• Nie Znaleziono Wyników

Technik : podręcznik opracowany według niemieckiego pierwowzoru, wydawanego przez Stowarzyszenie "Hütte". T. 1, Spisy alfabetyczne

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Technik : podręcznik opracowany według niemieckiego pierwowzoru, wydawanego przez Stowarzyszenie "Hütte". T. 1, Spisy alfabetyczne"

Copied!
67
0
0

Pełen tekst

(1)

S P I S Y A L F A B E T Y C Z N E . * )

N i e m ie c k o - p o l s k i

spis alfabetyczny n iek tó ry ch , w ażniejszych w yrazów te ch n icz n y ch , zaw artych w tom ie 1 A b dam pf—p ara odlotowa.

Abl'uhr von W ärm e— ubytek ciepła.

Abgaso (V erbrennungsm otor)—w ydyszyny.

A bkan tm asch in e—kraw ężarka.

A blnsshalin—kurek spustow y.

A bpresssehraube—śru b a odporowa.

A breisszünder, e lek trisch e r—elek try czn y za­

p ło n n ik odryw kowy.

A briehtm aschino—w yrów niarka.

A brösten—zerdzew ianio.

A b sch liessk an te—kraw ędź przym ykająca (su­

w aka); k. przym ykana (n a cylindrze).

Absc-isse—odcięta.

Absolutes M asssystem —bezw zględny u k ład miar.

A b sperrschieber—zasuw a n asta w n a.

A b sp errv en til—zawór nastaw n y . A b sp errv o rrich tu n g —zaw ioradło nastaw ne.

A bteufpum pe—pom pa p o głęhiarska.

A bw eiser—ucbylak.

A bzw eigstutzon—rozczepka.

A chsdnick—n acisk n a o ś; n. ośi.

A chse—oś.

A ch siald m ck k raft—n acisk poosiowy.

A ch sialtu rb in e—tu rb in a ośna.

A d iab ate—adiabata.

A dm issionsdam pf—p ara świeża.

A equivalent—rów now ażnik.

A ggregatform —s ta n skupienia.

A kkum ulator—akum ulator.

A lum inium —g lin . A m orph—bezpostaciow y.

A ngriffspunkt d e r K r a f t—p u n k t p rzy tk n ięcia siły .

A nker—kotw ica, k o t (ż eg lu g a); ściąg, kotew (b u d .); tw o rn ik (w prądnicy).

A n k erro h r—ściągów ka.

A n lassv eu til—zaw ór rozruchow y; z.ro zru szn y . A n sa tzro h r—w ylot, nasadka.

A nschlussflansch— Kołnierz przyłączny.

A n sch lu ssstu tzen —przyłączka, króciec, przy­

łączny.

A n sp a n n k raft —s iła w y prężająca.

A n stren g u n g — n a tę ż a n ie ; w ytężanie.

A n strich —pow łoka.

A n tifrik tio n sk u rv e — krzy w a a n ty fry k c y jn a , tra k to ry a IIuygkens*a.

A n trie b —n ap ęd .

A ntriobsinom ent—m om ent napędu.

A rb eit—praca (mech.)-; robota.

A rb eitse in h eit—je d n o stk a pracy.

A rboitshub—skok roboczy.

A rb e itsta k t—suw roboczy.

A rb eitsleisto —przy Iga.

A rb eitsm asch in en —robniki, w y rab iark i.

A rb eitsstä rk e, L e is tu n g —moc.

A rb eitsv erh ältn is (G etrieb e)—przełożenie.

A rb eitsv e rlu st—s tr a ta pracy.

A rb eitsv o rlu st, v o rh ältn issm ässig er — s tr a t- ność.

A rbeitsverm ögen—możność pracy.

A rc h ite k tu r—a rc h ite k tu ra , budow nictw o.

A rm atur (D arapfk.) —arm atu ra, lepiej o s p r z ę t (k o tła).

A sta tisc h — n ie state czn y ; chw iejny.

A stroido—krzyw a g w iaźd zista A sym ptote—niem altyczna.

A sy m p to tisch er P u n k t— p u n k t n iedobieiności.

A uflager— opora, poduszka oporowa.

A ufnehm er, R eceiver—p o średek, lepiej p r z e ­ l o t n i a .

A u ftrieb (des W assers)— w ypór (wody).

A ufw erfharam er—m ło t waliakow y, zw ykły.

A ufzug—d źw ig (bud.); w yciąg (górn.).

Aufzugkorb—kosz (dźw iga, a w nim k la tk a ).

A ufzugm aschine, W indo—d źw igarka (bud.

w yciągarka (górn.).

A usblasehahn (D am pfkessęl)— ku rek s p u sto ­ wy.

A usd eh n u n g (durch die W ärm e)—rozszerza­

n ie (sk u tk ie m ciepła).

A usd eh n u n g (elastisch e) — w ydłużenie, od­

k szta łcen ie (sprężyste).

A usdelin u n g sk u p p lu u g —sprzęgło suwliwo.

A u sd eh n u n g sv erh ältn iss—ilo k ro tn o ść ro zp rę­

żania (pary).

A usfluss (der D äm pfe u . G ase)—w y lo t (par i gazów).

A usfluss (des W assers)— w ypływ (wody).

A u sg e h alst—wy oblonv.

Auskrîlmp e n —w yoblać.

A usladung—wysięg.

A u slaufraum —w ylotnia.

*) Poniżej podajem y w łaściw y alfab ety czn y sp is rzeczy z oznaczeniem stro n ic i z tło - m aczeniem poszczególnych wyrazów n a ro sy jsk ie i niem ieckie, a poprzedzam y go dworna spisam i w ażniejszych wyrażeń technicznych, ułożonych alfab ety czn ie, raz podług w y­

razów niem ieckich, drugi raz p o d łu g ro sy jsk ich , z dodaniem zn aczen ia polskiego. W y ­ razy do spisów w ybrano przodew szystkiern ze spisu rzeczy ory g in ału . W y rażen ia n ie ­ m ieckie zaczerpnięto rów nież z oryginału, a w yrażenia ro sy jsk ie przew ażn ie z ro sy j­

skiego tło m aczen ia p o d ręczn ik a „H U tte“.

(2)

Spisv alfabetyczne. 1 lA fj A usleger— w ysięgnica (pozioma); w ysięgnik

(zastrzał).

A uspuff—wy dycb.

A uspuffdam pf— p ara w ydycbowa.

A uspufftopf—g arn o k wydycliowy.

A u sp u ftv cn til—zawór wydycliowy.

A usschlag— odchylenie.

A usschub—w ypychanie.

A ussonfouerung—palenisko zew nętrzne.

A u ssetzer (A usfall)—o p u st wzbuchów; opustka.

A u sstra h lu n g —rozprom ieniow anie.

A usström ung—w ylot(gazów j,w ypływ (cieczy).

A xonom etrie—pólperspektyw a.

B ac k en b rem se—ham ulec klockowy.

B ah n —to r; kolej.

B alan cier-M asch in o —s iln ik waliaczowy.

B alk eu —‘belka.

B andbrem se—h am ulec taśm ow y.

B an d eisen —taśm ow nik.

B an d säg e—p iła taśm owa.

B a s a lt—b az alt, słu p ień .

B a tte rie von K esseln—rz e s z a kotłów . B augrund—g r u n t (budowlany).

B auholz—budulec.

B au k o n stru k tio n en —u s tro je , zesk ład y (budo­

w lano).

B au län g e—długośó użytkowa.

B aum w ollseil—lin a baw ełniana.

B ean sp ru ch u n g , zu lässig e—n ap rężen ie bez­

p ie c z n e ; 11. dozwolono.

B eau fsch lag u n g —obszar w lo tu (koła w odne- B eclior-Elevator - podnośnik kubołkow y. £°)*

B ed in g u n g sg leich u n g — ró w n an ie w aru n k u ­ jące.

B efe stig u n g ssc h rau b e—śru b a złączna lepiej z ł ą c z c z a.

B e h a rru n g szu sta n d —s ta n u stalen ia . B elastu n g a u sse rste —obciążenie krańcow e

(np. łań cu ch a).

B elastu n g , F e d e r—n acisk sprężyną.

B elastu n g , G ew ichts—n a d ą ż e n ie . B e le b te r M otor—s iln ik żywy.

B e n e tz te r U m fang—obwód podw odny.

B enzin-M otor— s iln ik benzynowy.

B eobaclitungsfeliler—b łą d spostrzegania.

B ergbau—górnictw o.

B esch leu n ig u n g —przyspieszenie.

B eschleunigungsdruck — n acisk (ciśnienie) przyspieszenia.

B e to n —beton.

B etrieb sw asser—w oda n apędoa.

Bew egungsgrösse (m. v.)—w ielkość rozpędu.

B ew eguugsschraube—śru b a napędow a, ś. na- pędcza.

B ieg u n g sfed er— sprężyna g iętn a.

B ie g u n g sfestig k eit— w ytrzym ałość n a gięcie.

B iegungsm om ent—m om ent g ięcia; m. gnący.

B iegungsspannung—gięcie.

B inom ialkoefficient—sp ó łczy n n ik dwum ianu.

B inom ischer S atz—dw um ian N ew ton’a.

B lech— blacha.

B le ch träg e r—blachow nica.

B litz a b le ite r—odgrora.

B obine—zezwój (elektr.), ćewa.

B o ck g estell—opraw a ro zso ch ata (silnika).

B oćkkran—suw nica braraiasta.

B ockkran, fe s ts te h e n d e r— bram a z dźw igarką.

B ö rd elb lech —blacha w yw ijalna (dająca się wy oblać).

B öschung—stok.

B öschungsw inkel—k ąt zesypu, stoczystość.

Bogonhöhe—s trz a łk a ’ luku.

B ogenlänge—d ługość łuku

B o h r—św id er (do drzew a); w iertło (tak zwa no sp iraln o , chociaż w łaściw ie śrubo w ate); w iertak (zw ykły).

B ohrbank— tarczow nica.

B o h rh alter—w iertaczysko; w iertlisk o , św i- drzysko.

B ohrkopf—pięść.

B oh rm asch in e—w iertark a.

B o h rro h r—ru ra w iertnicza.

B o h rsp äh n o —w yw ierciny.

B o h rs ta n g e —w ytaczadło

B om biertes W e llb lech —sk lep ien ia sta blacha falow ana (falista).

B rau n k o h le—w ęgiel b ru n atn y .

B rem sdynam om eter—ham ow nica l ’rony’ego.

B rem se—ham ulec.

B rem se solbsthem m ende—ham ulec sam oba- mowny.

B rem sliebel— dźw ignia ham ulcow a.

B rem sleistu n g —moc ham ow ana.

B rem sw erk —ham ulec.

B ren n sto ff—paliw o.

B ronze—spiż, bronz.

B ruch—z ło m ; pęk n ięcie ; złam anie.

B ru ch sic h erh eit — sp ó łczynnik bezpieczeń­

stw a ;■ bezpieczeństw o.

B rückenbau—inostow nictw o.

B rtlck en p feiler— filar (mostowy).

B ru n n en ro h r—ru ra stu d n ia rsk a . B ügel—p ałąk .

B uffer—odbój.

B ulnie— tam a poprzeczna.

C a l o tte —czasza.

C ap ell-V en tilato r— p rzew ie trzn ik z p rąd n i­

kiem n a osi (u stro ju C apell'a).

C arbid—w ęglik w apnia.

C em entm örtel—zapraw a cem entow a. . C em entm örtel, v e rlän g erte r—zapraw a półce-

raentow a.

C en trälco n d en satio n —sk rap la n ie skupione.

C entrięren (ein R ad )—w yśrodkow ać.

C en trifu g allcraft—s iła odśrodkow a.

C eu trifu g alrap raen t— m om ent, odśrodkowy.

C en trifu g alp en d el— w ahadło odśrodkowe, w. stożkow e.

C entrifugalpum pe—pompa odśrodkowa.

C en trifu g alre g u lato r — m iarkow nik odśrod­

kowy. '

C en trifu g al v en tila to r—p rzew ie trzn ik odśrod­

kowy.

C en trip etal—dośrodkowy.

C e n trip e ta lk ra ft—s iła dośrodkowa.

C habotte— kłodzisko.

Cissoide—cysoida, krzyw a bluszczow a, k.

bluszczow ata.

C lavette' (R eibungsprism a) —o sad k a’

(3)

1 X 5 0 s Pisi' alfabetyczne.

C ollim ationsachse—oś w zajem ności (m at.) C om m unicierende G efttsse—n aę zy n ia z łą ­

czone.

C om plan— w spółrów niauy.

Com ponente—składow a.

Compound (V erbund) D am pfm ascbine — sprzężony s iln ik parow y.

C om pression—sp rę ż a n ie ; sp ręż (jak o m iara).

Concav— w klęsły.

Conchoide—koncboida, kTzywa m uszlow ata.

C onchoidenłenker—p rostow ód konchoidowy.

C o n ju g irt—sprzężony; skojarzony.

C o n tin u ita tsg leich u n g —ró w n an ie n iep rzery - w alności.

C on tractio n — zw ężenie.

C o n tre n iu tter— n ak rętk a.

Convex— w ypukły.

C oordinaten—spółrzędne.

C osinus—dostaw a.

C otangens—dotyczna.

C oulisse—ja rz m o ; p ó łjazek (obm urze kotł.).

C ou lissen n u llp u n k t—p u n k t m artw y jarzm a, Co aliss en steu e ru u g—staw idło jarzm ow e.

C ykloide—cykloida.

C ykloidenpendel—w ahadło cyk lo id aln e.

C ykloidenverzahnung—zazębienie p o d łu g cy- kloidy.

C ylinder—w alec (geom .); cy lin d er (pompy i t. p.)

C ylinderausrustu n g —o sp rzęt cy lin d ra (a r ­ m atura).

C ylin d erb o h rm asch in e—w ytaczarka.

C yllnderbobrung— draż (cylindrow a).

C ylinderdeckel— pokryw a cy liu d ra.

CylindergeblUse—dm uchaw a.

C ylinderheizung (D am pfm .)—ogrzowek.

C y lin d erh u f—kopyto walcowe

C ylinderkesseł—kocioł w alcow aty, w alczak.

C ylinderkopf— łb ica cy lin d ra.

C y lin d erreib u n g sk u p p lu n g —sprzęgło o w al­

cach ciernych.

D a c h - d a c h , strze ch a.

D am m krone—g rzb iet tam y.

D am pf—para.

D am p fab sp errv en til—parow y zawór n a s ta ­ w ny.

D am pfcylinder—cy lin d er parow y.

D am pfdiagram m —w sk aza; n ak res lu b w ykres (parow y).

Dam pfdom —dzw on parow y.

D arap fdruekuebersetzer—p ośrednica parow a.

D am p fen tn ah m ero h r—odbiornica.

D am pfham raer— m ło t parow y

D am p fh asp el—dźw ig ark a parow a (górn.).

D am pfkabel— d źw igarka parow a (górn.).

D am pfkcssel—kocioł parow y.

D am pfkessel-A rm atur—o sp rzęt k o tła par. (a r ­ m atura).

D am pfkessel-D am pfraum —p rz e s trz e ń p aro­

w a (p rzestrz eń nadw odna) k o tła p ar.

D am pf k essel-E inm auerung—obm urze k o tła par.

D am pfkessel-H eizflU che—p o w ierzchnia o- g rzew ana (ogrzew alna) k o tła par.

D am p fk essel- P rü fu n g — sp raw d zan ie k o tła par.

D am pfkessel-S ystem e—u s tro je kotłów par.

D am pfkessel-U eberw achungs verein — stow a­

rzyszenie kotłow e.

D am p fk essel-U n tersu ch u n g —b adanie k o tła par.

D am pfkcssol-W asserrau m —p rzestrz eń w odna, lub podw odna k o tła p a r.

D am pfkolben—tło k parow y.

D am p fk ran —żóraw parow y.

D am p fleitu n g —przew ód parow y.

D am pfraante!— ogrzew ek.

D am pfm aschine—siln ik , parowy.

D am pfspindel (In je k to r)—ig lica n asta w n a.

D am p fstrah lap p ara t—stru m ien n ica parow a.

D arapfstrahlgcblU se— dyszak parow y.

D am p fstrah lp u m p e— smoczek parow y.

D am p ftu rb in e—tu rb in a parow a.

D am pfüberdruck— nad p rężn o ść pary.

D am pfverbrauch—rozchód p ary . DampfwHrme—cieplik pary; ciepło pary.

D aum enrollc—k rążek z gniazdkam i k.

z ksiukam i).

D aum enscheibe— ta rc z z ksiukam i.

D ecke, m aasive—stro p o g n io trw ały , sk lep io ­ n y , m urow any.

D eckel (H in te r-'' s e ite —stro n a odkorbow a (silnika).

D eckung—przysłonięcie; przysłon.

DecoupirsUge (S chw eifsäge)—w yrzynarka.

D eform ation— o d k ształcenie.

D eh n u n g —w ydłużenie D cplaceinont—w yporność.

D errick k ra n —żóraw o brotny z cliylnym za­

strzałom (w ysięgnikiem ), żóraw szkocki.

D esk artessch es B la tt—liść K arteziusza.

D eterm in an to —w yznacznik.

D iagram m —w y k res; n a k re s ; wskaza.

D ich te—g ęsto ść.

D ich tu n g sfu g e—szczeliw nia.

D ich tu n g sleistc—przylga.

D ich tu n g sm ate riai—szczeliw o.

D ich tu n g srin g —uszczelka".

D ifferen tial—różniczka.

D ifferen tialb rem se—ham ulec różnicowy.

D ifferen tialflasch en zu g —w ciąg , różnicowy.

D ifferen tialg leich u n g —ró w nanie różniczkow e.

D ifferen tialk o lb en — tło k różnicowy.

D ifferentialpum pe —pom pa różnicowa.

D iscrim in an te—w yróżnik.

Dom (D am pfk.)— dzw on (parow y).

D oppełhub—dw uskok,

D oppelpunkt— p u n k t podw ójny, lepiej p.

z d w o j o n y lub d w o i s t y . D opp elsch ieb ersteu eru n g —staw id ło dw oiste

(suwakowe), ro zrzą d suw akam i dw oisty­

mi.

D o p p elsitzv en til—zaw ór dw usiodłow y.

D op p elsteu eru n g —staw id ło dw oiste.

D op p eltw irk en d e M aschine—siln ik o d ziała n iu obu stro n n em .

D rah t— d ru t.

D rah tseil—lin a druciana.

D ra h ts e ila n trie b —n a p ę d lin ą d rucianą.

D rahtseilgestU nge— żerdziny lin o w e (górn.).

(4)

Spisy alfab ety czn e. 1 1 5 1 D reliachse—oś ob ro to w a; oś o b ro tu ; oś w i­

ro w an ia; oś sk ręcan ia.

D reh b an k —to k ark a.

D reh k an te— kraw ędź obrotu, k. w yw rotu.

D re h k ra n —żóraw obrotny.

D reh k ran fü h rer—źóraw m czy.

D rehm om ent— m om ent obrotu; m. sk ręcający.

D rehscheibe—obrotnica.

DrehspUhne—otoczki, wióry.

D reh sp an n u n g —kręcenio.

D rehungB feder—sp ręży n a k rętn a.

D re h u n g s fe s tig k e it—w ytrzym ałość n a k rę ­ cenie.

D rehw ork—obracarka (żórawia).

D reicylinderm aschino— s iln ik tró jcy lin d ro w y . D reieck—tró jk ą t.

D reiw eg h ah n —k u rek rozczepny, lepiej r o z - c z e p k o w y .

D rem pel (S chleuse)— próg.

D rillin g sm asch in e— s iln ik tro jaczy . D ro sselk lap p e—przo p u stn ica (tam ka).

D rosselung— dław ienie.

D ro sselv en til—zaw ór p rzy d ław iający . D ro sso lv o rrich tu n g —przyw ieradlo.

D ru ck festig k e it—w ytrzym ałość n a ciśn ien ie.

D ru ck k eil— klin w ciskany.

D ru c k k ra ft—nacisk, s iła cisnąca.

D ruckpum pe—pom pa tłocząca.

D ru ck ro g ier (D am pf)— m iar ko w nik prężności.

D ru ck ro h r—ru ra tło czn a, lepiej t ł o c z c z a . D ru ck sp an n u n g —ciśnionio.

D ru c k ro n til—zawór tło czn y lepiej 11 o c z c z y.

D ru ck v erlu st—s tr a ta ciśn ien ia, s. n a ciśn ie­

n iu (prężności).

D ruckw asser-A ufzug— dźw ig h y d rau liczn y , d.

napędzany wodą.

D ruckw asser-H ebezeug—dźw ignica h y d ra u ­ liczna, d. n ap ęd zan a wodą.

D ru ckw assorkran—żóraw h y d rau liczn y , ż. n a­

p ęd zan y wodą.

D urchbiegung— ugięcie (pionowe); przegięcie.

D u rch flu ss—p rzep ły w (cieczy), p rzelo t (gazu).

D u rch g an g sv en til—zaw ór przelotow y.

D urchgehen ein er M aschine—rozbieganie się siln ik a.

D u rch lässig k eit— przesiąkliw ość (d la cieczy).

D u rch lau fen d e T rä g er— dźw igary w ieloprzę- słowe.

D u rch sen k u n g (einer Z ugorganes)—zw isanie (cięgna).

D u rch sick eru n g —przesiąkanie D yn— dyna.

D ynam ik—dynam ika.

D ynam o—prąd n ica.

E c k a n k e r (K essel)—u szty w n iak (z blachy);

ściąg narożny (np. z krągow nika).

Eck v en til—zawór kątowy.

E -E isen—ceownik.

Effekt, m echanischer—moc (N utzeffekt — spraw ność).

Eim erw erk— podnośnik kubełkow y.

E in cy lin d erk essel—kocioł jednow alczasty.

E in cyliuderm aschine—siln ik je d n o cy lin d ro wy E in fach w irk en d e M aschine—s iln ik o d ziała­

niu jednosfcronnem.

Einflam rarohrkessel — kocioł jed n o p ło m ien i- cowy.

E in flu ssfläch e—pow ierzchnia oznaczna.

E in flu sslin ie—oznaczna (krzyw a).

Ein g eh a lst— wo błony.

Eingriffsdauer (Z ahnräder)—trw an ie wechw y- Eingriffslinio— lin ia (krzywa) przyporu. (tu.

E in h e it—je d n o stk a.

" E in k räm p en —zaoblać, woblać.

E in lag e—w kładka; p rzekładka.

E in sp ritzh a h n —k u rek w pryskow y.

E in sp ritzk o n d e n sato r—skraplacz w pryskow y (bezprzeponny).

Ein strö m u n g —w lo t (gazów); dopływ (cieczy).- E in tau c h tiefe—zanur.

Einzelkessel— kocioł sam otny.

E in zelk o n d eu satio n —sk rap lan ie sam otne.

E in zellast— ciężar skupiony.

E in zelra d — koło ze stad ła.

E isb rech er— izbica.

E isen —żelazo.

E isen b ah n b au —kolejnictw o.

Eisen G lu h farb en — barwy żaru (żelaza).

E isen k o n stru k tio n — zeskład żelazny.

E ise n -R o st—rdza.

E jek to r— przetryskacz.

Ekonom izer (D am pf k.)—ekonom aj zer, pod­

grzew acz (wody za silającej).

E lasticitH t—sprężystość.

ElasticitU tsgrenze—g ran ica sprężystości.

E lastic itätsm o d u l—sp ó łczy n n ik sprężystości.

E lastisch e L in ie—odk ształco n a (oś p ręta).

E le k trisc h e r S teu eru n g sd ru ck k n o p f—elek try ­ czny przycisk nastaw niczy.

Elek tro m o to r—s iln ik elek try czn y , p rąd n ik . "

E lem en t (F läch en )—cząstk a (pow ierzchni).

E llip se—elipsa.

E llip seu len k er—prostow ód eliptyczny, lep iej.

e l i p s o w y . Ellip so id —elipsoid.

E łlip tisch o R äder— ta icze eliptyczne.

Endlose K ette—łań cu ch okrężny.

E n tla s te te r S chieber— suw ak odciążony.

E n tlü fte n —odpow ietrzyć.

E n tlü ftu n g sö ffn u n g —oddech.

E n tw ä ssern —odw odnić.

Epicykloido—epicy kloida.

E rg —erga.

E rw eiteru n g d er B ohrung—roztocze.

E ta g en rin g v e n til— zaw ór pierścieniow y o p rzeg ro d zie p iętrow ej.

E volute—rozw inięta.

Evolvente—ro zw ijająca, ew olw enta.

E volventen V erzahnung—u zębienie podług rozw ijajijcej (ewolwen tow e ).

E x c en ter—mimośród.

Excenterbllgel—obręcz inimośrodu.

E x c e n tric itä t—mimośrodkowośó.

E x haustionsfouerung—palenisko w ydm ucho­

we.

E x h au sto r—w yw ietrznik.

Expansion—rozprężanie

E xpansionskurve—krzyw a, lub w ykresowa roz­

prężania.

Expansionsschieber—su w a k ro zp ręźak , lepiej, z m i e n i a k.

(5)

11 5 2 Spisy alfabetyczne.

Expan sio u ssteu o ru u g — staw id ło rozprężczo, staw id ło do zm iennego rozprężania, roz­

rząd o zm iennom rozprężeniu.

E xplosion— w ybuch, a w siln ik ach spalino­

w ych wzbuck.

E x p o n en t—w ykładnik.

F ab rik —w ytw órnia.

F ach w erk trä g er—k ratow nica.

F ä c h e r—przepona (w obm urzu kotła).

F ah rb arer D reh k ran —obrotny żóraw prze­

suw ny.

F ah rsch ach t— dźw igow nia; w yciąguia (górn.) F a h rs tu h l—dźwig.

F a h r t (eines A ufzuges)—ja zd a dźwiga.

F ah rw asse r—to r (wodny).

F ah rw erk —suw arka (żórawia).

F ah rzeu g —jeźd ź i k.

F a k to r—spółC zynnik; czynnik.

F ak u ltät— różnoczynnik, lepiej s i l u i a.

F allb ń r—baba.

F a llro h r f. F örderzw ecke—ry n n a zsuwowa.

Feder—sprężyna; w pust.

F ed ern —sprężynow ać.

F ed erreg u lato re n —m iarkow niki sprężynow e.

F ed e rro u r—w ydłużka.

F e d e rsta h l—s ta l sprężynow a, s. na sprężyny.

F eh lerg lied (des K urboltriebes)—uchybienie drogi.

F o ilsp äh n e—opiłki.

F eu sterb rU stu n g —podoknie.

F e s tig k e it—w ytrzym ałość.

F e s tp u n k t—p u n k t s tały . F estsch eib e—koło osadzone.

F e ttg a s —gaz tłu stn y .

F eu c h tig k e it— wilgoć, w ilgotność.

F eu erb rü ck e—p rzew ał (paleniskow y).

F eu erb ü ch se—sk rzy n ia paleniskow a.

F eu erg esch rän k e (D am pfk.)—odrzw ice p ale­

niskowe.

F eu ersch lau ch m u n d st iick—w y lo t (w ylotnica) w ęża przeciw pożarnego.

F eu ersp ritze—sikw a, sikaw ka p rzeciw potarna.

F eu eru n g (l)am p fk .)—palenisko.

F euerzüge (D am pfk.)—k an a ły spalinow e, lo­

ty spalin.

F ilte r—f iltr , przesącznik.

F lac h eisen —płaskow nik.

F lach es W ellblech— blacha p ły tk o falista, lepiej p ł y t k o f a l o w a n a .

F lac h k eil— klin je d n o w p u stn y . F lac h se il—taśm a linowa.

F läch en b eau sp ru eh u n g (L ag er)—moc ciśn ie­

nia.

F läc h en b esch le u n ig u n g — przyspieszenie po­

łowę.

F läck en g esch w iu d ig k eit— prędkość połowa.

F lä c h e n in h a lt—pole (pow ierzchnia).

F läch en reg u lato r— m iarkow nik p łask i.

Flam m rohr (D am pfk.)—płom iennica.

Flam m rohrkessel—kocioł płom ienicowy.

F la n s c h —ko łn ierz.

F lau sch , a u fg e s e tz te r— kołnierzyk.

F lau sch , loser—obroża.

F ln n sch en -F o rrastü ck e—k s z ta łtk i kołnierzo­

we, k. o k o łn ierzach , k. z kołnierzam i.

F lan sch e n -ro h re (g u sseisern e)—ru ry k o łn ie­

rzowe (żeliw ne).

F lanschenstut'zen m it M ufle—kieliszek.

F lasclieu zu g —w ciąg (wielokrążkowy).

F liessg ren ze (F estig k e it)—g ran ica ciastow a- tości.

F lü g elm u tter—naśrubok m otylkow aty.

F lü ssig k eit—p ły n .

F lü ssig k eit, g asförm ige—gaz, p łyn lotny.

F lü ssig k eit, tro p fb a r flüssige—ciecz (płyn ciekły).

Flüssigkeitsw ärm e—cieplik cieczy.

F lu g asch e—popiołok.

F lu sse isen —żelazo zlew ne, zleiwo.

F lu s ss ta h l—s tal zlew na, staliw o.

F ö rdergefäss, F ö rd erk o rb —k la tk a, kosz wy­

ciągow y (górn.). . -

F ö rd erg u rt, T rain eu r— p rzenośnik taśm ow y.

F ö rderm aschine—w yciąg, w yciągarka, dźw i- g ark a w yciągowa (górn.)

F ö rd erseil—lin a wyciągowa (górn.) F rä s e n —gryzow ać.

F rä s e r—gryz.

F räsm asch in e—gryzarka.

F rä s sp ä h n e —gryzow iny.

F reie R o stfläch e—przew iew ie (rusztu).

F re ie r F a ll—swobodne sp ad an ie (droga p rze­

b y ta podczas sp ad an ia = spad).

F reih a n g , freih äu h ig (W asserm otor)— nndw o- dność; nadw odny.

F re is tra h ltu rb in e —tu rb in a o d rzu tn a o s tr u ­ m ieniu swobodnym .

F re iträ g e r—b elk a jed n y m końcem osadzona, z re s z tą swobodna.

F rik tio n sk u p p lu n g —sp rzęg ło cierne.

F rik tio n sra d —koło cierne.

F u clis—czopuch

F ü h re n —prow adzić (po p ro stej); w odzić (po krzyw ej).

F ü h ru n g sd ru c k —n acisk w prow adnikach;

n a prow adnico; n. prow adniczy.

F ü h ru n g ssch ien e—prow adnica.

F u g e—spoina.

F ü llu n g (Dampfm .)—n ap ełn ien ie.

F ü llu n g sv erh ä ltn iss—sto su n ek nap ełn ien ia.

F u u d am e n tan k er—przyciąg posadowy.

F u ss p la tte —p ły ta posadowa, p. przyziom ow a.

F u tto r —w ykładzina (n p . cegłą).

G ab elfö rm ig —w id lasty —rozw idlony.

G allow ayrohr—g arłacz G allow ay’a.

G allsche K e tte —łańcuch przegubow y.

G anghöhe d er S chraube—skok śruby.

G as—gaz (płyn lotny).

G asgem isch—m ieszanina, m ieszanka gazów.

G asgew inde—g w in t do ru r gazow ych (g w in t gazowniczy).

G asleitu n g en — przew ody gazowe.

G asm aschinen—siln ik i gazowe.

G asm otor—s iln ik gazowy.

G asrohr—ru ra gazow a (na g a z ) ; gazówka.

G asrohrm uffe—s k rę tk a . G a tte r—trak .

G atterrak n ie n —opraw a tra k a.

G attersäg e—p iła tra k o w a ; p . tracz na.

G ebläsem ascliine—dm uchaw a.

(6)

. Spisy alfabetyczne. 1 1 5 3 G efäh rlich er Q u ersch n itt—p rzek ró j n ie b ez­

pieczny.

G efälle—spadek (sto su n ek ); sp ad (różnica poziomów).

G efälle, verfü g b ares (VVassonnotor)—spad do zużycia (sk ład a jący się. ze spadu j a ­ wnego i utajonego)..

G efrierp u n k t— p u n k t m arznięcia.

G efü h rter M asch in en teil—prow adnik.

G egendruck— p rzeciw prężność. (p a ry ); przo- ciw ciśnionie (wody).

G eg en g ew ich t—przeciw ciężar.

G egenläufige K olben—tło k i przeciw bieżne.

G eg en len k er—naw odzik, odwodzik.

G egenstrom —przeciw prąd.

G egenstrom k ondensator—sk raplacz przeciw - prądow y.

G ek rem p ter Boden (K essel)— dennica.

G elonkgerndführung—wodzidło po prostej.

G elenk k e tte —łań cu ch przegubowy.

G en erato rg as—czad z gazow nicy (Sieraens’a).

G eometrio, a n a ly tisc h e—geom otrya a n a lity ­ czna.

G eom etrie, kin em atisch e—geom etrya kinem a­

tyczna.

G erad flan k en v erzah n u n g —uzębienie prosto- boczne.

G erad fü h ru n g —prostow ód.

G erin n e—pogródka.

G erip p tes K ohr —ru ra użebrow ana.

G erü stk ran , B o ck k ran —suw nica bram iasla, G esam m tarbeitsaufw nnd — całk o w ita praca

w łożona.

G esam m tdiagram m (D am pfm .)—w ykres z je ­ dnoczony.

G esa m mt g e f & Ile—spad ca ł ko w i ty . G esn m ratreib u n g sarb eit—praca ta rcia całko­

witego.

G esam m trostflacho—ca łk o w ita pow ierzchnia ru sztu ; pole ru sztu .

G esch rän k te S chubkurbel — mimoosiowy n a­

p ęd korbowodowy.

G eschützbronze—spiż n a działa.

G eschw eisstes R o h r—ru ra skuw ana (spaw a­

na).

G esch w in d ig k eit—prędkość.

G esch w in d ig k eitsh ö h e—w ysokość prędkości.

GestUnge—żerdziuy (g ó rn ); ogólnie zaś: zo- sk ła d drążków .

G estelle—w ięźba.

G ew inde—g w in t.

Gew inde, rech ts (links) g ä n g ig e s —g w in t praw o (lew o) z w ity.

G ewölbe—sklepienie.

G iessereik ran —żóraw odlew niczy.

G iessk ran —żóraw lejnicow y (le jn ic a— G iess- p fau u e).

G lash ü tte—szkłow uia.

G leichförm ig—je d n o sta j ny.

G leichläufige Kolben—tło k i spółbieżne.

G leichm ässig—rów nom ierny.

G leichung—rów nanie, wzór.

G leitb ah n —to r ślizgania.

G leitinodul — sp ó łczy n n ik sp ręży sto ści na przesuw anie.

G leitp u n k t—p u n k i ślizgania.

Po d ręczn ik tech n iczn y . T . I.

G leitstü ck (in d er Coulisse)—przesuw ek.

G loitungsw iderstnnd bei N ie tu n g e n — opór ta rcia p rzy ślizganiu.

G liederriem en—pas ogniw kow y.

G lockenventil—zaw ór dzwonowy.

G lühfarbe dos E is e n s —barw a ż a ru żelaza.

G lu h ro h r, g este u ertes—zap ło n k a rozrządzana.

G lührohr, offenes—zap ło n k a nierozrządzana.

G lü h sp ah n —zędra.

G lühzünder— zapłonka.

Göpel—k ierat.

G rad fü h ru n g —prostow ód, prow adzenie.

G radierw erk (D am pfkondensation)—ch ło d n i­

ca tężniow ata.

G radierw erk, gesch lo ssen es—ch łodnica sz tu ­ cznie przew ietrzana.

G ra t (am Lochum fange)—zadziór.

G ren zsp an n u n g —n aprężenie sk rajn o , n . k ra ń ­ cowe.

.G ren ztu rb in e—tu rb in a o d rzu tn a o stru m ie­

n iu ujęty m . G ro8sm otor—s iln ik duży.

G ru b en v en tilato r—w y w ietrznik, p rzew ie trz- n ik kopaluiany.

G ru n d sc h io b er—niezm ian.

G ru n d sch leu se—sp u st.

G rund w eh r—przew ał; ja z zatopiony.

G ruppenkolben —tło k i zrzeszone.

G ü tegrad— p o łn o ta w skazy (siln ik i p ar.).

G üto v erh filtn iss—spraw ność.

G uldinscho R eg el—praw idło G uldm ’a.

G um m ibeutel—płuco gumowe (silu . sp alin .).

G u sseisen —żeliw o, żelazo lane.

G u ssh au t • nask ó rek (odlewniczy).

G u ss n a h t—szew (odlew niczy;.

G u sssp an n u n g —nap rężen ie odlew nicze.

H än g eb an k —nadszybie (górn.).

H ängelager— łożysko w iszące.

H ak en —hak.

H ak en g esch irr—opraw a h ak a .

H alb k reu tztrieb —n apęd pasam i pólskrzyżo- w anym i

H alb w asserg as—gaz wodnoczadowy.

H alslag er—łożysko n aszy jn e (na w ałach pio­

now ych); łożysko siodłow e pośrednie (na w ałach poziomych).

H am burger N orm en—praw idła liam burskie.

H am m er—młot.

lla n d a u fz u g — dźw ig z napędem ręcznym , dźw iżek.

H an d d reh k ran —żóraw obrotny z napędem ręcznym .

H andhabe (G riff)—dzierżak.

H an d k u rb el—korba ręczna.

H a n fg u rt— pas p arciany.

H an fseele— dusza konopna (w linie).

H anfseil—lin a konopna.

H a rtb le i—ołów tw a rd y ; ołów u tw ard zo n y . H artg u ss—odlew utw ardzony.

H aspel—kołow iót.

H au p tsp an n u n g —n ap rężen ie głów ne, u . pierw szorzędne,

lleb eb o ck —dźw ignik (np. h y d rau liczn y ).

H ebel— dźw ignia, ram ię (dźw igni).

H ebezeug— dźw ignica.

73

(7)

1 1 5 4 Spisy alfabetyczne.

H e ftn ie t—n it zczepny.

H eisslau fen —zagrzanie się.

H eissluftm ascliino—siln ik żarowo pow ietrzny.

H eizer—palacz.

H eizfläch e— pow ierzchnia ogrzew ana, p. o- grzew alna.

H eizfläche, d am p fb erü h rte—nadw odna po­

w ierzch n ia ogrzew ana.

H eizfläche, feu erb o rü h rte—pow ierzchnia o- grzew an a spalinam i.

H eizfläche, u n m itte lb are—pow ierzchnia opło- m ieniona.

H eizfläche, w asserb erü h rte—podw odna po- w iorzchnia ogrzew ana.

H eizk an äle (D ainpfk.)—k an a ły spalinow e.

H eizrohr (D am pfk.)—płom ieniów ka.

H eizro h rk cssel—kocioł płom ieniówkowy.

H eizw ert (calorim etrischer)—w artość opało­

wa, lepiej c i o p 1 i k o w a.

H in un d R ückgang—ruch naprzód i w stecz.

H obel—w iórnik.

H obelm aschine— w iórarka (do drzew a), s tru - gow nica (do m etalu o suw ającej się stolnicy), stru g ark a (o suw ającym się nożu = shaping).

Hobelsp&hne—stru ży n y , wióry.

H ochbau—budo wn ictwo.

H ochdruckcylinder—cy lin d er w ysokoprężny;

c. mały.

H ochofengas-—czad (gaz) wielkopiecowy.

H ochofengehläse—dm uchaw a wielkopiecow a.

H ochw asser—woda wysoka.

H odograph d e r B ew egung—h o d o g raf ruchu.

H ö ch stle istu n g —moc krańcow a.

H oh lcy lin d cr—w alec w ydrążony.

H ohlkugol—kula wydrążona.

H o h lrad —koło w ew n ętrzn ie uzębione.

H o hłzapfen—czop w ydrążony.

H olm —oczop.

H olzbearbeitungsm aschinen — ob rab iark i do drzew a, n a drzewo.

H olzbohrm aschine—św idrow nica.

H olzhobelm aschine—w iórarka.

H olzkoh 1 e—w ęgiel drzew ny.

H olzschraube—w krętka, H olzw ände—ściany drew niane.

H olzzahn—ząb d rew n ian y (zazwyczaj w sta ­ w iany).

Homogen—je d n o lity .

H o rizo n taltu rb in e— tu rb in a leżąca.

łlu lfsh u b — suw nieroboczy.

H iillb ah n —to r odtoczony.

H ü llk u rv e—krzyw a odtnczająca (kin.), k. ob- w ija jąca (m at,).

H ülse—pochw a; tu leja .

H ü lsen k u p p lu n g —sp rzęg ło łubkow e z p ie r­

ścieniam i.

H ü tte n w e sen —kuźniactw o (hutnictw o).

H u f (d. C ylinders)— kopyto (walcowe).

H y d rau lisch e D ruckhöhe—hydrau liczn a w y­

sokość ciśnienia.

H y d rau lisch e P re sse —tło czn ia, lepiej t ł o ­ c z a r k a hy d rau liczn a, t. napędzana wodą.

H ydrodynam ik—hydrodynam ika.

H y d ro statik —h y d ro staty k a.

H yperbel—hyperbola.

H y p erb el-lu n ctio n — fu n k cy a hyperboliezna.

H yperboloid—hyperboloid.

H ypocykloidc— hypocykloida.

Id eale H au p tsp an nung—zastępcze n ap ręże­

nie głów ne.

Im ag in är—urojony.-

Im aginäre G rösse—w ielkość urojona.

I n d ik a to r (D am pfm .)—w skaziec.

In d ik ato rd iag ram m —w skaza (n ak res w skaź- eem).

In d izieren — w skaźcować.

lu d iz ie rte L e istu n g —moc w skazana.

In d u strieg as—gaz roboczy.

Jn G ang setzen (eine M aschine)—rozruszać.

I n h a lt von K örpern—ob jęto ść ciał, brył.

In je k to r — stru m ieu n ica (smoczek, dyszak, przetryskacz).

In n en feu e ru n g —palenisko w ew nętrzne, lun en feu o ru n g sk o ssel — kocioł o p alen isk u

w ew nętrznem . In te g ra l—całka.

Iso b are—izobara (lin ia jednakow ego ciśnie­

nia).

Isolierstoffe (D am pfleitg.)—m atery ały o tu l- cze, albo n a otuliny.

Isolierung der D am p fleitu n g en — o tu lan ie przowodów parow ych.

Iso p lere—izoplera (w ykresowa przy s tałej objętości).

Iso th erm e—iso tcrm a (w ykresow a p rzy j e ­ d nakow ej tem p eratu rze).

K ab el—kabel.

K ältem ischung—m ieszanina o chładzająca.

K alib rierte K e tte —łań cu ch dokładny.

K alk stein —w apniak, w apień.

K altw asserpum pe—pompa n a wodę zim ną.

K am in— kominek.

K am m erschleuse—p rz e p u st komorowy, lopicj p o g r o d o w y .

K am m lager—łożysko grzeb ien iaste.

K amm rad — koło o zębach w staw ianych.

K am inwalze— w ał uzębiony.

K am m zapfen—czop g rzeb ien iasty . K anał—k an ał.

K an alb altu n g —pogroda kanału.

K appengew olbe—sk lep ien ie k ap iaste, lep iej ł ę c z a s t e .

K apsel—opona, osłona, k ap tu r.

K apselm otor—siln ik okapturzony.

K a rd io id e - kardyoida, krzyw a sercow ata.

K a ta ra k t—p rzy tłu m iak (prędkości).

K egel—sto żek (gcoinetr.), grzybek (w. zawo­

rze).

K egelbrem se—h am ulec stożkowy.

K eg elfed er— sp ręży n a stożkow ata (stożkow a­

to zw ita).

K egelp en d el—w ah ad ło odśrodkow e (stożko­

we), w . w irujące.

K egelrad— stożek zębaty.

K egelregulator—m iarkow nik stożkowy.

K egelreibuugskupplung—sp rzęg ło o stożkach ciernych.

K egelscheibc— k rą g stożkow aty.

K eg elsch n itt—stożkow a (przecięcie stożkow e).

(8)

S p isy alfab ety czn e. y l 5 5 K eg cltu rb in c—tu rb in a o przelocie postożko-

wym (doosiow a lub odosiowa).

K eg elw en tile—zawory o grzy b k ach , z. grzy b ­ kowe.

K eil— klin.

K eilb ak u —podklinie.

K eilrad—koło k lin iaste . K ennziffer—sk ain ik . K erbe— w ręb, karb.

K e rn —rdzeń, (przekroju, albo form y odlew ­ n iczej).

K cm lo ch —otw ór pordzeniow y (odlew nictw o).

K ern n ag el— p rzy p in k a (odlewn.).

K ern p u n k t— p u n k t rd zen n y . K ern stü tze—p o dpinka (odlewn.).

K ern w eite—prom ień rdzenia.

K essel—kocioł.

K esscl-A rm atur—o sp rzęt k o tła (arm atura).

K essel-B lech —b lach a kotłow a.

K esse lg arn itu r—obsada paleniskow a.

K esselkörpor— k o tłak .

K esselm auerw ork—obmurze kotłow e.

K esseln ietu n g — n itow anie, niecnie kotłow e.

K esselrohr— ru ra kotłowa-

K cssclspeisew asser—woda za silająca kocioł.

K e tte —łańcuch.

K etten g lied — ogniwo łańcucha.

K e tte n lin ie —lin ia łańcuchow a, krzyw a ła ń ­ cuchowa.

K ctten n ietu n g —nicenio p ro ste.

K etten p u m p e—podnośnica paciorkowa.

K o tlc n rad —koło łańcuchow e.

K etten rad , v erza h n tes—koło (krążek) g n ia zd ­ kowe.

K etten ro llo — krążek łańcuchow y.

K etten sch iffah rt—żegluga po łań cu ch u . K etten sch lu ss— ogniwo rozdzielno.

K ip p k an te—kraw ędź w yw rotu.

K ipplager— łożysko przegibne.

K ip p m o m en t— m om ent w yw racający (w y- w rotczy).

K lappe—k la p a (p astk a).

K lauonkuppluug—sprzęgło kłow e.

K leinm otor—siln ik drobny.

K lcm m gesperre (K loram sperrw erk)—w cch w y t zakleszczający.

K lem m kupplung—sp rzęg ło zaciskowe.

K linkenkupplung—sp rzęg ło w echw ytow c.

K lin k er— k lin k ier.

K nick-C aps—podchw yty przegibne.

K n ick festig k eit— w ytrzym ałośó n a wybocze- nie.

K nicksicherhoit—bezpieczeństw o na wybo- czenie.

K nick sp an n u n g —boczeuie.

K nickung—wy boczenie.

K n ieh eb el—rozpora przegubow a (w sp rzęgle).

K nierohr, B ogonrohr—kolanko, krzyw ka.

K oefficient—spółczynnik.

K ónigszapfen—czop głów ny.

K örnerelevator—podnośnik (do ziarn a).

K ö rn ertran sp o rte u r—przenośnik (do ziarn a).

K örper—ciało, bry ła, kadłub.

K oksoffengas—gaz koksow niany.

K olben—tło k .

K olbenaufzug— dźw ig nurnikow y (n a n u rn i­

ku).

K olbonbew egungen—ruchy tło k a, t. j . w y­

suw i W8UW.

K o lb en d e ck el-p o k ry w a tłoka.

K olben-G eblase - dm uchaw a (tłokowa).

K olbengcschw indigkeit— prędkość tłoka.

K olbenhub—skok tłoka.

K olbenkörper— k adłub tłoka.

K olbonpum pen— pompy ttokowo.

K olbenring—pierścień szczeliw ny, sp ręży n a szczeliw na (tłoka).

K olbenscliieber—suw ak tłoczkow y.

K o lb en stan g e—tjoczysko.

K olbenw cg—droga tło k a.

K olbenw eglinie—w ykresow a drogi tło k a.

K om bination—kombinacya.

K om pressor—sp rężark a (kom presor), K om prim irt—stłoczony, sprężony.

K onchoide— konchoida, krzyw a m uszlow ata.

K onchoidenlenker—prostow ód konchoidowy.

K ondensation (D am pfm .)—skraplanie.

K o n d en sato r—skraplacz.

Konsole—w spornik.

K onsollager—łożysko w spornikow e.

K o n tin u ierlich er T rä g er—dźw igar w ieloprzę- słow y (belka w.).

K o n trak tio n —zw ężenie.

K opierm aschine— obrabiarka do kopiow ania, m ałpiarka.

K räftep a ar—p ara s ił (dw usił).

K räftep lan = K räftepolygon - wielobok sił.

K r a f t— siła.

K raftg as—gaz siłn iezy (t. j . do silników przeznaczony).

K ra ftlin ie — oś s ił (mech.).

K raftm asch in e—siln ik .

K raftsam m ler (W asser)—akum ulator.

K raftsto ff— paliw o. .

K raftstoffgem isch—m ieszanka w zbuchow a (siln. sp alin .).

K raftü b ertrag u n g —p ęd n ia i.transm isya), n a­

pęd, przenoszenie siły.

K raftv erh ä ltm ss (G etrieb e)—przełożenie.

K ralle—sprzączka pazurow a.

K ran —żóraw.

K ranzg elen k k u p p lu n g —sp rzęg ło przegubow e.

K ran zsp alt— luz między wieńcowy.

K reis—koło.

K reisab sch n itt— odcinek koła.

K reisau ssch n itt—w ycinek koła.

K reisbogen—łu k kołowy.

K reiselpum pe—pom pa odśrodkowa.

K reisen— krążyć, k rążen ie.

K reisevolvonte—ro zw ijająca koła.

K reisfu n ctio n — fu n k ey a kołowa.

K reisprocess—p rzeb ieg kołowy (term odyn.).

K reisprocess, u m k eh rb arer—odw racalny prze- . bieg kołowy.

K reissäge—p iła tarczow a.

K reissäg eb la tt—p iła k tarczow y.

K reissch ere—p rzecin ark a tarczow a.

K reisseb n e—cięciw a koła.

K reistrieb —n ap ęd okrężny (linkow y).

K reisum fang—obwód koła.

K reuzgolenkkupplung—sprzęgło przegubow e.

(9)

1 1 5 6 S pisy alfabetyczne.

K reuzgew ölbe—sk lep ien ie krzyżowe.

K reu zk ö p f — krzy żulec.

K reuzstück (Ilolir)—krzyżka.

K röpfung (D reh b an k )—w głębię.

K rüm m er (-R o h r)—krzyw ka.

K rüm inuug—krzyw ość.

K ruram achse—w ał w ykorbiony.

K ubische P arab el— parabola sześcien n a (ku- biczna).

K ü h lteich (D am pfkondens.)—staw studzący wodę.

K ühlung— chłodzenie, ochładzanie, stu d ze­

nie, oziębianie.

K ugel— kula. ,

'K u g eld reieck —tró jk ą t k u listy (sferyczny).

K u g ellag er—łożysko kulkowe.

K u g elv en til—zaw ór o kuli.

K u g elzap fen —czop kulisty.

K ulisse (W asserräd er)—szatk o w u ica (przy kołach wodnych).

K ulisse (S teu eru n g en )—ja rzm o (przy staw i- d łach ro zrząd zający ch parą).

K ulisse—p ó łjazok (w obm urzu kotłow em ).

K up ferleg ieru n g —sto p miedziowy.

K u p fern es F e d erro h r—w y dlużka miedziana.

K uppeln—sprzęgać; doprzęgać.

K upplung—sprzęgło.

K u rb el—korba.

K u rb elan trieb - n apęd korbą; n. korbowy.

K u rb elk rö p fu n g —wykorbienie.

K urb elsch en k el—ram ię korby.

K urbelschleife—krzyżulec na korbie.

K urbel (V order-) se ite —stro n a kukorbow a.

K u rb elsta n g e—korbowód, g o l e ń k o r b o w a . K u rb eltrieb —n apęd korbow y.

K u rb e lz a p fe n —czop korby, c. korbowy.

L - E is e n — kątow nik.

L -W u lste ise n —k ąto w n ik łebkow y, wzgl.

dw ułebkow y.

L ao iles G leich g ew ich t—rów now aga chw iejna.

L a b y rin te n lid e ru n g —u szczelnianie szczelin ą g rzeb ien iastą.

Lad u n g —daw ka (w s iln . spal.) L iingssupport—przesuw nik.

L a g e r—łożysko.

L agerdeckel -p o k ry w a łożyska.

L ag ersch ale—panew .

Lag eru n g des K essels—sadow ienie k o tła.

L am ellen k u p p lu n g —sp rzęg ło warstw owe.

L a sc b en n ietu u g —n icen ie w łubki.

L a s t—ciężar.

L astd ru ck b rem se—ham ulec nacisk an y cięża­

rem.

Lastheberaascliine—dźw ignica, dźw igarka.

L a s tk e tte —łań cu ch dźw igny.

L astw in d ew erk — dźw igarka (żórawia).

L a te n te E nergie—en e rg ia (praca) utajona.

L a ten te W ärm e— cieplik (ciepło) u tajo n y . L au fach se, T ra g ach se—oś nośna.

L auffläche—gładź.

L a u fk atze , L aufw agen—kot.

L a u f k ran —suw nica dźw igarkow a, dźw igarka przesuw na.

L a u fk ra u tu h re r—suw niczy.- L a u fra d —w irnik.

L au frad scliau fel— łopatka.

L a u fro h r f. F ö rd erzw .—r u r a przenośnicza.

Lebendige K raft—p raca rozpędu, en erg ia rozpędu.

L e d erstu lp —cholew a sk ó rzan a, lepiej n atło cz- ka skórzana.

L eerg an g —bieg jało w y .

L eerg an g sarb eit—p raca biegu jałow ego: p.

jało w a; p raca ta rc ia jałow ego.

L eerh u b —skok jałow y.

L eersch eib e—koło luźne, lepiej j a 1 o w e.

L eeseite—s tro n a zaw ietrzn a.

L e is tu n g — moc.

L e istu n g sfällig k eit—możność (siln ik a lub t.p.).

L e istu n g sreg u lato r— m iarkow m k energiczno­

ści (t. j . utrzy m u jący s ta łą p racę na skok, czyli sta łą energiczność).

L e itra d —s ta łk a (kierow nica).

L e itrad k ra n z —w ieniec kierowniczy.

L eitrad sch au fel—kierow nica.

L e itro lle —krążek kierowniczy.

L e itsp in d e l (D rehbank)—śru b a w odząca.

L e itu n g e n — przew odniki (elekta'.).

L em n isk ate—lem n isk ata.

L em n isk o id en len k er— prostow ód lem n isk ato - wy.

L en k er (H au p t)—wodzik.

L e n k erstau g e—wodzik.

L e n k v o rrich tu n g —wodzidło.

L e u ch tg as—gaz św ietlany.

L ic h te r Q u ersch n itt—prześw it.

L ieferu n g —dostaw a.

L itzo —sk rętk a.

L o ch k reis—w ieniec d ziu r (śrub).

Lochm aschine (P erfo rirm a sc b in e)—p rzeb i- ja rk a (dziurkarka).

Lösbare B efestigung—połączenie rozłączne.

Logaritli m us—1 ogary tm . Lokom obile—lokom obila.

Lokom otive— parowóz.

L okom otivkessel—kocioł parowozowy.

L oko in o tiv k u p p o lstan g e—d rąg sprzęgający (w parow ozie). '

L o sk u p p eln —odprzęgać; wyprzęgać.

L osscheibe—koło luźne, lepiej j a ł o w e . L o t—pion; lu t; lu t.

L u fth a lin —sapek; ku rek p ow ietrzny.

L u fth asp el—koło w ró t n apędzany pow ietrzem . L u ftp u m p e (D am pfkondens.)—pompa n a po­

w ietrze; p. próżniana.

M a h lg a n g —złożenie m łynow e.

M an n esm an n ro h r—ru ra system u M anues- raann'a.

M anom eter—m anom etr.

M an sch ette—cholew a, lepiej n a t ł o c z k a (skórzana).

M an telro h r—ru ra ołow iana z w nętrzem cy- nowem.

M aschinenrahm en (D am pfin.)— opraw a siln i­

ka.

M asch in ist—silniczy.

M asse—m a sa.

3 fassen p ro d u k tio n —wyrób h u rtn iczy . M assive (D ecken T re p p en )—sklepione, m u­

row ane, o gniotrw ałe (stro p y , schody).

(10)

Spisy alfabetyczne. 1 1 5 7 M asssystem , ab so lu tes—bezw zględny u k ład

miar.

M as s sta b —wy m iarka.

M ast—m aszt.

M asten k ran —żóraw n a m aszty.

M atritze—podbij ka; podtłoczka.

M auerkastęn — obłoże.

M auerw erk—mur.

M axim um u. M inim um —najw iększość i n aj- m niejszość.

M echanik—m echanika.

M echanische W ärm eth eo rie—m echaniczua te - órya ciepła.

M eeresw ellen— fale, bałw any m orskie.

M ohrcylinderkesscl—kocioł w ielow alczasty.

M etacoutrum —m etacentr.

M etallb earb eitu n g sm asch in en —obrabiarki do metalu.

M etallliderung.—szczeliw o (uszczelka) m ota- lowe.

M etallschraube — łb iak (śrubowy).

M etallsp ah n —w iór (m etalowy).

M eterkilogram m —kilogram om etr.

M etrisohes G ew inde—g w in t m etryczny.

M ischdüse—gardziel.

M ischgas—gaz wodnoczadowy.

M ischkondensator— sk rap lacz bezprzeponuy;

s. bezprzeponow y.

M ischung—m ieszanie; m ieszanina; m ieszanka.

M itnehm er—zabierak.

M itneh m erk u p p lu n g —sp rzęg ło zabiercze.

M itnehraerseheibe—ta rcza zabiercza.

M itto ld ru ck cy lin d er—cy lin d er średnioprężny;

c. średni.

M ittelk ra ft— siła w ypadkowa.

M ittelp u n k tflń ck o —pow ierzchnia ośrodkowa (m a t).

M ittelw asser—w oda średnia.

M örtel—zapraw a.

M olekulargew icht—ciężar cząsteczkow y.

M o n teju s-D am p fw asserk eb er—ssaw a parowa, p rzetlac zark a parowa.

M otor (K raftm asch in e)—siln ik . Muffe—kielich.

M ufienkupplung—sp rzęg ło nasów kowe.

.Muffenrohr—ru ra kielichow a.

M uffenverstem m ung— nabój (nabijać).

M u n d stü ck —w ylot; nasadka.

N ab e—p iasta.

N achausström ung—w y lo t pozwrotowy.

N achbrennen— dopalanie pozaspaliskow e.

N acheilen —p o d ąż ać za.

N ach ein strö m u n g —w lot pozwrotowy.

N ach sch lu ssw in k el--k ą t przym yku pozw ro- ' towego.

N ach strö m u n g — dolot.

N asen k cil—k lin łb iasty .

N eben sp an n u n g —n aprężenie d ru g orzędne. ' N eg ativ —odjem ny.

N en n leistu n g —moc m ianow ana.

N eutrale A chse—oś obojętna.

N e u trale-F asersch ie h t— w arstw a obojętna.

N ick elstah l —s ta l naniklona.

N iederdrackcylinder— cy lin d er nizkoprężny;

c. duży.

N ied ersch lag sg eb ict eines F lu sse s—dorzecze.

N ied erschlagshöho—wysokość opadów (atm o­

sferycznych).

N iedrigw a sser— woda 11 i zka.

N iet—n it.

N ietkopf— łeb i naków ek nita.

N ietteilu n g —d ziałk a nicenin.

N ietu n g —n icen ie.

N ietung, ein, zwei, w iclreiliige—n icen ie, j e ­ dno, dw u, wielorzędno.

N ip p el—g w in tk a.

N iveaufläche (D ynam .)—poziom, rów nia.

N o n n alb esch leu n ig u n g —p rzy sp ieszen ie po norm alnej.

N orinal o— norm al 11 a.

N orm alspannung— naprężenio norm alne.

N ulllinie (F o stig tsl.)—lin ia (oś) zerow a, wzgl.

obojętna.

N u t—w pustka.

N u ten k e il—klin d w uw pustny.

N utzleistuiig— moc pożytkowa.

O b e rfla c h o —pow ierzchnia.

O berflächen k o n d en satio n —s k rap la n ie na- przeponne.

O berflächenkondcnsfttor—skraplacz przepo­

nowy; s. przeponny.

O berw asser—poziom górny.

Oeft'nuug in S ch ieb ersp ieg el—okno; okienko.

O e l- o l c j.

O elabscheider—w y tłu stn ik (z wody); o d tłu - s tn ik (z pary).

O elgas—gaz olejowy.

O ese—oko. ucho.

O rdinate—rzęd n a.

P a c k u n g — szczeliwo.

P arab el— parabola.

P arab el, sem ikubische—parabola półsześcien- n a (pólkubiczna).

Paraboloid - paraboloid.

P arallelogram m —rów noległobok.

P arallclstro m — sp ó łp rąd . P arallo lw o rk —ta m a podłużna.

P a rtia l—częściowy.

P a rtia ltu rb in e —tu rb in a cząstkow a.

P en d el—w ahadło.

P en d el, reg u lato r—m iarkow nik wahakow y.

P erfo rierm asch in e— dziurkarka.

P erforiertes B lech— blacha dziurkow ana.

P erm u tatio n —p rzem iana (penm itacya).

P ersp ek tiv e—perspektyw a.

P etroleuram otor—siln ik naftow y.

P fe ile rb a u p t—naczółek.

! P feilrad — koło daszkow o uzębione,

i Pferdegöpel—kierat.

! P fe rd e s tä rk e —koń m echaniczny, moc konia,

I MC

■ Phosphorbronze— spiż (bronz) nafosforzony P iezom eter—piezom etr.

P ip e tte —ssaw ka.

P iram id ę—o strosłup.

P la tte — p ły ta.

P leu e lstan g e— korbow ód, g o l e ń k o r b o w a.

P lu n g e r— n u rn ik .

Pockholz— drzewo gw ajakowe.

(11)

l l o 8 Spisy alfabetyczne.

P o d est— podest, lepiej z a w r a t .

P o d esttrü g c r— podestow nica, lepiej z a w r a - t n i ca .

P o lb ah n —to r biegunowy.

P ojytropischo K urve—krzyw a politropiczna.

P o rta l k ran —obrotny żóraw b ram iasty.

P o rtio n dcem ent—cem en t p o rtlan d sk i.

P o sitiv —dodatny.

P o ten z— potęga.

P o ten z ial (D ynam ik)— potoncyal.

P re llu n g —odrzut.

P ressa n lag e—tło czn ia, w ytłocznia.

P resse—tło cząrk a, w y tłaczark a i t. p.

P resssch ra u b e—śru b a tłoczna.

P rim z ah l—liczba pierw otna.

P rism a—g ran iasto słu p . pryzm at.

P ro b ierh a b n (D am pfk.)—kurek dozorczy.

P ro b ierv e n til (D am pfk.)—zaw ór dozorczy.

P ro j ek tio n —rzu t.

P ro jek tio n s— rzutow y.

P ro j ic irt—rzucony.

P ro n y sc h er Zaum—ham ow nica Prony'ego.

P ro p o rtio n sg ren zc—g rau iea proporcyonaluo- ści.

P u lso m eter—tę tn ik . P um pe— pompa.

P u m p räd er— przclew nice.

P u tz m a te ria l— czyściwo.

P y ro m eter—p y ro in etr (mierzyżar).

P y ro in etrisclier H eizw ert—pyrom etryczna w arto ść paliw a.

Q u a i—nadbrzeże.

Q uecksilbersäule—słu p rtę c i (rtęciow y), sł. rt.

Q uerdehnung—ro zp ęc zan ie..

Q u erh au p t—krzyżulec; poprzecznik; poprzecz- nica.

Q uerk o n trak tio n —zw ężenie przekroju.

Q u erk raft—s iła poprzeczna.

Q u ersch n itt—przekrój.

Q uersiederohre—płom ieniów ki poprzeczne.

Q uersupport— nasu w n ik .

Q uerzusam m enziehung—zw ężenie przekroju.

Q uotschgrenze—g ran ica ciastow atości.

R a d , elip tisę h es—ta rc z eliptyczna.

R ad g eh äu se—o k o lin a.

R atlial-B ohrm aschine— w iertark a żóraw iow a.

R ad ialtu rb in e— tu rb in a prom iennicza (odśrod­

kowa albo dośrodkowa, lep iej odosiow a, albo doosiowa).

R ad iu sv ek to r—prom ień w odzący.

R a d re ife n —obręcz.

R ad staiu l (aiisserster)— ro zstaw a (osi).

R ä d e rsa tz —dobór kół.

R atsch o , K narre—grzechotka.

R auchgase—spaliny.

R au ch ro h rk essel—kocioł płom ienicow y o pa­

len isk u podoluem.

R auchschieber (D am pfk.)—zasuw a czopucho- wa.

R au h ig k eit—chropow atość.

R auradiagram m (l)am pfm .)— w ykres objętości.

R ea k tio n stu rb in e—tu rb in a naporowa.

R ed u c irter M uffenhub—zastęp czy skok p o ­ chw y (miarkownikn).

R ed u cirv en till—przym ykadło sam oczynne.

R eguläres V ieleck—w ielokąt praw idłow y.

R eg u lato r—iniarkow nik.

R eibahle—rozw iertnik.

Re i bbo h r —ro z. vvi crtak.

R eib u n g —tarcie.

R eibungs—cierny.

R eibung d er B ew egung—ta rcie w ruchu.

R eib u n g d er R ulie—ta rc ie w spokoju (w bez­

ru chu).

R eibuug, g le ite n d e —tarcie p rzy ślizg an iu . R eibung, ro llen d e—tarcie p rzy toczeniu.

R eibung, zu sätzlich e—ta rcie n ie jało w e.

R eib u n g sarb eit—pra ca ta rcia.

R eibungshatr.nier— m ło t cierny.

R eibungskoefficient— sp ó łczynnik tarcia.

R eib u n g sk u p p lu n g —sprzęgło cierne.

R oibungsrad— koło cierne.

R eibungsverluste— s tra ty tarcia.

R eibungsw iderstünde—opory tarcia.

R eibungsw inde—dźw igarka cierna.

R eibungsw inkol— k ą t ta rcia.

R eihe—szereg; rząd.

R einigungsöffnung—wyczystka.

R ento—ren ta.

R esu ltan te— wy pad kow a.

R iem en— pas (skórzany).

R iem enausrücker—przesnw acz pasa.

R iem enhetrieb— n apęd pasowy.

R iem en, g ek reu z ter—pas skrzyżow any.

Riemen, gesch än k to r— pas zw ichrzony.

R iem en, offener—pas obręczow ały.

R iem enscheibe—koło pasowe.

R ie m e n trie b —n apęd pasowy.

R iem entrom m el—b ęben pasowy.

R ieselk o n d en sato r—sk rap lacz obciekowy.

R in g —pierścień.

R in g k e ii—pierścień osadny, tró jd zie ln y . R in g leitu n g — przew ód okrężny.

R in g v e n til—zaw ór pierścieniow y.

Roh h au t ra d — koło z surow ca skórzarego.

R o h r—ru ra.

R o h rflan sch — kołnierz.

R obr-F orm stuck—k sz ta łtk a . R o h rle itu n g —przew ód rurow y.

Rohrmuffe (guss.)— kielich.

R o h rtreib m asch in e—ro ztłaczark a.

R o h rw an d —ścianka rury.

R olle—krążek.

R o llenkipplager— łożysko n a w alcach.

R o o t-G eb läse—w ietrzak R oot'a, R o strau m —rusztow isko.

R o s ts p a lt—przew iew ie.

R o ststab —rusztow ina.

R o s tträ g e r—ru szto w n ica.

R o ta tio n sk ö rp er ( F l ä c h e ) - b ry ła (pow ierzch­

nia) obrotow a.

R o tg u ss—spiż, bronz.

R otirung—w irow anie.

R ü ck k eh rk reis— koło powrotowe (kin.).

R ück k eh rp o l—b iegun pow rotow y (kin.).

R ü ck k eh rp u n k t—p u n k t pow rotny, lep iej p . n a w r o t u .

R ü ck k ü h lu n g —studzenie.

R ü ck sch lag v en til—zawór w steczny.

(12)

Spisy alfabetyczne. 1 1 5 9 R u n d eisen —krngow nik.

R und keil—kliu o k rąg ły . S ä g e b la tt— piła k.

S äg em aschine—- piła.

Sftgem ülile— ta rta k . Sägen - trzeć.

S ä ttig u n g —nasycenie.

S äu le—słu p .

Samm ler, h y rau lisch er—akum ulator.

S a n d s te in —piaskow iec.

S atz—zcał (w znaczeniu kom pletu).

S atzräd er— koła skojarzone.

S au g g as—gaz wodnoczadowy.

Saugheber—przesysak; ssaw a.

S augkorb—smok.

S äu g p u m p e—pom pa ssąca.

S au g ro h r—ru ra ssaw na, lepiej s s a w c z a . S äu g v en til—zaw ór ssaw ny, lepiej s s a w c z y . S ch aar von K urven—rój krzyw ych.

Sch ab lo n e—w zornik.

S c h a c h t—szyb (górn.).

S cb ac b tk ran —żóraw z łożyskiem podziom- nem .

S ch ärfin asch in e—o strzark a.

Sch alen k u p p lu n g —sp rzęg ło łubkow e ze ś r u ­ bami.

S ch allfän g er— odszuinka.

S ch allto p f—g arn ek odszum ny.

S chaufel raum (W asserm otor)—przegródka m iędzyłopatkow a.

S ch au lo ch —w ziernik.

Schoibenkolben— tło k tarczow y.

Scheibenkupplung—sp rzęg ło tarczow e.

S cheidew and—ściana przedziałow a.

Scheidew and (in K am m ersystem )—ja z górny, w zgl. dolny (w obm urzu k o tła).

Schekel—ucho.

S c h e rb la tt—szczęka nożyc.

S ch ere—nożyce.

S ch eręn k ra n —żóraw rozkraka.

S chiebebühne—przesuw nica.

S ch ieb er— suw ak, zasuw a.

S chieberdiagram ra—w ykres suwakowy.

S ch ie b eren tlastu u g —odciążenie suwaka.

S ch ie b erk asten —sk rzy n k a suwakowa.

S chieberspiegel—g ła d ź suwakowa.

S ch ieb ersteu eru n g —staw id ło suw akow e, roz­

rząd suwakiem .

S ch iefe E b en e—rów nia p ochyła, lep iej p o ­ c h y l n i a .

Schiffsdam pfkessel— kocioł parowcowy.

S ch iffsk etto — łań cu ch okrętow y.

Sc b 1 a ff—obw isły.

Sch lau ch —wąż; kiszka.

Schleifm aschine—szlifiark a, toczarka.

S ch leifstein —toczak (obracający się), osełka (ręczna).

S clileifstein v o rrick tu u g —toczydło.

Schlep p sch ieb ersteu eru n g —staw idło suw ako­

w e z zabraukam i (F arco t’n).

Scbleuderbrem se—ham ulec odśrodkowy.

Schleudergebläse—w ietrzak odśrodkowy (bąk).

S chleuderpum pe—pompa odśrodkowa.

S ch leu d ersch m ieru n g — sm arow anie orzutne.

S ch le u se—u p u s t‘(np. przy m łynie), przep u st (żegluga).

S chlouseuthor—bram a p rzep u stu . S ch lich te n —gładzić.

S ch lich tfe ile—gład zik . S chliesse (K ran)—łącznica.

S eh liesśk o p f des N ietes— naków ek n ita.

S ch litzm asch in e—w ein arka.

S ch m elzpunkt—p u n k t (tem p eratu ra) to p n ie­

nia.

Schm elzw ärm e— cieplik (ciepło) topnienia.

S chm iedbarer Guss—odlew odwęglony.

Schm iedofeuer— ognisko kuzienne.

S ch m ied eeisen —żelazo, żelazo kow alne.

Schm iedoprosse—k u źniarka.

S chm ierbüchse—oliw iarka.

S chm iergefäss—m aźnica.

S chnecke u S ch rau b en rad —stad ło ślim aczo, i. j . ślim ak i ślim acznica.

S chnoidbackę—g w in tn ica.

S ch n eid b o h r—g w in tn ik . S chnoide—rz e z ; ostrze.

Scknoidkluppo —g w intow nica.

S ch n eid stah l— nóż.

S ch n ellläu fer (M aschine)—szy bkobieg (siln ik ).

S chnoppor—zatrzask .

S chöpfschaufel (eines V en tilato rs)—czerpak.

S chöpfw erk—podnośnica, pi zełew nica.

S ch o rn stein —komin.

S ch rap er—skrobaczka.

Sehraubo o hne E nde —ślim ak.

S chraube—śruba.

S ch rau b o n fed e r—k rę tn a sp ręży n ą z w ita.

S chraubengänge —n itk i gw in tu .

S ch rau b en flasch en zu g —w ciąg ślim aczy, w.

ślim akow y.

Schraubongew iude—g w in t.

S ch rau b en k ern —rdzeń śruby.

S ch rau b en k o p f—łeb śruby.

S c h rau b en lin ie—śrubow a, lin ia śrubowa.

S ch rau b en m u tter— n aśn ib e k .

S chraubenpresso—tło czark a śrubowa; wy­

tła c z a rk a śrub.

S ch rau b en rad g eb lässe—p rzew ie trzn ik śrubo­

wy (p. o w irn ik u śrubow atym ).

S ch rau b en rad —koło śrubow ato uzębione; w ir­

n ik śrubow aty (w p rzew ietrzu ik u ).

S chraubenschneidinaschine—g w inciarka.

S ch rau b en v e n tilato r—p rzew ietrzn ik śrubowy.

S cn rau b en w in d e—dźw ignik śrubowy.

S chraubenzieher— o d k rętk a.

S ch ro tfeile—zdzierak.

S chrubben—zdzierać.

S ch ru m p rin g — obręcz skurczna.

S ch u b festig k eit—w ytrzym ałość n a cięcie.

Scbubkóefficient— spółczynnik przesil w olno­

ści.

Schubkurbel, g esch rän k te—korbowodowy n a­

pęd mimoosiowy, mimoósiowy n apęd go­

le n ią korbową.

S chub sp an n u n g —cięcie (naprężenie tnące).

S ch u b stan g e— korbowód. g o l e ń . S ch u b stan g en k o p f—łeb goleni (korbowodu).

S ch ü tze—staw id ło (na upuście).

S chuss (eines K essels)—piersciono.

S chw anzham m er—m ło t w ahakow y z o gonem .

(13)

1 I ß O Spisy alfabetyczne.

S ch w eisseisen —żelazo skow alno (spaw alne).

S chw eisseu— skuw ać.

S cliw eissliitzo—ża r skowalnośoi.

S ch w erp u n k t—środek ciężkości.

Schw innnachse—oś p ływ ania.

Schw im m er (D am pfk.)—pływ ak.

S ch w in d m ass—m iara skurczow a (w yraiarka), skurcz (długość skurczania).

Schw in g u n g —w ah an ie, w achnięcie.

Schw ingung, g erad lin ig e—drganie.

S chw ungm asse—inassa rozpędow a.

S ch w u n g rad —koło rozpędow e.

S ch w u n g rad , fliegendes—w yw ieszone koło rozpędow e.

S eh n e—cięciw a.

S eilau trieb —n apęd linow y.

S eilausglcicliung (FO rderm .)—zrów now ażanie lin y .

Seilpolygon—wielobok sznurow y.

S eilro h r—ru ra g ię tk a, opancerzona.

Seilrolle— k rążek linowy.

S e ilsc h a c h t—szyb linow y.

S eilsch eib e—koło linow e.

S eiltrie b —n apęd linowy.

S eiltrom m el— bęben linow y.

S eitcn h alb iru n g slin ie—ośrodkowa.

S e ite n k ra ft—s iła składow a.

S ek u n d en erg —erg a n a sek u n d ę.

Sekundenm etorkilogram m —kilograraom elr na Sekunde.

S eku n d en p en d el— w ahadło sekundow o.

S clb stcirk u lieren d —sam okrążny.

S clb sth cm m cn d — samohamow ny.

S elb sth em m u n g —samoham ow ność.

S elb stsch m ierlag er—samo3inar.

S elb stsp an n en d —sam oprężny.

S elfa k to r—sam oprządka.

Sem ikubischo P a ra b e l—p arab o la półsześ- cien n a (p. p ółkubieżna).

Servom otor—siln ik pomocniczy.

S etz eisen —nahijak.

S etzk o p f des N ietes—łe b nitn.

S kap in g in asch in e—stru g ark a.

S iclierheitskoefficient— sp ó łczy n n ik bezp ie­

czeństw a.

S iclierh e itsk u rb cl—ko rb a zabezpieczona.

S ich e rh eitsv en til—(D am pfk.)—zaw ór b ez p ie­

czeństw a.

S ieh erb eitsv o rv ich tu n g en — bezpieczniki t. j.

osło n n ik i, zapobieżniki, o chronniki, albo ocalniki.

S iedepunkt— p u n k t (te m p eratu ra) w rzenia.

S ied ero h r—płom ieniów ka.

S iederolirkessel— kocioł płom ieniów kow y.

Silicium bron ze—spiż (bronz) nakrzem iony.

Sin n (d er B ow egnng)—lot.

S in u s—w staw a.

S itz ste lle —siedlisko.

S p altd ru ck — ciśnienie w szczelinie.

S p altd ru ck reg u lin m g —n astaw ian ie ciśnienia (turb.).

S paltsch ieb er— suwak rusztow aty.

S p a n n k ra ft—s iła w yprężająca.

S p an n rin g —pierścień rozprężny.

Spau n ro łłe—krąże k w yprężający.

S p an n stan g e—ściąg.

S p an n u n g —n ap rężen ie (w ytrz.); prężn o ść (gazów i par).

S pannung, zu lässig e—n ap rężen ie bezpieczne,- dozwolone.

Spannungscoefficient (D am pfm .)—sp raw n o ść prężności.

S p an n u n g s-E in flu ssflä ch e—pow ierzchnia bry­

ły naprężeń.

S p an n u n g sfläch e—oznaczua pow ierzchnia n a ­ prężeń.

Special W e rk z e u g m a sc h in e — o brabiarka sp e- cyalna, lepiej s w o i s t a .

S pecifisehes G ew icht—ciężkość w łaściw a.

Specifisclic W ärm e—cieplik właściwy.

S peiserohr (D am pfk.)—ru ra zasilająca.

S poisoventil (D am pfk.) — zawór za sila ją c y (samoczynny).

Speisow asscr (D am p fk .)—w oda zasilająca.

S p o rrh ak en —piesek (ham ulczyk).

S p errrad b rerase—ham ulec w echw ytow y.

S p errrad — koło w echw ytow e.

S p errw erk —w echw yt.

S p err u. B rem sw erke—w strzym niki.

S p h ärisch e r Excess (m at.)— nadm iar s f e r y c ż - ' ny (k ulistości).

Spiegel am C ylinder—g ła d ź podsuwakowa.

S p ili— p rzy ciąg ark a (słupow a).

S p in n m asch in e—p rzędzarka.

S p irale—spirala.

S p iralfed er—g ię tn a sprężyna zw ita.

S p itz e—śpic; ostrze.

S p itz e (D reh b an k )— kieł.

S pitzenliöhe (D rehbank)— w zniesienie kłów.

S p lin t—Ion; lonek: zätyczka.

S p ü llu ft—przew ietrzę.

S pu n d m asch in e—Avpusciarka.

S purzapfeu— czop storcow y, stojący.

S tab iles G leichgew icht—rów now aga trw a ła . S tab ilitätsm o m en t— m om ent stateczności.

S tä n d e r—słu p ; sto je c; sto jak . S ta h l—stal.

S tah lg u ss—odlew stalow y.

S ta h lh a lte r - trzy mak.

S ta tik —staty k a.

S ta tis c h —stateczn y .

S tatisch es M om ent—m om ent staty czn y . S tau - podparcie (wody).

S tau c h en —napęczać.

S tau h ö h e—podpór.

S tau w eite—dalekość podparcia.

S teg k e tte —łańcuch z rozpórkam i.

S teh b łech —śro d n ik (w dźw igarze).

SŁehbolzen (D am pfk.) - zespórka.

S teh en d er K essel—kocioł stojący.

S teh lag er—łożysko stojące.

S teighöhe—w ysokość w zlotu; w. podrzutu.

S teig ro h r—ru ra podnośnicza.

S teinkohle węgiel kam ienny.

S tein scb rau b e—śru b a zalew na.

S te llrin g —pierścień osadny, lepiej o s a d c z y . S tellsch rau b e—śru b a osadna; lepiej osadcza;

s. nastaw na.

S tellv o rrich tu n g —n astaw iad ło . S tellzeu g —nastaw iak.

Stem m eisen—doszczelniak.

Cytaty

Powiązane dokumenty

liśmy znakow anie niem ieckiego pierw ow zoru, pomimo, iż się ono opiera przew ażnie na w yrazow nictw ie nie- mieckiem. W praw dzie I I I Zjazd techników polskich

7) Konstrukcye żelazne, wiązania dachowe, wieże, slupy, dźwigary, budynki żelazne, żóra- wie, windy, przesnwnice i tarcze obrotowe, poruszane ręcznie i

Wasserstrahlpumpe — strumień ica; smoczek wodny (do cieczy); dyszak wodny (do

Tablica zamiany funtów ros./korzcc i funtów ros./czetwicrć na kg/l (czyli na ciężkości właściwe) i odwrotnie6. Ciepłostki rozm aitych

aczkolwiek stały się podatne do oświetlania przez zastosowanie i do nich palników żarowych (auerowskich), nie zdołały jednak wyprzoć zwykłego gazu świetliwnego,

4. Pojemność zasobnika wyrażam}' ilością ampergodzin, jakie z siebie wyłonić on może podczas wyprądniania, a mianowicie przy określonem obniżeniu się napięcia

kach z blachy płaskiej lub sklep ieniastej. Zmniejszenie wymiarów przekroju podtorza do granic możliwych zaleca się przede wszystkiem w celu zmniejszenia wagi

Przy ogrzewaniach wodą ciepłą, łączących się za pośrednictwem rozszerzalnika z atmosferą, w których woda wrzałaby, gdy tylko jej temperatura przekroczy 100°,