ANALIZA MO¯LIWOŒCI ZWIÊKSZENIA EFEKTYWNOŒCI WYDOBYCIA ROPY NAFTOWEJ Z POLSKICH Z£Ó¯
W OPARCIU METODY EOR
S ³ o w a k l u c z o w e
Zaawansowane metody wydobycia, zat³aczanie CO2, efektywnoœæ wydobycia
S t r e s z c z e n i e
Jednym ze sposobów zwiêkszenia efektywnoœci wydobycia ropy naftowej jest zastosowanie zaawansowanych metod wydobycia (EOR – Enhanced Oil Recovery). W odró¿nieniu od pierwotnych i wtórnych metod wydobycia, celem metod zaawansowanych jest dostarczenie do z³o¿a dodatkowego Ÿród³a energii wspomagaj¹cego naturalne procesy lub je zastêpuj¹cego, a tak¿e modyfikacja sk³adu i w³aœciwoœci fizycznych p³ynów z³o¿owych w celu minimalizacji oporów przep³ywu w z³o¿u. Metody te znajduj¹ szczególnie zastosowanie w przypadku z³ó¿
w znacznym stopniu sczerpanych. Znaczenie tych metod w œwiatowym wydobyciu roœnie, a dominuj¹c¹ rolê zaczynaj¹ odgrywaæ metody zat³aczania gazów w tym dwutlenku wêgla. Polskie z³o¿a ropy naftowej s¹ obecnie eksploatowane z wykorzystaniem metod konwencjonalnych, co stwarza mo¿liwoœci podniesienia efektywnoœci wydobycia przez zastosowanie metod zaawansowanych. Proces doboru optymalnej metody do z³o¿a jest z³o¿ony i wieloetapowy. W fazie wstêpnej opiera siê na podstawowych informacjach o z³o¿u i stopniowo przechodzi do etapów zaawansowanych, koñcz¹cych siê opracowaniem szczegó³owego projektu najefektywniejszej metody.
W pracy przeanalizowano mo¿liwoœci zastosowania tych metod na polskich z³o¿ach wykorzystuj¹c technikê opart¹ na podstawowych kryteriach ich stosowalnoœci i logikê dwuwartoœciow¹. Przeanalizowano 49 z³ó¿ ropy naftowej z ca³ego obszaru Polski wystêpuj¹cych zarówno w ska³ach wêglanowych jak i piaskowcowych. Z punktu widzenia kryteriów stosowania metod EOR, analizowane obiekty to z³o¿a ropy o œredniej gêstoœci i lepkoœci, niskiej przepuszczalnoœci (w przypadku ska³ wêglanowych podwójna porowatoœæ), zalegaj¹ce stosunkowo p³ytko lub na œredniej g³êbokoœci. Uzyskane wyniki wskazuj¹, ¿e najszersze zastosowanie w warunkach polskich znaleŸæ mog¹ metody zat³aczania gazów, w tym dwutlenku wêgla lub azotu. Wymaga to jednak przeprowadzenia szeregu badañ i testów pilota¿owych, gdy¿ doœwiadczenia amerykañskie nie mog¹ byæ bezpoœrednio przenoszone ze wzglêdu na odmienne warunki z³o¿owe, technologiczne i ekonomiczne.
