Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj KrosnoSferę!
Fundacja Pasjonauci; Santander Bank Polska 05 1090 2590 0000 0001 3762 3216
NUMER 19 (60) 5
listopada2021 r.
Nakład 10.000 egz.KRQ
L
BEZPŁATNY DWUTYGODNIK
SPOŁECZNO-KULTURALNY www.krosnosfero.pl
- -
NO F A
--- ---_../
Trójwymiarowe osiedle
Znajdziesz nas w :
wybranych sklepach sieci Delikatesy Centrum, Zielony Koszyk, Sklepy "S", Groszek, MPM, Plus-Bis Korczyna, Delikatesy FRAC
Kolejny numel KROSNOSFERY ukaże się '9 listopada
•••••
Wydawcągazety jest
FUNDACJA PASJONAUCI r-1""'dUcI
Świat, który
nie zostanie
•
Chcesz
wiedzieć wi~(ei?
SKANUJ KODY
zapomniany ...
W ub.
środę,27
października,w auli Kar- packiej
PaństwowejUczelni na ul. Kazi- mierza Wielkiego
odbyŁo sięspotkanie
promujące
nowy album ze
zdjęciamiSta-
nisŁawa
Nawracaja,
ukazujący światz lat
50.-70. XX w.
Trójwymiarowy model Osiedla
Tysiącleciato jeden ze sposo- bów Ekipy GraTy na aktywizowanie
mieszkańcówi
wywoŁywanie dyskusji o problemach
nurtujących lokalną spoŁeczność.Poznaj dzielnicowego:
mł. Asp. Dominik Hołubko
Cukier nie krzepi!
Cukrzyca typu 2 to choroba cywilizacyjna.
Do jej wystąpienia może prowadzić nie-
wŁaściwa dieta i tryb życia. Przeczytajcie co o tej chorobie mówią Lekarz i dietetyk.
WŁadze miasta uruchomiły program profi- laktyczny.
-.'11.&
X
NASI P/\RTI'IERZY
DWÓR KOMBORNIA HOTEL & SPA
Tym razem odwiedzamy dzielnicowe- go z Turaszówki. Jednym z zagrożeń
w okolicy okazują się psy, nad który- mi nie ma wŁaściwej opieki. Z czym jeszcze spotyka się dzieLnicowy?
#e
PROO
"
Wsp6I:finaruowano przez Narodowy Instytut Wolności - Centtwn Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze: środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
C\i) NOWE
-:: FIO
Projekt .. NGO-nauci" finansowany jest pruz Narodowy Instytut Wolnoki -Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze ś.rodkówf'rogramu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2021-2030
.. NCJO-nauci .. rozpoczynająazlałania!
Niska
aktywność spoŁecznato jeden z problemów naszej demokracji,
takżena szczeblu lokalnym. Obywatele nie
mają
poczucia
sprawczości,wydaje
się. żeich
gŁosnie ma znaczenia dla decydentów.
Odwróćmyto!
NGo
·nauci nowy pro-tojekt realizowany przez
Fundację Pasjonauci. Za- danie jest odpowiedzią
na problem, który wska- zuje Piotr Krygiel w bada- niu przeprowadzonym w ramach działalności
Instytutu Sobieskiego,
wśród organizac;ji poza-
rządowych: "Aktywność
Obywatelska w Polsce - co możemy zrobić?".
Autor badania wska- zuje na ograniczeniaroz- woju sektora pozarządo
wego, poprzez system, który w praktyce nie
działa i jest zamlmięty.
Efektemjest błędne kolo, którego elementami jest
rzadkie uczestnictwo w partycypa(ji społecz
nej oraz niskie poczucie
sprawczości i wpływu na
sferę publiczną·
• Chcemy nadać real- ne znaczenie konsulta- (jom społecznym.
• Chcemy wzmocnić obecności organiza(ji obywatelskich w życiu
publicznym.
• Chcemy rozwijać fo- rum debaty publicznej przez współpracę NGO i wzmocnienie ich głosu.
Celem jest zwiększe
nie skuteczności petyCji, wniosków, a także skarg
składanych przez orga- nizac;je obywatelskie.
Będziemy też podejmo- wali działania na rzecz
zwiększania świadomo
ści znaczenia dostępu do
UrlOrmac;jipubliczn~.
- Ograniczenie dos~pu
do informacji ogranicza
możliwość partycypacji
społecznej, tak jest choć
by z obecną sytuacją w
Krośnie, gdzie utrudnia
się dostęp do "raportu o
ścieżkach rowerOlrych".
Prezydenci i urzędniq publicznieinformujqRadę
Miasta, że to dokumenta- cja, na podstawie której podejmowano decyzje o remontach, a nawet oglo- szono przetarg i podpisa- no umo"()'. Równolegle
Nie ma decyzji w sprawie OPłat za śmieci
Rada Miasta Krosna miała zająć się podwyżką opłat za "zagospodarowanie odpadów". Kosz- t)j funkcjonowania systemu zdaniem urzędni
ków wymagają wprowadzenia podwyżek.
C
eny za odbiór zaśmieci rosną od
dłuższego czasu. Zda- niem urzędników to na- dal za mało. W związku
ze wzrostem kosztów
całego systemu zapropo- nowali podwyżkę opłaty.
Prezydent przedlożył ra- dzie stosowny projekt.
Na poniedziałkowej
sesji nie podjęto decyzji.
Prezydent pisemnie po-
prosił o zdjęcie punktu.
Sam nie był obecny na sesji z powodu spotka- nia z wojewodą.
Radny Paweł Krza- nowski poprosił o rze-
telną informację o tym, co dzieje się na ZUO, w tym o kwoty opłat od 28 gmin dostarczających
odpady. Do tej prośby przychylił się przewod-
niczący Rady Zbigniew
SM10RZĄD
POD lUPĄ
Kubit. Wzrost opłat jest
niepokojący dla rad- nych. .
Piotr Dymiński
Urząd twierdzi w oficjal- nych odpowiedziach, że
ta dokumentacja "nie ma związku z procesem de- cyzyjnym". Brak dostępu
obywateli do dokumen- tacji uniemożliwia "0'P0- wiedzenie się na temat jej
jakości przez faktycznych lLo/tkowników: pieszych, kierowców i rowerzystów (dobrej jakości infra- struktura rowerowa służy bezpieczeństwu wszyst- kich lLo/tkowników dróg i chodników, nie tylko 0/- klistom) - wyjaśnia Piotr
Dymiński z Funda(ji Pa- sjonauci.
W ramach realizac;ji zadania przewidąjemy
X : . , .
e
między innymi skiero- wanie do organów sa-
morządowychwniosków zmierzających do zmian
wprowadzających dobre praktyki i ułatwiających partycypac;ję społeczną·
Działania w ramach projektu będą realizowa- ne przez 27 miesięcy.
Kontakt dla organiza-
c;jipozarządowychigrup
nieformalnych zaintere- sowanych współpracą w ramach projektu:
Piotr Dymiński
tel. 721 730 663 e-mail: kontakt@
piotrdyminski. pl
Zadanie jest finan- sowane ze środków
Narodowego Instytutu
Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeń
stwa Obywatelskiego w ramach "Programu Fundusz Inic;jatyW Oby- watelskich NOWEFIO na lata 2021-2030".
Priorytet 3.: Organiza- c;je obywatelskie w życiu
publicznym. Sfera dzia-
łalności pożytku publicz- nego: upowszechniania i ochrony wolności i praw
człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działańwspomagających
rozwój demokrac;ji.
Piotr Dymiński
Oańusz Bogacz 602103836
BOGART
~~
.. :.- PROO
ol
"Samorząd pod lupi(' jest finansowany przez Narodowy Instytut Wolności
- Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
Krosno,· ul. Józefa Piłsudskiego 52
ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018~2030
KrosnoSfera
- krośnienski dwutygodnik spolEuno-kulturalny
www.krosnosiera.pl
KROSNOSFERA
5 ~olopoda 2021 '" 19(601
Wydawca:
Fundacja Pasjonauci KRS 0000751438
NIP 6842651066 REGON 381')1802600000
www.pasjonaucLorg 38-400 Krosno, ul. Kościuszki 49
Redaktor naczelny: Piotr Dymiński
721730663 naczelny@kr05nosfera.pl
Marketing: Gabriela Pawłowska 509183371
marketing@krosnosfera.pl
Współpracują:
Damian M. Kłosowicz, Damian "Piórko" Ziemba, Lesław Wilk, "Zielone Krosno",
BartoszWilk,
Genealogia Krośnian, Joanna Samecka, Alio Mihi, Julia Cyntler.
Poglądy wyrażane przez autorki i autorów tekstów nie są tożsame z poglądami wydawcy.
Skład:
T GRAFrlA
Druk: Agora Warszawa
Redakcja zastrzega prawo do przeredagowywania
; skracania nadesłanych tekstów.
J:;ijjjjjJ
~ NOWE Projekt ,,NGO-nauci" finansowany jest przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa ObywatelskiegoINi
W 'S FIO ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2021-2030Trójwymiarowe osiedle Tysiąclecia
Mieszkańcy zgłosili kilkadziesiąt miejsc wymagających działań, zaznaczyli je na makiecie, którą wspól- nie przygotowali!
,,1Ysiąc słów o Osiedlu
JYsiąclecia - społecznie
zaktywizowane Kros- no" to stworzone przez
społeczników przedsię
wzięcie, którego celem jest włącznie lokalnej wsp6lnoty w partycy- pacje. W ramach dzia-
łań powstała makieta i zMAPowAnie miejsc problematycznych i do interwencji.
Makietaobejmujeczęść mieszkalną osiedla, nie ma na niej terenów prze-
mysłowych. Większość
obiektów została zazna- czona symbolicznie, dla- tego np. wszystkie bloki
wyglądają podobnie. Naj- bardziej charakterystycz- ne obiekty starano się
dokładnie odwzorować.
Model powstał na war- sztatach prowadzonych przez Jakuba Kaczmar- czyka, który ząjmuje się
modelarstwem i grami bitewnymi. Z tych powo- dów już niejednokromie
był gościem i współor
ganizatorem wydarzeń
tworzonych przez ekipę
Gra1Y. .
Z gotową makietą eki- pa wyszła na ulice osied- la. Na tr6jwymiarowej mapie mieszkańcy za- znaczali miejsca, które
wymagają najpilniej- szych działań. Zwracali
uwagę na nurtujące ich problemy. W sumie za- znaczono kilkadziesiąt
lokalizacji.
little . Geeky Handmade
• •
przemesIOne
na ul. Słowackiego
Stroje, maskotki i fotografie z
pasją,wypo-
życzalnia
gier planszowych,
ręcznierobio- ne
gadżetyna zamówienie. Do niedawna ulica
SŁowackiego straszyŁapustymi witry- nami, teraz zaczyna
sięto
zmieniać międzyinnymi
dzięki"Basikowi" .
-Można zamówić u mnie bardzo dużo rzeczy - róż
ne pluszaki inspirowane postaciami z bajek, książek
i filmów, pluszowe kostki do RPG lub kompletnie nie-
związane z popkulturą liski, kwadratowe pieski czy kudłate leniwce .. _ Szyję również cieplutkie kaptury
jednorożce, saszetki "nerki': workoplecaki, szaliki - mówi Barbara ,,Basik" Płaza.
W ofercie są też sesje zdjęciowe, które można np.
podarować w prezencie. -Coraz modniejsze są takie sesje zdjęciowe w zaaranżowanym studio i to dużo
przed świętami, by mOżna było gotowe zdjęcia wysłać
do rodziny jako kartkę świąteczną - dodaje "Basik" .
W ramach tego odby-
ło się także spotkanie World Caf" - wymiana informacji i pomysłów
na rozwiązywanie prob- lemów, a przeprowa- dzone w kawiarnianej atmosferze. Finałem będzie zauuCJowanie grupy badawczej, która wypracuje rozwiązanie
jednego ze społecznych
tematów.
-Wtymprojekdeważne
jest, żeby poznać potrze- by, problemy i lIryZWania, z którymi borykamy się
na co dzień - mówi ini- cjator projektu Damian ,,Piórko" Ziemba.
- Jako społecznik i ak- tywista, chcę zachęcić nie tylko do tjojczenia"~ ale i
dorozwiqzaniaproblemu - podkreśla Damian.
- Mamy w dzisiejszych czasach narzędzia: Radę
osiedla, granty i demo-
krację, która pozwala nam li(}'1Tlagać od kon- kretnych instytucji dzia-
łania - dodaje Damian.
Zgłaszane problemy
są różne, począwszy od zaniedbanych części
osiedla, przez brak do-
stępności dla osób z nie-
pełnosprawnościami,
po brak ławek wzdłuż
ul. Kolejowej.
- Osiedle 7ysiąclecia
boryka się z szeregiem
różnych lIryZWań. Przez wielu jest postrzegane jako niebezpieczne. Dzię
ki temu projektowi chce- my sprawić, że będzie ono lepsze - mówi Damian ,.Pi6rko" Ziemba.
Wprowadzane w tym
projekcie narzędzia par- tycypacji społecznej, to metody idealne do za- inaugurowania aktywi- zmu lokalnego. Finałem
~
@
NOWE Projekl • .NGO-nauci" finansowany jest przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego!NI W ..
FIO ze ŚlodIc6w Programu Fundusz lnicjalyW Obywatelskich 2021-2030będzie zairuCJowanie grupy badawczej, która wypracuje rozwiązanie
jednego ze społecznych
tematów. Do całości pro- jektu zostaną zaproszo- ne NGO, seniorzy, insty- tucje kultury, urzędnicy,
osoby niepełnQsprawne, przedsiębiorcy itp. Istot- ne jest, aby każdy mógł zabrać głos, szczególnie osoby wykluczone. Po to, aby przedstawić swo- je zdanie, a także zapro-
ponować rozwiązanie.
Na te działania otrzy-
maliśmy grant w wyso-
kości 6000 zł. Fundacja Pasjonauci jest organi-
zacją wspierającą grupę nieformalną Gra1Y w
tym projekcie.
"Inicjatywa pod nazwą ,,1Ysiąc słów o Osiedl u
1Ysiąclecia - społecznie
zaktywizowane Krosno"
realizowana w ramach projektu "Podkarpa- ckie Inicjatywy Lokalne 2021-2023" dofinan- sowanego ze środków
Programu Fundusz Ini- cjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021- 2030. Regionalnymi Operatorami Projektu
są: "Fundacja Przestrzeń
Lokalna", Fundacja Fundusz Lokalny SMK, Stowarzyszenie LGD
"Partnerstwo dla Ziemi
Niżańskiej", Stowarzy- szenie LGD ,,1RYGON - Rozwój i Innowacja".
Piotr Dymiński
Podziękowania
w imieniu kotek
IG
i Cola to siostry. UrodziIysię w Iwoniczu, w odstępie zale- wie kilku miesięcy. Urodziły się,
bo nikt nie pomyślał o sterylizacji swo- jej "szczęśliwej wychodzącej kotki". Nie
znamy jej opiekunów, ale skoro kocicz- ka okociła się u sąsiadów, w domu pew- nie nie czuła się bezpieczna. Niestety ani ona, ani jej dzieci nie mogły zostać tam na stale. Razem z Kaktusem, (gdy ją za-
bieraliśmy powiedzieli nam, że to kocu- rek, okazało się inaczej ale imię zostało)
na świat przyszły jeszcze dwa maluchy ale "ktoś przyjechal ije zabral". Została
sama a rolę mamy, która zbyt szybko zo- stala wykastrowana przejęła Cola, star- sza siostra. Kociczki są pod naszą opieką
i możliwe, że tak już zostanie. Cola jest, jak na swoje 5 miesięcy, bardzo spokoj-
na, trochę wystraszona, ale chyba nas lubi bo wzięta na ręce i głaskana mru-
czy. Kaktus to dwumiesięczny wulkan energii i chodzący przewód pokarmo- wy. Pracujemy nad jej socjalizacją bo póki co prycha i warczy ale wierzymy,
że przy odrobinie czasu i smaczków to się zmieni Jeżeli jesteście ciekawi, jak dziewczyny się zaaklimatyzują i co u nich słychać, zapraszamy na grupę facebookową "żeby kot dobre życie
MIAli", gdzie pomiędzy informacjami o potrzebujących kotach i kocimi cieka- wostkami przemycamy smaczki z ŻYciB
kociej części Fundacji Pasjonauci.
Z całego serca dziękujemy gminie Iwonicz-Zdrój za pokrycie kosztów pro- filaktyki i przyszłej kastracji dziewczyn.
Dziękujemy również pani Magdalenie,
dzięki której dowiedzieliśmy się o po-
trzebujących kotkach.
Pasjonauci
Zasłużony społecznik
Podczas sesji Rady Miejskiej w Iwoniczu-Zdroju (21
października) uhonorowano Janusza Michalaka.
Ri
da Miejska oraz burmistrz gminy złożyli serdeczne po-ziękowania dla p. Janusza Mi- chalaka ~a caloksztalt pracy na rzecz
społeczności gminy.
Janusz Michalakod bardzo wielu lat jest zaangażowanym społecznikiem
udz!elającym się w Stowarzyszeniu Przyjaciól Iwonicza-Zdroju (założy
ciel i wiceprezes). Jest autorem wie- lu prac i opracowań historycznych,w tym dotyczących Iwonicza-Zdroju.
Redaktor n!,czelny rocznika Iwonicz- Zdrój. Członek Stowarzyszenia Auto- rów Polskich.
Janusz Michalak jest autorem kil-
kudziesięciu przewodników pod znakiem "Biblioteczka Janusza Mi- chalaka" m.in.: "Iwonicz-Zdrój i oko- lice", "Rymanów, Rymanów-Zdrój i okolice", "Na bieszczadzkich połoni
nach", "Gorlice, Biecz i okolice", .,Nad bieszczadzkirnijeziorami", ,,Jedlicze i okolice", "Dukla i okolice", "Dynów i okolice", "Grybów i okolice", "Krosno i okolice", "W gminie Jasło i okolicy",
"Miejsce Piastowe w gminie i okoli- cy", "W dolinie Osiawy", "W dorzeczu górnej Wisłoki", "Krynica, Muszyna, Żegiestów, Piwniczna i okolice", "Ja- sIo i okolice", ,,Muszyna, Złockie, że
giestów i okolice".
PRZYTULl5~OWE ADOPCIA~I
NAR! -
suczka nie dość, że śliczna, to jeszcze z cha- rakterem. który rozkocha nie jedno serce. Nieol=esany dzieciak· ma 9 miesięcy, więc tak naprawdę ma prawo dozachowań zwariowanych. Lagodna choć czasami lekko wy.
cofana w kontakcie z obcymi ludźmi. Nie ma problemu z in·
nymi psami -chętnie się bawi, nawiązuje nowe znajomości.
całkiem dobrze radzi sobie na smyczy. Jak to młodziak ma w sobie spore pokJady energii do przerobienia na coś kon- struktywnego, więc wysiłek fizyczny i psychiczny jest wska·
zany. Sunia jest odrobaczona, odpchlona, zacz/powana i zaszczepiona pełnym pakietem szczepień. Przed adopcją
wstanie wysterylizowana. Przebywa na Podkarpaciu aJe do dobrego domu pomożemy z transportem.
ABI to młoda, rozkoszna suczka w typie jamnika jest pozytywnie nastawiona do otoczenia, energiczna i strasznie tulaśna
Jamniczka Abi szuka domu. Ma prawie 2 lata i waży nie- spełna 10 kg. Idealna na kolana i bardzo chęma by położyć się na kanapie obok opiekuna. Kocha dzieci i ludzi. Jest bar- dzo cierpliwa i chętna do wspólnej aktywności. Uwielbia spacery i pięlmie spaceruje na smyczy, uwielbia jeżdzić sa-
:::-00;-"" mochodem. Lubi inne psy, chociaż w pierwszej chwili przy
dużych psach pottzebuje wsparcia od opiekuna. Grzecznie pozostaje sama w domu, nie niszczy, nie wok.alizuje. Abi po- ttzebuje domu, który zapewni jej spacery, domu z kanapą
i serdecznymi właścicielami. Suczka uwielbia pracować z
człowiekiem, szybko lapie nowe rzeczy ijest otwarta na wy.
ifJ~illI~fI zwania. Nowi opiekunowie będą mogli skorzystać z z dar- II mowego spotkania z Kumpel Szkolenie Psów. Obowiązuje
procedura adopcyjna.
OSOBY ZAINTERESOWANE ADOPCJĄ
prosimy o wiadomość sros o treści
NARI/ ASI na nr telefonu 783 258425.
Będzie nam niezmiernie milo,j~li wesprzesz nasze działanial
Bo każdy pies. gdziekolwiek się znajduje zasługuje na miłoŚĆ i opiekę I
Krośnieńskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt
Nasze konto: BGŻ 68 2030 004511100000 0396 6860
Możesz również przekazać nam 1% podatku
byśmy mogli jeszcze lepiej i skuteczniej pomagać!
Krośnieńskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt
KRS 0000408941
w ramach
X1l1 Festiwalu im. K,ięcia Michała
K1eof4$Q. Ogińskiego w Iwoniczu-Zdroju
wy.ł1qpiq .
Tadeusz Trzaskalik - fortepian Piotr Oczkowski - prowadzenie
W programie u/wory Michała KłeoJa,o Ogińskieg/}
Amelii Zału,kiej ora= Fryderyka Ch .. pina
topada 2021 r. godz.l
KROSNO SFERA
51"'<>podo 2021 nd9160J Zrealizowano we współpracy z gminą Iwonicz-Zdrój
TI
UStka osób z cukrzycą typu 2 w momencie diagnozy zwy- kle wydziela insulinę, ale albo jest jej zbyt mało, by mogła utrzymać właściwy poziom cukru we krwi, alboteż insulina nie działa efektywnie z po- wodu zjawiska zwanego insulinoopor-
nością. Ponieważ w tym typie cukrzycy problemem nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie, objawy choroby są mało nasilone, a często nie
występują one wcale. Cukrzyca typu 2 najczęściej diagnozowana jest przy umiarkowanie podwyższonym po- ziomie cukru, często wykrywana jest przypadkiem, przy okazji badań prze- siewowych.
Leczenie cukrzycy typu 2 zwykle polega na przyjmowaniu leków doust- nych, które zmniejszają insulinoopor-
o cukrzycy rozmawiamy z lek.
Lidią Szczygiełz przychodni Eskulap.
- Czy w codziennej pracy lekarza rodzinnego zaważa Pani wzrost za-
chorowalności na cukrzycę typu 2, w
tym w grupie wiekowej 45-65 lat?
Lek. Lidia Szczygieł: Niestety prob- lem narasta i jest wynikiem czynni- ków, o których teoretycznie wszyscy
wiedzą, czyli popularności wysoko- kalorycznej, przetworzonej żywności,
niedoboru ruchu i nadmiaru .,zajada- nego" często stresu. W diecie, szczegól- nie negatywną rolę odgrywają w mojej ocenie słodkie napoje oraz piwo.
W codziennym pośpiechu często nie zwracamy po prostu uwagi na to, co i ile jemy, a po latach okazuje się, że pa- cjent ma problem z budowaną przez lata nadwagą, nadciśnieniem, insuli-
noodpornością, nietolerancją glukozy lub nawet cukrzycą. Wiek 45-65, bio-
rąc pod uwagę wydłużającą się średnią długość życia, jest oktesem, który za- decyduje o jakości naszego życia przez kolejne lata.
- Na co Pani zwraca uwagę pacjen- tom w profilaktyce cukrzycy?
Oprócz przestrzegania diety, króra wcale nie musi być pełna wyrzeczeń i mniej smaczna od kuchni powszech- nej, przede wszystkim zalecam sporo ruchu - na początek nawet nie spor- tu, ale lekkiej aktywności jak spacery z kijkami, pływanie czy rower. Lekarz w gabinecie, poprzez badania diagno- styczne czy leczenie farmakologiczne pomaga pacjentowi, ale za skutecz-
ną profilaktykę cukrzycy typu 2, to pacjent sam bierze główną odpowie-
dzialnoŚĆ.
Profilaktyka cukrzycy z punktu widzenia dietetyka
przybliża
mgr Ewa Danilczuk.
- Jaki jest cel stosowania diety w cukrzycy typu II i w stanach przed- cukrzycowych?
Mgr Ewa Danilczuk: Głównym ce- lemjest uzyskanie stężenia glukozy we krwi możliwie najbardziej zbliżonego
do wartości prawidłowych, osiągnię·
cie optymalnych stężeń lipidów we krwi oraz przeciwdziałanie powikła
niom zdrowotnym. Ponadto, dostar- czenie odpowiedniej ilości mikro i makroskladników odżywia i poprawia
kondycję całego organizmu, a spożycie
odpowiedniej ilości kalorii jest pomoc-
Ogłoszenie społeczne
Cukier nie krz pil
Cukrzyca typu 2 - choroba cywilizacyjna
Cukrzyca typu 2 to przykład schorzenia. która dotyka współczesne społeczeństwa z powodu epidemii nadwagi i otyłości. do których prowadzi niezdrowy stylu życia. Osoby z cukrzycą typu 2 zwykle mają nadmierną masę ciała. są mało aktywne fizycznie. a ich dieta obfituje w cukry proste i żywność przetworzoną.
ność i zwiększają skuteczność działa
nia własnej insuliny. Część pacjentów z cukrzycą typu 2 po wielu latach cho- roby także rozpoczyna leczenie insuli-
ną. lntegralnym elementem leczenia cukrzycy typu 2 jest odpowiedni spo-
ne w redukcji nadmiernej masy ciała.
- Jak wygląda dieta cukrzycowa?
Dieta w cukrzycy typu II to nic inne- go jak zdrowy sposób odżywiania, któ- ry powinni stosować zarówno chorzy, jak i zdrowi ludzie. Zaleca się regular- ne spożycie posiłków o stałych porach - czyli mniejsze porcje, a częściej (4-5
posiłków w ciągu dnia). Unikać należy słodyczy, węglowodanów o wysokim indeksie glikernicznym oraz nasyco- nych kwasów tłuszczowych. Starać się, aby posiłki były urozmaicone,
dbać o ich ilość i jakość - biorąc pod
uwagę witaminy, składniki mineralne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik i inne dobroczynne składniki żywności.
Miasto inwestuje w
profilaktykę- Dlaczego ·miasto Krosno zdecy-
dowało się na rea1izację Programu profilaktyki cukrzycy?
Bronisław Baran, wiceprezydent Krosna: Zdrowie i życie mieszkań
ców Krosna to nasz priorytet, dłatego wychodząc naprzeciw problemowi, jakim jest coraz większa zachorowal-
ność na cukrzycę typu 2 postanowili-
śmy wdrożyć program, który wpłynie
na poprawę świadomości społeczeń
stwa poprzez interwencje edukacyj- no-zdrowotne. Cukrzyca jest chorobą,
która może dotknąć zarówno osoby
młode, jak i starszych. I tak jak w przy- padku każdej innej choroby - lepiej jej
zapobiegać, niż leczyć. Dlatego zachę
cam mieszkaJ(ców Krosna do udziału w programie profilaktycznych badań.
W Polsce cukrzycą dotkniętych jest 9,5 proc. populacji, czyli ponad 3,5 miliona osób, z których co czwarta nie ma świa
domości choroby. Dlatego nie należy lekceważyć dolegliwości, które mogą być pierwszymi objawami cukrzycy, np. nawracających infekcji, zmęczenia, senności, utrata masy ciała czy kłopo
tów z koncentracją. Ważne jest szybkie rozpoznanie choroby, więc namawiam do zgłoszenia się do CUM ESKULAP i skorzystania z bezpłatnych badań.
WYBIERZCIE ŻYCIE BEZ CUKRZYCY I WŁĄCZCIE SIĘ
W AKTYWNĄ WALKĘ
o
ZDROWIE.Gmina Miasto Krosno, w oparciu o
Uchwalę Nr XXVIIl/783/20 Rady Mia- sta Krosna z dnia 30 listopada 2020r., finansuje realizację projektu "pRO- GRAM ROFII.AKTYKI CUKRZYCY
sób odżywiania, który nie powoduje
przecukrzeń po posiłkach.
Cukrzyca typu 2 dawniej nazywana
była insulinoniezaleŻDą, jednak nie jest to określenie do końca precyzyj- ne. Pacjenci z cukrzycą typu 2 także
TYPU 2 DLA MIEsZKAŃCów KROS·
NA W WIEKU 45-65 LAT NA LATA 2021-2022". Program realizuje Cen-
trum Usług Medycznych Eskulap Sp.
z 0.0. w Krośnie, przy ul. Klet6wki 52.
Działania kierowane jest do osób speł
niających łącznie następujące warun- ki: mieszkających w Krośnie, w wieku 45 -65 lat, u których nie zdiagnozowa- no wcześniej cukrzycy.
Projekt obejmuje następujące dzia-
łania:
I Edukację zdrowotną o:
- Cukrzycy typu 2 (definicja cho- roby, diagnostyka, czynniki ryzyka, przyczyny, objawy i powikłania)
-Leczeniu
- Zaleceniach żywieniowych
- Diecie o niskim indeksie glikernicz- nym (IG)
- Roli aktywności fizycznej
- Statystykach zachorowania na cukrzyce typu 2
KROSNO
A l A
przyjmują insulinę, jednak zazwyczaj . na dalszych etapach terapii (po 10- 15 latach leczenia lekami doustnymi)
(źródło: Polskie Stowarzyszenie dia- betyków https:lldiabetyk.org.pl/typy- cukrzycy/)
II Badania przesiewowe:
- Kierunkowy wywiad z pacjentem - Kompleks badań (pomiar ciśnie-
nia tęmiczego, pomiar wzrostu i masy
ciała/okteślenie BM!, pomiar obwodu pasa, glikernia na czczo w osoczu krwi
żylnej/test OGTI, ocena ryzyka roz- woju cukrzycy
m
Porady lekarskie:- Omówienie wyników badań i
wskazań terapeutycznych, edukacja pacjenta
IV Porady dietetyczne:
- Edukacja żywieniowa, analiza
składu ciała, monitorowanie wskażni
kaBM!
UDZIAŁ W PROJEKCIE JEST BEZPŁATNY!
Więcej informacji na: www.cum-esku- lap. pl/profilaktyka·cukrzycy I.
Zgłoszenia do udziaJu tel.:
S09459675,134364948, e-mail: cukrzyca@cum-eskulap.pl
WI~cellnformaqt na stront E' IOtern€'to/.t'J wwwcum-eskulap.pl
Podoba Ci się to co robimy? Wesprzyj KrosnoSferęl Fundacja Pasjonauci: Santander Bank Polska 05 1090259000000001 3762 3216
KROSNOSFERA
51is1opodo 2021 '" 191601
<,
,Nowe przedsiębiorstwo
społeczne na mapie Krosna!
Od października w Krośnie dziaŁa przedsiębiorst:-",o spoŁ~czne, prowadzo~e ~rze~
Fundację
LANKA. C o to takiego, jak
dzi.aŁai czym
SIęzaJmuJe? - pytamy
zaŁoZYC1ell<1, LauręS tarowiejski} i
Karolinę WacŁawlk.K. W. - Historia zaczy- na się we wrześniu 2019 r., kiedy razem z Lau-
rą oraz Anną Zielińską ufundowałyśmy Funda-
cję LANKA. Udało nam
się pozyskać pierwsze granty na wyposażenie
i różne materiały. Pla- nów i założonych celów
~ na działanie miałyśmy
mnóstwo!
L.S. - Warto wspo-
mnieć, że fundacja jako organizacja pozarządo
wa może prowadzić trzy typy działalności: dzia-
łalność pożytku pub- licznego nieodpłatną, odpłatną oraz działał
ność gospodarczą. Nasz plan zakładał stopniowe -wchodzenie we wszyst-
kie trzy obszary.
K. W. - Zaczęło się od akcji szycia maseczek na początku pandemii w 2020 r. dla pracow- ników i podopiecznych
krośnieńskich instytucji.
Współpracowaliśmy z
liczną grupą wolonta- riuszy, z zaangażowa
niem grupy Gra'lY, przy . wsparciu Urzędu Miasta . Krosna i sponsorów ze-
wnętrznych. Krosno za- silone zostało ponad 4 tys. maseczek w czasie, gdy w ogóle nie były do-
stępne.
L.S. - Następna była
pierwsza letnia półkolo
nia "Wypoczynek z pa-
sją", prowadzona przez
Anię Zielińską i pro-
sprawnością. Podkarpa- cki Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej
pozytywnie ocenił nasz
pomysł, pozyskaliśmy środki i od końca lipca br. rozpoczął się bardzo
angażujący fizycznie i psychicznie etap adap- tacji i przygotowań na- szego lokalu przy ul. F.
Czajkowskiego 55!
żłobków/przedszkoli
oraz catering śniada
niowy (kanapki, sałatki,
smoothie), w tym dla
szkół i firm. Zaczynamy w miarę bezpiecznie z
określonym menu, ałe pomysłów na rozwój tej działalności jest bez liku! Dużo będzie za-
leżeć'od klientów - na co będą mieć chęć i co
będzie im smakować.
Po śniadanie będzie też mOżna podejść lub pod-
jechać do nas bezpo-
średnio przy ul. F. Czaj- kowskiego 55.
L.S. Dodatkowo
trzy różne typy działał
ności fundacji i stowa-
rzyszeń.
K. W. - Zapraszamy wszystkich zaintereso- wanych do kontakru i obserwowania nas na
ponału społecznościo
wyro - będziemy tam sukcesywnie zamiesz-
czać wszystkie ważne
informacje o naszych
działaniach pełnej
ofercie!
Sztuka
adaptacii
S
próbujmy sobie wszyscy przypomni:~nasz pierwszy dzień w szkole. NaJczę~eJ
mamy to wspomnienie zapIsane gdZIeś z
tyłu głowy obok tych wydarzeń, które uważa
my za w jakiś sposób ważne i przełomowe .. U
każdego wyglądało to mniej więcej podobrue:
mały siedmiolemi człowiek w odświętnym
ubraniu, często jeszcze wspierany. przez ro:
dzic6w
,
stawał w drzwiach szkolnej placówki . i podekscytowany przyglądał się ogromoWl, który go otaczał. Wielkość i rozgałęZleruebudynku oraz duża ilość nieznajomych dzIe- ci mogła w pewnym momencie przytłoczyć, ałe niewielu się w tamtym momencie do tego
przyznało. .
A później w miarę upływu czasu powoli
wdrażaliśmy się w szkolny system. OdnOSI-
liśmy pierwsze sukcesy, ałe też ponosiliśmy
pierwsze porażki. Przeżywaliśmy w szkole wiele ważnych chwiJ, związanych nie tylko z
naszą edukacją. Dla jednych były one wspa-
niałymi przygodami za którymi tęsknią, .dl~
innych czymś o czym woleliby zapomruec.
Jednak czasy szkolne to coś, co w pewnym mo- mencie musimy zostawić za sobą ...
Wtedy przychodzi kolejny rozdział. Znów wktaczamy na pewną ścieżkę, może już nieko- niecznie prowadzeni przez rodziców, ałe znów rzuceni na głęboką wodę. Kolejny raz musimy
przejść przez pewien schemat działań, zaad-
aptować się.
Gdyby jednak tego wszystkiego było nam
mało, przypadki stawiają przed nami kolejne
trudności. Kończąc szkołę, jesteśmy w rruarę
przygotowani, a raczej pogodzeni z tym, .że
trzeba będzie wktoczyć w koleJny etap zyCJa.
'!ymczasem zdarzają się też sytuacje niespo- dziewane jak nagła utrata pracy, konieczność
przeprowadzki do innego miasta, pandemia ...
-
dukcja filmu "Kilometry oddechów" w ramach Podkarpackiej Kroniki Filmowej, opowiadającego o grupie biegaczy amatorów, pokonują
cych Wielką i Małą Pętlę Bieszczadzką dla dzieci chorych na mukowiscy-
dozę·.W 2021 r. odbyły się kolejne półkolonie - zimowa i letnia. Wszyst- kie cieszyły się ogrom- nym zainteresowaniem.
To była tak zwana dzia-
łalność pożytku publicz- nego.
L.S. - A jak już miały
śmy niezbędne odbiory, dokumenty, wyposaże
nie i pierwsze produkty, to zatrudnieni zostali pracownicy i rozpoczę
ła się cała przygoda.
Przedsiębiorstwo spo-
łeczne to taka działał
ność gospodarcza, która
cały zysk przeznacza na trzy główne obszary:
wzmacnia i doinwesto- wuje sarną firmę, finan- suje rozwój pracowni- ków i ich rodzin oraz wspomaga działalność statutową, związaną z realizowaniem różnych
celów społecznych fun- dacji. Warunkiem jest zatrudnienie przez cały
czas nurumum 300/0 osób, potrzebujących
wsparcia na rynku pra- cy, czyli np. osób bezro- botnych lub z niepełno
sprawnością·
przedsiębiorstwo świad
czy usługi profesjonał
nego sprzątania w biu- rach, instytucjach czy blokach, a niebawem
wystartująrównieżusłu
gi prania tapicerki meb- lowej i samochodowej.
Mamy też księgowość,
która będzie świadczyć usługi zewnętrzne, zwłaszcza dla innych organizacji pozarzą
dowych - bardzo tego brakuje na terenie Kros- na, a jest to dość wąska
specjaJizacja z uwagi na
L.S. - Podsumowując
- stworzyłyśmy nową firmę, dałyśmy zatrud- nienie fantastycznym ludziom i mamy duże
plany na dalszy rozwój.
Prywamie natomiast
każda z nas ma różne po-
mysły na samoreaJizację
poprzez różne działania społeczne, a właśnie
taka forma - fundacja z przedsiębiorstwem społecznym - nam to w 100% umożliwia.
Ue trudu musieliśmy włożyć, żeby przystoso-
wać się do covidowej rzeczywistości ... ~dy
z osobna miał swoje indywidualne rozterki we wczesnej fazie pandemii, kiedy strach mieszał się z trudami izolacji. Wspominając izol~cję,
warto zwrócić uwagę właśnie na to ZJaWISko w kontekście naszych dotychczasowych do-
świadczeń adaptacyjnych. Najczęściej gdy
coś się Zlnienia, łączy się to także ze Zlniana- mi personalnymi wokół nas. Thtaj tymczasem
musieliśmy porzucić wszelkie kontakty na rzecz przebywania tylko z najbliższą rodZiną bądż współlokatorami. I choć na początku nie
wydawało się to nadzwyczajne, po pewnym czasie większość z nas była wyczerpana przez
K. W. - W międzycza
sie złożyłyśmy wniosek, a następnie biznesplan, aby pozyskać środki na utworzenie 8 miejsc pracy dla osób bezro- botnych/z niepełno-
K. W. Głównym
obszarem naszej dzia-
łalności jest wyspecja- lizowany catering dla
Z założycielkami przedsiębiorstwa roz- mawiali Pasjonauci w ramach realizacji pro- jektu "NGO-nauci".
FUNDACJA
LANKĄUL. F. CZAJKOWSKIEGO 55, 38- 400 KROSNO,
FB: LankaKrosno, tel. 887043033
ciągłą obecność tych samych osób. . A po miesiącach trudów i izolowania SIę,
okazuje się, że wrócić do tego, co było też nie jest łatwo. I znów proces ... Znów adaptaCJa.: ..
Idąc od spraw ważniejszych do tych bardzIej prozaicznych, także przekonany się, że czło
wiek ciągle musi się do czegoś nowego przy-
stosowywać. Nawet nagłe zmiany nastroju osób z naszego otoczenia wprawiają nas nie- jednokromie w osłupienie i sprawiają, że znów
mamy jakieś nowe doświadczenia, z którymi nie mierzyliśmy się do tej pory i nie byliśmy
na nie przygotowani. Wtedy proces adapta- cji musi przebiec błyskawicznie. Właśnie tak
każdego dnia uczymy się czegoś nowego, na- wet nie zdając sobie z tego sprawy, bo to dla nas naturalne. Oswoiliśmy sztukę adaptacji i potrafimy z niej właściwie korzystać. Raz jes~
trudniej, raz jest łatwiej. Jednak zawsze Jakos jest ... Do tego też się przystosowaliśmy.
Julia Cymler
!?w C\i)
NOWE Projekt .. NGO-nauci" finansowany jest przez Narodowy lnstytutWolności
-Centrum RozwojuSpołeczeństwa
Obywatelskiego~ Fl0 ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich 2021-2030
N/W
..
Poznaj dzielnicowego
mł. asp. Dominik Hołubko
(Turaszówka, część Polanki)
MŁ.
asp. Dominik
HoŁubkozajmuje
sięterenem OsiedlaTuraszówka, ale do jego rejonu
należy też międzyinnymi fragment dzielnicy Polanka.
WynikaŁo
to z
konieczności odciążeniaod
części obowiązkówkolegi zaj-
mującego się
blokami mieszkalnymi w Polance.
'lli:ion dzielnicowe·
go Hołubko obej- uje ulice: gen.
Bema, Chrobrego, Dłu
ga, Drzymały, alJana
Pawła II, Jasna, Klono- wa, Kochanowskiego, ks. Konarskiego, Krysz-
tałowa, Leśna, Malino- wa Góra, Odrzykońska,
Platynowa, Pola, Reja, Rzeszowska, Sportowa, Szklarska, Wyspiań
skiego.
Rejon jest większy, niż samo osiedle Thra- szówka?
mieszkańców.
Zarówno Thraszów- ka, jak i ta część Bialo- bneg, to głównie zabu- dowajednorodzinna. Z czym dzielnicowy spo- tyka się w swojej pracy na takim terenie?
Głównie są to spory są
siedzkie, niektóre z nich
ciągną się już od wielu lat.
prowadzących do po-
ważnych zdarzeń drogo- wych.
Na osiedłu Thraszów- ka mamy też duże sku- pisko młodych osób.
Niedaleko od siebie znajdqje się "Elektryk"
i obiekty Karpackiej
Państwowej Uczelni.
Czy to ma wpływ na prace dzielnicowego?
Jednym z głównych
problemów tego rejonu jest zaśmiecanie miejsc, w których młodzież spędza swój wolny czas.
Chodzi tu głównie o tere- ny przyszkolne, w godzi-
swoich zachowań. Wów- czas zwykła rozmowa wystarczy, żeby zmienili swoje podejście i zacho- wywali się inaczej.
Czy podobnie udaje
się załatwiać sprawy w pnydzielonej części
Polanki, tam gdzie jest skupisko bloków?
Tam jest trudniej. To
duże skupisko ludzi,
zdarzają się też miesz-
kańcy z tzw. przeszłość ktynńnalną. Wówczas
zwykła rozmowa nie zawsze już wystarcza.
Niektóre z tych osób
czują się pokrzywdzone
kilka lat wcześniej.
..
W całym mieście ob- serwujemy. zmianę~
profilu przestępczo
ści, coraz mniej jest
pobić, wymuszeń
itp. Za to pojawia
się przestępczość
internetowa czy też
oszustwa, których ofiarami padają czę
sto osoby starsze.
Świadomość . tych
zagrożeń rośnie, mieszkańcy s~
chętnie mnie zapra-
szają na organizowane przez siebie spotkania,
żeby poruszyć określo
ne problemy, przestrzec przed zagrożeniami.
Jakie są Pana pasje, ulubione aktywności
w wolnym czasie?
Góry. Lubię piesze
wędrówki. Niedawno, razem z żoną i dziećmi ... ~ podjęliśmy wyzwanie zdobycia Korony Gór Polski. Gorąco zacbę
cam do tego typu ak-
tywności. W czasie kil- kugodzinnej wędrówki
jest czas na przemy-
ślenia i poszukiwanie
rozwiązań problemów, z którymi codziennie przychodzi nam się
znoierzyć. ~
Z dzielnicowym rozmawiali Pasjonuci Tak, do mojego Rejonu
dodano niewielką część
Polanki, a także Bialo- brzeg, bo np. w moim Rejonie znalazła się ul.
Drzymały. W przypad- ku Polanki to jest np. ul.
Szklarska.
Jakiś czas temu, ja-
dąc rowerem pnez
1Uraszówkę, zostałem
zaatakowany przez
biegającego luzem psa.
Nie wiem, czy mam pe- cha, czy może jest to
częsty problem?
przez "system" , odno-
szą się z wrogością do funkcjonariuszy. Natra- fiamy tam na proble- my, które są typowe dla blokowisk, chyba we wszystkich miastach.
Na szczęście ostenta- cyjne demonstrowanie
ktynńnalnej przeszło
ści, czy lekceważenia
prawa coraz rzadziej imponuje -młodym lu- dziom. Nie można jed- nak generalizować, gdyż nawet osoby z kry-
minalną przeszłością
niejednokrotnie rozu-
mieją, że ich zachowa- nie było niewłaściwe
i podejmują wysiłek
zmiany okteślonych
sposobów postępowa
nia. Trzeba też podkte-
ślić, że Polanka bardzo
się zmienial, jest o wie- le spokojniej niż jeszcze
nach popołudniowych i , - - - -
Czyli dodano też
bloki nńeszkalne, do rejonu zabudowanego
głównie domami jed-
norodzinnynń.
Tak, to wynikało z potrzeby odciążenia
od części obowiązków
dzielnicowego z Polanki.
W sąsiedztwie są tez blo- ki przy ul. Popiełuszki,
które podlegają już nie mnie, a koledze. Prob- lemy są tam podobne,
przenikają się, dlatego
współpracujemy na tym terenie.
Z drugiej stronyoko- lice ul Drzymały nie są gęsto zamieszkałe.
Tak, tam jest oczysz- czalnia ścieków, która stanowi pewną uciąż
liwość. Część z miesz-
kańców skarży się np.
na uciążliwe zapachy, jednak na rozwiązanie
tych problemów dziel- nicowy .nie ma wpływu.
Pamiętam, jakiś czas temu zwrócił się do mnie
człowiek, który rozważa!
budowę domu w tamtej okolicy. Pytal o przestęp
czoŚĆ i właśnie o to, czy
dzialalność oczyszczalni nie powoduje utrudnień
w codziennym funkcjo- nowaniu okolicznych
Niestety to jest częste
zjawisko. Dużo ludzi ma pieski, ale nie każdy pra-
widłowo sprawuje nad nimi opiekę. Ludzie to
lekceważą, na zasadzie
"przecież on nie gry- zie". Właśnie niedawno
miałem sprawę doty-
czącą ataku dużego psa na pnejeżdżającego ul.
Rzeszowską rowerzy-
stę. Warto na to zwrócić uwagę, bo konfronta- cja z psem wcale nie musi się skończyć tylko
poszarpaną nogawką.
Może dojść także do zda- rzenia drogowego. Ktoś
instynktownie uciekając
przed psem może wje-
chać wprost przed nad-
jeżdżający samochód, czego konsekwencje są już zdecydowanie bar-
dziej poważne. Jeśli cho- dzi o realizowaną przeze mnie sprawę, to udalo mi się ustalić właścicieli
psa. Wystarczyła rozmo- wa, zwrócenie uwagi.
Okazało się, że pies zna-
lazł sobie WY.iście przez ogrodzenie posesji.
Właściciele zobowiązali się do zabezpieczenia te- renu i sprawa została za-
kończona. Warto jednak
apelować do opiekunów psów o rozsądek. Pamię
tajmy, że nawet niewiel- ki piesek, niewłaściwie
pilnowany, może stać się jednym z elementów
wieczornych. Nawetprzy stadionie, który znajduje
się poza terenem szko-
ły, bez trudu można za-
uważyć ślady niedawnej
obecności młodzieży, w postaci targanycb wia- trem opakowań po chip- sach lub plastikowych butelek po napojacb.
Śmieci, zamiast trafić do kosza, rozrzucane są
po sąsiednich posesjach, co powoduje ńustrację mieszkańców osiedla.
Po sąsiedzku, PI"LY KPU jest infrastruktu- ra do treningów "stre- etworkout". Wiem, że
tam też był konflikt,
głównie z powodu mu- zyki puszczanej pod- czas wieczornych tre- ningów.
Skończyło się to tak,
że obiekt jest zamknię
ty po godzinie 20:30.
Młodzież przeniosła się
na pobliski plac zabaw, przez co otrzymujemy
mniejszą liczbę zgłoszeń
i skarg. Podczas swojej codziennej służby sta- ram się dużo rozmawiać
z mieszkańcami oraz
młodzieżą, gdyż niejed- nokromie okazuje się, że
konstruktywnarozmowa jest bardziej skuteczna
niż groźba sankcji. Czę
sto jest tak, że młodzi lu- dzie po prostu nie zdają
sobie sprawy z poziomu
uciążliwości niekt9rych
x . .
. !iii
Podoba Cisię
to eo robimy? WesprzyjKrosnoSferę!
Fundacja Pasjonauei: Santander Bank Polska 05 1090 2590 0000 0001 3762 3216KROSNOSFERA
5