ŹRÓDŁA PRAWA
ADMINISTRACYJNEGO
Źródła prawa administracyjnego
Swoistośd systemu źródeł prawa administracyjnego:
- Jakie są źródła prawa administracyjnego - Kto tworzy prawo administracyjnego
Źródła prawa administracyjnego
Podział źródeł prawa administracyjnego:
1. Sensu stricte – np. Konstytucja, ustawy 2. Sensu largo – także akty prawa
wewnętrznego
Źródła prawa administracyjnego
Charakter systemu źródeł prawa:
1. Zamknięty 2. Otwarty
Źródła prawa administracyjnego
System zamknięty dotyczy aktów prawa powszechnie obowiązującego, który jest określony w Konstytucji
System otwarty dotyczy aktów prawa wewnętrznego – Konstytucja jedynie częściowo wymienia akty prawa
wewnętrznego
Źródła prawa administracyjnego
Zamknięty system prawa administracyjnego - Prawo określa także co może byd prawem
powszechnie obowiązującym;
- Zapewniona jest większa pewnośd prawa.
Jednocześnie zamknięty system prawa nie całkowicie odpowiada specyfice prawa administracyjnego
Źródła prawa administracyjnego
KONSTYTUCJA
Art. 8 ust. 2 Konstytucji – zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji
1. Od strony negatywnej – przestrzeganie, czyli nie podejmowanie działao sprzecznych z
Konstytucją;
2. Od strony pozytywnej – podejmowanie działao zmierzających do realizacji
poszczególnych norm Konstytucji.
Źródła prawa administracyjnego
KONSTYTUCJA
Bezpośrednie przestrzeganie norm Konstytucji, polega także na interpretacji tych norm przez Ustawodawcę przy tworzeniu prawa.
Źródła prawa administracyjnego
KONSTYTUCJA
Problem z bezpośrednim stosowaniem Konstytucji przez organy administracji publicznej.
- Organy podlegają ustawą oraz podejmują działania w ramach struktury administracji publicznej.
Współstosowanie norm Konstytucji
Źródła prawa administracyjnego
KONSTYTUCJA
Drugie ujęcie bezpośredniego stosowania Konstytucji:
1. W obszarze unormowanych przez Konsytucję;
2. W sprawach, które są wyczerpująco unormowane przez Konstytucję;
3. Tylko gdy okoliczności prawne i faktyczne pozwalają na bezpośrednie jej stosowanie.
Źródła prawa administracyjnego
USTAWA
Ustawa bezpośrednio obowiązuje – bez konieczności posiłkowania się normami zawartymi w aktach wykonawczych
- Podmioty zewnętrzne wobec administracji
mogą określad swoje obowiązki oraz prawa na podstawie ustawy.
Źródła prawa administracyjnego
USTAWA
Konstytucja określa, jaka problematyka może
byd regulowana wyłącznie za pomocą ustawy:
- ograniczenia konst. praw i wolności jednostki;
- Samorząd terytorialny;
- Podatki;
- Informacja publiczna oraz informacja o obywatelach
Źródła prawa administracyjnego
USTAWA
Zgodnie z zasadą praworządności – ustawy stanowią podstawy i granice działania
organów administracji publicznej.
Źródła prawa administracyjnego
UMOWA MIĘDZYNARODOWA
- Ratyfikowana umowa międzynarodowa jest częścią krajowego systemu prawa;
Art. 9 Konstytucji – RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego;
Umowa międzynarodowa, a prawo tworzone przez organizacje międzynarodowe.
Źródła prawa administracyjnego
UMOWA MIĘDZYNARODOWA Art. 89 Konstytucji *Ratyfikacja umów międzynarodowych+
1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:
1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych, 2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w
Konstytucji,
3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej, 4) znacznego obciążenia paostwa pod względem finansowym,
5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.
2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.
Źródła prawa administracyjnego
UMOWA MIĘDZYNARODOWA
Art. 90 Konstytucji [Podstawy prawne przekazania organizacji
międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencji organów paostwowych]
1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej
przekazad organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy paostwowej w niektórych sprawach.
2. Ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może byd uchwalone w referendum ogólnokrajowym
4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację
podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE Rozporządzenie jest:
- Tworzone – źródła prawa administracyjnego;
- Wykonywane - formą działania administracji.
Przez organy administrację publicznej.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE
Rozporządzenie jest wykonywane na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawowego:
- Upoważnienie te powinno określad także cel wydania tego rozporządzenia.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE Upoważnienie ustawowe:
1. Określenie właściwego organu;
2. Zakres przekazanych spraw do unormowania;
3. Wytyczne o treści rozporządzenia.
Wszystkie te elementy powinny byd łącznie spełnione.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE Kontrola rozporządzenia:
- Wewnętrzna – przez RM;
- Zewnętrzna – przez TK.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE
Rozporządzenia mają wykonawczy charakter:
- Konkretyzacja normy ustawowej, ale nie jest ona całkowita – ponieważ nadal są to normy generalne i abstrakcyjne.
- Konkretyzacja – normy techniczne.
Źródła prawa administracyjnego
ROZPORZĄDZENIE Organy wydające rozporządzenia:
1. Prezydent;
2. RM;
3. Prezes RM;
4. Ministrowie;
5. Przewodniczący komitetów wchodzących w skład RM;
6. KRRiTV.
Źródła prawa administracyjnego
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
(będzie omawiane w slajdach dot. samorządu terytorialnego).
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO ZAKŁADOWE
Związane ze specyfiką relacji użytkownik – zakład administracyjny.
Regulacje zawarte dot. prawa zakładowego:
1. Sfera działalności podstawowej;
2. Reguł korzystania z usług zakładu.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO SAMORZĄDÓW ZAWODOWYCH - Dotyczy:
1. Funkcjonowania samorządu zawodowego;
2. Praw i obowiązków członków samorządu zawodowego.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE
System aktów prawa wewnętrznego ma
charakter otwarty, do tych aktów należą m.in.:
1. Uchwały;
2. Zarządzenia.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE
Zarządzenia – obowiązują jedynie jednostki podlegające organowi wydającemu
zarządzenie.
- Zarządzenia są wydawane na podstawie ustawy
- Zarządzenia nie mogą regulowad spraw
wolności i obowiązków jednostek – nie mogą stanowid podstawy do wydania decyzji adm.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE Zarządzenia
- Zarządzenia nie mogą modyfikowad prawa powszechnie obowiązującego;
- Zarządzenia dookreślają normy zawarte w
normach ustawowych – przedmiot zarządzeo jest określony w sposób ogólny w ustawie.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE Uchwała – akty prawa wewnętrznego
wydawane przez organy kolegialne, np. przez RM.
(należy wyróżnid uchwały wydawane przez
organy kolegialne jst – które mają charakter powszechnie obowiązujący, ponieważ należą do norm prawa miejscowego).
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE
Uchwała – jako akty prawa wewnętrznego
obowiązują jednostki poległe organizacyjnie;
- Przedmiotem uchwał mogą byd:
1. Sprawy kierownictwa wewnętrznego;
2. Sprawy polityki administracyjnej.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE
Regulamin i statut – ich przedmiotem jest
wewnętrzny ustrój i funkcjonowanie jednostek organizacyjnych administracji publicznej.
Regulują one:
- Podział pracy;
- Zakres czynności;
- Układ zależności organizacyjnej;
- Sposób koordynacji działao;
- Wewnętrzną kontrolę i nadzór.
Źródła prawa administracyjnego
PRAWO WEWNĘTRZNE
Regulamin i statut – powinny międ, podobnie jak inne akty prawa wewnętrznego
upoważnienie ustawowe.
- Wpływają jedynie pośrednio na realizację praw jednostek.
Źródła prawa administracyjnego
ŹRÓDŁA NIEZORGANIZOWANE
I. Odesłania i normy pozaprawne stosowane przez administrację publiczną
1. Normy społeczne;
2. Normy wiedzy.
Źródła prawa administracyjnego
ŹRÓDŁA NIEZORGANIZOWANE II. Zwyczaj:
Pozaprawny nawyk postępowania przestrzegany w praktyce w administracji, w podobnych
sytuacjach i okolicznościach
Źródła prawa administracyjnego
ŹRÓDŁA NIEZORGANIZOWANE Zwyczaj c.d.
1. Nośnik zwyczaju – ludzie;
2. Zwyczaj jest zjawiskiem wewnątrz administracji;
3. Zwyczaj jest związany z daną jednostką organizacyjną;
4. Jest określany przez praktykę oraz prawo;
5. Nie jest trwały – może ulec zmianie wraz ze zmianami w administracji / w prawie
Źródła prawa administracyjnego
ŹRÓDŁA NIEZORGANIZOWANE III. Orzecznictwo
IV. Doktryna