1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI
I./l. Relacja % 1 5
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora 'f 5 \ ' G
‘I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora k . i 5. A - l
"II. Materiały uzupełniające relację
III./l. Materiały dotyczące rodziny r e la to r a ---
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. ----
1II./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) — III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945
III./5. In n e ...---- "
IV. Korespondencja
i I
2
3
4
5
6
ii
Szara Szeregi Grupa Pomorze-
Drużyna'Harcerska im. Tad„ Kościuszki Brusy " Szare Szeregi"
Okres działalności od października 1939 r. do marca 1945, zastępu I-go
"Szare W ił&i" Lubnia^
Komenda terenowa.:
1o Dh Anna Dziewiątkowska "Franciszka" - kadra TOW "Gryf - łączniczka Komen
dy Hufca ZHP Kartuzy - Gdynia - Chojnice. j-^ v
2. Dh Jadwiga Szukalaka "Marta" Starogard - Pelplin - Kadra TOW "Gryf"
3o Zastęp należał do Oddziału partyzanckiego - 1o3" do dowódcy Jana S Zalewskie go "Sobol" T07/ "Gryf i AK, komendant ZH? Chojnice- Starogard ~
Tczew - Tuchola "Szare Szeregi" Komenda Chorągwi "Szare Szeregi " Gdynia - Bydg Bydgo3zcz oraz organizacyjnie do grupy partyzanckiej "Edusia " Lubnia.
Skład osobow y s
Zastęp I "Szare W ilki" Lubnia -icRapliiiziac.
Drużynowy.s
Dh Maksymilian Napiontek "Maks Parasol" tir. 1919 r zamieszkały, w Brugach, obecnie 6o—235 Poznań, ul.Kasprzaka 33/3.
Drużynowy Edmund Skwierawski "Sduś " zamieszkały w Lubni.
Przyboczna dhna 7/ładysława Mi en tka ur.Kroplewska "Roma" ur. 1923 r, zamiesz
kała w Hęcikale / Gdynia u l. 3 Maja 1 4 / 3 , telefon 2o-oó-31.
Zastępowa dhna Elżbieta Pawlak, ur.Marchie-,'ri.cz " E l i " , ur. 1928 zamieszkała w Brusach/ Bydgoszcz uk.Gdańska 1 3 1 / 7 , t e le f. 21-o3-45.
Członkowie:: dhna, Jadwiga Kreft, ur.Frymark " F ela", ur0 1924, zam. w Brusach, -Gdańsk Oliwa, ul.Chełmońska 13 / 2 4 , telef. 53-92-49.
Dhna
M o n ik aKołodziej "Mirka" ur01922, zam. w Brusach - 89-632 Brusy
Dhna Zyta szulc, ur.Mientka, ur01 9 3 ^ .,K8mieszkała Kościerzyna —Lubnia /Czernica 89-631 Męcikał . Hexwua Grabo33 ur0 1923r zam. MiloS- M ę c i k K o s z a l i n Dhna Irena Tokołowicz,. ur0 1926, zam* Brusy/ Inowrocław.
Dh Jan Nakiel3ki "Joneic" , ur0T932, zam0 Brusy / Czyczkowy 89-532 Brusy Dh Witold Rólbiecki, ur01921, zam. Brusy /S9-632 - 3rusy .
Współpracujący harcerza z drużyną z terenu 3rus i okolic: dna Zofia Wróblew ska, dna Kazimiera Hoiman, Janina Rolbiecka, Terasa Gierszewska,
Maria Miąntka, Antoni Ziarków ski, Zygmunt Węclewski, Zofia Jur, Hiresa Misze
w a k a .współpracujący partyzanci "Gryfa"; dowódca Marcian Czarnowski "Wrzos" Oddział Partyzancki "Młynki" - Gryf, grupa partyzancka "Jagoda", "Osa" C-ernica Gryf
d-ca Edmund Szulc "3rab ", "O sa", Stanisław Ryduckowaki "Pająk" i Wincenty Drcbińoki "F ala ", d-ca Henryk Grębosz "Gwiazda" , Zielony pałac -Męcikał.
Dr! U rużłnow^ ,Zastępu I \ * 1/1
7
8
9
10
11
12
J f
ilrcndt Aleksander / Sopot,dnia 1992-12-03
org. " mjr Konar "
ul* Chopina 40/7______________ Załącznik do oświadczenia jako świadek do 81-786 Sopot___________________ wniosku Januszewskiej Bernadety , Kuleszy Jn-
___________ __________ niny ores Drobiilskiego Leona z Czernicy
* ^ / 2 < i A o przyznanie urr£v.vJ.onT {^b G ic n c k ic ii:'_________
~ świadom odpowiedzialności ca prawdziwość podanych niżej faktów, - oświadczam, żo:
teren b . powiatów Chojnice, Suckola,Kościerzyna, Kartuzy, ;7c jherowo, Bory
£ucholskia - był jednym z większych terenów działalności partyzmekie - konspiracyjnej na Pomorzu, działaby tutaj : nGrzeł Biały” , n Grunwr I d ” n Polska Żyje ° , u Polska .Armia Powstania ” , Służba Zwycięstwu 1-e lek i Z.72 - Armia Krajowa,” Kłody Las ,J, i wielu innych. Jedną z silniejazyc była 1’cjna Organizacja V/o j skawa ,ł Gryf Kaszubski do V II/1S 41 po tors
u Gryf Pomorski ” » Gryf Porr.orski działał na całym Pomorzu przez gru”- py bo jowe-partyzenckie oraz bo liczny zespół zaprzysiężony cii o s ło n k i współpracujących, których należy bezwzględnie traktować na równi z walczącymi z bronią w reku.
17 rejonie b« powiatu Chojnickiego działały grupy bojowe ped do
wództwom: Alojzego Kiedrowicza 11 Kruk " , komendant na powiat Chojnico5 rarcjrrn Czarnowskiego n Virzos % Jana. Lleggera n Ł!am ” , Janc; Szalów- zkiogo n Coc; cl ", Alojzego Pruskiego ” Grab ” , Stimi sława kiszkisra, Bdmmda Szulcajllenryka Grębosza i wielu innych. X! Czerni cy~Cnina żi^**
cikał w gospodarstwie Państwo. Szulców / młyn / mieściła się jedna a siedzib Rady Dsczelnej i Komendy Głównej TG\7 Gryf Pomorski z placów
ką szkoleniową tzw. n Podchorążówka która była pod moją osobista opieką oraz opieką członka Rady naczelnej Prenciszka Kuklińskiego — t; Sępa Działalność powyższych grup bejov/ych wraz z setkami d zia
łaczy w ruchu oporu — w ramach TC7/ " Gryf Pomorski ° dała znaczący wkład v/ walce z okupantem o wyzwolenie Ojczyzny, biorąc ped uwag;;
specyficzne werunki walki w tym pomorskim regionie. Do Gryfa nr.leżcli ludzie z różnych środowisk i w różnym wieku, szczególnie resztki in
teligencji pomorskiej, ludność wiejska i młodzież szkolna, harcerza- którsy zgrupowali się w ramach działalności " Szsrych Szeregów -przy-- dzieleni*dq.dyspozycji poszczególnych dowódców grup bojcwych-partyzar.
A ** Yą*£
ckich - jako łącznicy , kurierzy, obserwatorzy, służba sanitarna itp , i ich należy również zaliczyć na równi z walczącymi z bronią w ręku ciągle byli doozkclani,-
Do jednych z tych zaliczamy Janinę Kuleszęy u Jola ” , Bernadety Jenuszorweką ° Beatko n i Leona Drobiilskiego ” Leszek” . Oświadczenia świadków o i cii działalności trzeba przyjąć jako zgodne a prawd:], co notwierdzeń na podstawie:
« >
lo
13
jo wiar.ygodncćci i rzetelności w leli działalnoóci,
o trzyrjywanych raportów od komendantów powia towychtod dowódców posz
czególnych grup p art y z anck i cii, na odprawach, któro odbywały rio v; róż
nych niojocach działania b„ czysto v; tsw. n Podchorążówce Gryfa "
•zlokalizowanej u Państwa Szulców / gospodarstwo rolro z rf.łyrcn; / - 3 pokojowy bunkier 3 wszystkimi urządzeniami kuchenne—sanitarnymi i to pod gnojówką na podwórzu i oddalonego o 0 Irm wielkiego plr.cu ćwi
czeń formacji £S,~
I-a tych odprawach komendanci powiat ord. i dowódcy grup podkreślali wielką odwago, inteligencję, spryt i przebiegłość, tajność w działa
niu tych nłodych lu d zi, rwali się- do roboty* trzeba byle harować ich młodzieńczy zapał, chcieli pcraścić represje clrupar.t;:, stosowano wobec
ich rodzin, za zmordowanie ich ojców, brr c i, aa esylki do obozew ko::
cantracyjnych.
\i okresie poprzedniego reżimu - łącznio ze 2wij:skic» Bojowników o 1 rość i Ilejap^rcjgjs.,r*io było przychylnego klimatu do przyznawania
* -L L.C-. i—.Cw wa»_l
nień kombatanckichV'órganizacji działających na Pomorzu i nie tylko :;a Pomorzu. Tr,rządzono nie^pcwotowane krzywdy, represjonowano po \/c,jr:L-:’r wielu a©słano w głąb ZSKR - skąd część już nigdy nie powrócił/. *
Jako działacz społeczny na Pomorzu przedwojną, kaczelny TZo:.:c:.d-..r.i
>\1 r Gryf Pomorski n czŁonel: os tabu Aa - w czasie okupacji-osukcm sio
v . v / ^ i ^ xo^y* i.uciW i,.C'c**jUiji^u**po*.O-*- I- 1- ^ —— i. . . : ^cn7 starania o wyjaśnienie specyficznych, złożonych w;:ranków działalno;, ci konspiracyjnej na Pomorzu - co w części tylko odnosiło efekty. kwią*-
zek Bojowników o kolność I Demokrację uznawał tylko walk* i— v> u- rę-ku :;c zs/sadne do p r z y z nawo n i a uprawnień kombatanckich z cz^m j i inni b . Gryf owcy nie zgsdzaJLi sin. Ca 75i:- ; już umarło, lic z n i ni o dc oz k ' 1 i się choćby skromnego uznania, podziękowania, satysfakcji mor: łne księży uhonorować choćby to małą garstkę , która przeżyła do dziś m> i:a:
noona Drobińskiego, Janinę Kuleszę i Bernadeto Januszewską, którzy występują o przyznanie in uprawnień kc:;:batr-nckia5h,-
(^Cc<Z -
^ ^ / Aleksander Arendt /
jr^ / - /
/ < w ~ ^
^ 7. *
^v-vv- h. & T ć p J t y - z f ? .\ ::v 'W .'v / .n o ś ć podpisu^.
_ si«i *i < - rd^-iim V V , L ^ ł
/ /7 ^-d 4 /śf/ - _ ___ — r.diińok. dnia._9 ,..k ^ — ^
ech 14
15
16
17
18
19
20
21
22
F U N D A C J A
A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J
BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. WIELKIE GARBARY 2 • TEL. (0-56) 65-22-186 http://www.um.torun.pl/~arch AK, e-mail: archAK@um.torun.pl
KONTO: WI EL KOPOL SKI BANK KREDYTOWY SA W T ORUNI U, NR 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 0 0 - 0
C?o{/p, A/ v XL- v£,i, H ‘o h
tor* k? v - C
c>t° dc-
T o r u ń £O 0 O -0 9 -£9
' T f c U 0 0 0 ^ 5
Pani
U r 3 zula 1 apiontsk S0-E36 Poznań
Szanowna Pani i
r '
Bardzo as i ęku j ę za list. Składam Pani jednocześnie wyrazy współczucia z powodu śmieeci Męża ś p. Haka ymi liana 3 api ont ek,
Sassa Fundacja gromadzi i opracowuje relacje Pomorzan o walce konspiracyjnej w czasie okupacji członków wszystkich, organizacji, P.elacje te wras z dokumentami przechowujemy w teczkach., z których korzystają naukowcy zajmujący się najnowsza historia Polski, Ha temat śp.Hęźa posiadaliśmy informacje, która pozwalam sobie dołączyć do listu. Aby nie zaginęła pamięć o
walce Pani Męża, bardzo prosiłabym o-r
przysłanie na adres Funda ej i relacji o życiu i d z i a ł a l n o ś c i
konspiracyjnej Męża według schematu, który d o ł ą c z a m do l i s t u ;
mogą to być tylko jednozdaniowe odpowiedzi, na końcu k t ó r y c h
złoży Pani swój podpis,
zdjęcie legitymacyjne Męża z lat okupacji lub takie, które Pani posiada, oryginały świadectw, legitymacji z okresu
z okresu powojennego; mogą to być także dokumentów,
dotyczące pracy zawodowej, a t a k ż e inne /np, listy z czasów okupacji/, z którymi jest rozstać, ¥ załączeniu przesyłam Informacje o
przsz Bożym okupacji lub
kserokopie tych Inne dokumenty pamiątki po Mężu Pani nie żal się
działalności naszego Archiwum oras Biuletyn, wydawany Fundację, którego kolejny numer ukaże się przed
Harodzeniem,
Będę czekała na odpowiedź,
Łączę serdeczne pozdrowienia I przeprosiny sa zwłokę w przesłaniu odpowiedzi na Pani list.
Byczę dużo zdrowia.
Z po w aianiem ...
El 1 a Skerska
dokumentalistka Fundacji Archiwum Pomorskie Armii Srajowej w Toruniu
*
23
F U N D A C J A
ARCHIW UM I MUZEUM POMORSKIE ARM II KRAJOWEJ ORAZTWQJ3KQWfd SŁUŻBY POLEK
5
BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. WIELKIE GARBARY 2 • TEL./FAX (0-56) 65-22-186 http://www.um.torun.pl/AK, e-mail: AK@um.torun.pl, fapak@wp.pl
KONTO: WIELKOPOLSKI BANK KREDYTOWY SA W TORUNIU - NR RACHUNKU 82 1090 1506 0000 0000 5002 0244
l . cfe-
0 M/\wi I a & W (U
WfouAio
Pani
Urszula Napiontek 60-236 Poznań
Szanowna P an i!
Przepraszam, że Panią niepokoję, ale piszę ponownie, bowiem mam do Pani kilka pytań dotyczących faktów z życia śp. Maksymiliana Napiontek, Małżonka Pani. Prośby
spowodowane są gromadzeniem materiałów do opublikowania w przyszłości biogramu śp.Maksymiliana w kolejnych tomach „Słownika biograficznego konspiracji pomorskiej 1939-
1945”. Pytania dotyczą głównie życia po 1945 r. , ponieważ fakty dotyczące Jego działalności konspiracyjnej jesteśmy w stanie opracować. W związku z tym proszę uprzejmie o odpowiedź na następujące pytania :
1 . kim byli rodzice, gdzie mieszkali w okresie międzywojennym i w czasie okupacji,
2 . gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej, gimnazjum, kiedy ukończył studia prawnicze i na jakiej uczelni,
3. kiedy zawarliście Państwo związek małżeński; imiona ewentualnych dzieci, 4. gdzie śp.Maksymilian pracował po 1945 r. do czasu przejścia na emeryturę,
5. jakie posiadał odznanczenia za udział w walce z okupantem, działalność harcerską i pracę zawodową.
Bardzo cenne byłyby dla nas także chociaż kserokopie metryk, legitymacji, oświadczeń, zatwierdzonych uprawnień kombatanckich. Śp. Maksymilian zmarł 26 X 1998 r. w Poznaniu.
Czy mogę prosić o miejsce Jego spoczynku ? Na koniec bardzo proszę o przesłanie nam zdjęcia śp.Małżonka, bowiem obok biogramu zwykle umieszczamy fotografię osoby biogramowanej. Zdjęcie nie musi pochodzić z czasów okupacji. Będę bardzo Pani zobowiązana za pomoc . W przyszłym roku ukaże się cz.6 „Słownika”, o którym wspomniałam na początku, biogram Małżonka Pani ukazałby się za dwa lata. Będę także zobowiązana za podanie adresów Rodziny śp. Maksymiliana, którą moglibyśmy powiadamić o opublikowaniu Jego biogramu.
Łączę serdeczne pozdrowienia i wyrazy szacunku.
Z poważaniem .... f e k * . iki*...
Elżbieta Skerska -redaktor „Słownika’"
24
25
26
Dh M aksym ilian N a pion tek , -ar. 3 p a źd zie r n ik a 1 919 r . B r u s y , pa. "M a k s " , "P a r a s o l "
Od o a źd zie r n ik a 1939 r . do narca 1945 r . Szare Szeregi i TOW
"G r y f Pom orski” w tym od s ty c zn ia 1944 r . do listopada '9 4 4 r . la g e r P o t u lic e . Posiada upraw nienia kom batanckie.
Zem. 60-236 Poznań, u l . Kasprzaka 3 3 / 3 , t e l . 666-176 / w c z a s ie o k up acji Brusy.
P e ł n i ł fu n k c ję drużynowego i żoł n i e r z a . ____________________________________
