WYMAGANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE -ZAKRES ROZSZERZONY. Rok szkolny: 2022/2023, 2023/2024, 2024/2025, 2025/2026. Imię i nazwisko nauczyciela:

(1)

WYMAGANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE -ZAKRES ROZSZERZONY

Rok szkolny: 2022/2023, 2023/2024, 2024/2025, 2025/2026

Imię i nazwisko nauczyciela: Sylwia Faracik, Joanna Kazanecka Beata Strzelec, Zuzanna Zawadzińska

Zajęcia edukacyjne: Wiedza o społeczeństwie

Klasa/ wymiar godzin: Pierwsza- czwarta

1-3 godziny tygodniowo Zakres rozszerzony

1.PLAN TREŚCI PROGRAMOWYCH I. Człowiek a wspólnota

LP Treści nauczania Nr zagadnienia w

podstawie programowej

1 Kim jest człowiek. I.1, I.2

2 Człowiek istotą społeczną. I.3, I.4

3 Dobro wspólne. II.1, II.2, II.3

4 Dobro jednostki a dobro wspólne. II.4, II.5

II. Społeczności a wspólnoty

1 Rodzina. III.1, XI.18

2 Wspólnoty religijne. III.2

3 Państwo. III.3, III.4, III.5,

4 Obywatelstwo. III.6

5 Naród. III.7

6 Polityka narodowościowa. III.12

7 Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. III.8, III.9, III.10, III.11

III. Funkcjonowanie społeczeństwa

1 Rodzaje społeczeństw. IV.1, IV.2

2 Socjalizacja. IV.3

3 Kapitał społeczny. IV.4

4 Struktura społeczna. V.1

5 Przemiany społeczne w Polsce. V.2, V.3

6 Nierówności społeczne. V.4, V.6, V.7

7 Problemy społeczne w Polsce. V.5

(2)

IV. Procesy demograficzne

1 Migracje we współczesnym świecie. VII.1, VII.7

2 Migracje na ziemiach polskich. VII.2, VII.3

3 Polacy za granicą. VII.4, VII.5, VII.6

4 Procesy demograficzne na świecie. VII.10

5 Tendencje demograficzne w Polsce. VII.8, VII.9

V. Aktywność obywatelska

1 Społeczeństwo obywatelskie. VI.1, VI.2

2 Organizacje pozarządowe. VI.3, VI.4, VI.5

3 Spółdzielczość. VI.6

4 Organizacje społeczno- zawodowe. VI.7

VI. Polityka

1 Istota polityki. VIII.2

2 Myśl polityczna. VIII.2, VIII.3

3 Totalitaryzm VIII.4, VIII.5, VIII.6

4 Demokracja. VIII.8, XI.2

5 Współczesna demokracja – problemy i zagrożenia. VIII.7, XIII.12

6 Kultura polityczna. VIII.1, VIII.10

7 Wspólnota polityczna. VIII.9

VII. Komunikowanie i media

1 Komunikacja społeczna. IX.1

2 Media masowe. IX.2

3 Komunikacja perswazyjna. IX.3

4 Międzynarodowe public relations IX.4, IX.5, IX.6

5 Wolność słowa. IX.7, IX.8

VIII. Prawo i prawa człowieka

1 Prawo i jego rodzaje. X.2

2 System prawny. X.1, X.2

3 Prawo cywilne. X.2

4 Prawo karne. X.2

(3)

5 Prawo administracyjne. X.2

6 Prawa człowieka. X.3, X.4, X.5

7 Ochrona praw człowieka w Polsce. X.4, XI.9

8 Międzynarodowa ochrona praw człowieka. X.4

IX. Ustroje współczesnych państw

1 Monarchie i republiki. XII.1, XII.2

2 Władza ustawodawcza. XII.6

3 Władza wykonawcza. XII.1, XII.2, XII.3, XII.4, XII.5

4 Systemy polityczne. XII.3, XII.4, XII.5

X. System polityczny RP

1 Konstytucja RP XI.1, XI.3, XI.4, XI.5

2 Procedury demokratyczne w Polsce. XI.10, XI.17

3 Sejm i Senat, XI.6, XI.7, XI.11, XI.12,

XI.13, XI.14, XI.15, XI.16, XII.6

4 Prezydent RP. XI.6, XII.1, XII.3, XII.4

5 Rada Ministrów RP. XI.6, XII.3, XII.4

6 Sądy i trybunały. XI.8

7 Organy kontroli państwowej i ochrony prawa. XI.8

8 Samorząd terytorialny XI.19, XI.20, XI.21, XI.24,

XI.25

9 Finanse publiczne. XI.22, XI.23

10 Polityki publiczne. XI.22

XI. Polska po 1989 r.

1 Spuścizna po PRL. XIII.1

2 Transformacja ustrojowa. XIII.2, XIII.3, XIII.4

3 Partie polityczne. XIII.5, XIII.6

4 Przemiany gospodarcze. XIII.7, XIII.8

5 Postkomunizm. XIII.9, XIII.10, XIII.11,

XIII.12

6 Polska w XXI w. XIII.13, XIII.14

(4)

XII. Współczesny świat

1 Koniec zimnej wojny. XIII.2, XIV.1, XV.1, XV.2

2 Współczesne państwa niedemokratyczne. XV.3, XV.7

3 Ład międzynarodowy. XV.4, XV.7

4 Konflikty i terroryzm. XV.5, XV.6, XV.8, XV.9

5 Problemy globalne. XIV.5, XV.7, XV.15

XIII. Polityka zagraniczna Polski

1 Kierunki polityki zagranicznej. XIV.1, XIV.2, XIV.3

2 Aktywność na arenie międzynarodowej. XIV.4, XIV.5

3 Polska w NATO XIV.2

4 Współpraca w regionie XIV.3

XIV. Unia Europejska.

1 Integracja europejska. XV.10

2 Organy Unii Europejskiej. XV.11, XV.13

3 Mechanizmy funkcjonowania Unii Europejskiej. XV.15

4 Budżet Unii Europejskiej. XV.12

5 Polska w Unii Europejskiej. XIV.2, XV.12, XV.14

2. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Niżej przedstawione wymagania należy traktować łącznie. Do wymagań na wyższą ocenę zawsze należy dołączyć wymagania na niższą ocenę

Ocenę dopuszczająca otrzymuje uczeń, który:

częściowo rozumie polecenia nauczyciela,

– dysponuje niepełną wiedzą określoną w programie,

– potrafi z pomocą nauczyciela nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, procesy, postacie życia publicznego, podstawowe dokumenty,

– wykonuje samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela proste ćwiczenia i polecenia,

– potrafi z pomocą nauczyciela przedstawić wyniki własnej pracy w formie ustnej i pisemnej, Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

dysponuje podstawową wiedzą określoną w programie, – rozumie polecenia i instrukcje,

– samodzielnie i poprawnie wykonuje proste zadania,

– potrafi odnaleźć podstawowe informacje zawarte w różnego rodzaju źródłach, – dokonuje selekcji i porównania poznanych zjawisk,

(5)

– umie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce, – aktywnie uczestniczy w pracach zespołowych, – potrafi wypełnić formularz, napisać pismo formalne.

– przedstawia wyniki własnej pracy w formie ustnej i pisemnej, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

– dysponuje wiedzą w zakresie podstawy programowej,

– dokonuje interpretacji danych zawartych w różnorodnych źródłach, wykorzystuje je do rozwiązania problemu,

– potrafi w sposób spójny i poprawny zaprezentować omawianą na lekcjach problematykę, – opracowuje program przedsięwzięcia,

– potrafi formułować i uogólniać wnioski, – aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych,

– formułuje na forum publicznym własne stanowisko i potrafi je uzasadnić, – poprawnie wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce,

– wykazuje zainteresowanie tematyką zajęć, starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

dysponuje pełną wiedzą w zakresie programu szkolnego i potrafi wykorzystywać ją w różnych sytuacjach,

– umie samodzielnie poszukiwać informacji i dokonywać ich selekcji oraz hierarchizowania, – potrafi dokonywać analizy i interpretacji różnych wydarzeń oraz uzasadnić własny sposób oceny, – dokonuje właściwej interpretacji nowych zjawisk,

– przeprowadza wywiady,

– w sposób twórczy rozwiązuje problemy, – potrafi kierować pracą zespołu,

– dokumentuje efekty działań,

– potrafi zorganizować debatę publiczną i ją podsumować,

– podejmuje skuteczne działania w instytucjach życia publicznego,

– uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych,

– wykonuje zadania indywidualne, systematycznie wykorzystując dodatkową literaturę,

– ocenia otaczającą rzeczywistość społeczno-polityczną zgodnie z przyjętymi kryteriami wartości.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

– dysponuje pełną wiedzą z podstawy programowej,

– wykazuje się opanowaniem wszystkich umiejętności określonych w podstawie programowej, – współpracuje z nauczycielem, rozwija własne zainteresowania,

– wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem i dysponuje pogłębioną wiedzą o zjawiskach i procesach społecznych,

– chętnie podejmuje się zadań dodatkowych,

– wykazuje się aktywnością i inicjatywą o charakterze obywatelskim w szkole i poza nią,

– przedstawia wyniki samodzielnej pracy przygotowanej z wykorzystaniem warsztatu naukowego, – osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych,

– realizuje projekty edukacyjne,

– prezentuje raport z własnego działania i grupy,

– prezentuje swoje dokonania w klasie lub na lekcjach otwartych w formie: odczytu, wykładu, prelekcji czy debaty.

3. DOSTOWOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DO INDYWIDUALNYCH PSYCHOFIZYCZNYCH I EDUKACYJNYCH POTRZEB UCZNIA

(6)

Nauczyciel pracując z uczniami u których stwierdzono dysfunkcje, uwzględnia je w procesie nauczania i ustalania ocen

DYSLEKSJA

- w pracach pisemnych uczniów ze stwierdzoną dysleksją nie uwzględnia się niektórych błędów kompozycyjnych, zmienionej kolejności liter w wyrazach, opuszczonego początku lub końca wyrazu, w stawionych i opuszczonych liter w wyrazie, przekręconych pojęć, przestawianie kolejności cyfr w datach (należy wyjaśnić te nieścisłości podczas oddawania sprawdzianu);

- na bieżąco informuje się ucznia/ rodzica o postępach dokonywanych przez niego - systematyczne motywuje się ucznia do wysiłku i chwali nawet najmniejsze sukcesy - umożliwia się uczniowi udzielenie odpowiedzi ustnych w miejscu prac pisemnych;

- nauczyciel pomaga uczniowi w korzystaniu z mapy w sytuacji, gdy jego dysfunkcja utrudnia mu korzystanie z map;

DYSGRAFIA

- nie oceniania się formy graficznej pracy;

- w przypadku niemożności odczytania zapisów ucznia umożliwia się mu ustne dopowiedzenie niezrozumiałych fragmentów.

DYSORTOGRAFIA

- nie uwzględnia się w ocenie poprawności ortograficznej;

- taktownie zwraca się uczniowi uwagi na popełniane błędy ortograficzne i wskazuje na poprawną formę.

DYSKALKULIA

- udzielanie pomocy w analizie źródeł statystycznych, w korzystaniu z map i rozwiązywaniu zadań wymagających ich użycia

UCZEŃ Z NIEPOWODZENIAMI SZKOLNYMI

-nauczyciel tworzy w klasie atmosferę sprzyjającą odpowiedzi ustnej w celu uniknięcia upokorzenia ucznia i zapewnienia poczucia bezpieczeństwa;

- nauczyciel daje uczniowi możliwość odstąpienia od odpowiedzi ustnej i przełożenie terminu odpowiedzi (w przypadku silnego napięcia nerwowego);

- pozostawienie uczniowi dłuższego czasu na do namysłu lub umożliwienie sporządzenia planu wypowiedzi;

- podtrzymywanie motywacji do ukończenia rozpoczętej wypowiedzi;

- pozytywne wzmacnianie i docenianie nawet niewielkich sukcesów ucznia;

- rozmowy z uczniami (rodzicami) na temat postępów dokonywanych przez ucznia.

4. SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH 1. formy pracy ucznia, które podlegają ocenie:

a) praca klasowa pisemna

b) kartkówka obejmująca treści z ostatnich trzech lekcji, znajomość bieżących wydarzeń z Polski i ze świata

c) odpowiedź ustna

d) aktywność ucznia na lekcji i jego zaangażowanie w proces dydaktyczny e) prace domowe

(7)

f)wyniki osiągane w konkursach i olimpiadach przedmiotowych 2. Zasady przeprowadzania i oceny prac klasowych

a) sprawdzian pisemny obejmujący dział materiału musi być zapowiedziany na tydzień przed jego przeprowadzeniem.

b) uczniowie są zobowiązani do uczestniczenia w sprawdzianie w określonym (ustalonym wspólnie) dniu.

c) nieobecność na sprawdzianie może być usprawiedliwiona chorobą ucznia, potwierdzoną przez rodziców lub lekarza.

d) jeśli uczeń był nieobecny na sprawdzianie, a była to nieobecność dłuższa niż trzy dni ma tydzień od dnia pojawienia się w szkole na napisanie sprawdzianu. W przeciwnym wypadku ma obowiązek pisania go na pierwszej lekcji na której się pojawi.

e) poprawa oceny ze sprawdzianu jest dobrowolna, odbywa się w czasie ustalonym przez nauczyciela i ucznia).

f) w każdym semestrze przewiduje się co najmniej jeden sprawdzian.

g) uczeń otrzymuje do wglądu sprawdzone i ocenione prace pisemne które omawiane są na lekcji ze wskazaniem co uczeń robi dobrze i co i jak wymaga poprawy.

h) Rodzic (opiekun prawny) ma prawo wglądu do sprawdzonej pracy pisemnej.

i) uczeń, który korzysta na pracy pisemnej z niedozwolonej pomocy otrzymuje ocenę niedostateczną Ocenianie wypracowania

Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi – pismo formalne z dwoma kryteriami elementów składowych

Ocena celująca – rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni dwiema kategoriami elementów składowych oraz o właściwej konstrukcji.

Ocena bardzo dobra – rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni dwiema kategoriami elementów składowych ALBO rozwiązanie ze zrealizowaną jedną kategorią elementów składowych w pełni i jedną – częściowo oraz o właściwej konstrukcji.

Ocena dobra – rozwiązanie ze zrealizowaną jedną kategorią elementów składowych w pełni i jedną – częściowo.

Ocena dostateczna – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo dwiema kategoriami elementów składowych ALBO rozwiązanie ze zrealizowaną w pełni jedną kategorią elementów składowych.

Ocena dopuszczająca – rozwiązanie ze zrealizowaną częściowo jedną kategorią elementów składowych.

Ocena niedostateczna – rozwiązanie bez zrealizowanej kategorii elementów składowych ALBO brak rozwiązania.

Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi – pismo formalne z trzema kryteriami elementów składowych

Ocena celująca– rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni trzema kategoriami elementów składowych oraz o właściwej konstrukcji.

Ocena bardzo dobra– rozwiązanie ze zrealizowanymi dwiema kategoriami elementów składowych w pełni i jedną – częściowo oraz o właściwej konstrukcji ALBO rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni trzema kategoriami elementów składowych.

Ocena dobra– rozwiązanie ze zrealizowanymi dwiema kategoriami elementów składowych w pełni i jedną – częściowo ALBO rozwiązanie ze zrealizowaną jedną kategorią elementów składowych w pełni i dwiema częściowo.

(8)

Ocena dostateczna – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo trzema kategoriami elementów składowych ALBO rozwiązanie ze zrealizowaną jedną kategorią elementów składowych w pełni i jedną – częściowo.

Ocena dopuszczająca – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo dwiema kategoriami elementów składowych ALBO rozwiązanie ze zrealizowaną w pełni jedną kategorią elementów składowych.

Ocena niedostateczna – rozwiązanie ze zrealizowaną częściowo jedną kategorią elementów, rozwiązanie bez zrealizowanej kategorii elementów składowych ALBO brak rozwiązania.

Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi – wypowiedź argumentacyjna z dwoma kryteriami elementów składowych.

Ocena celująca – rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni dwoma aspektami tematu oraz o właściwej formie, strukturze i logice wywodu.

Ocena bardzo dobra– rozwiązanie ze zrealizowanym jednym aspektem tematu w pełni i jednym – częściowo oraz o właściwej formie, strukturze i logice wywodu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni dwoma aspektami tematu.

Ocena dobra – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo dwoma aspektami tematu oraz o właściwej formie, strukturze i logice wywodu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanym jednym aspektem tematu w pełni i jednym – częściowo.

Ocena dostateczna – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo dwoma aspektami tematu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanym w pełni jednym aspektem tematu.

Ocena dopuszczająca – rozwiązanie ze zrealizowanym częściowo jednym aspektem tematu.

Ocena niedostateczna – rozwiązanie bez zrealizowanego aspektu tematu albo brak rozwiązania.

Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi – wypowiedź argumentacyjna z trzema kryteriami elementów składowych

Ocena celująca – rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni trzema aspektami tematu oraz o właściwej formie, strukturze i logice wywodu.

Ocena bardzo dobra – rozwiązanie ze zrealizowanymi dwoma aspektami tematu w pełni i jednym – częściowo oraz o właściwej formie, strukturze i logice wywodu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni trzema aspektami tematu.

Ocena dobra – rozwiązanie ze zrealizowanymi dwoma aspektami tematu w pełni i jednym – częściowo ALBO rozwiązanie ze zrealizowanymi w pełni dwoma aspektami tematu

ALBO rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo trzema aspektami tematu oraz o właściwej strukturze i logice wywodu,

Ocena dostateczna – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo trzema aspektami tematu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanym jednym aspektem tematu w pełni i jednym – częściowo ALBO rozwiązanie ze zrealizowanym jednym aspektem w pełni i dwoma – częściowo

Ocena dopuszczająca – rozwiązanie ze zrealizowanymi częściowo dwoma aspektami tematu ALBO rozwiązanie ze zrealizowanym w pełni jednym aspektem tematu.

Ocena niedostateczna – rozwiązanie ze zrealizowanym częściowo jednym aspektem tematu, rozwiązanie bez zrealizowanego aspektu tematu ALBO brak rozwiązani

3. Zasady przeprowadzania i oceny kartkówek

a) kartkówki mogą być zapowiedziane lub niezapowiedziane

b) zakres ich treści obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji, pracę domową lub znajomość bieżących wydarzeń z Polski i ze świata

c) kartkówki ocenia się tak jak prace pisemne

(9)

4.Zasady oceny odpowiedzi ustnej ucznia

a) zakres materiału obejmuje treści z trzech ostatnich lekcji, pracę domową lub znajomość bieżących wydarzeń z Polski i ze świata

b) na ocenę odpowiedzi ustnej składają się: zawartość merytoryczna, argumentacja, wyrażanie sądów i ich uzasadnianie, stosowanie języka charakterystycznego dla przedmiotu oraz sposób prezentacji

c) dodatkowe pytania naprowadzające wpływają na obniżenie oceny

5. Zasady oceny aktywności ucznia na lekcji i jego zaangażowania w proces dydaktyczny, prac domowych oraz wyników osiąganych w konkursach przedmiotowych i olimpiadach

a) za aktywność na lekcji, prace domowe oraz wyniki osiągnięte w konkursach przedmiotowych i olimpiadach uczeń może zostać oceniony zgodnie z obowiązującą skalą ocen

b) uczeń, który uzyskał tytuł finalisty lub laureata olimpiady przedmiotowej otrzymuje ocenę celującą z przedmiotu

6. Ustalanie ocen bieżących, klasyfikacyjnych śródrocznych i rocznych

a) Nauczyciel ustala oceny bieżące, klasyfikacyjne śródroczne i roczne zgodnie z obowiązującą skalą ocen b) Nauczyciel uzasadnia ustnie ustalone oceny bieżące, klasyfikacyjne śródroczne i roczne. Uzasadnienie powinno zawierać:

1) co uczeń robi dobrze, 2) co i jak wymaga poprawy, 3) jak powinien się uczyć.

c) oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców (opiekunów prawnych)

5. WARUNKI I TRYB UZYSKIWANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ 1) Warunkiem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z obowiązkowych i

dodatkowych zajęć edukacyjnych może być

a) Dłuższa usprawiedliwiona nieobecność na zajęciach

b) Inne ważne sytuacje życiowe, które nauczyciel uzna za istotne

2) Uczeń, który chce uzyskać wyższą ocenę składa pisemny wniosek do nauczyciela w terminie 3 dni od podania propozycji oceny rocznej. We wniosku uczeń określa ocenę którą chciałby uzyskać.

3) Uczeń musi napisać po 2 prace klasowe sprawdzające materiał z każdego semestru w terminie ustalonym przez nauczyciela

4) Uczeń może przystąpić do prac klasowych tylko raz

5) Uczeń otrzymuje wyższą niż przewidywana ocenę klasyfikacyjną, jeżeli uzyska z wszystkich prac klasowych przynajmniej tę ocenę

(10)