Ewa Krysiak
ELEKTRONICZNE NOŚNIKI INFORMACJI W PRACY BIBLIOTEKI
Bibliotekarze pracujący w bibliotekach akademickich, publicznych, specjal
nych na przełomie wieków, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, stają w obliczu ogromnych zmian technologicznych, organizacyjnych i świa
topoglądowych. Tradycja miesza się z nowoczesnością. Dotychczasowe role bi
bliotekarza, strażnika i klucznika wiedzy zgromadzonej na przestrzeni tysiącleci w publikacjach, przybierają nowe kształty. Otóż bibliotekarz staje się jednym z zasadniczych ogniw w poszukiwaniu, przechowywaniu i zabezpieczaniu infor
macji przed zniszczeniem oraz jej udostępnianiu i przekazywaniu użytkowni
kom. Musi on sam posiadać niezbędną wiedzę teoretyczną, praktyczną, co wię
cej, musi być nieźle zorientowany w nowoczesnych technologiach, by móc coraz lepiej pośredniczyć w przekazywaniu lub ułatwianiu przekazu informacji. Powo
li, lecz nieubłaganie, tradycyjny stereotyp pani bibliotekarki w szarym fartuszku z białym, wykrochmalonym kołnierzykiem, w miękkich kapciach, szylkretowych okularach i z przymilnym uśmiechem przyklejonym do twarzy odchodzi w prze
szłość. Zmieniają się ludzie, ich potrzeby, otoczenie i metody pracy. By móc sprostać wyzwaniom nowoczesności bibliotekarze m u s z ą dostosować się do owych zmian.
Obok tradycyjnych postaci fizycznych wydawnictw (druk, mikrofilmy) coraz częściej w naszych bibliotekach mamy do czynienia z nośnikami elektroniczny
mi. Docierają one do bibliotekarzy pełniących rozmaite funkcje w bibliotece, od gromadzenia, przez opracowanie, przechowywanie i konserwowanie, po udo
stępnianie (bazy danych na taśmach magnetycznych, dyskietkach, dyskach kom
paktowych i innych dyskach dostępnych w trybie bezpośrednim - online i pośre
dnim - offline). Gwałtowny wzrost elektronicznych baz danych ilustrują dane statystyczne (wg Gale Directory of Databases). W 1985 r. opublikowano 2 bazy na CD-ROM-owym dysku optycznym, w 1995 blisko 10 000; w 1979 roku do
stępnych było 300 baz danych online, w 1985 - 2500, a w 1995 - blisko 20 000 (nie licząc baz danych udostępnianych w serwisach sieci Internet).
Istnieje wiele przyczyn publikowania wydawnictw elektronicznych, z których ważniejsze to:
- z punktu widzenia wydawcy, stosunkowo niski koszt zorganizowania i ak
tualizowania bazy - wyprodukowanie kosztuje około 150$, zaś powielenie dys-
ków w granicach 1,20$ od sztuki; oszczędność papieru i farby drukarskiej, stały wzrost zapotrzebowania i popytu na publikacje elektroniczne, upowszechnianie się nawyku korzystania z sieci komputerowych, ogólne tendencje do ujednolice
nia standardów sprzętowych i oprogramowania, co sprzyja percepcji; duża wy
trzymałość na uszkodzenia lub zniszczenia pewnych nośników (np. CD-ROM do 100 lat, choć przekonać się o tym będzie można dopiero w roku 2085, tj. w 100 lat od ukazania się pierwszych CD-ROM-ów), bezpieczeństwo danych (CD- ROM raz zapisany nie dopuszcza przeniknięcia podczas eksploatacji żadnych in
nych danych, włączając wirusy); dane zapisane w międzynarodowych standar
dach mogą być odtwarzane bez względu na platformę sprzętową; stale malejące ceny napędów/czytników CD-ROM-owych, dostępu do sieci (niestety, w Polsce wprost przeciwnie) i baz danych online przy ciągle rosnących cenach prenume
raty czasopism oraz rosnąca liczba tytułów dostępnych na nośnikach elektronicz
nych, a co za tym idzie wzrost rynku i konkurencja;
- z punktu widzenia użytkownika, dostęp do informacji bez względu na jej fi
zyczne posadowienie; elastyczność dostępu do informacji, tj. możliwość wyszu
kiwania według wielu kryteriów jednocześnie, krótszy czas wyszukiwania przy jednoczesnej większej ilości trafień; możliwość przeszukiwania w stosunkowo krótkim czasie olbrzymich zbiorów danych; dostęp do danych aktualizowanych na bieżąco i odpornych na zniekształcenie.
W korzystaniu z dobrodziejstw wydawnictw elektronicznych bibliotekarze natrafiają na wiele przeszkód i barier, czasem nie do pokonania. Ciągle jeszcze - zwłaszcza w warunkach kraju rozwijającego się - wysoki koszt przeszukiwania odpłatnych serwisów i elektronicznego dostarczania dokumentów uniemożliwia korzystanie z tych usług; „ukryte” koszty wyszukiwań, tj. sprzęt, oprogramowa
nie, opłaty za dostęp do sieci rozległych, opłaty serwisowe, umowy licencyjne, brak umiejętności posługiwania się nowymi narzędziami (zarówno słabe kształ
cenie kadr bibliotekarskich w zakresie nowych mediów, jak i niechęć biblioteka
rzy do poznawania i stosowania nowinek), słaba orientacja w źródłach elektro
nicznych, niedostateczne nasycenie sprzętem i oprogramowaniem niezbędnym przy korzystaniu z serwisów elektronicznych, brak dostępu do literatury facho
wej (bariera językowa), brak literatury w języku polskim, brak lub słaba współ
praca instytucji gromadzących i wykorzystujących informację elektroniczną.
By móc wykorzystać w pracy biblioteki elektroniczne nośniki informacji, mu
szą być spełnione pewne warunki techniczne i formalne.
Spośród w a r u n k ó w t e c h n i c z n y c h najważniejszy jest sprzęt (multime
dialny PC, modem, linia telefoniczna komutowana lub dzierżawiona), oprogra
mowanie (telekomunikacyjne, sieciowe i inne) oraz fizyczny dostęp do sieci lo
kalnych i rozległych.
Konieczne w a r u n k i f o r m a l n e , to umiejętność obsługi komputera wraz z
jego oprogramowaniem i osprzętem, posiadanie konta na komputerze włączonym
w sieć rozległą Internet, wniesienie opłat wstępnych, a następnie ponoszenie opłat abonamentowych oraz przestrzeganie etykiety sieciowej, tzw. netykiety.
Dostęp do sieci rozległych, choćby na przykładzie sieci Internet, daje bibliote
karzowi do rąk narzędzie o niezbadanych możliwościach. Szybkość i niezawod
ność przekazu, dostęp do najodleglejszych zakątków kuli ziemskiej w stosunko
wo najkrótszym czasie, ujednolicane standardy dostępu - to tylko niektóre zalety.
Do najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanych w bibliotekach aplikacji Internetowych należy bez wątpienia zaliczyć pocztę elektroniczną (e-mail, elec
tronic mail), przeszukiwanie katalogów bibliotek dostępnych w sieciach (telnet, rlogin, tn3370, open), przekazywanie plików tekstowych i binarnych (graficznych lub zakodowanych) przez sieci (ftp-File Transfer Protocol, anonymous ftp). Coraz popularniejsze stają się też inne narzędzia, nie wymagające już takiego doświad
czenia i oswojenia z pracą w sieciach. By korzystać z GOPHERa lub WAIS (Wi
de Area Information System) wystarczy dokładnie czytać menu główne serwera sieciowego, bez specjalnej wiedzy o filozofii działania tej aplikacji.
Od kilku lat furorę - nie tylko wśród bibliotekarzy - robi najnowsze dziecko Internetu, mianowicie World-Wide Web (WWW, web, Webserver), gdzie za po
mocą specjalnie formatowanych adresów sieciowych można z łatwością żeglo
wać po sieci i pozyskiwać niezbędne informacje. Prezes Polskiej Społeczności Internetu, Marek Car, niezwykle trafnie ujął ten serwis: Wszechnica Wiedzy Wszelakiej. Co więcej, posługując się bardzo prostym formatem html (hyper- Text Markup Language) można w WWW tworzyć informatory i komunikaty oraz posadawiać je w sieci. W ten sposób biblioteki mające dostęp do sieci In
ternet mogą zarówno prowadzić promocję swej działalności, jak i czerpać wie
dzę o innych bibliotekach.
Zabieganie bibliotek zarówno o dostęp do sieci rozległych, jak i baz danych offline (CD-ROM-owych), mimo olbrzymich nakładów finansowych na począt
ku drogi, jest ze wszech miar godne zalecenia. Korzyści bowiem są niezaprze
czalne:
1. Szybki i dość prosty dostęp online do informacji rozproszonej (telnet, go
pher, WAIS, WWW).
2. Błyskawiczna wymiana informacji (e-mail, tell/talk/finger, elektroniczne li
sty dyskusyjne, BBS - tj. Bulletin Board System).
3. Przekazywanie i pozyskiwanie danych tekstowych i binarnych (ftp, down- load/upload, gopher, WWW).
4. Szerokie i łatwe udostępnianie informacji zarówno o zasobach własnych bi
bliotek, jak i samych zasobów w postaci elektronicznej (czasopisma elektronicz
ne, hypertext, uczestnictwo w centralnych katalogach z dostępem bezpośre
dnim).
5. Organizowanie telekonferencji internetowych bez opuszczania biblioteki.
6. Kształcenie i samokształcenie bibliotekarzy na odległość.
7. Wspólne katalogowanie/utrzymywanie baz danych - bibliograficznych i katalogowych.
8. Dostęp do bezpłatnych i odpłatnych serwisów informacyjnych i baz danych katalogowych (OPAC), bibliograficznych, faktograficznych, lokalizacyjnych /skierowujących, numerycznych/statystycznych, pełnotekstowych.
9. Dostęp do odpłatnych i bezpłatnych serwisów dostarczania informacji (SDI).
10. Dostęp do serwisów elektronicznego dostarczania dokumentów:
- EDD (Electronic Document Delivery), - ILL (Interlending).
Ujmując rzecz ogólnie, elektroniczne nośniki informacji dostępne i wykorzy
stywane w bibliotekach, mogłyby zapewnić bibliotekom lepszą, szybszą i bar
dziej wszechstronną obsługę czytelników, a jest to podstawowa funkcja biblio
tek, bez względu na jej typ. Biblioteki, wykorzystujące w swej pracy bazy kom
puterowe i sieci rozległe, przyciągnęłyby nowych użytkowników, stałyby się konkurencyjne w stosunku do innych placówek udostępniania informacji, zyska
łyby należne im miejsce w społeczeństwie informacyjnym XXI wieku.
L E K T U R A G O D N A P O L E C E N I A
1.
Polskie zasoby INTERNET-u. I Ogólnopolska konferencja i wystawa promocyjna INTERNET W POLSCE, Warszawa 21-22.09.1995
, C e n t r u m P r o m o c j i I n f o r m a ty k i, W a r s z a w a 1 9 9 5 .2 . J . P io t r o w s k i,
Przewodnik po sieciach rozległych,
H E L I O N , G liw ic e 1 9 9 0 .3 . K . S a n e tr a , I. G r u c h a ła ,
Katalog online systemu VTLS,
n a k ła d e m B ib lio te k i J a g ie llo ń s k ie j, K r a k ó w 1 9 9 5 . 4 . A . T r y k o z k o , M . J a r s k i,Poczta elektroniczna. Tajemnice ELM,
M I K O M , W a r s z a w a 1 9 9 4 .5. J . R . L e v in e , C . B a r r o u d i,
Internet dla opornych,
R E A D M E , W a r s z a w a 1 9 9 4 .6 . P. K e n t,
Internet nie tylko dla orłów,
I N T E R S O F T L A N D , W a r s z a w a 1 9 9 5 . ( D o k s ią ż k i d o łą c z o n o d y s k i e t k ę z n ie c o o k r o j o n ą w e r s j ą p r o g r a m u S u p e r h ig h w a y A c c e s s f o r W in d o w s ) .Z A Ł Ą C Z N IK I
Załącznik nr 1
R O D Z A J E D Y S K Ó W O P T Y C Z N Y C H C D - R O M ( C O M P A C T D I S C R E A D - O N L Y M E M O R Y )
D Y S K O P T Y C Z N Y Z E S T A Ł Ą P A M I Ę C I Ą N A P Ł Y C I E K O M P A K T O W E J
Z n a n y o d 1 9 7 9 r o k u ( p ły t y k o m p a k to w e z n a g r a n ia m i m u z y c z n y m i) k o d o w a n y la s e r o w o n o ś n i k d o p r z e c h o w y w a n ia p a m ię c i o p ty c z n e j, s to s o w a n y d o d a n y c h t e k s t o w y c h o d 1 9 8 4 r o k u , m o g ą c y p o m i e ś c i ć 6 0 0 M B - 6 8 5 M B d a n y c h te k s t o w y c h , w iz u a l n y c h , a u d ia ln y c h , w id e o lu b m ie s z a n y c h , r ó w n o w a ż n y c h z o k o ło 3 0 0 0 0 0 s t r o n te k s tu , 6 0 0 0 o b r a z ó w g r a f ik i, 7 4 m in u ta m i n a g r a n ia d ź w ię k o w e g o lu b 6 0 m in u ta m i f ilm u w i d e o ( 3 0 k la - te k /s e k ) z d ź w ię k i e m . D y s k i p r o d u k o w a n e z g o d n ie z n o r m a m i I S O 9 6 6 0 i I S O 1 0 1 4 9 m o g ą b y ć „ c z y ta n e ” n a r ó ż n o r o d n y m s p r z ę c ie j e d n o s t a n o w i s k o w y m lu b w s ie c i C D R O M L A N .
W O R M ( W R I T E - O N C E - R E A D - M A N Y ) P Ł Y T A K O M P A K T O W A J E D N O R A Z O W E G O Z A P I S U o r a z C D - W O ( C O M P A C T D I S C W R I T E O N C E )
R E J E S T R A T O R L A S E R O W Y D O Z A P I S U C D - W O R M
S łu ż y d o la s e r o w e g o z a p i s u ( je d n o k r o t n e g o , b e z m o ż liw o ś c i d o k o n y w a n ia z m ia n ! ) , s to s o w a n y o d 1 9 8 3 r o k u d o a r c h i w i z o w a n i a o b s z e r n y c h b a z d a n y c h .
M O ( M A G N E T O - O P T I C A L A L B O „ E R A S A B L E C D - R O M ” )
Z n a n y i s to s o w a n y o d 1 9 8 8 r o k u n o ś n ik m a g n e to o p ty c z n y , n a k tó r y m m o ż n a z a p i s y w a ć d a n e , a n a s tę p n ie j e m o d y f i k o w a ć .
P R O D U C E N C I B A Z D A N Y C H N A C D - R O M
I . S E R W I S Y K A T A L O G O W A N I A I M P A C T A u to - g r a p h ic s , I n c .
B la c k w e ll N o r t h A m e r ic a I n c . B r o d a r t C o .
E B S C O P u b li s h in g F a x o n C o m p a n y G a y lo r d
G e n e r a l R e s e a r c h C o r p o r a tio n I n g r a m B o o k C o m p a n y L i b r a r y C o r p o r a tio n T h e L i b r a r y o f C o n g r e s s L i b r a r y S y s te m s a n d S e r v ic e s IN C . M a r c iv e , I N C .
O C L C , I N C . S ir s i C o r p o r a tio n U T L A S I n te r n a tio n a l
W e s te r n L i b r a r y N e t w o r k ( W L N ) B I B L I O T E K A N A R O D O W A
P C O r d e r P lu s A c c e s s C a t a lo g u e E B S C O S e r ia ls D ir e c to r y S e r ia l S e r v ic e
S u p e rC A T
L a s e r G u id e , L a s e r Q u e s t L a s e r S e a r c h
B ib lio F il e , T h e I n t e l i g e n t C a t a lo g C D N A R C B ib lio g r a p h ic , N a m e s , S u b je c ts P C /M A R C , M I N I M A R C II
M A R C I V E / P A C C A T C D 4 5 0 L a s e r ta p C D - C A T S S T (flscrCflt
P R Z E W O D N I K B I B L I O G R A F I C Z N Y
I I . K A T A L O G I B I B L I O T E C Z N E , C E N T R A L N E N A C D - R O M C D ./2 0 0 0
IN P A C T
I n te l l i g e n t C a t a lo g L A S E R G u id e L e P a c N a r c iv e / P a c S p e c tr u m 2 0 0 A c c e s s P e n n s y lv a n i a B ib lio F il e C ir c u la tio n
O C L C A u to g r a p h ie s L i b r a r y C o r p o r a tio n G e n e r a l R e s e a r c h C o r p o r a tio n B r o d a r t A u to m a tio n N a r c iv e , I n c .
G a y lo r d I n f o r m a t i o n S y s te m s T h e S ta te L ib r a r y , P e n n s y lv a n i a L i b r a r y C o r p o r a tio n
I I I . B I B L I O G R A F I C Z N E B A Z Y D A N Y C H B r i t i s h L i b r a r y G e n e r a l C a t a lo g u e o f P r i n t e d B o o k s to 1 9 7 5 o n
C D - R O M
C u m u la tiv e B o o k I n d e x G e r m a n B o o k s in P r in t B r itis h B o o k s in P r in t B o o k s in P r in t B o o k s O u t- o f - P r i n t U L R I C H 'S P lu s
B i b lio g r a f ie n a r o d o w e : f r a n c u s k a , n ie m ie c k a , b r y ty j s k a i in n e
F I R M Y O F E R U J Ą C E C D R O M L A N ,
tj-
L O K A L N Ą S I E Ć K O M P U T E R O W Ą D O W Y K O R Z Y S T Y W A N I A D Y S K Ó W O P T Y C Z N Y C H
E L E K T R O N I C Z N E S E R W I S Y B I B L I O G R A F I C Z N E
Z D O S T Ę P E M B E Z P O Ś R E D N I M ( O N L I N E ) , O D P Ł A T N E ( P R Z E C I Ę T N I E 2 0 $ / h ) :
W L N ( W E S T E R N lu b W A S H I N G T O N L I B R A R Y N E T W O R K ) B L A I S E - L I N E
B L C M P L I B R A R Y S E R V I C E S D I A L O G D A T A /S T A R E X I S /N E X I S
E U R O B A S E S B R S
S T N I N T E R N A T I O N A L O R B I T S E A R C H S E R V I C E
Q U E S T E L E R A - I R S
E L E K T R O N I C Z N E S E R W I S Y I N F O R M A C Y J N E N I E O D P Ł A T N E
D O S T Ę P N E W S I E C I A C H R O Z L E G Ł Y C H , G Ł Ó W N I E I N T E R N E T
W O R L D W I D E W E B ( W W W ) G O P H E R I V E R O N I C A
W I D E A R E A I N F O R M A T I O N S Y S T E M (W A IS ) O P T I - N E T
C D - A C C E S S C D - W O R K S 1 0 0 0 I N F O S E R V E R 1 0 0 0 C E A R
G I G A S O L U T I O N S T O D D N e tw o r k in g I N F O W A R E L A N C D E R L
A R C N e t, C D N e t E Z - N e t
O n lin e C o m p u te r S y s te m s , I n c ., U S A V ir tu a l M ic r o s y s te m s , I n c ., U S A V ir tu a l M ic r o s y s te m s , I n c ., U S A D ig ita l E q u i p m e n t C o r p o r a tio n , U S A E l e c tr o c o n , H o la n d ia
M o r to n M a n a g e m e n t, U S A T o d d E n t e r p r is e s , I n c ., U S A I n f o T e c h n o lo g y S u p p ly , W . B r y ta n ia L o g i c r a f t, I n c ., U S A
S il v e r P la tte r , U S A ; S tr a t u s , P o l s k a M e r id ia n D a ta , I n c ., U S A F le x s y s C o r p o r a tio n , U S A
Załącznik nr 2
O C L C , IN C R L I N
K A T A L O G I B I B L I O T E K D O S T Ę P N E W S I E C I A C H R O Z L E G Ł Y C H ( O P A C )
B U L L E T I N B O A R D S Y S T E M ( B B S )
B I B L I O G R A P H Y O F S O C I A L S C I E N C E I N F O R M A T I O N A N D D O C U M E N T A T I O N is p u b l i s h e d f o r f r a s s b r o w s i n g o n th e I n te r n e t. I t is a c o - o p e r a tiv e p r o je c t o f F I D / S D , I C S S D , I F L A /S S , p r o d u c e d b y H e ls in k i S c h o o l o f E c o n o m ic s L ib r a r y , e d ite d b y K y llik k i R u o k o n e n .
T h e b ib lio g r a p h y c o n ta in s r e f e r e n c e s e .g . in E n g l is h , F r e n c h , G e r m a n , R u s s ia n a n d D u tc h . A p a r t o f i t ( c o m p i l e d b y th e S z e c h e n y i N a t i o n a l L ib r a r y , H u n g a r y ) h a s b e e n p u b lis h e d p r e v io u s ly in S S I D L i a is o n , 1 9 9 5 . B u l l e t i n in 1 9 9 0 - 1 9 9 2 . S o c ia l s c ie n c e s e c tio n o f I F L A a n d I C S S D a r e p la n n in g to u p d a te th e m a te r ia l ir r e g u - la ry , l a s t u p d a te b e in g o n M a y 7
T h e b ib lio g r a p h y c a n b e a c c e s s e d v i a g o p h e r a t:
g o p h e r .h k k k .f i
( s e l e c t ) - H E L S I N G I N K A U P P A K O R K E A K O U L U N K I R J A S T O ( H K K K ) - lib r a r y
- S o c ia l s c ie n c e s i n f o r m a tio n a n d d o c u m e n ta ti o n b ib lio g r a p h y S e a r c h b y a u th o r o r w o r d /s c a n b e p r f o r m e d :
/ a u th o r n ( f o r n e x t ite m )
? ( f o r h e lp ) F o r m o r e in f o r m a tio n :
H e ls in k i S c h o o l o f E c o n o m ic s L i b r a r y M s . K y llik k i R u o k o n e n , E d i to r R u n e b e r g i n k a tu 2 2 - 2 4 0 0 1 0 0 H e ls in k i , F in l a n d
I n t e r n e t r u o k o n e n @ h k k k .f i ; F a x + 3 5 8 - 0 - 4 3 1 3 5 3 9
B R S ( B ib lio g r a p h ic R e t r ie v a l S e r v ic e ) T E L N E T B R S . C O M
N o p u b lic lo g in . U s e y o u r o w n a c c o u n t.
$ 6 / h o u r I n te r n e t c o n n e c t c h a r g e s p lu s d a ta b a s e o n lin e c h a r g e s a n d c i ta tio n c h a r g e s . M a x w e ll O n lin e
8 0 0 0 W e s tp a r k D r iv e M c L e a n , V A 2 2 1 0 2 P h o n e : 7 0 3 /4 4 2 - 0 9 0 0 F a x : 7 0 3 /8 9 3 - 4 6 3 2
Załącznik nr 3
N I E Z B Ę D N E W A R U N K I T E C H N I C Z N E
1. a ) P C + m o d e m + lin ia t e l e f o n ic z n a k o m u to w a n a lu b
b ) P C + ł ą c z e d z ie r ż a w io n e
2 . a ) O p r o g r a m o w a n ie te le k o m u n ik a c y jn e ( T E L I X , P R O C O M M P L U S lu b in n e ) , b ) O p r o g r a m o w a n ie T C P /I P , S L IP , W I N S O C K , T R U M P E T lu b in n e
M U L T I M E D I A L N Y K O M P U T E R O S O B I S T Y
p r z y s t o s o w a n y d o k o r z y s t a n i a z e l e k t r o n i c z n y c h s e r w i s ó w o n l i n e i o f f l i n e ( m i n im a l n e w y m a g a n i a s p r z ę to w e i o p r o g r a m o w a n ia )
P r o c e s o r H D D R A M Z e g a r
N a p ę d - d y s k ie tk i
S P R Z Ę T I n te l 8 0 3 8 6 1 5 0 M B 8 M B 2 0 M h Z 3 ,5 ”
K a r t a g r a f i c z n a V G A
M o n i t o r k o lo r o w y
K l a w i a t u r a ty p 101
M y s z d w u p r z y c is k o w a
P o r ty : s z e r e g o w y
r ó w n o le g ły M I D I jo y s t i c k W e w n ę tr z n y S o u n d B l a s t e r ( s y n te z a to r d ź w ię k u )
C z y t n ik d o d y s k ó w o p ty c z n y c h z e w n ę tr z n y lu b w e w n ę tr z n y o c z a s ie d o s t ę p u 1 s e k i p r z e s y le d a n y c h 15 0 K B / s e k
I n t e r f a c e S C S I
M o d e m ( 1 4 . 4 0 0 b p s ) i lin ia te le f o n i c z n a lu b in n y d o s tę p d o s ie c i r o z le g łe j ( l i n i a d z ie r ż a w io n a )
O P R O G R A M O W A N I E M S W I N D O W S 3 .0 )
M S E x t e n s io n s ( d l a C D - R O M )
O p r o g r a m o w a n ie s ie c i lo k a ln e j d la C D - R O M ( U n ix , N e tw a r e , I P X ., V in e s )
O p r o g r a m o w a n ie o b s łu g u ją c e b a z y d a n y c h b ą d ź n a d y s k ie t k a c h .( n p . M A K ) , b ą d ź n a C D - R O M ( n p . S P I R S f ir m y S i l v e r P la tte r )
Oprogramowanie telekomunikacyjne (np. TEL1XC, PROCOMMPLUS, TCP/IP, PC/TCP)
Załącznik nr 4
KONIECZNE WARUNKI FORMALNE
1. Założenie konta na komputerze włączonym w sieć rozległą Internet (USERID- identyfikator).
2. Wniesienie opłat wstępnych i abonamentowych (miesięcznych, kwartalnych lub rocznych) za:
- dostęp do sieci Internet,
- łącze telefoniczne lub dzierżawione.
3. Podstawowa umiejętność posługiwania się:
- komputerem osobistym i jego systemem operacyjnym, - programem telekomunikacyjnym,
- komendami systemu operacyjnego serwera Internetowego (np. UNIX, VM), - narzędziami Internetu.
4. Przestrzeganie etykiety Internetu (netykiety od ang. netiquette):
- nie obrażać się i innych w sieci,
- nie włamywać się do systemów chronionych,
- nie prowadzić działalności politycznej, religijnej i komercyjnej/handlowej, - nie naruszać ustawy o prawie autorskim.
Załącznik nr 5
K I L K A A D R E S Ó W H T T P W W O R L D - W I D E - W E B h t t p : / / p l e a m . e d u . p l . /w a r lib h o m e p a g e B ib l. G ł. m .s t. W a r s z a w y h ttp :// w w w .k o n b ib l.n l /g a b r ie l h o m e p a g e B N
h t t p : / / r e n k i.h e ls in k i.f i/g a b r ie l j.w .
h t t p : / / l c w e b .l o c . g o v B i b lio te k a K o n g r e s u h t tp :// w w w .h y p l.o r g N e w Y o rk P u b lic L ib r a r y
h ttp :// w w w .u r m .g o v .p l R z ą d R .P .
h ttp :// w w w .k b n .g o v .p l K B N
h t t p :// w w w .n a s k .o r g .p l N A S K
D O S T Ę P
D O S /U N I X p r z e g lą d a r k a te k s t o w a L Y N X
W in d o w s /W in d o w s N T /X W in d o w s /M a c i n to c h p r z e g lą d a r k a g r a f ic z n a M O S A I C , N e t s c a p e i w ie le in n y c h
A D R E S O W A N I E , c z y l i U R L
U n if o r m R e s o u r c e L o c a to r n p . U R L : h ttp :// lc w e b .l o c . g o v
J Ę Z Y K /F O R M A T , c z y l i H y p e r T e x t M a r k u p L a n g u a g e ( H T M L )
Załącznik nr 6
S Y S T E M Y B I B L I O T E C Z N E W I D O C Z N E W S I E C I I N T E R N E T V T L S
B I B L I O T E K A N A R O D O W A S Z K O C J I
t e l n e t S U N .N S F .A C .U K
t e l n e t 1 2 8 .8 6 .8 .7 H o s t n a m e : u k .n ls .o p a c
M P E /X L : h e llo y o u r n a m e , r e f .c l a s 5 0
F I Ń S K A B I B L I O T E K A N A R O D O W A /U N I W E R S Y T E C K A t e l n e t H Y K .H E L S I N K I .F I
t e l n e t 1 2 8 .2 1 4 .4 .1 3 0
lo g in : H E L L O Y O U R N A M E , U S E R .C L A S 0 2 t e r m in a l ty p e : 4
lo c a tio n c o d e ( A n n a K o k e lm a ) : 1 0 0
A n n a u u s i: /L A N G 1 ( z m ia n a j ę z y k a f iń s k ie g o k o m e n d n a a n g ie ls k i)
e x it: /Q U I T
F I Ń S K A B I B L I O T E K A N A R O D O W A
t e l n e t H Y K .H E L S I N K I .F T lu b
t e l n e t 1 2 8 .2 1 4 .4 .1 3 0
lo g in : h e llo y o u r n a m e , u s e r .c la s O l t e r m in a l ty p e : 4
lo c a tio n c o d e : 1 00
la n q u a q e : /L A N G 1 ( z m ia n a j ę z y k a f iń s k ie g o k o m e n d n a a n g ie ls k i)
B I B L I O T E K A N A R O D O W A S Z W A J C A R I I t e l n e t h e lv e tic a t.s n l.c h
lo g in : h e llo in te r n e t, u s e r .c la s O l p a s s w o r d : s n l
t e r m in a l ty p e : P C A S C I I lo c a t i o n c o d e : 100 la n q u a q e : /la n g
e x it: /q u it
D Y N I X
B I B L I O T E K A N A R O D O W A A U S T R A L I I T E L N E T j a n u s .n la .g o v .a u
T E L N E T 1 0 2 .1 0 2 .2 3 9 .3 0 O P A C = D Y N I X
E x i t - [ w p is a ć „ 1 0 ” n a g łó w n y m m e n u ]
A L E P H
B I B L I O T E K A N A R O D O W A /U N I W E R S Y T E C K A I Z R A E L A T E L N E T 1 3 2 .6 4 .2 .4
L O G I N A L E P H
E X I T [w y b r a ć o d p o w i e d n i ą o p c ję z m e n u g łó w n e g o ]
B I B L I O T E K A P O L I T E C H N I K I C Z E S K I E J T E L N E T A N E Z K A .V C .C V U T .C Z T E L N E T 1 4 7 .0 2 .2 4 0 .2 2
L O G I N : A N O N Y M
T E R M I N A L T Y P E : 2 L O C A T I O N C O D E : I
E X I T : [w y b r a ć „ 8 - u k o n c e n i s e s s i o n ” z m e n u g łó w n e g o ]
B I B L I O T E K A N A R O D O W A C Z E S K A t e l n e t a lp h a .n k p . c z t e l n e t 1 9 3 .8 4 .9 4 .7 0 lo g in : a l u s e r
B I B L I O T E K A N A R O D O W A S Ł O W A C K A t e ln e t s n k m a r tin .m a tic a .s k t e l n e t 1 9 3 .8 7 .8 .3 7 lo g in : a lu s e r
I N N O P A C
I N S T Y T U T U N I W E R S Y T E T U E U R O P E J S K I E G O T E L N E T 1 4 9 .1 3 9 .6 .1 0 0
L O G I N : N I E J E S T W Y M A G A N Y E X I T : [w y b r a ć „ D ” z g łó w n e g o m e n u ]
T H E N E W Y O R K P U B L I C L I B R A R Y
T E L N E T 1 4 9 .1 2 3 .1 0 1 .1 8 T E L N E T N Y P L G A T E .N Y P L .O R G lo g in : lib r a r y
e x i t : ...[ w y b r a ć „ q ” z g łó w n e g o m e n u ]
K O N S O R C J U M B I B L I O T E K P O L S K I C H ( V T L S )
U n iw e r s y t e t M ia s to A d r e s IP N a z w a d o m e n y L o g o w a n ie H a s ło
U J K r a k ó w 1 4 9 .1 5 6 .7 3 .1 0 f r id g e .b j.u j.e d u .p l h e llo U s e r lD .u s e r .c la s O 1 -
A G H K r a k ó w 1 4 9 .1 5 6 .7 3 .1 0 f r id g e .b j.u j.e d u .p l h e llo U s e r l D ,u s e r .c la s 0 2 -
U G G d a ń s k 1 5 3 .1 9 .1 2 0 .2 5 2 k o a la .b g .u n iv .g d a .p l h e llo U s e r l D ,u s e r .c la s O l -
U G G d a ń s k 1 5 3 . 1 9 . 1 2 0 . 2 4 9 k o a l a . b g . u n i v . g d a . p l h e l l o U s e r l D , u s e r . c l a s 0 2 -
U W W a r s z a w a 1 4 8 .8 1 .2 0 7 .1 iim b a .b u w .u w .e d u .p l h e llo U s e r lD .u s e r .c la s O 1 -
U W W a r s z a w a 1 4 8 . 8 1 .2 0 7 . 1 l i m b a . b u w . u w . e d u . p l h e l l o U s e r l D , u s e r . c l a s 0 2 -
U W r W r o c ła w 1 5 6 .1 7 .5 8 .4 e u z e b io s .b u .u n i.w r o c .p l h e llo U s e r lD .u s e r .c la s O 1 -
U M C S L u b l in 1 9 3 .5 9 .5 2 .1 0 0 p r ia m .u m c s .lu b lin .p l lib r a r y lib
P L L u b l in 1 9 3 .5 9 .5 2 .1 0 0 p r ia m .u m c s .lu b lin .p l lib r a r y lib
A R L u b l in 1 9 3 .5 9 .5 2 .1 0 0 p r ia m .u m c s .lu b lin .p l lib r a r y lib
K U L L u b l in 1 9 2 .1 8 8 .2 3 7 .1 0 0 p a te r .k u l.lu b lin .p l będzie
ogłoszone będzie
ogłoszone
Tekst wytłuszczony: centralne bazy danych.
Gdańsk: czasopisma.
Warszawa: kartoteki wzorcowe.
Identyfikator (UserlD): nie wymaga hasła, dowolny ciąg znaków.
