• Nie Znaleziono Wyników

Zatrudnienie, płace i czas pracy w 1982 roku

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Zatrudnienie, płace i czas pracy w 1982 roku"

Copied!
57
0
0

Pełen tekst

(1)

W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W C Z Ę S T O C H O W I E

P O U F N E

Egz. nr________

3 ß >

ZATRUDNIENIE

PŁACE I CZAS PRACY W 1982 ROKU

zęstochowa 1983

e j k z s

(2)

SPIS t r eSc i

UWAGI METODOLOGICZNE

UWAGI ANALITYCZNE ...

Precujęcy w. gospodarce narodowej poza rolnictwem nie uspołecznionym . Zatrudnienie w gospodarce narodowej ... ...

Pracownicy pełnozatrudnlenl w gospodarce uspołecznionej według pozio­

mu wykształcenia ... ... ...

Ruch pracowników pełnozatrudnlonych w gospodarce uspołecznionej ...

Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów i gałęzi gos­

podarki narodowej ... ... ... ...

Osoby zatrudnione w gospodarce uspołecznionej korzystające z urlopów

;h<

wychowawczych

Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej w podziale na miasta 1 gminy Pracownicy pełnozatrudnlenl na stanowiskach robotniczych oraz na sta­

nowiskach nierobotniczych w gospodarce uspołecznionej ...

Pracownicy pełnozatrudnlenl w gospodarce uspołecznionej według pozio­

mu wykształcenia oraz działów i gałęzi gospodarki narodowej . . . . Uczniowie w gospodarce narodowej ...

Młodociani w uspołecznionych zakładach pracy

Przyjęcia do pracy pracowników pełnozatrudnlonych w gospodarce uspo.- łecznlonej ... ... .

Zwolnienia z pracy pracowników pełnozatrudnlonych w gospodarce uepo - łecznionej ... ... ... ... ...

Przeciętne zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej ... . Wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej ... . Przeciętne wynagrodzenia miesięczne w gospodarce uspołecznionej ....

Przeciętne płace miesięczne w gospodarce uspołecznionej ...

Czas pracy robotników grupy wytwórcze! w gospodarce uspołecznionej w sferze produkcji materialnej poza rolnictwem ...

Pośrednictwo p r a c y ... ...

Pracownikogodziny nie przepracowane przez zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej w aferze produkcji materialnej /poza rolnictwem/ ....

T a b l. s t r .

- 1

- 9

1 18

2 20

3 21

4 22

5 24

6 32

7 32

8 42

9 44

10 47

11 47

12 49

13 52

14 50 .

15 59

16 60

17 60

18 61

19 61

20 62

V

W U S Katowice. * a m .- |U /8J S j

(3)

Układ i zakres inftrmacjl

1. Publikacja niniejsza zawiera informacje o pracujących w gospodarce narodowoJ /poza rolnictwem nie uspołecznionym/ oraz o wynagrodzeniach, czasie nie przepracowanym i o pośrednictwie pracy w gospodarce uspołecznionej. Opracowanie podzielono na Z części.

Część i zawiera informacje według stanu v dniu 31 XXI o liczbie pracujących według grup społeczno-ekonomicznych i płci w gospodarce narodowej /poza rolnictwem nie uspo­

łecznionym/, o liczbie zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej wg płci, w podziale na miasto i wieś, grupy zatrudnionych i poziom wykształcenia oraz o ruchu zatrudnię - nych w gospodarce uspołecznionej. Dane podaje się w przekrojach działowo-gałęziowych.

Część II zawiera informacje o przeciętnym zatrudnieniu i wynagrodzeniach za praćę w gospodarce uspołecznionej i o wykorzystaniu czasu pracy w sferze produkcji material­

nej /poza rolnictwem/ oraz o pośrednictwie pracy.

2. informacje © pracujących w gospodarce narodowej /poza rolnictwem nie uspołecznio­

nym/ obejmują: zatrudnionych na podstawie stosunku pracy /pełnezatrudnienych i nie - pełnoza trudnionycb w głównym miejscu pracy/, osoby wykonujące pracę nakładczą, agen­

tów wynagradzanych z funduszu agencyjne-prowizyjnego, agentów w systemie agencji zry­

czałtowanej oraz prowadzących punkty sprzedaży, zakłady gastronomiczne i zakłady u - sług©we na podstawie umowy na warunkach zlecenia, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracujących w gospodarce nie uspołecznionej poza rolnictwem, tj.

właścicieli, współwłaścicieli i pomagających członków rodzin, zatrudnionych na pod­

stawie umowy o pracę oraz innych /osoby zatrudnione w instytucjach kościelnych i za­

konnych oraz duchowieństwo/.

3. Informacje o zatrudnieniu w gospodarce uspołecznionej dotyczą pracowników zatrud­

nionych na podstawie stosunku pracy /umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru itp./ w uspołecznionych zakładach pracy. Dane te nie ujmują zatrudnionych w Jednost­

kach budżetowych resortu obrony narodowej i resortu spraw wewnętrznych oraz, ze względu na odmienny prawny stosunek pracy, osób wykonujących pracę nakładczą, agon - tów, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych pracujących w gospodarce zespoło­

wej oraz osób zatrudnionych przez komitóty rodzicielskie /w placówkach oświaty i wy­

chowania/.

Dane dotyczące zatrudnionych w gospodarce nie uspołecznionej ujmują wyłącznie za­

trudnionych na podstawie urnowy o pracę.

4. Do ogólnego stanu zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej wliczono pracowników pełnozatrudnionyćh, łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi oraz pracowników niepełnozatrudnionyoh w głównym miejscu pracy. Rozwiązanie takie eliminuje kilkakro­

tne ujmowanie osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin pracy przez stosowane

‘metody ujęcia pracowników niepełnozatrudnionyćh tylko Jeden raz, tj. w głównym miej­

scu pracy. V gospodarce nie uspołecznionej, ze względu na trudności w wydzieleniu głównego miejsca pracy pracowników niepełnozatrudnionyoh ujęto wszystkie osoby pracu­

jące w pełnym oraz niepełnym wymiarze czasu pracy.

Wszystkie informacje dotyczące stanu zatrudnienia podane są w podziale na pleć, bez przeliczeń niepełnozatrudnionyćh na pełne etaty.

5. Informacje o wynagrodzeniach odpowiadają zakresowe stosowanemu do 1981 reku włą­

cznie pojęciu funduszu płac /osobowy, bezosobowy, honorariów, agencyJne-prowizyJuy, zakładowy fundusz nagród, wynagrodzenia uczniów, rekompensaty/.

(4)

Źródła danych statystycznych

1. Materiałem źródłowym v zakresie stanu 1 ruchu zatrudnianych oraz poziomu wykształ­

cenia v gospodarce uspołecznionej są badania statystyczne prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny na formularzach Z-01 i Z-02.

Materiałem źródłowym w zakresie pracujących w gospodarce nie uspołecznionej po - za rolnictwem są dane:

- Centralnego Związku Rzemiosła w zakresie rzemiosła prywatnego,

- Naczelnej Rady Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług w zakresie handlu 1 usług wszyst­

kich branż,

- Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie niektórych grup pracowników /np. praco­

wnicy obsługi prywatnych demów mieszkalnych, pomoc domowa, pracujący w organiza o Jach wyznaniowych/,

- Urzędu do Spraw Vyznań w zakresie liczby duchownych wszystkich wyznań pełniących obowiązki duszpasterskie,

- Zespołu Koordynacji Rzemieślniczych Domów Towarowych,

- Zrzeszenia Rybaków Morskich w zakresie liczby prywatnych rybaków morskich zorgani­

zowanych w tym zrzeszeniu /zaliczonych do działu przemysł/,

- Krajowego Związku Spółdzielni Transportowo-Motoryzaoyjnycli w zakresie prywatnego transportu konnego.

2. Podstawą opracowania informacji liczbowych dotycząc, ch zatrudnienia przeciętnego i wynagrodzeń za pracę w gospodarce uspołecznionej jest kwartalna sprawozdawczość statystyczno z zakresu zatrudnienia i płac Głównego Urzędu Statystycznego i niektó­

rych resortów oznaczona w czwartym członie symbolu liczbowego literą "a" oraz roczna sprawozdawczość o symbolu Z-03.

3. Źródłem danych dotyczących wykorzystania czasu pracy Jest sprawozdawczość statys­

tyczna GUS o symbolu Z-14.

U . Źródłem danych z pośrednictwa pracy Jest sprawozdawczość MPP1SS o symbolu ZP-20.

Metody grupowania danych statystycznych

1. Podział zatrudnionych według działów gospodarką narodowej Jest zgodny z każdora - zową Klasyfikacją Gospodarki Narodowej obowiązującą dla lat 1975-1980 - od 1,stycznia

1975 r. zaś dla 1981 r. - od 1 stycznia 1981 roku.

2. Zatrudnionych zaliczone do poszczególnych działów gospodarki narodowej na podsta­

wie numerów statystycznych nadanych przez organa statystyki państwowej zgodnie z postanowieniami uchwały nr 195 Rady Ministrów z dnia 1? października 1975 reku w sprawie systemu identyfikacji i klasyfikacji Jednostek gospodarki narodowej - REGON /M.r>. nr 35» P°z. 211/. Dane statystyczne dotyczące zatrudnienia i wynagrodzeń w przekrojach terytorialnych ujmowane są według każdorazowego podziału adminiatrecyj _ ne/ o obowiązującego od dnia 1 czerwca 1 975 reku.

3. Dane dotyczące stanu zatrudnienia ze względu na pfżyję tą metodę liczenia stanowią ścisły obraz terytorialnego rozmieszczenia zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej, przy czym decydującym kryterium zaliczenia pracownika de odpowiedniego województwa /miasta, wsi/ Jest faktyczne /stałe/ miejsce pracy pracownika.

Informacje o zatrudnieniu przeciętnym i wynagrodzeniach opracowywano na podstawie

(5)

pnrnv ozdawczośoi kwartalnej nie dają wprawdzie tak dokładnego, rozmieszczenia teryto­

rialnego zatrudnionych /dane grupuje się w zalotności, od działu metody przedslę biorstw lub zakładową/ ale stanowią w chwili obecnej Jedyne źródło informacji.?., tego zakresu w układzie terytorialnym.

' ' ' ' 1

P od s t.a vove uojęola stosowano u publikacji

1. Do stanu zatrudnienia w zakładzie pracy zaliczono pracowników pełnozatrudniony<d>

a to łych i sezonowych oraz niepełnozatrudnionych ujętych w ewidencji Jednostki spra -

i ozdav ezoj, wynagradzanych z osobowego funduszu plac, bez względu na to, czy w o- kresle sprawozdawczym byli obecni v pracy, ozy nie, niezależnie od przyczyn nieobo - cnoóci /chorobo, urlop, wyjazd służbowy i t'p. / . Pracowników czasowo delegowanych przez macierzysty zakład do pracy w innym zakładzie zaliczono do zatrudnionych w tym zakładzie, w którym otrzymuje^. wynagrodzenie żo pracę. ^

Ponadto do stanu zatrudnienia zalicza się: członków zorganizowanych grup robo - ozych, t j. członków Ochotniczych Hufców Pracy /z wyjątkiem młodzieży odbywającej w Ochotniczych Hufcach Pracy naukę zawodu/, żołnierzy oraz skazanych pracujących na podstawie zbiorczej urnowy o pracę z zakładem pracy, jak również osoby odbywające

wstępny staż prądy. /

I)o stanu zatrudnienia nie zalicza się czasowo zatrudnionych słuchaczy szkół od­

bywających praktykę wakacyjną, uczniów w zakładach pracy, a także osób, z którymi za­

warto umowę o dzieło lub umowę zlecenia, wynagradzanych z bezosobowego funduszu płac oraz funduszu honorariów, Jak również osób korzystających z urlopów wychowawczych.

Podstawą kwalifikowania pracujących do poszczególnych grup, tj. do połnozatrud- nionyąh i zatrudnionych dorywczo, niepełnozatrudnionych, osób wykonujących pracę na­

kładczą , ageijt^w oraz uczniów są odpowiednie ustalenia umów zawartych z tymi osobami.

2. Przez pracowników pełnozatrudnionych rozumie się pracowników, którzy pracują w pełnym wymiarze godzin pracy, obowiązującym w danym zakładzie pracy lub na danym sta­

nowisku pracy.

3. Pracoiplkami sezonowymi są pracownicy, z którymi zawarto umowę o pracę na okres z góry określony, a więc pracownicy przyjęci do sezonowych prac rolnych, w prze"

w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej, itp. Do pracowników sezonowych za li ca-' również członków Ochotniczych Hufców Pracy, żołnierzy oraz skazanych.

4 . Przez pracowników zatrudnionych dorywczo rozumie się pracowników peln nych nn stosunkowo krótki okres, w Zasadzie nie dłuższy niż 1 miesiąc, nenia określonych prac pomocniczych, wynagradzanych z osobowego fundus 5. Pracownikami niepełnozatrudniopyml są pracownicy, którzy zgodnie pracują stale w niepełnym wymiarze godzin pracy obowiązującym w (fan- oy lub na danym stanowisku i są wynagradzani z osobowego funduszu i 6. Pracownicy niepełnozatruduieni w głównym miejscu pracy są to złożyli w zakładzie pracy specjalne oświadczenie stwierdzające, jest ich głównym miejscom zatrudnienia.

»

7. Przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczy zatrudnione na stanowiskach, na których wykonywano są:

- czynności /operacje/ składające się na proces tochnolo, i

(6)

przemysłowej, budowlanej, rolniczej i innoJ lub świadczenia usług v chnrnkt<>rz«>

materialnym /robotnicy bezpośrednio produkcyjni/,

- prace pomocniczo i obsługa w zakresie niezbędnym do sprawnego przebiegu v-.poir.ii i.« - nycli procesów produkcyjnych /robotnicy pośrednio produkcyjni/.

- czynności /operacje/ mające charakter obsługi lub rzemiosła, składające nip na pro­

cesy technologiczno w slerze cyrkulacji /transporcie, łączności, handlu/ oraz i gospodarce komunalnej, jnk również usługi o charakterze niematerialnym, świadczono na rzecz ludności lub jednostek gospodarki perodowej /stanowiska pokrewne robot -

niczym/. '

R . Przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych rozumie się osoby zatrudnione na stanowiskach nie określonych jako.robotnicze, bez względu na wyuczony zawód. Są to stanowiska kierownicze, stanowiska specjalistyczne samodzielne lub wyko­

nawczo, nie mające charakteru kierowniczego, lecz wymagające gruntownego specjalisty­

cznego przygotowania na poziomic wyższym lub średnim zawodowym, albo wysokiego pozio­

mu umiejętności twórczych lub artystycznych, jak również stanowiska, na których wyko-' nywano^są czynności pomocnicze /o charakterze mąnipulooyjnym/ biurowe i gospodarczo, związano z działalnością prowadzaną na wyżej wymienionych stanowiskach.

9- Do osób wykonujących pracę nakładczą zalicza się osoby, z którymi zawarto umowę o wykonanie pracy nakładczoJ.

10. Agentami wynagradzanymi z. funduszu ngencyJno-prowizy jnego są osoby nie będące pracownikowi danego zakładu pracy, z którymi zawarto umowy agencyjno, a ich wynagro­

dzenie uzależnione Jest od wartości dokonanych transakcji sprzedaży, kupna lub warto­

ści wykonywanych usług.

Do wynagradzanych z tego funduszu zalicza się ni.in.:

- w przemyśle, w branży przemysłu ziemniaczanego i owocowo-warzywnego - pracowników obsługi punktów skupu ziemniaków, owoców i warzyw, osoby trudniące się załadunkiem i wyładunkiem w przemyśle cukrowniczym,

- w leśnictwie - zatrudnionych przy skupie runa leśnego,

- v handlu - ngontów prowadzących kioski i mało sklepy, sprzedawców1 w kioskach "Ruchu1,1 by prowadzące stacjo benzynowe, w gastronomii - ngpntów zatrudnionych przy sprze-

d>nośnej i obwoźnej,

1stracji państwowej - sołt'sów wynagradzanych z tytułu inkasa podatków,

jo oh finansowych i ubezpieczeniowy cli - pośredników ubezpieczeniowych Pnń- : ładu Ubezpieczeń, osoby prowadzące zakładowe agencjo PKO oraz kolekto-

"/Oh w przedsiębiorstwie "Totalizator Sportowy" i w przedsiębiorstwach renowe gry liczbowo.

agentów wynagradzanych z funduszu ugonoyjno-prowizyjnego nio ujmu- w tej samej Jednostce sprawozdawczej otrzymują wynagrodzenia z

io, 1 jednocześnie z funduszu agencyjno-prowizyJnego /np. loka -

■niofli dodatkowo przy kontroli zwierząt i mięsa, geodeci otrzy -

■rodzenie z funduszu ngonoyjno-prowizyjnego za czynności klasy - ąntów/.

systemie agencji zryczałtowanej nie są pracownikami przoduię^

i jodynie są związani z tym przedsiębiorstwem umową okre - juką osoby te winny wplaęió przedsiębiorątwu w związku z

biorstwa sprzedażą detaliczną, gastronomiczną, usługową

(7)

Done dotyczące agentów wykazano łącznio z danymi dotyczącymi zatrudnionych przez agentów. System agencji zryczałtowanej występyje przede wszystkim w .handlu.

13. Do agentów prowadzących punkty sprzedaży, zakłady gastronomiczne oraz zakłady usługowe na podstawie umowy na warunkach zlecenia zalicza się osoby, któro - zgodnie z postanowieniami uchwały nr 160 Rady Ministrów z dnia 3 listopada 197Vr.. /M.P.

nr 29/1977, poz. l40 i ft.P. nr 32/1978, poz. 116/ orkz zarządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego i Up fug z dnia 1Ó.1.1 9 81r. w sprawie przekazywania i prowadzenia na podstawie umowy no warunkach zlecenia zakładów usługowych /Dz.Orz.Min.HWiU nr 2, noz. 2/ - prowadzą, łącznie z członkami rodziny i innymi osobami pozostającymi z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osobami zatrudnionymi, działalność han­

dlową i usługi handlowe powierzone im przez- przedsiębiorstwa państwowe, ponosząc na rzecz przedsiębiorstwa zryczałtowaną kwotowo lub procentowo odpłatność uzależnioną od obrotów.

14„ Do uczniów w zakładach pracy zalicza się:

- młodocianych, z którymi zawarto umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,

- pełnoletnich, którzy jako młodociani zawarli z zakładem pracy umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy i po osiągnięciu pełnoletności kontynuują nau-,

kę na zasadach tej umowy. ,

Zgodnie z obowiązującymi przepisami uczniowie, z którymi zakład pracy zawarł u- movę o naukę; zawodu, pobierają w zakładzie pracy naukę, praktyczną’zawodu /indywidu­

alnie lub zespołowo/ niezależnie od tego, czy uczęszczają do szkół zawodowych dla pracujących /przyzakładowych lub dokształcających/, ozy też do tych szkół nie uczę-

Jijęci,

szczają. Uczniowie ci^Są w ewidencji zakładu pracy i otrzymują wynagrodzenie z fun­

duszu płac uczniów.

Ponadto w górnictwie do grupy uczniów zalicza się robotników pełnoletnich w

okresie początkowych 2 8 dni pracy. ,

Do uczniów nie zalicza się uczących się w szkołach dla niepracujących, którzy odbywają praktykę w zakładzie pracy i z którymi zakład pracy nie zawarł umowy o na­

ukę zawodu. Wyjątek stanowią uczniowie zasadniczy oh szkół górniczych dla nie pracu­

j ąc ch opłacani z limitowanego funduszu płac uczniów.

1 5. Do młodocianych zalicza się pracowników, których wiek nie pryokracza 18 lat.

Pojęcie pracownika młodocianego nie Jest równoznaczne z pojęciom ucznia, gdyż pracownicy młodociani występują również w grupie zatrudnionych poza uczniami /zali­

cza się ich wówczas do liczby zatrudnionych w zakładzie pracy/, z drugiej zaś stro­

ny, Jak wspomniano w wyjaśnieniu dotyczącym uczniów, część uczniów jest w wieku po­

nad 18 lat.

16. Do osób korzystających z urlopów wychowawczych zalicza się te osoby, którym za­

kład procy udzielił urlopu wychowawczego zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1 9 8lr. w sprawie urlopów wychowawczych /Dz.U, Nr 1 9, poz. 9 7/. Z liczby osób przebywających na tych urlopach, wyodrębniono liczbę osób otrzymujących zasiłki wychowawcze przewidziano postanowieniami■v/v rozporządzenia.

17. Pracownikami posiadającymi wykształcenie wyższe są pracownicy, którzy przedsta­

wili dyplom ukończenia studiów wyższych: zawodowych, magisterskich /jednolitych/ i magisterskich uzupełniających.

Posiadającymi wykształcenie wyższe są również te osoby, któro nie ukończyły właściwej szkoły wyższej, alo uzyskały stopień inżyniera no poda tawlo -snrt. <■>1 7

/

(8)

ustawy z dnia 28 stycznia 19^8r. o stopniu inżyniera /Dz.U. RP Nr 10, poz. 68/.

^Zatrudnionych zr nie ukończonym wyższym wykształceniom zalicza się do grupy posia­

dających wykształcenie średnie zawodowe lub do grupy posiadających wykształcenie śre­

dnie ogólnokształcące-, w zależności od posiadanego przez nich świadectwa dojrzałości średniej szkoły zawodowej lub ogólnokształcącej.

18. Pracownikami posiadającymi wykształcenie średnie zawodowe są ci pracownicy, któ - rzy uzyskali'świadectwo dojrzałości technikum zawodowego lub równorzędnej szkoły za - vodovej stopnia licealnego, uprawniające do studiów wyższrch, absolwenci szkół polic- cealnych, jak również osoby, które otrzymały świadectwo ukończenia szkoły średnie J V ^ "

bez egzaminó* maturalnych.

19. Pracownikami posiadającymi wykształcenie średnie ogólnokształcące są ci pracowni­

cy, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości szkoły ogólnokształcącej, jak również oso­

by, które otrzymały świadectwo ukończenia szkoły średniej ogólnokształcącej bez egza­

minów maturalnych. , • *

20. Pracownikami posiadającymi wykształcenie zasadnicze zawodowe są ci pracownicy, którzy uzyskali świadectwo ukończenia: zasadniczej szkoły zawodowej, zasadniczej szko­

ły rolniczej, szkoły przysposabiającej do zawodu, szkoły przysposobienia rolniczego, szkoły prowadzonej przez 0HP, szkoły artystycznej 1 stopnia, szkoły mistrzów itp.

szkół równorzędnych.

21. Dane o ruchu zatrudnionych dotyczą pracowników pełnozatrudnionyoh /bez sezonowych i zatrudnionych dorywczo/: bez Zi rudnionyoh w organizacjach polityczni oh oraz w działalności statutowej /podstawowoeJ/ związków zawodowych i innych organizacji spo­

łecznych.

Informacje z zakresu ruchu zatrudnionych dotyczą liczby przyjęć do pracy, oraz .zwol­

nień z pracy /a nie liczby osób, które zmieniły miejsce pracy/. Liczba przyjęć do pra­

cy oraz zwolnifeń z pracy jest wyższa od liczby osób przyjętych lub zwolnionych z pracy, ponieważ Jedna osoba może w ciągu roku kilkakrotnie zmieniać pracę.

Do pracowników przyjętych do pracy zalicza się tych pracowników, z którymi zakład

pracy zawarł umowę o pracę. * \

Do pracowników przyjętych zaliczono zatem:

- absolwentów szkół wyższych, szkół policealnych zawodowych, liceów ogólnokształcących techników i szkół równorzędnych /tj. liceów zawodowych/ oraz absolwentów zasadni - cz'ch eżkół zawodowych dla nie pracujących i dla pracujących podejmujących pracę po

r.z „t„rv„,y, . .

- osoby podejmujące pracę^po raz pierwszy /poza wyżej wymienionymi absolwentami/, - pracowników, którzy uprzednio pracowali w uspołecznionych i nie uspołecznionych

/poza rolnictwóm/wz^kładach pracy /łącznie z przeniesionymi służbowo oraz przyjęty­

mi z Innego zakładu pracy na podstawie porozumienia między zakładami/, - osoby przechodzące do pracy z rolnictwa indywidualnego,

- pracowników przeniesionych służbowo w ramach jednostki sprawozdawczej z terenu in- neg lojowództwn,

- pozostałych przyjętych do pracy.

Ponadto do pracowników przyjętych do pracy zalicza się również osoby powracające do pracy z urlopu wychowawczego, udzielonego zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 llpoa 1981 roku w sprawie urlopów wychowawczych /Dz.U, nr 19,

poz. 97/ 1 z urlopów bezpłatnych. V

(9)

Do pracowników zwolnionych * procy zalicza się tych pracowników, z którymi za - kin cl procy rozwiązał stosunek pracy.

Do pracowników zwolnionych zaliczono zatem:

- zwolnionych z pracy w drodze wypowiedzenia przez zakład pracy, - zwolnionych z pracy w drodze wypowiedzenia przez pracownika,

- przeniesionyeh służbowo w ramach, jednostki sprawozdawczoJ na teren innego wojewó­

dz twa, '

- porzucających pracę,

- przeniesionych na emeryturę lubfrentę, - pozostałych zwolnionych.

Ze względów ewidencyjnycli do pracowników zwolnionych z pracy zalicza się również

pracowników zmarłych. e

Ponadto do pracowników zwolnionych z pracy zalicza się również osoby, któro otrzymały urlop wychowawczy, udzielony zgodnie z postanowieniami cytowanego powyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipoa 19S1 roku i urlop bezpłatny.

V przypadku, jeżeli pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę, lecz po upły­

wie terminu wypowiedzenia pracuje nadal /ewentualnie na nowych warunkach pracy i płac/

wówczas pracownika tego nie traktuje się jako zwolnionego, ani jako nowo przyjętego.

Vyjątkiem od toj zasady są przypadki, w których z pracownikiem zatrudnionym poprze ~ dnio na pełnym etacie zawarto umowę o zatrudnieniu w niepełnym wymiarze godzin pracy,

Jak również to, w których pracownik zatrudniony poprzednio w niepełnym wymiarze go - dzin pracy przechodzi na pełny etat. W tych przypadkach pracownika tego traktuje się Jako zwolnionego z grupy pracowników pełnozatrudnionych i przyjętego do grupy pracow­

ników niepełnozatrudnionyoh 1 odwrotnie.

Współczynnik przyjęć jest to stosunek procentowy liczby pracowników przyjętych do procy w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnienia w końcu okresu poprzedza jąr

cego okres sprawozdawczy. ■

Do osób korzystających z uprawnień wcześniejszego przejścia na emerytur^ zalicza się osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę z tytułu postanowień:

- ustawy z dnia 29 maja 1974 roku o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin /Dz.U. Nr 21, poz. 117/ wraz z późniejszymi zmianami,

- rozporzączenia Rady Ministrów z dnia 7 marca 1975 roku w sprawie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę /Dz.U. Nr 9, poz. 33/,

- usta vy z dnia 2 3 października 1975 roku o dalszym zwiększaniu świadczeń dla komba - tentów i więźniów obozów koncentracyjnych /Dz.U. Nr 34, poz. 186/,

- rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipoa 1981 roku w sprawie szczególnych za - sod przechodzenia no emeryturę pracowników uspołecznionych zakładów pracy w okresie • do dnia 31 crudlnia I98 1 roku /L-.U. Nr 19, poz. 95/.

22. Intormnoje o przeciętnym zatrudnieniu dotyczą pracowników pełnozatrudnionych /łą­

cznie z sezonowymi 1 zatrudnionymi dorywczo/ oraz niepełnozatrudnionyoh w przelicze­

niu niopolnozatrudnionyoh na pełne etaty. V działach gospodarki narodowej "nauka i rozwój techniki", "oświata i wyąhowanie", "kultura i sztuka", "ochrona zdrowia i opieka społeczna", "kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek", "organizacjo: poi i ty - ozno, związków zawodowych i inne" ujęto wyłącznie pracowników pełnozatrudnionych /pracowników zatrudnionych w tych działach w niepełnym wymiarze godzin nie uwzglyti - nlono w ogólnej liczbie zatrudnionych/,

23. Informacje o wynagrodzeniach obejmują następujące składniki: wynagrodzenia osobo-, we, wynagrodzenia bezosobowy, wynagrodzenia ngencyJno-prow izyJno, honoraria, wynagro-

(10)

dzonia z zakladovego funduszu nagród i z czystej nadwyżki spółdzielni, wynagrodzenia uczniów oraz rekompensaty wypłacano pracującym /bez rekompensat dla członków rodzin

»

finansowanych ze środków ZUS/.

Vynagrodzenin osobowe ujmują wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w uspołecz­

nionych zakładach pracy na podstawie stosunku pracy /pełnozo trudnionyeh, łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo i niepełnozętrudnionych/ oraz osób wykonujących prac? nakładczą, a także wynagrodzenia przysługujące zorganizowanym grupom roboczym z tytułu prapy w Jednostkach gospodarki uspołecznionej.

Do wynagrodzeń osobowych zalicza się wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w

*

naturze należne pracownikom z tytułu pracy, a wipc płace zasadnicze, premie 1 nagro­

dy /w tym z zysku/, dodatki za wysług? lat, wynagrodzenia wynikające z kart górnika, hutnika itp., dopłaty za pracę w godzinach nadliczbowych ,i świątecznych, wynagrodze­

niu za czas urlopów wypoczynkowych lub okolicznościowych, wartość deputatów i umun - durowania itp. Wynagrodzenia osobowe podano łącznie z rekompensatami pracowniczymi.

Do wynagrodzeń bezosobowych zalicza się wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło za pracę, dla której wykonania - ze względu na jej doraźny lub przej - ściowy charakter albo niewielkie rozmiary - nie jest przewidziane w pl ule jednostki gospodark i uspołecznionej zatrudnienie pracowników, a ponadto niektóro inne wypłaty na rzecz pracowników obcych lub innych osób nie będących pracownikami. Do bezosobowe­

go funduszu płac zalicza się m.in. wynagrodzenia za usługi załadunkowe i wyładunkowe, transport, składowanie i kopoowanle ziemiopłodów, udział w posiedzeniach komisji, za ekspertyzy, konsultacje, porady i tłumaczenia nie przeznaczone do publikacji w formie wydawnictwu, za prace twórcze 1 autorskie - z wyjątkiem Wynagrodzeń wypłaconych z ho­

norariów.

Do wynagrodzeń agenoyjno-prowizjjnych zalicza się należności osób. nie będących pra cewnikami danego zakładu pracy za wykonane przez nie zlecone im czynności, opłacane według określonej wysokości stawki prowizyjnej od dokonywanych transakcji kupna, sprzedaży lub wykonywanych usług, a w szczególności zaś sprzedaż prowadzoną na zunn - dach umowy agencyjnej /np. zryczałtowanej, prowizyjnej/ oraz za sprzedaż akwiznoyjną, skup ziemiopłodów, runa leśnego lub drewna, wykonywanie czynności agentów ubezpiecze­

niowych, roznoszenie mleka i innych towarów, prowizyjne inkaso podatków itp.

Do honorariów zalicza się wynagrodzenia za prace twórczo, autorskie i roallzator- akle, należące do podstawowej /statutowej/ działalności Jednostek gospodarki u s p o ł e ­ cznionej wypłacających te wynagrodzenia, Jeżeli to praco wykonywane są przez pracow - ników własnych ’ub przez inne osoby fizyczne na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło związano z: przygotowaniem, realizacją i organizacją imprez artystycznych, te­

atralnych, muzycznych, przygotowaniem i edycją książek oraz innych wydawnictw niopo - riodyoznych, cza»dpism, wydawnictw prasowych przygotowaniom środków reklamy itp.

Do wynagrodzeń z zakładowego funduszu nagród 1 z czystej nadwyżki, spółdzielni za - liczą się wypłaty nagród indywidualnych /pieniężnych i w naturze/ z tych śńodków doko­

nane na rzecz pracowników. Do tych wynagrodzeń zalicza się również fundusz nagród z tytułu pracy nakładczej.

Kekompensaty ujęte w wynagrodzeniach dotyczą: od 1981 r. wzrostu cen pieczywa i innych przetworów zbożowo-mącznyoh, <» Od 1982 r, także wzrostu cen innych podstawowych artykułów żywnościowych, opału i energii.

24. Przeciętne płace miesięczne obliczono na podstawie wynagrodzeń osobowych z rekom - pensatami pracowniczymi pomniejszonych o wynagrodzenia osób wykonujących pracę nakład­

czą , przy uwzględnieniu liczby pracowników niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionyoh. W działach: nauka i rozwój techniki, oświata i wychowanie, kul turA

A

(11)

i sztuka, ochrona zdrowia i opieka społeczna, kultura fizyczna, turystyka i wypoczy­

nek oraz organizacje polityczne, związków zawodowych i inne - przeciętne płace mio - sięczne obliczono wyłącznie dla pracowników pełnozatrudnionych, tzn. pomniejszając wynagrodzenia osobowe dodatkowo o część przypadającą na pracowników niopełnozntrud nionyoh. Przeciętno wynagrodzenie miesięczne obejmuje ponadto wypłaty z zakładowego funduszu nagród i z czystej nadwyZki spółdzielni, Przeciętne płace miesięczne i prze­

ciętne wynagrodzenie miesięczno ni*C obejmuje wynagrodzeń uczniów.

25. Badaniem dotyczącym wykorzystania czasu pracy objęto pracowników pełnozatrudnio­

nych /łącznie z pracownikami sezonowymi/ i niepełnezatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych w zakładach pracy sfory produkcji materialnej poza rolnictwem. Ba­

daniem nie objęto uczniów.

Do sfery produkcji materialnej zaliczono działalność produkcyjną w następujących działach gospodarki narodowej: przemysł, budownictwo, leśnictwo, transport i łączność, handel, gospodarka komunalna oraz dział pozostało gałęzie produkcji materialnej - biorących bezpośredni udział w procesie produkcji materialnej.

Nominalny czas pracy jest to czas, który pracownik powinien przepracować zgodnie z obowiązującą na zajmowanym stanowisku,normą czasu pracy.

Nomina Inv czas pracy jost sumą czasu przepracowanego w godzinach normalnych i czasu nie przeprowadzonego, łącznię z urlopami, wypoczynkowymi i profilaktycznymi.

26. Dane o pośrednictwie pracy dotyczą poszukujących pracy i wolnych miejsc pracy za­

rejestrowanych v wydziałach zatrudnienia urzędów administracji terenowej„ Dano o skierowanych do pracy wykazano łącznio z osobami przyjętymi przez zakład pracy na podstawie zezwoleń wydanych przez wydziały zatrudnienia urzędów administracji tere­

nowej. #

UWAGI ANALITYCZNE ' -

' 1 1 . 1

A. Zatrudnienie • <

W gospodarce uspołecznionej wojtiwództwa częstochowskiego na koniec roku 1982 li - ozha pracowników pełnozatrudnionych /łącznio z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi/

wyniosła 208117 osób, w tym 94290 /45,3 $/ stanowiły kdbicty.

W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił spadek zatrudnienia o 3 1 3 0 osób /01,55«/.

Liczba zatrudnionych męZczyzn spadła o 1,8$, natomiast liczba zatrudnionych kobiet zmniejszyła się o 1,1 *».

W sferze produkcji materialnej zatrudnionych było 17141 ó osób, co stanowi 82,4 ',■>

ogółu zatrudnionych. Liczba zatrudnionych w sforze produkcji materialnej zmniejszyła się w porównaniu z roki«* 1981 o % ,6 $, natomiast w sferze poza produkcją materialną , nastąuił wzrost zatrudnienia o 4,3$.

Przyrost zatrudnienia w stosunku do roku 1981 miał miejsce w następujących dir. i a - Imoh: oświata i wychowanie /0 6,0 $/, organizacje polityczne, związków zawodowych i In. /0 5,3 % / t kultura i sztuka,/0 4,9 $/, finanse i ubezpieczenia / o 4,2 $/, gospo­

darka ’mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne /0 4,2 $/, administracja pnń- stv ov o i wymiar sprawiedliwości /0 3,5 $/, ochrona zdrowia i opieka społeczna /o 3,2$/

1 handel /0 2 , 7 $/. Natomiast spadek zatrudnienia miał miejsce w działach: pozostałe gałęzie produkcji materialnej o.1 1 , 0 $, rolnictwo o 6,2 $, budownictwo o 4,o >, prze­

mysł o 3,5 $ i gospodarka komunalna o 2,5 %,

(12)

Szczegółowe darie ilustrujące strukturę zatrudnienie w 1981 i 1982 r. zawiera poniż - sza tablico:

Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej według działów gospodarki naroclo wpj:

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ 1981 1982

OGÓŁEM 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0

Przemysł 48,5 47,5

budownictwo 6,9 6,7

Rolnictwo 6 , 6 6,3

Leśnictwo * 1,3 1,4

Transport i łączność 8,5 . 8 , 6

Handel 8 , 6 9,0

Pozostałe branże produkcji materialnej 0,3 0,3

Gospodarka komunalna 2 , 6 2 , 6

Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi

komunaIne 1 , 2 1,3

Nauka i rozwój techniki 0 , 1 0 , 1

Oświata i wychowanie 6,7 7,2 .x

Kultura i sztuka 0,5 0,5

Ochrona zdrowia i opieka społeczna 5,0 5,2

Kulturo fizyczna, turystyka i wypoczynek 0,4 0,4

Pozostałe branżo usług niematerialnych 0 , 2 0 , 2

Administracja państwowa i wymiar sprawiedliwości 1,4 1,5

Finanse i ubezpieczenia * 0,9 0,9

Organizacje polityczne i inne organizacje społeczne 0,3 0,3

Z przedstawionych danych wynika, że nastąpił spadek udziału zatrudnionych w prze­

myśle /z 48,5$ do 47,5$/, w budownictwie /z 6,9$ do 6,7$/, w rolnictwie /z 6,6$ do 6,3$/, V pozostałych działach gospodarki narodowej zarówno w sterze produkcji mato -

y-

rialnej jak i w sterze poza produkcją materialną nastąpiły nieznaczne zmiany.

V gałęziowej strukturze zatrudnionych w przemyśle zdecydowanie największy udział ma przemysł metalowy /19,0$/, a następnie przemysł włókienniczy /1 8,7$/ oraz przemysł hutnictwa Żelaza /13,3$/, najmniejszy natomiast udział mają: przemysł paliw /0,2$/, przemysł paszowy i utylizacyjny /0,2$/ i przemysł poligraficzny /0,3$/*.

Zatrudnienie w miastach stanowi 79,2$ ogółu zatrudnionych w województwie i w po - równaniu do roku 1981 zmniejszyło się z 79,6$ do 79,2$.

Wskaźnik struktury zatrudnienia według działów gospodarki narodowej z podziałem na miasto i wieś zawarte są w poniższej tablicy:

Struktura zatrudnienia według działów gospodarki nąrodoweJ z podziałem na miasto 1 wieś

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ

1991 1982

miasto wieś miasto wieś

OGÓŁEM 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0 1 0 0 , 0

Przemysł 5 2 , 1 32,0 50,9 32,3

Budownictwo 7,5 \ 4,0 7,6 2,5

Rolnictwo 2,4 2 2 , 5 2,4 20,9

Leśnictwo / 0,4 4,9 0,4 5,3

(13)

Struktura zatrudnienia według działów gospodarki narodowej z podziałem na miasto i wieś /dok./ -

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ 1981 1982

miasto wieś miasto wieś

Transport i łączność 9,1 5,2 9,1 6 , 1

Handel 8,5 1 1 , 2 8,7 11,9

Pozostałe gałęzie produkcji materialnej 0,4 0,3 0 , 1 0 , 1

Gospodarka komunalna 3,2 0,3 3,1 0,4

Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne

usługi komunalną 1,5 0 , 1 1 , 6 0 , 1

Nauka i rozwój techniki . '0 , 1 0 , 1 O " .

Oświata i wychowanie 5,2 1 1 , 1 6 , 1 1 2 , 6

Kultura i sztuka 0,5 1 , 1 0,5 1 ,1

Ochrona zdrowia i opieka ^społeczna 5,0 3,0 5,8 3,2

Kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek 0,4 0 , 2 0,5 0 , 2 Pozostałe branże usług niematerialnych

,państwowa,

Administracją i wymiar sprawiedliwości

0 , 2 0 , 1 0 , 2 0 , 1

1 , 2 2 , 0 1,4 1,9

Finanse i ubezpieczenia 0 , 8 1 , 0 0,9 1 , 0

Organizacjo polityczne i inne organizacje

społeczne 0,3 0 , 1 0,4 0,3

W strukturze zatrudnienia według działów gospodarki narodowej w podziale na rnias- eto i wieś występują znaczne różnice wynikające ze specyfiki działalności produkoyj - nej i usługowej w miastach i na wsi. Wśród pracowników pelnozatrudnionyoh stosowany

jest podział na pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i pokrewnych oraz na stanowiskach nierobotniczych.

V 1982 roku na stanowiskach robotniczych i pokrewnych pracowało 6 7*9$ pełnozatru­

dnionych /bez sezonowych i zatrudnionych dorywczo/. Udział kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych kształtował się na poziomie 45.5%. Kobiety zatrudnione ńa stanowiskaoh robotniczych i pokrewnych stanowią 3 7,0% ogółu zatrudnionych na tych stanowiskach, natomiast wśród zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych kobiety stanowią 03.4%.

Ważnym elementem w analizie zatrudnienia jest poziom wykształcenia, ilustruje^ to poniższe zestawienie:

--- --- r

*

WYS ZC ZEGÖLNIENIE

Dynamika Struktura

1981 1982

. 1981 1982 1 9 7 8 = 1 0 0

Zatrudnienie ogółem 96,5 95,0 1 0 0 , 0 10u, 0

w tym z wykształceniem ;

- wyższym 115:2 121,3 6,9 7,4

- średnim zawodowym 109,4 111,5 19,9 20,5

- średnim ogólnokształcącym 93/4 93,3 5,8 5,9

- zasadniczym.zawodowym 102,9 106,5 26,9 28,3

- pozostali 85,9 79,2 40,5 37,9

(14)

Al

Udziel zatrudnionych z wykształceniem wyższym 1 średnim zawodowym w 1982 roku był wyłazy ni* w latach poprzednich. Natomiast z roku na rok zmniejsza się udział zatrudnionych z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, ponieważ więcej młodzieży wybiera szkoły zawodowe.

Zatrudnieni z wykształceniem wyższym w 1982 roku stanowili 7,4% ogółu zatrudnio­

nych, a kobiety posiadające wykształcenie wyższe stanowiły 7*8% ogółu zatrudnionych kobiet.

Liczba zatrudnionych osób z wykształceniem wyższym w porównaniu do roku 1978 wzrosła o 21,3%* z wykształceniem średnim zawodowym o 9,4%, z wykształceniem zasadni­

czym Zawodowym o 6,3%, natomiast zmniejszeniu uległa liczba osób z1 wykształceniem średnim ogólnokształcącym i z wykształceniem podstawowym.

Dane zamieszczone w tablicy ilustrują zmiany w strukturze zatrudnienia i pozie - mte wykształcenia ponadpodstawowego w wybranych działach gospodarki narodowej na przestrzeni omawianych lat.

f

VYS ZC ZEGÖLNIENIE

-T- ■' T" --- ' ---

1978 1982

w liczbach bezwzględ­

nych

w odsetkach w liczbach bezwzględ­

nych

w odsetkach

Przemysł

w tym z wykształceniem;

110339 100,0 98843 100,0

- wyższym 3518 3,2 3831 3,9

- średnim zawodowym 14324 13,0 1 50 5 2 15,2

- średnim ogólnokształcącym 4,143 3,8. 3727 3,8

- zasadniczym zawodowym 31860 28,9 33283 33,7

Budownictwo

w tym z wykształceniem;

1 8 5 3 8 100,0 13787 100,0

- wyższym 895 4,8 878 6,4

■ - średnim zawodowym 3105 16,7 2 5 0 6 18,2

- średnim ogólnokształcącym 8 2 5 4,4 464 3,4

- zasadniczym zawodowym 5929 31,9 ' 4783 34,7

Rolnictwo

w tym z wykształceniem;

‘ 13726 100,0 12784 100,0

- wyższym 6 0 2 4,4 686 5,4

- średnim zawodowym 2863 # 20,9 2927 22,9

- średnim ogólnokształcącym 519 3,8 450 3,5

- zasadniczym zawodowym 3128 22,8 3436 2 6 , 9

Transport i łączność w tym z wykształceniem •

17419 100,0 , 17855 100,0

- wyższym 257 1,5 361 2,0

- średnim zawodowym 2598 14,9 3275 18,3

- średnim ogólnokształcącym 1311 7,5 1417 7,9

- zasadniczym zawodowym 4216 24,2 | 5428 30,4

Handel

w tym z wykształceniem:

17466 100,0 18 6 8 8 100,0

- wyższym 391 2,2 543 2 , 9

- średnim zawodowym 3155 18,1 4217 22,6

- średnim ogólnokształcącym 2100 12,0 1974 10,0

- zasadniczym zawodowym 5333 30,5 6 1 2 5 32,8

#

(15)

WYSZC ZEGÖLNIBNIE

1978 1982

w liczbach bezwzględ­

nych

w odsetkach w liczbach bezwzględ­

nych

w odsetkach

Oświata i wychowanie 1 2 6 1 5 100,0 14744 100,0

w tym z wykształceniem;

- wyższym, 4151 32,9 5462 37,0

- średnim zawodowym 4490 35,6 4778 32,4

- średnim ogólnokształcącym 585 910 6,2

- zasadniczym zawodowym 4 3 0 3,4 i>26 4,2

Ocbróhfl/zdrowia i.opieka soołeczna 8853 100,0 IO7 7O 100,0

w tym z wykształceniem* i

— wyższym 1216 13,7 1518 ; 1 4 , 1

- średnim zawodowym 3052 34,5 4350 40,4

- średnim ogólnokształcącym 9 0 3 10,2 757 7,0

- zasadniczym zawodowym • , 837 9,5 1186 11,-0

Administracja państwowa i wymiar spra­

wiedliwości 3 0 2 2 100,0

3100 100,0 ' w tym z wykształceniem •

- wyższym 621 20,5 735 23,7

- średnim zawodowym 1042 34,5 1144 3 6 , 9

- średnim ogólnokształcącym 9 41 31,1 85 6 2 7 , 6

- zasadniczym zawodowym 77 2,5 80 2,6

Finanse i ubezpieczenia, 1 79 6 100,0 1944 1 0 0 , 0

w tym z wykształceniem ;

- wyższym 135 7,5 185 9,5

- średnim zawodowym 730, 40,6 875 45,0

- średnim ogólnokształcącym 685 38,1 663 34,1

- zasadniczym zawodowym 59 3,3 47 2,4

Jak wynika z t a b l t ' o y ^ / v i k r o i i l ? ' udziału pracowników z wykształceniem wyższym w ogó­

lnej liczbie zatrudnionych w roku 1982 w stosunku do roku 1978 wystąpił w niżej wy - wlepionych działach gospodarki narodopeJ : oświata i wychowanie - o 4,1 pkt, admi - inistracja państwowa i wymiar sprawiedliwości -ee 3,2 pkt, finanse i ubezpieczenia -

o 2,0 pkt, budownictwo-)^ 5 pkt^ Największy odsetek zatrudnionych z wykształceniem wyższym w ogólnej liczbie zatrudnionych pracowników posiada oświata i wychowanie - 37,0$, administracja państwowa i wymiar sprawiedliwości - 23,7$, ochrona zdrowia i opieka społeczna - 14,1$, ,b Io

V 1982 roku zatrudnionyobtló8l pracowników sezonowych i zatrudnionych dorywczo.

• W stosunku do roku 1981 odnotowano wzrost liczby pracowników sezonowych i zatrudnio -

B W UXWUUM-,

nyoh dorywczo o 2,3$. Najwięcej-1 sezonowych i zatrudnionych dorywczo występuje w leśnictwie /37,0$/ogółu zatrudnionych/, oświacie i wychowaniu /18,1$/, rolnictwie /13,4$/.

2. Pracownicy niepełnozatrudn^eni,.

V województwie częstochowskim w 1982 roku było 10432 pracowników niepełnozatrud nionyoh i w porównaniu do roku poprzedniego nastąpił spadek o 0,9$. Wśród pracowników niepełnozatrudnionyoh kobiety stanowiły 45,7$. Dla 72JŁO osób /69,2$/ niepełnozatrud - nionyoh jednostka sprawozdawcza była głównym miejscem pracy.

(16)

Spośród niepełnozatrudnionych 6009/57*6/4/ pracowało w aferze produkcji materialnej.

Dynamikę niepełnozatrudnionych pracowników na przestrzeni ostatnich lat obrazuje poniższe tabelka:

Dynamika pracowników niepelnozatrudnionycb:

WYSZCZEGÓLNIENIE 1978 1979 1980 1981 1982

1977-100

OGÓŁEM 103, 1 1 1 0 , 2 114,3 108,2 107,2

Mężczyźni 103,4 * 109,7 108,8 99,4 101,7

Kobiety 102,7 1 1 1 , 0 121,7 119,8 114,ó

Z danych przedstawionych w tablicy wynika, że dynamika wzrostu liczby kobiet w grupie niepelnozatrudnionycb była wyższa niż mężczyzn.

I z

3. Uczniowie.

Zatrudnienie uczniów w gospodarce uspołecznionej województwa częstochowskiego wyniosło w 1982 roku 10396 osób 1 spadło w porównaniu z 1981 rokieta o 4,0¾.

Uczniowie zatrudnieni w gospodarce uspołecznionej w sferze produkcji materialnej sta­

nowili 9 9,2% ogółu zatrudnionych uczniów, w tym najwięcej w przemyśle /47,9%/, w bu­

downictwie /21,0%/, handlu /14,6%/. Wśród uczniów dziewczęta stanowiły 35,8%.

Dynamika zatrudnienia uczniów:

WYSZCZEGÓLNIENIE * 1978 1979 1980 1981 1982

' 1977=100

OGÓŁEM 95,0 92,3 90,1 88,^7 85,2

Mężczyźni 98,5 96,5 91,1 8 8 , 5 84,6

Kobiety 8 8 , 6 64,7 8 8 , 1 8 9 , 0 8 6 , 1

W analizowanym okresie obserwuje się spadek liczby uczniów zatrudnionych w ges - podaroe uspołecznionej. W porównaniu z rokiem 1 9 7 7 zatrudnienie uczniów było niższe o 1 813 osób /14,8%/.

' '

^

4. Pozostałe grupy zatrudnionych.

W gospodarce uspołecznionej województwa częstochowskiego w 1982 roku zatrudnię - ■ nyoh było 5435 osób wykonujących pracę nakładczą. W stosunku do roku 1981 nastąpił

spadek zatrudnienia o 13,4%. Zatrudnienie w systemie pracy nakładczej wystąpiło gló - wnie w sferze produkcji materialnej, w tym w przemyśle 91,7%. Kobiety w tej grupie zatrudnionych stanowiły 83,7%. Niezależnie od systemu pracy nakładczej stosowany Jest e system pracy za wynagrodzeniem prowizyjnym. W 1982 roku liozba osób wynagradzanych z

funduszu agenoyJno-prowizyjnego wyniosła 2 9 0 0 osób i zmniejszyła się w stosunku do 1981 roku o 14,4%. Najwięcej zatrudnionych w tej grupie pracowało w handlu /53,0%, w tym 7 6,5% stanowiły kobiety/.

Liczbo, agentów, z którymi przedsiębiorstwa zawarły umowy agencyjno wyniosła w 1982 roku - 5 2 6 osób i zmniejszyła się w porównaniu z 1981 rokiem o 9,3%.

(17)

AS

RUCH ZATRUDNIONYCH 1. Przyjęcia do pracy.

V 1982 roku do pracy przyjęto 42901 osób, a współczynnik przyjęć do pracy wy - niósł 19,0$. Udział kobiet w ogólnej liczbie przyjętych do pracy wyniósł 39,4#.

Dynamikę przyjęć do pracy w latach 1978-1982 przedstawia poniższa tablica:

WYSZCZEGÓLNIENIE 1978 1979 1980 1981 1982

rok poprzedni = 100

OGÓŁEM. 90,2 96,8 92,5 8 5 , 9 123,8

Mężczyźni 88,0 . 93,3 94,4 85,4 123,8

Kobiety 94,0 102,4 89,7 8 6 , 7 123,7

V Strukturę przyjęć do pracy w latach 1978-1982 według

wlenie:

płci obrazuje poniższe zestn -

WYSZCZEGÓLNIENIE 1978 1979 1980 1981 1982

OGÓŁEM 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Mężczyźni 61,9 59,7 6 1 , 0 6 0 , 6 60,6

Kobiety 38,1 40,3 39,0 39,4 39,4

Z przedstawionych danych wynika, że na przestrzeni ostatnich dwóch lat struktura przyjętych do pracy kobiet i mężczyzn nie uległa zmianie.

Strukturę niektórych rodzajów przyjęć do pracy prezentuje poniższa tabela:

1 1981 1982

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ absolwen­

ci szkół podejmu­

jący pra­

cę po ras pierwszy

- pracują cy po - przed -

*"nio

przeni«

sieni służbo­

wo z innego wojew.

absolwen ci szkół podejmu­

jący pra cę po raz pier wszy

pracu­

jący poprze dnio

ł

przenle sieni służbo­

wo z ‘ in nego wojew.

OGÓŁEM 21,0 38,0 1,9 18,1 41,9 2,2

Przemysł 19,0 35,3 0,4 1 6 , 6 41,3 0,2

Budownictwo 15.8 38,8 15,3 1 3 , 0 45,6 7,9

Rolnictwo , 17,6 44,4 0,6 14,6 49,2 0,1

, Leśniotwo 12,6 46,3 1 , 0 12,5 45,3 2,0

Transport i łączność 21,2 42,4 2,,1 19,5 36,3 11,2

Handel 22,9 34,0 0,2 18,8 45,3 0 , 1

Pozostałe branże produkcji

materialnej 18,0 30,9 2 9 , 0 34,3 -

Gospodarka komunalna 15,9 57,2 - 16,4 44,7 **

Gospodarka mieszkaniowa oraz

niematerialne usługi komunału e 9,0 51,5 0,4 12,6 52,3 . -

Nauka 1 rozwój techniki 2 5 , 0 - - 28,6 42,9 -

Oświata 1 wychowanie 34,6 36,6 2,0. 29,1 38,0 1,5

Kultura 1 sztuka 40,8 20,4 23,1 33,9 -

(18)

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ

1981 1982

absolwen­

ci szkół podejmują cy pracę po raz pierwszy

pracują cy po - przed - nio

przenie sieni służbow wo Z innego wojew.

abaolwen cl szkól podejmu­

jący pra oę po raz pierwszy

pracują cy po - przed - nio

przenie sieni służbo wo z in nego wo Jewódz.

Ochrona zdrowia 1 opieka spo

leczna 29,5 33,7 0,4 24,7 3 0 , 0 1,3

Kultura fizyczna, turystyka

i wypoczynek 13,3 46,1 - 20,5 40,4 2,0

Pozostałe branże usług nie­

materialnych 2 9 , 0 33,9 - 42,3 28,8 »

Administracja państwowa i

wymiar sprawiedliwości 32, 1 38,0 0,8 23,4 56,5 0,4

Finanse i ubezpieczenia 40,2 37,3 - 43,3 30,0 0,7

Największy udział podejmujących pracę po raz pierwszy miał miejsce w działach:

finanse i ubezpieczenia - 43,3#, pozostałe branże usług niematerialnych - 42,3#, oświata i wychowanie -«29,1#, pozostałe branże produkcji materialnej - 29,0#. Nato - miast najmniejszy udział odnotowano w działach: leśnictwo - 12,5%, gospodarka miesz­

kaniowa - 12,6#, budownictwo - 13,0#, rolnictwo - 14,6#.

W ogólnej liczbie pracowników przyjętych do pracy znaczną część - 41,9# w skali województwa , Jak i w poszczególnych działach gospodarki narodowej, stanowią pracow­

nicy przyjęci z uspołecznionych zakładów pracy poza rolnictwem.

V 1982 roku grupa ta wyniosła 17995 osób i zwiększyła się w stosunku do 1981 roku o 3 6,8#. Wśród osób podejmujących pracę po raz pierwszy 18,1# stanowili absolwenci szkół ponadpodstawowych, inne osoby podejmujące pracę po raz pierwszy stanowiły 5,8#.

Od kilku lat w ogólnej liczbie pracowników przyjętych do pracy obserwuje się stale tmnlejszariie się udziału osób przychodzących z rolnictwa Indywidualnego.

V 1982 roku liczba ta wyniosła 419 osób i w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 3,7#.

2. Zwolnienia z pracy.

Liczba pracowników zwolnionych w ciągu roku 1982 w zakładach pracy województwa częstochowskiego była wyższa od liczby pracowników przyjętych o l4,(># i osiągnęła wielkość 4 9 1 6O osób, a współczynnik zwolnień wyniósł 19,8#.

Z ogólnej liczby pracowników, którzy odeszli z pracy w 1982 roku przeważającą część stanowiły osoby zwolnione z pracy w drodze wypowiedzenia przez pracownika. Z tej for­

my zwolnioną* 1982 roku skorzystało 6 5 8 5 osób.

Kształtowanie się struktury zwolnień według przyczyn ilustruje poniższe zostawienie:

LATA Ogółem

w t'ym zwolnieni w

powiedzenia

drodze wy­

prze* porzucili pracę

\

przeszli na emery­

turę lub rentę zakład pracy pracownika

w odsetkach

1978 100,0 5,0 27,6 12,5 12,0

1 979 100,0 3,5 26,9 10,2 14,3

- 1 9 8 0 100,0 4,8 26,4 11,7 12,5

1981 100,0 4,7 17,4 8,9 20,3

1982 100,0 7,3 13,4 7,5 18,8

(19)

Zakłady procy raz*lizały umowę o procę z 3573 oaabarai, tJ. o 102, <•# więcej nlł w reku ubiegłym. Największy wzrost liczby zwolnionych w dradze wypowiedzenia przez zakład pracy, w porównaniu da 1981 reku miał miejsce w działach: budewnlctwa - a 32917%, handel - a 174,1#, transport 1 łączność - a 108,0#, przemysł - o <-0,5#, leś­

nictwa - a 34,3#.

Największy-wzrost liczby zwalnianych w dradze wypowiedzenia przez pracownika, w po - równaniu de roku 1981, wystąpił w działach: budownictwa - o 27,9#, gospodarka miesz­

kaniowa craz niematerialne usługi komunalne - o 2ó,1#, orzemya1 - o 10,4#.

Największy wzrost liczby zwalnianych z powodu porzucenia pracy miał miejsce w : ochronie zdrowia i opiece społecznej - a 33,8#, budownictwie - o 2 5,5#, przemyśle - . - a 24,2#.

Na przestrzeni lat 1978-1982 zaobserwowane znaczne zmniejszenie się liczby osób porzucających pracę /w 1978 r. - 5 8 6 8 osób, w 1 9 8O r. - 4904 osoby, w 1981 r. - 3348 osób, w 1982 r. - 3708 osób/.

Największe nasilenie zwolnień mierzone współczynnikiem zwolnień wystąpiło w : budownictwie - 31,/)#, transporcie i łączności - 2 9,0#, rolnictwie - 27,2#.

Natomiast najmniejszy współczynnik wystąpił w działach: oświata i wychowanie - 9,0#, finanse i ubezpieczenia - 10,5#, ochrona zdrowia i opieka jspełeozna - 11,8#.

B. Płaon

Głównym źródłem wynagrodzeń z tytułu pracy był osobowy fundusz płac 1 stanowił w ogólnym funduszu płac 93,2#.

V Tłorównaniu do 1981 roku osobowy fundusz płac wzrósł o 41,8#. Wynagrodzenie z zakładowego funduszu nagród w porównaniu z analogicznym okresem reku ubiegłego wzrosłe o 47,4#.

Przeciętna miesięczna płaca w województwie częstochowskim w 1 98 2 reku wyniosła IO3 7O zł, co oznaczę wzrost w porównaniu de reku ubiegłego o 41,6#. Średnia płaca wyłazu od średniej wojewódzkiej wystąpiła w t budownictwie /12110 zł/, przemyśle /10742 zł/, rolnictwie /10<'>21 zł/, transporcie i łączności /lOJOózł/. Natomiast niższa płaca nił średnia wojewódzka wystąpiła w działach: kultura 1 sztuka 8191 zł/, kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek /8364 zł/, eśwlata i wychowanie / 8 6 7 8 zł/.

Najwytezą dynamikę wzrostu średniej płacy w stosunku de reku 1981 odnotowane 1

działach: handel - o 55,8#, ochrona zdrowia i opieka społeczna - o 52,4#, leśnictwe- o 5 2,2#, kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek - o 51,7#.

(20)

TABL.

Ą

PRACUJĄCY W GOSPODARCE NARODOWEJ POZA ROLNICTWEM NIE USPOŁECZNIONYM Sta» w dnltt 31 XII

WYSZCZEGÓLNIENIE

0 - ogółem

k - w tym kobiety

T' ...—

Ogółom

Gospodarką

............

' ipołoozMłomt i Gos po dark«

nie - uspoło czulona poza rolni ot wem r n z c m ^

zatru- )t dnloni na poj^A

tuwlf stoyun ku pra oy

rosoby wykonu jąco pracę nakla dozą

2/

agenci ozło nkowio rolni ozy oh spół dziel ni pro diiko J nyoh

OGÓŁEM 1975 0 254683 243444 '2 2 7 7 0 3 8575 4466 2 7 0 0& 1 1 2 3 9

k 1 1 1 5 6 3 1 0 9 1 5 6 97948 7372 3136 700 2407

1980 0 257732 242599 2 2 2 0 5 9 7402 4301 8747 1 5 2 2 3

k 1 1 5 6 0 8 1 1 2 9 6 9 IOO771 6274 2 7 6 5 2259 3539

1981 0 253859 2 3 6 8 2 3 2 1 3 5 0 5 6458 3967 7893 17036 k 112937 168941 98967 5378 2558 2 0 3 8 3936

1982 0 2 4 9 5 1 7 ,2 3 0 9 7 7 215337 5435 3426 6779 18540

k 110256 '106087 97751 4549 1 95 0 1837 4169 Przemysł 1981 0 121013 1 1 0 9 3 7 104905 6007 751 1 0 0 2 6

k 50281 48127 4 3 0 6 9 5 0 1 7 41 , 2 1 5 4 1982 0 117214 IO6 3 0 6 10 1 2 5 1 4983 72 1 0 9 0 8

k 47458 45188 40951 4200 37 2270

Budownictwo 1981 0 1 6 8 0 3 14769 14769 2034

k 2645 2 6 1 1 2611 - — 34

1982 0 16351 14131 14131 w 2220

k 2298 2259 2259 - 39

Rolnictwo 1981J 0 2 2 3 7 0 2 2 3 7 0 14279 6 1 92 7699

k 5654 5654 3587 1 28 2 0 3 8

' . 1982 0 20483 20483 13485 6 213 6779

k 5267 526? . 3392 1 37 1837 -

Lfśnlotwo 1981 0 3085 3085 2996 148 1

k 618 618 527 91 - -

1982 0 3285 3285 3 1 3 2 1 52 1

k 6 2 0 6 2 0 538 82 - - -

Transport 1 Łączność 1981 0 18543 18229 18229 314

k 5 0 6 1 5 0 6 1 5 06 1 - — -

1982 0 18484 18168 18168 31 6

k 5256 5256 5256 - -

Handel 1981 0 23583 2 2 6 0 7 19810 255 2 5 4 2 p, 976

k 1 7 2 9 6 16683 14420 228 2035 613

1 9 8 2 0 23555 22358 20159 257 1942 w 1197

k 16962 I6 2 6O 14621 2 3O 1409 702

Poeoetoto^vßwienio. 1981 0 744 744 7 0 2 42 .#e

predukojl materialnej k 381 381 340 41 -

19 8 2 0 661 661 624 37 —

k 340 340 304 36 - -

Gospodarka komunalna 1981 0 7204 5715 5 6 8 5 _ 30 — 1489

k 1721 1654 1 6 2$ - . 29 T 67

1 9 8 2 0 7276 5581 5550 w 31 •w 1695

k 1 5 8 5 1 5 0 5 1479 - 26 — 80

Gospodarkajrtleezkanio-1981 0 2764 2704 2704 — - 60

wa oraz niematerialne k 1 3 0 3 1273 1273 w - •w 30

usługi komunalne 1 9 8 2 0 2889 2840 2840

49

k 1 2 9 6 1272 1 2 7 2 — — 24

(21)

TABL. Ą . PRACUJ4CY W GOSPODARCE NARODOi/EJ POZA ROLNICTWEM NIE USPOŁECZNIONYM Stan w dniu 31 XII /dek./

WYSZCZEGÓLNIENIE o - ogółem

k - w tym kobiety

Ogółem

Gospodarka uspołeczniona Gos po darka nie uspołi cznioi poza rolni otwom razem1/

zatrudnio ni na pod stawie stosunku pracy

osoby wykon Jąoo pracę nalcła dozą

2/ agenci

ozłonko wie roi niozych spół­

dziel­

ni pro dukoyj nych

Nauka i rozwój 1981 o 168 I0 8 168

techniki k 81 81 81 - -

1 9 8 2 o 154 154 154

k 74 74 74 — — — —

Oświata i wychowanie 1981 o 15073 1 5 0 7 3 1 5 0 7 3 — MW — —

k 1 1 8 6 0 1 1 8 6 0 II8 6O — -

1982 o 15988 15988 15988 _

k 1 2 6 6 0 f266p 1 2 6 6 0 - - —

Kultura i sztuka 198 e o ■ 12 62 1 2 6 2 1 2 6 2

k 825 825 825 - — - -

1982 o 1 3 0 7 1 3 0 7 1304 3 —

k 834 834 833 - 1 - —

Ochrona zdrowia i 1981 o 10939 10937 10937 WM MW — 2

opieka społeczna k 8681 • 8681 8681 - - - -

1982 o . 11237 11235 11235 — — mm 2

k 8913 8913 8913 - - -

Kultura fizyczna 1981 o 957 957 897 ■ MW 6 0 MM .

'.‘urystyka i ypoozynek ’ k 568 5 6 8 515 “ 53 - -

1982 o 974 > 973 900 - 73 - 1

k 573 573 518 - 55 - —

Pozostałe kranie 1981 o 1342 383 383 MM — M W 959

usług niematerialnyoh k 1 1 0 6 287 287 - - 819

1982 o 1286 367 367 _ MW 919

k 1040 275 275 - 765

Administracja państwo1981 o , 3849 3849 3 0 7 2 - 777 -

wa i wymiar sprawiedli- k 2319 2 3 1 9 2197 — 122 — -

1,0001 1982 c 3977 3977 3207 770 MM

k 2373. 2373 2285 - 88 - -

Finanse i u.bezpleoze-1981 o 2234 2234 1944 W M 290 — -

nia k 1937 1937 1687 — 2 5 0 - —

1982 o 2361 2 3 6 1 2040 321 MW

k 2061 2061 1764 297 - -

Organizao Jeipoli ty o z:_«.e 19 81 o 1926 750 750 - - 1176

ńwiązków zawodowych k 600 321 321 — - en 279

1 1982c 2035 802 802 mmmm 1233

k 646 357 357 r - 289

1/ Obejmuje peŁnozatrudaionyok.niepełnozatrućLnionyoh w głównym miejeou pracy, osoby wykonujące pracę nakładczą,agent ów oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyj­

nych. 2/ Wynagradzani z funduszu agenoyjnc-prcwizyjnegc,w systemie agencji

zryczałtowanej oraz agenci prowadzący punkty sprzedaży,zakłady g a s t r o n o m i o m « i

zakłady usługowe na podstawie umowy na warunkach zlecenia.

1 / Za. rek 1975 - dane szacunkowe.

\

Cytaty

Powiązane dokumenty

- w gospodarce uspołecznionej - zatrudnionych na podstawie stosunku pracy /pełnoza- trudnlonych i niepełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy/, osoby wykonujące

[r]

4. Do ogólnego stanu zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej wliczono pracowników pelnozatrudnio- nyoh, łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi oraz

Do stanu zatrudnienia nie zalicza się czasowo zatrudnionych słuchaczy szkół odbywających praktykę wakacyjną, uczniów w zakładach pracy, a także osób , z którymi zawarto umowę

IPnadto do pracowników zwolnionych z pracy zalicza się również osoby,które otrzymały urlop wychowawczy,udzielony zgodnie z postanowieniami cytowanego powyżej

nionych zakładach praoy na podstawie stosunku pracy /pełnozatrudnionyoh i nie - pełnozatrudnionyoh / oraz osób wykonujących pracę nakładczą, a także wynagrodzę-

nionych zakładach pracy na podstawie stosunku praoy /pełnozatrudnionych, łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo i niepełnozatrudnlonych/ oraz osób wykonujących

Ponadto do stanu zatrudnienia zalicza się i członków zorganizowanych grup roboczych, tj.s członków Ochotniczych Hufców Pracy / z wyjgtkiem młodzieży odbywajęcej w