Obecnie Polacy obawiają się nie tylko samego COVID 19, ale też spowolnienia gospodarczego i jego wpływu na ich finanse i finanse całej rodziny.

(1)

Obecnie Polacy obawiają się nie tylko samego COVID 19, ale też

spowolnienia gospodarczego i jego wpływu na ich finanse i finanse całej

rodziny.

(2)

• Polacy nadal martwią się o przyszłości polskiej gospodarki. Na pogorszenie sytuacji w kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy wskazuje aż 77% Polaków (poprawa o 2 p.p.).

Ponad dwie trzecie (69%) konsumentów spodziewa się kryzysu gospodarczego i wzrostu bezrobocia w perspektywie najbliższych 5 lat. Niemal połowa oczekuje znacznego

wzrostu cen.

• Ponad jedna trzecia (36%) ocenia finanse gospodarstwa gorzej w porównaniu do analogicznego czasu sprzed 12 miesięcy. Negatywny trend dotyczący oceny sytuacji finansowej gospodarstwa utrzymał się w tym pomiarze. Niemal połowa Polaków (46%) spodziewa się zmiany sytuacji finansowej gospodarstwa w najbliższym roku na gorsze.

Jednak widać poprawę nastrojów, w ciągu miesiąca odsetek pesymistów spadł o 8 p.p..

• Nastroje konsumenckie są nadal dużo gorsze niż w czasie światowego kryzysu

finansowego. Widać jednak, że z każdym kolejnym etapem uwalniania gospodarki

ulegają one poprawie. Pod koniec kwietnia indeks wzrósł o 5 punktów, a na początku

maja poprawił się o kolejne 9 p.p.

(3)

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020

3 6 9 7 7

13 17 22 25 29

51 43

42 36 36

29 27 22 27 22

4 8 5 5 7

06.11 20-23.03 03-06.04 17-20.04 08-11.05

znacznie się poprawiła trochę się poprawiła nie zmieniła się

trochę się pogorszyła znacznie się pogorszyła

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w %

A01. Jak zmieniła się ogólna sytuacja finansowa Pana(i) gospodarstwa domowego od okresu sprzed 12 miesięcy (od marca zeszłego roku)?

3

Polacy coraz bardziej odczuwają pogorszenie sytuacji finansowej

Wynik statystycznie istotnie wyższy/niższy niż poprzednia fala na poziomie 95%

36% Polaków dostrzega obniżenie standardów finansowych gospodarstwa w stosunku do analogicznego okresu sprzed 12 miesięcy. Oznacza to ponad dwukrotny wzrost liczby osób, których finanse osłabiły się w porównaniu do czasu

sprzed pandemii.

15%

33%

23%

35%

Sytuacja finansowa mojego gospodarstwa vs. ten sam moment 12 miesięcy temu

31%

27%

32%

36%

29%

▪ 45-60 lat = 47%

▪ Mieszkańcy miast powyżej 200 tys - 47%

▪ Posiadający pożyczkę gotówkową – 48%

(4)

spodziewa się pogorszenia sytuacji finansowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy

4

46% ^Polaków

Dane dotyczą 08-11 maja

Jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja finansowa Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

poprawa o 9 ^p.p.

vs. poprzednia fala

(5)

3

18 24 17 15

13

31

39

38 30

50

31

26 28

34

26 14 9 15 17

1 6 3 2 4

06.11 20-23.03 03-06.04 17-20.04 17-20.042

znacznie się poprawi trochę się poprawi nie zmieni się

trochę się pogorszy znacznie się pogorszy

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w %

N02. Jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja finansowa Pana(i) gospodarstwa domowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

5

Polacy z coraz większym optymizmem patrzą na przyszłość finansów swojego gospodarstwa

Ostatni pomiar pokazał spadek odsetka Polaków spodziewających się pogorszenia sytuacji finansowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Mimo, że grupa ta jest trzykrotnie większa w porównaniu do czasu sprzed epidemii, to optymizmem napawa fakt, zwiększa się też odsetek osób deklarujących utrzymanie finansów gospodarstwa na tym samym poziomie.

55%

17%

16%

28%

49%

20%

63%

11%

Sytuacja finansowa mojego gospodarstwa w ciągu najbliższych 12 miesięcy…

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020 21%

46%

(6)

spodziewa się pogorszenia sytuacji

gospodarczej Polski w ciągu najbliższych 12 miesięcy

77%

6

Polaków

Dane dotyczą 08-11 maja

A jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

poprawa o 2 ^p.p.

vs. poprzednia fala

(7)

8

49 57

47 42

23

29

32 35

35

14 9

12 11

25

4 4 7 10

2 4 2 2 2

06.11 20-23.03 03-06.2020 03-06.2020 03-06.2020

znacznie się poprawi trochę się poprawi nie zmieni się

trochę się pogorszy znacznie się pogorszy

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % N03. A jak – Pana(i) zdaniem – zmieni się sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy?

7

Polacy widzą w czarnych barwach gospodarkę kraju

Ponad trzy czwarte Polaków spodziewa się zmian na gorsze w obszarze gospodarki kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy..

Bardziej pesymistyczni są osoby lepiej wyedukowane i starsze (powyżej 50 lat).Bardziej optymistyczni są za to ludzie młodzi – do 29 r.ż. W ciągu miesiące ocena przyszłej sytuacji gospodarczej kraju poprawiła się o 8 p.p..

31%

27%

78%

8%

Sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy….

85%

6%

79%

9%

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020 77%

11%

▪ powyżej 50 lat = 86%

▪ wykształcenie wyższe- 88%

(8)

4 69 15 12

06.11

... będziemy mieli okres ciągłego dobrobytu i dobrej koniunktury

... sytuacja gospodarcza nie zmieni się

... będzie rosło bezrobocie i kryzys gospodarczy

Brak odpowiedzi

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 4 N=500, dane w %

A05. Myśląc o przyszłości gospodarczej, co Pana(i) zdaniem może wydarzyć się w Polsce w ciągu najbliższych 5 lat ? Myśli Pan(i), że….

8

Długoterminową konsekwencją problemów gospodarczych będzie wzrost bezrobocia i kryzys

Ponad dwie trzecie Polaków obawia się kryzysu gospodarczego i bezrobocia z którymi będziemy borykać się w najbliższych 5 latach. Częściej takiego zdania są to mieszkańcy większych miast, osoby najlepiej wyedukowane, a także Ci, którzy już teraz muszą sięgać po swoje oszczędności.

Sytuacja gospodarcza kraju w ciągu najbliższych 5 lat….

08-11.05.2020

▪ Mieszkańcy miast powyżej 200 tys - 79%

▪ wykształcenie wyższe- 74%

▪ Osoby, które już teraz sięgają po oszczędności – 88%

(9)

Dzienny pomiar nastrojów ekonomicznych. Kantar Polska 25.05.2020 9

(10)

Prognozuje się że COVID-19 może być katalizatorem nowych trendów

związanych z większą uważnością w podejściu do życia i również pieniędzy:

świadomy konsumpcjonizm i bardziej zrównoważonego podejścia do życia

i świata.

(11)

▪ Cały czas Polacy ostrożnie podchodzą do planowanych wydatków, także tych przeznaczonych na dobra trwałe. Dwie trzecie mówi o wprowadzeniu w życie ograniczenia zakupów większych produktów. Najpopularniejszą strategią będzie powstrzymanie się od zakupu rzeczy nie traktowanych jako niezbędne. Jedna trzecia Polaków chce wydać mniej na tego typu zakupy.

▪ Mimo planów ograniczenia zakupów i wprowadzenia oszczędności, widać, że z każdym tygodniem uwalniania gospodarski Polacy zaczynają patrzeć bardziej optymistycznie w przyszłość.

▪ Nadal widać utrzymującą się rezygnację z urlopu czy wakacji, ale wróciła chęć kupna sprzętu komputerowego, telewizora, dużego AGD, a w związku z porą roku - rzeczy do ogrodu czy wyposażenia warsztatu. Do łask wracają też plany zakupów nieruchomości, a w konsekwencji skorzystania z usług finansowych (kredyt lub inwestycje).

▪ 72% Polaków deklaruje, że będzie szukało oszczędności lub kupowało mniej produktów

spożywczych niż do tej pory. Co ciekawe odsetek deklarujących tu szukanie oszczędności

jest większy niż w przypadku dóbr trwałych.

(12)

1 2 1 2 2

15 3 6 3 6

16

9 15 13 14

47

25 21

18

31 20

60 57 64

47

ceny będą rosły znacznie szybciej niż obecnie

ceny będą rosły w podobnym tempie co obecnie

trochę wyższe

ceny będą mniej więcej takie same ceny będą spadać

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % N05. Czy uważa Pan(i), że w porównaniu z obecną sytuacją, w ciągu najbliższych 12 miesięcy ...

12

Polacy coraz mniej obawiają się znacznego wzrostu cen

Mimo, że duża część Polaków nadal obawia się znaczącego wzrostu cen, to w porównaniu z poprzednim pomiarem odsetek ten spadł o 17 p.p., natomiast zwiększył się odsetek osób, które spodziewają się, że ceny będą rosły w podobnym tempie co obecnie.

Jak zmienią się ceny w ciągu najbliższych 12 miesięcy…

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020

(13)

2 5 5 5 5

4 8 13 9 9

52 44 47

45 44

40 39 31

37 38

4 4 5 4

oszczędzamy dużo pieniędzy

oszczędzamy trochę pieniędzy

dochody starczają nam akurat na codzienne potrzeby

sięgamy po oszczędności, by zaspokoić codzienne potrzeby zadłużamy się, by zaspokoić codzienne potrzeby

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % N08. Które ze stwierdzeń najlepiej opisuje obecną sytuację finansową Pana(i) gospodarstwa domowego?

13

14% Polaków deklaruje problemy z pokryciem codziennych kosztów życia tylko z dochodów

W porównaniu do poprzedniego pomiaru z początku kwietnia, grupa osób, którym udaje się odłożyć jakieś pieniądze utrzymuje się na tym samym poziomie 42%. Pamiętajmy, że jest tu mowa o codziennym funkcjonowaniu gospodarstwa i bieżących oszczędnościach na które może pozwolić sobie przeciętne gospodarstwo.

6%

41%

13%

43%

Obecny poziom oszczędności gospodarstwa…

18%

35% 42%

14%

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020 14%

42%

(14)

będzie kupowało mniej i szukało oszczędności podczas zakupów większych produktów i

usług

66%

14

Polaków

Dane dotyczą 08-11 maja

Mając na uwadze swoje plany zakupowe większych produktów czy usług, czy przewiduje Pan(i), że w najbliższym czasie będzie Pan(i) kupował mniej i szukał oszczędności??

(15)

15 72

48

39

22 Powtrzymam się od zakupu rzeczy, które

nie są mi niezbędne

Będę bardziej wyczulony na promocje niż do tej pory

Będę szukał podobnych produktów, ale tańszych / przerzucę się na tańsze marki

Zacznę kupować przedmioty z drugiej ręki 03-06.04

Niemal trzy czwarte spośród szukających oszczędności w wydatkach na większe produkty czy usługi, powstrzyma się od zakupu zbędnych rzeczy. Dość częstą strategią (48% wskazań) będzie większe wyczulenie na promocje, a kolejne 39% nastawi się na poszukiwanie zbliżonych produktów o niższych cenach, co oznacza kupowanie tańszych marek.

Dwie trzecie Polaków będzie w najbliższym czasie kupowało mniej i stosowało różne strategie oszczędzania

W jaki sposób będą to robić?

Polaków będzie kupowało

66%

mniej i szukało oszczędności podczas zakupów większych

produktów i usług

▪ Kobiety = 78%

▪ Wykształcenie wyższe =79%

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % P03. Mając na uwadze swoje plany zakupowe większych produktów czy usług, czy przewiduje Pan(i), że w najbliższym czasie będzie Pan(i) kupował mniej i szukał oszczędności? | P04. W jaki sposób będzie Pan(i) to robił(a)?

2 fala

Oszczędności na większych produktach i usługach

▪ Powyżej 50 lat = 50%

▪ Miasto powyżej 200 tyś

= 51%

(16)

9

28 35 32

16 11

15

20 17

19 25

27

21 28

31

24 20 12 16

25

4 10 12 7 9

wydamy znacznie więcej wydamy trochę więcej wydamy tyle samo wydamy nieco mniej

wydamy zdecydowanie mniej

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % A09. Czy Pana(i) zdaniem suma pieniędzy, którą wydacie Państwo na zakup dóbr trwałego użytku w ciągu najbliższych 12 miesięcy, zmieni się w stosunku do sumy wydanej na te cele w ciągu minionych 12 miesięcy?

16

Polacy będą wydawać mniej niż przed pandemią na dobra trwałe, choć widać tendencję wzrostową

Po bardzo pesymistycznym początku kwietnia, widać powolną poprawę prognozowanych wydatków na dobra trwałe.

Już tylko jedna trzecia Polaków zamierza wydać mniej na zakup dóbr trwałych w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Wzrósł też odsetek osób (o 9 p.p.), które deklarują wydanie zbliżonej kwoty do ubiegłorocznej. Oznacza to, że grupa ta jest

analogicznej wielkości sprzed epidemii.

20%

28%

43%

30%

Suma wydatków na dobra trwałe w ciągu najbliższych 12 miesięcy

55%

24% 23%

49%

06-11.03.2020 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020 36%

33%

(17)

52

28 33

21 17

30 27

19 23

16 19 21 16 22 22

12 48

23 23 23 23 26 25 24 20 21 18 16 20 22 17 20 17 12

54

28 27 24 20 30 28

22 20 24

17 15 21 21 19 19 18 17

60

37 37 36 35 34 34 34 34 28 27 26 25 24 24 24 24

18 20-23.03.2020 03-06.04.2020 17-20.04.2020 08-11.05.2020

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 1 N=530, fala 2 N=500; fala 3 N=500, fala 4 N=500, dane w % P01. Dla każdej z wymienionych kategorii proszę wskazać jedną odpowiedź, która najlepiej oddaje Pan/i plany przed 13 marca – dniem ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego – i teraz:

Polacy coraz chętniej planują zakupy dóbr trwałych, ale też chętniej myślą o nieruchomościach, kredycie czy inwestycjach Plany zakupowe dóbr trwałych i usług

Po obserwowanych spadkach planów zakupowych dóbr trwałych, już po raz kolejny obserwujemy coraz bardziej optymistyczne planowanie wydatków. Nadal widać utrzymującą się rezygnację z urlopu czy wakacji, ale wróciła chęć kupna sprzętu

komputerowego, telewizora, dużego AGD, a w związku z porą roku - rzeczy do ogrodu czy wyposażenia warsztatu. Do łask wracają też plany zakupów nieruchomości, a w konsekwencji skorzystania z usług finansowych (kredyt lub inwestycje).

Planuję zakup obecnie i nie planowałem, ale teraz planuję

Planowałem, ale już nie planuję Nie planowałem,

ale teraz planuję

Zmiana na +/-

Wynik statystycznie istotnie wyższy/niższy 17

niż poprzednia fala na poziomie 95%

4 4 6 6 4 6 4 8 3 5 610 4 7 810 6 6 412 4 6 9 3 4 5 8 5 4 5 8 5 4 5 8 4 4 7 9 6 5 511 4 411 5 6 6 8 7 8 7 8 5 5 5 9 6 6 611 6 4 611 5 4 8 9

-15 -7 -10 -8 -7

-14

-27

-8 -9 -5 -8 -6 -3 -7 -7 -4

-22 -16 -16 -13 -8 -11 -15

-33

-11 -10 -7 -8 -9 -8 -8 -8 -8 -10

-14 -8 -11 -10 -9 -9 -13

-30

-7 -9 -9 -5 -7 -4 -4 -7 -5 -6

-14 -12 -14 -9 -8 -9 -13

-28

-8 -8 -8 -7 -10 -7 -5 -6 -6 -7

-11 -3 -7 -4 -1

-11

-22

-3 -5

1

-3

1 2

-1 -1

1

-18 -10 -11 -6 -2 -7 -11

-29

-7 -6 -2 -4 -3 -3 -2 -4 -6

-8 -4 -5 -2 -5 -3 -8

-25

-2 -2 -4 -1 -1

3 1

-1

1 2

-8 -4 -4

1 4

-5

-20

1 3 4

-2

1 4 5 5 2

Zakup ubrań, obuwia i dodatków Zakup małego AGD Zakup mebli do domu Zakup sprzętu komputerowego i akcesoriów Zakup aparatu komórkowego/ smartfonu Zakup sprzętu ogrodowego* Większy remont lub rozbudowa domu Zakup urlopu/ wakacji Zakup dużego sprzętu AGD Wydatki na cele oświatowe dla siebie lub dla członka rodziny Zakup telewizora Zakup wyposażenia warsztatu* Zakup pojazdu (np. auto czy motor) Duże wydatki na cele medyczne Zakup nieruchomości Skorzystanie z usług finansowych - inwestycje Skorzystanie z kredytu w większej kwocie Zakup konsoli do gier

* Stwierdzenia dodane w drugiej fali badania

(18)

18 69

54 38

Powtrzymam się od zakupu rzeczy, które nie są mi niezbędne

Będę bardziej wyczulony na promocje niż do tej pory

Będę szukał podobnych produktów, ale tańszych / przerzucę się na tańsze marki

Ponad dwie trzecie spośród szukających oszczędności w wydatkach, powstrzyma się od zakupu zbędnych produktów.

Zwiększyć się może wrażliwość na promocje (54% wskazań). Najrzadziej konsumenci będą stosować tańsze zamienniki innych marek.

Aż 72% Polaków będzie kupowało mniej produktów spożywczych i stosowało różne strategie oszczędzania

W jaki sposób będą to robić?

Polaków będzie kupowało

72%

mniej i szukało oszczędności podczas zakupów produktów spożywczych

▪ Miasto do 200 tyś

= 62%

Podstawa: wszyscy respondenci, fala 4 N=500, dane w %

C08. Mając na uwadze swoje plany zakupowe dotyczące żywności i produktów spożywczych, czy przewiduje Pan(i), że w najbliższym czasie będzie Pan(i) kupował(a) mniej i szukał(a) oszczędności? | C09. W jaki sposób będzie Pan(i) to robił(a)?

2 fala

Oszczędności na produktach spożywczych

▪ Powyżej 50 lat = 51%

▪ Miasto powyżej 200 tyś

= 53%

Polacy są bardziej skłonni oszczędzać na produktach spożywczych, niż na dobrach

trwałych i usługach (66%)

!

▪ Wykształcenie wyższe = 75%

(19)

będzie kupowało produkty spożywcze mając na uwadze polskie lub lokalne ich

pochodzenie

54%

19

Polaków

Dane dotyczą 08-11 maja

Jakimi kryteriami będzie się Pan(i) kierował(a) przy zakupie produktów spożywczych w najbliższej przyszłości? ??

Obecnie Polacy obawiają się nie tylko samego COVID 19, ale też spowolnienia gospodarczego i jego wpływu na ich finanse i finanse całej rodziny.