• Nie Znaleziono Wyników

Regulamin edukacji zdalnej w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Radlinie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Regulamin edukacji zdalnej w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Radlinie"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Regulamin edukacji zdalnej

w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Radlinie

I. Postanowienia ogólne.

1. Niniejszy regulamin powstał na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Określa zasady i warunki i kształcenia na odległość dla Uczniów i Nauczycieli w Zespole Szkolno- Przedszkolnym w Radlinie.

2. Administratorem danych przetwarzanych w ramach edukacji zdalnej jest Zespół Szkolno-Przedszkolny w Radlinie. Zakres przetwarzanych danych osobowych w tej sytuacji to: imię, nazwisko, login użytkownika oraz nazwa szkoły. Dodatkowe informacje dotyczące zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych podane są w Polityce prywatności dostępnej na stronie www Szkoły (spradlin.edupage.org).

3. Administratorem danych przetwarzanych w narzędziach, systemach, aplikacjach służących do kształcenia na odległość jest dostawca danego rozwiązania. Należy dokładnie zapoznać się z regulaminami i Politykami prywatności dostawców usług i rozwiązań służących do zdalnego nauczania, z których korzystają uczniowie i nauczyciele.

4. Kształcenie z wykorzystaniem metod i technik na odległość oznacza wykorzystanie w procesie edukacji wszelkich dostępnych środków komunikacji, które nie wymagają osobistego kontaktu ucznia z nauczycielem, a także możliwość skorzystania z materiałów edukacyjnych wskazanych przez nauczyciela.

5. Szkoła zapewnia narzędzia umożliwiające nauczycielom prowadzenie zajęć zdalnych oraz bezpieczną komunikację z uczniami i rodzicami, wdrażając je kompleksowo w całej placówce.

6. O wprowadzeniu zdalnego nauczania Dyrektor Szkoły informuje nauczycieli, rodziców, opiekunów oraz uczniów za pośrednictwem dziennika elektronicznego i strony internetowej szkoły powołując się na odpowiednie rozporządzenie w tej sprawie.

7. Wychowawca klasy obowiązany jest sprawdzić, czy wszyscy rodzice oraz uczniowie mają dostęp do dziennika elektronicznego oraz usługi Microsoft Teams. W przypadku, kiedy takiego dostępu nie ma, wychowawca ma obowiązek poinformować rodzica o konieczności pobrania od administratora nowego hasła i loginu dostępu.

8. Szkoła we współpracy z organem prowadzącym, w miarę swoich możliwości może użyczyć niezbędnych narzędzi do nauki zdalnej np. laptopa. W uzasadnionych przypadkach takich jak problemy techniczne, kwarantanna, wychowawca klasy we współpracy z Rodzicami (opiekunami prawnymi) i po uzyskaniu akceptacji Dyrektora Szkoły, ustala inny sposób kształcenia na odległość. Dopuszcza się:

(2)

a) odbieranie ze Szkoły przez Rodzica (opiekuna prawnego) materiałów przygotowanych przez nauczyciela (odbiór raz w tygodniu z pracą dla ucznia na tydzień);

b) podanie przez nauczyciela przez e-dziennik zakresu zadań do wykonania przez ucznia w danym tygodniu.

9. Nauczyciel i uczeń musi pamiętać o bezpiecznym korzystaniu z komputerów i innych urządzeń zarówno wtedy, gdy zapewnił mu je pracodawca/dyrektor szkoły, jak i wtedy, gdy korzysta z własnych.

10. Nauczyciel może przetwarzać dane osobowe uczniów i ich rodziców tylko w celach związanych z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych.

11. We współpracy z nauczycielami dyrektor ustala:

a) sposób komunikowania się z uczniami i rodzicami,

b) możliwości ucznia i rodzica do korzystania z materiałów elektronicznych, c) formę przekazywania treści utrwalających wiedzę,

d) ilość przekazywanego materiału w danym dniu,

e) metody monitorowania postępów uczniów oraz weryfikacji ich wiedzy i umiejętności, formy informowania uczniów i rodziców o postępach w nauce, a także uzyskanych przez niego ocenach,

f) tryb konsultacji ucznia i rodzica z nauczycielem.

II. Warunki korzystania z systemu zdalnego nauczania

1. Korzystanie z usługi Microsoft Office 365 jest bezpłatne.

2. Warunkiem korzystania z usługi jest:

a. posiadanie statusu ucznia ZS-P w Radlinie, b. posiadanie adresu poczty elektronicznej ucznia,

c. założenie indywidualnego konta dla każdego ucznia, pozwalającego na dostęp do zajęć realizowanych online,

d. założone, indywidualne konta dla każdego z nauczycieli. Komunikacja ze szkołą i wymiana służbowych danych nie powinna odbywać się przez prywatne konta pocztowe nauczycieli.

e. akceptacja niniejszego regulaminu.

3. Szkoła wymaga od reprezentującego ucznia rodzica (opiekuna prawnego) podania danych do założenia konta w systemie zdalnego nauczania, ale tylko w zakresie niezbędnym do tego, aby to konto założyć.

4. Szkolny administrator/dostawca usługi przydziela konto, hasło i wysyła dane konfiguracyjne na adres poczty elektronicznej rodzica lub nauczyciela. Rodzic /

(3)

przedstawiciel prawny ucznia, konfigurują usługę zgodnie z instrukcją na stronie logowania. Podczas pierwszego logowania, użytkownik (Uczeń lub przedstawiciel) zobowiązany jest do zmiany hasła na nowe, znane tylko jemu.

5. Zaprzestanie świadczenia usług następuje:

a. z chwilą rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem, b. do 30 września roku, w którym uczeń ukończył szkołę,

c. do maksymalnie 2 tygodni od chwili opuszczenia szkoły z przyczyn innych niż ukończenie,

d. na pisemną, uzasadnioną prośbę przedstawiciela ustawowego skierowaną do Dyrektora Szkoły.

III. Narzędzia i zasady do prowadzenia bezpiecznej lekcji online

1. Zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość to zajęcia, które mogą być realizowane z wykorzystaniem materiałów w postaci elektronicznej takich jak:

a) materiały i funkcjonalności Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej udostępnione przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pod adresem www.epodreczniki.pl;

b) materiały dostępne na stronach internetowych urzędów i instytucji podległych temu ministerstwu lub przez niego nadzorowanych, w tym stronach internetowych:

Centralnej Komisji Egzaminacyjne i Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych;

c) materiałów prezentowanych w programach i na stronach internetowych telewizji i radia;

d) innych materiałów wskazanych przez nauczyciela (np. wydawnictw i portali edukacyjnych, instytucji kultury i sztuki itp.)

2. Podstawową formą kontaktu nauczyciela z uczniem i jego Rodzicami (opiekunami prawnymi) jest komunikator Microsoft Teams oraz e-dziennik.

3. Każdy nauczyciel tworzy zespół lub zespoły dla klasy lub klas, w których uczy.

4. Lekcje odbywają się zgodnie z tygodniowym planem zajęć stacjonarnych.

5. W celu przesłania uczniom zadań do wykonania nauczyciel w komunikatorze Microsoft Teams korzysta z zakładki „Zadania” lub „Notes zajęć/Zadanie domowe”. W przypadku używania innych narzędzi informuje o tym dyrektora szkoły i przygotowuje sprawozdanie z załączoną dokumentacją takich działań.

6. Lekcja on – line trwa 30 minut, z zastrzeżeniem że nauczyciel może przedłużyć lekcję do 45 minut, jeśli wymagają tego treści programowe wprowadzane na zajęciach.

7. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów mogą prowadzić wszystkie lekcje on-line.

Mogą także wybrać wariant 50% minimum, czyli 50% lekcji z tygodniowego przydziału godzin na daną klasę musi być zrealizowana za pomocą wideokonferencji, a pozostałe 50% realizować poprzez samodzielną pracę ucznia skontrolowaną potem na zajęciach on-line.

(4)

8. W lekcji mogą brać jedynie uczniowie z danej klasy, zidentyfikowani, podpisani imieniem i nazwiskiem. Nie mogą w niej uczestniczyć osoby postronne.

9. Właścicielem i prowadzącym lekcje jest nauczyciel i tylko on ma prawo do wyciszania uczestników i prezentowania swojego ekranu.

10. W systemie nauczyciel może jedynie publikować ogólne materiały edukacyjne, bez ujawniania jakichkolwiek danych osobowych uczniów lub rodziców (np.

„zamieszczam zestaw ćwiczeń logopedycznych dla Ani i Franka”). Linki do lekcji nie powinny być publikowane na stronie lub fanpage Szkoły.

11. Hasła do konta nie mogą być przekazywane osobom trzecim. Powinny być trudne do złamania, ale łatwe do zapamiętania.

12. Kamera powinna pokazywać tylko to, co faktycznie może być pokazane w trakcie lekcji. Dotyczy to także dzielenia ekranu.

IV. Zadania nauczyciela

1. Do podstawowych zadań nauczyciela należy:

a) organizowanie pracy z uczniami, informowanie ich o możliwym trybie pracy (formach i częstotliwości kontaktu, zakresie zadań, materiałach, terminie i formach indywidualnych konsultacji, terminach i formach oddawania prac itp., zasadach oceniania),

b) przekazywanie zakresu, treści i zadań do wykonania, które są dostosowane do możliwości psychofizycznych i technicznych uczniów.

2. Wiadomości i zadania od jednego nauczyciela (z jednego przedmiotu) powinny być przekazywane z zachowaniem równomiernego obciążenia ucznia w korelacji z innymi otrzymywanymi zadaniami z pozostałych przedmiotów.

3. Wychowawcy klas są zobowiązani do przeprowadzenia zajęć na temat bezpiecznej nauki w Internecie (w ramach kształcenia na odległość).

4. Prowadzona korespondencja z uczniami stanowi część dokumentacji przebiegu nauczania.

5. Wszyscy nauczyciele są zobowiązani raz w tygodniu uzupełnić dokumentację papierową w miejscu pracy tzn. w szkole.

V. Obowiązki Rodzica i Ucznia

1. Rodzic lub uczeń ma obowiązek założyć dziecku lub sobie konto mailowe w celu uzyskania dostępu do komunikatora Microsoft Teams.

2. Rodzic powinien zapewnić swojemu dziecku odpowiednie warunki do realizacji nauki z użyciem metod i technik kształcenia na odległość tj. dostępu do sieci internetowej oraz stanowiska pracy wyposażonego w komputer (laptop, tablet, smartphone itp.), klawiaturę, mysz, kamerę i mikrofon.

3. W razie problemów z zapewnieniem właściwych warunków do nauki zdalnej Rodzice, (prawni opiekunowie) niezwłocznie zgłaszają ten fakt wychowawcy klasy a wychowawca dyrektorowi, wspólnie z pedagogiem opracowują plan działań w celu poprawy efektywności pracy ucznia.

(5)

4. Rodzic ma obowiązek kontroli systematyczności udziału swojego dziecka w zajęciach i usprawiedliwiania ewentualnych nieobecności ucznia na dotychczasowych zasadach.

5. Uczeń ma obowiązek włączyć kamerę i mikrofon na prośbę nauczyciela.

6. Przesłane przez nauczyciela zadania uczeń wykonuje samodzielnie i przesyła wyniki swojej pracy poprzez aplikację Microsoft Teams. Odsyłane prace muszą być estetyczne i czytelne. Po uzgodnieniu z nauczycielem dopuszcza się inną formę przesyłania przez ucznia wykonanej pracy.

7. Uczeń jest zobowiązany do przesyłania wykonanych zadań w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Prace przesłane po terminie są oceniane na ocenę niedostateczną z możliwością poprawy.

8. W czasie lekcji on – line uczeń ma zakaz komunikowania się na czacie z innymi uczniami, zakłócania przebiegu lekcji, wyłączania głośników innym uczniom, filmowania, nagrywania dźwięku bez uprzedniej zgody nauczyciela itp. Niewłaściwe zachowanie na lekcjach będzie odnotowywane w e-dzienniku i ma wpływ na ocenę z zachowania.

VI. Ocenianie i informacja o postępach ucznia w nauce

1. Ocenianie uczniów w czasie kształcenia na odległość odbywa się zgodnie ze Statutem Szkoły oraz opracowanymi na jego podstawie przedmiotowymi zasadami oceniania. Jeśli nauczyciele dokonywali korekty zasad oceniania w związku ze zmianą systemu nauczania na zdalne, powinni o tym fakcie poinformować administratora strony internetowej szkoły i przesłać zaktualizowany PSO w celu zamieszczenia go w witrynie do informacji rodziców i uczniów.

2. Uwzględniając specyfikę niektórych przedmiotów nauczania, nauczyciel ma prawo do ustalenia kryterium oceny za wykonaną przez ucznia pracę, np. nieodesłanie pracy w terminie może skutkować obniżeniem oceny, nie wszystkie prace są na ocenę itp. O tym fakcie ma obowiązek poinformować uczniów przed wykonaniem przez nich danego zadania oraz wprowadzić taką informację do PSO.

3. Otrzymane przez ucznia oceny są niezwłocznie wpisywane do e – dziennika.

4. Konsultacje i informowanie Rodziców o postępach ucznia w nauce odbywa się po wcześniejszym umówieniu się z nauczycielem za pomocą e-dziennika. Kontakt z Rodzicem może odbyć się za pomocą komunikatora Microsoft Teams, e –dziennika, telefonu lub na terenie szkoły.

VII. Zindywidualizowane formy pracy

1. Dotyczy: zajęć rewalidacyjnych, konsultacji indywidualnych z pedagogiem/psychologiem oraz z nauczycielami przedmiotów wiodących (klasa VIII).

2. W uzgodnieniu terminu z rodzicem (opiekunem prawnym) zajęcia realizowane są online, za pośrednictwem platformy Teams lub w szkole.

(6)

VIII. Środki bezpieczeństwa dla miejsc i narzędzi wykorzystywanych do zdalnego nauczania

1. Przechowując dane na sprzęcie, do którego mogą mieć dostęp inne osoby, należy używać mocnych haseł dostępowych, a przed odejściem od stanowiska pracy urządzenie powinno zostać zablokowane. Zalecane jest także skonfigurowanie automatycznego blokowania komputera po pewnym czasie bezczynności, oraz założenie odrębnych kont użytkowników w przypadku korzystania z komputera przez wiele osób.

2. Gdy dane są przechowywane na urządzeniach przenośnych (np. pamięć USB), muszą być bezwzględnie szyfrowane i chronione hasłem, by zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.

3. Prowadzenie zajęć zdalnych może wymagać korzystania przez nauczyciela z poczty elektronicznej do kontaktu z uczniami lub rodzicami. Nauczyciel powinien prowadzić taką korespondencję ze służbowej skrzynki pocztowej, którą zapewnia mu dziennik elektroniczny.

W wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach i za zgodą Dyrektora Szkoły, dopuszcza się możliwość wykorzystania do celów służbowych prywatnej skrzynki pocztowej nauczyciela, jednak przy zachowaniu rozwagi i bezpieczeństwa.

4. Szczególną uwagę należy zwrócić na zabezpieczenie danych osobowych udostępnianych w przesyłanych wiadomościach. Zawsze przed wysłaniem wiadomości, należy upewnić się , czy niezbędne jest wysłanie danych osobowych, oraz że zamierza się wysyłać ją do właściwego adresata. Ponadto trzeba sprawdzić, czy w nazwie adresu e-mail adresata nie ma np. przestawionych lub pominiętych znaków tak, aby nie wysłać takiej wiadomości do osób nieupoważnionych. Podczas wysyłania korespondencji zbiorczej powinno się korzystać z opcji „UDW”, dzięki której odbiorcy wiadomości nie będą widzieć wzajemnie swoich adresów e-mail.

5. W przypadku korzystania z domowej sieci WiFi, należy upewnić się, że została ona skonfigurowana w sposób minimalizujący ryzyko włamania, w szczególności:

a. Korzystanie z Internetu powinno wymagać uwierzytelnienia, np. poprzez hasło, b. Hasło dostępu powinno składać się z co najmniej 8 znaków, w tym z dużych i

małych liter oraz cyfr i znaków specjalnych,

c. Jeśli to możliwe, należy zmienić login do panelu administracyjnego routera na własny.

d. Dostęp do panelu administracyjnego routera jest możliwy wyłącznie z urządzeń znajdujących się w sieci domowej,

6. Minimalne wymagania dla urządzenia w zakresie bezpieczeństwa:

a. Na urządzeniu jest legalne i aktualne oprogramowanie, b. Zostały włączone automatyczne aktualizacje,

c. Została włączona zapora systemowa,

d. Został zainstalowany i działa w tle program antywirusowy,

(7)

e. Zalogowanie do systemu wymaga uwierzytelnienia z wykorzystaniem indywidualnego loginu i hasła użytkownika,

f. Wyłączono autouzupełnianie i zapamiętywanie hasła w przeglądarce internetowej.

7. niedozwolone jest kształcenie na odległość w miejscach publicznych, jak kawiarnie (w tym internetowe), restauracje, galerie handlowe, gdzie osoby postronne mogłyby usłyszeć fragmenty rozmów lub zapoznać się z fragmentami zajęć.

8. Działaniami zabronionymi w pracy z usługą są:

a. wykorzystywanie usługi do wysyłania niechcianych wiadomości, b. udostępnianie treści objętych ochroną praw autorskich,

c. przechowywanie, udostępnianie, rozpowszechnianie treści i materiałów zabronionych i niezgodnych z prawem.

IX. Etykieta i zasady na lekcjach online

1. Przed każdymi zajęciami wyłączamy wszystko, co mamy na komputerze lub komórce.

To, co dzieje się w tle może rozpraszać i przeszkadzać w uczestnictwie w zajęciach.

2. Ekrany to teraz nasza klasa online – podobnie jak w szkole podczas lekcji, również tutaj NIE odzywamy się do siebie wulgarnie, nie wyśmiewamy innych, nie krytykujemy, nie obrażamy.

3. Logujemy się zawsze swoim imieniem i nazwiskiem, nie podszywamy się pod nikogo innego, nie zmieniamy nicków w czasie lekcji.

4. Link i hasło do lekcji online jest indywidualne dla każdej klasy. Dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników lekcji nie podajemy nikomu spoza klasy hasła dostępu do naszych zajęć.

5. Lekcji nie wolno nagrywać, fotografować, robić printscreenów i upubliczniać. Złamanie tej ważnej zasady wiąże się nie tylko wykluczeniem z lekcji, ale też z konsekwencjami prawnymi. Lekcję może nagrywać tylko nauczyciel. Powinien w tym czasie wyciszyć wszystkich uczniów oraz uprzedzić ich o tym.

6. Głos na zajęciach zabieramy po kolei. Jest to ustalone przez osobę, która prowadzi zajęcia lub przez ucznia - poprzez zgłoszenia się do odpowiedzi za pomocą odpowiedniego narzędzia.

7. Nie podnosimy na siebie głosu. Ani mówiąc przez komunikator, ani w trakcie aktywności na forach - NIE PISZ CAPS LOCKIEM.

8. Podczas posługiwania się czatem uczniowie dbają o kulturę języka oraz stosują się do zasad dobrego wychowania. Używają emotikonów, gifów, naklejek i memów jedynie za zgodą nauczyciela.

9. Na platformie uczniowie przechowują, udostępniają i tworzą jedynie pliki potrzebne na lekcji, podczas zajęć uruchamiają tylko pliki, programy i strony internetowe polecone przez nauczyciela.

10. Widzicie coś, co Was niepokoi? Reagujcie i informujcie o tym nauczyciela.

(8)

11. Zajęcia online wymagają od nas wszystkich skupienia. Szanujmy swój czas i koncentrujmy się na tym, co dzieje się na zajęciach. Jeśli zajęcia będą zakłócane, nauczyciel może wyciszać klasę i dać dostęp do mikrofonu tylko wskazanym uczniom.

12. Jeśli podczas lekcji online uczeń zbyt długo nie reaguje na wezwanie nauczyciela, ten ma prawo wpisać uczniowi nieobecność, która potem może być usprawiedliwiona przez rodzica.

13. Uczniowie nie są zobligowani do włączenia kamery podczas trwania całej lekcji online, ale powinni na każdą prośbę nauczyciela włączyć kamerę, choćby na chwilę w celu skontrolowania czy uczeń jest na lekcji.

X. Zasady prowadzenia dokumentacji szkolnej w czasie nauczania zdalnego

1. Nauczyciele prowadzą dokumentację procesu nauczania zgodnie z obowiązującymi przepisami:

dziennik elektroniczny jest uzupełniany na bieżąco każdego dnia,

inne dokumenty, np. notatki służbowe, protokoły mogą być tworzone zdalnie i przesyłane drogą elektroniczną.

2. Potwierdzeniem zrealizowanej lekcji zdalnej jest materiał gromadzony przez nauczyciela w aplikacji Teams oraz wpis w dzienniku elektronicznym.

3. W czasie lekcji zdalnych, nauczyciele odnotowują frekwencję na bieżąco w dzienniku elek- tronicznym.

4. Odnotowaniem w dzienniku elektronicznym i kalendarzu Teams sprawdzianu, kartkówki czy innej formy sprawdzania wiedzy uczniów.

5. Zamieszczaniem w module zadań domowych terminów wykonania prac zarówno w dzien- niku elektronicznym jak i aplikacji Teams.

XI. Postanowienia końcowe

1. Użytkownicy przyjmują do wiadomości, że usługa może być monitorowana celem zapew- nienia jej bezpieczeństwa i nienaruszalności prawa.

2. Działania użytkownika naruszającego postanowienia niniejszego regulaminu mogą skutko- wać czasowym lub bezterminowym blokowaniem usługi, a także odpowiedzialnością prawną.

3. Reklamacje, uwagi, komentarze oraz pytania dotyczące działania serwisu należy zgłaszać do Dyrektora Szkoły na jego adres poczty elektronicznej: spradlin@interia.pl

4. Szkoła zastrzega sobie prawo zmiany niniejszego regulaminu w dowolnej chwili.

O zmianach użytkownicy zostaną poinformowani drogą e-mailową .

5. W sprawach nieuregulowanych niniejszym regulaminem zastosowanie mają przepisy prawa powszechnie obowiązującego.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Na początku roku szkolnego wychowawca klasy, na podstawie protokołu, którego wzór stanowi Załącznik nr 2 do Regulaminu, pobiera z Biblioteki podręczniki, materiały edukacyjne

w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu

Dyrektor szkoły, placówki podejmuje decyzję o zawieszeniu zajęć stacjonarnych na określony czas i wprowadzeniu w całej szkole kształcenia na odległość

6) rozwijanie zainteresowań i uzdolnień dzieci oraz stwarzanie warunków dla wykazania ich zamiłowań i uzdolnień;. Nadzór pedagogiczny nad pracą świetlicy sprawuje dyrektor

Podstawą przyznania pomocy socjalnej finansowanej z Funduszu jest wniosek (wraz z klauzulą informacyjną RODO) osoby uprawnionej, poparty jej oświadczeniem o sytuacji

W terminie 7 dni od dnia podania do publicznej wiadomości listy dzieci przyjętych i nieprzyjętych, rodzic dziecka może wystąpić do komisji rekrutacyjnej z wnioskiem o

 po powrocie do szkoły i pracy w systemie stacjonarnym wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniami oraz (dotyczy to młodszych uczniów) wywiad z rodzicami /

Uczniowie powinni mieć dostęp do sieci Internet oraz urządzeń umożliwiających połączenie z nim, wyposażonych w ekran, klawiaturę oraz mysz lub inne urządzenie