Dziennik Bydgoski, 1939, R.33, nr 15

(1)

Cena egz. 20 _groszy 12 stron.

DZIENNIK BYDGOSKI

Do ,,Dziennika" dołączamy ^co tydzień: Tygodnik Sportowy ^{i Dodatek}powieściowy Przedpłata wynosi ^wekspedycji ⁱ agenturach^{2.95 zł.} miesięcznie;

Redakcja ^otwarta ^od godziny ^8-12 przed południem i od 4—7 po południu, A_ 8,85 ^zł.kwartalnie; przezpocztę^wdom 3.34 zł.miesięcznie; 10.00 zł. kwartalnie.

Oddział w Bydgoszczy, ul. Dworcowa 5. Przedstawicielstwa: w Toruniu, nl, yWfjgly ^{Pod °PasM:} ^w ^Polsce ^{6,95 zł.,} zagranicę ^{9.25 zł.} miesięcznie.

Mostowa 17;^wGrudziądzu, ul.Toruńska22;^wInowrocławiu, ^Król.Jadwigi22/23; Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ulica Poznańska 12/14.

w Gdyni, Skwer Kościuszki 24, ^I ptr, T§i§r Rękopisów niezamówionych ^nie ^zwraca się

Telefony: ^Nr Zbiorowy 2650 (trzy przewody). ^- ^Oddział ^w Bydgoszczy ^1299. Założyciel ^{Jan Teska.} ^Telefony Przedstaw.: Tornń 1546, Grudziądz 1294, Gdynia 1460, Inowrocław 594.

Numer 15 || BYDGOSZCZ, czwartek dnia 19 stycznia ¹⁹³⁹ ^r. ^I| ^Rok ^XXXIII.

Zwrot w taktyce

ludowców.

Podane przez ^nas ^w dniu wczoraj

szym uchwały Rady Naczelnej Stronni

ctwa Ludowego, największej organizacji politycznej włościaństwa polskiego, ^są wydarzeniem politycznem dużego kali

bru.

Wagę tego wydarzenia doceniają ^nie tylko sympatycy, ale również przeciw

nicy ^ruchu ludowego; treść bowiem po

wziętych ^uchwał, ^to ^nie tylko odpowiedź

na pytanie ^co ^dziś myśli ^wieś, ^ale rów

nież odpowiedź ^na ^to, jak ^zachowa się wieś w wypadku, kiedy zajdzie potrzeba chwycić ^za ^broń ^w ^obronie granic. ^Na

oba pytania ludowcy ^dali ^w niedzielę od

powiedź pozytywną, odpowiedź godną wielkiego ^ruchu politycznego.

Ruch ludowy wyszedł już ^dawno ^z ciasnych opłotków wiejskich ^na ^szeroki gościniec i przy każdej okazji podkreśla,

że ponad interesy wsi stawia interes Pol

ski,jako ^całości, ^lecz nigdy dotąd ^tajego postawa nie została tak mocno podkre

ślona, jak ^w ^uchwałach niedzielnych.

Obrady ^ludowców toczyły się ^w chwi

li, kiedy ^na horyzoncie międzynarodo

wym zebrały się groźne chmury, ^z któ

rych każdej ^chwili uderzyć ^może piorun wojny.

Co w obliczu tej sytuacji powiedzieli przedstawiciele ^wsi? Oświadczyli, ^że,

pragną stanąć ^w pierwszych szeregach tych, którzy przygotowują obronę ⁱ ^,,nie dadzą się ^nikomu wyprzedzić ^ani ^w tro

sce o państwo, ^ani ^w czynie ^dla pań

stwa".

Dzisiejsza ^wieś jest głodna, ôbdarta, przeludniona ^— zdawałoby się więc, ^że będzie ^wołała^w tej sytuacji ô ^chleb, ô ul

gi podatkowe, ô morgi pańskie ^— ^nic podobnego. Û chłopów ûczucia patrio

tyczne ^{i wola} obrony granic ^stoi ponad tymi bardzo ważnemi dla nich sprawa

mi.

Odsądzano ^w wolnej Polsce ludowców i od czci i wiary, ^robiono ^z nich nieżhal i komunistów, antypaństwowców, zamyka-!

no w więzieniach ^z tytułu ^ich działalno-;

ści społeczno-politycznej, ^w czasie sław- i nego strajku chłopskiego padło ^{ich wie-i}

lu zabitych ⁱ rannych^— nic to, nie znie- i chęcili się ^do Polski, żółć nie zalała ich i

gorących polskich ^serc, mówią, ^że będą!

bronić kraju, kiedy^będzie trzeba bez my- i śli o nagrodzie ⁱ zapłacie.

Czy wszyscy potrafią ^to ^ocenić?

Powiedzieli również chłopi, ^że ^nie⁼ chcąbyć bierni. Rada Naczelna wezwała i

ogół ^ludowców ^{do brania} odpowiedział-i

ności _zą gospodarkę ^w instytucjach spo-1 łecznych, samorządowych ⁱ gospodar-ⁱ czych.

Widocznym^wyrazemtego ^nakazujestⁱ przejmowanie przez ludowców kierowni-1 ctwa w kółkach rolniczych. Wielkopol-I

skie Towarzystwo ^Kółek Rolniczych już⁼

dawno znajduje ^się pod kierownictwem⁼ ludowca, ^w ostatnim czasie zdobyli więk-|

szość w czołowych organizacjach ^rolni-1 czych Małopolski, ^ta ^sama akcjatoczy się ^|

na terenie b. Królestwa.

Odbywające ^się wybory samorządowe!

na wsi, ^w których ^ruch ludowy ^bierze!

aktywny ^udział, wskazują, ^że ^na tym ^te- ^| renie chłopi spod znaku StronnictwaLu- ⁼ do wego odnoszą również duże sukcesy. ^|

Podobnie ma się sprawa ^na terenie |

spółdzielczości rolniczej ⁱ spożywczej. ^f

Po ostatnim krwawym strajku chłop- ⁼

skim Stronnictwo Ludowe miało przed!

sobą ^dwie drogi: ^alboproklamowanie^no-%

wego zaostrzonego już strajku, strajku ⁱ ,,aż ^do zwycięstwa", ^albo wejście ^na ^dro-1 (Ciąg dalszy ^na ^str. 2) ⁱ

0

pracę i zdrowie narodu.

Budżet Ministerstwa Opieki Społecznej ^w komisji budżetowej sejmu.

(Od własnego sprawozdawcy parlamentarnego).

Warszawa, ^{18. 1}^. ^W ^ub. ^wtorek sej!mowa komisja budżetowa rozważała budżet mini

sterstwa opieki społecznej. ^Referował pos.

Żyborski. Preliminarz budżetowy ^na ^r.

1939-40 zamy!ka ^się ^sumą ^67.347 tys. zł, ^t. ^zn.

jiestwyższy ^{od budżetu} ^z ^{roku ub.} ^o ⁵⁸⁸ mi

lionów złotych. ^Budżet ^ten jednak ^nie od

powiada narastającym potrzebom społecz

nym. Wszak wydatki ministerstwa wyno

siły ^na głowę ludności 10 lat temu 3,30 zł,

na rok przyszły preliminuje się ^w wysoko

ści 1,90 zł, ^Referent ^słusznie domaga ^się, by ^na ^lata przyszłe zwiększono ^budżet.

Szczególnie ^dokładnie zilustrował on

sprawę zatrudnienia i pomocy dlamłodzie

ży. Inne sprawy uj!ęte zostały ^bardzo zwię

źle i sucho.

Na ogólną ^liczbę ⁷⁰ tys. miejsc ^pracy zwalniających się ^co rokn, kandyduje ^około 370 tys. młodzieży, ^nie licząc pozostających

bez pracy dorosłych. ^Co się tyczy bezro

bocia, ^to ^referent podaje tylko liczbę zare

jestrowanych bezrobotnych^na ^rok ^1938, któ

rawynosiła przeszło⁵⁴⁹ tys. ^osób. ^Jakwia

domo’ rejestracja ^ta ^nie odzwierciedla istot

nego ^stanu bezrobocia. Warunki mieszka

niowe robotników i pracowników umysło

wych wykazuj!ą ^nadal ^stan zaniedbania.

Referent stwierdza _poprawę stanu zatrud

nienia, ^nie daje jednak ^obrazu ^zarobków

w Polsce. Obszerną część swego referatu

poświęca^on zagadnieniom zdrowotnym. Za

znacza, że w walce ^z gruźlicą zauważyć

można powolny ^ale stały spadek umieral

ności. Środki dla poprawy zdrowotności kraju są nader szczupłe. ^Odczuwasię ^brak lekarzy, których przypada ^na ¹⁰ tys. mie

szkańców zaledwie 3,7 proc. Mamy ^brak ponadto ^oo naj!mniej ⁶⁰ tys. ^łóżek szpital

nych.

Fundusz Pracy.

Referent omawia obszernie działalność Funduszu Pracy. Ingerencj!a ^Funduszu ^w

zakresie prywatnego rynku ⁱ ^robót pu

blicznych wyraziła eię liczbą ⁶¹² tys. doko

nanych zapośredniczeń. Najtrudniejszym problemem jest zatrudnienie robotników niewykwalifikowanych, którzy ^wynoszą

50 proc, robotników zarejestrowanych.

Omawia również działalność Inspekcji Pracy ⁱ ^stwierdza małą liczbę inspektorów

prący. Inspekcj!i powinno podlegać ^1.368.244 zakładów _pracy. Gdyby ^chciano je wszyst

kie wizytować, inspektor musiałby odwie

dzać 33 zakłady ^dziennie. ^To ^też ^liczba wi

zytacji wynosiła^zaledwie ¹ ⁱ pól proc,

Sprawa ubezpieczeń społecznych.

Zwięźle potraktowana ^została paląca

sprawa ubezpieczeń społecznych. ^Referent podaje pewne cyfry ^m. ^in. wydatki ^na świadczenie w ubezpieczeniu chorobowym wyniosły 77,4 proc, ogółu dochodów, wy

datki administracyj!ne ^10,8 ^proc. ^Wzrost wydatków obserwuje ^się ^w ubezpieczeniu wypadkowym ⁱ emerytalnym. ^Referent uważa, ^że konieczne jest zastąpienie rzą

dów komisarycznych ^w ubezpieczeniach sa

morządem społecznym.

Dyskusja.

Dyskusja ^nie pogłębiła referatu pos. Ży- borskiego. Szereg spraw poruszy! pos. Gdu

ła. Domaga! się ^on uregulowania sprawy

chałupników, których ^mamy ^w ^Polsce ⁴⁸⁶ tys. ⁱ znies,ienia ^ustaw antyrobotni czych.

Na zagadnienie inspekcji pracy ^zwraca uwagę po,s. Pietrzak. Domaga się podnie

sieni,a kredytów ^na inspekcj!ę ^pracy ô ¹⁵⁰ tysięcy ^zł ôraz stwierdza, ^że ^w inspekcji przewidziane jest ^{349 etatów} â ôbsadzone j!est ^254. Domaga się więc ôbsadzenia eta

tów wakujących.

Pos. Lechnicki podnosi ^sprawę miesz

kań ludności robotniczej. Stwierdza, ^że ^w latach 1933-38 na cele budownictwa wydano

około 5 miliardów zł. Ludność robotnicza natomia,st mały ^z tego ^ma pożytek. Są wy

padki, ^mówi poseł, gdzie ^człowiek zamożny

na skutek odpowiedniej polityki podatko

wej otrzymywał niej!ako ^w prezencie kamie

nicę ^od państwa. ^Zwraca ponadto uwagę

na zagadnienie rozpiętości ^cen. ^W ^Polsce poziom ^cen przemysłowych jest ^o ²⁵ ^{do 30} procent wyższy niż np. ^w Czechosłowacj!i.

Problem dysproporcji ^{cen w} ^znacznym stop

niu spowodowany ^został działalnością kar

teli.

Pos. Pankiewicz s,kłada podziękowanie rządowi ^za wzięcie pod opiekę ^inwalidów wojska polskiego, zamieszkałych^weFrancji.

Ks. Padacz zatrzymał eię bliżej ^na.spra

wie alkoholizmu wśródmłodzieży.

Pos. Głowacki omawia _sprawęopieki^nad niezdolnymi ^do ^pracy uczestnikami walk

o niepodległość. Należy ^pomoc^tę rozszerzyć.

Pos. Celewicz zwrócił _uwagę ^na z,agad

nienie bezrob,ocia ^na ^wsi. Zagadnienie ^to jest przez wszystkich wstydliwie przemil

czane.

Pos. Sowiński powiada, ^że chyba^{nikt nie}

zechce postawić gospodarstwa polskiego ^w gorszych ^warunkach ^aniżeli gospodarstwa państw ^z ^nami konkurujących. Mamy ^w

Polsce naj!dłuższe urlopy, ^nawet ^{po ich}

skróceniu. Mamy kapitał droższy, świąt najwięcej ^w Europie, urządzenia gorsze, ^a

czas pracy krótszy ^.

Posła Ratajczyka

nie dopuszczono ^do głosu.

Przed kilkoma dniami czcigodny gene

rał Żeligowski ^na komisji budżetowej ^nie

został dopuszczony ^do głosu, jako ^że ^nie jest ^członkiem komisji. ^Ten ^sam ^los spot

kał niezależnego posła Ratajczyka, który wobec tego zgłosił ^na piśmie ^szereg rezo

lucyj ujmując najważniejsze bolączki pra

cownicze.

Oto ^one:

1. O wprowadzenie samorządu ^w ^ubez- pieczalniach społecznych ^przez najrychlej

sze zarządzenie wyborów.

2. Sejm wzywa rząd, aby ^w wypadkach stosowania płac ^w ^zakładach ^pracy, ^nic odpowiadających ^kosztom utrzymania ro

dziny robotniczej wzgl. ^w wypadku upły

nięcia ^terminu ^ważności ^układu zbioro

wego pracy i niemożności zawarcia no

wego Min. Opieki Społecznej, ^bez dalszych

trudności na wniosek zainteresowanych powołało ^w ^możliwie przyspieszonym ^ter-

(Ciąg dalszy ^na ^str. 2)

38 tysięcy jeńców.

_Lerida, ^18. ¹^. (PAT). Wojska gen.

Franco koncentrycznie nacierają, ^na Barcelonę ^z ^trzech kierunków iwczoraj

wieczorem znajdowały ^się przeciętnie ^w odległości ^{65 km.} ^od stolicy ^Katalonii.

Natarcie trwa. Na odcinku środkowym

frontu katalońskiego wojska ^gen. Fran

co zajęły ^m. Bellprat ⁱ posunęły ^się ^o ¹⁰

km. naprzód, zajmując ^zachodni brzeg

rzeki Gaya.

Burgos, ^18. ¹^. (PAT). Wojska ^gen.

Franco zajęły ^na północnym ⁱ central

nym odcinkach frontu katalońskiego

miejscowości: Pallerols, Guardi, Ołaga, Iluida, Aguido. ^Na ^odcinku południo

wym wojska ^gen. ^Franco kontynuowały

działania oczyszczające ^w ^obszarze Tar

ragony, biorąc do niewoli 1.100 jeńców.

Od początku ostatniego ^natarcia wojska

gen. ^Franco wzięły ponad ³⁸ tys. jeń

ców.

Burgos, ^{18. 1.} (PAT). Wojska gen.

Franco nacierające ^wzdłuż górskiej ^dro-

Cervera-Barcelona zajęły wczoraj dal

sze 4miejscowości ⁱznajdują się ^obecnie

w odległości ^{20 km. od} ^m, Igualada.

Nowy ^Jork ^w ^motzu myły.

Fotografowi ^udała się sztuką: zdjął najnowsze drapacze ^chmur ^w Nowym Jorku, spowite ^we mgłę. ^Ponad chmurę mgły wystaje jedynie wieża zabudowań

fabryki samocho dów Chryslera.