Dziennik Bydgoski, 1937, R.31, nr 214

(1)

1 4 stron

cena egz ^{2 0} groszy ..tajemnica fanałi/cznej ^miłości ^narodu polskiego ^dla ^A^rm^ii"^.

DZIENNIK^'- -'i'1-

BYDGOSKI

Do ,,Dziennika'* dołączamy ^cotydzień: Tygodnik Sportowy ^{i Dodatek} powieściowy.

Redakcja ^otwarta ^od godziny ^8—¹²przed południem ⁱ ^{od 4}^-⁷ po południu.

Oddział w Bydgoszczy, ul. Dworcowa 5. Przedstawicielstwa: w Toruniu, ^ul.

Mostowa 17^—w Grudziądzu, ^ul.Toruńska 22w Inowrocławiu, ^ul.^Toruńska ²

w Gdyni, ^Skwer ^Kościuszki 24, ^I ptr.

Przedpłata wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{2.95 zł.} miesięcznie,

8.85 zł. kwartalnie; przez pocztę^wdom 3.34 zł. miesięcznie, ^{10.00 zł.} kwartalnie.

Pod opaską: ^w Polsce 6.95 zł., zagranicę ^{9.25 zł.} miesięcznie.

Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^ulica ^Poznańska ^12/14.

Rękopisów niezamówionych ^nie ^zwraca się.

Telefony: Redakcja3316, 3326, Administracja³³¹⁵ ^— ^Oddział^w Bydgoszczy ^1299. j ZałOiyciel ^{J3H Teska.} ⁽ ^Telefony Przedstaw.: Torań 1546, Grndziądz 1294, Gdynia 1460, Inowrocław 420.

Numer 214 BYDGOSZCZ, piątek ^dnia ¹⁷ ^września ¹⁹³⁷ ^r. ^Rok ^XXXI.

Wrogom ^~ przestroga, ^swoim ^~ pokrzepienie.

pokazała ^wielka ^defilada bydgoska,

Wielkie, wyjątkowe wprost chwile, które ^w dniu 15 września br. przeżyta Bydgoszcz, ^a ^z nią ^cala Polska, skłoniły Redakcji; ,,Dziennika Bydgoskiego1' ^do dołożenia wszelkich starań, aby Czytel

nikom. od razu zapewnić jak najwięcej wiadomości z defilady wojskowej. ^To też już ^we wczorajszym ^numerze dostar

czyliśmy telefoniczne sprawozdania

i fotografie ^z uroczystości ^właśnie się odbywających. Gdyby ^{nie niezw}ykłe tłu

my, które zalały ^ulice ⁱ uniemożliwiły łączność, bylibyśmy ^te sprawozdania już

we wczorajszym ^numerze doprowadzili do końca. Dziś ograniczymy się jedynie clo sprawozdania uzupełniającego wczo

rajsze.

Jakże dobrze się stało, że-ta wielka ma

nifestacja siły zbrojnej ^Polski odbyła się właśnie w Bydgoszczy. ^Nie ^w Warszawie, nie ^w żadnym ^z miast, pretendujących ^do lniana stolic Polski, ^{ale akurat} ^w Bydgosz

czy.

Warszawa dużo już rzeczy widziała, du

żo jeszcze zobaczy. ^Warszawa ^miała już swoje imponujące rewie, ^dla niej ^- zblazo

wanej ^- ^nie ^ma*już bodAj sensacji, zdolnej ią naprawdę poruszyć. My ^~^- ^na ^'tzw. ,,pro

wincji" ^- ^nie opatrzyliśmy ^sobie jeszcze rzeczy wielkich, umiem y zachować do nich odpowiedni dystans ⁱ dlatego zapewne od

czuwamy je głębiej, mocniej ⁱ uczciwiej. ^I dlatego ^dia ^nas ^rewia wojskowa ^to ^nie tyl

ko pewna ilość niezwykłych wrażeń, oka

zja ^do pogapienia się ⁱ ^mieszenia ^swoich

oczu, ale przede wszystkim ^— ^w^ielka ⁱ po

ważne mająca pod każdym względem zna

czenie manifestacja potęgi moralnej ⁱ ma

terialnej ^{narodu i} państwa.

Zabity żywiej ^serca polskie.

Przyjęła się już opinia, ^{że ludzie} ^z kre

sów zachodnich Rzeczypospolitej, ^Wielko

polanie ⁱ Pomorzanie, są skryci, zamknięci

w sobie,niezdolni douzewnętrzniania swych uczuć. A jednak ^ci skryci ⁱ zamknięci ^w so

bie Pomorzacy objawiali ^nieraz swój entu

zjazm ^dla ^a^rm^{ii i} jej ^wodza naczelnego ży

wiej ⁱ goręcej, niżby się ^to ^stać mogło ^w jakiejkolwiek innej dzielnicy kraju.

Dlaczego?

Bo tu właśnie, ^a ^nie gdzieindziej, najle

piej ^zrozumiano ^sens takiej defilady, ^w której przecież ^nie ^dla zabawy ⁱ niczyjej rozrywki wyprowadzono ^na rozświątecz- nione ulice Bydgoszczy tych kilkadziesiąt tysięcy ^świetnie wyszkolnych, uzbrojo

nych ⁱ wyposażonych żołnierzy. Tu, gdzie

serca polskie najżyw iej biją, gdzie polskość jest istotną ostoją wszelkiego ^działania zbiorowego, ^miarowy tupot żołnierskich nóg ^musiał ^znaleźć ⁱ ^znalazł najsilniejszy odzew.

istotne gwarancje.

Dobrze się stało, ^że mądrym zarządze

niem najwyższych ^władz wojskowych Byd

goszcz wybrano ^na miejsce zakończenia *te- goiocznycu ^ćwiczeń międzydywizyjnych.

Bydgoszcz, wystawiona ^na przewiewy ^z zachodu i wschodu, leżąca ^w najbardżiej zagrożonym punkcie Rzeczypospolitej, ^od wieków pełniąca ^straż ^na polskim Pomo

rzu 1 wartująca ^nad dostępem ^do ^{morza, ta} Bydgoszcz ^nadawała się najbardziej ^na to, aby ^w jej ^murach zadokumentować że Polska jest dostatecznie silna i przygoto

wana, że każdy, ^kto pokusi się ^na ^całość granic ^dostanie po chciwych łapach. Ob

cym ku przestrodze, ^{swoim ku} ^serc pokrze

pieniu odbyta się bydgoska ^rew^ia wojsko

wa. Zwarte kolumny piechoty, ^te najeżone bagnetami ^mury, które przesunęły się przez ulice miasta, chrzęszczące ^tonami

Uśmiech nie schodził z twarzy naczelnego wodza, gdy ^w towarzystwie ^ministra spraw wojskowych gen. Kasprzyckiego ^odbierał defiladę. Niżej ^- generałowie ⁱ wyżsi ^woj

skowi fachowym ^okiem oceniają postawę maszerujących ^oddziałów.

stali i żelaza olbrzymy pancerne, żórawie klucze samolotów, krążące po niebie, ^— t,o wszystko już ^miało swoją ^wymowę. ^Ale większą jeszcze wymowę miały ^te olbrzy

mie tłumy, ^{które od} ^rana wyległy ^na ^ulice Bydgoszczy, ^które ^bez ^chwili wytchnienia stały ^całe godziny ^w ^deszczu ⁱ niepogo

dzie, ^które ^z rozpalonymi ^od emocji twa

rzami, rozjaśnionymi radością oczyma pa

trzyły, patrzyły ⁱ napatrzyć się ^nie mogły.

I jeśli ^w tym niezliczonym ^tłumie byli przypadkiem, ^— ^bo gdzież ^ich ^nie ma, ^-^- tacy, którzy ^we wrogich, obcych intencjach przyglądali się ^temu, ^co się ^działo, ^to ^na pewno ich wnioski i spostrzeżenia ^nie ^mu

siały 'wypaść ^dla ^ich ciemnych ^celów po

myślnie. ^Postawa ^{a rm}ⁱⁱ polskiej, entuzja

styczna postawa społeczeństwa polskiego przedstawiły gwarancje, ^które każdy usza

nować czy chce czy nie chce. będzie ^mu

siał.

Entuzjazm rodzi( ^si; ^sam.

Powietrze aż drżało od entuzjazmu. Każ

dy okrzyk zwielokrotniał się ^oii ^razu. Każ

dy ^żołnierz ^miał ^kwiat przy czapce ⁱ ka

rabinie, ^ukwiecone toczyły się ^działa ⁱ ka

rabiny maszynowe. Dzieci i starcy wkła

dali do rąk zmęczonych ciężkimi ćwicze

niami żołnierzy papierosy, ^z biednych ^dom- ków robotniczych ^na przedmieściach ^wy

chodziły ^z ^rana ^strudzone gospodynie ⁱ niosły wojakom garnek gorącej kawy, któ

rą nieraz trzeba było własnym ^dzieciom oddzielić. Gdzie tylko pojawiało się wojsko, czy ^na samej ^trasie defilady, czy ^na wszy

stkich ulicach, który^mⁱ dochodziło albo po

tem dążyło ^do mie-jsc załadowania, wszę

dzie nastrój byl ^ten ^sam. Wszędzie znajdo

wał się ktoś, ^kto ^umiał zagrzać ^tłum ^do niesltrywania ^swoich uczuć, ^kto ^umiał ^we właściwym ^momencie poderwać ^do okrzy

ku. Kwiaty sypały się gęsto, były osoby, które rozrzuciły ^ich całe kosze.

Najgłośniej, najgoręcej manifestowano tam, gdzie pojawił się naczelny ^wódz tych żołnierzy, którzy^tak potrafili zachwycić^oko

i serce tłumu, ^marszałek Êdward Śmigły- Rydz. Całej jego ^drodze przez ulice miasta towarzyszyły ciągłe okrzyki, ^które ^nie û- stawały niemal, gdy po'jawił się ^na swojej trybunie. ^Chwile ^wolne ôd przemarszu wojsk wykorzystywano ^na spontaniczne manifestacje ^na ^cześć naczelnego ^wodza.

1'śmiech mieszał się ^na jego twarzy ^ze wzruszeniem, .gdy nagle ^w jakiejś ^chwili zerwał się ^na jego ^cześć chóralny śpiew ,.Sto lat, ^sto ^lat ^niech żyje, żyje ^nam". ^Bo publiczność ^na ^defiladzie bydgoskiej śpie

wała kilkakrotnie. Śpiewała ,,Nie ^rzucim ziemi skąd ^nasz ród", śpiewała ,,Warsza

wiankę", gdy orkiestry grały ją maszeru

jącym ^oddziałom ^w ^takt ^marsza.

Niech żyje polski (Matisk!

Jedną jeszcze manifestację podkreślić trzeba szczególnie: ^to okrzyki ^na ^cześć Po

laków z Gdańska, którzy ^do Bydgoszczy

licznie przybyli. Występowali ^w zwartych grupach: było ^około ³⁵⁰ ^osób młodzieży szkolnej podejmowanej przez bydgoską młodzież szkolną, były ^har-cerki ⁱ harcerze, były reprezentacje związków kombatantów.

Gminy Polskiej ⁱ Związku ^Polaków. ^Na cześć Gdańszczan, oczywiście tych polskich Gdańszczan, których ^serca biły jednakowo dla armii jak ^serca Bydgoszczan, wiwato

wano bardzo żywo. ^Wołano ,,Niech żyje polski Gdańsk", gdy delegacje gminy pol

skiej szły ^z transparentem, aby zająć swo

je miejsce ^na ^trasie defilady, ^wołano- ,,Gdańsk ^miasto ongiś ^nasze, ^znowu będzie nasze", gdy ^młodzież gdańska.^składała ^w czasie jednej ^z przerw hołd i kwiaty na

czelnemu wodzowi.

Bydgoszcz pomieściła wczoraj ^nie tylko Polaków ^z Gdańska, ^ale bodaj, ^że podwoiła liczbę ^swoich mieszkańców dzięki ^bardzo licznym wycieczkom ^z Wielkopolski, ^z ^ca-

(Ciąg ^dalszv ^na ^stronie 2-ej).

Artyleria przeciwlotnicza, reflektory ⁱ czołgi defilują, budząc podziw ⁱ ^radość.