YuliiaKondratenko
UniwersytetJagielloński
PERSPEKTYWYROZWOJUH OKEJANALODZIEKOBIETW
POLSCE
Wstęp
Rządy,organizacjemiędzynarodoweinarodowefederacjesportowejużod dawnaz a j m u j ą siętworzeniempolitykistrategiipromocjiirozwojusportu[Chalip1995].C e l e i c h d z i a ł a ń s ą j e d n a k różne.O i l e rządygłówneskupiająs i ę n a zwiększeniuu d z i a ł u ludnościuprawiającejsport,otylefederacjesportowedążądopodniesieniawyników reprezentacjinapoziomiewyczynowym[Green2005].Wysiłkizmierzająced o rozwojus portupopartesątrzemakluczowymicelami:poprawązdrowiaispraw-
n o ś c i fizycznejspołeczeństwa,zwiększeniemkorzyściekonomicznychzwiązanychz o rganizacjąimprezsportowychorazwzrostemliczbysportowcówmogącychkon-
kurowaćwmiędzynarodowychzawodach.Zajedenznajbardziejoptymalnychmo- d e l i rozwojuspo rt uuzn aje się mo del piramidy[Green2005]. Uj ej podstawyle żys p o r t masowy,powyżejktóregoz n a j d u j e s i ę rywalizacjasportowa,a w i e r z c h o ł e k stanowisportwyczynowy.Razemzrozwojemumiejętnościsportowcazawodowego(
s z c z y t piramidy)dokonujesięrozwójdyscypliny(przeznapływnowychosób),co z koleipowodujerozwójsportuwdanymkraju–
ioznaczaruchw górępiramidykolejnychkandydatównasportowcówwyczynowych.
WPolscekluczowek i e r u n k i d l a rozwojus p o r t u określaMinisterstwoS p o r t u i Turystyki[Programrozwojus p o r t u … ,2 0 1 5 ] . A n a l o g i c z n e dokumentypub likująteżz wią z ki sportowe,n ad a j ą c e priorytetowed zi a ł a ni a dedykowaneswoim dyscy-
p l i n o m . Wśródnichznajdująsięmiędzyinnymi:PolskiZwiązekPiłkiNożnej[Pla nstrategicznyPolskiego…,2011],ZwiązekPiłkiRęcznejwPolsce[Programrozwojupił- k i …2006],PolskiZwiązekBadmintona[Strategiarozwojubadmintona…2016],Pol- skaAkademiaAktywnegoRozwoju[Ogólnopolskiprogramnauczenia…
2013],PolskiZwiązekTenisowy[ProgramRozwojuTenisa…2017].Wprzypadku
hokejanalodzie,o s t a t n i takidokumentopublikowanyzostałblisko15lattemu[Pr ogramSzkoleniaD z i e c i …
2002].Cowięcej,wdokumencietymniewielemiejscapoświęconorozwo-
111
112 YuliiaKondratenko
jowihokejanalodziekobiet.Występujewięcwyraźnakonieczność,zjednejstronywery fikacjiprzyjętychwówczasrozwiązań,azdrugiej,przyjęcianowychogólnychramrozwo jowychdlahokejakobiet.
Głównymcelemartykułujestokreśleniekierunkówpriorytetowychdziałań,jakiepowi nienpodjąćPolskiZwiązekHokejanaLodzie(dalej:PZHL)dlarozwojuhokejanalodziekobie twPolsce.Wpracywykorzystanotechnikęwywiadu,aprzypomocyanali- zySWOT/TOWSwnioskowanookierunkachpożądanychdziałań.Wpierwszymetapie,nap odstawieanalizydanychwtórnych,takichjakinformacjepodanenaoficjalnejstro- niePZHL,wwynikuprzegląduliteraturyorazrozmowyzSebastianemKędrą–wice- prezesem klubu SKKHLAtomówkiGKSTychy–określono mocneisłabestrony,szansei zagrożeniakluczowychobszarówrozwojuhokejakobietwPols ce.Następnie,przepro- wadzonoanalizęwzajemnychpowiązańmocnychisłabychstron,szansorazzagrożeń.Praca podzielonazostałana czteryczęści.Wpierwszejdokonanoprzegląduli- teratury,gdzieopisano ramowąhistorięrozwojuhokejanalodzie kobietnaświe- c i e orazwPolsce.CzęśćdrugapracytoprzeglądbieżącychdziałańPZHL.Wtrzecime t a p i e opracowaniazaprezentowanob a d a n i a w ł a s n e , g d z i e n a podstawiea n a l i z y SWOT/TOWSwybranoiopisanonajlepsząstrategię rozwojupolskiegohokejanalo- dziekobietprzez PZHL. Część ostatniazawierawnioski zprzeprowadzonejanalizy.
Hokejna lodziekobiet:rozwójdyscypliny
Pomimożekobietyzaczęłygraćwhokejanalodzieprawiewtymsamymczasiecom ę ż c z y ź n i (w1930rokuwKanadzieodbyłysięnawetmistrzostwakrajowe),ażdo1 9 9 0 r okunieprowadzonooficjalnychrozgrywekrangimistrzowskiejdrużynkobie-
cychwtejdyscypliniesportu.Do1987rokuniepodejmowanożadnychpróbzorga- nizowaniaturniejuoMistrzostwoŚwiataidopierow1988rokuwTorontonaarenieCenten nialParkStadiumodbyłysiępierwszetakiezawody[Stewart1998].Sukcestegoturnie jubyłtakwielki,żeInternationalIceHockeyFederation(dalej:IIHF)po-
stanowiłaprzeprowadzićw1990rokuwOttawieoficjalnemistrzostwaświatawho- kejunalodziekobiet,którewlatach90.odbyłysięjeszczeczteryrazy[Stewart1998].Turniejk obietrozpocząłsięjakoośmiodrużynowemistrzostwazudziałemKanady,USA,piątkinaj lepszychdrużynwyłonionychzMistrzostwEuropyw1989rokuorazjednymreprezenta ntemAzji.Odpoczątkubyłojednakjasne,żeozwycięstwobędąwalczyćtylkodwierepr ezentacje:KanadyjkiiAmerykanki.Ostateczniezawodywy-
grałaKanada,zdobywającwtejsposóbpierwszezłotoIIHF,pozostającdodziśnaj- bardziejutytułowanąreprezentacjąwtejdyscypliniesportu.JednocześnieMistrzo- stwaŚwiataKobietw hokejun a l o d z i e prowadzonep r z e z I I H Fd o d z i ś p o z o s t a j ą najważniejszymimiędzynarodowymizawodamiwkobiecymhokeju.
Opisanyt urn i e j uważas ię z a najbardziejzn a c zą c y krokw historiirozwojuko- b i e c e g o hokejanalodzie.NiektórezawodniczkizEuropyprzybywałydoOttawyna
własnykoszt,abywziąćudziałwtymwydarzeniuipoczućdumęzreprezentowa- n i a swojegokraju[Рожков2010].Takżeuwagamediów,skupionanatymwydarze- n i u , przerosławszelkieoczekiwania.Finałowymecztransmitowanybyłnażywonagłó wnymkanaleTheSportsNetwork.CammyGranato(USA)iAngelaJames(Kana- d a ) , uczestniczącewtychmistrzostwach,zostałyprzyjętedoHockeyHallofFame1sw
oichkrajówza ichwkładwrozwójkobiecegohokeja.
Podkoniecl a t 9 0 . StanyZ j e d n o c z o n e z a c z ę ł y wprowadzaćsystemm i s t r z o s t w hokejowychnauniwersytetachiwszkołachwyższych(www.iihf.com).Wrazzno- w y m tysiącleciem,program„collegesystem”wUSAstałsiępoczątkiemdlarozwo- j u NationalCollegiateWomen’sIceHockeyChampionship.Od2001rokuhokejowed rużynykobietwKanadzierównieżzaczęłybraćudziałwmistrzostwachnapodsta- w i e CanadianInteruniversitySport(dalej:CIS)system(www.iihf.com).Regionalne, krajoweizagraniczneligizawodowepowstaływAmerycePółnocnejwlatach90. i wpi erwszymdziesięcioleciuXXIwieku.ObecnieCanadianWomen’sHockeyLeaguei WesternW omen’sHockeyLeaguesąuważanezagłównezawodoweligitejdyscypli-
ny,wktórejwystępujątakżezawodniczkispozaAmerykiPółnocnej.
RównieżwEuropiehokejna lodzie kobiet zacząłzyskiwaćna popularnościpodkonieclat80.
[Mesikkammen2003].W1989rokuzorganizowanopierwszemię-
dzynarodowemistrzostwawEuropiepodpatronatemIIHF(Tabela1).Meczeod- b y w a ł y sięwDusseldorfiewNiemczech.Fińskadrużynahokejowabyłapierwszymzw ycięzcąt y c h m i s t r z o s t w, bypóźniejzostaćuznanązajednąz najsilniejszychw Eu ropieinaświecie[Mesikkammen2003].Dopozostałychreprezentacjiznaj-
dującychsięwczołówcemiędzynarodowejzaliczasiętakżeRosję(ocenianajakojedna zsześciunajlepszychdrużynnaświecie)orazSzwecję,któraod1990rokub y ł a wpi erwszejczwórcewiększościmistrzostwświataiturniejówolimpijskich[Nauright20 12].
Tabela1.MiędzynarodowemistrzostwaIIHF wEuropie1989–1996
Rok Złoto Srebro Brąz Krajorganizujący
1989 Finlandia Szwecja Niemcy Zachodnie Niemcy Zachodnie
1991 Finlandia Szwecja Dania Czechosłowacja
1993 Finlandia Szwecja Norwegia Dania
1995 Finlandia Szwecja Szwajcaria Łotwa
1996 Szwecja Rosja Finlandia Rosja
Źródło:IIHFEuropeanWomenChampionships.
1Hockey
Hall ofFame–togaleriai jednocześnie muzeumpoświęconehistoriihokejana lodzie.
0,2 0,2 0,4 2,2
6,4
38,9
51,7
ObecniewEuropieudziałkobietaktywnieuprawiającychtensportjestbardzom ały(około0,4%;Wykres1).WedługdanychEuropejskiegoUrzęduStatystycznego[Rocz nik...2016]wśródeuropejskichkobietuprawiającychsportnajpopularniejsząd z i e d z i n ą p o z o s t a j e siatkówka(5 1, 7% ). W rankingup o p u l a rn o ś c i hokejn a l o d z i e w y p r z e d z a j ą równieżinnesporty,takiejakkoszykówka,piłkanożnaipiłkaręczna .Największymikonkurentamihokejana lodzie sąhokejzpiłkąorazhokejnatrawie.
Rozwójhokejana lodziekobietwPolscew latach 2011–2018
WWorldWomen’sChampionshipsreprezentacjaPolskiporazpierwszyudziałwzię- ł a w2011roku(Tabela2).Uczestniczyławówczaswrozgrywkachpiątejdywizjiwrazz Hi szpanią,Bułgarią,TurcjąiIrlandią,gdziezdobyłazłoto,copozwoliłoprzejśćdodywizjiIB (www.iihf.com).WogólnymrankinguuczestnikówPolskadrużynazajęła
31.m i e j s c e n a 38 d r uż yn . W kolejnymrokuPolskareprezentacjabrałaud z i a ł j uż w meczachdywizjiIIBwrazzHiszpanią,KoreąPołudniową,Islandią,BelgiąiRPA,g d z i e teżzdobyłapierwszemiejsce.Zwycięstwonadwyżejwymienionymikrajamipozw oliłojej przejść do wyższejdywizji– IIA.
Podczasm i s t r z o s t w w kolejnychl a t a c h p o l s k i m zawodniczkomn i e u d a ł o s i ę poprawićswoichpozycjiw światowymrankingu.Dopierow MistrzostwachŚwia- t a w2016rokupolskadrużynahokejowaponownieawansowaładowyższejdywi- z j i –
I B (www.iihf.com).Najbardziejudanymimistrzostwamid l a p o l s k i e j drużynyhokejo wejbyłymistrzostwaw2017rokuwKatowicach.Pomimozajęciaostatniegom i e j s c a wswojejdywizji,zespółporazpierwszyodsiedmiulatuczestniczeniawtur-
n i e j a c h uzyskał20.miejscez38naświatowejliście.WtegorocznychmistrzostwachP olskaprzegrałameczezWłochami,KoreąPołudniową,Łotwą,KazachstanemiChi- nami,zajęłarównież6.miejscewswojejdywizjioraz21.miejscenaogólnejliście.N a l e ż y miećnadzieję,żeprzygotowaniadokolejnychzawodówwielopłaszczyznowo
Hokejzpiłką Hokejnatrawie HokejnalodzieP iłkaręcznaPił kanożnaKos zykówka
Tenis
0 10 20 30 40 50 60
Wykres1.Sporty najchętniejuprawianeprzezkobietywEuropie.
Źródło:opracowanienapodstawiedanychEuropejskiegoUrzęduStatystycznego.
Tabela2 . Uczestnictwop o l s k i e j drużynyhokejowejkobietw Mistrzostwachświatowychw 2 0 1 1 roku
No Mecze wrozgrywkachdywizjiV Wyniki
1 Polska–Irlandia 23–0
2 Bułgaria–Turcja 2–1
3 Turcja– Hiszpania 0–7
4 Polska–Bułgaria 19–0
5 Irlandia–Turcja 0–3
6 Bułgaria– Hiszpania 0–7
7 Hiszpania –Polska 4–5
8 Irlandia–Bułgaria 0–3
9 Hiszpania –Irlandia 14–0
10 Turcja–Polska 0–14
Źródło:2011 IIHFWomen’sWorldChampionshipDiv.V, Sofia,Bulgaria.
wpłynąnarozwójhokejunalodziekobietwPolsceidrużynaznówokażesięna20.,a może i znajdzi e się na wyż sz ym mi ejs cu (Wykres2).
OpróczwzględnejpoprawypozycjikobiecegohokejawPolscenapoziomiewy- czynowym,rysujesiętakżerosnącytrendliczbykobietuprawiającychtądyscyplinęs p o r t u . OilewmomencieuczestnictwapolskiejreprezentacjiwMistrzostwachŚwia-
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31
Miejcewdywizji Ogólnemejscewrankingu Wykres2.Wynikipolskiejreprezentacjiwhokejukobietwlatach2011–
2018podczasIIHFWorldWomen’sChampionships.
Źródło:opracowanienapodstawiedanychIIHF.
taw2011rokuliczbazarejestrowanychzawodniczekwynosiłajedynie228,otylez g o d n i e danymiInternationalIceFederation(www.iihf.com)w2017rokuhokejnal o d z i e uprawiałowPolscejuż350pań[Rocznik...2012].Oznaczato,żewciągusze- ś c i u latliczbahokeistekwzrosławPolsceoponad50%.Zjednej stronytosporo,bi orącpoduwagę,żewPolscejestjedynietysiączarejestrowanychhokeistów(bezuwzglę dnieniapodziałunakategorięwiekowąipłeć).Zdrugiejjednak strony,dlaporów nania,samychtylkopiłkarzynożnychzarejestrowanychwP Z P N jes tpo nad p ó ł mili ona,zczego6200tokobiety[Rocznik...2012].Wynikaztego,żeomawianadyscyplinafun kcjonujewPolscejakodośćwąskaniszarynkowa.
Wp r z e s z ł o ś c i , p o d n i e o b e c n o ś ć zorganizowanychrozgrywekligowych,dru ży-nyżeńskiew Polsceuczestniczyływ m e c z a c h głównieorganizowanychp rz e z p o - s z c z e g ó l n e kluby–
wturniejachisparingach(www.iihf.com).Zatakiemistrzostwaodpowiadał P o l s k i Z w i ą z e k Hokejan a L o d z i e ( d a l e j : PZHL).W 2 0 1 1 r o k u P Z H L utworzy łPolskąLigęHokejaKobiet(dalej:PLHK)liczącą10drużyn.ObecniewPLHKwystępuje 12 zespołów(www.iihf.com):TMHPoloniaBytom,UKHK
UniaOświęcim,MUKSNaprzódJanów,GKSStoczniowiecGdańsk,SKKHAtomówkiGKSTyc hy,MKHLKrynica-
Zdrój,CiarkoPBSBankKHSanok,KSCracovia1906,MMKSPodhaleNowyTarg,MHKLK rynica-
ZdrójII,UKHBiałeJastrzębieiMKSJaskółkiToruń.Rokroczniep o zakończeniurozgrywe kligowych,spośródwszystkichwyżejwymienionychze-
społów,PZHLpowołujenajlepszezawodniczkidoreprezentacjiPolskinaMistrzo- stwachŚwiataiEuropy.
Wybranedziałania w obszarzerozwojuhokejuna lodziekobietrealizowaneprzezPZHL
PodmiotemodpowiedzialnymzarozwójkobiecegohokejawPolscejestPZHL.Pod- stawoweceletegozwiązku,wynikającezeStatutuzdnia30kwietnia2013rokuto:orga nizacja,rozwójipopularyzacjahokejanalodziewśródmężczyznikobiet;podej-
mowaniedziałańnarzeczpromocjihokejanalodzie;szkoleniemłodzieżyhokejowej[ Stat ut...2013].Związekrealizujepowyższecelewszczególnościprzezrozwinięciei realiza cjęsystemuszkoleniazawodników,instruktorów,trenerów,sędzióworazob-
serwatorów.RównieżkluczowymdziałaniemPZHL-ujestorganizowaniesiecikon- taktówsportowychzzagranicznymiorganizacjami.
Zewzględun a u d z i a ł reprezentacjiPolskiw IgrzyskachO l i m p i j s k i c h , M i s t r z o -
stwachŚwiata,Europyorazinnychrozgrywkachmiędzynarodowych,PZHLzajmujes i ę przygotowaniemdotychwydarzeń.Związekorganizujerównieżkrajowe,mię-
dzypaństwoweimiędzynarodowezawodysportowewhokejuna lodzie.
Jeślichodzioaspekt prawny,PZHLjestpodmiotemodpowiedzialnymzanada- wanielicencjiprzewidzianychprawemlubprzepisamiwewnętrznymi,organizowa- n i e iprowadzenieligzawodowychzzastrzeżeniamiwynikającymizobowiązujących
przepisów,wydawanieprzepisówiregulaminówwewnątrzzwiązkowychoraznakła- d a n i e kardyscyplinarnych.NiemniejważnądziałalnościąZwiązkujestwspieran ieklubówsportowychiszkółpublicznychnastawionychnaszkoleniawhokeju.Do po- zostałychczynnościPZHL-umożnazaliczyćprowadzenierejestracjiwyników,staty- stykidokumentacjisportowejorazprowadzeniedziałalnościpromocyjnejigospo- darczej–
wtymprzezobejmowanieakcjiiudziałówwspółkachzprzeznaczeniemuzyskanychś rodkówna działalnośćstatutowąZwiązku[Statut...2013].
Założeniabadawcze
Głównymcelemartykułujestokreśleniekierunkówpriorytetowychdziałań,jakiepow inienpodjąćPZHLdlarozwojuhokejanalodziekobietwPolsce.Przezrozwójsportu rozumiemy opracowanie odpowiedniej strategii,któraokreśli celeigłównekierunkirealizacjipolitykipaństwaw zakresiero z wo j u kulturyfizycznej i spor-
tunakonkre tny okres.Wbadaniachwykorzyst an o technikęwywiadu(roz mowa przeprowadzona15maja2018rokuzprzedstawicielemjednegozklubówPLHK–
wiceprezesemSKKHLAtomówkiGKSTychySebastianemKędrą)orazmetodęS W O T / T O W S .
Procedurawywiaduskładałasięzkilkuetapów.PodczasrozmowytelefonicznejSebast ianowiKędrzeprzedstawionoogólnycelbadaniaorazzaproszonogodoudzia-
łu.Dalszakomunikacjaodbywałasiędrogąelektroniczną,gdzieprzedstawicielklubunakr eśliłbieżącąsytuacjęklubówprzedstawiającbodźceiograniczeniarozwojowedlaklubów kobiecegohokejawPolsce.Napodstawietejwypowiedzistworzonoma-
cierzSWOT,zawierającąmocneisłabestronyorazszanseizagrożeniastojąceprzedrozwoj emhokejanalodziekobietwPolsce,którątonastępnieprzesłanowicepre-
zesowiklubudoprzeanalizowania.PoprzestudiowaniuprzygotowanejmacierzySWOT,S ebastianKędra24maja2018rokuwypełniłankietęnatematwzajemnychpowiązań,cozko lei pozwoliłowypełnićtabelęSWOToraz TOWS danymi.
DziękianalizieSWOTmożnazebrać,uporządkowaći zaprezentowaćkluczoweobszar yrozwoju hokejanalodziekobietwPolsce [Zakrzewska2012].Ogólniemeto- daSWOT/TOWSidentyfikujemocneisłabestronyorganizacjiwsytuacjachzagrożeńi sza ns,jakiedostarczaotoczenie[Zakrzewska2012].Mocnestrony(zj.ang.streng-
ths)towszystkieunikalnezasoby,zaletyorganizacji,którewyróżniająjąnatlekon-
kurentów.Natomiastsłabymistronami(zj.ang.weaknesses)możnanazwaćwszelkieniedo skonałościwewnętrzneblokującedalszyrozwój.Jeślichodzioszanse(zj.ang.opportunitie s)tonależądonichcharakterystykiotoczeniazewnętrznegokorzystnedladanejorganizac ji,zaśzagrożenia(zj.ang.threats)toprocesyiwydarzenianie-
sprzyjającerozwojowidanejfirmy.Dlaokreśleniastrategiitrzebazbadaćtezależ- nościwdwojakisposób.PierwszyprzezSWOT„odwewnątrzdozewnątrz”–
wtympodejściuidentyfikujesięikwantyfikujetemocneisłabestronyorganizacji,które
wywierająwpływnaotoczeniezewnętrzne.DrugiprzezTOWS,cojestperspektywąkompl ementarną,toznaczyżenastępujeidentyfikacjaikwantyfikacjawpływupo-
szczególnychszansorazzagrożeńnawnętrzeorganizacji(podejście„odzewnątrzdowew nątrz”).Sumującterelacje,otrzymujesięobraznajbardziejistotnychsiłdotyczą-
cychorganizacji,copozwalanawybórnajbardziejpożądanejwtejsytuacjistrategiiorazok reśleniepriorytetowychdla tejstrategiiobszarówdziałań.
Uwzględniającpowyższeustalonoprocedurębadawczą,zgodniezktórąwpierw- s z e j kolejnościzebranod a n e n a tematśrodowiskawewnętrznegoi z e w n ę t r z n e g o P Z H L (napodstawieopisuprzypadkuorazinformacjiudzielonychprzezprzedstawi- c i e l a SKKHLAtomówki GKSTychy),anastępniezbadanorelacjepomiędzyprzedsta- wionymiczynnikami.Pozwoliłotowfinalnymetapiewybraćiokreślićnajbardziejo p t y m a l n ą strategięorazpriorytetowedziałaniaPZHLwkontekścierozwojukobie- c e go hokejana lodzie.
WybóroptymalnejstrategiirozwojuPZHL dla dalszegorozwojuhokejana lodziekobiet
OkreśloneelementySWOTwobszarzedziałańrozwojowychPZHLhokejakobietnal od zienapodstawiewłasnegoopracowaniaprzedstawiaTabela3.Następnie,wwy- nikurozmówzdziałaczamiPLHKorazprzedstawicielamiklubów,przeprowadzonoa n a l i z ę wzajemnychpowiązań,którapodanajestwTabelach4i5.Kryteriumwyboruczynn ikówpoddanychanaliziewynikałozichbezpośredniegoisilnegowpływunarozwójk obiecegohokejanalodziewPolsce.Tymsamym,wkolejnymetapieanalizym o ż n a byłoo kreślićpożądanąstrategiędziałańPZHLwkontekścierozwojutejdys-cyplinysportu w naszymkraju.
Finałowyme t a p e m j e s t sumowaniewynikówotrzymanychz m a c i e r z y SWO TorazTOWSwkażdymobszarze–
wceluwyborunajbardziejodpowiedniejstrategii,wynikającejzcharakteruczynników wewnętrznychizewnętrznychoraz relacjimię-d z y n i m i (Tabela6).
Zprzeprowadzonejanalizywynika,żepożądanąstrategiądlaPZHLjeststrate- g i a defensywnapolegającanaprzetrwaniudziękiprzeciwdziałaniusłabymstronomi za grożeniom.PZHLdziaławniesprzyjającym otoczeniu,adodatkowozagrożeniaz e w n ę t r z n e sąwzmacnianeprzezsłabościwewnętrzneorganizacji.Związekniedys- p o n u j e mocnymistronami,któremógłbywykorzystać,aledlapoprawieniasytuacjiwa żnajest minimalizacja słabości izagrożeńktóreposiada PZHL.
ZgodniezzasadamistrategiidefensywnejwedługanalizySWOT/TOWS,organi- z a c j a powinnarozważyćtakiepostępowania,jak:stopniowewycofywaniesięzrynkup r z e d likwidacjąfirmy,połączeniezinnąfirmąlubsprzedażczęściudziałówinnemupodmio towi,redukcjękosztówwoczekiwaniunapoprawęsytuacjiorazzaprzestanieinwestowani a.PZHLniemożesięlikwidowaćorazpołączyćsięzinnąorganizacją,
Tabela3.MocneisłabestronyorazszanseizagrożeniadladziałańPZHLwspierającychroz- wójkobiecegohokejana lodzie wPolsce
Mocnestrony(S) Słabestrony(W)
S1.Pozytywnyw i z e r u n e k hokeistek,włącza- jącychsię wakcjecharytatywne.
S2.Hokejnalodzieuznawanyjestzasportwi- dowiskowy(wysokafrekwencjawidzówora zmocnyzwiązekkibicówzklubamisporto wymi)*.
S3.Wyspecjalizowanakadratrenerskai wy- s o k i poziomjakościszkoleniawPolsce.N i s k i e kosztyszkoleniakadrtrenerskich(koszt kursu:1 500zł)**.
S4.I s t n i e n i e zorganizowanychrozgrywekli- gowych:12klubówhokejowychnatereniec a ł e g o kraju.
S5.Rozwiniętas i e ć kontaktówsportowychz za granicznymiorganizacjamisportowy-m i .
W1.Zbytmałaliczbatrenerówdrużynhokejo- wychkobiet.
W2.Niedostatecznaliczbaobiektówsporto- wychdlamasowegouprawianiahokejan a l o d z i e .
W3.Wysokiekosztyuprawianiatejdyscypliny(za wodnika,u t r z y m an i a lodowiska,z a - n i e db a ni a marketinguzestronyzwiązku orazklubów).
W4.Niskaliczbazawodnikówhokejowychza- rejestrowanychw P Z H L ( w porównaniuz sąsiednimikrajamiiinnymisportamidruży nowymiwPolsce).
W5.Brakwyspecjalizowanychszkółhokejo- wychdlakobiet.
Szanse (O) Zagrożenia(T)
O1.Stalerosnącapopularnośćhokejanalo- d z i e kobiet–
zrokunarokrosnącaliczbazawodniczek.
O2.Możliwośćnawiązaniawspółpracyzorga- n i z a c j a m i z a j m u j ą c y m i s i ę wychow aniemfizycznymwPolsce.
O3.Wzrostpopularnościkobiecegohokejanal o d z i e poprzezosiąganiesukcesównaare- n i e międzynarodowej.
O4.WsparciefinansowezestronyMinister- stwaSportuiTurystykiorazlokalnychsa- morządów.
O5.Rozwiniętainfrastrukturasportowaumożli wiającaorganizacjęmiędzynarodo- wychturniejówiimprez.
T1.Spadek liczbyosóbuprawiającychsportw P olsce.
T2.Brakwsparciafinansowegozestronysponso rówisamorządów.
T3.Brakzainteresowaniauprawianiemho- kejanalodz i e kobietzuwagina wysokieko sztyz wi ąz anez zakupems prz ęt u i ko- rzystaniemzobiektówsportowych.
T4.Braksukcesównapoziomiewyczynowym.
T5.Odpływlokalnychgraczydoinnychzagra- nicznychdrużyn.
*Zgodnie zinformacjąotrzymaną od działaczy PLHKorazprzedstawicieliklubów.
**KursjestorganizowanyprzezPZHLorazAkademięWychowaniaFizycznegowKatowicach(pzhl.org.pl).
Źródło:opracowaniewłasne.
Tabela4.Macierz analizySWOT
O1 O2 O3 O4 O5 SUMA T1 T2 T3 T4 T5 SUMA
S1 1 1 1 0 1 4 S1 0 0 0 1 0 1
S2 1 0 0 0 1 2 S2 1 1 1 0 0 3
S3 1 1 1 0 1 4 S3 1 0 0 1 1 3
S4 0 0 1 0 0 1 S4 0 0 0 1 1 2
S5 1 0 1 1 1 4 S5 0 0 0 1 1 2
SUMA 4 2 4 1 4 15 SUMA 2 1 1 4 3 11
O1 O2 O3 O4 O5 SUMA T1 T2 T3 T4 T5 SUMA
W1 1 0 1 0 1 3 W1 1 0 0 1 1 3
W2 1 1 1 1 1 5 W2 1 0 1 1 1 4
W3 1 1 1 0 1 4 W3 1 1 1 1 1 5
W4 1 0 1 0 1 3 W4 1 1 0 1 0 3
W5 1 0 1 0 1 3 W5 1 0 0 1 1 3
SUMA 5 2 5 1 5 18 S
U
5 2 2 5 4 18
Źródło:opracowaniewłasne przywsparciudziałaczy PLHKorazprzedstawicieliklubów.
ponieważwPolscewszystkieorganizacjedziałającewtejbranżyistniejąpodpatro- natemsamegoZwiązku.Zuwaginaograniczeniawmożliwościzastosowaniapełnejstrat egiidefensywnejorazniewieleniższywynikstrategiikonkurencyjnejwanalizieSWOT/TO
WS,rekomendowanedziałaniapowinnyłączyćw sobie
elementystrategiidefensywnejikonkurencyjnej.
Wartozauważyć,żeobecniewPolscewystępujestalerosnącapopularnośćhoke- j a nalodziekobiet,liczbazawodniczekwedługdanychIIHFrośniezrokunarok,coz kole idajemożliwośćrozwojutejdyscyplinynatereniekraju.Rozwójhokejaułatwiarównieżroz winiętainfrastrukturasportowaumożliwiającaorganizacjęmiędzyna-
rodowychturniejówiimprez.Takiezagrożenia,jakbrakzainteresowaniauprawia- n i e m hokejanalodziekobietzuwaginawysokiekosztyzwiązanezzakupemsprzętui kor zystaniemzobiektówsportowychorazodpływlokalnychgraczydoinnychza-
granicznychdrużyn,zminimalizowaćpozwoliprawidłowypo dz i a ł finansów,któreP Z H L otrzymaodpaństwaorazodMinisterstwaSportuiTurystyki.Ogromnąwadąw roz wojuhokejajestniedostatecznaliczbaobiektówsportowychdlauprawianiatejdyscyp linyiwyspecjalizowanych szkółhokejowychdlakobiet.Wyeliminowaćza- z n a c z o n e słabestronypomogądodatkowefinansezestronypaństwa,samorządó w
Tabela5.Macierz analizyTOWS
O1 O2 O3 O4 O5 SUMA T1 T2 T3 T4 T5 SUMA
S1 0 1 1 0 1 3 S1 1 0 0 1 0 2
S2 1 1 1 1 1 5 S2 1 1 1 1 1 5
S3 1 1 1 0 1 4 S3 1 1 0 1 1 4
S4 1 0 1 0 1 3 S4 0 0 0 1 1 2
S5 1 1 1 0 1 4 S5 1 1 1 1 1 5
SUMA 4 4 5 1 5 19 SUMA 4 3 2 5 4 18
O1 O2 O3 O4 O5 SUMA T1 T2 T3 T4 T5 SUMA
W1 1 0 1 0 1 3 W1 1 1 1 1 1 5
W2 1 1 1 0 1 4 W2 1 0 1 1 1 4
W3 0 0 1 0 1 2 W3 1 1 1 0 1 4
W4 1 1 1 0 1 4 W4 1 0 0 1 1 3
W5 1 1 1 0 1 4 W5 1 0 1 1 1 4
SUMA 4 3 5 0 5 17 S
U
5 2 4 4 5 20
Źródło:opracowaniewłasne przywsparciudziałaczy PLHKorazprzedstawicieliklubów.
iconajważniejsze–sponsorów.PZHLposiadawyspecjalizowanychtrenerówiza- p e w n i a wysokipoziomszkoleniazawodników,aleliczbakadrytrenerskiejniejest wystarczająca,coniepozwalapolskiejreprezentacjiosiągnąćsukcesnaareniemię- dzynarodowej.Oprócztego,rozwiniętasiećkontaktówsportowychzzagranicznymiorga nizacjamisportowymiorazrozwiniętainfrastrukturasportowaprzyczyniłybys i ę teżd ozahamowaniaspadkuliczbyosóbuprawiającychsport wPolsce.
Tabela6.TypstrategiiPZHL
Scenariuszeotoczenia
Szanse (O) Zagrożenia(T)
Potencjał firmy
Siły (S) Strategiaagresywna 1 5 + 1 9 = 3 4
Strategiakonserwatywna 1 1+ 18 =2 9
Słabości (W) Strategiakonkurencyjna 1 8 + 1 7 = 3 5
Strategiadefensywna 1 7 + 2 0 = 3 7 Źródło:opracowaniewłasne przywsparciudziałaczy PLHKorazprzedstawicieliklubów.
Podsumowanie
HokejnalodziekobietniejestwiodącądyscyplinąsportowąwPolsce,alemimotoszyb kosięrozwija.Spo rtj es t widowiskowyzarównopodwzględemwysokiejfre-
kwencjiwidzów,jakimocnegozwiązkukibicówzklubamisportowymi.Natomiastw je gopopularyzacjiniepomagająwynikisportowereprezentacjiPolski,powodemc z e g o jestniewystarczającefinansowanieorazniskaliczbazawodnikówhokejowychzarejestro wanychwPZHL. Natejpodstawie,wniniejszejpracypostawionozacelokreślenieki erunkówpriorytetowychdziałań,jakiepowinienpodjąćPZHLdlaroz-wojuhokejana lodziekobietPolsce.
Zgodniez a n a l i z ą SWOT,P Z H K wewspółpracyz P Z H L powinienpodejmowaćd z i a ł a n i a z g o d n i e z założeniamistrategiidefensywneji konkurencyjnej.D z i a ł a n i a t epowinnybyćopartenaplanowanej,szerokiejwspółpracyzróżnorodnymipart- neramizewnętrznymiorazzredukowaniukosztówjakieponosiorganizacja.Wartorów nież,abyPZHLpołożyłnacisknazwiększeniekadrytrenerskiejoraznaprzycią-
g n i ę c i e nowychzawodnikówdoPolskiejreprezentacjiwtejdyscyplinie.
Wszczególności,wobliczuspadkuogólnegozainteresowaniaPolakówsportem w strategiidefensywnej,należyprzedewszystkimkontynuowaćorazpodejmowaćno wedziałaniamającenacelupopularyzacjętejdyscyplinysportowej(zeszczegól- nymuwzględnieniemdzieciimłodzieży).Dlategonależywziąćpoduwagęmożliwośćotwarci awyspecjalizowanychszkółhokejowychdlakobiet,atakżezwiększyćliczbęobiektówsp ortowychprzeznaczonychdlamasowegouprawianiatejdyscypliny.
Bibliografia
BurnettC.(2001),Socialimpactassessmentandsportdevelopment,
„InternationalReviewfortheSociologyo f Sport”,36, s. 41–57.
Chalip L. (1995),Policyanalysis in sportmanagement,„Journal of SportManagement”,t.9, nr 1, s. 1–
13.GabryśT.(2002),Hokejnalodzie:ProgramszkoleniaDzieciiMłodzieży,CentralnyOśrodekSportu,War- szawa.
GreenC.
(2005),BuildingSportPrograms toOptimizeAthleteRecruitment,Retention,andTransition:Towarda Normativ eTheory ofSportDevelopment,„Journal of SportManagement”,t.19, nr 3, s. 233–234.
KivinenO.,MesikammenJ.andMetsa-TokilaT.
(2001),ACaseStudyinCulturalDiffusion:BritishIceHockeya n d AmericanInfluencesinEurope,
„Culture,Sport,Society”,t.1, nr 1, s. 49–62.
KleksikA.(1993),Studiaprospektywneianalizastrategiczna:Planowaniestrategiczne,PaństwoweWy- dawnictwoEkonomiczne,Warszawa.
MesikkammenJ.(2003),FromPart-
TimePassiontoBigTimeBusiness:TheProfessionalizationofFinnishIceHockey,
„InInternationalizing«Canada’sGame»”,t.2,GorsebrookResearchInstitute,SaintMary’sUniversity,Halifax ,NovaScotia, s. 21–28.
NaurightJ.(2012),SportsaroundtheWorld:history,cultureandpractice,„BritishIslesandEurope”,t.2,ABC- CLIO,LLC,SantaBarbara,Callifornia,s. 346–348.
Ogólnopolskiprogram nauczeniapływania(2013),Polska AkademiaAktywnegoRozwoju,AKNETKrzysz- tofKogut,Kraków.
PlanstrategicznyPolskiegoZwiązkuPiłkiNożnej2012–
2019(2011),PolskiZwiązekPiłkiNożnej,OficynaWydawniczaADAM,Warszawa.
Programrozwojupiłkiręcznej2018(2006),FunduszRozwojuKulturyFizycznej,OSPP,Warszawa.
ProgramRozwojuSportudoroku2020(2015),MinisterswoSportu iTurystyki,Warszawa.
ProgramRozwojuTenisawPolsce–założeniaramowe(2017),PolskiZwiązekTenisowy,Warszawa.
ProgramSzkoleniaDzieci iMłodzieży.Hokejna lodzie(2002),CentralnyOśródekSportu,Warszawa.
Рожков .А (2010),Т о п-
1 0 0 и с т о р и йИ И Х Ф.И с т о р и я№ 4 7,https://www.championat.com/hockey/article- 62189-top-100-istorij-iikhf-istorija-47.html[odczyt 13.05.2018].
RocznikStatystycznyRzeczypospolitejPolskiej(2012),GłównyUrządStatystyczny,Warszawa.RocznikSt atystycznyRzeczypospolitejPolskiej(2016),GłównyUrządStatystyczny,Warszawa.StatutPolskiegoZwią zkuHokejana Lodzie(2013),MinisterstwoSportu iTurystyki,Sosnowiec.
StewartB.(1998),SheShoots...SheScores:ACompleteGuidetoGirl’sandWomen’sHockey,FireflyBooks,s . 7 5 – 7 7 .
StrategiarozwojubadmintonawPolscedo2020roku(2016),PolskiZwiązekBadmintona,PZD,Warszawa.Zakrze wska-BielawskaA.(2012),Zarządzaniestrategicznewprzedsiębiorstwachwysokichtechnologii[w:]WerewkaJ.
(red.),Zarządzanieprojektamiwprzedsiębiorstwieinformatycznym.Metodologiaistrate- giazarządzania,WydawnictwoAGH,Kraków,s. 87–116.
Developmentprospectsofwomen’sicehockeyinPoland S U M M A RY
Femalehockeyisasportthatis constantlygainingpopularity,especiallyaftertheinclusiont h a t disciplinei n th eprogramo f the WinterOlympicG a m es . However,in Poland,women’shockeyis stillconsideredundeveloped.Theaimoftheworkistodeterminethepriorityactionst h a t shouldbetak enbythePolishHockeyAssociation(PZHL)toensurethedevelopmentofwomen’shockey.TheS WOT/TOWSanalysisshowedthatthePZHLshouldadoptdefensiveandcompetitivestrategies,bycoun teractingweaknessesandthreats.Theresultsoftheanalysisa l s o showthatforafurtherdevel opmentofwomen’sicehockeyPZHLshouldseeknationala n d foreignsponsors and cut the costs.
Keywords:PZHL,SWOT/TOWS,icehockey,women,strategy
Perspektywyrozwojuhokejana lodziekobietwPolsce ST R E S ZC Z E N I E
Hokejnalodziekobietjestsportemstalezyskującymnapopularności,szczególnienaskutekw ł ą c z e n i a godoprogramuZimowychIgrzyskOlimpijskich.W Polscejednak,kobiecyhokejn a d a l uznawanyjestzadyscyplinęniszową.Głównymcelemartykułujestokreśleniepriory- tetowychdziałań,którepowinnyzostaćpodjęteprzezPolskiZwiązekHokejanaLodzie,abyz a p e w n i ć rozwój
hokejowinalodziekobiet.NapodstawieanalizySWOT/TOWSwykazano,żeP Z H L powinienprzyj ąćstrategiędefensywnąorazkonkurencyjną,polegającąnaprzetrwaniup r z e z przeciwdziałan iesłabymstronomizagrożeniom.Wynikiprzeprowadzonejanalizypo-
zwalająsądzić,żedladalszegorozwojutejdyscyplinysportowejkoniecznejestprzezPZHLpo szukiwanienarodowychizagranicznychsponsoróworazredukcjakosztów.
Słowakluczowe:PZHL,SWOT/TOWS,hokejna lodzie,kobiety,strategia
