badanie społeczeństwa i zachowań ludzkich mające na celu odkrycie mechanizmów

Perspektywa socjologiczna

Socjologia

badanie społeczeństwa i zachowań ludzkich mające na celu odkrycie mechanizmów

kształtujących zachowania i relacje pomiędzy ludźmi.

Socjologowie wychodzą poza badanie

indywidualnych zachowań poszukują wzorów ludzkich zachowań i postaw i czynników

wpływających na ich zmianę w różnych

warunkach kulturowych, historycznych i

otoczeniu społecznych

Perspektywy socjologiczne

człowiek uwikłany w sie ć sił

społecznych, kształtuj ą cych jego zachowania i postawy, a zarazem

oddziałujący na innych ludzi i struktury aby zrozumie ć siebie i swoje

do ś wiadczenia konieczno ść rozumienia obecnego i przeszłego społeczeństwa i naszego miejsca w społecze ń stwie

Kluczowe pytania socjologii

Co łączy społeczeństwo?

Funkcjonalizm - konflikt

Jakie są relacje pomiędzy

społeczeństwem a jednostką?

Struktura - działanie

konflikt

działanie

zewnętrzne siły

współpraca

jednostka -społeczeństwo

co łączy społeczeństwo

Początki socjologii – zmiana społeczna

społeczeństwo tradycyjne

- naturalny porządek społeczny - względna izolacja od ś wiata zewn ę trznego

- stałe relacje pomi ę dzy grupami - stałe wzory zachowa ń , normy, obyczaje

- legitymacja władzy

Pocz ą tki socjologii

słabnąca legitymizacja władzy zmiany ekonomiczne

otwarcie na inne kultury

oświeceniowy paradygmat racjonalności

Socjologia a problemy

społeczne

Prywatne kłopoty – kwestie publiczne

Mills - sociological imagination

personal troubles and public issues personal troubles occur within the

“character of the individual and within the range of his immediate relationships with others”

public issues “public matter: some value cherished by publics is felt to be

threatened”

Prywatne kłopoty – kwestie publiczne

Kłopoty – obszar osobowości jednostki, jej bezpośrednich relacje z innymi; są one

związane z jej jaźnią i z tymi ograniczonymi terenami życia społecznego, które są przez jednostkę bezpośrednio i osobiście

uświadamiane.

Kłopot jest sprawą prywatną: jednostka

odczuwa zagrożenie uznawanych przez nią

wartości

Prywatne kłopoty – kwestie publiczne

Kwestie - zagadnienia, które wykraczają poza lokalne środowiska funkcjonowania jednostki.

Kwestie – organizowanie się wielu

społecznych środowisk wzajemnie na sienie oddziałujących

Kwestia jest sprawą publiczną: opinia

publiczna odczuwa zagrożenie uznawanych przez nią wartości.

Wyobraźnia socjologiczna

Pomaga rozróżniać kłopoty od kwestii Łączy nasze życie osobiste z

doświadczeniem świata społecznego

Leon-Guerrero. „Sociology and Study of Social Problems”

Problem społeczny

Problemem społecznym są warunki, które definiowane są przez znaczącą liczbę osób jako naruszenie podzielanych przez nie norm społecznych.

Obiektywne warunki są możliwym do

weryfikacji stanem rzeczy, którego istnienie i rozmiary mogą być sprawdzone przez

bezstronnych i wykwalifikowanych obserwatorów.

Subiektywna definicja jest uświadomieniem sobie przez niektórych ludzi, że warunki te są zagrożeniem dla pewnych, podzielanych

przez nich wartości.

Problem społeczny

Obiektywne warunki są konieczne, ale same w sobie nie wystarczaj ą do

stworzenia problemu społecznego.

Jakkolwiek obiektywne warunki mogą by ć takie same w dwóch ró ż nych

społeczno ś ciach lokalnych, mog ą by ć problemem społecznym tylko w jednej z nich.

Fuller, Myers

Problem społeczny

Czy ludzie mog ą definiowa ć jako

problemy społeczne ka ż de istniej ą ce warunki?

Czy ludzie mog ą definiowa ć jako

problemy społeczne - iluzje - warunki, które nie istniej ą w rzeczywisto ś ci?

Becker

Problem społeczny

Problem nie jest taki sam dla wszystkich zainteresowanych stron. W

rzeczywisto ś ci ile stron, tyle pojawi si ę tyle definicji problemu

Ten sam zestaw obiektywnych

warunków mo ż e by ć definiowany jako problem na wiele innych sposobów

Problem społeczny

Chc ą c zrozumie ć istot ę problemu musimy bra ć pod uwag ę nie tylko

obiektywne warunki, lecz także różne definicje problemu formułowane przez ró ż ne grupy zainteresowane problemem Definicje te nadają problemowi formę

jak ą posiada on w społecze ń stwie

Definicja problemu zawiera zazwyczaj

jawne bądź ukryte sugestie dotyczące

jego rozwi ą zywania

Problem społeczny - proces

Problemy społeczne nie pojawiają się nagle przyciągając uwagę społeczną i wywołując odpowiednie rodzaje polityk i zabiegów zmierzających do ich rozwiązania.

Problemy społeczne przedstawiają chronologiczny kurs rozwoju, w którym można wyodrębnić różne etapy.

Problem społeczny postrzegany jest jako będący zawsze w dynamicznym stanie 'stawania się',

przechodząc przez naturalną historię uświadamiania, formułowania polityki i reform

Fuller Myers

Definicje

an alleged situation that is incompatible with the values of a significant number of people who agree that action is

needed to alter the situation

domniemana sytuacja niezgodna z wartościami znaczącej liczby ludzi, zgadzających się, że potrzebne są działania zmierzające do zmiany tej sytuacji

Weinberg, Rubbington

Perspektywy teoretyczne

Patologia społeczna

Dezorganizacja społeczna Konflikt wartości

Zachowania dewiacyjne Perspektywa krytyczna Konstruktywizm

Rubbington, Weinberg 1995

Perspektywy teoretyczne

Patologia społeczna Dezorganizacja społeczna

Konflikt wartości Zachowania dewiacyjne Perspektywa krytyczna

Konstruktywizm

Funkcjonalizm Teoria

konfliktu

Symboliczny

interakcjonizm

Patologia społeczna

Społeczeństwo jako organizm – problem jako stan patologiczny

Problemy społeczne – efekt znaczącej zmiany społecznej

Koncentracja na jednostce (ocena moralna, korekcja natury ludzkiej)

Funkcjonalizm

Społeczeństwo – względnie trwała, stabilna i zintegrowana struktura Funkcjonalna koordynacja, każdy

element przyczynia się do utrzymania systemu

Struktura społeczna opiera się na

generalnej zgodzie co do wartości

Funkcjonalizm

Stosunek płci męskiej do żeńskiej wśród noworodków

zazwyczaj wynosi około 105-107 mężczyzn przypadających na 100 kobiet.

Obecnie jednak kobiety żyją dłużej niż mężczyźni, stąd w całej populacji, według spisu powszechnego z 1960 roku, na 100 kobiet przypadało tylko 97.8 mężczyzn.

Proporcje pomiędzy mężczyznami a kobietami kształtują się odmiennie w różnych grupach wiekowych. Przewaga mężczyzn utrzymuje się do 24 roku życia poczym zaznacza sięprzewaga kobiet

. Stosunek płci w populacji różni siętakże w zależności od

okresu; w 1910 roku przypadało 106 mężczyzna na 100 kobiet . Jednakże zachodzące zmiany następująna tyle powoli, że instytucje społeczne - rodzina, małżeństwo, edukacja, praca, gospodarstwo domowe, itd - mogąprzystosować się do zmieniającej się liczny mężczyzn i kobiet żyjących w społeczeństwie

Funkcjonalizm

Dezorganizacja społeczne. Podejście funkcjonalno - etiologiczne

Podejście normatywne

Dezorganizacja społeczna

Dezorganizacja społeczna odnosi się do

nieadekwatności i niepowodzeń społecznego systemu wzajemnie powiązanych statusów i ról, tak że zbiorowe cele i indywidualne

zamierzenia jego członków są w mniejszym realizowane niż mogłyby być w alternatywnie działającym systemie.

Merton

Dezorganizacja społeczna

kiedy mówimy, że poszczególna grupa organizacja, społeczność czy

społeczeństwo są w pewnym stopniu zdezorganizowane oznacza to, że struktura statusów i ról nie jest tak

efektywnie zorganizowana jak mogłaby

być w innych warunkach czy w innym

czasie.

Dezorganizacja społeczna

Tego typu stwierdzenie jest równoznaczne z techniczną oceną dotyczącą funkcjonowania systemu społecznego. Każdy z przypadków wymaga od socjologa eksperta dostarczenia

kompetentnej ewidencji przekonującej, że aktualna organizacja życia społecznego może być ulepszona w ramach możliwych do osiągnięcia warunków.

...znalezienie takiej ewidencji nie jest łatwym

zadaniem. Być może dlatego diagnozy społecznej dezorganizacji często niewiele różnią się od sądów moralnych niż stanowią potwierdzoną techniczną ocenę dotyczącą działania systemu społecznego

Henslin

Podejście normatywne

Organizacje przestępcze są uznawane za przejaw dezorganizacji.

Są one bardziej "zorganizowane" niż

społeczeństwo, w skład którego wchodzą i w którym są uznawane za "dezorganizację".

Sprzeciw wobec organizacji przestępczych nie wynika z tego, że są one przykładami naruszenia równowagi systemu

(disequlibrium), ale dlatego, że kwestionuje się je z pozycji normatywnych.

Martindale

Podej ś cie normatywne

Problem społeczny nie jest wyłącznie obiektywną sytuacją, która może być rozpoznana przez

człowieka z zewnątrz niezależnie od jego biegłości w naukach społecznych...

Problem społeczny jest w części stanem społecznego umysłu, nie zaś wyłącznie

zagadnieniem niekorzystnych, obiektywnych

warunków w fizycznym lub społecznym środowisku.

Case

Podejście normatywne

Problemem społecznym jest zasadnicza rozbieżność pomiędzy szeroko

podzielanymi standardami społecznymi a aktualnymi warunkami życia

społecznego.

Merton

Kategorie problemów społecznych

Opinia

publiczna (+)

Opinia

publiczna (-) Eksperci (+) Problem

społeczny

Problem ukryty

Eksperci (-) Problem pozorny

Brak problemu

Teoria konfliktu

Musimy zrezygnować z poglądu, wedle którego problemy społeczne reprezentująludzkie zachowanie, które jest odstępstwem od niekwestionowanego i bezkolizyjnie działającego status quo ...

Kiedy bowiem instytucje ekonomiczne działały z perfekcyjną efektywnością? Kiedy dogmat religijny nie był naruszany? Czy był kiedykolwiek czas, w którym nie pojawiali sięludzie

zdezorientowani? I kiedy to narody świata żyły w harmonii?

Innymi słowy kiedy i gdzie my socjologowie odnajdujemy to miłe equilibrium czy czynniki (społecznąorganizację), z których mamy sięosuwać w bagna zamętu (społecznej dezorganizacji)

Fuller

Teoria konfliktu

Analiza decyzji usunięcia migdałków u dzieci. Badaniem objęto tysiąc dzieci:

Spośród nich 611 miało już usunięte migdałki

Pozostałe 389 poddane zostało badaniom przez innych lekarzy i 174 dzieci zostało uznanych za wymagających operacji

usunięcia migdałków Migdałki pozostałych 125 osób wydawały sięnie odbiegać od normy.

Do zdiagnozowania owych 125 dzieci powołano inny zespół lekarzy, który uznał, że 99 spośród nich wymaga zabiegu chirurgicznego.

Zatrudniono następnie inny zespół, który przebadał pozostałe dzieci, stwierdzając, że prawie połowa z nich kwalifikuje siędo wycięcia migdałków

Teoria konfliktu

Warunki nie są uważane za znaczące w problemie społecznym jeśli ludzie nie zdefiniująich jako zagrażających ich dobrobytowi Jeśli ludzie nie są świadomi istnienia problemu, nie będą oni zachowywać się tak jakby problem istniał. Nie będą dyskutować nad warunkami tworzącymi problem, ani też organizowaćsię czy podejmować jakiekolwiek działania dotyczące problemu

Nie wystarcza tu fakt, że ludzie są czy będą poddani wpływowi obiektywnych warunków. Ich zachowanie musi wskazywać, że uznająoni te warunki za zagrożenie podzielanych przez nich wartości

Problemy społeczne są tym, za co zwykli uważać je ludzie i jeżeli warunki nie są definiowane przez żyjących w nich ludzi jako problemy społeczne nie są one problemami dla tych ludzi, jakkolwiek mogą być problemami dla outsiderów czy naukowców

Fuller

Teoria konfliktu

Każdy problem społeczny składa sięz obiektywnych warunków i subiektywnych definicji.

Obiektywne warunki są weryfikowalną sytuacją, której istnienie i rozmiary (proporcje) można udowodnićprzy pomocy

bezstronnych i wykwalifikowanych obserwatorów.

Subiektywna definicja jest przekonaniem pewnych jednostek, że określone warunki stanowią zagrożenie dla podzielanych przez nie wartości.

Obiektywne warunki są konieczne ale same w sobie nie wystarczają do ukonstytuowania się problemu społecznego

Fuller

Teoria konfliktu

Społeczeństwo – stałe przemiany Stała obecność konfliktu

Każdy element społeczeństwa przyczynia się do jego zmiany

Społeczeństwo oparte na przymusie stosowanym wobec części jego członków przez innych

Teoria konfliktu

Stosunki społeczne właściwości systemowe ale także pełne sprzecznych interesów

Stosunki społeczne systematycznie wytwarzają konflikt

Konflikt nieunikniona właściwość problemów społecznych

Konflikt – spolaryzowana przeciwstawność interesów Główna przyczyna podział rzadkich dóbr

Konflikt – główne źródło zmiany w systemie społecznym

Turner o Marksie

Teoria konfliktu

Stosunki społeczne organiczne układy

przeplatających się procesów asocjacji i dysocjacji Efekt impulsów jednostek oraz imperatywów

narzuconych przez typy stosunków społecznych Konflikt wszechobecna właściwość systemów społecznych ale niekoniecznie prowadząca do zmiany społecznej

Konflikt – jednym z głównych procesów działających na rzecz utrzymywania całości społecznej lub jego elementów

Turner o Simmlu

Teoria konfliktu

Dewiacja

Nazwa gry opartej na konflikcie, w której jednostki lub luźno zorganizowane niewielkie grupy dysponujące małą siłą wywołują poczucie zagrożenia dobrze zorganizowanych grup dysponujących znaczną siłą

Lofland

Teoria konfliktu

Panika moralna (Moral panic) Discrete moral panic

– dramatic event >> public disquiet, sensitisation (moral enterpreneurs) >> control culture action

Crusading -mapping toghether discrete moral panics to produce „speed up” sequence

– sensitisation (moral enterpreneurs) >> dramatic event >>

control culture action

Post law and order campaign

– sensitisation >> control culture action (invisible) >> dramatic event >> control culture intensified action (visible)

Hall S.i inni

Teoria konfliktu

Moral panic – signification spiral

1. Identification of a specific issue of concern

2. Identification of a subversive minority

3. „Convergence” - linking by labelling issue to other problems

4. Notion of tresholds – crossed >> escalating thread

5. Prophesy of more troubling times

6. Call for firm steps

Hall S.i inni

Teoria konfliktu

Dewiacja

Nazwa gry opartej na konflikcie, w której jednostki lub luźno zorganizowane niewielkie grupy dysponujące małą siłą wywołują poczucie zagrożenia dobrze zorganizowanych grup dysponujących znaczną siłą

Lofland

Problem społeczny - subiektywne definicje

"problemy społeczne są tym za co uważają je ludzie"

Każdy problem społeczny składa się z obiektywnych warunków i subiektywnych definicji. Obiektywne warunki są weryfikowalną sytuacją, której istnienie i rozmiary można udowodnić przy pomocy bezstronnych i wykwalifikowanych obserwatorów.

Subiektywna definicja jest przekonaniem pewnych jednostek, że określone warunki stanowią zagrożenie dla podzielanych przez nie wartości.

Obiektywne warunki są konieczne ale same w sobie nie wystarczają do ukonstytuowania się problemu społecznego.

Socjologowie powinni badać nie tylko problemy społeczne od strony obiektywnych warunków, ale także oceny ludzi uwikłanych w te problemy, sprawiające że definiują oni te same warunki i metody rozwiązań na różne sposoby

Fuller, Myers

Teoria symbolicznego interakcjonizmu

Procesy społeczne – symboliczne interakcje

Struktura społeczna – konstruowana w świadomości ludzi, pozycja jednostki wyznaczana jej

symbolicznym umiejscowieniem się w społeczeństwie

Instytucje społeczne – uogólniona reakcją członków społeczności na szczególne sytuacje

Nieprzewidziane zdarzenia naruszają wypracowany przez symboliczne interakcje zestaw postaw

Łoś

Teoria symbolicznego interakcjonizmu

Społeczeństwo skonstruowane wzory

uporządkowanego działania działania, które utrzymują się i zmieniają przez symboliczne interakcje zachodzące pomiędzy jednostkami i wewnątrz nich

Turner/Mead

Joseph Gusfield Symbolic Crusade

Prohibition Amendment

forces of small-town and rural Protestant America unifying against the alien immigrants, mostly Catholics and Jews.

symbolic crusades - way through which social groups act to preserve, defend, or enhance the dominance and prestige of their own style of living within society issue comes to take on greater meaning as a symbol of group loyalty and differentiation.

Joseph Gusfield Symbolic Crusade

Pledges of abstinence or the determination to go on drinking became symbols of social status, identity statements associated with distinct cultural lifestyles.

Prohibition became a battle between two different ways of life:

– self-mastery, industry, denial, restriction, self-control, and will – freedom, self-gratification, impulse, play, liberation,

Sobriety was the cornerstone of this ethic because it ensures the cardinal quality of self-command.

The 18th amendment thus represented public affirmation of ascetic qualities of American Protestantism

Teoria symbolicznego interakcjonizmu

Społeczeństwo skonstruowane wzory

uporządkowanego działania działania, które utrzymują się i zmieniają przez symboliczne interakcje zachodzące pomiędzy jednostkami i wewnątrz nich

Turner/Mead

Henslin

Historia problemu społecznego

1.

Pojawienie się problemu

2.

Legitymizacja problemu

3.

Mobilizacja do przeciwdziałania

4.

Stworzenie oficjalnego planu

5.

Implementacja planu

Blumer

Konstruktywizm

Problem społeczny

Activities of individuals or groups making assertion of grievances and claims with respect to some putative conditions

Działania jednostek lub grup formułujących skargi i roszczenia wobec domniemanych warunków

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Teoria problemów społecznych

Dokumentowanie pojawiania się, istoty i umacniania działalności roszczeniowej

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Etap 1

– Grupowe starania zmierzające do stwierdzenia obecności pewnych warunków definiowanych jako obraźliwe, szkodliwe czy w inny sposób

niepożądane, upubliczniania takich stwierdzeń, stymulowania polemik i tworzenia publicznych czy politycznych kwestii związanych z danym

zagadnieniem.

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Etap 2

– Uznanie prawomocności grup (grupy) przez

oficjalne organizacje, urzędy czy instytucje. Może ono prowadzić do wszczęcia oficjalnych badań, formułowania propozycji reform i powołania

urzędu zajmującego się reagowaniem na podobne roszczenia i żądania

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Etap 3

– Ponowne pojawienie się roszczeń i żądań

formułowanych przez pierwotne lub inne grupy (grupę) wyrażających niezadowolenie z przyjętych procedur zmiany wskazywanych warunków,

biurokratycznego traktowania osób wysuwających roszczenia, niepowodzenia stworzenia warunków zaufania i wiary w stworzone procedury i braku sympatii dla osób wysuwających roszczenia

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Etap 4

– Odrzucenie przez grupy (grupę) podnoszącą

roszczenia urzędowej czy instytucjonalnej reakcji, bądź brak reakcji na wysuwane roszczenia i

żądania i podjęcie działań zmierzających do stworzenia alternatywy, równoległego lub kontr- instytucjonalnego programu jako reakcji wobec przyjętych procedur

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Proces wysuwania roszczeń

– dowolne roszczenie może stać się podstawą problemu społecznego, zdecydowana większość takich żądań jest po prostu zbywana. Wiele z nich może zostać zignorowanych;

inne mogą zniknąć z chwilą zaspokojenia żądań; jeszcze inne mogązostać przehandlowane, pełnić rolę opłaty. Jednakże, cześć z nich nie da się tak łatwo zwekslować, prowadząc do dalszych działań owocujących ustanowieniem problemu społecznego.

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Proces wysuwania roszczeń

Władza grup wysuwających roszczenia

– grupy posiadające więcej członków, liczniejszą klientelę (wyborczą), więcej pieniędzy oraz lepszą dyscyplinę i organizację będą bardziej skuteczne w wysuwaniu swoich roszczeń

– władza traktowana jako grupowa zdolność do realizacji żądań wysuwanych wobec innych grup, urzędów i instytucji może różnićsię od grupowego roszczenia władzy. To ostatnia może być przedstawiane bezpośrednio - groźby, strajki, bojkoty czy wycofanie politycznego poparcia - lub

sugerowane pośrednio - aluzje dotyczące planów stworzenia kłopotliwych konfrontacji publicznych czy różne formy

naruszania porządku publicznego

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Proces wysuwania roszczeń

Istota i zróżnicowanie roszczeń

– Im bardziej niejasne poczucie niezadowolenia tym bardziej rozproszone i ogólne będzie roszczenie i mniejsze prawdopodobieństwo uznania lub reakcji na roszczenia.

– Im bardziej niejasne poczucie niezadowolenia tym mniejsze zdolności grupy do przyjęcia odpowiedzialności lub proponowania środków zaradczych istniejącego niezadowolenia.

– Im mniejsza zdolność grupy do przyjęcia odpowiedzialności za istniejące niezadowolenie, tym mniejsze zdolności wyboru celu gdzie będą kierowane żądania grupy.

– Im mniejsza zdolność grupy do przyjęcia odpowiedzialności za istniejące niezadowolenie, tym mniejsze zdolności

odpierania zarzutów obwiniających ją za istniejące kłopoty

Spector, Kitsuse

Konstruktywizm

Proces wysuwania roszczeń

Mechanizm wysuwania roszczeń

– Los roszczenia może w znacznym stopniu zależeć od rodzaju kanału, którym jest ono przekazywane, strategii używanej do nadania widoczności publicznej

kwestionowanym warunkom oraz od personelu pomocniczego uczestniczącego w tym procesie.

Dokumentowanie roszczenia

– Grupy forsujące swoje roszczenia mogą być poproszone o udokumentowanie swoich wniosków bądź o przedstawienie ewidencji zbijającej argumenty przeciwników

Spector, Kitsuse

Rola nauk społecznych

rozpoznawanie różnych definicji problemu;

ujawnianie takich założeń dokonywanych przez zainteresowane strony, które są sprzeczne ze stanem faktycznym;

odkrywanie strategicznych momentów

interwencji w struktury społeczne i procesy tworzące problem;

proponowanie alternatywnych moralnych punktów odniesienia, mogących służyć za podstawę przy ocenie problemu

H.S Becker

Analiza polityki publicznej

public policy analysis

Celowa działalność skierowana na

rozwiązywanie problemów określonych przez władze publiczne (Anderson)

Polityka publiczna Public Policy

Polityka publiczna

Koncepcja działań (lub braku działania) wybrana przez władze publiczne wobec problemu lub powiązanego ze sobą

zestawu problemów (Pal)

Koncepcja działań, idea, linia działania,

rekomendacje dla powiązanych ze sobą działań

Polityka publiczna

Działania lub brak działań

(nie wszystkie są wynikiem koncepcji – np. reakcja na kryzysy)

Problem

Problem lub powiązany ze sobą zestaw problemów

Władze publiczne

Jednostki lub organizacje dysponujące odpowiednią legitymizacją

DEFINICJA PROBLEMU

• UJAWNIENIE

• DEFINICJA

• WSPÓŁWYSTĘPOWANIE PROBLEMÓW

• ZWIĄZKI PRZYCZYNOWE

CELE

POŚREDNIE – OSTATECZNE SZCZEGÓŁOWE – OGÓLNE

CELE POLITYKI – CELE OGÓLNE

INSTRUMENTY

TEORETYCZNE – SZEROKI ZESTAW

OGRANICZENIA –

LEGITIMIZACJA, PRAWO, PRAKTYKA

D E F I N I C J A P R O B L E M U

Elementy polityki

publicznej

POLITYKA Policy

A

POLITYKA Policy

B Elementy

Definicja problemu Cele Instrumenty

Program

S p ó j n o ś ć

p i o n o w a

Program Program

Projekt Projekt Projekt Projekt

Projekt

Spójność pozioma

P O L I T Y K A P o l i c y

Public Policy Analysis

Proces określania która z wielu

polityk publicznych (policies) będzie w największym stopniu realizować wybrany zestaw celów (goals)

Uporządkowane zastosowanie racjonalnego myślenia w sferze problemów publicznych

Leslie A. Pal. „Beyond policy analysis”

6 najczęściej wymienianych celów

3 x E

EFFECTIVNESS (SKUTECZNOŚĆ)

EFFICIENCY (EFEKTYWNOŚĆ)

EQUITY (RÓWNOŚĆ)

6 najczęściej wymienianych celów

3 x P PUBLIC PARTICIPATION

(PARTYCYPACJA SPOŁECZNA) PREDICTABILITY (ZGODNOŚĆ Z ZASADAMI KONSTYTUCYJNYMI)

PROCEDURAL DUE PROCESS (MOŻLIWOŚĆ APELACJI, LUB

REKOMPENSATY DLA OSÓB, KTÓRE UCIERPIAŁY NA SKUTEK POLITYKI)

Modele analizy polityk publicznych

Model przedmiot

analizy Analizy normatywne

odniesienie do podstawowych wartości, zasad etycznych

Analizy prawne

odniesienie do terminów prawnych, zgodności z przepisami prawa,

zasadami konstytucyjnymi

Proces

Modele analizy polityk publicznych

Analizy logiczne

wewnętrzna, „pionowa” i „pozioma”

zgodność (nie wymaga analiz empirycznych)

Zawartość

Analizy empiryczne

odniesienie do wpływów, efektów, kosztów i administrowania

Efekty (outcomes)

Cykl polityki (Policy cycle)

Jack Barkenbus, 1998

Jack Barkenbus, 1998

Cykl polityki (Policy cycle)

http://www.dadalos.org/politik_int/politik/policy-zyklus.htm http://www.dadalos.org/politik_int/politik/policy-zyklus.htm

Cykl polityki (Policy cycle)

1. Definicja problemu (issue identification);

2. Analiza polityki (policy analysis);

3. Wybór instrumentów (policy instruments);

4. Konsultacje (consultation)

5. Koordynacja (coordination);

6. Podejmowanie decyzji (decision);

7. Wdrożenie

(implementation);

8. Ewaluacja (evaluation)

Australian policy cycle model

http://www.premiers.qld.gov.au http://www.premiers.qld.gov.au

Strategia

Zaplanowany zestaw działań mający doprowadzić do zmian w organizacji lub społeczeństwie

Pomaga organizacjom, rządom,

społecznościom w planowaniu tego co chcą osiągnąć i sposobów. Przełożenie strategii na praktykę (...) zapewnia, że koncentrują się

one na sprawach o rzeczywistym znaczeniu

Cechy strategii

Jasne cele i priorytety;

Zrozumienie przyczyn, trendów, szans, zagrożeń i przyszłych wydarzeń;

Oparta na realistycznej diagnozie

efektywności programów (polityk) i zasobach organizacyjnych;

Kreatywność – projektowanie i odkrywanie nowych możliwości;

Opracowana i komunikowana wszystkim podmiotom zainteresowanym podmiotom

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

Przykładowe modele strategii

Model brytyjski - Strategy Survival Guide

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

http://www.number-10.gov.uk/su/su%20survival%20guide/eg/

Racjonalny model

podejmowania decyzji

Określenie natury problemu

Wybór celu, zgodnie z kolejnością indywidualnych preferencji

Ocena środków dostępnych do osiągnięcia celu (efektywność, niezawodność, cena)

Podjęcie decyzji przez wybór środków, co do których istnieje największe prawdopodobieństwo osiągnięcia pożądanego celu

Heywood

Racjonalny model

podejmowania decyzji

Wybór celów

Wybór opcji działania

Określenie wpływu (koszty i korzyści) Określenie kryteriów

Tworzenie modelu

Zastosowanie wybranych opcji Ocena skutków

Model inkrementalny

Decyzja podejmowane są w sposób inkrementalny - metodą “małych kroków”, “prób i błędów”

Alternatywa do modelu racjonalnego Inkrementalizm – sztuka wybrnięcia z kłopotów

Decyzje podejmowane w oparciu o ograniczone informacje i brak

zrozumienia problemu

Często omijanie lub unikanie problemu

Kryteria satysfakcji decydentów

Modele organizacji biurokratyczne

Organizacje – czarna skrzynka Model procesu organizacyjnego – decyzje a wartości i wzory

zachowania w organizacji (kultura organizacyjna)

Model polityki biurokratycznej – wpływ przetargów pomiędzy

personelem a agencjami (decyzje efekt rywalizacji)

Modele systemu przekonań

Rola wartości i ideologii

Wartości – system porządkujący nadmiar informacji

Etnocentryzm, syndrom myślenia grupowego

Podsystemy decyzyjne (koalicje przekonań grupy osób wpływających na politykę w danym obszarze – politycy, dziennikarze, eksperci)

Marksiści – ideologia klasy panującej faworyzującej dominujące interesy ekonomiczne