• Nie Znaleziono Wyników

Futuroscope : unikatowe w skali świata centrum filmowe, naukowe i rozrywkowy park technologiczny

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Futuroscope : unikatowe w skali świata centrum filmowe, naukowe i rozrywkowy park technologiczny"

Copied!
15
0
0

Pełen tekst

(1)

GrzegorzKościński

FUTUROSCOPE - UNIKATOWE W SKALI ŚWIATA CENTRUM FILMOWE, NAUKOWE I ROZRYWKOWY

PARK TECHNOLOGICZNY

Futuroscope - „Park rozrywki”, to ośrodek filmowy zbudowany według nowych technologii, wykraczających poza standardy XXwieku. Obejmuje kompleks kilkudzie­

sięciu obiektów -w tym kilkanaście sal kinowych, prezentujących najnowocześniejsze rozwiązania i techniki: ekrany filmowe, średniometrażowe filmy trójwymiarowe, kino dynamiczne.

Od 13 lat „Park rozrywki - Futuroscope” cieszy się niesłabnącą sławą w całym świecie. Odwiedziło go już 22 min osób. W Polscejeststosunkowo mało znany.

Futuroscopeto fenomen zarówno ekonomiczny, jak i socjologiczny, ale najważniej­

szym aspektem jest rola, jaką odegrał w kształtowaniu strategii gospodarczej regionu Poitou-Charentes, regionu- trzeba to dodać - stanowiącego wcześniej zagubionąfran­ cuską prowincję, o preferencjach wyłącznie rolniczych. To Futuroscope podnoszony dziś często do rangi symbolu Francji stał się niejako „lokomotywą ekonomiczną” de­ partamentu i szansąrozwojową regionu. Wokół „Parku rozrywki” powstały siedziby ponad 115 znanych firm, które zdecydowały się na inwestycje w tym regionie ze względu nastworzone przez departamentde laVienne preferencyjne warunki.

Wokół „Parku rozrywki” powstała cała sieć szkół, laboratoriów naukowych i cen­ trów badawczo-rozwojowych.

Sam pomysł, jego późniejsza realizacja i rozwój wynikał z założeń polityki depar­ tamentu opartych na zastosowaniu nowoczesnych technologii i ciekawie pojętej roli komunikacji.

REGIONPOITOU-CHARENTES znajduje się w środkowozachodniej części Fran­ cji. Jego stolica - Poitiers, miasto, w cieniu którego wyrósł Futuroscope, jest położone na trasie z Paryża do Bordeaux (pociąg TGV pokonuje drogę Paryż-Poitiers w 1 godzinę 30 minut), w odległości: 333 kilometrów od Paryża, 120 kilometrów od Oceanu Atlantyckiego, 100 kilometrów od słynnego Cognac i około 70km od „Zam­ kównad Loarą”. Zarówno region Poitou, jak i sama stolica obfitująw zabytki średnio­

wiecza: nieopodal miasta, w Vili wieku rozegrała się słynna „bitwa pod Poitiers”, która zatrzymała arabskąinwazją na Europę; w samej stolicy i w bliskim jej sąsiedz­ twie znajdująsię romańskie opactwa(z X1/XII wieku), a w centrum Poitiers do dziś zachowałosię „Baptysterium św. Jana” z 324roku (!).

(2)

218 Grzegorz Kościński

POMYSŁ IJEGOREALIZACJA

Dlaczego nie stworzyć parku na prowincji?

„To co robicie jest wspaniale, ale unas nie będziemożliwe”.

Działanie, któremu na imię Futuroscope, jest w pewnej mierze reakcją na takie przekonanie, przykładem tego, że wszystko jest możliwe. Vienne - miejsce inwestycji - to departament, którego budżet należał do najmniejszych we Francji. Położony w regionie gubiącym tempo rozwoju ze względu na typowo „rolniczy” charakter1, w opinii specjalistów - departament ten miał zbyt mało atutów na rozwój ekonomicz­

ny. Mottem działania władz Vienne, skupionych wokół René Monory - autora idei Futuroscopu - stało się niezwykle poważne traktowanie wszystkich pomysłów, próba znalezienia własnej drogi wyjścia ztrudnej sytuacji. Szukali oryginalności w koncepcji zarządzania, kulturze,marketingu,ale przede wszystkim - w KOMUNIKACJI, aco za tym idzie - rozwoju nowych technologii.

1 Departament liczył 699 km2. 2280 gmin, z czego 40% były to gminy wiejskie, liczące mniej niż 500 mieszkańców. Tylko dwa miasta, Chatellreault (35 000) i Poitiers (80 000), liczyły ponad 30 000 mieszkań­

ców. Cały departament liczył 380 000 mieszkańców.

„Inventer ” -odkrywać, kreować - to słowostałosię imperatywem tworzonejorga­

nizacji, aleteżpunktem wyjścia, strategiąrozwoju. Działając publicznie- ale na spo­

sób firmy prywatnej - poszukiwano skuteczności, próbując jednocześnie nie zagubić obiektywnego spojrzenia, szerszej perspektywy (bez obawy, że działania nie od razu okażą się rentowne).Nie dając się ponosić sile szeroko zakrojonej koncepcji, respek­ towano granice wytyczone realizmem i środkami finansowymi, jakimi dysponowano.

Krok po kroku, analizując krytycznie pomysły, wypracowano metodę opartą na intuicji i empiryzmie, w europejskim stylu.

Pustynnienie prowincji

„Naszapierwotnasiłatkwiła w naszym realizmie”.

A realia były trudne: w 1983 roczny dochód brutto na jednego mieszkańca depar­ tamentu Vienne wynosił 54 130 fr., w tym samym czasie we Francji wynosił średnio 65 500 fr. Zatrudnienieznajdowała zaledwie 1/3 poszukujących.

Aoto inna statystyka: w 1954 region zatrudniał w rolnictwie 47% populacji aktyw­ nej zawodowo, w roku 1982 jedynie 13%. Widoczny był „cichy exodus”. To samo działo się w innych regionach: 70% terytorium Francji uległo wyludnieniu w wyniku brutalnego zatrzymania, przekwalifikowania i wycofywania sięzrolnictwa. Wślad za tym znikały szkoły, urzędy wiejskie, poczta, słowem cała infrastruktura.

Spirala procesów

„Nie Znajdziemyargumentów dlaprocesu decentralizacji”, bez zbudowaniawłasnej oryginalnej koncepcji rozwoju - twierdził René Monory, autor strategii rozwoju, szef Rady Generalnej Departamentu. Twierdził:

(3)

FUTUROSCOPE -UNIKATOWE W SKALI ŚWIATA CENTRUM 219

„Stolica generuje zbyt dużą ilość możliwości, stwarza warunki pełnej realizacji własnej oso­

by. koncentruje kapitał (to tam idzie większość środków z dotacji), z Paryżem wiążą się: kre­

atywność, praca, badania naukowe, bogactwo. Prowincja bardzo rzadko oferuje alternatywę, ist­

nieje też przepaść cywilizacyjna”.

Kiedy w roku 1970 René Monory był ministrem finansów, doszedł do wniosku, że to INFORMACJA będzie źródłem bogactwa na świecie, ale i ona ma tendencje do koncentrowania się w rejonach rozwiniętych. Centralizacja blokuje dobre procesy i odwrotnie - decentralizacja otwiera drogę inicjatywom lokalnym - stwarza warunki dla zaistnienia idei, a na dobre pomysły pieniądze zawsze się znajdują. Przykład Futu- roscopu ukazuje, jak można maksymalnie wykorzystać logikę decentralizacji: radni regionalni wymyślili i wprowadzili projekt, odkrywając metodędziałania pozwalającą na znalezienie i właściwe użycie środków. Dzięki pewnej odwadze w podejmowaniu decyzji i budowaniu konsekwentnego planu zaistniały warunki zastosowania rozwią­

zań, stanowiących nowy sposób przekształcenia terenu. Futuroscope, to ciekawy przy­ kład procesu planowania i rozwoju. Na początku istniała tylkowola - chęć departame- nu, Przypomnijmyto - jednego znajmniej znaczących. René Monory wziął na siebie odpowiedzialność i ryzyko związane z przedsięwzięciem. Twierdził, że idee trzeba materializować środkami racjonalnymi, związanymi z ekonomią. Opierając się na swych wcześniejszych doświadczeniach - polityka we władzach samorządowych re­ gionu i kraju, szefa wielu resortów, ministra finansów, senatora, doradcy banku euro­ pejskiego-wierzył w powodzenie pomysłu i możliwość jego realizacjiwkonkretnym czasie, miejscu i sytuacji.

Celem było: stworzenie warunków rozwoju ekonomicznego. W regionie bez per­

spektyw, jedyną kartą przetargową mógł być obraz - taką tezę postawili twórcy tej idei.

W 1983 roku rada zdecydowała, by wybudować rodzaj witryny zapowiadającej zmiany w dziedzinie informatyki: obserwatorium przyszłości, miejsce ekspozycji, siedzibę formacji zawierającąelementy przyszłego parku.

Jesienią 1983 roku, podczas seminarium Conseil Generale przedstawiona zostałata koncepcja, a w grudniu 1983 roku powstała Futurama, prezentująca najnowsze tech­

nologie i ichzastosowania, a także centrumkonferencyjne,gdzie zapraszani sąwybitni specjaliści różnychdziedzinnajczęściej związanych ztechnologią i ludzieksttałtujący opinię opubliczną - w tej liczbie - senatorowie. Wtedy to sformułowano założenia, informując, że chodzi ozbudowanie „nowoczesnej fasady”, którastałaby się symbolem departamentu. Pierwszy raz użytoterminu FUTUROSCOPE.

Oryginalność,progresywność rozwoju

Definicja parku następowała wraz z jego rozwojem, aż do momentu kiedy przyjęła orientacjęparcde l’image (nawiasem mówiąc -trochę przypadkowo). Projekt zakładał ingerencję genialnych wizjonerów, a całości idei zapewniał ochronę René Monory.

Stawiałpytanie: „czy rozwój współczesnej technologii czyni nas bardziej, czy mniej szczęśliwymi”?

(4)

220 Grzegorz Kościński

I odpowiada): „nic nie zatrzyma procesu rozwoju technologii, ale trzeba, by bylon przy okazji przyjaznyludziom”.Należało delikatnie pokierowaćludźmi, w taki sposób, by nie wywoływać drzemiących w społeczeństwie lęków przed nieznanym. Chodziło oprzygotowanie obywateli do zmian przyszłościowych związanych z nowymi tech­

nologiami, przyzałożeniu, że potrafiąoni szybko zrozumieć proces i odnaleźć w sobie siłę do adaptacji. Rozpoczęto od zinformatyzowania małych przedsiębiorstw i wpro­

wadzenia komputerów do szkółregionuoraz założeniaanten satelitarnych (1984).

Projekt Futuroscopu powstawał poprzez wiele dyskusji, prób i konfrontacji. W ten sposób radni stali się też -dzięki praktyce i doświadczeniu- ekspertami w problemach związanych z budową.

Podróże, studia, projekty

Dużąrolę odegrały tu podróże poznawcze i spotkania integracyjnezespecjalistami naukowcami, wynalazcami. W roku 1984 radni pojechali na Florydę (Epcot, Disney Parć).Potejwizycie ideaprzyszłego centrum postrzegana była jakotriada: rozrywka- formacja - praca. Nie chciano poprzestawać na samej rozrywce. Następne podróże:

1985 Japonia, 1986 Vancouver, 1988 Australia, 1990 Osaka - wzbogaciły bagaż do­

świadczeń. Wszędzie poznawano nowe technologie, inspirowano się, nawiązywano kontaktyhandlowe.

Choć projekt Disney Parku nie przypadł władzom departamentu Vienne do gustu, wiedziano, że MOŻNA, a poszukiwania poszły w stronę: formacji (rozwój - kształce­

nie), nowychtechnologii, rozrywki (nowespojrzeniew kontekście rozwoju kultury).

Park?

W roku 1984 niktnie znal konotacji tegosłowa,choć to Francuzi jewymyślili (park zabaw;Buffon w XVIII wieku stworzył park edukacyjny, czyli wzorcebyły).

Od samego początku Futuroscope szukał swej identyfikacji, specyficznej tylko dla niego: podążałw stronę rozrywki kulturalnej, mniej pasywnej w poszukiwaniu aktyw­ ności, także intelektualnej. W architekturze Futuroscopu znalazły się elementy symbo­ liczne dlajego koncepcji i rozwoju2.

Szybkość działania:„Idea musi być wdrożonado realizacjibardzo szybko”.

Prawdziwym powodem szybkości działania był fakt, że promotorzy i sponsorzy (kredytodawcy) nie mogli zbytdługo czekać. Funkcje organizacji powierzone zostały ekipie ludzi o ogromnej inicjatywie, którzy mieli tylko lekko zakreślone granice odpo­

wiedzialności i bardzo szeroki zakres czynności. Naprzykład w późniejszym okresie wielomilionowe transakcje podczas wyjazdów zawierano w przeciągu zaledwie kilku godzin.

Finansepubliczne

Pierwszy kredyt w roku 1984 został przegłosowany przez całą radę (z wyjątkiem komunistów). Chodziło o 7,3 min fr. z przeznaczeniem na cele polityki departamentu Vienne w dziedzinie informatyki. Kredyty przyznawane w danym roku pozwalały na bieżąco antycypować plan inwestycyjny następnego roku, każda najmniejsza część kredytu byłaskrupulatnie analizowana pod względem jej przeznaczenia i wykorzysta­

nia na bieżąco. Niedopuszczano się przekroczenia pułapu wydatków, utrzymując gra­

nice na wysokości 150 min fr. Przypomnijmy, że budżet całości departamentu w 1984 wynosił 600 min fr., a już w roku 1991 wynosił 1 miliard 350000 inwestycyjnych

" Informacje o tym w rozdziale Park rozrywki.

(5)

FUTUROSCOPE - UNIKATOWE W SKALIŚWIATA CENTRUM 221

pieniędzy. Wzrost ten nie został utrzymany poprzez zwyżkę podatków. René Monory wyjaśnia:

..Uzyskaliśmy taki wynik poprzez dokładną kontrolę zarządzania (/a gestion) i wybierając in­

westycje docelowe sprzęgające, włączające dynamikę ekonomiczną. Te sumy mogą się wydawać astronomiczne, ale są rozsądne w porównaniu z innymi parkami atrakcji w świecie (Disney ir USA kosztowa! 10 razy więcej). A więc wydaje się, że wysokość i tempo dostosowano do moż­

liwości »biednego departamentu«'’.

Z każdych 100 zainwestowanych milionów 75 to były inwestycje związane z bu­

dową i wyposażeniem Futuroscopu. Odpowiedzialność za całe przedsięwzięcie pono­ sili radni, to była zasadnicza różnica pomiędzy tym parkiem a innymi, zarządzanymi prywatnie.

Tajemnicą sukcesu było dobre zarządzanie czasem: cierpliwość i szybkie tempo rozwoju.

„Niemaczasuna tradycyjne metodypodejmowania decyzji”.

Zrezygnowano z długich, tradycyjnych analiz, powoływania komisji, ekspertyz, rozbudowy administracji i niepotrzebnych struktur. Decyzje zapadały często w ciągu kwartału.

W warunkach,kiedy brano pod uwagę tylko najlepszych europejskich specjalistów, od początku pozostało przyprojekcie tylko dwojewspółpracowników.

Futuroscope był projektem nowatorskim, stąd trudno było odnaleźć analogię do te­ go, co zaistniało wcześniej. Chciano, by stał się instrumentemrozwoju gospodarczego.

Jego szybka realizacja sprzyjała szybkiemu napływowi turystów. Pierwsze sukcesy otworzyły drogę innym ekonomicznym projektom w departamencie. Sprzyjały przy­

ciągnięciu kapitału, zdynamizowały lokalną ekonomię. W5 latpo wystawieniu pierw­ szego „Kinemaxu” powstało 12 systemów obrazu, a informacja stała się narzędziem promocji. Lata 90., to okres, w którym mnóstwo ludzi zaczęło odwiedzać to miejsce.

W tym czasie rozbudowywano obiekty szkoleniowe: liceum pilotażowe (od 1987), fakultet, laboratoria poszukiwawcze3.

Więcej na len temat w rozdziale Futuroscope a region.

Po kilku latach realizacji serwis publiczny związany z Futuroscopem bardzo się rozwinął, dostosowując do swych potrzeb powołaną w roku 1984 „komisję Futurosco­ pu”, w skład której weszło 14 deputowanych.

Futuroscope nie istnieje dla samego siebie, ale jest instrumentem promocji, częścią zespołu projektów rozwoju ekonomicznego. Wykreowany przez radnych, finansowany ze środków publicznychjestw służbiedepartamentu Vienne, co wyznacza pole działa­

niai kształtuje specyfikę zarządzania.

„Notowania Futuroscopu w takim samym stopniu zależą od jakości przyjęcia od­

wiedzających, co od sposobu zarządzania”,mówił Daniel Bulliard,dyrektorParku.

„Zarządzający powinni po części sami byćkreatorami zmian”. W opozycji do Di­

sneylandu, który przybywał do Europy z propozycją do końca i wdetalach zdefinio­

waną, autorzy Futuroscopu odkrywali swe własne metody i instrumentypostępowania.

Od samego początku, poprzez różne etapy realizacji, dostosowując je do założeń swej koncepcji.

(6)

222 Grzegorz Kościński

SUKCES FUTUROSCOPU

Kiedy rozpoczynano w roku 1984, nikt nie przypuszczał, że projekt wdrożony do realizacji tak szybko, w krótkim czasie przyciągnie tak wielu odwiedzających.

Od czasu otwarcia „Parku rozrywki”, aż do początku roku 19994 Futuroscope odwiedziło ponad 22 min osób.

Stosuję wymiennie nazwę „park atrakcji” lub „park rozrywki”.

Źródło: wyniki badań z października 1999 podane w „Dossier de Presse 2000”.

Aoto tabela frekwencji:

Rok Liczba osób Rok Liczba osób

1987 225 000 1988 450 000

1989 750 000 1990 900 000

1991 1 000 000 1992 1 300 000

1993 1 900 000 1994 2 500 000

1995 2 700 000 1996 2 800 000

1997 2 800 000 1998 2 530 000

W roku 1994 Futuroscope stał się drugim pod względem liczby odwiedzin „tury­ stycznym” miejscem we Francji,co przyjęte zostało z pewnymzaskoczeniem.

KIM SĄ PRZYJEZDNI(w %)5:

86% Francuzów i 14% obcokrajowców: Hiszpanów (33%), Brytyjczyków (22%), Belgów (16%), Szwajcarów (6%), Niemców (5%)

Inne grupy narodowe stanowiły18%. Wtej liczbie:

67%toturyści indywidualni, a 33% stanowią grupy.

67%to odwiedzający pozostający 1 dzień, 33%odwiedzający pozostający 2dni.

Co ciekawe

aż 86% ma zamiar tu powrócić, a 92% chce zarekomendować to miejsce znajo­ mym.

INFRASTRUKTURA

Parkrozrywki zajmuje 60 hektarów (23 hektary to parking). Wjego obrębie znaj­ duje się 21 „atrakcji” (głównie sal kinowych). A oprócztego są tam jeszcze: restaura­

cje (7), kafeterie (2), sklepiki(33), bary i punkty usługowe. By uświadomić, jaki przy­

noszą dochód, przytoczmy kilka danych z 1999 roku - w sklepikach sprzedano wtedy 2 100 000 artykułów, a restauracje serwowały posiłki aż 2900 000 razy. Hotele w przylegającym do „Parku atrakcji” miasteczku dysponują 1900 miejscami, a w całym departamenciejest ich jeszcze5900.

Istnieje podział na 3 okresy: sezon największej, średniej i niskiej frekwencji.Z tym wiążą siętrzy ceny biletów, zróżnicowane pod względemtego,czy turysta decyduje się

(7)

FUTUROSCOPE -UNIKATOWEW SKA1JŚWIATA CENTRUM 223

na jedenczy dwa dni oraz czy zwiedzanie odbywasię wgrupie, czy też indywidualnie.

Istnieją przeróżnerodzaje zniżek.

ZATRUDNIENIE

Futuroscope - park rozrywki zatrudnia ponad 1350etatowych pracowników, a tak­ że 850 nakontraktach. Średnia wieku wynosi 32 lata. Wszyscy pracują w obrębie 210 zawodów ujętych w 4 grupy: administracja (zarządzanie, handel)usługi, zaopatrzenie, technika.

PARK ROZRYWKI

Każdy odwiedzający Futuroscope, a precyzyjniej „Park rozrywki”, powinien zare­ zerwować sporo czasu na jego „zwiedzanie”. Po pierwsze - rozmiary parku (60 hektarów) zmuszają do długich wędrówek w samym jego obrębie. Po drugie - liczba atrakcji - sal kinowych, seansów filmowych jest tak duża, że w ciągu jednego dnia z trudem można zobaczyć 80% filmów. Po trzecie-spora frekwencja(nawetpoza tradycyjnym „sezonem”) zmusza do zajęcia miejsca w długich kolejkach. Dla dzieci i młodzieżyprzygotowanosporo niespodzianeki atrakcjina terenie samego parku.

Rok powstania, rodzaj sali kinowej lub obiektu:

- 1984 Pavillon duFuturoscope - 1987 Kinemax

- 1987 Futuroscope - 1988 CinemaDynamique

Cinema Haute Resolution (Showscan) - 1989 Pavillon de laCommunication

Cinema en Relief Cinema360 stopni - 1990 Gyrotour

Omnimax

- 1991 Cineautomate (Cine-Jeu z roku 1997) - 1992 Tapis Magique

- 1993 Solido

- 1994 Pavillon de la Vienne Cinema dynamique 2 (Astratour) - 1995 ImagesStudio

- 1996 Imax 3D Cinema Haute Resolution - 1998 Imagic (Astratour Dynamique) - 1999 Images et Atelier du Goût - 2000 Imax 3D Dynamique

(8)

224 Grzegorz Kościński

Kilkaprzykładów:

LE PAVILLONDE LA VIENNE

Sala wstępna. Bardzo interesujący dokument o powstaniu Futuroscopu i o samym regionie. Ekran złożony z ponad 250 monitorów telewizyjnych, obraz sterowany kom­

puterem.

W sali głównej, do której wejścieograniczone jest rygorami bezpieczeństwa (zakaz wstępu dotyczy m.in. kobietw ciąży, osób z chorobami układukrążenia, wadami ruchu itd.) odbywa się główny seans filmowy: kino dynamiczne. Widzowie zabezpieczeni mocną metalową sztabą uczestniczą w kinie interakcji: w seansie wykorzystującym wrażenia ruchowe (!),słuchowe i emocjonalne. 12-minutowyfilm- fantastyczna histo­ ria młodego człowieka, który wyskakuje z jadącego pociągu TGV, ponieważ „prze­

spał”swojąstację iróżnymi środkami lokomocji-łodzią, lotnią, wyścigówką Formuły 1 - próbuje dostaćsięnaswój ślubdo Poitiers, położonego w centrumregionu Poitou- Charente.

Znakomity, obfitujący w niezapomniane wrażenia spektakl filmowy, będący jedno­

cześnieperfekcyjnie pomyślaną i zrealizowaną promocją departamentu de la Vienne.

LE TAPIS MAGIQUE

Salakinowa dysponująca dwoma połączonymi ekranami, każdy po 700m2.

8-minutowyfilm oprzelocie motyli zKaraibów do masywu górskiego w Meksyku.

Widzjest niejako „zawieszony” nad częścią ekranu, położonego 4,5 metra pod jego stopami. Wrażenia „wirtualnej rzeczywistości” potęguje doskonały dźwięk - podobnie jak w wielu innych salach kinowych Senheiser testuje tu swe najnowsze odkrycia

w dziedzinie sprzętu nagłaśniającego. Niezwykła podróż szlakiem motylim.

IMAX 3D (nazwa zastrzeżona)

Kino trójwymiarowe. Właściwie jedyną firmą produkującątakie filmyjest kalifor­

nijski IMAX,dla którego od latFuturoscope stanowidoskonały „poligondoświadczal­

ny”, zresztą Futuroscope korzysta na tym, można więc mówić o prawdziwej symbio­

zie.

Prezentowana w pawilonie „IMAX 3D” projekcja to pierwszy w świecie trójwy­

miarowy film średniometrażowy (40’). Zrealizowałgo Jean-Jacques Annaud. To histo­

ria,zakładanej w latach 30. w Argentynie, pocztowej linii lotniczej. Scenariusz oparty jest na motywach prawdziwych, opowiada o losach Henriego Guillaumeta, którego

samolot rozbił się zimą w górach, a on sam w ciągu 8 dni czerwca 1930 roku pieszo przedzierał się przez masyw Kordylierów.

CINEMA 360°

Ekran 227 m2, projekcja synchroniczna jednocześnie 9 filmów, sala kinowa w kształcie rotundy pozwala na zastosowanie obrazu „360 stopni”. Widz ogląda film stojąc, by lepiej móc wybierać odpowiedni fragment horyzontu.Tematem filmu są morskie regaty: Wenecja - Marsylia - Casablanca - Lizbona - Londyn. Znakomity dokument.

Do filmowych „atrakcji” trzeba dodać liczne formy rozrywki dla dzieci oraz wieczorne i nocne spektakle typu „światło-dźwięk”, w których uczestniczy pięcio­

tysięcznawidownia.

(9)

FUTUROSCOPE - UNIKATOWE WSKALI ŚWIATACENTRUM. 225

ARCHITEKTURA

Opisując Futuroscope, nie sposób pominąćjego doskonałej architektury.

Od samego początku obraz, zawierający w sobie niejako „program” przemian i „witrynę” departamentu, traktowany był z niezwykłą uwagą. Stąd wyrażająca go w śmiałych formach architekturamusiała nosić „piętno” symbolu:stanowić kwintesen­

cjęstylu francuskiego,ale też elementywizjonerskie. Jednocześnie zachwycać i intry­ gować.

WybórRené Monorypadł nafrancuskiego architekta Denisa Laminga.

FUTUROSCOPE A ROZWÓJ TURYSTYKI

Futuroscope działajak magnez. Istniejetendencja wskazująca, że odwiedzający to miejsce wydłużająswój pobyt w departamencie. Wskaźniki wzrostu turystyki w regio­ nieodgrywająniemałąrolęw polityce kreacji nowych miejscpracy.

Z ankietprzeprowadzonych wroku 1998 wynika, że nie tylko wzrosło wykorzysta­

nie miejsc hotelowych, ale też zainteresowanie ciekawymi miejscami oddalonymi od Poitiers. Zanotowano też więcej klientów w 40 biurach obsługi turystów w departamencie Vienne.

Polityka turystycznaregionu wyznacza trzy cele: zwiększenie oferty turystycznej, promocję i komercjalizację „produktów” Futuroscopu.

Od kilku lat w ramach „powiększenia oferty” wregionie stworzono „wyspę węży”

- atrakcję turystyczną związaną ze specyficznym rodzajem „ogrodu botaniczno-zoo- logicznego”, prezentującego rzadkie gatunki gadów i węży. Miejsce to jest oddalone okilkadziesiąt kilometrów od Futuroscopu. W tę „ofertę” wpisuje się też „zamek or­

łów” - położone 12km od Poitiers ruiny 3 zamków,gdzieorganizowanesą spektakle.

W roku 1998 wzorem „wyspy wężów” stworzono „wyspę małp”, miejsce oddalone o 25-30kmod Poitiers.

Ważną rolę w promocji Futuroscopu i całego regionu odgrywa Internet (www.vienne.org)

Ogromnie ważna jest promocja prowadzona nowoczesnymi środkami, z wielkim rozmachem.

Przykładem starań o utrzymanie pozycji i promocję Futuroscopu jest 7-krotny wy­ bór Poitiers, jako etapu na trasie wyścigu Tour de France. Kolejny wyścig rozpocznie się 1 lipca2000 wParku Futuroscopu duPoitiers (etap Poitiers -Loudun).

Podobnie wielkim przedsięwzięciem był rozgrywany tu przed laty finał konkursu piękności „Miss France”. Zawsze tegotypuimprezy łączą się z transmisją telewizyjną.

Z ciekawym, skutecznym i niespotykanym nigdzie indziej rodzajem promocji re­

gionu turyści spotykają się w ramach „atrakcji filmowych” Futuroscopu. Są to przede wszystkimdołączone do filmów krótkiedokumenty: o regionie,w jakim leży Poitiers, o urokach departamentu, o historii powstania Futuroscopu, atrakcjach turystycznych itd. Alei inne.

(10)

226 Grzegorz Kościński

Scenariusze kilku najciekawszych filmów (jak choćby seans w sali „Kina dyna­

micznego” Pavillon de la Vienne) wykorzystują w pełni „atrakcje” turystyczne regio­

nu.

Obroty związane z turystyką w departamencie, w roku 1999 wyniosły 3 miliardy franków.

W Poitiers, przed wejściem do Futuroscopu i w Paryżu - wokolicach dworca TGV Paris-Montparnasse, działającentra prasowe, zajmujące się przekazywaniem i zbiera­

niem informacji o Futuroscopie orazjego promocją zarówno wkraju, jak i za granicą.

Działają one fachowo i rzetelnie, z dużą dozą życzliwości, otwartości i szacunku trak­

tującdziennikarzy.

FUTUROSCOPEAREGION

Sukces Futuroscopu spowodował przemiany w całym regionie - jego wszechstron­

ny rozwój. Otworzył też drogę inwestycjom: wzrostowi miejsc pracy, rozwojowi i rozbudowie uniwersytetu, zwiększeniu środków na badania, upowszechnieniu no­

wych technologii,rozwojowi komunikacji i Internetu, zwiększeniu środków na pomoc społeczną i pomoc dla budżetu innych regionalnych gmin, utrzymaniu na niskim po­

ziomie opłat podatków regionalnych i lokalnych, a przedewszystkim rozwojowi tury­ styki.

Rezultaty we wszystkich tych dziedzinach potwierdziły wybranąw roku 1984 dro­ gę. Zasady polityki przyjęte przed laty, a oparte na zwiększonej „dyscyplinie finanso­

wej” i skupieniu uwagi na rozwoju, wroku 1999 pozwoliły na 5,5-krotne zwiększenie inwestycji,co daje regionowi znakomitą pozycję wyjściową na przyszłość6.

6 112 min fr. w roku 1984; 462 min fr. w roku 1998. co daje 450% wzrost inwestycji.

PRZESTRZEŃ DLA INWESTORÓW

Znajdująca się na terenie przylegającym do parku „przestrzeń dla przedsiębiorstw” (,,1’Espace d’Entreprises du Téléport”), ujęta w pięć tak zwanych „Teleportów”, to teren działania dla ponad 150 instytucji i firm: instytutów badawczych, szkół, hoteli, restauracji, ale także INWESTORÓW - przedsiębiorstw, które zdecydowały się na miejsce swegodziałania lub siedziby Centralnej Dyrekcji wybrać Poitiers.

Departament wykorzystał tę szansę, zwracając pilną uwagę na konkurencyjność.

Osiągnięciejej widział przede wszystkim w zinformatyzowaniu regionu -stworzeniu takich warunków komunikacji, o jakie trudnogdzie indziej (zniżkowe ceny połączeń, dogodnydostęp do najnowszych technologii). Na terenie liczącym ponad 200 hektarów wybudowano biura i stworzono konieczną infrastrukturę. Dodatkowym argumentem mającym przyciągnąć firmy stały się niskie stawki podatkowe, o co walczono od lat (podatki związane z inwestycjami budowlanymi, stawki tzw. „podatku inwestycyjne­ go”, regionalnego i inne, obowiązujące we Francji, są w Poitiers niższe od średniej krajowej).

(11)

FUTUROSCOPE - UNIKATOWEW SKALI ŚWIATA CENTRUM 227

Wzrostzatrudnienia

Nowi inwestorzy - jak m.in.: CEGETEL, E-LASER, CHRONOPOST, stanowią dziś rękojmię kontynuacji polityki rozwoju, zgodnie z przyjętymi przed piętnastu laty założeniami. Przynoszą bowiem wraz z sobą najnowsze technologie, stanowiące pod­

stawęich działalności.

Obecność tych firm i wspomniany rozwój infrastruktury umożliwiłteż wypełnienie innego zzałożeń polityki regionalnej- wzrostu liczby mieszkańców. W latach 1990— 2000 liczba mieszkańców powiększyłasię ookoło 20000.

Kolejnym efektem przypisywanym ustaleniom polityki wobec departamentu był wzrost zatrudnienia - stworzono 16000 miejsc pracy. Przewidywania na przyszłość mówiąo 40000miejscpracy.

Futuroscope - inwestycje

Park Europejski obrazu

Parc Européen del’image 1350miejsc pracy Futuroscope - ParkRozrywki

CNED (Dyrekcja Generalna)

(Centrum kształcenia naodległość) 360 miejscpracy

CEGETEL 620 miejsc pracy

AFPA 400 osób rocznie

(Narodowe StowarzyszenieKształcenia Dorosłych)

ESPEMEN 25 miejsc pracy4000 stażystów/rok

(DyrekcjaMinisterstwa Edukacji ds. KształceniaZawodowego) JUR1POL

(Międzynarodowe CentrumKształcenia i Informacji Prawnej)

LYCEE PILOTE INNOVANT 102 miejscpracy 450 uczniów,100 doktorantów (pierwszefrancuskie liceum uniwersyteckie)

ENSMA E-LASER

188 miejsc pracy,450studentów,90 doktorantów 400 miejsc pracy (a będzie jeszcze 100)

CHRONOPOST 100 miejscpracy

GROUP QUALIPHONE 100miejsc pracy (w planach jeszcze 250)

(12)

228 Grzegorz Kościński

PARK HOTELOWY:VY: 526 miejsc pracy

13 hoteli (1****, 3 hotele***, 7 hoteli**, 2 hotele*), a oprócz tego 2000 zwykłych miejsc noclegowych, 16 restauracji Pawilony Przedsiębiorstw (około 80 firm) 600 miejsc pracy

Rezydencje 185 miejsc pracy

Pracownie Naukowo-Badawcze

Instytuty, Laboratoria, 300 miejsc pracy,

1000 studentów, 200 doktorantów Międzynarodowy InstytutProspektywy

Pałac Kongresowy

miejsce spotkań

na 70 000 miejsc, 2400 m2

Naukai nowe technologie

Powstaniecałej „naukowej aglomeracji” w otoczeniu parku, pozwalającej na naukę 3000 studentów i pracę 700 naukowców, to takżeidea „wpisana” w założeniaFuturo- scopu.

Ze względu nawyjątkowość i znaczenie istniejących tu instytutów, kilka słów opisu inwestycjidotyczących „rozwoju intelektualnego”.

Le Lycée Pilote Innovant (pilotażowe liceumtechnologiczne)

W ramach szkoły normalny tryb nauki zakończony maturą. Dodatkowym elemen­ tem są przedmioty „techniczne”, dające możliwość poznania i zastosowania nowych technologii związanych z informatyką oraz elektroniką; nauczyciele zachęcają do sa­ modzielnych badań i eksperymentów. Filia „uniwersytecka” zapewnia możliwość - używając terminologii polskiej - odbycia studiów wyższych na miejscu i uzyskania dyplomu magisterskiego „Sciences et Techniques”, w wielu specjalnościach związa­ nych z zastosowaniem nowych technologii, realizacją obrazu, komunikacji, zarządza­ nia, ekonomii.

Juriscope - Międzynarodowe Centrum Informacji i Kształcenia Prawników Instytut jest bazą informacyjną dla wielu uniwersytetów, biur administracji pań­ stwowej, centrów badawczych i samych prawników. Specjalizuje się wwielu dziedzi­ nach prawa lokalnego, państwowego, europejskiego i międzynarodowego. Jego dzia­

łalnośćto: informacja (swoistaeuropejska centrala), ekspertyzy i centrum dokumenta­

cjioraz kształcenie i konsultacje.

Ecole Nationale Supérieure de Macanique et d’Aerotechnique - Wyższa Szkoła Mechanikii Aerodynamiki

Specjalizuje się wdziedzinie aeronautyki i przestrzeni. Dwa rodzaje misji - szkoła inżynieróworaz badania naukowe w 4 dziedzinach: aerodynamika, materiały, energe­

tyka i informatyka.

(13)

FUTUROSCOPE -UNIKATOWE W SKALI ŚWIA TA CENTRUM 229

Laboratoria Uniwersytetu w Poitiersirenomowanego centrum badawczego CNRS

CNED: LE CENTRE NA TIONAL d’ENSEIGNEMENT à DISTANCE - Państwowe CentrumKształcenia na Odległość

Grupuje 350 000 uczniówweFrancji iza granicą (z czego 80%to dorośli).

Nauka w pełnym trybie lub uzupełniająca - na wszystkich stopniach edukacji.

„Multimedia”

W roku 1988 powstał dział zajmujący się produkcją audiowizualną orazorganizo­

waniem i realizacją konferencji i wykładów „na odległość”. Kompilacja środków ko­

munikacji pozwala napełną interaktywność - uczestniczenie i reagowanienażywo (na przykład poprzez pytania).

L’ECOLE SUPERIEURE DE PERSONNELS d’ENCADREMENT

Du Ministère de ¡’Education Nationale (ESPEMEN) - Wyższa Szkoła Kształce­

nia Kadr Nauczycielskich

Instytucja zajmuje się nauczaniem i „formacją” pracowników odpowiedzial­

nych za system edukacji narodowej, pracujących na różnych stopniach i stanowi­

skach tegosystemu.

LInstitut International de la Prospective — Międzynarodowy Instytut Badań Rynku

Zajmuje się kształceniem wysokich kadr zarządzających przedsiębiorstwami. Naj­ częstszą formą są wykłady - zajęcia - seminaria podczas weekendów. Opracowuje także analizy rynków i bada przemiany dziejące się obecnie w Europie. Od roku 1995 odbywają się regularne „Międzynarodowe Spotkania” - otwarte dla szerokiej publicz­

ności. Ich celem jestpróba przybliżeniaproblemów i zagadnień związanych zinforma­

cją, a szczególnie z Internetem.

PRZYSZŁOŚĆ

W maju 2000 roku ruszyła kolej TGV Paryż -Futuroscope. Wybudowana na tere­ nie parku stacja pozwoli skrócić czas przejazdu o 10 minut (obecnie Paryż-Poitiers =

1 godzina 30 minut). Plany przewidują zwiększenie liczby gości jeszcze w roku 2000 do 3 min (obecnie 2,5 min). Kolejnąinwestycjąrealizowaną w roku 2000 jest pawilon z trójwymiarowąprojekcją-jak zapowiadają autorzy -„unikatowąw Europie” (nazwa francuska:„le Defi d’ Atlantis”). Wzbogacona teżzostała ofertaprogramowa- odświe­

żono repertuarsal kinowych.

Nowe inwestycje pociągną za sobą:rozbudowęinfrastruktury i wzrost zatrudnienia.

„Prywatyzacja ”

Prawdziwą „rewolucję” wywołał projekt „sprywatyzowania” zarządzania Futuro- scopem. Jego wdrożenie - mimo burzliwych dyskusji i debat nad tą sprawą, nastąpiło bardzo szybko. W lipcu 1999 roku został sformułowany pomysł; ustalono warunki, ogłoszono konkurs i w styczniu 2000 wyłoniono kandydata.Pierwszymkryteriumbyło

(14)

230 Grzegor: Kościński

zachowanie wytycznych opartych na zasadach rozwoju przyjętych wobec projektu

„Futuroscope” na samym początku. Życzeniem René Monory - „ojca Futuroscopu”

było, by kandydatem została firma francuska. Transakcja została zawarta 25 stycznia 2000, jej sumę ustalono na 277min franków. Płatność w trzech ratach: 177 min fr., a po akceptacji operacji przez ministra ekonomii i finansów, kolejne raty wciągu dwóch lat, po 50 min każda (z 5% zyskiem). Nabywcą została grupaAmaury7. Po­ wstała tzw. „Spółka z kapitałem mieszanym"8: departament zachował 69% udziałów w spółce zarządzającej Futuroscopem - Parkiem Rozrywki (Gestion du Parc) i 51%

udziałów w spółce zajmującej się jego komercjalizacją (Futuroscope - Destination).

Pozostałteż właścicielem nazwy Futuroscope (ale nabywca ma prawo do bezpłatnego korzystania z marki tytułu). Grupa Amaurybędzie opłacaćroczny czynsz wwysokości 32,5 minfr„ a po zakończeniu najnowszej inwestycji „Pavillon Atlantis” czynsz wy­ niesie36min fr. Umowę dzierżawyFuturoscopu podpisano na25 lat. Przeprowadzając prywatyzację, departament de la Vienne nie wyłączył całkowicie Futuroscopu ze swych planów: w ciągu najbliższych 4lat przewiduje inwestycje w wysokości

130 min fr. Jeden zpunktów umowy przewiduje możliwość powstania parku za grani­ cą. Choćjest to narazie tylkohipoteza -jeżelikiedykolwiek dojdzie do takiej sytuacji, departamentzachowa 50% praw do „licencji".

7 Amauryto grupa finansowa; wydawca m.in.: „L’Equipe”, „Le Parisien”. Organizator wyścigu Tour de France i Paryż-Dakar.

Sociétés d’économie mixte.

Bibliografia

Materiały prasowe:

„La Tribune” z maja 1999, „Le Figaro” z sierpnia 1999.

Dodatek „Le Figaro”, z 5 lutego 2000, 12 lutego 2000.

„Les Echos”, „Le Monde”, „Libération” z 14 lutego 2000.

Styczniowo-lutowe numery dzienników regionalnych:

„Centre-Presse” (siedziba w Poitiers), „Nouvelle République”,

„Magazine „Poitiers” (miesięcznik).

Raporty - opracowania:

Wewnętrzny dokument, bilans Conseil Generale de la Vienne ze stycznia 2000, przygotowany na posiedzenie Rady Generalnej de la Vienne.'

Opracowanie zbiorcze pod redakcją Rady Generalnej de la Vienne pt. 10 ans d'actions

„Dossier de Presse 2000” pt. Parc du Futuroscope

„Dossier de Presse 1998”, Futuroscope

Katalog „Futuroscope” - kwiecień 1999-marzec 2000.

Inne pozycje wydawnicze, książki:

Monory R., Des Clefs pour le futur, Les Editions du Futuroscope 1995.

Monory R. (ed ), La Futuroscope, Editions du Moniteur, Paryż 1992.

(15)

FUTUROSCOPE - UNIKATOWE W SKALIŚWIATACENTRUM... 231

Summary

The Futuroscope situated in Poitiers, France, is primarily a movie center of the XXIst century, which was originally created approximately twelve years ago as an „action park” and a special plat­

form for experimental movie-making techniques. The financial success of the futuroscope (a couple of million visitors annually just two years after the official opening) greatly influenced and boosted the overall development of the entire region. A special economical zone sprang up around the „action park", which in turn attracted many of the leading French companies that chose Poitiers as their cor­

porate capital. A great role in this rapid development was played by the growth of the computer and communication spheres. These included numerous computer science projects, new techniques and technologies, highways and the Paris-Poitiers T.G.V.) The Futuroscope is a wonderful example of how a simple idea can bring an entire rural community to life - create workplaces and force a dy­

namic evolution of a local economy.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Zapowiedziane kontrole ministra, marszałków i woje- wodów zapewne się odbyły, prokuratura przypuszczalnie też zebrała już stosowne materiały.. Pierwsze wnioski jak zawsze:

44 Przykładowe odpowiedzi na pytanie 2: 1 cyberprzestrzenna zbiorowość (ukształtowana w sieci), którą cechuje zaangażowanie emocjonalne w dyskutowany publicznie, wirtualnie

osób na terenie Żoliborza, Bielan i Łomianek, jest dowo- dem na to, że właściwa organizacja pracy i sprawny zespół osiągający dobre efekty może skutecznie działać w modelu

Mentoring, coaching oraz inne metody zdobywania oraz przekazywania specjalistycznej wiedzy zawodowej są właśnie metodami charakterystycznymi dla organizacji uczących

Korzyści: czas, precyzyjne dostarczenie ładunków do miejsc bez infrastruktury, precyzja pomiarów składów..

napięć pomiędzy rolą pana i rolą sługi, mistrza i wyrobnika, rolą tego, którego świat rozpoznaje i któremu daje brawo i rolą tego, który skazany jest na przebywanie

To potwierdza przekonanie tych świadków działalności Ośrodka Praktyk Teatralnych, którzy głęboko widzą i wierzą, że sceniczne rezultaty pracy gardzienickiego zespołu

W części pierwszej, poświęconej wartościom epistemologicznym, zawie ­ ra się problematyka prawdy i wartości z nią się łączących, a takimi są wedle Moutsopoulosa: