeczno-ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk – Straszyn.2004.
3. Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia, Aktywne metody w edukacji geograficznej.
Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum część I i II, SOP Toruń 1999.
4. Flis Jan, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Warszawa 1982.
5. Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak. Straszyn k. Gdańska 2006
6. Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M.
Rożak. Gdańsk –Straszyn 2004.
Szubert Mariusz. Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno-ekonomiczna Polski (str.50–53) Wyd. M. Rożak Gdańsk –Straszyn 2004.
7. Załączniki
Karta pracy ucznia