Stan prawny na 1 stycznia 2021 r.

(1)

ZAMÓW W KSIĘGARNI PROFINFO.PL LUB TELEFONICZNIE 22 535 80 72

Cena: 39 zł Cena: 39 zł

WNIKLIWA WYKŁADNIA PRZEPISÓW

KODEKSU KARNEGO

CENA 89 ZŁ (W TYM 5% VAT)

ZAMÓWIENIA:

INFOLINIA 801 04 45 45

ZAMOWIENIA@WOLTERSKLUWER.PL

WWW.PROFINFO.PL WYDANIE 18

ZBIÓR KARNY

ZB IÓR KA RN Y

Oddawany do rąk Czytelników zbiór przepisów obejmuje:

K.K., K.P.K., K.K.W., K.K.S., K.W., K.P.W., U.P.S.N., U.Ś.K., U.O.P.P.Ś. oraz U.O.P.Z., U.O.K., U.W.T.P.A., U.P.N.

K.K. – uwzględniono zmiany wynikające z nowej ustawy o doręczeniach elektronicznych, która – jak wskazano w uzasadnieniu projektu – ma na celu zdefiniowanie zasad wymiany korespondencji m.in. w ramach prowadzonych postępowań karnych. Nowe przepisy rzutują na warunki zachowania terminu do wysyłki wezwań, zawiadomień oraz innych pism, a także wskazują, że do ustalanego w trakcie postępowania zestawu informacji o oskarżonym zostają dodane adres do doręczeń elektronicznych oraz

oświadczenie co do wyrażenia bądź braku zgody na doręczenie na ten adres.

K.K.S. – dodano nowy przepis wskazujący na odpowiedzialność karno-skarbową podatnika, który wbrew obowiązkowi nie składa spółce, w której jest udziałowcem lub akcjonariuszem, oświadczenia, o którym mowa w art. 28s ust. 1 ustawy o CIT, albo składa je po terminie lub podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym; uwzględniono też zmiany wynikające z nowej ustawy o doręczeniach

elektronicznych, głównie w zakresie różnorodności pojęciowej w obszarze określania formy załatwiania spraw: „pisemnie” – „na piśmie”.

K.W. – wprowadzono nowe przepisy wydane w związku z Covid-19, regulujące nieprzestrzeganie zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

K.P.W. – określono wysokość grzywny w postępowaniu mandatowym na 1000 zł za nieprzestrzeganie zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi; zmiany wynikające z nowej ustawy o doręczeniach elektronicznych wprowadzają wobec osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia obowiązek złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody na dokonywanie doręczeń na adres do doręczeń elektronicznych wraz z podaniem tego adresu albo o braku takiej zgody, jeśli nie wskaże ona adresu dla doręczeń w kraju.

W zbiorze uwzględniono nowe teksty jednolite do Kodeksu karnego oraz do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Skorowidze do ustaw oraz tytuliki towarzyszące poszczególnym artykułom ustaw znacznie ułatwiają korzystanie ze zbioru. Publikację uzupełniono o wykazy wszystkich aktów zmieniających uwzględnione ustawy oraz wykazy aktów wykonawczych, a także wyciągi zawierające

najważniejsze przepisy intertemporalne.

Zmiany, które weszły w życie między 11 sierpnia 2020 r. a 1 stycznia 2021 r., oznaczono tekstem pogrubionym, natomiast wszystkie zmiany, które wejdą w życie po 1 stycznia 2021 r., oznaczono tekstem pogrubionym i mniejszym stopniem pisma. Na początku zbioru zamieszczono spis wszystkich aktów prawnych wprowadzających te zmiany.

Zbiór obejmuje zmiany opublikowane do 31 grudnia 2020 r.

WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH ZMIAN

od 29 listopada 2020 r. i 6 grudnia 2020 r. – ustawa z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 2112 ze zm.)

od 1 stycznia 2021 r. – ustawa z 28 listopada 2020 r.

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2122) od 1 lipca 2021 r., 1 października 2028 r.,

1 października 2029 r. – ustawa z 18 listopada 2020 r.

o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320)

WYKAZ WSZYSTKICH ZMIAN UMIESZCZONO NA POCZĄTKU PUBLIKACJI

Wykazy wszystkich zmian do poszczególnych ustaw znajdują się na stronach tytułowych każdej z ustaw.

2021

Kodeks karny

Kodeks postępowania karnego Kodeks karny wykonawczy Kodeks karny skarbowy Kodeks wykroczeń

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Postępowanie w sprawach nieletnich

Świadek koronny

Ochrona i pomoc dla pokrzywdzonego i świadka Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

za czyny zabronione pod groźbą kary Opłaty w sprawach karnych

Wychowanie w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi Przeciwdziałanie narkomanii

przepisy wprowadzające, przepisy przejściowe, wykazy aktów zmieniających, wykazy aktów wykonawczych, skorowidze

Stan prawny na 1 stycznia

2021

Stan prawny na 1 stycznia 2021 r.

Zbior karny 2021 g47,5.indd 5 07/01/21 13:57

(2)

Kodeks karny

Kodeks postępowania karnego Kodeks karny wykonawczy Kodeks karny skarbowy Kodeks wykroczeń

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Postępowanie w sprawach nieletnich

Świadek koronny

Ochrona i pomoc dla pokrzywdzonego i świadka Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

za czyny zabronione pod groźbą kary Opłaty w sprawach karnych

Wychowanie w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi Przeciwdziałanie narkomanii

WYDANIE 18

Zbiór

KArNY ₂₀₂₁

Stan prawny na 1 stycznia 2021 r.

WARSZAWA 2021

Zamów książkę w księgarni internetowej

(3)

Stan prawny na 1 stycznia 2021 r.

Wydawca

Małgorzata Stańczak Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka Projekt okładek serii

Wojtek Kwiecień-Janikowski, Przemek Dębowski

Tytuły umieszczone nad jednostkami redakcyjnymi i wyróżnione tekstem pogrubionym pochodzą od redakcji i nie są częścią aktu normatywnego.

18. wydanie

Dział Praw Autorskich

01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel. 22 535 82 19

e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl

(4)

I

Zmiany do Zbioru karnego PLUS (wyd. 18)

KODEKS KARNY

od 25 sierpnia 2020 r. – obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 15 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks karny (Dz.U. poz. 1444).

od 5 grudnia 2020 r. – ustawa z 14 sierpnia 2020 r. zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1517)  dotyczy: art. 43 § 3.

KODEK S POSTĘPOWANIA KARNEGO

od 26 s ierpnia 2020 r. – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 19 sierpnia 2020 r., K 46/15 (Dz.U. poz. 1458)

   dotyczy: art. 374 § 1 zd. 1.

od 1 października 2028 r., – ustawa z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych 1 października 2029 r. (Dz.U. poz. 2320)

 dotyczy: art. 55 § 1 zd. 1, 100a, art. 100b, art. 116, art. 119 § 1 pkt 2, art. 120 § 1, § 1a, art. 124, art. 128 § 1, § 1a, § 1b, art. 130 zd. 2, art. 131 § 1 i § 1a, art. 131a, 132 § 1 i § 1a, art. 133 § 1, art. 138, art. 139 § 1 zd. 2, art. 140, art. 141, art. 148a § 1, § 3 i 4, art. 157 § 1 i 2, art. 213 § 2, art. 299a § 2, art. 300a, art. 302a, art. 332 § 1 pkt 1a, art. 333 § 3 zd. 2, art. 334 § 2 pkt 2, art. 338

§ 1, 1b i § 3 zd. 1, art. 338b § 1 zd. 1, art. 505 § 1 zd. 1 i 2, § 2 zd. 1, art. 517d § 1a zd. 1, art. 517e § 1 zd. 1 i § 1a zd. 2, art. 589s § 3 zd. 3 i art. 611tj § 5.

KODEKS KARNY WYKONAWCZY

od 1 styczni a 2021 r. – ustawa z 11 w rześnia 2019 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2020 ze zm.)

 dotyczy art. 43g § 4.

(5)

II

KODEKS KARNY SKARBOWY

od 1 października 2020 r. – ustawa z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1520 ze zm.)  dotyczy: art. 56 § 4, art. 61a.

od 1 stycznia 2021 r. – ustawa z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.

poz. 2122)

 dotyczy: art. 56e.

od 1 lipca 2021 r. – ustawa z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320)

 dotyczy: art. 16 § 4, art. 64 § 1–6, art. 80f § 3 pkt 1, 3, 4, art. 94

§ 1, art. 106e, art. 127 § 1, art. 134 § 4, art. 142 § 4.

KODEKS WYKROCZEŃ

od 29 listopada 2020 r. – ustawa z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związa- nym z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 2112 ze zm.)  dotyczy: art. 116 § 1, § 1a, § 2.

od 30 listopada 2020 r. – ustawa z 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępo- wania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 956)  dotyczy: art. 66b.

od 5 grudnia 2020 r. – ustawa z 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1517)  dotyczy: art. 29 § 3.

od 18 kwietnia 2026 r. – ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie kon- kurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.

poz. 1634)

 dotyczy: art. 138b.

KODEKS POSTĘPOWANIA W SPRAWACH O WYKROCZENIA

od 4 września 2020 r. – ustawa z 24 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pra- cowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1423)

dotyczy: art. 17 § 2.

od 29 listopada 2020 r. – ustawa z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw i od 6 grudnia 2020 r. w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związa-

nym z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 2112 ze zm.)  dotyczy: art. 96 § 1bd i § 1be.

od 30 listopada 2020 r. – ustawa z 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępo- wania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 956)

  dotyczy: art. 90 § 2a.

od 1 października 2029 r. – ustawa z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320)

dotyczy: art. 38 § 1 i § 2.

Zmiany do Zbioru karnego PLUS (wyd. 18)

(6)

III USTAWA O WYCHOWANIU W TRZEŹWOŚCI I PRZECIWDZIAŁANIU ALKOHOLIZMOWI od 1 stycznia 2021 r. – ustawa z 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związ-

ku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (Dz.U.

poz. 1492 ze zm.)

 dotyczy: art. 9 ust. 2 zd. 2, art. 9², art. 9³ust. 1, ust. 3–6, art. 9⁵ ust. 1 pkt 4.

od 1 kwietnia 2021 r. – ustawa z 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (druk sejm.

nr 209, oczekuje na ogłoszenie w Dz.U.)

 dotyczy: art. 13² ust. 1, ust. 1a, ust. 2–5, ust. 5a–5c.

USTAWA O PRZECIWDZIAŁANIU NARKOMANII

od 19 sierpnia 2020 r. – ustawa z 28 maja 2020 r. o zmianie ustawy o substancjach che- micznych i ich mieszaninach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1337)

 dotyczy: art. 40a ust. 1, 7, 8, 12, 13, 14, 16, art. 40c ust. 1, art. 40d ust. 2 i 3, art. 44 ust. 4.

od 1 września 2020 r. – ustawa z 14 sierpnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epi- demią COVID-19 oraz po jej ustaniu (Dz.U. poz. 1493)

 dotyczy: art. 27 ust. 8b, art. 44aa.

od 19 listopada 2020 r. – obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 27 października 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. poz. 2050).

od 1 marca 2021 r. – ustawa z 19 lipca 2019 r. o. zmianie ustawy – Kodeks spółek hand- lowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1655 ze zm.)  dotyczy: art. 40a ust. 4 pkt 2, ust. 7, ust. 14 pkt 7.

Zmiany do Zbioru karnego PLUS (wyd. 18)

(7)

SPIS TREŚCI OGÓLNY

¹⁾

USTAWA O DORĘCZENIACH ELEKTRONICZNYCH wyciąg ... VII–X KODEKS KARNY ... 1–172 Przepisy wprowadzające Kodeks karny

Wybrane ustawy zmieniające Kodeks karny (wyciągi)

KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO ... 1–358 Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego

Wybrane ustawy zmieniające Kodeks postępowania karnego (wyciągi)

KODEKS KARNY WYKONAWCZY ... 1–178 Wybrane ustawy zmieniające Kodeks karny wykonawczy (wyciągi)

KODEKS KARNY SKARBOWY ... 1–114 Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy

Wybrane ustawy zmieniające Kodeks karny skarbowy (wyciągi)

KODEKS WYKROCZEŃ ... 1–70 Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń

Wybrane ustawy zmieniające Kodeks wykroczeń (wyciągi)

KODEKS POSTĘPOWANIA W SPRAWACH O WYKROCZENIA ... 1–74 Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

Wybrane ustawy zmieniające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (wyciągi)

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH NIELETNICH ... 1–58 ŚWIADEK KORONNY ... 3–16 OCHRONA I POMOC DLA POKRZYWDZONEGO I ŚWIADKA ... 17–26 Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary ... 5–20 Opłaty w sprawach karnych ... 21–26 Wychowanie w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi ... 27–78 Przeciwdziałanie narkomanii ... 79–142

1) Szczegółowe spisy treści znajdują się w zakładkach.

(8)

VII

USTAWA

z dnia 18 listopada 2020 r.

o doręczeniach elektronicznych

(Dz.U. poz. 2320) (wyciąg)

Art. 144. W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapo- bieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoła- nych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.) dodaje się art. 15zzu^10a –15zzu^10j w brzmieniu:

„Art. 15zzu^10a. 1. Do dnia 30 września 2021 r., w ramach realizacji zadań przeciwdziałania COVID-19 powierza się operatorowi wyznaczonemu, o którym mowa w art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041 i 2320), świadczenie usługi pocztowej, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej na etapie doręczania.

2. Przez usługę pocztową, o której mowa w ust. 1, rozumie się przyjęcie przesyłki poleconej, a następnie jej przemieszczenie i doręczenie w postaci dokumentu elektronicznego do adresata bez konieczności składania własnoręcznego podpisu.

3. Usługa pocztowa, o której mowa w ust. 1, jest przeznaczona dla podmiotów posiadających profil zaufany w rozumieniu art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia- łalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568, 695, 1517 i 2320).

4. Przez przesyłkę poleconą rozumie się również przesyłkę poleconą z potwierdzeniem odbioru, pokwitowaniem odbioru albo elektronicznym potwierdzeniem odbioru.

Art. 15zzu^10b. 1. Do dnia 30 września 2021 r. ilekroć w przepisach prawa jest mowa o przesyłce poleconej w rozumieniu art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo o doręczaniu pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu tej ustawy, doręczenie takiej przesyłki może nastąpić przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeżeli adresat wyrazi na to zgodę i upoważni operatora wyznaczonego do odbioru przesyłek

(9)

VIII

poleconych celem ich przetworzenia i doręczenia w postaci dokumentów elektronicznych na skrzynkę elektroniczną adresata. W upoważnieniu adresat uzgadnia z operatorem wyznaczonym sposób postępowania z odebranymi przesyłkami poleconymi.

2. Datą doręczenia przesyłki jest data zapoznania się przez odbiorcę z dokumentem zamiesz- czonym na skrzynce elektronicznej adresata. W przypadku braku zapoznania się dokument uznaje się za doręczony po upływie 14 dni od zamieszczenia dokumentu.

3. Operator wyznaczony przesyła na adres elektroniczny wskazany przez adresata zawia- domienie zawierające informację, że doręczono na skrzynkę elektroniczną adresata dokument elektroniczny.

Art. 15zzu^10c. 1. Przepisów art. 15zzu^10a nie stosuje się w przypadkach, gdy korespondencja nie może być doręczona ze względu na:

1) konieczność doręczenia niepodlegającego przekształceniu dokumentu utrwalonego w postaci innej niż elektroniczna lub rzeczy;

2) ważny interes publiczny, w szczególności bezpieczeństwo państwa, obronność lub porządek publiczny;

3) opatrzenie tekstem plastycznym, odbitką pieczęci plastycznej, hologramem lub innym zabez- pieczeniem, które nie może być odzwierciedlone w wyniku przekształcenia;

4) inne przyczyny techniczne.

2. Istnienie przesłanek wymienionych w ust. 1 ocenia nadawca.

Art. 15zzu^10d. Przepisy mają zastosowanie do przesyłek poleconych, o których mowa w art. 15zzu^10a ust. 4, nadawanych na podstawie zawartych z operatorem wyznaczonym umów, bez względu na tryb, w jakim zostały zawarte te umowy.

Art. 15zzu^10e. Dokument elektroniczny powstały w ramach realizacji usługi, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1, ma moc równą mocy dokumentu w postaci papierowej, z którego został przekształcony.

Art. 15zzu^10f. 1. Operator wyznaczony w ramach świadczenia usługi, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1:

1) jest obowiązany do zapewnienia jednoznacznej identyfikacji adresata będącego osobą fizyczną;

2) może zapewnić jednoznaczną identyfikację adresata lub osób uprawnionych do jego repre- zentowania, w przypadku gdy adresat jest osobą prawną albo jednostką organizacyjną niepo- siadającą osobowości prawnej, o ile operator wyznaczony ma takie możliwości techniczne.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji w okresie do dnia 30 września 2021 r. zapewnia adresatowi będącemu osobą fizyczną możliwość uwierzytelnienia w systemie operatora wyznaczonego za pomocą profilu zaufanego dla potrzeb korzystania z usługi, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1.

Art. 15zzu^10g. Operator wyznaczony świadczy usługę, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1, na podstawie regulaminu usługi. Regulamin, poza wymogami określonymi w ustawie z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, określa zasady identyfikacji adresata oraz zasady odbioru przesyłek.

Art. 144 Ustawa o doręczeniach elektronicznych

(10)

IX Art. 15zzu^10h. 1. Do dnia 31 grudnia 2020 r. dodatkowe czynności związane z doręczeniem wynikające z upoważnienia, o którym mowa w art. 15zzu^10b ust. 1, wykonywane w ramach usługi, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1, są zwolnione z opłaty. Operator wyznaczony, który nie pobrał opłaty, otrzymuje z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 środki związane z funkcjonowaniem usługi w okresie jej świadczenia, na pokrycie kosztów całkowitych tej usługi, powiększonych o wskaźnik zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału dla operatora wyznaczonego.

2. Od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 30 września 2021 r. dodatkowe czynności związane z doręczeniem wynikające z upoważnienia, o którym mowa w art. 15zzu^10b ust. 1, wykonywane w ramach usługi, o której mowa w art. 15zzu^10a ust. 1, są zwolnione z opłaty. Operator wyznaczony, który nie pobrał opłaty, otrzymuje dotację z budżetu państwa związaną z funkcjonowaniem usługi w okresie jej świadczenia, na pokrycie kosztów całkowitych tej usługi, powiększonych o wskaźnik zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału dla operatora wyznaczonego.

3. Łączną kwotę dotacji, o której mowa w ust. 2, określa ustawa budżetowa.

4. Podstawę obliczenia należnych operatorowi wyznaczonemu środków, o których mowa w ust. 1, oraz należnej operatorowi wyznaczonemu dotacji, o której mowa w ust. 2, stanowi:

1) wartość poniesionych w okresie świadczenia usługi kosztów uzasadnionych rozumianych jako całkowity rzeczywisty koszt jednostkowy przesyłki hybrydowej, skalkulowany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe oraz opisem kal- kulacji kosztów zatwierdzanym przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej zgodnie z art. 97 ust. 2 tej ustawy, powiększonych o wskaźnik zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału dla operatora wyznaczonego;

2) rzeczywisty wolumen przesyłek hybrydowych zrealizowanych w okresie świadczenia usługi.

5. Okresem rozliczeniowym środków, o których mowa w ust. 1, oraz dotacji, o której mowa w ust. 2, jest miesiąc kalendarzowy.

6. Środki, o których mowa w ust. 1, oraz dotacja, o w której mowa w ust. 2, stanowią pomoc publiczną i mogą być udzielone zgodnie z postanowieniami zawartymi w decyzji Komisji Euro- pejskiej, wydanej w wyniku notyfikacji, w okresie obowiązywania tej decyzji.

7. W przypadku gdy przepisy Unii Europejskiej dotyczące pomocy publicznej dopuszczają zwolnienie z wymogu notyfikacji Komisji Europejskiej pomocy publicznej udzielanej zgodnie z ich postanowieniami, środki, o których mowa w ust. 1, oraz dotacja, o której mowa w ust. 2, mogą być również udzielone zgodnie z tymi przepisami.

8. Minister właściwy do spraw łączności określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania środków, o których mowa w ust. 1, zwolnionych z wymogu notyfikacji Komisji Europejskiej, mając na uwadze potrzebę zapewnienia zgodności przyznawania tych środków z rynkiem wewnętrznym.

9. Minister właściwy do spraw łączności określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania dotacji, o której mowa w ust. 2, zwolnionej z wymogu notyfikacji Komisji Europejskiej, mając na uwadze potrzebę zapewnienia zgodności przyznawania tych środków z rynkiem wewnętrznym.

Ustawa o doręczeniach elektronicznych Art. 144

(11)

X

Art. 15zzu¹⁰ⁱ. W ramach doręczania, o którym mowa w art. 15zzu^10a, operator wyznaczony zapewnia:

1) w toku przekształcenia, wykonanie z należytą starannością i jakością techniczną odwzorowa- nia cyfrowego druku lub korespondencji zawartej w przesyłce listowej oraz koperty, umoż- liwiające zapoznanie się z treścią dokumentu elektronicznego bez potrzeby weryfikacji tej treści z dokumentem w postaci papierowej;

2) integralność dokumentu elektronicznego wytworzonego w wyniku przekształcenia.

Art. 15zzu^10j. 1. Przepisów art. 15zzu^10a –15zzu¹⁰ⁱ nie stosuje się do przesyłek wysyłanych do oraz wysyłanych przez:

1) Sądy i Trybunały;

2) prokuraturę i inne organy ścigania;

3) komornika sądowego.

2. W przypadku przesyłek wysyłanych do oraz wysyłanych przez organ y ścigania, o których mowa w ust. 1 pkt 2, warunkiem niestosowania przepisów art. 15zzu^10a–15zzu¹⁰ⁱ jest oznaczenie przesyłki przez nadawcę napisem: „Nie podlega digitalizacji”. ”.

Art. 144 Ustawa o doręczeniach elektronicznych

(12)

Kodeks karny

Kodeks postępowania karnego

Kodeks karny wykonawczy

Kodeks karny skarbowy

Kodeks wykroczeń

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

Postępowanie w sprawach nieletnich

Świadek koronny Ochrona i pomoc dla pokrzywdzonego i świadka

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione...

Opłaty w sprawach karnych

Wychowanie w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi

Przeciwdziałanie narkomanii

(13)

Kodeks karny

ZMIANY:

od 25 sierpnia 2020 r. – obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 15 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks karny (Dz.U. poz. 1444)

od 5 grudnia 2020 r. – ustawa z 14 sierpnia 2020 r. zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1517)

K K

(14)

K.K. 3

SPIS TREŚCI

KODEKS KARNY

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r.

(tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1444 ze zm.) CZĘŚĆ OGÓLNA

Rozdział I Zasady odpowiedzialności karnej (art. 1–12) ... 7

Rozdział II Formy popełnienia przestępstwa (art. 13–24) ... 10

Rozdział III Wyłączenie odpowiedzialności karnej (art. 25–31) ... 12

Rozdział IV Kary (art. 32–38) ... 13

Rozdział V Środki karne (art. 39–43c) ... 15

Rozdział Va Przepadek i środki kompensacyjne (art. 44–52) ... 20

Rozdział VI Zasady wymiaru kary i środków karnych (art. 53–63) ... 23

Rozdział VII Powrót do przestępstwa (art. 64–65) ... 26

Rozdział VIII Środki związane z poddaniem sprawcy próbie (art. 66–84a) ... 27

Rozdział IX Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych (art. 85–92a) ... 33

Rozdział X Środki zabezpieczające (art. 93–100) ... 36

Rozdział XI Przedawnienie (art. 101–105) ... 38

Rozdział XII Zatarcie skazania (art. 106–108) ... 40

Rozdział XIII Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą (art. 109–114a) ... 41

Rozdział XIV Objaśnienie wyrażeń ustawowych (art. 115) ... 43

Rozdział XV Stosunek do ustaw szczególnych (art. 116) ... 46

CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA Rozdział XVI Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne (art. 117–126c) ... 46

Rozdział XVII Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej (art. 127–139) ... 50

Rozdział XVIII Przestępstwa przeciwko obronności (art. 140–147) ... 52

Rozdział XIX Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu (art. 148–162) ... 54

Rozdział XX Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu (art. 163–172) ... 58

Rozdział XXI Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (art. 173–180a) ... 60

Rozdział XXII Przestępstwa przeciwko środowisku (art. 181–188) ... 63

Rozdział XXIII Przestępstwa przeciwko wolności (art. 189–193) ... 65

(15)

4 K.K.

Rozdział XXIV Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania (art. 194–196) ... 67

Rozdział XXV Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (art. 197–205) ... 67

Rozdział XXVI Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece (art. 206–211a) ... 70

Rozdział XXVII Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej (art. 212–217a) ... 72

Rozdział XXVIII Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową (art. 218–221) ... 73

Rozdział XXIX Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego (art. 222–231b) ... 74

Rozdział XXX Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (art. 232–247a) ... 78

Rozdział XXXI Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum (art. 248–251) ... 82

Rozdział XXXII Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu (art. 252–264a) ... 84

Rozdział XXXIII Przestępstwa przeciwko ochronie informacji (art. 265–269c) ... 87

Rozdział XXXIV Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów (art. 270–277d) ... 90

Rozdział XXXV Przestępstwa przeciwko mieniu (art. 278–295) ... 92

Rozdział XXXVI Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym (art. 296–309) ... 96

Rozdział XXXVII Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi (art. 310–316) ... 102

CZĘŚĆ WOJSKOWA Rozdział XXXVIII Przepisy ogólne dotyczące żołnierzy (art. 317–337) ... 103

Rozdział XXXIX Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej (art. 338–342) ... 107

Rozdział XL Przestępstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej (art. 343–349) ... 108

Rozdział XLI Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi (art. 350– 353) ... 109

Rozdział XLII Przestępstwa przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i uzbrojonym sprzętem wojskowym (art. 354–355) ... 110

Rozdział XLIII Przestępstwa przeciwko zasadom pełnienia służby (art. 356–357) ... 110

Rozdział XLIV Przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu (art. 358–363) ... 111

*** Wykaz aktów zmieniających Kodeks karny ... 113

*** Przepisy wprowadzające Kodeks karny – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) ... 118

Rozdział I Przepisy ogólne ... 118

Rozdział II Przepisy karne ... 130

Rozdział III Zmiany w przepisach obowiązujących ... 131

Rozdział IV Przepisy przejściowe i końcowe ... 131

*** Wykaz aktów zmieniających Przepisy wprowadzające Kodeks karny ... 133

*** Ustawa z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz.U. Nr 132, poz. 1109) (wyciąg) ... 134 Spis treści

(16)

K.K. 5

Ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska

(Dz.U. Nr 40, poz. 227 ze zm.) (wyciąg) ... 135 Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw

(Dz.U. poz. 396) (wyciąg) ... 137 Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw

(Dz.U. poz. 541 ze zm.) (wyciąg) ... 142 Ustawa z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny

(Dz.U. poz. 189) (wyciąg) ... 143 Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych

udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19

(Dz. U. poz. 1086) (wyciąg) ... 144

***

Skorowidz przedmiotowy do Kodeksu karnego ... 145 Spis treści

(17)

K.K. 7

USTAWA

z dnia 6 czerwca 1997 r.

Kodeks karny

(tekst pierwotny Dz.U. z dnia 2 sierpnia 1997 r. Nr 88, poz. 553; tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1444;

zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1517)

CZĘŚĆ OGÓLNA

Rozdział I

Zasady odpowiedzialności karnej

Struktura przestępstwa. Warunki odpowiedzialności

Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groź- bą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

§ 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Przestępstwa skutkowe z zaniechania

Art. 2. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie pod- lega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.

Zasada humanitaryzmu

Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.

Zasady stosowania ustawy karnej

Art. 4. § 1. Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestęp- stwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

(18)

8 K.K.

Art. 5–9 Kodeks karny

§ 2. Jeżeli według nowej ustawy za czyn objęty wyrokiem nie można orzec kary w wysokości kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do wysokości najsurowszej kary możliwej do orzeczenia na podstawie nowej ustawy.

§ 3. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzyw- nę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności.

§ 4. Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa.

Zasada terytorialności

Art. 5. Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na teryto- rium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej.

Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego

Art. 6. § 1. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

§ 2. Czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić.

Kwalifikacja przestępstw. Zbrodnia i występek

Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.

§ 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.

§ 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

Zasada ustalania strony podmiotowej

Art. 8. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi.

Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność

Art. 9. § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnie- nia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

§ 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popeł- nienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznoś- ciach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

§ 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następ- stwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.

(19)

K.K. 9

Zasady odpowiedzialności karnej Art. 10–12

Zdolność wiekowa odpowiedzialności karnej

Art. 10. § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabro- niony po ukończeniu 17 lat.

§ 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

§ 3. W wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie może przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo; sąd może za- stosować także nadzwyczajne złagodzenie kary.

§ 4. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończe- niem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.

Jedność czynu. Zbieg przepisów ustawy

Art. 11. § 1. Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo.

§ 2. Jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

§ 3. W wypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

Czyn ciągły

Art. 12. § 1.¹⁾ Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego.

§ 2.²⁾ Odpowiada jak za jeden czyn zabroniony wyczerpujący znamiona przestępstwa ten, kto w krótkich odstępach czasu, przy wykorzystaniu tej samej albo takiej samej sposobności lub w po- dobny sposób popełnia dwa lub więcej umyślnych wykroczeń przeciwko mieniu, jeżeli łączna war- tość mienia uzasadnia odpowiedzialność za przestępstwo.

1) Art. 12 § 1 według numeracji ustalonej przez art. 3 ustawy z 4 października 2018 r. (Dz.U. poz. 2077) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 listopada 2018 r.

2) Art. 12 § 2 dodany przez art. 3 ustawy z 4 października 2018 r. (Dz.U. poz. 2077) zmieniającej nin. ustawę z dniem 15 listopada 2018 r.

(20)

10 K.K.

Art. 13–18 Kodeks karny

Rozdział II

Formy popełnienia przestępstwa

Usiłowanie. Udolność i nieudolność

Art. 13. § 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.

§ 2. Usiłowanie zachodzi także wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie jest nie- możliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu zabronionego.

Wymiar kary za usiłowanie

Art. 14. § 1. Sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla da- nego przestępstwa.

§ 2. W wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Bezkarność usiłowania. Czynny żal

Art. 15. § 1. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapo- biegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

§ 2. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do sprawcy, który dobrowolnie starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

Przygotowanie. Odpowiedzialność za przygotowanie

Art. 16. § 1. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabro- nionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.

§ 2. Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.

Bezkarność dobrowolnego odstąpienia od przygotowania

Art. 17. § 1. Nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstąpił, w szczegól- ności zniszczył przygotowane środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości; w razie wejścia w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia czynu zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto podjął istotne starania zmierzające do zapobieżenia dokonaniu.

§ 2. Nie podlega karze za przygotowanie osoba, do której stosuje się art. 15 § 1.

Formy zjawiskowe czynu karalnego. Sprawstwo indywidualne, współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo poleceniowe, podżeganie, pomocnictwo

Art. 18. § 1. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.

(21)

K.K. 11

Formy popełnienia przestępstwa Art. 19–24

§ 2. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakła- nia ją do tego.

§ 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek prze- wozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniecha- niem ułatwia innej osobie jego popełnienie.

Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo

Art. 19. § 1. Sąd wymierza karę za podżeganie lub pomocnictwo w granicach zagrożenia prze- widzianego za sprawstwo.

§ 2. Wymierzając karę za pomocnictwo sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Niezależna odpowiedzialność współdziałających

Art. 20. Każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałają- cych.

Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej

Art. 21. § 1. Okoliczności osobiste, wyłączające lub łagodzące albo zaostrzające odpowiedzial- ność karną, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

§ 2. Jeżeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociażby tylko na wyższą ka- ralność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby go nie dotyczyła.

§ 3. Wobec współdziałającego, którego nie dotyczy okoliczność określona w § 2, sąd może zasto- sować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Złagodzona odpowiedzialność podżegacza i pomocnika

Art. 22. § 1. Jeżeli czynu zabronionego tylko usiłowano dokonać, podmiot określony w art. 18

§ 2 i 3 odpowiada jak za usiłowanie.

§ 2. Jeżeli czynu zabronionego nie usiłowano dokonać, sąd może zastosować nadzwyczajne zła- godzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Bezkarność współdziałającego. Czynny żal

Art. 23. § 1. Nie podlega karze współdziałający, który dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.

§ 2. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do współdziałającego, któ- ry dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.

Karalność prowokacji

Art. 24. Odpowiada jak za podżeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postę- powania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego; w tym wypadku nie stosuje się art. 22 i 23.

(22)