LIBIILIBIILIBIILIBII RYNKU TURYSTYCZNEGORYNKU TURYSTYCZNEGORYNKU TURYSTYCZNEGORYNKU TURYSTYCZNEGO ANALIZAANALIZAANALIZAANALIZA

(1)

ANALIZA ANALIZA ANALIZA ANALIZA

RYNKU TURYSTYCZNEGO RYNKU TURYSTYCZNEGO RYNKU TURYSTYCZNEGO RYNKU TURYSTYCZNEGO

LIBII LIBII LIBII LIBII

Jadwiga Gronuś

gr.hot/dz.

(2)

1.Informacje ogólne

• Oficjalna nazwa: Wielka Arabska Libijska DŜamahirijja Ludowo- Socjalistyczna (Al Jumahiriyah al Arabiyah al Libiyah ash Shabiyah al Ishtirakiyah al Uzma)

• Skrócona nazwa: Libia

• Miszkancy: Libijczycy

(3)

• Libia to państwo afrykańskie połoŜone w północnej częśći Afryki nad basenem Morza Śródziemnego. NaleŜy do państw duŜych terytorialnie, jej powierzchnia wynosi 1759,5 tys. km kwadratowych, co daje jest czwarte miejsce pod

względem wielkości w Afryce. Na zachodzie graniczy z Tunezją (459 km- długość granicy) oraz Algierią (982 km), na południu z Nigrem (354 km), Czadem (1 055km) i Sudanem (383 km), natomiast na wschodzie z Egiptem (1 115 km). Długość wybrzeŜa morskiego wynosi 1 770 km. Ponad 90%

powierzchni kraju zajmują pustynie (Sahara, Pustynia Libijska) i pół-pustynie, na których zdarzają się oazy. W głębi kraju panuje suchy pustynny klimat, który na wybrzeŜach przechodzi w śródziemnomorski. Miasta usytuowane są wzdłuŜ linii wybrzeŜa.

• Stolicą państwa jest Trypolis, który liczy 1,223 tys. Mieszkańców

• Język urzędowy: arabski

• Większe miasta: Bengazi (650 tys.), Misrata (435 tys), Sabha (113 tys.)

• Liczba ludności: 6,2 miliona

• Średnia gęstość zaludnienia: 3 osoby/km²

• Grupy etniczne: Berberowie i Arabowie 97%, Grecy, Maltańczycy, Włosi, Fellahowie, Pakistańczycy, Turcy, Hindusi, Tunezyjczycy 3%.

• Religie: islam sunnicki 97%, chrześcijaństwo, islam szyicki 3%.

• Przyrost naturalny w 2005 wyniósł 2,33%

• Analfabetyzm: 17,4% ludności

• Jednostką monetarną jest dinar libijski (LYD), (ma proporcję do złotówki w przybliŜeniu 1: 2).

• Niepodległość: odzyskana od Włoch 24 grudnia 1951

(4)

• Flaga państwowa jest koloru zielonego, jest to kolor państwowy, reprezentowany przez przewodniczącego Muammara al-Kadafiego

• Warunki naturalne ponad 90% powierzchni to pustynie i półpustynie. Na ogromnym obszarze rozciąga się Sahara, wraz z jednym ze swych najbardziej niedostępnych regionów, którym jest Pustynia Libijska. Wędrujące wydmy mające około 100 metrów wysokości przesuwają się tam z prędkością od 4 do 20 metrów rocznie.

Większą część kraju zajmuje płaskowyŜ (wys. 300-600 m) z rozległymi

obniŜeniami, ponad którymi wznoszą się stare masywy wulkaniczne: DŜabal as- Sauda, Al.-HarudŜ al.-Aswad, Tibasi. NajwyŜszy szczyt Libii to Bikku Bitti - 2286 m.

Na północnym zachodzie znajduje się pustynny płaskowyŜ DŜabal Nafusa.

Większość wschodniej Libii to rozległa depresja. WybrzeŜa są przewaŜnie nizinne, jedynie na północnym wschodzie rozciąga się wyŜyna Al.-DŜabal al.- Achdar.

Długość linii brzegowej - 1950 km

W Libii przewaŜają pustynie piaszczyste (Aubari, Marczuk, Pustynia Libijska ), ale występują równieŜ pustynie kamieniste (Al.-Hamada al.-Hamra, Hamadat Tinghirt) i Ŝwirowe (Tibasi, Kalansziju).

(5)

Bikku Bitti - 2286 m.

(6)

Rzeki – w Libii nie ma rzek stałych. Suche doliny (wadi) wypełniają się wodą tylko w okresie obfitych deszczów. Na wybrzeŜu Wielkiej Syrty występują zasolone równiny (Wadi as-Sabha).

Libia posiada bogate zasoby słodkich wód podziemnych, które wykorzystywane są do nawadniania obszarów upraw oraz wielkimi rurociągami doprowadzane są na północ do miast. Znajdują się tu liczne studnie artezyjskie. Największe oazy to Al.-Kufra i Saba.

Klimat – w Libii panuje klimat zwrotnikowy, skrajnie suchy (pustynny), na wybrzeŜach podzwrotnikowy typu śródziemnomorskiego. Brak bariery gór powoduje duŜą zmienność pogody. W zimie na wybrzeŜu moŜe padać śnieg, w lecie moŜliwy jest wzrost temperatury do 40-45 stopni C. W styczniu średnia temperatura wynosi 10-12 stopni C na północy, a 18 stopni na południu. W lipcu średnia temperatura wynosi odpowiednio 24-35 stopni C. Wahania dobowe temperatury mogą dochodzić do 45 stopni C.

13 grudnia 1922 roku w miejscowości Al.-Azizija zarejestrowano najniŜszą temperaturę na Ziemi (-57,8 stopnia C).

Roczne opady wynoszą 200 mm i mniej (co kilka lat zdarzają się susze). W górach DŜabal Nafusa i Al.

DŜabal al.-Achdar rocznie spada 400-500 mm deszczu.

Gorący, bardzo suchy wiatr ghibli, niosący duŜe ilości piasku z południa, występuje najczęściej wiosną i jesienią.

Roślinność Libii jest skrajnie skąpa. Występują tu akacje, tamaryszki, piołuny. Olbrzymie obszary są całkowicie pozbawione roślinności. Na wybrzeŜu spotkamy zarośla typu makii oraz zadrzewienia z sosny pinii i eukaliptusów. Nad Wielką Syrtą

rozciągają się półpustynie trawiaste i piołunowe, a w górach DŜabal Nafusa występuje roślinność stepowa.

• Gospodarka Libii opiera się głównie na zyskach z

sektora naftowego, przynoszącego praktycznie 100% dochodów z eksportu i około 25% PKB. Zyski z eksportu ropy w połączeniu z niewielką liczbą mieszkańców zapewniają Libii jeden z najwyŜszych PKB na mieszkańca w Afryce. Ograniczenia importowe i nieodpowiednie wykorzystanie zasobów prowadzi do okresowych braków podstawowych produktów przemysłowych oraz Ŝywności. Niezwiązany z naftową przemysł oraz budownictwo wytwarzają 20% PKB. Początkowo waŜną gałęzią przemysłu było przetwórstwo owoców i warzyw, obecnie Libia dysponuje przemysłem petrochemicznym, Ŝelaza, stali i aluminium. Warunki klimatyczne i słabe gleby ograniczają znacznie plony. Libia musi importować około 75% Ŝywności. Wzrost cen ropy w roku 1999 i 2000 spowodował zwiększenie wpływów z eksportu i pomógł w stymulacji

(7)

gospodarki. Źródłem utrzymania większości mieszkańców jest rolnictwo (palma daktylowa, oliwki, jęczmień, pszenica, warzywa, drzewa cytrusowe, figi, tytoń, winorośl) oraz hodowla (owce, kozy i wielbłądy). Turystyka jest bardzo słabo rozwinięta w tym kraju i nie moŜna jeszcze mówić o przemyśle turystycznym.

Libia nie czerpie z tego tytułu prawie Ŝadnych zysków. Myśle ,Ŝe w przyszłości Libia mogłabybyć liderem w przyjmowaniu turystów jeśli chodzi o północną Afrykę , ze względu na swoje walory naturalne, kulturowe oraz dlatego Ŝe jest krajem niepoznanym przez większość potencjalnych turystów.

• Ustrój polityczny - Libia to DŜamahirijja (w luźnym tłumaczeniu - państwo ludu), czyli w rzeczywistości

jednopartyjna socjalistyczna republika. Jej ustrój został stworzony przez Muammara al- Kadafiego. Parlament -

Powszechny Kongres Ludowy ma 1112 członków. Zgodnie z

konstytucją proklamowaną w 1977 roku, pełnia władzy ustawodawczej naleŜy do 178

lokalnych zgromadzeń i komitetów ludowych. Uchwalane zalecenia i projekty ustaw są przedstawiane na forum Powszechnego Kongresu Ludowego, który nadaje im formę prawną. Kongres wyłania dwie instytucje centralne: liczący 5 członków Sekretariat Generalny, któremu przewodniczy sekretarz generalny, sprawujący funkcję głowy państwa, oraz Generalny Komitet Ludowy pełniący funkcję rządu. Faktyczną władzę w kraju sprawuje jednak Muammar al-Kadafi.

• Inflacja: 18,5% (2000)

• Bezrobocie: 30% (2004)

• ZadłuŜenie zewnętrzne: 4,267 mld USD (2005)

• Eksport: 30,79 mld USD (2005)

• Eksport - towary: ropa naftowa i produkty ropopochodne

• Import: 10,82 mld USD (2005)

• Import - towary: maszyny, pojazdy, Ŝywność, wyroby przemysłowe

• Import - partnerzy: Włochy 25,5%, Niemcy 11%, Korea Południowa 6,1%, Wielka Brytania 5,4%, Tunezja 4,7%, Turcja 4,6% (2004)

• Transport Koleje: brak

Sieć drogowa: 83 200 km, utwardzonych 47 590 km, nieutwardzonych 35 610 km (1999)

Szlaki Ŝeglugowe: brak

(8)

Rurociągi: ropa naftowa 4383 km, produkty ropopochodne 443 km (w tym skroplony gaz 256 km), gaz ziemny 1947 km

Porty: Bengazi, Al-Chums, Darna, Marsa al-Burajka, Misrata, Ras Lanuf, Tobruk, Trypolis, Zuwara

Flota handlowa: 17 statków (powyŜej tysiąca BRT), razem 129 627 BRT (2005) Lotniska: 139, w tym 59 o nawierzchni utwardzonej (2005)

Tylko 3 (Trypolis, Benghazi i Sebha) lotniska to lotniska, które obsługują regularne rejsy lotnicze

• Kuchnia libijska jest bardzo podobna do kuchni sąsiadującej Tunezji, choć da się zauwaŜyć w niej takŜe większe wpływy tureckie.

Tradycyjne potrawy w Libii bazują na potrawach mięsnych i owocach morza. Z mięs najbardziej popularne są baranina i drób, zwłaszcza kurczaki. Do dań mięsnych podaje się kaszę kuskus lub frytki.

Dania rybne przyrządza się w oparciu o rozmaite przyprawy. Ryby naciera się czosnkiem, szafranem, kminkiem oraz papryką.

Ponadto w Libii uŜywa się chilli, więc potrawy serwowane w tym kraju mogą być dla Europejczyków pikantne.

Zarówno mięso jak i ryby są najczęściej pieczone. Jako dodatek podaje się tu warzywa. Mogą one być faszerowane, lub na przykład smaŜone na oliwie.

• Turystyka w Libii

Libia wraz z jej walorami naturalnymi, dobrze zachowanymi archeologicznymi miastami, historycznymi miejscami oraz z około 1 900 kilometrami

piaszczystych plaŜy staje się bardzo atrakcyjnym turystycznie krajem. Turystyka powoli zaczyna się rozwijać w tym kraju. Wiele firm turystycznych aktywnie interesuje się Libią jako ciekawą destylacja turystyczną, jak na razie, głównie z Niemiec, ale równieŜ z Włoch, Japonii, Hiszpanii oraz Szwajcarii.

Libia przyciąga turystów równieŜ swoją niedostępnością, brakiem masowej turystyki oraz swoją tajemniczością. Nie moŜna równieŜ zapomnieć jaką atrakcja jest Sahara wraz z jej wspaniałymi i niezwykłymi oazami.

Chciałabym zaprezentować kilka najwaŜniejszych atrakcji turystycznych Libii.

• Trypolis jest stalicą Libii i największym, liczącym ponad dwa miliny mieszkańców, miastem kraju. Miasto ma bogatą historię. W VII w. p.n.e.

załoŜono w tym regionie trzy fenickie miasta – Oea, Sabrata i Leptis Magna, a prowincję określano mianem Trypolitanii tj. krainy trzech miast. Z portu Leptis Magna wyruszały w głąb Afryki karawany po złoto, kość słoniową i

niewolników. W 46. r. p.n.e. teren ten został włączony do Imperium Rzymskiego. Zdobyty w VII w. n.e. przez Arabów znalazł się we władaniu lokalnych dynastii arabskich i berberyjskich. W latach 1530-1551 Trypolisem władał zakon jezuitów z Malty, którzy go ufortyfikowali. Od roku 1951

(9)

wchodził w skład imperium osmańskiego. W 1911 r. zdobyty przez Włochów stał się stolicą włoskiej kolonii Libii. Od 1951 r. pełni funkcję stolicy

niepodległej Libii

W mieście zachowały się zabytki z róŜnych okresów dziejów miasta. Z okresu fenickiego i rzymskiego zachowały się ruiny Leptis Magna, kilka posągów i łuk triumfalny Marka Aureliusza w Oei. WaŜnym zabytkiem jest cytadela As-Saraj al- Hamra powstała w czasach bizantyjskich, a później rozbudowana przez Turków, gdzie znajduje się obecnie muzeum. W sąsiedztwie cytadeli rozciąga się stary Trypolis o wąskich, krętych uliczkach i ślepych zaułkach. Znajdują się tu meczety ( An-Naka, KurdŜi i Ahmeda Paszy) i bazar miejski nazywany

„tureckim sukiem” Warty zobaczenia jest równieŜ Pałac ostatniego króla Libii.

• Bengazi - miasto w Libii nad zatoką Wielka Syrta (Morze Śródziemne), u podnóŜy gór Al-Achdar. Ośrodek administracyjny prowincji Cyrenajka. 650 tys.

mieszkańców (1994). drugie pod względem liczby mieszkańców i znaczenia gospodarczego miasto kraju (po Trypolisie) oraz najwaŜniejszy wschodni port.

Jest znane z przemysłu spoŜywczego i materiałów budowlanych, rzemiosła (wyrób dywanów).Miejscowi rybacy zajmują się rybołustwem oraz połowem gąbek. W pobliŜu miasta znajdują się ruiny staroŜytnej Ptolemei. Miasto posiada nowoczesną dzielnicę mieszkaniową (zbudowana z udziałem polskich

przedsiębiorstw). WaŜnym obiektem w Bengazi jest najstarszy i największy Uniwersytet libijski.

• Apollonia została załoŜona w VII w przed naszą era przez Greków i była traktowana jako port Cyreny przez około tysiąc lat. Ruiny portu znajduja się zaraz koło miasteczka Susa, 20 km wzdłuŜ wybrzeŜa od Shahat. Dzisiejszymi atrakcjami tego miejsca są teatr, Wschodnia, Centralna i Zachodnia Bazylika,

wszystkie zachowane są w wspaniałej kondycji i zlokalizowane na wybrzeŜu.

• Leptis Magna znajduje się 120 km od wschodniej granicy Trypolisu, zaraz przy dwustutysięcznym mieście Al Chums. Jest to jedna z najbardziej znanych i najlepiej zachowanych ruin staroŜytnego miasta rzymskiego na świecie.

MoŜna tam podziwiać pięknie zachowany teatr rzymski z wspaniałymi posągami Herkulesa i

Dionizosa, rzeźbione kolumny częściowo zatopione w wodach morza śródziemnego. Zobaczymy równieŜ

Circus Maximus, Koloseum z ogromną widownią, która mogła pomieścić do 35 tyś osób, łaźnie, liczne świątynie, posągi, a nawet wielki market z zachowanymi

(10)

próbami miary. Miasto było jedną z licznych fenickich kolonii. Z Leptis Magna wywodził się cesarski ród Sewerów (tu urodził się przyszły cesarz rzymski - Septymiusz Sewer, który po wstąpieniu na tron w 193 rozbudował miasto).

Rzymianie opuścili miasto w XI, w, kiedy to zostało zajęte przez Wandali, a potem Arabów. W 1982 r. stanowisko archeologiczne Leptis Magna zostało zapisane na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Zaraz koło Trypolisu kierując się na zachód znajduje się Subrata, inne mniejsze miasto z okresu rzymskiego. Jest ono równieŜ bardzo dobrze zachowane,

moŜna podziwiać piękne Koloseum, łaźnie z mozaikami i świątynie.

• Ptolemaida albo Ptolemais obecnie Tolmeita. StaroŜytne miasto połoŜone w Cyrenajce, w północno-wschodniej części Libii. Prawdopodobnie na

przełomie VII i VI wieku p.n.e. w rejonie Ptolemaidy zaczęli się osiedlać mieszkańcy z załoŜonej wcześniej Barki. W roku 331 p.n.e. miasta pentapolis dobrowolnie poddały się Aleksandrowi Wielkiemu, a po jego śmierci przeszły w ręce dynastii Ptolemeuszy. Na początku I wieku p.n.e. Ptolemaida dostała się pod panowanie Rzymu. Ptolemais ucierpiało stosunkowo najmniej podczas trzęsień ziemi, które w roku 262 oraz 365 zniszczyły Cyrenajkę i w związku z tym tu właśnie przeniesiono większość urzędów i instytucji z Cyreny i innych miast pentapolis. Prawdopodobnie w roku 428 miasto zniszczyli Wandalowie, co pociągnęło za sobą wyludnienie miasta. Pewne oŜywienie nastąpiło sto lat później za panowania Justyniana Wielkiego, lecz po najazdach Arabów w połowie VII wieku miasto znów popadło w ruinę. Obecnie na terenie

Ptoloemaidy znajdują się stanowiska archeologiczne. Wiadomo, Ŝe w czasach świetności miasto zajmowało obszar ponad 250 hektarów i otoczone było murami, a poza ich obrębem znajdowały się nekropolie. Jeszcze przed I wojną światową w Ptolemais Włosi i Brytyjczycy prowadzili wykopaliska

archeologiczne, obecnie jest to miejsce odkryć archeologicznych dokonywanych przez Polaków.

• Pustynia Libijska – pustynia we wschodniej części Sahary, w Libii, Egipcie i Sudanie. Jej powierzchnia wynosi ok. 2 mln km²; W większości piaszczysta (wydmy wys. do 300 m), częściowo Ŝwirowa. Panuje na niej klimat

zwrotnikowy, skrajnie suchy. Dobowe wahania temperatury dochodzą do 30°C.

Roczna suma opadów poniŜej 25 mm, tylko na północy ok. 100 mm.

Eksploatatuje się na niej złoŜa ropy naftowej. Ogromną atrakcją są na niej piękne, zielone oazy. Znajdują się w nich jeziorka z woda słoną oraz słodką, charakteryzują się piękną roślinnością. Na pustyni występują burze piaskowe, fatamorgany, "białe godziny" oraz burze podzwrotnikowe.

W rejonie miasta Sebha w południowej Libii znajdują się rysunki naskalne sprzed 10 tyś lat, obrazujące słonie, Ŝyrafy, hipopotamy, małpy.

(11)

2.Szczegółowa analiza rynku turystycznego Libii

A. PRZYJAZDY TURYSTÓW DO LIBII

Podczas gdy Tunezja oraz Egipt uznane zostały za główne europejskie destynacje turystyczne, Libia wciąŜ zostaje w tyle przez polityczne restrykcje oraz ograniczone moŜliwości transportowe. Libia wyraźnie chce uniknąć powstania zjawiska masowej turystyki na terenie swojego kraju, w odróŜnieniu od swoich sąsiadów. Turystyka na razie rozwija się bardzo powoli. Libia miałaby szanse stać się liderem w turystyce w północnej Afryce i mogłaby znacznie zwiększyć swoje dochody z turystyki.

1.Przyjazdy turystów zagranicznych do Libii ( 1999-2003)

(000s = tys) Arrivals Tourists

(overnight visitors)

1999 965 178

2000 963 174

2001 953 169

2002 858 135

2003 958 142

SOURCE: World Tourism Organization

MoŜemy zauwaŜyę spadek liczby przyjazdów do Libii w ciągu tych 4 lat. Jest on spowodowany obniŜeniem aktywności turystycznej wewnątrz Afryki, podczas tego czasu Europejczycy, – którzy są nadzieją na przyszły rozwój Libijskiej turystyki – zwiekszli liczbę swoich przyjazdów o 27%, ale to nadaj jest bardzo mała liczba poniewaŜ jest równa 4,3% ogólowi przyjazdów.

2. Przyjazdy międzynarodowe wg. regionów

(000s)

1999 2000 2001 2002 2003

Arrivals (000s)

Visitors 965 963 953 858 958

- Tourists (overnight visitors)

178 174 169 135 142

- Same-day visitors 787 789 784 723 816

- Cruise passengers - - - - -

Arrivals by region (000s)

- Africa 531 533 515 439 458

(12)

- Americas - 1 1 2 2

- Europe 33 34 40 36 42

- East Asia and the Pacific 3 2 6 7 7

- South Asia 1 1 4 4 4

- Middle East 396 392 388 370 445

Między 1995 a 2000 rokiem, przyjazdy turystów z Włoch wzrosły o 56%, z Niemiec o 119,5% oraz z Francji o 153,5%. Co jest zastanawiające w tym samym czasie przyjazdy turystów z Angli spadły o 52,3%

3. Zagraniczni turyści wg. Krajów (1995-2000)

1995 1999 2000 1999-2000

% change Total 1,831,884 965,307 962,559 -0.3

Middle East 810,000 396,604 391,747 -1.2

Egypt - 374,388 372,914 -0.4

Syrian Arab Republic

- 6,526 7,495 14.8

Iraq - 10,101 6,968 -31.0

Jordan - 2,668 2,380 -10.8

Palestine - 1,295 865 -33.2

Lebanon - 574 412 -28.2

Saudi Arabia - 356 250 -29.8

Yemen - 441 250 -43.3

Kuwait - 116 93 -19.8

United Arab Emirates

- 60 67 11.7

Bahrain - 17 19 11.8

Qatar - 46 19 -58.7

Oman - 16 15 -6.3

Other regions 1,021,884 568,703 570,812 0.4

All North Africa 966,000 - - -

Tunisia - 428,871 400,843 -6.5

Algeria - 39,193 85,181 117.3

Morocco - 24,350 23,088 -5.2

Sudan - 35,554 20,536 -42.2

Mauritania - 1,803 1,841 2.1

Western Sahara - - 541 -

(13)

Italy 4,800 7,544 7,488 -0.7

Germany 3,070 6,597 6,739 2.2

France 2,079 5,697 5,271 -7.5

Malta 2,232 1,328 3,530 165.8

United Kingdom 5,296 2,238 2,525 12.8

Austria 932 1,502 1,540 2.5

Spain 444 2,618 1,512 -42.2

Switzerland 461 818 750 -8.3

Russian Federation 519 180 657 265.0

Serbia and Montenegro

920 459 617 34.4

Philippines 4,944 307 583 89.9

Belgium 163 587 546 -7.0

Turkey 7,633 426 516 21.1

Romania 1,087 433 401 -7.4

Poland 1,541 319 296 -7.2

Canada 1,380 326 518 58.9

Republic of Korea 3,520 1,007 393 -61.0

India 2,061 315 358 13.7

Other inter- regional

12,802 6,231 4,542 -27.1

Najwięcej turystów przyjeŜdŜa z krajów sąsiednich głównie z Tunezji ( bardzo duŜo

przyjazdów w celach biznesowych, łatwo moŜna uzyskać wizę wjazdową), następnie na drugim miejscu plasuje się Algieria, a potem Maroko i Sudan. Europejczyków najwięcej przyjeŜdŜa z Włoch, Niemiec i Francji.

4.Wydatki turystów w Libii 1999-2003

(000s)

1999 2000 2001 2002 2003

Total Tourist

Expenditure (US$ M)

39 - - - -

- Travel expenditure (US$ M)

27 97 94 75 79

- Passenger transport 12 - - - -

MoŜna zauwaŜyć wzrost wydatków do roku 2001, a następnie ich spadek. DuŜe znaczenie na liczbę turystów a co za tym idzie na spadek ich wydatkow miały wydarzenia z 11 września w 2001 roku.

(14)

5.Podział wydatków turystów, 1999

(%)

1999

Gross Domestic Product (GDP) 0.1

Exports of goods 0.5

Exports of services 66.1

6. Cele przyjazdów, 1999-2003

(000s)

1999 2000 2001 2002 2003

Arrivals (000s) - Leisure, recreation and holidays

43 41 49 47 45

- Business and professional

51 50 58 38 40

- Other 84 83 62 50 57

Sezonowość

7.Temperatury i opady deszczu wg. Miesięcy, Trypolis, 2004

Tripoli Jan Feb Mar Apr Ma y

Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec

Temperature:

average high/low (oC)

16/

8

17/

9 19/

11 23/

14 25/

16 30/

22 32/

23 32/

25 31/

22 27/

19 23/

14 18/

9

Rain: average monthly (mm)

81 46 25 20 4 40 0 0 13 36 34 74

W Libii najprzyjemniejszy sezon pod względem klimatu zaczyna się początkiem listopada i kończy w marcu, jednak, jeŜeli ktoś przebywa na wybrzeŜu przez cały rok klimat moŜe okazać się sprzyjający. W zimie temperatury sięgają od 11oC na północy do 17oC na południu, podcza lata wzrastają od 28oC do 38oC. Pomiędzy majem i czerwcem mogą pojawiac sie burze piaskowe z południa kraju

(15)

Zakwaterowanie

Po zniesieniu embargo w roku 2000 zapotrzebowanie na miejsca noclegowe niezwykle wzrosło, bo aŜ o 81,2% w ciągu 12 miesięcy. Następnie odnotowano spadek popytu, by wyrównał on się w roku 2003. Klienci hoteli zostają zwykle na 7 noclegów i ta liczba jest niezmienna od 1999 roku.

W 2002 roku, wybudowano w Libii pierwszy pięciogwiazdkowy hotel Corinthia Tropili, jest on luksusowym hotelem naleŜącym do zagranicznego inwestora. Corinthia zlokalizowana jest na wybrzeŜu, ma piękny widok na Morze Śródziemne. Hotel kieruje swoją ofertę głównie w stronę turystów biznesowych. Posiada 250 pokoi, 50 ekskluzywnych suites, centrum biznesowe oraz konferencyjne.

Większość libijskich hoteli jest trzygwiazdkowa.

8. International stays in accommodation, 1999-2003

1999 2000 2001 2002 2003

Overnight stays in hotels and similar establishments (000s)

320 582 571 453 477

Overnight stays in all types of accommodation

establishments (000s)

339 - - - -

Average length of stay of non-resident tourists in all accommodation

establishments (nights)

7.00 7.00 7.00 7.00 7.00

9.Wielkość bazy nocelgowej, 1999-2003

1999 2000 2001 2002 2003

Number of rooms

Units - 11,815 12,405 12,405 12,405

Number of bed places

Units - 19,969 20,967 20,967 20,967 Occupancy rate (%) 53.00 54.00 53.00 42.00 45.00

(16)

Transport

10. Przyjazdy turystów międzynarodowych wg. środka transportu, 1999-2003

(000s)

1999 2000 2001 2002 2003

Arrivals (000s)

- Air - - 343 309 342

- Rail - - - - -

- Road 926 925 590 531 591

- Sea 39 38 20 18 19

Następujące linie lotnicze obsługują międzynarodowe połączenia lotnicze do Libii oraz mają swoje przedstawicielstwa w kraju. Lądują w trzech portach lotniczych:

Trypolis, Benghazi, Sebha.

11. Linie lotnicze obsługujące Libię, 2005

Afriqiyah Airways Egypt Air Tunis Air

Air Lib KLM Turkish Airlines

Air Malta Lufthansa Yugoslav Airlines

Algerian Airlines Olympic Airways

Alitalia Royal Air Maroc

Austrian Airlines Royal Jordanian

Balkan Airlines Saudi Arabian Airlines British Airways Sudan Airlines

Buraq Air Swiss Airlines

Czech Airlines Syrian Airlines

SOURCE: libyaonline.com

(17)

3.Znaczenie opisywanego rynku turystycznego dla Polski

Aktualnie rynek turystyczny Libii ma dla Polski bardzo małe znaczenie. Jest bardzo niewielu Polaków, którzy odwiedzili i odwiedzą w najbliŜszej przyszłości ten kraj.

Rynek ten jest bardzo ograniczony z róŜnych przyczyn. Do jednych z najwaŜniejszych naleŜą ograniczenia wizowe. Libia aktywnie ogranicza i kontroluje kto, w jakim celu i na jak długo wjeŜdŜa na jej teren. Aktualnie nie ma moŜliwości na uzyskanie wizy indywidualnej. Na terenie Libii nie ma miejsca na turystykę indywidualną. Jest moŜliwość uzyskanie wizy na zaproszenie od rdzennego Libijczyka. Niestety o takie zaproszenie jest niezwykle trudno, kto z nas bowiem ma przyjaciół lub rodzinę w Libii, pyzatym taki proces jest kosztowny oraz długotrwały. Najłatwiejszym sposobem wjazdu na teren Libii jest skorzystanie z usług biura podróŜy, które ma podpisaną umowę z innym biurem podróŜy z Libii i w ten sposób uzyskać wizę turystyczną.

Drugą barierą jest wysoki koszt takich podróŜy. Do Libii nie latają tanie linie lotnicze, nie ma lotów czarterowych, bilet kosztuje min. 2 000zł. Pyzatym Libia jest dość

kosztowna, ceny nie są niskie. Wiele firm turystycznych stara się ominąć tę barierę i organizuje przeloty na wyspę DŜerbę w Tunezji, która jest oddalona od Trypolisu o 250 km. I następnie organizuje transfer do Libii. Taka wycieczka wiąŜe się ze

zwiedzaniem DŜerby oraz jest ona mniej komfortowa, niŜ gdyby istniała moŜliwość taniego transportu bezpośredniego.

Trzecim waŜnym aspektem hamującym rozwój turystyki jest mało rozwinięta baza noclegowa w Libii. Hotele skoncentrowane są głównie w Trypolisie i a jego

obrzeŜach, nie moŜna jednak mówić o szerokiej gamie hoteli. RównieŜ transport jest dość utrudniony, ze względu na to iŜ w Libii mało kto korzysta z transportu

publicznego. Autobusy jeŜdŜą bardzo nieregularnie, natomiast kolei w ogóle nie ma.

Europejskie prawo jazdy trzeba przetłumaczyć oraz zalegalizować w Libii i dopiero wtedy moŜna prowadzić samodzielnie samochód.

Ostatnio rozwinęła się turystyka biznesowa. Coraz więcej Polskich przedsiębiorstw otwiera swoje oddziały w Libii, które pręŜnie się rozwijają.

Myślę, Ŝe rynek libijski będzie z biegiem lat nabierał coraz większego znaczenia dla Polaków. Coraz więcej osób z Polski jest zainteresowanych turystyką nie-masową, alternatywną. Libia jest pięknym krajem oferującym szereg, nieznanych nam w Europie, atrakcji. Myślę, Ŝe rynek będzie się rozwijał i coraz więcej biur podróŜy będzie współpracowało ze stroną libijska. W latach 70-tych Polska miała bardzo przyjazne stosunki z Libia i aktualnie rządy Polski i Libii znów próbują ocieplić stosunki. Wielu Libijczyków mówi płynnie po polsku, studiowała w Polsce, co teŜ ułatwia nawiązywanie kontaktów.

Jestem przekonana, Ŝe coraz więcej osób będzie chciało poznać Libię.

Mnie udało się odwiedzić tej kraj trzykrotnie i bardzo chciałabym do niego wrócić.

Niezwykły klimat tego państwa sprawia, Ŝe chce się do niego wracać.

(18)

Oto wykaz firm, które organizują wycieczki objazdowe do Libii:

• Travelzone.pl

ul. Królewska 14 lok. J 99-300 Kutno

• Grupa Traveligo Sp. z o.o ul. Wzorcowa 25

04-031 Warszawa

• Triada S.A.

Ul. Nowogrodzka 42 00-695 Warszawa

• PREMAR TRAVEL ul.Sw. Mikołaja 32/33 50-128 Wrocław

• TRAVEL PLUS ul. Szeroka 50/51 80-835 Gdańsk

• JUVID TRAVE ul. Korfantego 21 43-400 Cieszyn

(19)

4.Podsumowanie

Libia to piękny kraj. Niezwykły, oryginalny, tajemniczy oraz cięŜko dostępny, co czyni go jeszcze bardziej atrakcyjnym turystycznie. Przyciąga on turystów ciekawych nowych wraŜeń, chcących poznać zadziwiający kraj arabski, którzy gotowi na poświęcenie, jakie niesie respektowanie prawa oraz zwyczajów jego mieszkańców.

Libia ma wielki potencjał do wykorzystania, niezliczone zasoby atrakcji do zwiedzenia oraz wielu przyjaźnie nastawionych ludzi do poznania.

NajdłuŜsza naturalna i dziewicza plaŜa w Libii moŜe w przyszłości stać się największym kurortem nad Morzem Śródziemnym.

• Strony, z których korzystałam podczas pisania pracy http://www.unwto.org/index.php

http://portalwiedzy.onet.pl/77809,,,,trypolis,haslo.html http://www.travel4u.pl/libia,wczasy,kraj.html

http://libia.geozeta.pl/

http://eturystyka.org/galeria/Itemid,130/catid,77/

http://www.geoturystyka.pl/?articles,7

http://skarby-swiata.pl/libia-zabytki-wczasy/

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/country_profiles/819291.stm http://www.infoplease.com/ipa/A0107722.html

http://www.arab.net/libya/

http://www.swiatpodrozy.pl/sklep/trip.php?tid=76

Korzystałam równieŜ z Raportu Mintela “Travel and Tourism - Libya - August 2005 „

(20)

Spis Treści

1. Informacje ogólne ………... 2

2.Szczegółowa analiza rynku turystycznego Libii ……… 11

3.Znaczenie opisywanego rynku turystycznego dla Polski ………. 17

4.Podsumowanie ………. 19

5.Spis treści ……….... 20