• Nie Znaleziono Wyników

Tom IV. - Rok 1885. WSZECHŚWIAT

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Tom IV. - Rok 1885. WSZECHŚWIAT"

Copied!
32
0
0

Pełen tekst

(1)

WSZECHŚWIAT

T Y G O D N I K P O P U U R K Y

pod kierunkiem Komitetu redakcyjnego, złożonego z P P . Dra T. Chałubińskiego, J. Aleksandrowicza b. dziekana Uniw., mag. K. Deikego, mag. S. Kramsztyka, kand. n. p. Br. Rajchmana, mag. A. Ślósarskiego, prof.* W ł. Kwietniewskiego

i prof. A. Wrześniowskiego.

W y d aw ca E. DZIEWULSKI R ed ak to r BR. ZNATOWIO?.

Tom IV. - Rok 1885.

m m m »

WARSZAWA.

3D r -u. 33 m i l a S łs i w s k i e g o, ulica Chmielna Nr 26 nowy.

1 8 8 5 .

(2)

rl,o;!iio.i<)H(j Ueusypoto.— Bapuiaua, 12 ^eitaópji 1885 ro

<4.1

(3)

SPIS ARTYKUŁÓW

P O R Z A D K 1 E M A B E C A I) Ł O W Y M N A Z W I S K A U T O K O W.

O B JA Ś N IE N IE : kr. n. znaczy kronika naukowa, w. b. znaczy wiadomości bieżące, spr. znaczy sprawozdanie.

Str.

BO G U SK I J. J. Dochód z wystawy hi­

gienicznej, kr.

11

...14

„ Mowa nad mogiłą Filipa Sulimier- skiego...34 ,, Fotografija cyklonu (tornadosu),

w. b... 191

„ T. H. Huxley. Wstęp do nauk przy­

rodniczych, spr... 301 BONNIER Gr. O oddychaniu żywych

tkanek... 502, 518, 539, 549 CH O TO M SK I W Ł. List do redakcyi

W szechśw iata... 109 C IEM N IE W SK I M. Zebranie między­

narodowego Komitetu meteorologi­

cznego we Wrześniu 1885 r., kr. n. 527

„ Barometr glicerynowy, kr. n. . . 592

„ Rezultaty spostrzeżeń nad zachmu­

rzeniem nieba, kr. n...670

„ Thouyenin, Explication noiwelle du phenomene des marees, spr. . . . 797

„ Rezultaty spostrzeżeń na sześciu sta- cyjach meteorologicznych w guber.

Warsz. i Płockiej . . . 829 D A W ID ST. Dr E. Strasburger. Das

botanische Practicum, spr. . . . 123

„ Herboryzacyja... 225, 245

„ Pelit diatomowy w Królestwie, w. b. 303 DOBRZYCKI H. Profesor Gustaw Pio­

trowski ...18 D Z IE W U L SK I E. Adam Prażmow-

s k i... 114, 131

S tr.

D Z IE W U L SK I E. Wysyłacz telefono- wy z klapą, kr. n... 543 E. D. Mikroskopowa budowa lanej stali.

kr. n... 543 IT L IIO L H. Życie w głębi mórz 402, 424,

578, 652, 674, 706 FISZER Z. Badania nad tętniącym zbior­

nikiem wymoczków... 691, 727 FLA M M M. Nowy odczynnik na połą­

czenie tlenku węgla z hemoglobiną, kr. n...171

„ Sucha dystylacyja drzewa, kr. n. . 238

„ Ilościowe oznaczenie tlenu w atmo­

sferze, kr. n... 270 ,, Reakcyje mikrochemiczne, kr. n. . 383

„ O asymilacyi żelaza... 420

„ Iryd, kr. n... 511

„ O chemii m leka... 524, 534

„ Fabrykacyja papieru, kr. n. . . . 527

„ Nowa kopalnia rtęci, w. b. 528 ,, Miedź platynowana, kr. n. 543

„ Cienkie druty, w. b...344 ,, Nalot tworzący się przy suszeniu pro­

chu strzelniczego, kr. n... 559

„ Dobywanie magnezu przez dystyla- cyją,w- b... ... • ■ 560

„ Analiza deszczów w Londynie, w. b. 560

„ Stalaktyt powstały z pary, kr. n. . 575

„ Miedź platynowana...605

„ Pochłanianie ciepła przez metale, kr. n...605

„ Prężność pary rtęci, kr. n. . . . 605

(4)

IV

FLA M M M. Wpływ światła rta tworze­

nie się alkaloidów, kr. n... 655 ,, Związek pomiędzy składem chemi­

cznym a widmem absorpcyjnem ciał organicznych, kr. n... 708

„ Dwutlenek węgla w gospodarstwie przyrody, według Ebermayera . 711, 732 ,, Odtlenianie rostworów soli przez ga­

zy i płyny, kr. n... 718 ,, Postępy w fabrykacyi sody, kr. n. . 784 ,, O składzie chemicznym ciał niebie­

skich, kr. n... 798 ,, Badanie wody do picia, kr. n. . . 799

„ Sposób odróżnienia sztucznego ma­

sła od prawdziwego, kr. n. . . . 799

„ Przypadkowa synteza anortytu . . 799

„ Tlen w atm osferze... 815 F. M. Nowy związek organiczny w ciele

zwierzęcem, kr. n...334

„ Erytrofil, kr. n...350

„ Roskład niektórych soli przez wodę, kr. n... 393

„ Oddzielanie glinu od żelaza, k. n. . 398 ,, Niektóre własności protoplazmy,

kr. n... 399

„ List Woehlera, kr. n... 430 G R O SG LIK S. Tetramyxa parasitica,

kr. n... 357 ,, Hodowla Kleszczowiny, kr. n. . . 190 ,, Monascus, nowy rodzaj z rodziny

Ascomycetes, kr. n... 191 ,, Przenoszenie się suchot z człowieka

na kury, kr. n... 191

„ Ruchy barwników roślinnych, kr. n. 205

„ Kryształy różnych szeregów w jednej komórce, kr. n... 206 ,, O budowie i rozwoju przedrostka wi­

dłaków...324

„ Wpływ kamfory na rośliny, kr. n. . 607

„ Współka grzyba z korzeniem. . . 725 IIA B E R L A N D Zabespieczenie potom­

stwa w świecie roślinnym . . . 755, 773 H O ŁO W IŃ SK I A. Pochłanianie świa­

tła przez wodę, kr. n... 126

„ Ciężar właściwy płynnego tlenu,

kr. n. . . . 285

„ Działania elektryczne płomieni gazo­

wych, kr. n... . . 286 ,, Nowe ogniwo Carpentera, kr. u. . 397 JA C Z E W S K I L. Notatka o związku

pewnych chorób z gieologiczną bu­

dową pewnej miejscowości . . . 602 J . S. Bakteryje przecinkowe, kr. n. . . 334

„ Szczepienie cholery, kr n. . . . 334 JĘ D R Z E JE W IC Z J. O przewidywa­

niu p o g o d y ... 35, 53, 69 ,, W kwestyi widzialności Merkurego,

kr. n...237

S tr .

Kalendarzyk astro- ...11, 77, 141 JĘ D R Z E JE W IC Z J. Widma małych

spektroskopów...439 ,, Nowa gwiazda, kr. n...604 K O N D RA TO W ICZ II. 0 wybuchach

w kopalniach węgla. 193,211,233,2 50,265 K O PE R N IC K I J. Czyszczenie wody

ałunem, kr. n... 511 K O W A LC ZY K J.

nomiczny .

K O W A L E W S K I M. 0 pęcherzu pła- wnym u pierścienic . . . 129, 149, 163

„ Wiadomości dawniejsze, dotyczące jajorodztwa ssących jednootworo- wycli, kr. n ...335 K RA M SZTY K ST. Zasady termoche­

mii... 1, 20 44, 60, 73 Komisyja międzynarod. miar i wag, w. b... 14 Elektryczność atmosferyczna, bada­

nia Lemstróma...69 Palne związki węgla w atmosferze kr. n... " ... 79 Kierowanie b a lo n a m i...88 Własności optyczne ciał sproszkowa­

nych, kr. n... 92 Pochodzenie głosu, kr. n... 110 Ocena wilgotności powietrza . . . 122 Porównawcze zestawienie działalno­

ści różnych motorów, kr. n. . 142 Kopuły papierowe, w. b...143 Olbrzymie działo, kr. n. . , 159 Temperatura gradu, kr. n. . . . 171 Idunium, kr. n. ...171 Sygnały akustyczne na okrętach, kr. n... ... 171 Rezultaty obserwacyi pana Tachini, kr. n...171 Fabrykacyja powietrza nadtlenione- go, kr, n... 173 Glin, kr, ... 173 Radyjometr, jako regulator działań działań chemicznych słońca, kr. n. . 188 Nagroda Bressa, w. b... 206 Nowe źródło kauczuku, w. b .. . . 207 Nieprawidłowość w biegu Merkure­

go, kr. n... 222 Rosprowadzanie zimna, w. b, . . 224 Zastosowanie dwutlenku węgla do gaszenia pożarów, w. b...239 Termomikrofon Oeliorowicza, kr. n. 268 Olej skalny w Ameryce, w. b. . . 272 Nowe prace K. Olszewskiego nadj skraplaniem gazów, kr. n. 301 Fotografija gwiazd, kr. n. 303 Dysocyjacyja gazów pod wpływem wyładowań elektrycznych, kr. n. . 303 Usługa balonów w Sudanie, w. b. . 315 O zjawiskach, jakie przedstawiają gazy ulatniające się w próżni, kr. n. 318

S tr .

(5)

V

KRAM SZTYK ST. Elektryczność at­

mosferyczna, kr.

11

...

„ Druty podmorskie, w. b...

,, Budowle papierowe, w. b.

„ Rosprowadzanie siły zapomocą po­

wietrza ścieśnionego, w. b.

,, Nowa metoda skraplania tlenu pana Cailleteta, kr. n...

,, Nowo odkryte planety, kr. n.

„ Żelazo w stosach galwanicznych, kr. n.

„ Stopy, kr. n. . . ...

„ Przyrost szybkości wiatru nad po­

wierzchnią ziemi, kr. n...

„ Widma gwiazd Unijnych jasnych, kr. n...

„ Siarka w węglu kamiennym, kr. n. .

„ Stos działający pod wpływem świa­

tła, kr. n. ...

,, Telefoniia na morzu, kr. n.

,, Przyrost temperatury w głębi ziemi, kr n...

„ Produkcyja minerałów, w. b. . ,, Fotografija nieba, kr.

11

...

„ Zmysł ciepła...

„ Obelisk W aszyngtona...

„ Peryjodyczność plam słonecznych, kr. n...

,, 0 pochłanianiu włoskowatem gazów, kr. n...

„ Nowe rosprawy Hipolita Stebnickie- go, spr...

„ Korona słoneczna * . . . . 482,

„ Szczepienie ospy, w. b...

,, Zamrażanie mięsa i mięśni, kr. n. . ,, Nowa kometa, kr.

11

...

„ Nowa lampa elektryczna, kr. n. .

„ Fabrykacyja magnezu, kr.

11

. . .

„ Początki maszyn dynamo-elektry- cznych ...

,, Jeszcze łuny zmierzchowe, kr. n.

,, Platynoid, w. b...

„ Henryk Milne Edwards . . . .

„ Sposób nadawania drzewu wejrzenia hebanu, kr. n...

„ 0 ruchu gw iazd... 546, ,, Spektroskopija drogą fosforescencyi,

kr. n...

„ Pył magnetyczny, kr. n...

,, Zastosowanie ciepła atmosferycznego jako siły poruszającej, kr. n . .

„ Doskonałe oczyszczanie wody,

„ Grzyb drzewny, kr. n...

„ Utworzenie się pokładów węgla ka­

miennego w ziemi, kr. n. ,

,, Wpływ wysokości na zmiany dzien­

ne zboczenia magnetycznego, kr. n.

,, Głębokość, do jakiej światło dzien­

ne przenika w wodzie morskiej, kr. n...

„ O otrzymaniu najniższych tempera- ratur, kr. n...

S ir.

KRAM SZTYK ST. Sprawozdanie z pi­

śmiennictwa naukowego polsk., spr. 654 ,, Związek między linijami widmowe-

mi różnych substancyj, kr. n. . . 654

„ Objawy meteorologiczne na szczycie Brockenu... 658

„ Prawidłowość w roskładzie linij wi­

dmowych wodoru, kr.

11

... 675

„ 0 mechanizmie tworzenia sie efór, kr.

11

...688 ,, Dwa nowe hygrometry... 722 ,, Temperatura okolic podbiegunowych,

kr.

11

...7,36

„ Zużytkowanie dymu, kr.

11

. . . . 737 ,, T e lfe ra ż ... 738 ,, Nowe zastosowanie elektryczności

w medycynie, w. b... 752 ,, Stacyja meteorologiczna na szczycie

O b i r ... 754 ,, Własności elektryczne selenu i siar­

ki ...770

„ Barwa wody morskiej, kr.

11

. . . . 783

„ Chemiczne działanie światła, kr. n. . 783

„ Elektryczność atmosferyczna, kr. n. 298

„ Całkowite zaćmienie słońca d. 9-go Września, kr. n...814

„ Nowy liy g r o m e tr ... 821 K U ŁA K O W SK I B. Długość życia mró­

wek, kr. n... 174

„ Nowy gatunek miodonośnej mrówki, kr. n... 175

„ Wzajemny stosunek mrówek i stosu­

nek ich względem innych zwierząt . 393 ,, Wspólne gniazda u trzmieli, kr. n. . 751 ,, Walka gąsienic, kr. n... 784 K. Przewodnictwo motali w niskiej tem­

peraturze, kr. n... 429 K. A. Wojna Sudańska i zagłada dzikich

zwierząt, w. b... 432

„ Badania nad dysocyjacyją dwutlenku azotu, p. Edwarda i Władysława Na- tansonów, spr...541 K. B. Własności odtleniające pirogaliny,

jej działanie na sole żelaza i miedzi, kr. n... 750 Iv. J. Obyczaje jeżów morskich, kr. n. . 158

,, Biała powłoka śliwek suszonych, w. b... 175 K. W . Zmyślność żaby, kr,

11

. . . . 623 K. W Ł. Uzupełnienie wiadomości

0

ze­

stalaniu olejów mineralnych, kr. n. 205 L E P P E R T W Ł. Encyklopedyja techni­

czna, spr. . . . i ... 702 M A JCH RÓ W SK I WŁ. P o ly p o ru s

Schweinitzii, kr. n... 13

„ Kwas pruski we lnie, kr. n. , . 14

S ir.

319 320 320 320 349 381 382 382 382 396 399 413 414 414 415 429 433 444 446 447 460 500 495 510 510 511 511 514 527 528 532 543 582 558 558 576 600 605 606 623

626

639

(6)

VI

M A JC H R O W SK I W Ł . Rezultat badań o zachowaniu się garbnika, kr. n. . 95

„ Sposób zasuszania roślin, kr. n. . . 127

„ Przystosowanie liści, kr. n. 142 ,, Koks naturalny, kr. n... 173

„ Mamut, kr n...173

„ Orzechy Limby, kr. n... 174

„ Wpływ prądu na rośliny, kr. n. . . 206

„ Resztki Aettinomyces w mięsie, kr. n. 223

„ Synchytrium piliferum, kr. n. . . 238 ,, Doświadczenia Molischa, kr. n. . . 238

„ Ogonki liściowe, kr. n... 239.

„ P e r ł y ... 239 ,, Aklimatyzacyja kawy, kr. n. . 255

„ Aklimatyzacyja herbaty, lcr. n. . . 2ó6

„ Fotografija błyskawicy, kr. n. . . 269 ,, Uderzenia piorunu w drzewa, kr. n. 269 ,, Mikroby żółtej febry, kr. n. . 367

„ Pokłady siarki w Syberyi, kr. n. . . 368

„ Zapasy węgla w Anglii, kr. n. . . 382 ,, Działanie prądu galwanicznego na

rostwór cukru, kr. n... 398 ,, Sztuczne korki, kr. n... 398

„ Mikroorganizmy okolic górskich, kr. n... 398

„ Idyjoblasty, kr. n... 559

„ Skrzypy kopalne, k. n. . . . . 560 M AREY J. Spostrzeżenia nad chodem

człowieka...309 M A TU SZEW SK I A L . O zastosowa­

niu spektroskopu do badań meteoro­

logicznych...322

„ Wiekowe podniesienia i zniżenia w Europie, podł. Kobelta . . 616,677 M. B. Oddzielanie mydła od ługu, kr. n. 13

„ Nawozy sztuczne, kr. n. . . . . 13 ,, Odcukrzanie melasy, kr. n. . . . 78

„ Zestalenie olejów mineralnych, kr. n. 94

S tr .

N A D M O RSK I Dr. Porzecze Kongo. 133, 155, 229, 261, 282, 293 NATAN SO N J . Roskład materyi orga­

nicznej przez żyjątka pyłkowe. 40, 56, 84, 101, 118, 152, 165, 378

„ Pojęcia z chemii fizyjologicznej. 417, 435, 452 ,, Zjawiska fermentacyjne. Przegląd

znanych zjawisk roskładu i znaczenie

\ \ ich w ogólnej ekonomii przyrody. 490,505, V 521, 537, 552, 574, 587, 595, 619, 636,

650, 667, 684 NUSBAUM J . Rozwój Cyclopsa, kr. n. 63

„ Dawna rasa psów . . . * . . . 239

„ Drgany szczątkowe ciała ludzkie­

go . . k ... 241, 355, 465

„ Sztuczne dzielenie wymoczków, kr.n. 271

„ Zapładnianie kwiatów zapomocą śli­

maków, kr. n...287

NUSBAUM J . Pająki jako obrońcy la­

sów, kr. n... 494 ,, Ryby przeżuwające, kr. n. . . . 494

■ ,, Względna strawność mięsa rybiego, kr. u. . . . ... 510 N. S.- Thompsona, elektryczność i magne-

,, tyzm, przekład J. Boguskiego. spr. . 186 O SSO W SK I (r. Kores. Wszechśw. Aka­

dem. Um. w Krak... 157

„ Koresp. Wszechśw. Posiedzenie Ko- misyi antropologicznej Akad. Umie- jętn... 333 ,, Koresp. Wszechśw. Publiczne doro­

czne posiedzenie Akadem. Umiejętn.

w K rakow ie...333 ,, Koresp. Wszechśw. Ruch umysło­

wy Akademii Umiejętności w Kra­

kowie ... 395 ,, Koresp. Wszechśw. Zjazd archeolo­

giczny we Lw ow ie... 765 P A ID L Y E. Zastosowanie płynów ozię­

biających w budowlach inżynierskich 116

„ Użyteczność wapiennych nabojów

górnictwie . _ 278

,, Zamierzona budowa olbrzymiej wie­

ży ...469 P A W L E W S K I BR. Dzialnie bromu na

parabromotoluol, kr. n. . . . . 31 ,, O nowem powstawaniu i otrzymywa­

niu amidów, kr. n... 93

„ Przyczynek do znajomości nafty ga­

licyjskiej ...342 PIO T R O W S K I Gr. Herman Kolbe, je­

go życie i działalność naukowa. 337, 360

„ Ueber Ptomaine von Profesor Dr L.

Brieger, spr...574 P. R. Rośliny rybożercze... 530 P R A lJS S ST. Badania nad bijologiczną

rolą kwasu fosfornego, kr. n. . . 13

„ Działanie pijawki na ścinanie się krwi, kr. n. . . . 63

„ Hartowanie stali przez ciśnienie, kr. n... 94 , Tanwie z papieru pargaminowego,

kr. n. . . . , ...111

„ Postęp w wyrobie szkła, kr. n. . . 126

„ Użytek z trocin drzewnych, kr. n. . 157 ,, Kanaryna, nowy żółty barwnik, kr.n. 172

„ Praktyczne przechowywanie mniej­

szych ilości lodu w naczyniach torfo­

wych, kr. n... 189

„ Fosfor w węglu kamiennym, kr. n. . 189

S tr.

„ Przechowywanie mięsa, kr. n. . . 189

„ Otrzymanie środka zapobiegającego powstawaniu pleśni i kożucha na cie­

czach przefermentowanych lub zdol­

nych do fermentacyi, kr. n. 190

„ Bielenie gąbki morskiej, kr. n. . . 190

„ Masło sztuczne, w. b... 206

(7)

VII

PR A U SS ST. Gaz oświetlający, otrzy­

mywany z węgla kamiennego z do­

datkiem wapna, kr. n...223

„ Utlenienie węgla, kr. n...223

„ Parowóz bez ognia, w. b... 224

„ Dr Robert Bunsen, w. b... 224

„ Niezwykły meteoryt, w. b. . . . 23!)

,, Ferment amonijakalny, w. b. . . . 240

„ Bielenie kości, kr. n . ... 367

„ Stop oporny na wpływ kwasów, kr. n... 367

„ Siarka w Swoszowicach, w. b. . . 384

„ Rozbiór widmowy olejów, kr. n. . . 397

,, Hodowla grzyba domowego, kr. n. . 399

„ Wulkan Krakatoa i jego antypody, kr. n... 410

,, Usunięcie zmętnienia wody do picia, kr. n... 415

„ Zastosowanie magnezu w pirotechni­ ce, kr. n... 415

„ Chloran potasu, jego fizyjologiczne, toksyczne i terapeutyczne działania, kr. u... 429

,, Wdzielanie miedzi zapomocą elektro­ lizy, kr. n. . . 430

„ Wycieczka fizyjograficzna, w. b. . 431

,, Wymiar długości krokami, w. b. . 431

„ Przesyłanie sił zapomocą elektry­ czności, w. b... 448

„ Wpływ światła słonecznego na siłę żywotną zarodników mikrobów, kr. n. 447 ,, Fosforyzująca odmiana wapniaka, kr. n... . • 463

,, Obecność dwutlenku siarki w powie­ trzu miejskiem, kr. n... 686

„ Stacyja doświadczalna elektrotechni­ czna, w. b... 704

„ Kiełkowanie w gruncie wolnym od niższych organizmów, obfitującym jednak w substancyje organiczno, p. E. Duclaux, kr. n... 718

„ Wpływ światła na masło przez A. Upmeyera, kr. n... 750

PR A ŻM O W SK I A. O pochodzeniu za­ razków żyjących, a w szczególności zarazka wąglikowego . . . 802, 825 R E JC H M A N BR. Życie minerałów . 289 RO G O ZIŃ SK I S. S. Trzecie wejście na wierzchołek Mungo-ma-Lobah. 81, 206 „ Stacyja Mondoleh ; 626, 657 ROSCOE. Postępy chemii od Berzeliju- sza do Dumasa, przekład Stanisława P r a u s s a ... 626, 657 R O ST A FIŃ SK I J. Koresp. Wszechśw. Z Akademii Umiejętności w Krako­ wie ... 11, 39 „ A. de Bary, Vergleichende Morpho- logie und Biologie- d. Pilze i t. d., spr... 268

S tr . R. T. Cena metali, w. b. Sir. 607 SIEM IR A D ZK I J. Izolowanie skła­ dników mineralnych skał złożonych, przy badaniach petrograficznych, kr. n... . . 110

„ Kilka słów o praktycznej doniosłości badań gieologicznych dla rolnictwa n a s z e g o ... 161

„ Żelazo metaliczne w bazaltach, kr. n. 223 „ Jodek rtęci i barytu, w. b. 223 „ Pelit diatomowy, w. b... 304

,, Jeszcze w sprawie mapy gicologi- c z n e j ...353

,, Orogieniczna teoryja Suesa i Heima w zastosowaniu do geologicznej bu­ dowy Andów... 585, 405 „ Puszcza b iało w ie sk a ... 593

„ fLóssijego pochodzenie . . . . 709

„ Kilka słów o działalności rossyjskie- go Komitetu gieologicznego . . . 789

SILB E R STE IN H. O ciałach koloidal­ nych, prelekcyja Grimaux. 365, 486, 484 SILB E R STE IN R. o wpływie siły cięż­ kości na dzielenie się komórek. 759, 776 ŚL( )SARSKI A. E. Godlewskiego, przy­ czynek do teoryi krążenia soków u rolin, spr. ...28

„ Ptaki olbrzymie Nowej Zelandyi, we­ dług T ro u e s s a rta ... 50

„ Chiromys madagascariensis, kr. n. . 79

„ Jeleń Dybowskiego...104

„ Edmund Jankowski. Krzew winny, jego hodowla w gruncie i w budyn­ kach, spr...204

„ Spongilla sibirica Dybów., kr. n. . 351

,, Badania law andezytowych, kr. n. . 351

,, L. Taczanowski et c-te de Berlepscli, troisieme listę des oiseaux recueillis par M. Stołcman dans 1’Ecuadeur, spr...446

„ Gąbka rzeczna, kr. n...447

,, Cystolity, kr. n... 464

„ Le comte de Berlepsch et L. Tacza­ nowski, deuxieme listę des oiseaux recueillis dans l’Ecuadeur Occidental par M. M. Sztolcman et Siemiradzki, spr... ... . . . 587

„ System nerwowy Jamochłonnych, kr. n... 559

,, Jaszczurka żyworodna, kr. n. . . 607

„ Nowakowskia, nowy grzybek z gru­ py skoczków... 487

„ Dr Wł. Dybowski. Zur Molusken- Fauna Lithauens, spr...493

„ Coelogenya Taczanowskii, nowe zwie­ rzę am erykańskie... 498

„ Dr Wł. Dybowski, Studien ii ber die

Mutidwehrzeuge der Physa fontina-

lis, spr... 510

(8)

VIII

S ir .

!

ŚLÓ SARSK I A. B utyrosperm um Parkii 527 j

„ Zabarwienie gąsienic owadożernych, kr. ... 543

„ Rozwój k a n t a r y d ...576

„ Dr Władysław Dybowski inNiańków, Em Beitrag zur Kentniss der im Bai- kał-see lebenden Ancylus-Arten, spr. 604

„ O termotropizmie korzeni, kr. n. . 606

„ O. Radoszkowski, Revision des armn- res copulatrices, spr... 639

„ Szczególne domki owadów austral- skich, kr. ...703

„ Pracownia zoologiczna w Plymouth Sound, kr. n...703

„ Gniazda jadalne jaskółek, kr. n. . . 719 SO SNO W SKI P . Oddychanie roślin. 631, 660 S PE N C E R II. O działaniu środków znie­

czulających i narkotycznych . . . 357 STE B N IC K I II- Koresponden. Wszech­

świata ...604 STRASBURGrER E. Zaraza niszcząca

kartofle . . . . 305, 327, 345, 392 SZO K A LSK I W . Czy kryształ żyje? . 321

,, Błyszczenie się oczów w ciemności u z w i e r z ą t ...340 SZ P A D K O W SK I T. O obyczajach ta­

rantuli i s k o r p i j o n a ... 399

„ Przewożenie żywych pająków . . 639 SZTOLCM AN J . Ostatni rok podróży

po Ekwadorze. 7, 26, 460, 473, 355, 5 (2, 584, 744, 761, 778, 791 ,, Znaczenie gieografii zwierząt w ogól­

ności . 117,196,216 |

,, Szkice ornitologiczne. Rodzina tan- garów... 807, 822 SZYSZYŁOW ICZ. Hazslinszky, Flora

mchów państwa węgierskiego. . . 767 S. .T. Pracownia zoologii doświadczalnej

w Banyuls nad morzem, według Hen­

ryka de V a r i g n y ...449 S. K. Kolosalny s ł o ń ...551 TA CZA N O W SK I W Ł. Jan Wańko­

wicz ... 462 T H IE M E A. Rozwój elektrotechniki

w ciągu minionego (1884) r. . 49, 67 T R E JD O S IE W IC Z J . Stosunki gieo-

logiczne formacyi solonośnej Wieli­

czki i Bochni, p. Julijana Niedźwie- dzkiego, spr... 155, 168

„ Z powodu artykułu Siemiradzkie­

go ...209

„ Mapa gieologiczna miasta Berlina, kr. n... 717 Produkcyja złota w Prusach od roku

1835 do 1865 włącznie, kr. n. . . 718

S u .

T W A R D O W SK A M. Trzęsienia zie­

mi, według A. Daubee...375 W AYSS A. F. Temperatura słońca,

kr. n...413

„ Ciężar właściwy eteru, kr. n. . . . 413

„ Wodór w pyle cynkowym, kr. n. . 415

„ Lampa elektryczna marynarki an­

gielskiej kr. n... 416

„ Temperatura płynów w stanie sferoi- dalnym, kr. n...479 ., Związek węgla z platyną, utworzo­

ny przy stosunkowo niskiej tempera­

turze, kr. n... 480 ,, Utrw'alenie gipsu, kr. n... 494

„ Sposób Richardsona i Freya otrzymy­

wania materyjałów bielących, kr. n. 494 ,, Ciężar atomowy berylu, kr. n. . . 622 ,, Ulepszenia w fabrykacyi mydła,kr. n. 767 ,, Śposób pokrywania żelaza bezwodni­

kiem zasady żelazawo-żelaznej, kr.n. 767

„ Ulepszone bielenie materyj roślin­

nych, kr. n ...768 W IER ZB IC K I. Glinka porcelanowa w

Burtyniu, w. b... 175 W R ZE ŚN IO W SK I A. Życie w otchła­

niach morskich, p. Moseleya. . . 3, 23

„ Taczanowski Władysław. Ornitolo- logie du Perou, spr...76

„ Bąkowski Józef. Mięczaki galicyj­

skie, spr... 169

„ Łomnicki. Catalogus Coleopterorum Haliciae, spr... 169

„ Szajnocha Władysław. Przyczynek do znajomości cefalopodów z karpa­

ckiego piaskowca, spr... 169

„ Dziki koń w Azyi środkowej . . . 184

„ Sprawozdanie Komisyi fizyjografi- cznej, t. 18, spr...221 ,, Kulczyński Władysław, Attoidae ga­

licyjskie, spr... 236

„ A. Altli, Uwagi nad tarczami Pteras- pis i Scaphaspis, spr...236 ,, A. Wierzejski, O rozwoju pąków gą­

bek słodkowodnych, spr... 255 ., Jajorodność zwierząt ssących 289, 410 426

„ Karol Teodor v. Siebold (wspomnie­

nie pośmiertne) . . . . » . . 740

„ Stanowisko gąbek w systematyce zwierząt, według Marschala . . . 563

„ Zuchwałość k r u k ó w ... 818 YOUNGr A. C. 0 zadaniach obecnych

astronomii. 613, 628, 644, 765, 681, 714 ZNATOW ICZ BR Alfons Bukowski,

Podręcznik do badania pokarmów, artykułów spożywczych i różnoro­

dnych przedmiotów handlu, spr. . . 62

„ Działania chemiczne mikroorgani­

zmów, kr. n... 237

(9)

IX

ZNATOWTCZ BR. Kilka wiadomości z chemii krwi , . 182, 201, 279, 298

„ Pelit diatomowy, w. b... 304 Herman von F e h l in g ... 581

„ Olej skalny w Stanach Zjednoczo­

nych ...610

„ Schramm, Podręcznik do analizy chemicznej, spr... 623

„ O rozdzielaniu się skroplonego po­

S t r .

wietrza atmosferycznego na dwa ró­

żne płyny, tłum. z Z. Wróblewskie­

go,kr. n...

ZNATOW ICZ BR. P r zyswajanie azotu tamosferyeznego, tłum. z M. Berthe- l o t a ... 887

„ Przyswajanie azotu atmosferyczne­

go, kr. n...

ZUBER R. O nowoczesnej gieologii.

SPIS PRZEDMIOTÓW

UŁOŻONY W ED Ł U G TREŚCI ARTYK UŁÓ W .

Sir.

J. Astronomija, M eteorologija i Fizyka.

Kalendarzyk astronomiczny przezK. 11, 77, 141 O przewidywaniu pogody, p. J. Jędrzejewi-

c z a ... 35, 53, 69 Rozwój elektrotechniki w ciągu minionego

(1884) roku, p. A. Thieme . . 49, 67 Elektryczność atmosferyczna,badania Lem-

stróma, p. St. Kramsztyka. . . . 69 Kierowanie balonami, p. St. Kramsztyka . 88 Własności optyczne ciał sproszkowanych,

p. S. K , kr. n... 92 Pochodzenie głosu, p. S. K., kr. n. . . . 110 Ocena wilgotności powietrza, p. S. K. . . 122 Pochłanianie światła przez wodę, p. A. H.,

kr. n...126 Porównawcze zestawienie działalności ró­

żnych motorów, p. S. K .,k r. n. . . 142 Temperatura gradu, p. S. K., kr. n. . . 171 Rezultaty obserwacyj pana Tacchini, przez

S. K., kr. n. . . - ...171 Sygnały akustyczne na okrętach, p. S. K.

kr. n... 171 Pierwszy południk, w. b... 175 Radyjometr, jako regulator działań chemi­

cznych słońca, p. S. K., kr. n. . . 188 Fotografija cyklonu (tornadosu), przez

J. J . B ., w. b... 191 Elektryczność w Wiedniu, w. b. . . . 207 Nieprawidłowość w biegu Merkurego, p.

S. K., kr. n...222 Rosprowadzanie zimna, p. S. K , w. b. . 224 W kwestyi widzialności Merkurego, przez

Jędrzejewicza, kr. n...237 Niezwykły meteoryt, p. St. Pr., w. b. . . 239

Tormikrofon Ochorowicza, p. S. K., kr. n.

Uderzenia piorunu w drzewa, p. W. M., kr. n ...

Fotografija błysnawicy, p. W. M., kr. n. . Ciężar właściwy płynnego tlenu, p. A. H., kr. n...

Działania elektryczne płomieni gazowych, p. A. H., k r. n...

Nowe prace K. Olszewskiego nad skrapla­

niem gazów, p. S. K., kr. n. . Fotografija gwiazd, p. S. K., kr. n.

Dysocyjacyja gazów pod wpływem wyłado­

wań elektrycznych, p. S. K., kr. n. . O zjawiskach jakie przedstawiają gazy ula­

tniające się w próżni, p. S. K., kr. n.

Elektryczność atmosferyczna, przez S. K., kr. n...

Druty podmorskie, p. S. K., w. b. . Rosprowadzanie siły zapomocą powietrza

ścieśnionego, p. S. K., w. b. . O zastosowaniu spektroskopu do badań

meteorologicznych, p. A. Matuszew­

skiego ...

! Nowa metoda skraplania tlena p. Caillete- ta, p. S. K., kr. n...

i Nowo odkryte planety, p. S. K , kr. n. .

| Przyrost szybkości wiatru nad powierzchnią ziemi, p. S. K., kr. n...

Żelazo w stosach galwanicznych, p. S. K., kr. n...

Widma gwiazd Unijnych jasnych, p. S. K , kr. n...

\ Nowe ogniwo Carpentera, p. A. II., kr. n.

Działania prądu galwanicznego na rostwór cukru, p. W. M., kr. n. . . . .

671

, 810 815 97

S tr.

Sir.

268 269 269 285 286 301 303 303 318 319 320 320

322

349

381

382

382

396

397

398

(10)

X

Temperatura słońca, p. A. F. W., kr. n. . Ciężar właściwy eteru, p.A. F. W., kr. n. . Stos działający pod wpływem światła, p.

S. K., kr. n ...

Telefonija na morzu, p. S. K., kr. n. . Przyrost tem peratury w głębi ziemi, przez

S. K., kr. ...

Telefonija, p. S. K., w. b ...

Lampa elektryczna m arynarki angielskiej, p. A. F. W., w. b...

Mierzenie tem peratury w

g ł ę b i

ziemi, k r. n.

Przewodnictwo metali w niskiej tem peratu­

rze, p. I£., kr. ...

Fotografija nieba, p. S. K., kr. n. . Widma małych spektroskopów, p. Jana Ję-

drzejewicza ...

Peryjodyczność plam słonecznych, p. S. K., kr. ...

0 pochłanianiu włoskowatem gazów, przez S. K., kr. ...

Przesyłanie sił zapomocą, elektryczności, p.

St. P r., w. b...

Tem peratura płynów w stanie sferoidal- nym, p. A. F. W ., kr. ...

Korona słoneczna, p. St. Kramsztyka, 482, Nowa kometa, p. S. K., kr. n...

Nowa lampa elektryczna, p. S. K., kr. n. . Początki maszyn dynamo-elektrycznych, p.

S. K ...

Opór elektryczny miedzi w niskich tempe­

raturach, k r. n...

Głębokość do jakiej światło dzienne prze­

nika w wodzie morskiej, przez S. K., kr. ...

Jeszcze łuny zmierzchowe, p. S. K., kr. n.

Nadzwyczajny opad deszczowy i śniegowy w W iedniu 15 M aja r. b., kr. n.

Wysyłacz telefonowy z klapą, przez E. D.

k r. ...

0 ruchu gwiazd, p. St. Kramsztyka, 546, Pył magnetyczny, p. S. K., kr. u. . Spektroskopy a drogą fosforescencyi, przez

S. K., kr. ...

Prawidłowość w roskładzie linij widmo­

wych wodoru, przez S. K., kr. n.

Zastosowanie ciepła atmosferycznego jako siły poruszającej, p. S. K., kr. n.

Barometr glicerynowy, p. C., k r. n.

Nowa gwiazda, p. D ra J ., k r. n.

Prężność pary rtęci, p. M. FI., kr. n. . Pochłanianie ciepła przez metale, p. M. FI.,

kr. n ...

O zadaniach obecnych astronomii, p. C. A.

Younga, 613, 628, 644, 665, 681 Wpływ wysokości na zmiany dzienne zbo­

czenia magnetycznego, przez S. K., kr. n ...

0 otrzymaniu najniższych tem peratur, p.

S. K., kr. n ... 639 Związek między linijami widmowemi ró­

żnych substancyj, p. S. K., kr. n. . 654 Objawy meteorologiczne na szczycie Broc-

kenu, p. S. K ... 658 Rezultaty spostrzeżeń nad zachmurzeniem nieba, p. C., kr. n ...670 O rozdzielaniu się skroplonego powietrza atmosferycznego n a dwa różne pły­

ny, p. Z. Wróblewskiego, tłum. Zn., kr. n ... 671 Nowa gwiazda, p. Jana Jędrzejewicza . . 604 Dwa nowe liygrometry, p. S. K. . . . 722 Temperatura okolic podbiegunowych, p.

S. K , kr. n...736 Telferaż, p. S. K ...738 Stacyja meteorologiczna na szczycie Obir,

p. S .K ...754 Własności elektryczne selenu i siarki, p.

S. K... 770 Barwa wody morskiej, p. S. K., kr. n. . 783 O składzie chemicznym ciał niebieskich, p.

M. F I , kr. n . ...798 Całkowite zaćmienie słońca 9 Września, p.

S. K., kr. n...814 Posiedzenie meteorologicznego Komitetu

międzynarodowego... 820 Nowy hygrometi-, p. S. K., kr. n. . . . 821 Rezultaty spostrzeżeń na 6-ciu stacyjach

meteorologicznych w gub. W arsz.

i Płockiej, p. M . C., kr. n. . 829

li M ineralogija, G ieologija i Górnictwo.

O nowoczesnej gieologii, p. Dra Rudolfa Z u b e r a ... 97 Izolowanie składników mineralnych skał

złożonych przy badaniach petrogra­

ficznych, p. J. Sieni., kr. n. . . . 110 Kilka słów o praktycznej doniosłości ba­

dań gieologicznych dla rolnictwa na­

szego, przez J. Siemiradzkiego . . 161 Koks naturalny, p. W. M., kr. n. . . . 173 Glinka porcelanowa w Burtyniu, p. Korwi­

na Wierzbickiego, w. b ... 175 O wybuchach w kopalniach węgla, p. H.

Kondratowicza. 193, 211, 233, 250, 265 Z powodu artykułu Siemiradzkiego, p. Dra

J. T re jd o s ie w ic z a ...209 Żelazo metaliczne w bazaltach, p. J. S.,

kr. n ... 223 Jodek rtęci i barytu, p. J. S., w. b. . . 223 Olej skalny w Ameryce, p. S. K., w. b. . 272 Użyteczność wapiennych nabojów w gór­

nictwie, p. E. P ...278

S tr.

Sir.

413 413 413 414 414 415 416 429 429 429 439 446 447 448 479 500 510 511 514 526

626 527 542 543 668 , 582 558 558 575 576 592 604 605 605 714

623

(11)

XI

Pelit diatomowy w. b. . Pelit diatomowy,

w. b. .

w Królestwie, p. St. D., J. Siemiradzkiego, Pelit diatomowy, p. Zn., w. b...

Badania law andezytowycli, p. A. S., kr. n.

Jeszcze w sprawie mapy gieologicznej, p.

J. S iem irad z k ieg o ...

Pokłady siarki w Syberyi, p. W. M., k r.n . Trzęsienia ziemi, według A. Daubree, skre­

śliła M. Twardowska . . . . Zapasy węgla w Anglii, p. W. M., kr. n. . Siarka w Swoszowicach, p. St. Pr., w. b. . Orogieniczna teoryja Suesa i Heima w za­

stosowaniu do gieologicznej budowy Andów, p. J. Siemiradzkiego, 385, Siarka w węglu kamiennym, p. S.K., k r.n . Nowa kopalnia rtęci, p. M. FI., w. b. . . Notatka o związku pewnych chorób z gieo-

logiczną budową pewnej miejscowo­

ści. p. L. Jaczewskiego . . . . Utworzenie się pokładów węgla kamienne­

go w ziemi, p. S. K,, kr. n.

Olej skalny w Stanach Zjednoczonych, podał. Zn...

Wiekowe podniesienia i zniżenia w Euro­

pie, podług Kobelta, p. A Matuszew­

skiego ...616, O mechanizmie tworzenia się gór, p. S. K., kr. n ...

Lass i i jego pochodzenie, przez J. Siemi­

radzkiego ...

Mapa gieologiczna miasta Berlina, p. J.

Tr., kr. n ...

Produkcyja złota w Prusach od roku 1835 do 1865 włącznie, p. J. Tr., kr. n. . Kilka słow o działalności ross. Komitetu gieologicznego, p. J. Siemiradzkie­

go ...

Przypadkowa synteza anortytu, p. M. FI., kr. ...

303 304 304 351 353 368 374 382 384

S ir ,

405 399 528

602 606 610

677 688

709 717 718

798 799

III. Chemija.

Zasady termochemii, ę. St. Kramsztyka. 1, 20, 44, 60, 73 Kwas pruski we lnie, p. W. M., kr. n. . 14 Działanie bromu na parabromotoluol, p.

Br. P., kr. n... 31 Palne związki węgla w atmosferze, p.S.K .,

kr. n... 79 0 nowem powstawaniu i otrzymywaniu ami­

dów, p. Br. K., kr. n...93 Idunium, p. S. K , kr. n... 171 Nowy odczynnik na połączenie tlenku wę­

gla z hemoglobiną, p. M. FI., kr. n. 171

Kanaryna nowy żółty barwnik, p. St. Pr., k r . n ... 172 Glin, p. S. K., kr. u... 173 Kilka wiadomości z chemiikrwi, p.Zn. 182, 201, 279, 298 Fosfor w węglu kamiennym, p. St. Pr.,

kr. ...180 Utlenienie węgla, p. St. P r., kr. n. . 223 Działania chemiczne mikroorganizmów, p.

Zn., kr. ...237 Ilościowe oznaczenie tlenu w atmosferze,

p. M. FI., kr. n...270 Postępy chemii od Berzelijusza do Duma­

sa, mowa prof. Roscoe, przekład Sta­

nisława P ra u s s a ... 2 7 3 ,3 1 2 Nowy związek organiczny w ciele zwierzę-

cem, przez M. FI., kr. n ...334 Przyczynek do znajomości nafty galicyj­

skiej, p. B. Pawłowskiego. . . . 342 Erytrofil, p. M. F ., kr. n ... 350 Reakcyje mikrochemiczne, p. M. FI., kr. n. 383 Rozbiór widmowy olejów, p. St. P r., kr. n. 397 Roskład niektórych soli przez wodę, p. M.

F ., kr. n... 398 Oddzielanie glinu od żelaza, p. M. F.,

kr. n... 398 Niektóre własności protoplazmy, p. M. F .,

kr. n... 399 Wodór w pyle cynkowym, p. A. F. W.,

kr. n... 415 O asymilacyi żelaza, p. M. F I... 420 Wydzielanie miedzi zapomocą elektrolizy,

p . St. P r., kr. n...430 O ciałach koloidalnych, prelekcyja E. Gri- maux, p. Henryka Silbersteina. 465,

S tr .

476, 484 Związek węgla z platyną, utworzony przy

stosunkowo niskiej temperaturze, p, A. F. W., kr. n ...

Iryd, p. M. FI., kr. n...

Fabrykacyja magnezu, p. S. K., kr. n.

O chemii mleka, p. Maksymiljana Flamma Platynoid, p. S. K., w. b ...

Badania nad dysocyjacyją dwutlenku azo tu, p. Edwarda i Władysława Natan sonów, p. A. K., spr., . . . . Miedź platynowana, p. M. FI., kr. n. . Nalot tworzący się przy suszeniu prochu

strzelniczego, p. M. FI., kr. n. . Dobywanie magnezu przez dystylacyją, p

M. FI., w. b ...

Analiza deszczów w Londynie, p. M. FJ w. b ...

Elektrolityczna fabrykacyja glinu, kr. n.

Ciężar atomowy berylu, p. A. F. W., kr. n.

Wpływ światła na tworzenie się alkaloidów, p. M. FI., kr. n ...

480 511 511 524, 534 528

541

543

559

560

560

592

622

655

(12)

XII

S tr.

I

Obecność dwutlenku siarki w powietrzu

' miejskiem, p. St. P r., k r. n. . 687 | Związek pomiędzy składem chemicznym

a widmem absorpeyjnem ciał orga­

nicznych, p. M. FI., kr. n. . . . 708 Dwutlenek węgla w gospodarstwie przyro­

dy, według Eberm ayera, p. M. FI. 711, 732 Odtlenianie rostworów soli przez gazy

i płyny, p. M. FI., kr. n ... 717 Własności odtleniające pirogaliny, jej dzia­

łanie na sole żelaza i miedzi p. B. K., kr. n... 750 Chemiczne działanie śwriatła, przez S . K., kr. n ...783 Przysw ajanie azotu atmosferycznego, p.

Berthelota, tłum. Zn. . . . 787, 810 Ołowiane rury wodociągowe, p. M. FI.,

kr. n...815 Tlen w atmosferze, p. M. FI, kr. n. . . 815 Przyswajanie azotu, p. Zn., kr. n. . . . 815

IV. Nauki bijo lo g ic zn e i Paleontologija.

Zycie w otchłaniach morskich, p. Mose- leya, tłum. A Wrześniowski . . . 3, 23 Polyporus Schweinitzii, p. W. M., kr. n. . 13 Badania nad bijologiczną rolą kwasu fos-

fornego, p. St. Pr., kr. n... 13 Roskład materyi organicznej przez żyjątka

pyłkowe, p. J. Natansona 40, 56, 84, 101, 118, 152, 165, 378 Ptaki olbrzymie Nowej Zelandyi, według

Trouessarta, p. A S... 50 Działanie pijawki na ścinanie się krwi, p.

St. P r., kr. n ... 63 Rozwój Oyclopsa, p. J. N., kr. n. . 63 Chiromys madagascariensis, p. A. S., k r.n . 79 Rezultat badan nad zachowaniem się g ar­

bnika, p. W. M., kr. n ...95 Jeleń Dybowskiego, p. A. Ślósarskiego. . 104 Sposób zasuszania roślin, p. W. M., kr. n. 127 O pęcherzu pławnym u pierścienic, p. M.

Kowalewskiego. . . . 129, 149, 163 Przystosowanie liści, p. W. M., kr. n. . 142 Tetramyxa parasitica, p. S. Gr., kr. n., . 157 Obyczaje jeżów morskich, p. J. K., kr. n. 158 Mamut, p. W. M., k r. n ... 173 Długość życia mrówek, p. B. K., kr. n. . 174 Orzechy Limby, p. W. M., kr. n. . . . 174 Gniazda jadalne, w. b ... 175 Nowy gatunek miodonośnej mrówki, p. B.

K., k r. n...175 Znaczenie gieografii zwierząt w ogólności,

p. Jana Sztolcmana . . 177, 196, 215 Dziki koń w Azyi środkowej, p. Augusta

•W rześniow skiego...184

Hodowla kleszczowiny, p. S. Gr., kr. n. . Monascus, nowy rodzaj z rodziny Ascomy- cetes, p. S. Gr., kr. n...

Przenoszenie się suchot z człowieka na ku­

ry, p. S. Gr., kr. n...

Ruchy barwników roślinnych, p. S. Gr., kr. n...

Wpływ prądu na roślin}’, p. W. M., kr. n.

Kryształy różnych szeregów w jednej ko­

mórce, p. S. Gr., kr. n...

Resztki Actinomyces w mięsie, p. W. M., kr. n...

Herboryzacyja, p. St. D... 225, Doświadczenie Molischa, p. W. M., kr. n.

Synchytrium piliferum, p. W. M., kr. n. . Ogonki liściowe, p. W. M., kr. n.

Dawna rasa psów, p. J. Nm...

Perły, p. W. M. . . ...

Ferment amonijakalny, p. St. Pr., w. b. . Organy szczątkowe ciała ludzkiego, p. Nus- bauma... 241, 355 Aklimatyzacyja kawy, p. W. M., kr. n.

0 działaniu środków znieczulających i nar­

kotycznych, z Herberta Spencera Aklimatyzacyja herbaty, p. W. M., kr. n.

Sztuczne dzielenie wymoczków, p. J. Nm., kr. n...

Zapładnianie kwiatów zapomocą ślimaków', p. J. Nm., k. n...

Zaraza niszcząca kartofle, p. E. Strasbur- g e r a ... 305, 327, 344.

Spostrzeżenia nad chodem człowieka, p. J.

M a r e y a ...

O budowie i rozwoju przedrostka widła­

ków, p. S. G ro s g lik a ...

Bakteryje przecinkowe, p. S. J., kr. n.

Szczepienie cholery, p. S. J., kr. n.

Wiadomości dawniejsze, dotyczące jajo- rodztwa ssących jednootworowycli, p.

M. K., kr. n...

Spongilla sibirica Dybów., p. A. S., kr. n.

Mikroby żółtej febry, p. W. M., kr. n.

0 obyczajach tarantuli i skorpijona, p. T.

Szpadkowskiego...

Błyszczenie się oczów w ciemności u zwie­

rząt, p. Dra Szokalskiego . . . . Jajorodność zwierząt ssących, p. A. Wrze­

śniowskiego ... 3 8 9 ,4 1 0 . Wzajemny stosunek mrówek i stosunek ich

względem innych zwierząt, p. B. K.

Mikroorganizmy okolic górskich, p. W.M., kr. n...

Hodowla grzyba domowego, p. St. Pr., kr. n...

Zycie w głębi mórz, według A. Filhola.

424,578, 652, 674.

S tr.

190 191 191 205 206 206 223 245 238 238 239 239 239 240 465 255 357 256 271 287 362 309 324 334 334

335 351 367 369 340 426 393 398 399 402.

706

(13)

XIII

Pojęcia z chemii fizyjologicznej, -fi. J. N a­

tansona ...417, 435, 452 Zmysł ciepła, p. S. K... 433 Wpływ światła słonecznego na siłę żywo­

tną zarodników mikrobów, p, St. Pr., kr. n... 447 Gąbka rzeczna, p. A. S., kr. n ...447 Pracownia zoologii doświadczalnej w Iia-

nyuls nad morzem, według Henryka de Varigny, p. J. S... 449 Cystolity, p. A, S., kr. n... 464 N owakowskia, nowy grzybek z grupy sko­

czków, p. Antoniego Ślósarskiego . 487 Zjawiska fermentacyjne. Przegląd znanych

zjawisk roskładu i znaczenie ich w ogólnej ekonomii przyrody, p. J.

S t r ,

Natansona. 490, 505, 521, 537, 552, 564, 587, 595, 619, 636, 650, 667, 684 Ryby przeżuwające, p. J. N., kr. n. . . 494 Pająki jako obrońcy lasów, p. J. N., kr. n. 494 Szczepienie ospy, p. S. K., w. 1). . . . 495 Coelogenys Taczanowskii, nowe zwierzę

amerykańskie, p. A. Ślósarskiego . 498 O oddychaniu żywych tkanek, p. Gustawa

Bonnier... 502, 518 539, 549 Butyrospermum Parkii, p. A. S. . . . 527 Rośliny rybożerne, p. R. P ... 530 Zabarwienie gąsienic owadożernych, p. A.

5., kr. n...543 System nerwowy u Jamochłonnych, p A.

5., kr. n... 559 Idyjoblasty, p. W. M., kr. n... 559 Skrzypy kopalne, p. W. M., kr. u. . . . 560 Stanowisko gąbek w systematyce zwierząt,

według Marschala, p. W... 563 Rozwój kantaryd, p. A. S... 576 Grzyb drzewny, p. S. K., kr. n...605 O termotropizmie korzeni, p. A. S., kr. n. 606 Jaszczórka żyworodna, p. A. S , kr., n. . 607 Wpływ kamfory na rośliny, p. S. Gr., k r.n . 607 Zmyślność żaby, p. W. K., kr. n. . . 623 Oddychanie roślin, p. P. Sosnowskiego. 631, 660 Przewożenie żywych pająków, p. T. Szpad-

kowskiego, kr. n... 639 Badania! nad tętniącym zbiornikiem wy­

moczków, p. Z. Fiszera . . 691, 727 Szczególne domki owadów australskich, p.

A. S., kr. n ... ... . 703 Kiełkowanie w gruncie wolnym od niż­

szych organizmów, obfitującym je ­ dnak w substancyje organiczne, p. E.

Duclaux, p. St. Pr., kr. n. . . . 718 Gniazda jadalne jaskółek, p. A. S., kr. n. 719 Współka grzyba z korzeniem, p. S. Gros-

g l i k a ... 725 Trzmiel-trębacz, p. B. K., kr. n. . . 751 Wspólne gniazda u trzmieli, p. B. K., kr. n. 751

Zabespieczenie potomstwa w świecie ro­

ślinnym, według prof. Haberlanda z Gracu, podał W... 755, 773 O wpływie siły ciężkości na dzielenie się

komórek, p. Rozaliją Silbersteir. 759, 776 Walka gąsienic, p. B. K., kr. n. . . . 781 O pochodzeniu zarazkówżyjących, a w szcze­

gólności prątka wąglikowego, przez A. Prażmowskiego . . . . 802, 825 Szkice ornitologiczne. Rodzina tangarów,

p. J. Sztolem ana... 807, 822 Zuchwałość kruków, p. A. Wrzośliiowskio-

rfo ...818

S tr ,

V. Gieografija, Podróże i W ycieczki naukowe.

Ostatni rok podróży po Ekwadorze, p. J.

Sztolem ana. . . 7 ,2 6 ,4 6 0 ,4 73 ,3 5 5 , 572, 584, 744, 761, 778, 791 Lasy we wschodniej Rosyi, w. b. . . . 63 Trzecie wejście na wierzchołek Mungo-ma-

Lobah, p. S. S. Rogozińskiego. 81, 206 Porzecze Kongo, p. Dra Nadmorskiego. 133, 145,

229, 261, 282, 293 Wycieczka fizyjograficzna, p. St. P r., w. b. 431 Wulkan Krakatoa i jego antypody, p. St.

P r., k. n...410 Puszcza Białowieska, p. J. Siemiradzkie­

go ... 593 Stacyja Mondoleh, przez S. S. Rogozińskie­

go ... 626, 657

VI. Higiena, Technologija chemiczna i me­

chaniczna i Inżynieryja.

Oddzielanie mydła od ługu, p. B. M., kr. n.

Nawozy sztuczne p. B. M., kr. n.

Odcukrzanie melasy, p. B. M., kr. n. . Zestalanie olejów mineralnych, p. B. M.,

kr. n...

Hartowanie stali przez ciśnienie, p. St. Pr., kr. n ...

Panwie z papieru pergaminowego, p. St.

Pr., kr. n...

Zastosowanie płynów oziębiających w bu­

dowlach inżynierskich, p. E. Paidły.

Postęp w wyrobie szkła, p. St. P r., kr. n.

Kopuły papierowe, p. S. K , w. b. . Użytek z trocin drzewnych, p. St. Pr.,

kr. ...

Olbrzymie działo, p. S. K , kr. n.

Fabrykacyja powietrza nadtlenionego, p.

S. K., kr. n...

Biała powłoka śliwek suszonych, p. J. K., 13 13 78 94 94

111

116

126

143

157

159

173

175

(14)

XIV

Praktyczne przechowywanie mniejszych ilo.

ści lodu w naczyniach torfowych,

p. St. P r., kr. 11 ...189

Przechowywanie mięsa, p. St. P r., kr. n. . 189

Fabrykacyja prochu, k r. n... 190

Otrzymanie środka zapobiegającego po­ wstawaniu pleśni i kożucha na cie­ czach przefermentowanych lub zdol­ nych do fermentacyi, p. St. P r., kr. n...190

Bielenie gąbki morskiej, p. St. P r., k r .n . 190 Uzupełnienie wiadomości o zestalaniu ole­ jów mineralnych, p. Wł. K., kr. n . 205 Masło sztuczne, p. St. Pr., w. b. . . . 206

Nowe źródło kauczuku, p. S. K., w. b. . 207

Gaz oświetlający otrzymywany z węgla k a ­ miennego z dodatkiem wapna, p. Sr. P r., kr. n... 223

Parowóz bez ognia, p. St. Pr., w. b. . . 22 t Sucha dystylacyja drzewa, p. M. FI., kr. n. 238 Zastosowanie dwutlenku węgla do gasze­ nia pożarów, p. S. K., w. b. . . . 239

Budowle papierowe, p. S. K., w. b. . . 320

Sztuczny kamień, p. M. F ., kr. n. . . . 350

Stop oporny na wpływ kwasów, p. St. Pr., kr. n...367

Bielenie kości, p. St. P r., kr. n. 367 Stopy, p. S. K., kr. n... 382

Sztuczne korki, p. W. M., kr. n. 398 Produkcyja minerałów, p. S. K., w. b. . . 415

Usunięcie zmętnienia wody do picia, p. St. P r., kr. n ...415

Zamierzona budowa olbrzymiej wieży, p. E. P ... 469

Utrwalenie gipsu, p. A. F . W., kr. n. . . 494

Sposób Richardsona i Greya otrzymywania materyjałów bielących, p. A. F. W., kr. n...494

Czyszczenie wody ałunem, p. D ra J. Ko- pernickiego, kr. n ... 511

Fabrykacyja papieru, p. M. FI., kr. n. , 527 Sposób nadawania drzewu wejrzenia heba­ nu, p. S. K., k r .n ... 543

K it na m arm ur, porcelanę i t. d., k r. n. . 592

Doskonałe oczyszczanie wody, p. S. K. . 600

Zużytkowanie dymu, p. S. K., kr. n. . . 737

Wpływ światła na masło, przez A. Upmeye- ra , p. St. P r., kr. n ...750

Sposób pokrywania żelaza bezwodnikiem zasady żelazawo-żelaznej, p. A. F. W., kr. n . , ... 767

Ulepszenie w fabrykacyi mydła, p. A. F. W., kr., n... 767

Ulepszone bielenie materyj roślinnych, p. A. F. W., kr. n ... 768

Postępy w fabrykacyi sody, p. M. FI., kr. n. 784 S tr . Badanie wody do picia, p. M. FI., kr. n. . 799

Sposób odróżnienia sztucznego masła od prawdziwego, p. M. F I , kr. n. . . 799

V II. Życiorysy, Nekrologija i H istoryja nauk. Rocznice wypadków naukowych, w. b . . . 14

Profesor Gustaw Piotrowski, p. H. Do- b r z y c k i e g o ...18

Filip Sulimierski, nekr. . . . 31

Mowa nad mogiłą Filipa Sulimierskiego, p. J. J. Boguskiego... 34

Eugienijusz Żmijewski, nekr...72

Lord Rayleigh, w. b...95

Profesor Jamin, w. b ... 99

Adam Prażmowski, nekr. . . . . . 115

Adam Prażmowski, p. Eug. Dziewulskie­ go . . , ... 114, 131 W arron, o żyjątkach pyłkowych, p. 8. K., w. b ... 206

M. Serret, w. b... 224

Dr Robert Bunsen, p. St. P r., w b. . . 224

Benijamin Siliman, w. b... 256

Otton Krug v. Nidda, nekr. . . . . . 256

Edward Baumhauer, nekr...256

Jan Jerzy Jeffreys, nek r...256

Herman Kolbe, jego życie i działalność na­ ukowa, podał G. P ... 337, 360 List Woehlera, tłum. M. F ., kr. n. . . . 430

Milne Edwards, nekr... 511

Fleeming Jenkins, nekr... 511

Henryk Milne Edwards, p. S. K., . . . 532

Jan Wańkowicz, nek r...560

Jan Wańkowicz, p. Wł. Taczanowskiego 562 Herman von Feliling, podał Zn. . . . 581

N e k ro lo g ija ... 624

Karol Teodor v. Siebold (wspomnienie po­ śmiertne), p. A. Wrześniowskiego . 740 S tr. V III. Spraw ozdania z literatury naukow ej. E. Godlewskiego, przyczynek do teoryi krążenia soków u roślin, p. A. S., 82 Alfons Bukowski, Podręcznik do badania pokarmów, artykułów spożywczych i różnorodnych przedmiotów handlu, p. Zn... 62

Taczanowski Władysław, Ornitologie du Perou, p. A Wrześnio wskiego . . 76

Kurs matematyki elementarnej, p. Schle- g l a ... 79

Przekład fizyki Daniella, dokonany przez

J. J . B o g u s k i e g o ... 9o

List do redakcyi Wszechświata, p. Włady­

sława C h o to m s k ie g o ... 109

(15)

XV

D r E. Strasburger. Das botanische practi- cum, p. St. Dawida... 123 Stosunki gieologiczne formacyi solonośnej

Wieliczki i Bochni, p. Juljana Nie- dźwieckiego, przez J. Trejdosiewicza. 155,

168 Szajnocha Władysław. Przyczynek do zna­

jomości cefalopodów z karpackiego piaskowca, p. A. W...169 Łomnicki. Catalogus Coleopterorum Hali-

ciae, p. A. W ... 169 Bąkowski Józef. Mięczaki galicyjskie, p.

A. W ... 169 S. Thompsona, elektryczność i magnetyzm,

przekład J. Boguskiego, p. N. . . 186 Edmund Jankowski. Krzew, winny, jego

hodowla w gruncie i w budynkach, p. A. S., spr... 204 Sprawozdanie Komisyi fizyjograficznej, t.

18, p. A. W... 221 Kulczyński Władysław. Attoidae galicyj­

skie, p. A. W...236 Altli, Uwagi nad tarczami Pteraspis i

Scaphaspis, p. A. W...236 Wierzejski, o rozwoju pąków gąbek słodko­

wodnych, p. A. W...255 De Bary, Vergleichende Morphologie und

Biologie d. Pilze, Mycetozoen und Bacterien, p. Dra J . R ...268 Fizyka Daniella, w. b ... 272 T. H. Huxley. Wstęp do nauk przyrodni­

czych, p. J. J. B... 301 L. Taczanowski et c-te de Berlepscli, troi-

sieme listę des oiseaux recueillis par M. Stolcman dans 1’Ecuadeur, p.

A. S...446 Nowe rosprawy Hipolita Stebnickiego, p.

S. K ... . Le comte de Berlepsch et L. Taczanowski,

deuxieme listę des oiseaux recueillis dans 1’Ecuadeur Occidental par.

M. M. Stolcman et Siemiradzki, p.

A. S...

Dr Wł. Dybowski., Zur Mollusken- Fauna Lithauens, p. A. S...

Dr Wł. Dybowski, Studien iiber die Mund- wehrzeuge der Physa fontinalis, p.

A. S...

Ueber Ptomaine von Profesor Dr L. Brie- ger, p. G. P ...

Korespondencyja Wszechświata, p. genera­

ła H. S teb n ick ieg o...

Dr Wł. Dybowski in Niańków, Ein Beitrag zur Kentniss der im Baikal-see le- benden Ancylus-Arten, p. A S. . Schramm, Podręcznik do analizy chemi­

cznej, p. Zn...

S tr .

O. Radoszkowski, Revision des armures co- pulatrices, p. A. S...639 Sprawozdanie z piśmiennictwa naukowego

polskiego, p. S. K... 654 Encyklopedyja techniczna, p. Wł. Lepper-

ta, spr... 702 Hazslinszky, Flora mchów państwa węgier­

skiego, p. Szyszyłowicza . . . . 767 Tliouvenin, Explicatioń du phenomene des

marees, p. M. C... 797

IX. Spraw ozdania z działalności Tow a­

rzystw i C ia ł naukowych, o raz Odczytów publicznych.

Korespondencyja Wszechświata. -ZAk. Um.

w Krakowie, p. J. R ... 11, 139 Towarzystwo ogrodnicze warszawskie. 12,45, 76,

110, 140, 169, 204, 236, 248, 317, 348, 381, 412, 592, 638, 669, 686, 716, 749,

7 82, 812, 829 Dochód z wystawy higienicznej, p. J. J. B.,

w. b ... 14 Komisyja międzynar. miar i wag, p. S. K.,

w. b ... 14 Komisyja pierwszego południka . . . . 91 Koresp. Wszechśw. Akademija Umiejętno­

ści w Krakowie, p. G. 0 ... 157 Odczyty, w. b ... 176 Nagroda Bressa, p. S. K., w. b. . . . 206 Korespon. Wszechśw. Publiczne doroczne

posiedzenie Akademii Umiejętności w Krakowie, p. G. 0 ...333 Koresp. Wszechśw. Posiedzenie Komisyi

antropologicznej Akad. Umiejętn.,

S tr .

461

p. G. 0 ...333 Korespon. Wszechśw. Ruch umysłowy Ak.

Umiejętn., p. G. 0 ... 395 Zebranie międzynarodowego Komitetu me­

teorologicznego we Wrześniu 1885 roku, p. C., kr. n... 527 Badania kraju i nowopowstające stacyje

meteorologiczne...690 Koresp. Wszechśw. Zjazd archeologiczny

we Lwowie, p G. 0 ... 765 493

510 574 604

X. Rozmaitości

Pożar w Słobodzie Rungurskiej, w. b. . 287 K arta dawnej Polski, kr. n ...287 Zycie minerałów, p. Br. Rejchmana. . . 289 Ozy kryształ żyje? p. Dra Szokalskiego. . 321 Liczba patentów przyznanych w Ameryce, 604 p. S. K , w. b...415

Zastosowanie magnezu w pirotechnice, p.

623 St. Pr., kr. n... 415

(16)

XVI

Usługa balonów w Sudanie, p. S. K., w. b. 315 | Chloran potasu, jego fizyjologic.zne, toksy­

czne i terapeutyczne działania, p.

St. P r., kr. 11 ... 429 Wymiar długości krokami, p. St. Pr., w. b. 432 Wojna sudańska i zagłada dzikich zwierząt,

p. A. I t , w .b ... 432 Obelisk W aszyngtona, p. S. K ... 443 Typowe wymiary konia, p. S. K. . . . 4 t4

Fosforyzująca odmiana wapniaka, p. St. Pr., kr. n... 463 Względna strawność mięsa rybiego, p. J.

N., kr. n ... 510 Zamrażanie mięsa i mięśni, p. S. K., k r.n . 510

S tr .

j

Mikroskopowa budowa lanej stali, p. D .E ., kr. n...

Cienkie druty, p. M. FI., w. b...

Kolosalny słoń, p. K S...

Stalaktyt powstały z pary, p. M. FI., Kr. n.

Cena metali, p. T. E., w. b. . . . . . Pracownia zoologiczna w Plymouth Sound, p. A. S., lc. n ...

Stacyja doświadczalna elektrotechniczna, p. St. P r., w. b...

Korespondencyja p. Konica i p. Szyszyłowi- c z a ...

Nowe zastosowanie elektryczności w me­

dycynie, p. S. K., w. b ...

P ią ty tom Pam iętnika Fizyjograficznego .

S ir .

543

544

551

575

607

703

704

748

752

785

(17)

•M . 1. Warszawa, d. 4 Stycznia 1885. T o n i I V .

TYGODNIK POPULARNY, POŚWIĘCONY NAUKOM PRZYRODNICZYM.

PRENUMERATA „WSZECHŚWIATA."

W Warszawie: ro c z n ie rs. 8.

k w a r ta ln ie „

2

. Z przesyłką pocztową: r o c z n ie

10

. p ó łr o c z n ie „ 5.

Komitet Redakcyjny stanow ią,: P . P. D r .T . C h a łu b iń s k i, J . A le k s a n d ro w ic z b .d z ie k a n U n iw ., m ag . K .D e ik e ,m a g .

S. K ra m s z ty k , Wł. K w ie tn ie w s k i, B. K e jc h m a n , m ag . A . S ló s a r s k i, i p r o f. A . W r z e ś n io w s k i.

P re n u m e ro w a ć m o ż n a w K e d a k c y i W s z e c h ś w ia ta i we w sz y stk ic h k s ię g a r n ia c h w k r a j u i za g ra n ic ą ..

A d r e s R e d a k c y i P o d w a l e N r , 2 .

stępuje tu tem jaśniej, że nietylko chemija, ale i nauka o cieple stanowiła wówczas nową gałąź wiedzy, nie należy bowiem zapominaój : że po wielu usiłowaniach, datujących jeszcze od Galileusza, pierwsze istotne termometry zbudowane zostały dopiero w r. 1724 przez Fahrenheita, pierwsze zaś badania kaloryme­

tryczne, mające na celu oznaczanie ilości cie­

pła zużywanego przy topieniu, parowaniu i o- grzewaniu ciał, prowadzone były w latach 1755—1760 przez Delucka oraz Blacka, a na-

j

stępnie (1772) przez Wilkego. Lavoisier we­

spół z Laplacem ulepszył metody kaloryme­

tryczne i zastosował je do dochodzenia ilości ciepła, powstających przy paleniu różnych

| materyjałów, a za przykładem jego, przy po­

mocy metod coraz doskonalszych, badania te prowadzili dalej Rumford, Despretz, Dulong, : Andrews, zwłaszcza też Favre i Silbermann,

a w ostatnich latach Than, oraz Schuller i W artba. Zebrały się stąd tablice liczb bar­

dzo ciekawych, ważnych zwłaszcza pod wzglę­

dem praktycznym, uczyły one bowiem, ile ciepła otrzymać możemy przez spalenie kilo­

grama węgla, wodoru, siarki lub innej sub- stancyi. Nie poprzestano zresztą na samych tylko objawach palenia się ciał czyli łączenia się ich z tlenem, ale rozejrzano i różne inne

| sprawy chemiczne; oznaczono ilości ciepła po­

ZASADY TERMOCHEMII.

p o d ał

S ta n isław K ra m sz ty k .

I.

Znaczenie termochemii nazwa jej dostate­

cznie tłumaczy,—jest to dział nauki, trak tu ­ jący o objawach cieplikowych, zawisłych od działań chemicznych.

Jakkolwiek nazwa termochemii dosyć jest nową, zasadnicze, elementarne jej fakty są stare i znane. Odwieczne przecież i zwykłe źródło ciepła stanowi palenie, to jest właśnie chemiczne łączenie się ciał, związek przeto objawów ciepła z chemizmem dawno już mu­

siał zwrócić na siebie uwagę badaczy i rzeczy­

wiście powiedzieć można, że termochemija uieledwie razem z chemiją powstała, pier­

wsze bowiem na, tem polu badania zawdzię­

czamy temuż mężowi, któremu miano ojca

chemii nadawać zwykliśmy,—mówimy tu o

Lavoisierze, który już w 1781 r. oznaczał ilo-

s°i ciepła, jakie wytwarzają się przy paleniu

r°zmaitych materyjałów. Zasługa jego wy­

Cytaty

Powiązane dokumenty

Należy zatem oczeki- wać, że oszacowanie sumy poprzez wspólne oszacowanie składników (i przemnożenie tego oszacowania przez liczbę składników), będzie prowadzić do

Czemu miał służyć kontrast między kolorami przedmiotów wokół tej kobiety a kolorystyką jej stroju?. W jaki sposób udało się malarzowi uzyskać

Pokazać, że pod wpływem siły proporcjonalnej do wychylenia ale skierowanej przeciwnie położenie ciała zmienia się sinusoidalnie w czasie.. Na gładkim stole leży sznur,

Pięciu z nich ma już jednak rodzeństwo w wyższych klasach, pozostałe to dzieci pochodzące z rodzin niezwiązanych z naszą szkołą – sprecyzował dyrektor, żywiąc

мации кровельных и почвенных пород представлено на основании проведённых моделевых исследований при сохранении моделевого сходства и

Bastępne zadanie pomocnicze polega na znalezieniu ugięcia belki pod wpływem stałej siły P przesuwającej się ze stałą. prędkością v wzdłuż belki

Cement glinowy jest na działanie siarczanu sodu mniej odporny od cementu żużlowego, poza tym zajmuje zawsze najwyższe miejsce. Osobne badania poświęcił Dorsch

4 skład Wszechświata jest zdominowany przez egzotyczne składniki: ciemna energia (2/3) i ciemna materia (1/3). 5 geometria przestrzeni jest