• Nie Znaleziono Wyników

Od teorii etycznej do politycznej

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Od teorii etycznej do politycznej"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Dariusz Gzyra

Od teorii etycznej do politycznej

Zoophilologica. Polish Journal of Animals Studies 1, 327-328

(2)

Dariusz Gzyra

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Od teorii etycznej do politycznej

Sue Donaldson, Will Kymlicka: Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights. Oxford University Press, 2011

(publikacja anglojęzyczna w miękkiej oprawie, 352 strony)

Autorzy Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights twierdzą, że sformułowanie i rozwinięcie teorii indywidualnych, moralnych praw zwierząt okazało się niewy-starczające – nie zmieniło w wyraźny sposób sytuacji zwierząt i krzywdzących ich praktyk społecznych. Skupienie uwagi na uniwersalnych prawach negatyw-nych zepchnęło w cień obszar związany z pozytywnymi obowiązkami relacyjny-mi, wynikającymi nie tylko z wrodzonych cech zwierząt, ale przede wszystkim ze wzajemnych stosunków grup ludzi i zwierząt w danym kontekście historycz-nym i  geograficzhistorycz-nym. Zdaniem Sue Donaldson i  Willa Kymlicka, żeby oddać bogactwo tych relacji i  efektywnie odpowiedzieć na  wyzwania związane z  ich skomplikowaniem, teoria etyczna powinna zostać uzupełniona o elementy kon-cepcyjne łączące ją z teorią polityczną.

Różnorodne zobowiązania ludzi wobec zwierząt są pochodną udomowienia, wynikają z  migracji zwierząt na  tereny zamieszkane przez ludzi, odnoszą się także do  zwierząt żyjących w  izolacji od  społeczności ludzkich. Modelem no-wego podejścia mają być już funkcjonujące zasady współistnienia ludzi. Sposób kategoryzowania relacji ludzko-zwierzęcych i  wzajemnych praw/zobowiązań, powinien być wyrażony pojęciami obywatelstwa, rezydentury i  suwerenności. Donaldson i Kymlicka podkreślają, że musi się to wiązać z rozpoznaniem spraw-czości politycznej zwierząt pozaludzkich i rosnącą umiejętnością ich sprawiedli-wej reprezentacji w ramach międzygatunkosprawiedli-wej wspólnoty.

Książka podzielona jest na dwie główne części. Jej tytuł nawiązuje do pojęcia

zoopolis zastosowanego w roku 1998 przez Jennifer Wolch do opisu etyki

środo-wiskowej zawierającej wizję ludzko-zwierzęcej wspólnoty miejskiej. W pierwszej

N

O

T

Y

O

K

SIĄ

Ż

K

A

C

H

„Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” Nr 1/2015 Zwierzęce

(3)

Noty o książkach

328

części autorzy analizują koncepcję praw podstawowych zwierząt, podkreślając jej słuszność, ale  i  wykazując słabości. Następnie uzasadniają konieczność jej rozszerzenia poprzez uzupełnienie o teorię pozaludzkiego obywatelstwa. W dru-giej części odnoszą się szczegółowo do kwestii udomowienia zwierząt, krytyku-jąc koncepcje postulukrytyku-jące jego koniec. W  kolejnych rozdziałach opisują także poszczególne kategorie zwierząt, wiążąc je z właściwymi pojęciami i szkicując model odpowiednich relacji. Mowa jest o  zwierzętach 1) udomowionych (oby-watelach) 2) granicznych, korzystających z obecności ludzi i żyjących pomiędzy nimi, ale pozostających bardziej niezależnymi niż zwierzęta udomowione (rezy-denci), a także 3) zwierzętach nazywanych dzikimi, a więc żyjących poza ludzką wspólnotą, na własnych, suwerennych terytoriach.

Książka jest jedną z  wciąż nielicznych prób wprowadzenia tematyki zwią-zanej ze zwierzętami w ramy rozważań politycznych. Liczba cytowań, recenzji i komentarzy na jej temat świadczy o tym, jak bardzo była potrzebna. W kon-kluzji Zoopolis, podobnie jak w treści książki, znajdujemy dowód na świadomość autorów, jak złożoną tematykę podjęli, a także faktu, że ich koncepcja nie jest całkowicie gotowa i opiera się na pojęciach, które są podatne na krytykę. Rys po-kory dodaje tej książce wartości.

Zoopolis to projekt gruntownej przebudowy świata, rysujący wizję

upodmio-towienia zwierząt i końca przemysłów funkcjonujących ich kosztem. Nawet jeśli adaptacja pojęć stosowanych dotąd wyłącznie w kontekście ludzkich społeczno-ści będzie trudna, ich analiza i wykorzystanie może być pouczające i użyteczne, bo ujawnią dotychczas ignorowane, a moralnie istotne, aspekty relacji między-gatunkowych.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Podkreślają w ten sposób, że Izrael jest jak inne narody: zło które popełnia spotyka się z potępieniem ze strony Boga.. Jak i inne narody dotknie go

11 Questa argomentazione viene usata ancora oggi a detrimento dell’istituzione della giuria; risulta essere, a mio parere, l ’unico ostacolo che continua ad impedire u n

a pesar de ser “mniej zbaraniali i utrzodnieni” (rasgos aparentemente positivos para el autor), la frase citada rastrea una sensación de “reconocimiento con restricciones”.

Drugi, będący liczbą świadczeń z tytułu zgonów głównych ubezpie­ czonych, ale z polis ich krewnych (powinowatych) oraz element trzeci, oznaczający liczbę świadczeń z

Wydana w ostatnich latach w Niemczech No- wa teoria szkoły (Die Neue Theorie der Schule) Helmuta Fenda jest odważną próbą ukazania szkoły nie tylko jako systemu w relacjach

Na podstawie wstępnej diagnozy potrzeb rozwojowych oraz wyników własnej ankiety badawczej koordynator sieci powinien określid cele sieci. Zgodnie z Przewodnikiem

W kontekście krytyki Toma Regana równie ważne jak penetracja niejasności narosłych przez lata wokół pojęcia zdolności do odczuwania w biologii, etyce i filozofii

Nauki Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego oraz ze środków konferencji „Uczyć języka, uczyć przekładu”. © Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo