ZESZY TY N A U K O W E P O LITEC H N IK I ŚLĄ SKIEJ Seria: EL E K T R Y K A z. 173
2000 N r kol. 1471
Tom asz TR A W IŃ SK I, K rzysztof K LUSZCZY Ń SK I Zakład M echatroniki
BADANIA LABORATORYJNE SILNIKA ZASILANEGO Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ Z PUNKTU WIDZENIA MOMENTÓW PASOŻYTNICZYCH
Streszczenie.
W artykule przedstaw iono w yniki badań am plitud pasożytniczych m om entów synchronicznych w zakresie pracy silnikowej i przy rozruchu dla indukcyjnego silnika klatkow ego, zasilanego z sieci i falow nika MSI. Wyniki pom iarow e zostały porów nane z w ynikam i sym ulacji kom puterow ych.LABORATORY INVESTIGATIONS OF AN INDUCTION SQUIRREL- CAGE MOTOR FED FROM DIFFERENT SUPPLY SOURCES ON PRESENCE OF PARASITIC TORQUES
Summary.
In the paper the m easurem ents and sim ulation results o f parasitic synchronous torques arising in the m otor region and at the start for an induction squirrel-cage m achine fed from 3 phase netw ork and PW M inverter are presented.The m easurem ents and sim ulations results are com pared.
1. W STĘP
Przedm iotem badań b ęd ą w niniejszym artykule zjawiska, spowodowane p o liharm onicznościąpola m agnetycznego w szczelinie powietrznej m aszyny. Do zjawisk tych m ożem y zaliczyć m iędzy innymi:
- zależność przebiegów dynam icznych prędkości obrotowej od początkowego kąta położenia wirnika,
- zależność statycznego m om entu rozruchow ego od położenia kątowego wirnika.
Z jaw iska te, zw iązane z w yższym i harm onicznym i przestrzennym i, w ystępują w większym lub m niejszym stopniu w e w szystkich m aszynach indukcyjnych. P rzyczyną ow ych zjaw isk są pasożytnicze m om enty synchroniczne, związane z dyskretnym rozkładem uzwojeń w żłobkach oraz pasożytnicze m om enty reluktancyjne, w ynikające z użłobkow ania powierzchni stojana i w irnika. Z pow yższych dw óch przyczyn uw zględniona je st w niniejszej pracy tylko
50 T. Traw iński, K. Kluszczyński
przyczyna pierw sza, czyli pasożytnicze m om enty synchroniczne, zw iązane z w yższym i harm onicznym i przestrzennym i przepływ u.
2. C ZY N N IK I W PŁ Y W A JĄ C E N A A M PL IT U D Y P A SO ŻY T N IC Z Y C H M O M EN TÓ W S Y N C H R O N IC Z N Y C H . ZA K R ES BA D A Ń
P asożytnicze m om enty synchroniczne w ystępują z ró żn ą intensyw nością w silnikach klatkow ych, zasilanych z różnych źródeł energii. Czynniki, w pływ ające na zw iększenie lub zm niejszenie oddziaływ ania m om entów pasożytniczych na w łasności m aszyny można zakw alifikow ać do trzech grup.tj.:
- czynników zew nętrznych, odnoszących się do sposobu zasilania i w łasności źródeł (np.: sym etria zasilania, b rak sym etrii zasilania, spadki napięcia w układzie zasilającym i w przew odach doprow adzających, odkształcenie napięć (prądów) zasilających itd.), - czynników zew nętrznych, zw iązanych z w łasnościam i urządzeń napędzanych przez
m aszynę oraz charakterem obciążenia (np.: obciążenie niezależne lub zależne od prędkości obrotow ej, w artości w ypadkow ego m om entu bezw ładności układu napędow ego, rodzaj sprzęgieł - w łasności elem entów przenoszenia m om entu, sprężystość w ału itp.),
- czynników w ew nętrznych, w ynikających z cech konstrukcyjnych m aszyny (liczba żłobków stojana i w irnika, skosu żłobków w irnika, izolacji prętów klatki, sposobu skojarzenia uzw ojeń, gałęzi rów noległych itp.).
W szeregu przypadków , opisanych w literaturze, prow adzi się analizę różnych stanów pracy m aszyny, w ykorzystując pól ¡harm oniczny m odel m atem atyczny, uwzględniający znaczną liczbę k olejnych harm onicznych przestrzennych przepływ u. D uża liczba uw zględnianych harm onicznych przestrzennych kom plikuje i w ydłuża analizę oraz utrudnia w yciągnięcie praktycznych w niosków , ja k też - określenie przyczyn niepożądanego zachow ania się m aszyny w określonych w arunkach pracy. Celow e je st zatem ograniczenie liczby u w zględnianych harm onicznych przestrzennych, ale ich w ybór pow inien być prow adzony um iejętnie - w taki sposób, aby nie zm ienić w istotny sposób ogólnego obrazu zjaw isk i nie zniekształcić charakteru oddziaływ ania m om entów pasożytniczych.
Zakres badań zjaw isk, w ynikających z poliharm oniczności pola m agnetycznego w szczelinie pow ietrznej silnika klatkow ego obejm ow ał:
B a d a n ia la b o r a to r y jn e - polegające na w ielokrotnym rejestrow aniu rozruchów silnika klatkow ego, zasilanego z sieci przy naturalnym i pow iększonym m om encie bezw ładności oraz przy różnych kątach początkow ych wirnika. Badaniom został poddany silnik indukcyjny klatkow y o danych: P„ = 5,5 kW, U,„= 380 V (A), I t„ =11,5 A, n„=1450 obr/min, f,„= 50 Hz, p=2\ z różnym i w ariantam i konstrukcyjnym i w irnika, m ającym i na celu w yeksponow anie, bądź zredukow anie pasożytniczych m om entów synchronicznych, a mianowicie:
w ariant 1 - w irnik o prostych prętach klatki,
w ariant 2 - w irnik o ukosow anych prętach klatki, ale o skosie żłobków - dobranym niepraw idłow o,
w ariant 3 - w irnik o ukosow anych prętach klatki ze skosem żłobków dobranym praw idłow o,
w ariant 4 - w irnik z dodatkow ym pierścieniem , zw ierającym pręty klatki w połowie długości pakietu blach i z praw idłow ym doborem skręcenia obydw u połówek w irnika (żłobki w irnika proste),
Badania laboratoryjne silnika zasilanego. 51
w ariant 5 - w irnik z dodatkow ym pierścieniem , zw ierającym pręty w połow ie pakietu blach w irnika i z praw idłow ym skosem żłobków.
B a d a n ia k o m p u te ro w e - obejm ujące badania sym ulacyjne dynam icznych stanów rozruchów , w edług poliharm onicznych modeli m atem atycznych z ró żn ą liczbą uw zględnianych harm onicznych. Rozw ażone zostały m odele m atem atyczne z odpowiednio w ybranym i - najsilniej oddziaływ ającym i harm onicznym i. Badania sym ulacyjne zostały przeprow adzone dla silnika z w irnikiem o prostych żłobkach bez pierścienia zw ierającego - wariant 1 (najsilniejsze uw ydatnienie zjaw isk pasożytniczych).
Indukcyjny silnik klatkow y był badany przy zasilaniu z sym etrycznej sieci 3*380V, a następnie z układów falow nikow ych ze sterow aniem skalarnym (uzw ojenia silnika skojarzono w gw iazdę bez przewodu zerowego).
3. BA D A N IA LA B O R A TO R Y JN E
B adania zostały przeprow adzone na stanowiskach:
- z m ożliw ością pom iaru prędkości obrotowej (realizow anego za pom ocą tachoprądnicy) przy naturalnym i pow iększonym m om encie bezw ładności w irnika (stanowisko przedstaw ione na rys. 1),
- z m ożliw ością pom iaru prędkości obrotowej i m om entu elektrom agnetycznego (realizow anych za pom ocą bezstykow ego tensom etrycznego przetw ornika momentu T32FN H ottinger) przy różnych m om entach bezwładności w irnika (stanowisko przedstaw ione na rys. 2).
R y s.l. S tanow isko z pom iarem prędkości obrotow ej Rys.2. Stanow isko z m o żliw o ścią pom iaru m om entu i Fig. 1. T he laboratory stand w ith m easurem ent o f the prędkości obrotowej
rotor speed Fig.2. T he laboratory stand with m easurem ent o f the
rotor speed and m otor torque
B adania laboratoryjne obejm ow ały w ielokrotne rejestrow anie rozruchów i nawrotów silnika klatkow ego przy naturalnym i pow iększonym m om encie bezw ładności oraz przy różnych kątach początkow ych wirnika.
N a rys. 1h- 12 przedstaw iono zarejestrow ane (na stanow isku pom iarowym przedstawionym na rys.2) trajektorie m om entu Te podczas naw rotu silnika (z wirnikam i w ariantów 1+5), zasilanego z sieci, przy pow iększonym m om encie bezwładności i przy dw óch różnych położeniach początkow ych wirnika.
[Nm] Te [Nm] Te [N-m] T„[Nm]
52 T. Traw iński, K. K luszczyński
Ą . [rad/s]
Rys.3. N aw ró t siln ik a z w irnikiem w ariantu 1 Fig.3. T he reverse o f speed o f th e m o to r w ith
rotor n u m ber 1
fim lrad/s]
R ys.4. N aw rót silnika z w irnikiem w ariantu 1 Fig.4. T he reverse o f speed o f the m otor w ith rotor
num ber 1
O , [rad/s]
R ys.5. N aw ró t silnika z w irnikiem w ariantu 2 Fig.5. T he reverse o f speed o f th e m otor w ith rotor
nu m b er 2
R ys.6. N aw rót silnika z w irnikiem w ariantu 2 Fig.6. T he reverse o f speed o f the m otor with rotor
num ber 2
O*, [rad/s]
R ys.7. N aw ró t silnika z w irnikiem w ariantu 3 Fig.7. T he reverse o f speed o f the m otor with
ro to r n u m b er 3
R ys.8. N aw rót silnika z w irnikiem w ariantu 3 Fig.8. The reverse o f speed o f the m otor with
rotor nu m ber 3
E 5 .
ft™ [rad/s]
Rys.9. N aw ró t siln ik a z w irnikiem w ariantu 4 Fig.9. T he reverse o f speed o f th e m otor with
m o to r n u m b er 4
ft™ [rad/s]
Rys. 10. N aw rót silnika z w irnikiem w ariantu 4 Fig. 10. T he reverse o f speed o f the m otor with
rotor num ber 4
B adania laboratoryjne silnika zasilanego. 53
Hm [rad/s]
Rys. 11. N aw ró t silnika z w irnikiem w ariantu 5 Fig. 11. T he reverse o f speed o f the m otor with
ro to r nu m ber 5
Ur, M'S]
Rys.12. N aw rót silnika z w irnikiem w ariantu 5 Fig. 12. The reverse o f speed o f the m otor with
rotor num ber 5
O dczytane z rys.3+12 am plitudy pasożytniczego m om entu synchronicznego w zakresie pracy silnikowej przy prędkości Q ms=22,44 rad/s dla silnika z wirnikam i w ariantów 1+5, zasilanego z sieci zestaw iono w t a b .l .
Tabela 1
W arian t w ykonania w irnika
A m plituda momentu pasożytniczego w [N m )
W ariant 1 - 5 0
W ariant 2 - 3 0
W ariant 3 - 10
W ariant 4 - 1 1 , 5
W ariant 5 - 4
N a rys. 13+32 przedstaw iono zarejestrow ane (na stanow isku pomiarowym , przedstaw ionym na rys. 10) trajektorie m om entu Te podczas rozruchu silnika (z w irnikam i w ariantów 1+5), zasilanego z falow nika M SI ze sterow aniem skalarnym (częstotliwość przebiegu fali nośnej w ynosiła fN=4 kH z), przy pow iększonym m om encie bezw ładności i przy dw óch różnych położeniach początkow ych wirnika.
E
Ł
E
Ł
100 130 140 180
fi™ [rad/s]
R y s.l3 . Rozruch silnika z w irnikiem w ariantu l zasilanie z falow nika MSI
Fig. 13. T he start o f the m o to r w ith ro to r num ber 1 - m otor fed from PW M inverter
ii™ [rad/s]
Rys.14. R ozruch silnika z w irnikiem w ariantu I - zasilanie z falow nika MSI Fig. 14. The start o f th e m otor with rotor num ber
1 - m otor fed from PW M inverter
[Nm] Te [Nm] T« fN m]
54 T. Traw iński, K. Kluszczyński
n m [rad/s]
Rys 15. R ozruch silnika z w irnikiem w ariantu 2 - zasilanie z falow nika M SI Fig. 15. T he start o f th e m o to r w ith ro to r num ber
2 - m o to r fed from PW M inverter
Rys. 16. Rozruch silnika z w irnikiem w ariantu 2 - zasilanie z falow nika MSI Fig. 16. T he start o f the m otor with rotor num ber
2 - m otor fed from PW M inverter
E
Ł
fim [rad/s]
R y s ..17. R ozruch siln ik a z w irnikiem w ariantu 3 - zasilanie z falow nika M SI Fig. 17. The start o f th e m o to r w ith ro to r num ber
3 - m o to r fed from PW M inverter
Rys. 18. Rozruch silnika z w irnikiem w ariantu 3 zasilanie z falow nika M SI
Fig. 18. The start o f the m otor w ith rotor num ber 3 - m otor fed from PW M inverter
Rys. 19. R ozruch siln ik a z w irnikiem w ariantu 4 - zasilanie z falow nika M SI
Fig. 19. T he start o f the m o to r w ith ro to r num ber 4 - m otor fed from PW M inverter
E
Ł
R ys.20. Rozruch silnika z w irnikiem w ariantu 4 - zasilanie z falow nika MSI
Fig.20. T he start o f the m otor with rotor num ber 4 - m otor fed from PW M inverter
R y s.2 1. R ozruch silnika z w irnikiem w ariantu 5 - Rys.22. R ozruch silnika z w irnikiem w ariantu 5 -
zasilanie z falow nika M SI zasilanie z falow nika MSI
Fig.21. T he start o f the m otor w ith ro to r num ber Fig.22. T he start o f the m otor with rotor num ber 5 - m otor fed from PW M inverter 5 - m otor fed from PW M inverter
Badania laboratoryjne silnika zasilanego.. 55
4. B A D A N IA K O M PU TER O W E ZA LEŻN O ŚC I A M PLITU D M O M EN TÓW PA S O ŻY T N IC Z Y C H OD POC ZĄTK O W EG O KĄ TA W IRNIK A
W celu w yznaczenia zależności am plitud pasożytniczych m om entów synchronicznych - generow anych w zakresie pracy silnikowej m aszyny - od kąta początkow ego 9 mo rozwiązano poliharm oniczny m odel m atem atyczny silnika indukcyjnego, określony następującym i relacjam i (jest to m odel dla elektrom agnetycznego stanu nieustalonego, w którym nie uw zględniono skosu prętów klatki wirnika):
(1) d
' M f e ] [o ]‘ W:f\ k r * ( * ) I T
dt
M .[ 0 ] [Ltl
+
i
* R J ; 3 ’i-
iT k l " M [o ]'
dk r ]
i w . . [o] M + dt [m ^ { 9 ) \ [m*] 1 W
± & m = a m = ^ L ,
dt l
(
2)
(3)
(4) z w arunkam i początkow ym i, określonym i przez w ektor [xo\.
[*0] = [ 0 0 0 0 0 0 5 m0] T
gdzie:
- \Rsap], [L O S [ R dq], [Lordq] - odpow iednio m acierz rezystancji, indukcyjności rozproszeń stojana i m acierz rezystancji, indukcyjności rozproszeń w irnika,
- [Mssa\ \M rrdq] - m acierz indukcyjności w łasnych stojana i wirnika, - [M„apdq('&)] - m acierz indukcyjności w zajem nych stojan-w im ik, - [i,“P), [irdq] - w ektory prądów stojana i wirnika,
_ [usa^] - w ektor napięć zasilających stojan,
- Q m- m echaniczna prędkość kątow a wirnika, 9, 9m - kąt elektryczny i mechaniczny wirnika.
Serii obliczeń kom puterow ych dokonano dla wartości kątów początkow ych wirnika, należących do zbioru:
&m0 = ( 0 ' — ; 0,025 — ; 0,05 • — - ; 0 , 5 - — ; • ■ ; 0,95 • — ),
Qr Qr Qr Qr Qr
(5)zarówno dla m odelu o w ym iarze hiperm acierzy indukcyjności W H I=4 i liczbie uw zględnianych harm onicznych przestrzennych H =2, ja k i dla m odelu o W HI=6 i H=4.
N a ry s.23 przedstaw iono charakterystykę kątow ą w ypadkow ego momentu elektrom agnetycznego Te dla m odelu klasy W HI=4, H=2 - przy prędkości w irow ania silnika równej prędkości synchronicznej, dom inujących m om entów pasożytniczych:
/2’mj=507t/7 rad/s. D odatkow o naniesiono na rys.23 składow e m om entu elektrom agnetycznego zw iązane z p -tą m aszy n ą elem entarną Te(pj oraz - 13-tą m aszyną elem entarną Te(u p). Jak
56 T. Traw iński, K. K luszczyński
w ynika z rys.23 charakterystyka Te( 9 m(/rr) osiąga w artość zero dw ukrotnie - dla kątów:
9„o/=0,05, &mo2^ 0,66. W bliskim otoczeniu takich kątów w irnika m ożliw a jest synchronizacja.
t. -*-r.
•W
Rys.23. W y p ad k o w a c h a rak tery sty k a kątow a m om entu elektrom agnetycznego T, oraz je g o dw ie składow e T,(P) i Ttfupj d la m o d elu silnika klasy W H I=4, H=2
F ig.23. The resu ltan t angular characteristic o f electrom agnetic torque T, and its tw o com ponents: T,(p) and Tg(np) c o m p u ted fo r th e W H I=4, H =2 class m otor m odel
T.
Tmtoi
R ys.24. W y p ad k o w a c h a rak tery sty k a kątow a m om entu elektrom agnetycznego Te o raz je g o składow ych: Tt d la m odelu silnika klasy W H I=6, H=4
•(Pb
F ig.24. T he resu ltan t an g u lar characteristic o f electrom agnetic torque T, an d its tw o com ponents: Te(P) and
l,( U p )co m p u ted for th e W H I=6, H =4 class m otor m odel I
N a rys.24 przedstaw iono w ypadkow ą charakterystykę k ąto w ą m om entu elektrom agnetycznego Te dla m odelu klasy W H I=6, H=4 - przy prędkości w irow ania silnika równej prędkości synchronicznej dom inujących m om entów pasożytniczych:
f l ms = 507t/7 rad/s. C harakterystyka Te osiąga w artość zero dw ukrotnie - dla kątów:
9m0i = 0,075, 9 mo2 = 0,68 - zatem , przy takich kątach w irnika m ożliw a je st synchronizacja.
Sum a am plitud pasożytniczych m om entów synchronicznych w zakresie pracy silnikowej w ynosi Tepas = 45 N m.
W podobny, do przedstaw ionego pow yżej, sposób m ożna w yznaczyć am plitudy pasożytniczych m om entów synchronicznych przy zatrzym anym wirniku. W tym celu należy do rów nania (2) zam iast w artości prędkości obrotow ej 507i/7 rad/s - podać w artość 0 rad/s oraz uw zględnić te harm oniczne przestrzenne w pozostałych rów naniach, które generują m om enty pasożytnicze w zerze prędkości. D la rozw ażanego indukcyjnego silnika klatkowego w artości am plitud pasożytniczych m om entów synchronicznych, pow stających przy prędkości O m=0 rad/s, zestaw iono w tab.2. W yniki te otrzym ano, rozw iązując poliharm oniczne modele m atem atyczne silnika: m odel o w ym iarze hiperm acierzy indukcyjności W H I=4 i liczbie
B adania laboratoryjne silnika zasilanego. 57
harm onicznych przestrzennych H=5 (uwzględniający harm oniczne przestrzenne p, 13p, 29p, 41p, 43p), m odel o W H I=6 i H=8 (uw zględniający harm oniczne przestrzenne p, 5p, 13p, 19p, 23p, 29p, 37p, 41p) oraz m odel o W HI=8 i H=12 (uw zględniający harm oniczne przestrzenne p, 5p, l i p , 13p, 19p, 23p, 25p, 29p, 31p, 37p, 43p, 57p).
Tabela 2
Składow e momentu elektrom agnetycznego
Amplituda T M = 0 )
N-m
Prędkość synchroniczna
rad/s
1/,) 9,9 0
że(p,43p) 7,6 0
1,1 0
Tą u pMp) 2,7 0
T'(Sp.nP) 8,5 0
N a rys.25 przedstaw iono w ypadkow ą charakterystykę m om entu rozruchow ego silnika w funkcji kąta obrotu w irnika uzyskaną na drodze sym ulacji kom puterowej. W ypadkowa am plituda m om entów pasożytniczych przy zatrzym anym w irniku w ynosi 9 N-m, a wartość ustalonego m om entu rozruchow ego 11,6 N-m.
9mA
Rys.25. C h arak tery sty k a m om entu rozruchow ego w funkcji kąta obrotu w irnika Fig.25. T he resultant angular characteristic o f electrom agnetic starting torque
U zyskana z pom iarów charakterystyki m om entu rozruchow ego w ypadkow a am plituda m om entów pasożytniczych przy zatrzym anym wirniku w ynosi ok. 11,5 N-m, a wartość ustalonego m om entu rozruchow ego 14,3 N-m.
5. P O D SU M O W A N IE
O dw zorow yw anie pom ierzonych am plitud m om entów pasożytniczych synchronicznych w zakresie pracy silnikow ej przez model m atem atyczny silnika z w irnikiem wariantu 1 nie budzi zastrzeżeń. B łędy popełniane przy ich w yznaczaniu sięgają K U 20% przy czym poliharm oniczny m odel m atem atyczny daje am plitudy m om entów pasożytniczych synchronicznych o m niejszych w artościach w porów naniu z w ynikam i pomiarów.
W yznaczone z m odelu m atem atycznego am plitudy m om entów pasożytniczych
58 T. Traw iński, K. Kluszczyński
synchronicznych przy zatrzym anym w irniku obarczone są w iększym błędem , sięgającym 20+30% . W ynika to z nieuw zględnienia zjaw iska w ypierania p rądu w żłobkach wirnika.
LIT E R A T U R A
1. K luszczyński K ., M iksiew icz R.: M odeling o f 3-phase induction m achines allow ing for M M F space harm onics, (in Polish) Scientific Papers o f Silesian U niversity, z.142, 1995.
2. T raw iński T., K luszczyński K.: V ector control o f induction m achine in presence o f predom inant parasitic synchronous torques. IC E M ’98, Istam buł- Turkey, vol.2/3, p.920.
3. T raw iński T.: V ector control o f squirrel cage m otor w ith m ff space harm onics - m odelling in M atlab. 34th International Sym posium on Electrical M achines S M E ’98, Ł ódź - Poland, Scientific B ulletin o f Ł ódź Technical U niversity, n788, v o l.l, p. 183.
4. T raw iński T.: W pływ pasożytniczych m om entów synchronicznych na dynam iczne w łasności m aszyny indukcyjnej. V III Sym pozjum Podstaw ow e Problem y Energo
elektroniki i Elektrom echaniki PPEE 99, W isła 1999, str.213.
Recenzent: D r hab. inż. K rystyna M acek-K am ińska
W płynęło do R edakcji dnia 10 kw ietnia 2000 r.
A b s tr a c t
In this paper the m easurem ent results taking from the laboratory investigations o f the am plitude o f parasitic synchronous torques arised in the induction squirrel-cage m otor are presented. The am plitudes o f parasitic synchronous torques are often com parable w ith the rated or even m axim um value o f asynchronous torque related to the fundam ental space harm onic. The phenom ena resulting from presence o f higher m agnetic field space harm onics in the air-gap w ere considered in squirrel-cage m otors supplied directly from sym m etrical 3- phase netw ork and PW M inverter. The m easurem ents w ere carried out on induction squirrel- cage m otor fed from sym m etrical 3-phase netw ork and PW M inverter. Several variants o f an induction squirrel-cage m otor w ith different intensity o f parasitic synchronous torques (variants o f realisation o f the rotor) w ere investigated. The variants o f realisation o f the rotor were:
1) w ith straight squirrel-cage bars,
2) w ith skew ed slots, but w ith skewed slots selected incorrectly, 3) w ith skew ed slots, but w ith skew ed slots selected correctly, 4) w ith additional ring inside the rotor,
5) w ith additional ring inside the rotor and skew ed slots selected incorrectly.
The laboratory tests w ere carried out on tw o stands presented in F ig s.l and 2. On the laboratory stand presented in F ig .l only the rotor speed can be m easured. On the laboratory
Badania laboratoryjne silnika zasilanego. 59
stand presented in Fig.2 the rotor speed and m otor torque (by torque transducer T32FN H ottinger) can be m easured. The m athem atical model o f an induction squirrel cage m otor allowing for investigating the am plitude o f parasitic synchronous torqueses is given in Chapter 4. The m athem atical m odel o f an induction squirrel cage m otor (allowing for investigating the am plitude o f parasitic synchronous torques) is given by F.qn.( 1)^(4). The exem plary results o f angular characteristic o f the electrom agnetic torque Te and its two com ponents: Te(p) and Te(iip) com puted for the m otor model is presented in Fig.24. The m easurem ent results described by torque v. speed characteristic are show n in F igs.3^12 (the m otor fed from 3-phase netw ork) and Figs. 13-5-22 (the m otor fed from PW M inverter). From com parison o f the m easurem ent results (presented in Table 1) and sim ulation results it follow s th at the am plitudes o f parasitic synchronous torques can be estim ated for parasitic torque in the m otor region w ith 105-20% error and w ith 2 0 -3 0 % error for parasitic torque at the start.