ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
S e r i a : TRANSPORT z . 6 Nr k o l . 908
1988
M arek FLĘKIEWICZ J a c e k MAĆKOWSKI
PRÓBA OKREŚLENIA CYKLU JEZDNEGO
ODZWIERCIEDLAJĄCEGO WARUNKI RUCHU W KATOWICACH
S t r e s z c z e n i e . N i n i e j s z y a r t y k u ł p r z e d s ta w ia w y n ik i a n a l i z y , k t ó r e j ce le m b y ło o p ra c o w a n ie z a s tę p c z e g o je d n e g o c y k lu r e p r e z e n t u j ą c e g o wa
r u n k i r u c h u w o b s z a r z e GOP~u.
P o d staw ę do opracow ania* t e s t u s t a n o w i ły p r z e b i e g i p r ę d k o ś c i ja z d y V w z a l e ż n o ś c i od c z a s u ja z d y t , k t ó r e o trzy m an o w r e z u l t a c i e badań drogow ych p rz e p ro w a d z o n y c h w l a t a c h 1979 - 1984 p r z e z I n s t y t u t T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j .
S p o śró d z n a c z n e j i l o ś c i d an y ch w ybrano t e , k t ó r e u zy sk a n o w ykorzy
s t u j ą c ja k o o b i e k t b ad a ń sam ochód m a rk i PF 1 2 5 p . O p racow ując c y k l wy
o d rę b n io n o c h a r a k t e r y s t y c z n e e ta p y ja z d y w r u c h u m ie js k im i w ykorzy
s t u j ą c z a s a d y a n a l i z y s t a t y s t y c z n e j o k r e ś lo n o i c h u d z i a ł y w całym a n a lizo w an y m p r z e b i e g u . Tym samym m ożliw e b y ło p r z y j ę c i e w stę p n e g o k s z t a ł t u dwóch c z ę ś c i c y k l u . D a ls z a a n a l i z a p o z w o liła na z a p ro p o n o w an ie o - s t a t e c z n e g o k s z t a ł t u c y k lu je z d n e g o d la warunków r u c h u m i e js k ie g o . C ykl t e n może byó w y k o rzy sty w an y do o cen y s k a ż e n ia p o w ie tr z a p r z e z s a m ochody, j a k ró w n ie ż u m o ż liw ia p ro w a d z e n ie te o r e t y c z n y c h ro z w a ż a ń do
ty c z ą c y c h o b n iż e n ia z u ż y c ia p a li w a .
A n a liz y s t a t y s t y c z n e p rzep ro w a d z o n o w y k o r z y s tu ją c e l e k t r o n i c z n ą te c h n i k ę o b li c z e n io w ą .
1 . Wstęp
W i n s t y t u c i e T r a n s p o r tu Samochodowego P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j prow adzone s ą od k i l k u l a t b a d a n ia d o ty c z ą c e m o ż liw o ś c i o b n iż e n i a z u ż y c ia p a li w a p r z e z p o ja z d y sam ochodow e.
Z a k re s ty c h b ad a ń obejm ow ał ró w n ie ż o k r e ś l e n i e czy n n ik ó w d e c y d u ją c y c h o w ie lk o ś c i zużyw anego p a liw a p r z e z sam ochody e k s p lo a to w a n e w w aru n k ach ru c h u m i e js k ie g o , ze szcz e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m s i e c i d ro g o w ej K atow ic i s ą s i e d n ic h a g lo m e r a c j i GOP-u.
B a d a n ia drogow e p rz e p ro w a d z o n e w ram ach te g o z a g a d n i e n ia m ia ły m iędzy innym i na c e l u o tr z y m a n ie z a p is u zm ian c h w ilo w e j p r ę d k o ś c i ja z d y V [km / h ] , chw ilow ego z u ż y c ia p a liw a qv [cm^] w z a l e ż n o ś c i od c z a s u ja z d y t [s] .
Z naczna i l o ś ó z e b ra n y c h p o d c z a s b ad a ń danych u m o ż liw iła p r z y s t ą p i e n i e do o p ra c o w a n ia z a s t ę p c z e g o c y k lu je z d n e g o , k t ó r y może być w y k o rz y s ta n y n p . do oceny s k a ż e n i a p o w ie tr z a p r z e z sam ochody p o r u s z a j ą c e s i ę na o b s z a r z e GOP-u.
P onadto z n ajo m o ść c y k lu Je z d n e g o c h a r a k t e r y s t y c z n e g o d l a danego o b s z a r u
M. F le k l e w lc z , J . Maćkowski
u m o ż liw ia p rz e p r o w a d z e n ie t e o r e t y c z n y c h ro z w a ż a ń n a d m o ż liw o śc ia m i o b n iż e n i a z u ż y c ia p a l i w a .
2 . W arunki b ad a ń
B a d a n ia d ro owe p rz e p ro w a d z o n o na d z i e s i ę c i u w ybran y ch t r a s a c h p o m ia ro wych w p o r a c h d n ia o b e jm u ją c y c h g o d z in y s z c z y t u p o ra n n e g o , p o łu d n io w e g o i p o p o łu d n io w e g o .
Wyboru t r a s pom iarow ych dokonano na p o d s ta w ie a n a l i z y s i e c i d ro g o w e j m ia
s t a K a to w ic , p a n u ją c e g o na n i e j n a t ę ż e n i a o r a z u w z g lę d n ia ją c J e j p r z e p u s t o w o ść . S zczeg ó ło w y o p i s w y b ran y ch t r a s pom iarow ych z a m ie sz c z o n o w p r a c y [ i j . N a to m ia s t na ry s u n k u 1 p r z e d s ta w io n o i c h p r z e b i e g .
T r a s y pom iarow e p r z e j e ż d ż a n e by y s p e c j a l n i e o p rzy rząd o w an y m i sam ochoda
mi badaw czym i m a rk i PF 125p 1 5 0 0 . O p rz y rz ą d o w a n ie samochodów badaw czych p r z e d s ta w io n o r ó w n ie ż w p r a c y [i] .
Samochody badaw cze pro w ad zo n e b y ły p r z e z k i l k u k ie ro w c ó w , k t ó r z y p r z e j e ż d ż a l i k a ż d ą z t r a s pom iarow ych d w u k ro tn ie w obu k i e r u n k a c h . S posób p r o w a d z e n ia sam ochodu nazw ano umownie "n o rm aln y m ", t z n . k ie r o w c a u trzy m y w ał sam ochód w s t r u m i e n i u r u c h u , b e z z b ę d n y c h p r z y s p i e s z e ń 1 o p ó ź n ie ń .
W t r a k c i e b a d ań k ie r o w c y to w a r z y s z y ła d ru g a o so b a o b s ł u g u ją c a a p a r a t u r ę p o m iaro w ą.
Ogółem p r z e j e c h a n o w r u c h u m ie js k im p o n ad 1500 km.
3 . A n a liz a s t a t y s t y c z n a o trz y m a n y c h wyników
W w yniku p rz e p ro w a d z o n y c h b ad a ń u z y sk a n o z a p i s f u n k c j i V = f ( t ) , k t ó r y in fo rm o w a ł o c h a r a k t e r z e ru c h u na t r a s a c h po m iaro w y ch . P rę d k o ś ć w c z a s i e b a d a ń b y ł a n otow ana z c z ę s t o t l i w o ś c i ą 1 s e k u n d y .
W c e l u u ł a t w i e n i a a n a l i z y p o d z ie lo n o p r z e j e c h a n e t r a s y pom iarow e na o k r e sy t r w a j ą c e od r o z p o c z ę c i a ja z d y z a tr z y m a n i a p o ja z d u . N a s tę p n ie poddano a - n a l i z i e p r z e b i e g i p r ę d k o ś c i w p o s z c z e g ó ln y c h c y k la c h . Notowano c h a r a k t e r zm ian p r ę d k o ś c i ( k o l e j n o ś ć zm ian p r ę d k o ś c i m aksym alnych i m in im a ln y c h w p o s z c z e g ó ln y c h c y k la c h i i c h w a r t o ś c i ) , ś r e d n i c z a s ja z d y z p o sz c z e g ó ln y m i p r ę d k o ś c ia m i, c z a s t r w a n i a p o je d y n c z e g o c y k lu o r a z c z a s p o s t o j u m ięd zy cy
k la m i ( b i e g j a ł o w y ) . W t a b e l i 1 podano p r z y k ł a d p o c z ą tk o w e j a n a l i z y p r ę d - k o ś c io w o - c z a s o w e j, ja k im z a s t ą p i o n o p r z y u ś r e d n i a n i u z a p i s p r ę d k o ś c i r z e c z y w i s t e j na j e d n e j z t r a s p o m iaro w y ch .
Na p o d s ta w ie a n a l i z y wyijików można b y ło dokonać p o d z i a ł u c y k l i na dw ie g r u p y o d p o w ia d a ją c e c h a r a k te r o w i r u c h u m i e j s k i e g o .
1) W p ierw szy m p rz y p a d k u n a s t ę p u j e r o z p ę d z e n i e p o ja z d u od p r ę d k o ś c i 0 km /h do p ew n ej o k r e ś l o n e j p r ę d k o ś c i , j a z d a p r z e z o k r e ś l o n y c z a s z t ą p rę d k o ś c i ą i j e j sp a d e k do z e r a . C ykle t e t r w a j ą sto su n k o w o k r ó tk o — o k o ło
■30 s e k .
P ró b a o k r e ś le n ia c y k lu J ezd n eg o .
65
m i m ł J O E
R y s . 1 . P r z e b i e g t r a s pom iarow ych
T a b e la 1 . P r z y k ła d a n a l i z y p rę d k o ś c io w o -c z a s o w e j t r a s y p o m iaro w ej
( c h a r a k t e r y s t y k a p o je d y n c z y c h c y k l i )
66 ____ M. F le k i e w i c z , J . Maćkowski
Nr c y k lu
C h a r a k te r y s t y k a zm ian p r ę d k o ś c i V (km /h) w n a w ia s a c h podano c z a s J a z d y z d a n ą p r ę d
k o ś c i ą [s]
Czas tr w a n i a c y k lu
W
C zas p o s t o j u m ię
dzy c y k l a mi
W
1 2 3 4
1 0 ; 3 8 , 9 ( 8 ) ; 0 ; 41 9
2 0 ; 4 2 , 6 ( 3 ) ; 0 ; 30 34
3 0 ; 4 3 , 3 ( 5 ) ; 1 5 , 8 ( 3 ) ; 3 4 , 5 ( 7 ) ; 0 ; 62 13
4 0 ; 1 9 , 1 ( 1 ) ; 9 , 2 ( 1 ) ; 1 6 , 5 ( 1 ) ; 0 ; 36 6
5 0 ; 8 , 9 ( 1 ) ; 0 ; 5 15
6 0 ; 5 4 , 1 ( 1 ) ; 0 ; 44 5
7 0 ; 6 2 , 8 ( 3 ) ; 0 ; 54 3
8 0 ; 4 2 , 5 ( 1 9 ) ; 2 8 , 5 ( 2 ) ; 4 0 , 5 ( 7 ) ; 2 2 ,8 ( 1 0 ) ;
3 9 , 4 ( 7 ) ; 1 9 , 9 ( 4 ) ; 4 4 , 2 ( 1 0 ) ; 0 ; 181 17
9 0 ; 5 6 ,7 ( 1 3 ) ; 9 , 5 ( 5 ) ; 5 8 , 0 ( 6 ) ; 3 , 5 ( 3 ) ;
7 1 ,3 ( 1 2 ) ; 0 ; 247 8
10 0 ; 2 6 , 5 ( 4 ) ; 0 ; 41 69
11 0 ; 3 6 , 0 ( 3 ) ; 2 5 , 0 ( 5 ) ; 4 1 , 5 ( 2 2 ) ; 1 , 1 ( 3 ) ;
1 1 ,8 ( 2 ) ; 0 ; 99 52
12 0 ; 6 3 , 0 ( 2 4 ) ; 0 ; 87 5
13 0 ; 5 9 , 6 ( 8 ) ; 2 2 , 7 ( 3 ) ; 6 0 , 8 ( 8 ) ; 3 5 , 3 ( 7 ) ; 5 8 , 0 ( 5 ) ; 2 7 , 9 ( 1 2 ) ; 4 0 , 0 ( 8 ) ; 7 , 5 ( 1 ) ;
2 2 , 1 ( 3 ) ; 0 ; 176 15
14 1 1 ,2 ( 1 4 ) ; 0 ; 29 17
15 0 ; 2 1 , 4 ( 5 ) ; 0 ; 21 23
16 0 ; 2 0 , 0 ( 3 ) ; 0 ; 12 38
17 0 ; 4 5 , 8 ( 1 2 ) ; 1 2 , 0 ( 3 ) ; 2 3 , 2 ( 5 ) ; 1 3 ,0 ( 2 ) ;
3 4 ,1 ( 1 5 ) ; 2 3 , 3 ( 5 ) ; 3 7 , 8 ( 1 5 ) ; 0 ; 122 5
18 0 ; 2 7 , 0 ( 6 ) ; 0 ; 20 35
19 0 ; 3 7 , 2 ( 7 ) ; 1 3 , 0 ( 2 ) ; 3 8 , 5 ( 9 ) ; 0 ; 52 4
20 0 ; 3 6 , 4 ( 3 ) ; 1 0 , 0 ( 3 ) ; 2 5 , 0 ( 1 ) ; 0 ; 26 6
21 0 ; 3 9 , 5 ( 1 0 ) ; 0 ; 41 2
p ró b a o k r e ś l e n i a c y k lu j e z d n e g o . . . _________ 67
2 ) W d r u g i e j g r u p i e w y s tę p u ją c y k le d ł u ż s z e c h a r a k t e r y z u j ą c e s i ę w yraźnym i zm ianam i p r ę d k o ś c i w c z a s i e r u c h u p o ja z d u . I l o ś ć zm ian p r ę d k o ś c i ( p r z y s p i e s z e n i a i ham ow ania p o ja z d u ) J e s t w w ię k s z o ś c i przypadków w p ro s t p r o p o r c j o n a l n a do c z a s u tr w a n ia J a z d y .
Do p ie r w s z e j g ru p y z a sz e re g o w a n o 38 c y k l i o łącz n y m c z a s i e J a z d y równym 1089 s . Do d r u g i e j g ru p y z a li c z o n o 46 c y k l i o łącz n y m c z a s i e J a z d y 7871 s . Na r y s - 2 p o k azan o p r z y k ł a d s c h e m a ty c z n ie n a n ie s io n y c h na s i e b i e c y k l i z a lic z o n y c h do g ru p y p i e r w s z e j z u w z g lę d n ie n ie m c z a s u i c h tr w a n i a i u ś r e d n i o nych o s ią g a n y c h p r ę d k o ś c i .
t [ s ] Rys. 2 . C ykle z a l i c z o n e do g ru p y I z u w z g lę d n ie n ie m c z a s u i c h - t r w a n i a i u -
ś r e d n io n ą w a r t o ś c i ą p r ę d k o ś c i
C ała a n a liz o w a n a t r a s a z o s t a ł a p r z e j e c h a n a w c z a s i e 10390 s , c z y l i ś r e d n ia p rę d k o ś ć ja z d y w y n o s iła 2 8 ,9 km /h . C a łk o w ity c z a s p o s t o j u na b ie g u Jałowym w y n o s ił 1430 s i s t a n o w i ł 1 3 ,7 # c a łk o w ite g o c z a s u p r z e j a z d u t r a s y .
P oniew aż w s tę p n a a n a l i z a wyników d a ł a p o d sta w ę do p o d z i a ł u c y k l i na dw ie sru p y , p r z y p r o j e k to w a n iu c y k lu Je z d n e g o z a ło ż o n o w y stę p o w a n ie dwóch f a z o d d z ie lo n y c h od s i e b i e p r a c ą s i l n i k a na b ie g u jało w y m . W p ro je k to w a n y m c y -
68 M. F le k i e w lc z , J . Maćkowski k l u ś r e d n i c z a s ja z d y w ed łu g sc h e m a tu z a lic z o n e g o do g ru p y I w y n o s ił 20 s
(1 0 8 9 s 1 38 c y k l i ) , a do g ru p y II- 171 s (7871 s i 46 c y k l i ) . P o n iew aż c z a s p r a c y n a b ie g u jałow ym s t a n o w i ł 1 3 ,7% c a łk o w ite g o c z a s u J a z d y , p r z y j ę t o , że w p ro je k to w a n y m c y k lu łą c z n y c z a s p r a c y na b ie g u jałow ym rów na s i ę 30 s . P r z y j ę t o r ó w n ie ż , że c z a s p r a c y n a b ie g u Jałowym m ięd zy dwiema fa z a m i wyno
s i 17 s . N a to m ia s t p o d z i a ł p o z o s t a ł e g o c z a s u p r a c y sam ochodu na b ie g u J a ł o wy® 13 s z o s t a ł p r z y j ę t y n a p o d s ta w ie a n a l i z y norm y ECE-15. C a łk o w ity c z a s ja z d y w p ro je k to w a n y m c y k lu jezdnym w y n o s ił 230 s .
G r a f i c z n i e p r z e b i e g czasow y p ro je k to w a n e g o c y k lu p r z e d s ta w io n o na r y s . 3 .
b . J . I c y k l b . J . I I c y k l b . J .
Bs 2 9 s 17s 171s 5 s
2 3 0 s
R y s. 3 . P r z e b j e g p ro je k to w a n e g o c y k lu
4 . A n a liz a c h a r a k t e r y s t y k r o z p ę d z a n i a 1 ham ow ania
W c e l u o p ra c o w a n ia c y k lu je z d n e g o u ło ż o n o p ro g ra m d l a m aszyny c y f r o w e j O dra s e r i i 1 3 0 0 . Celem p ro g ram u n a p is a n e g o w J ę z y k u A lg o l 1900 b y ło o b l i c z e n i e :
1) c h a r a k t e r y s t y k r o z p ę d z a n i a , 2 ) c h a r a k t e r y s t y k ham ow ania,
3 ) ś r e d n i e j p r ę d k o ś c i ja z d y na p o s z c z e g ó ln y c h b i e g a c h .
Próba o k r e ś l e n i a c y k lu J e z d n e g o ..
Tabel « 2 C h a r a k te r y s t y k a r o z p ę d z a n i a
Czas W
P rę d k o ś ć [km/h]
P r z y s p i e s z e n i e [m /s]
L ic z b a c y k l i b r a n y c h pod w a g ę p r z y o b l i c z e n i a c h
1 2 ,6 6 0 ,7 8 84
2 6 ,6 9 5 1 ,1 2 84
3 1 0 ,1 0 ,9 5 81
4 1 3 ,6 5 0 ,9 9 74
5 1 6 ,1 4 0 ,6 9 67
6 1 8 ,2 8 5 0 ,6 0 60
7 2 0 ,7 4 0 ,6 8 53
8 2 2 ,5 0 ,4 9 51
9 2 4 ,2 8 0 ,4 9 44
10 2 6 ,4 3 0 ,5 5 42
11 2 8 ,9 . 0 , 5 5 40
12 3 0 ,9 2 5 0 ,5 6 37
13 3 2 ,7 7 5 0 ,5 1 34
14 3 4 ,6 9 0 ,5 3 30
15 3 6 ,1 6 5 0 ,4 1 29
16 3 8 ,9 6 0 ,7 7 25
17 3 9 ,0 3 5 0 ,0 2 21
18 4 1 ,3 4 0 ,6 4 19
19 4 1 ,6 8 5 0 ,1 18
20 4 2 ,6 0 ,2 5 15
21 4 3 ,5 7 0 ,2 7 15
22 4 5 ,6 1 5 0 ,5 9 13
23 4 7 ,8 5 0 ,6 2 12
24 4 8 ,4 1 0 ,1 6 8
25 4 9 ,8 0 ,3 9 7
26 5 0 ,5 2 0 , 2 5
27 5 2 ,2 3 0 ,4 7 3
28 5 3 ,0 6 0 ,2 3 2
29 5 3 ,9 6 0 ,2 5 2
30 5 6 ,1 0 , 6 1
31 5 7 ,0 7 5 0 ,4 4 1
32 6 0 ,1 0 ,6 7 1
33 6 2 ,3 0 ,6 1 1
70 M. F le k le w ic z , J . Maćkowski T a b e la 3 C h a r a k te r y s ty k a ham ow ania
Czas W
P rę d k o ś ć [km/h]
P r z y s p i e s z e n i e [m/s]
L ic z b a c y k l i b r a n y c h pod uwagę p r z y o b l i c z e n i a c h
1 2 ,7 4 - 0 ,7 6 71
2 6 ,3 5 - 1 , 0 56
3 1 0 ,7 5 5 - 1 ,2 2 47
4 15,11 -1 ,2 1 41
5 1 9 ,4 5 5 - 1 ,2 0 36
6 2 2 ,8 5 - 0 ,9 5 32
7 2 6 ,1 2 5 - 0 ,9 1 29
8 2 8 ,8 8 - 0 ,7 6 25
9 3 2 ,7 2 5 - 1 ,0 7 20
10 3 6 ,1 5 5 - 0 ,9 5 17
11 3 8 ,4 6 - 0 ,6 4 10
12 4 0 ,5 7 5 - 0 ,5 3 7
13 4 1 ,9 4 - 0 ,3 8 4
14 4 4 ,5 5 - 0 ,7 2 3
15 4 8 ,4 5 - 1 ,0 8 2
16 5 1 ,4 1 5 - 0 ,8 2 2
17 5 1 ,6 5 - 0 ,0 6 2
C h a r a k t e r y s t y k i r o z p ę d z a n i a i ham ow ania z o s t a ł y o b li c z o n e p r z y z a ł o ż e n i u n a s t ę p u j ą c y c h warunków:
1) O b lic z e n ie c h a r a k t e r y s t y k i r o z p ę d z a n i a J e s t zak o ń c z o n e w m om encie, gdy p r ę d k o ś ć w c ią g u 4 k o le j n y c h sek u n d n i e w z r a s t a w ię c e j n i ż 0 , 5 [km /s]
g dy n a s t ą p i sp a d e k p r ę d k o ś c i w c ią g u 1 s w ię k s z y n i ż 1 ,6 [km /s] .
2 ) C h a r a k te r y s t y k a ham ow ania j e s t o b li c z o n a od c h w i l i , gdy sp a d e k p r ę d k o ś c i j e s t w ię k s z y n i ż 0 , 5 [km/s] .
Na p o d s ta w ie c z ę ś c i e j w y m ienionych z a ło ż e ń o trzy m an o c h a r a k t e r y s t y k i r o z p ę d z a n ia 1 ham ow ania, p rz e d s ta w io n e w t a b e l a c h 2 1 3 o r a z na r y s u n k a c h 4 1 5 . Na r y s . 4 w y ra ź n ie w id o c z n e s ą dwa p u n k ty z a ła m a n ia c h a r a k t e r y s t y k i r o z p ę d z a n ia w y s tę p u ją c e p r z y p r ę d k o ś c ia c h o k . 17 km /h i 39 [km/h] , co zw iązan e b y ło ze zm ian ą b ieg ó w z I n a I I i z I I n a I I I . N a to m ia s t z r y s . 5 .w y n ik a, że p r z y hamowaniu zm ian a bieg ó w w y stę p o w a ła p r z y p r ę d k o ś c i o k . 32 [k m /h ].
W c e l u u ł a t w i e n i a o b l i c z e ń p rę d k o ś ć ja z d y p o d z ie lo n o n a 9 p r z e d z i a łó w s t o p n i u j ą c co 5 [km /h] , o k l a s y f i k a c j i do o d p o w ied n ieg o p r z e d z i a ł u decydo
w a ła p o d c z a s o b l i c z e ń d ru g a p rę d k o ś ć Vn+1* Również w śró d p r z y s p i e s z e ń wy
o d rę b n io n o 9 p r z e d z i a ł ó w . P r z y j ę c i e w a r t o ś c i p r z y s p i e s z e ń b y ło k o n sek w en cją u p r a s z c z a ją c e g o z a ł o ż e n i a , że p r ę d k o ś ć s t a ł a ma m ie js c e w te d y , gdy r ó ż n i c a dwóch k o l e j n y c h z a r e j e s t r o w a n y c h p r ę d k o ś c i m ie ś c i s i ę w g r a n i c a c h od - 0 , 5 [km/h] do + 0 ,5 [km/h] w c ią g u 1 s . N a s tę p n e p r z e d z i a ł y tw o rz o n o s y m e try c z n ie
P ró b a o k r e ś l e n i a c y k lu J e z d n e g o . 71 w o b ie s t r o n y . W t a b e l i 4 p rz e d s ta w io n o p ro c e n to w e w y n ik i c z a s u o k r e ś l a j ą cego p r z y s p i e s z e n i e , z Ja k im b a d a n y sam ochód p o r u s z a ł s i ę w o d p o w ie d n ic h p r z e d z i a ł a c h p r ę d k o ś c i .
R ys. 4 . C h a r a k te r y s t y k a r o z p ę d z a n ia
«. Flekie w ic z , J. Maćkowski
16 12 8 4. 0
t [s]
K ys. t>. C h a r a k te r y s t y k a ham ow ania
K l a s y f i k a c j a r ó ż n i c p r ę d k o ś c i (Vn+1 - Vn ) do g ru p p r ę d k o ś c io w o - p r z y s p ie s z e n io w y c h w u j ę c i u procentow ym
Tabela 4
" [m /s2]
V [ k m / h j ' ' ^ < ^
- 1 $ ' -1 T
r - 0 ,6 9 - 0 ,6 9 r
f - 0 ,4 2 - 0 ,4 2 t
f - 0 ,1 4
- 0 ,1 4 ż
i 0 ,1 4 0 ,1 4 fO ,4 2 0 ,4 2 * 0 ,6 9 0 ,6 9 f 1 > 1
0 - 5 0 ,7 3 1 0 ,4 3 3 0 ,6 8 9 1 ,0 5 9 0 ,8 3 7 0 ,6 5 4 0 ,3 3 7 0 ,2 2 1 0 ,1 6 4
5 - 1 5 1 ,1 9 3 0 ,5 2 0 ,6 2 6 1 ,4 2 4 2 ,4 9 5 0 ,9 7 2 0 ,6 5 4 0 ,7 5 1 1 ,1 3 6
15 - 25 1 ,4 3 4 0 ,7 7 1 ,1 6 5 2 ,1 9 5 3 ,1 0 9 1 ,5 4 1,011 1 ,1 1 6 1 ,3 8 6
25 - 35 1 ,0 3 9 * 0 ,9 1 4 1 ,5 9 8 2 ,5 2 2 3 ,6 5 7 1 ,9 0 6 1 ,0 4 9 0 ,9 8 2 1 ,6 0 7
35 - 45 0 ,6 7 4 0 ,8 3 7 2 ,1 5 6 3 ,5 6 6 ,9 2 3 ,6 2 8 1 ,9 8 3 1 ,0 4 9 0 ,8 7 6
45 - 55 0 ,2 6 0 ,5 4 9 0 ,9 3 2 ,4 0 6 5 ,3 9 2 ,4 4 5 1 ,0 6 8 0 ,6 8 3 0 ,4 3 3
5 5 - 6 5 0 ,0 3 8 0 ,1 9 2 0 ,3 1 8 0 ,9 4 2 ,5 5 1 ,0 7 9 0 ,3 9 5 0 ,2 0 1 0 ,0 9 6
65 - 75 0 ,0 1 9 . 0 , 0 7 6 ■ 0 ,0 2 8 0 ,2 1 2 0 ,5 9 7 0 ,2 7 0 ,1 0 5 0 ,0 3 8 0 ,0 0 9
75 0 ,0 0 9 0 ,0 1 8 0 0 0 ,0 3 8 0 ,0 4 8 0 ,0 1 8 0 ,0 0 9 0 ,0 0 9
Próba określeniacykluJezdnego
74 M. Flekiewicz, J. Maćkowski 5 . Opra c o w a n ie I c z ę ś c i cyk?.u je z d n e g c
O pracow anie p ie r w s z e j c z ę ś c i c y k lu , o d c in k a 2 9 -s ek u n d o w eg o , p rz e p r o w a dzono w dwóch e ta p a c h . W pierw szy m e t a p i e na p o d s ta w ie d an y ch z t a b . 1 o b l i czono i l o ś ć z w ią z a n y c h z w ystępow aniem ró ż n y c h zm ian p r ę d k o ś c i o r a z czasem J a z d y z d a n ą p r ę d k o ś c i ą . Wyniki t e j a n a liz y , p r z e d s ta w io n o w t a b e l i 5 . Wyko
r z y s t u j ą c w y n ik i z a w a r te w t e j t a b e l i można b y ło dokonać p o d z ia ł u p r ę d k o ś c i na dw ie z a s a d n i c z e g ru p y :
1) zm iana p r ę d k o ś c i od 0 do 10 [km/h] w y n o s iła 4 0 # c a ł k o w i t e j i l o ś c i z d a r z e ń ,
2) zm iana p r ę d k o ś c i od 0 do p r z e d z i a ł u 20 - 40 [km/h] w y n o s iła 4 2 # c a łk o w i
t e j i l o ś c i z d a r z e ń .
T a b e la 5 O k r e ś l e n ie i l o ś c i w y stę p o w a n ia r ó ż n y c h zm ian p r ę d k o ś c i od 0 do Vn Zmiana p r ę d k o ś c i od 0
do Vn [km /s]
C zas ja z d y z d a n ą p r ę d k o ś c i ą V_
W n
I l o ś ć w y s tą p i e n ia d a n e j zm iany p r ę d k o ś c i
Ot 5 3 / 2 / 2 / 3 / 2 / 3 / 3 / 7 . 15 - 40 #
0 f 10 1 / 1 4 / 3 / 1 4 / 3 / 3 / 7 / 4 / 8 J
0 r 15 0
0 t 20 S / 3 / 4 / 3 /
0 T 25 6 / 4 / 1 5 / ■ 3 |4 l
0 ? 30 5 / 1 0 / 2 3 / 3 /
4
► 1 6 - 4 2 #• 0 + 3 5o •1* O 8 /
1
8 / 3 / 1 0 / 3 / 4 j
0 f 45 0
0 r 50 7 / 2 0 / 2
0 r 55 1 / 1
- 7 - 1 8 #
0 t 60 1 0 / 3 / 2
0 t 65 2 4 /2 2 / 2
0 r 75
P o z o s t a ły c h 7 przypadków s ta n o w ią c y c h 18# u w z g lę d n io n o p r z y opracow yw aniu d r u g i e j c z ę ś c i c y k lu je z d n e g o .
W d ru g im e t a p i e p r o je k to w a n ia p ie r w s z e j c z ę ś c i c y k lu na p o d s ta w ie dan y ch z t a b e l i 5 c h a r a k t e r y s t y k i r o z p ę d z a n ia i ham ow ania, r y s . 4 1 5 o r a z p r z y w y k o rz y s ta n iu d an y ch z t a b e l i 4 opracow ano p ie r w s z ą c z ę ś ć t e s t u , k t ó r ą p rz e d s ta w io n o na r y s . 6
.
owftia o k r e ś l e n i a c y k lu j e z d n e g o . . » 75
6 . O p ra c o w a n ie IX c z ę ś c i c y k l u J e z d n e g o
O p ra c o w a n ie d r u g i e j c z ę ś c i c y k l u je z Ą n e g o o d c i n k a 1 7 1 -se k u n d o w e g o p r z e pro w ad zo n o o p i e r a j ą c - ; s i ę n a 4 6 c y k l a c h .
W c e l u o k r e ś l e n i a p o c z ą t k o w e j c h a r a k t e r y s t y k i r u c h u p o s t ą p i o n o p o d o b n ie j a k w p u n k c i e 5 . W t a b e l i 6 p r z e d s t a w i o n o a n a l i z ę z m ia n p r ę d k o ś c i i c z a s u ja z d y z d a n ą p r ę d k o ś c i ą . Na p o d s t a w i e w yników p r z e d s t a w i o n y c h V t a b e l i 6 w yznaczono p i e r w s z y c h a r a k t e r z m ia n p r ę d k o ś c i 0 f 4 0 [km /h] ? 20 [km /h] b ę d ący p r z y b l i ż o n y m o d z w i e r c i e d l e n i e m r z e c z y w i s t e g o c h a r a k t e r u j a z d y .
W c e l u o k r e ś l e n i a d a l s z e j c h a r a k t e r y s t y k i c y k l u je z d n e g o o k r e ś l o n o i l o ś ć w y s tę p o w a n ia r ó ż n y c h z m ia n p r ę d k o ś c i w c i ą g u c a ł e g o o k r e s u t r w a n i a b a d a n y c h c y k l i . P r z y k ł a d y a n a l i z y d l a k l a s y f i k a c j i p r z y r o s t ó w p r ę d k o ś c i p r z e d s t a w i o no w t a b . 7 . N a t o m i a s t w t a b . 8 p r z e d s t a w i o n o c z a s y j a z d y z o d p o w ie d n im i p r z y s p i e s z e n i a m i w z a ł o ż o n y c h p r z e d z i a ł a c h p r ę d k o ś c i . T a b e la 8 p o w s t a ł a n a p o d s ta w ie d a n y c h z t a b e l i 4 . Na p o d s t a w i e w yników p r z e d s t a w i o n y c h w t a b e l i 8 o p ra c o w a n o s c h e m a t c y k l u j e z d n e g o , k t ó r e g o z a d a n ie m b y ł o o tr z y m a n i e w m ia rę d o k ła d n y c h w yników p ro c e n to w e g o u j ę c i a c z a s u J a z d y sam ochodem z danym p r z y s p i e s z e n i e m w o d p o w ie d n ic h p r z e d z i a ł a c h p r ę d k o ś c i o r a z c z a s u j a z d y s t a ł e j . N a le ż y p o d k r e ś l i ć , ż e t a k o tr z y m a n y c y k l n i e o d z w i e r c i e d l a j a k o ś c i J a z d y , l e c z o d p o w ia d a w arunkom i l o ś c i o w e g o r o z k ł a d u . D la te g o s c h e m a t t e n J e s t t y l k o w stę p e m do o tr z y m a n i a w ła ś c iw e g o c y k l u J a z d y .
Tabela 6 ON
C h a r a k te r y s t y k a p o czątk o w y ch zm ian p r ę d k o ś c i I I c z ę ś c i c y k lu
I e ta p I I e ta p
Zmiana p r ę d k o ś c i od 0 do v
[km/h] n
C zas ja z d y z d an ą p r ę d k o ś c i ą Vn
I l o ś ć w y s tą p ie n ia d a n e j zm iany p r ę d k o ś c i
Zmiana p r ę d k o ś c i . od V n do V n
V [km/h]
I l o ś ć w y s tą p i e n ia p r ę d k o ś c i
0 T 10 3 / 5 / 4 / 1 5 / 4"|
0 f 15 5 / 3 / 3 / 3 5 - 4 ]
0 f 20 1 /3 4 / 2 ? 12 - 26* 10 - 7 i
0 -f 25 4 / 6 / 2 1 5 - 4
>. 29 - 85*
0 r 30 5 / 1 2 0 - 7
0 T 35 3 / 3 / 7 / 2 / 7 / s ' 1 2 5 / 1 0 / 1 0 / 3 0 / 5 / 2 5 - 2
0 t 40 1 9 / 3 / 4 / 2 0 / 3 / 1 2 / 1 8 / 3 / 7 / 7 /
10 3 0 / 2 0 / 3 0 / 5 5 / 1 5 / 1 0 / 1 5 /
20/ 10/ 20/
30 - 5_j 3 5 - 0
0 ¿ 4 5 5 / 1 2 / 5 / 3 / 7 / 5 r 34 - 74* 15 / 10/ 30/ 15 / 20/ 40 - 1
0 f 50 0 f 55
5 / 3 / 3 0 / 1 8 / 1 3 / 8 / 3 / 2 6 / 9 /
4 5
3 0 / 5 / 2 0 / 5 / 1 0 /4 0 / 1 0 / 5 0 / 2 5 /
4 5 - 0 5 0 - 3
L 5 - 1 5 *
0 f 60 8 / 5 / 8 / 4 / 3 5 2 0 / 5 / 5 0 / 5 0 / 2 0 / 55 - 1 ,
0 7 65 0
Flekiewicz, J.Maćkowski
Próba określenia cyklu Jezdnego. 77
T a b e la 7 C h a r a k te r y s t y k a zm ian p r ę d k o ś c i na b a d a n e j t r a s i e p o m iaro w ej
( d l a c y k l i z a li c z o n y c h do g ru p y I I ) Zmiana
p r ę d k o ś c i od V„ do .V n m
[km/h]
I l o ś ć w y s tą p i e n i a d a n e j zm iany p r ę d k o ś c i
Zmiana p r ę d k o ś c i od V„ do V n m
[km/h]
I l o ś ć w y s tą p i e n i a d a n e j zm iany p r ę d k o ś c i
Zmiana p r ę d k o ś c i od V_ do V n m
[km/h]
I l o ś ć w y s t ą p i e n i a d a n e j zm iany p r ę d k o ś c i
1 2 1 2 . . .
2
10 - 20 8 20 - 30 3 30 - 40 8
10 - 30 9 2 0 - 4 0 19 30 - 50 7
10 - 40 12 2 0 - 5 0 4 30 - 60 0
10 - 50 17 2 0 - 6 0 3 30 - 70 0
10 - 60 6 20 - 70 1
10 - 70 0 4 0 - 5 0 13
50 - 60 5 40 - 60 4
60 - 70 0 50 - 70 0 40 - 70 1
7 0 - 1 0 1 70 - 20 1 70 - 30 0
60 - 10 4 60 - 20 4 .60 - 30 3
50 - 10 10 50 - 20 11 50 - 30 7
40 - 10 20 40 - 20 16 40 - 30 7
30 - 10 11 30 - 20 3
20 - 10 7 70 - 40 2
70 - 50 0 60 - 40 6
70 - 60 0 60 - 50 5 50 - 40 14
0 - 7 0 0 0 - 4 0 17 0 - 2 0 4
0 - 6 0 8 0 - 3 0 3 0 - 1 0 6
0 - 5 0 8
7 0 - 0 0 4 0 - 0 16 2 0 - 0 v 9
6 0 - 0 2 3 0 - 0 3 1 0 - 0 6
5 0 - 0 10
78 W« F l e k l e w l c z , J . Maćkowski
T a b e la 8 C z a sy j a z d y w z a ł o ż o n y c h p r z e d z i a ł a c h p r ę d k o ś c i o w o - p r z y s p i e s z e n i o w y c h
d l a o d c in k a p o m ia ro w e g o = 2 3 0 s
V k m / f i \ _ - 1 < - 1 ?
* - 0 ,6 9
—0 , 6 9 r
— 0 , 4 2
- 0 , 4 2 * r - 0 , 1 4
- 0 , 1 4 * i 0 , 1 4
0 , 1 4 *
* 0 , 4 2
0 , 4 2 * f 0 , 6 9
0 , 6 9 *
* 1 > 1
0 * 15 5 * 2 s 3 s 5 s 8 s 3 s 2 s 3 8 3 s
15 t 25 3 s 2 s 3 s 5 8 7 s 4 s 2 s 3 8 3 8
25 r 35 2 s 2 s 3 s 6 8 8 8 4 s 2 s 2 8 4 s
3 5 t 45 3 s 2 s 5 s 8 s 16 s 8 s 6 s 2 s 3 s
4 5 r 55 1 s 2 8 6 8 13 8 6 s 2 8 2 8
55 r 65 1 s 1 s 3 8 6 8 3 8 1 8 1 8
R y s . 7 . P r z e b ie g V - f ( t ) w p rojek tow an ym t e ś c i e ( c z ę ś ć d r u g a )
Próba o k r e ś l e n i a c y k lu j e z d n e g o .. 79
O p i e r a j ą c s i ę n a w y n ik a c h p r z e d s t a w i o n y c h w t a b e l a c h 6 , 7 , c h a r a k t e r y s t y k a c h r o z p ę d z a n i a i ham ow ania o r a z t a b e l i 8 z o s t a ł a z a p ro p o n o w a n a d ru g a c z ę ś ć c y k l u je z d n e g o p r z e d s t a w i o n a n a r y s u n k u 7 .
7 . W y n ik i
W w y n ik u p rz e p r o w a d z o n y c h b a d a ń i a n a l i z o tr z y m a n o p r o j e k t c y k l u j e z d n e go c h a r a k t e r y s t y c z n e g o d l a j a z d y sam ochodem osobowym na t e r e n i e w y b ra n e j t r a s y . C y k l t e n w c a ł o ś c i z o s t a ł p r z e d s t a w i o n y n a r y s . 8 o r a z w t a b e l i 9 . O c z y w iś c ie j e s t t o j e d e n z p r z y k ł a d ó w , j a k i c h k i l k a można b y ł o o tr z y m a ć na p o d s t a w i e p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń p r z y z a c h o w a n iu t y c h sam ych p ro c e n to w y c h c z a só w j a z d y z p o s z c z e g ó ln y m i s z y b k o ś c ia m i i c h a r a k t e r y s t y k ham ow ania i r o z p ę d z a n i a .
C zas c y k l u je z d n e g o w y n o s i 230 s , p r z e b y t a d r o g a 1802 m, ś r e d n i a p r ę d k o ś ć 2 8 ,2 [km /h] .
O b c ią ż e n i e sam o ch o d u w c z a s i e j a z d y w e d łu g z a p ro p o n o w a n e g o t e s t u pow in n o w y n o s ić 200 k g ; c z a s k o n ie c z n y n a z m ia n ę b ie g ó w p r z y j ę t o z g o d n ie z norm ą EC E -15, w y n o s i o n 2 s e k u n d y , p o d o b n ie j a k c z a s p r z e z n a c z o n y n a j a z d ę z wy
łą c z o n y m b ie g i e m i w łączo n y m s p r z ę g ł e m . W c e l u u z y s k a n i a w i ę k s z e j d o k ł a d n o ś c i w c z a s i e b a d a ń c y k l n a l e ż y p o w t ó r z y ć , n p . 4 r a z y . T o l e r a n c j a o d tw a r z a n i a c y k l u p o w in n a b y ć z g o d n a z n o rm ą i w y n o s ić i 1 [km /h ] d l a p r ę d k o ś c i ja z d y 1 - 0 , 5 s d l a c z a s u ,
80 M. Fleklewicz, J Maćkowski T a b e l a 9 Cykl j a z d y m i e j s k i e j d l a m i a s t a K ato w ic
R odzaj p r a c y
P rę d k o ś ć ja z d y
[km/h]
P r z y s p i e s z e n i e
[m/s]
Czas p r a c y
W
Czas c a ł k o
w ity
W
P r z e ł o ż e n i e s k r z y n i biegów
'... . T ~ ... . .... ' 2 5 ił 5 6
B ie g ja ło w y - - 8 8 PN + S
P r z y s p i e s z e n i e 0 7 10 0,93 3 11 1
P rę d k o ś ć s t a ł a 10 - 3 14 1
P r z y s p i e s z e n i e 10 T 17 0,65 3 17 1
Zmiana biegów - - 2 19 -
P r z y s p i e s z e n i e 17 T 30 0,60 6 . 25 2
P rę d k o ś ć s t a ł a 30 - 4
29
2Hamowanie 30 t 10 -1 ,1 0 1 5 34 2
Hamowanie 10 T 0 -0,93 3 37
sw1
B ie g Jało w y -
-
17 54 PN + SW1P r z y s p i e s z e n i e 0 f 17 0,78 6 60 1
Zmiana biegów - - 2 62 -
P r z y s p i e s z e n i e 17 f ¿*0 0,53 12 74 2
Zmiana biegów -
-
2 76-
P rę d k o ś ć s t a ł a 40
-
8 84 3Hamowanie 40 ó 32 -0,74 3 87 3
Zm ianą biegów
-
- 2 89 -Hamowanie 32 -i-20 -0,83 4 93 2
P rę d k o ś ć s t a ł a 20 - 7 100
2
P r z y s p i e s z e n i e 20 -r 40 0,55 10 110 2
Zmiana biegów - - 2 112 -
P rę d k o ś ć s t a ł a 40 - 5 117 3
P r z y s p i e s z e n i e 40 f 50 0,30
9
126 3P rę d k o ś ć s t a ł a 50 -
10
136 3P r z y s p i e s z e n i e 50 -j- 60 0,46 6 142 3
Zmiana biegów - -
2
144 -P rę d k o ś ć s t a ł a 60 - 6 150 4
Hamowanie 60 r 50 -0,69 4 154 4
Zmiana biegów - -
2
156 -Hamowanie 50 t 30 -0,79 7 163 3
Zmiana biegów - -
2
165 -P rę d k o ś ć s t a ł a 30 - 6 171 2
Hamowanie 30 t 10 -1 , 1 1 5 176
2
P rę d k o ś ć s t a ł a 10 - 8 184
2
P r z y s p i e s z e n i e 10 f 40 0,55 15 199
2
Zmiana biegów - -
2
201 -P r z y s p i e s z e n i e 40 t 45 0,35 4 205 3
P rę d k o ś ć s t a ł a 45 - 6 211 3
Próba określenia cyklu jezdnego. 81 cd t a b e l i 9
1 2 3 4 5 6
Hamowanie Zmiana biegów Hamowanie Hamowanie B ie g J a ło w y
A5 t 32 32 i 10 10 f 0
- 0 , 7 2 - 1 , 2 2 - 1 , 3 9
5 2 5 2 5
216 218 223 225 230
3 2 SW2 PN PN - s k r z y n i a b ie g ó w w p o ł o ż e n i u n e u t r a l n y m , s p r z ę g ł o w ł ą c z o n e , SW1 - p i e r w s z y b i e g w ł ą c z o n y , s p r z ę g ł o w y ł ą c z o n e ,
SW2 - d r u g i b i e g w ł ą c z o n y , s p r z ę g ł o w y łą c z o n e .
T a b e l a 10 C h a r a k t e r y s t y k a c y k l u w u j ę c i u procentowym
Warunki p r a c y Czas p r a c y [s] U d z i a ł [S]
B ieg j a ł o w y 30 1 3 ,0 4
Zmiana biegów 20 8 , 6 9
P r z y s p i e s z e n i e 74 3 2 ,1 7
S t a ł a p r ę d k o ś ć 63 2 7 , 3 9
Hamowanie 43 1 8 ,6 9
Suma 230 100
B ieg I 15 6 , 5 2
B ieg I I 87 3 7 , 8 2
Bieg I I I 63 2 7 , 3 9
B ieg IV 10 4 , 3 4
W t a b e l i 10 z o s t a ł a p r z e d s t a w i o n a c h a r a k t e r y s t y k a zapro ponow an eg o c y k l u w u j ę c i u p rocentow ym . Sum ar yczny c z a s p r z e z n a c z o n y na zmian ę bie gów j e s t stosunkowo d ł u g i , a l e z w ią z a n e t o b y ł o z d z i e s i ę c i o k r o t n ą zm ianą b ie g ó w , k t ó r ą wprowadzono celowo z g o d n i e z w c z e ś n i e j p r z e p r o w a d z o n ą a n a l i z ą c z ę s t o t l i w o ś c i zm ian b ie g ó w . Samochód p o s i a d a ł c z t e r o b i e g o w ą s k r z y n k ę b ie g ó w .
8 . Wnioski
P r z y opracow yw aniu c y k l u o p i e r a n o s i ę na z a s a d a c h a n a l i z y s t a t y s t y c z n e j . Jednak i s t n i a ł a k o n i e c z n o ś ć p o c z y n i e n i a pewnych z a ł o ż e ń . Na p r z y k ł a d p r o blemem b y ł o u s t a l e n i e g r a n i c y p r ę d k o ś c i s t a ł e j . Również p o d c z a s o b l i c z a n i a c h a r a k t e r y s t y k r o z p ę d z a n i a i hamowania n a l e ż a ł o z a ł o ż y ć pewne w a ru n k i,, po
nadto u ś r e d n i e n i e wyników p r z y do ść m a ł e j p o p u l a c j i powodowało po w sta w a n ie d a l s z y c h b łę d ó w , w ię c do otr z y m a n e g o t e s t u n a l e ż y o d n i e ś ć s i ę b a r d z o o s t r o ż n i e . K r y t y c z n i e n a l e ż y t e ż p o d e j ś ć do' o tr z y m a n y c h wyników, t a k i c h j a k z b y t
82 M. F l e k i e w i c z , J . Maćkowski
m a ły u d z i a ł c z a s u p r a c y na b i e g u ja ło w y m o k . 13%, c z y z b y t d u ż e g o c z a s u p r z e z n a c z o n e g o na z m ia n ę b ie g ó w 8%, p r a w d o p o d o b n ie sp o w o d o w a n e t o b y ł o d o b o rem t r a s y p o m ia r o w e j, D l a t e g o w y d a je s i ę c e l o w e w y k o n a n ie u z u p e ł n i a j ą c y c h b a d a ń d r o g o w y c h p o t r z e b n y c h do u z y s k a n i a d o d a tk o w y c h d a n y c h , r ó w n ie ż na i n n y c h sa m o c h o d a c h .
P r z e d s t a w i o n y p r o j e k t z e w z g lę d u n a sw ó j n o w a t o r s k i c h a r a k t e r p o w in ie n b y ć p o tr a k to w a n y j a k o w s tę p n y e t a p w t w o r z e n i u t e s t u c h a r a k t e r y s t y c z n e g o d l a o b s z a r u GOP-u. A u to r z y m o ją n a d z i e j ę , ¿ e w k r a j u z n a j d ą s i ę o s o b y z a i n t e r e s o w a n e p o w s ta n ie m t a k i e g o t e s t u . O trz y m a n e w y n ik i p o w s t a ł y n a b a z i e i n n y c h b a d a ń . W ła ś c iw e b a d a n i a p o w o d o w ały b y p o w s t a n i e p ew n y ch k o s z tó w ,w r e a l i z a c j i , k t ó r y c h m o g ły b y u c z e s t n i c z y ć c z y n n i k i , n p . o d p o w ie d z i a l n e z a o c h r o ną ś r o d o w i s k a .
f t e c e n z e n t :
D o c . d r h a b . i n ż . S t a n i s ł a w J a r n u s z k i e w i c z
W p ły n ę ło do R e d a k c ji 1 6 ,1 0 .1 9 8 5
nonHTKA OHPĘĘEJIEHHH ESUHOrO UHKJIA nOKA3HBAJQĘErO yCJIOBHfl JtBHKEHHH B KATOBHUAI
5 e 3 » k e
B .naHHOfl c i a T t e npeACTasjieHU p e 3 y j t b i a i u a H a ;m 3 a , u ezb jo KOToporo Óujia paapafioT K a 3aM eH xiejibH oro e3A B oro r p n u ia , npeA craB junom ero ycjioBHS ABHsceHHH n a TeppHTopHH r n o .
OcHOBoli aah p a3 p a ó o iK H T e c i a HBjŁHjmcb $yHKUHH C K opociH e3AH v b 3aBH - chmocth ot BpeMeHH t , jcoTopne 6euih noJiyneHu b p e 3 y a Ł T a ie aopokhbdc n c c ji e - AoBaHHfi, npoBeAeHHUx b 1 9 7 9 -8 4 r r . HHCTHTyioM T p a n c n o p ia CHse3CKoro IIojui- TexHHwecKoro HhcTHTy i a . CpeAH 6oA bm oro K o .im e c T B a AaHHbtx BuópanH i e , koto- p u e nojiyweHh! npa HCCJiefloBanim aBTOMOÓHJia MapKH noAŁCKHft $ a a i 1 2 5 p .
lip a p a 3 p a ó o T K e u m c s a BbweJieHu x a p a K T e p H u e s i a n u e3A U b ropoA oicoM A b n x e - h h h h , n c n o j ib 3 y s npHHUHHH CTaTHCTHHecKoro a H a A H 3 a , o n p e A e a e H u h x y s e j i u b uejtOM . TaKHM o óp a30M S m ia b o s m o k h o c tb npHHHTHa H a^ajibH ofl $opMH flB yx M a c i e # UHKJia, iasbHe2mHfi aHajius no3BojiHJi npeA-aoKHib OKOHHaTejibHym $>opMy e3AHoro UHKjia AJift ycjioB H i! r o p o A C K o r o ABHseeHRH. 3 t o t u h k a M o s e i 6u i ł H cn o jib 3 0 B a H a a h OUeHKH 3arp S 3H eH H S B 0 3 A y x a aBTOMOÓHAHMH H A a eT B03M03CH0CTb BeAeHHH T eO p eT H - HeCKHX HCCAeAOBaHHil KaeaK)IHHX0S nOHHKeHHH noTpeÓ JieH H a TOIIAHBa. CTaTBCTHHeC—
KHft aHaAH3 npOBOAHACS C HCnoJIb30BaHHeK 3BM.
P ró b a o k r e ś l e n i a c y k l u J e z d n e g p . . 83
AN ATTEMPT TO. THE DRIVING CYCLE DETERMINATION SHOWING TRAFFIC CONDITIONS IN KATOWICE
S u m m a r y
The r e s u l t s o f a n a l y s i s lo o k i n g f o r t h e s u b s t i t u t i o n a l c y c le r e p r e s e n t i n g t r a f f i c c o n d i t i o n s i n t h e GOP a r e p r e s e n t e d . The t e s t was d e r i v e d on t h e b a s e o f t h e r u n e o f v e l o c i t y a s f u n c t i o n o f tim e w h ic h w ere o b r a i n e d d u r i n g d r i v i n g t e s t s made i n t h e y e a r s 1979-1984 by t h e T r a n s p o r t I n s t i t u t e od S i l e s i a n T e c h n ic a l U n i v e r s i t y . D ata o b ta i n e d f o r t h e c a r PF 125p a r e c h o s e n . C h a r a c t e r i s t i c d r i v i n g s t a g e s i n t h e u rb a n t r a f f i c a r e i s o l a t e d and c l a s s i f i e d a c c o r d in g t o s t a t i s t i c a l a n a l y s i s . The i n t r o d u c t i o r y s h a p e o f tw o p a r t s o f t h e c y c l e was i n t r o d u c e d . The f i n a l fo rm o f t h e c y c le was d e r i v e d i n t h e f u r t h e r a n a l y s i s . T h is c y c le may b e u s e d t o e s t i m a t e a i r p o l l u t i o n c a u s e d by c a r s an d c o n s i d e r t h e o r e t i c a l l y t h e p ro b le m o f f u e l co n su m p tio n d e c r e a s e . C om puters a r e u s e d t o t h i s a n a l y s i s .
