Andrzej Jakubik
"Podstawy psychologii Junga : od
psychologii głębi do psychologii
integralnej", Zenon Waldemar
Dudek, Warszawa 2002 : [recenzja]
Studia Psychologica nr 4, 193-194
R
E
C
E
N
Z
J
E
S tu d ia Psychologica U K S W 4 (2002) s. 193-198
Z e n o n W aldem ar D u d ek , Podstawy psychologii Junga. O d psychologii głębi do psychologii inte
gralnej, W arszawa 2002, E N E T E IA
D r Z . W. D u d ek , psychiatra i p sy ch o terap eu ta, założyciel i re d a k to r naczelny kw artalnika „A l
bo albo. Problemy psychologii i kultury” - pośw ięconego inspiracjom jungow skim - o rg an izato r
ogólnopolskich konferencji jungow skich o raz czołowy p ro p a g a to r idei tw órcy psychologii anali tycznej w Polsce je st już a u to re m trzech książek: Psychologia integralna Junga, Jungowska psycholo
gia marzeń sennych, N a początku była nieświadomość.
R ecen zo w an e dzieło, p o p rz e d z o n e przed m o w ą znaw cy p rz e d m io tu p ro f. C zesław a S. N osala, sk ład a się z d w u n astu rozdziałów , w których zostały p rzed staw io n e najw ażniejsze z ało ż en ia te o rii Ju n g a.
R ozdział I je s t właściwie uzasadnieniem p o d ty tu łu książki, gdyż A u to r sięga tu do ź ró d e ł i historii psychologii w spółczesnej, um ieszczając koncepcje Ju n g a w o b ręb ie holistycznej wizji człow ieka, jak o ostateczn e przejście od psychologii głębi do psychologii integralnej.
R ozdziały II -Χ Ι obejm ują kolejno bard zo szczegółow ą analizę p roblem atyki typów i funkcji psychologicznych, ego jak o cen tru m św iadom ości, p ro cesu indywiduacji, archetypów
i symboli, opozycji św iadom ości i nieśw iadom ości, Jaźni, inflacji ego, m echanizm ów alienacji, kom pleksów C ienia, kobiecości {anima) i m ęskości (anim us) o raz persony.
I w reszcie rozdział X II, ostatni, stanow iący swego rod zaju podsum ow anie autorskie, zaw iera zarys integralnego podejścia Ju n g a do psychoterapii i jeg o w kład do psychologii kultury.
Praw dziw ą o zdobą książki je s t syntetyczne opracow anie przez A u to ra podstaw psychologii a n a litycznej w form ie „D w unastu zasad psychologii Ju n g a ”.
W alory edytorskie książki, p oza niezwykle sta ra n n ą szatą, sprow adzają się m iędzy innym i do ta kich przedsięw zięć ja k przypisy do każdego rozdziału, końcow ej obszernej bibliografii, aneksu w form ie uw ag term inologicznych o raz k alen d a riu m biograficznego C. G . Junga.
W n a stę p n y m w ydaniu oczekiw ałbym w p ro w ad zen ia jeszcze in d e k su rzeczow ego i in d ek su nazw isk.
O graniczony rozm iaram i recenzji nie p o d ejm u ję się bardziej szczegółowego przedstaw ienia b o gateg o m ateriału zaw artego w książce, gdyż wym agałoby to w ielostronnicow ego tek stu
i sprow adziło w gruncie rzeczy do m niej lub bardziej u d an eg o streszczenia, co nie je s t w szakże celem recen zen ta. D lateg o sk oncentruję się n a ocenie ogólnej.
O tó ż doczekaliśm y się w reszcie w Polsce pierw szego, oryginalnego i n a światowym poziom ie o p raco w an ia podstaw psychologii Junga. D zieło m a w łaściwie podw ójny ch arak ter: z je d n e j strony je s t zn ak o m itą m onografią, a z drugiej - bezcennym podręcznikiem . P osiada w ięc zarów no w ar
tość naukow ą, ja k i dydaktyczną. Jasny język i przejrzysty styl ułatw iają percep cję tek stu n aw et n ie p ro fesjo n aln em u Czytelnikow i, zain tereso w an em u n ie tylko jungizm em . A u to r im p o n u je głęboką w iedzą, um iejętnością nie tylko analizy, ale p rz e d e wszystkim syntezy niełatw ych koncepcji Junga. W nosi także w iele istotnych własnych, sam odzielnych przem yśleń, sugestii i praktycznych p ro p o zycji, chociaż w idoczna fascynacja M istrzem nie pozw ala m u n a większy dystans i krytyczne u sto sunkow anie się do niektórych jego poglądów .
K siążka ta b ez w ątpienia je s t cen n ą pozycją d la psychologów, psychiatrów , psychoterapeutów (zw łaszcza o o rien tacji dynam icznej), m oże rów nież w dużym sto p n iu zaspokoić potrzeby poznaw cze przedstaw icieli innych n au k o człow ieku. N ato m iast w ydaje się, że dla studentów psychologii pow inna być le k tu rą obow iązkow ą.
Andrzej Jakubik, UKSW
C Z Ł O W IE K RYNKU
A ndrzej Falkowski: Praktyczna psychologia poznaw cza: marketing i reklama. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
M ark etin g sta ł się n ieodłączną częścią w spółczesnej kultury, poniew aż w ykorzystuje się w nim w szystkie d o stę p n e kanały kom unikow ania się. T endencję tę dostrzega wielu znaw ców zjawisk kul turow ych. A le przecież kształtow anie i ro zpoznaw anie rynku, stanow iące istotę m arketingu, za chw alanie tow arów i usług są ta k stare, ja k stary je s t człow iek handlujący. D zisiaj jed n a k nie wy starczają ju ż ja rm arczn e okrzyki sprzedaw ców . O rganizacje skoncentrow ane n a kliencie wykorzy stują ró żn e m etody m arketingu jak o narzęd zia p o znaw ania i w pływania na potrzeby k o n su m en tów , wykrywania tzw. segm entów rynkowych, w nikania w n a tu rę procesów umysłowych, leżących u podstaw konsum enckich kryteriów różnicow ania tow arów , zapam iętyw ania ich atrybutów i p o dejm ow ania decyzji o ew entualnym zakupie.
Philip K o tie r - g u ru w spółczesnego m ark etin g u sądzi, że m arketing przyszłości będzie zm ierzał d o p rzek ształcan ia konsum entów , kupujących dzisiaj gotow e p rodukty o określonym profilu cech, w now ą, coraz liczniejszą g ru p ę tzw. prosum entów . B ęd ą oni kształtow ali cechy p roduktów w edle swoich indyw idualnych gustów i preferencji zn acznie wcześniej niż obecnie, bo ju ż w procesie p ro dukcji. T endencje te są w idoczne na rynku niektórych złożonych produktów , k tó re kom pletow ać (doposażać) m ożem y sam i. Bez w ątp ien ia p ro su m en tam i jesteśm y zawsze u solidnego kraw ca, który dostosow uje się do naszych estetycznych p o trzeb , aktualnej m ody i zm iennej „geom etrii” ciała. N ihil novi sub sole P anie K otier!
M a rk etin g je s t dziedziną praktycznego zasto so w an ia różnych obszarów wiedzy o zachow aniu się „człow ieka ryn k u ” . R o la wiedzy z zak resu psychologii, socjologii i kulturoznaw stw a je s t w nim najw iększa. W ra m ach m ark etin g u ekonom iści (p o w tó rn ie) odkryli, że w iedza o zachow aniu i j e go d e te rm in a n ta c h je s t kluczem do gosp o d ark i. D la klasyków ekonom ii, np. d la A d am a Sm itha, było to czym ś oczywistym. B ez solidnej analizy m echanizm ów zachow ań rynkow ych i inwestycyj nych n ie m a m iaro d ajn eg o o ra z skutecznego m ark etin g u . Z tego wynika rosnące znaczenie w ie dzy psychologicznej. C o więcej, praw ie w szystkie dziedziny psychologii, naw et te najbardziej wy rafin o w an e, m ają znaczenie w p ro g ram o w an iu różnych d ziałań zw iązanych ze w spółczesnym m ark etin g iem .
A ndrzej Falkowski skoncentrow ał się w swojej książce n a podstawowych procesach poznaw czych w arunkujących zachow ania konsum enckie, tj. n a różnicow aniu percepcyjnym , pam ięci se m antycznej i m yśleniu kategorialnym . M o żn a pow iedzieć, że te trzy procesy - w ścisłej interakcji - k ształtu ją b azę m entalności człow ieka jak o k o n su m en ta. W książce przedstaw iono skondensow a n ą w iedzę o tych trzech procesach w naw iązaniu do osiągnięć w spółczesnej psychologii poznaw czej. Ta część książki, w prow adzająca w teo rię, m a w szakże znacznie ogólniejszą w artość, p o n ie w aż zaw iera d o b rze uporządkow any m ateriał użyteczny w prow adzeniu zajęć z psychologii p o znaw czej, a n ie tylko z w ąsko traktow anego m ark etin g u i reklam y.
