• Nie Znaleziono Wyników

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Z orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego w

sprawach adwokackich

Palestra 14/2(146), 107-111

1970

(2)

w olności religijnej w św iecie i w P ol­ sce Ludow ej” oraz 2 egz. m aszynopisu opracowania zatytułow anego „Analiza ateizmu i jego działalności w P olsce”, które to opracowania, zaw ierając fa ł­ szyw e wiadom ości dotyczące stosun­ ków społeczno-politycznych w Polskiej R zeczypospolitej Ludowej oraz stosun­ ku Państw a do K ościoła katolickiego, m ogły w yrządzić istotną szkodę in te­ resom Państw a, przez co naruszył za­ kres uiprawnień adwokata w ynikają­ cych z przepisu art. 2 ustaw y z dn. 19 grudnia 1963 r. o ustroju adwokatury (Dz. U. Nr 57, poz. 309; zm.: Dz. U. z 1967 r. Nr 13, poz. 55), jak również za­

sady etyk i d godności zawodu w rozu­ m ieniu przepisu ust. 1 art. 93 tejże ustawy.

Zgłoszonej w e w niosku dla adw. AB kary elim inacyjnej W yższa Kom isja D yscyplinarna nie zastosow ała w prze­ konaniu, że obw iniony m oże się stać jeszcze zdyscyplinow anym adwokatem . Za tym poglądem przem aw ia dobra o nim opiinia kierownika zespołu.

O kosztach orzeczono zgodnie z § 54 i 55 rozp. M inistra Spraw iedliw ości z dnia 22.XII.1964 r. w sp raw ie p ostę­ powania dyscyplinarnego przeciwko adwokatom i aplikantom adwokackim (Dz. U. z 1965 r. Nr 2, poz. 7). Z OmFCZ/WICTW/l S Ą D U I M A J W Y Ż S Z E C O %W SPfl/1 W \ ( H /fDWOM/ICMICfl l P o s t a n o w i e n i e z dnia 17 maja 1969 r. (I KZ 21/69) *

Kwota, jaką w nioskodaw ca z ty tu ­ łu zastępstw a w spraw ie o odszkodo­ w anie za niesłuszne skazanie w pła­ cił sw em u pełnom ocnikowi, n ie m o­ że być traktowana jako wchodząca w zakres szkód i strat m aterialnych ob­ jętych przepisem art. 510 k .p .k .1 * 1 Na­ leży ona natom iast do kosztów po­ stępowania w spraw ie o odszkodowa­ nie (art. 448 lit. h) k .p .k .2), skoro udział obrońcy (pełnomocnika) w po­ stępowaniu o odszkodowanie z art. 510 i 512 k .p .k .3 jest koniieczny (pkt

VIII w ytycznych Sądu N ajw yższego z dnia 7 czerwca 1958 r. w sprawie stosow ania przepisów art. 510—516 k .p .k .4, OSN zesz. IV z 1958 r., poz. 34). Jeżeli zatem żaden przepis nie w yłącza odpow iedzialności Skarbu Państw a za tego rodzaju koszty w wypadkach, gdy żądanie odszkodow a­ nia dochodzonego w try b ie art. 510 i 512 k.p.k. 8 jest zasadne, to obciąże­ nie Skarbu P aństw a kosztam i ponie­ sionym i przez w nioskodaw cę jest rów ­ nież zasadne.

* P r z e d r u k z O S N K W zesz. 12 z 1969 r ., p o z. 159. O d s y ła c z e i p r z y p is y , p o d a ją c e n u m e ­ r a c j ę a r ty k u ło w ą o b e c n ie o b o w ią z u ją c y c h p rz e p isó w , d o k o n a n e z o s ta ły p r z e z R e d a k c ję .

1 O b e c n ie a r t . 487 k .p .k . 2 O b e c n ie a r t. 554 k .p .k .

3 O b e c n ie a r t. 487 i a r t . 490 § 1 k .p .k .

(3)

Sąd N ajw yższy w spraw ie Czesławy U. o odszkodow anie, p o rozpoznaniu zażalenia pełnom ocnika w nioskodaw ­ czym na postanow ienie Sądu W oje­ w ódzkiego dla m. st. W arszawy z dnia 119 lutego 1909 r.,

1) z m i e n i ł zaskarżone postano­ w ien ie w ten sposób, że z a s ą d z i ł od Skarbu P aństw a na rzeaz w niosko­ daw czym C zesław y U. tytułem od­ szk od ow an ia łącznie kw otę 5 000 zło­ tych;

2) kosztam i postępow ania o b c i ą ­ ż y ł Skarb Państw a, przy czym z t y ­ tu łu zw rotu kosztów związanych z za­ stęp stw em prawnym w sprawie o od­ szkodow anie zasądził od Skarbu P ań­ stw a na rzecz w nioskodaw czym kwotę

1400 zł (...).

U z a s a d n i e n i e

Sąd W ojewódzki na podstaw ie art. 510 § 1 k .p .k .1 zasądził od Skarbu Pań­ stw a na rzecz w nioskodaw czym z ty ­ tu łu w ynagrodzenia za niesłuszne jej skazanie w spraw ie Sądu Pow iatow ego dla m .st. W arszawy łącznie kwotę 4 000 zł, w której mielści się kwota 500 zł za utracony zarobek, 2 500 zł za zw rot w ydatków na obronę oraz 1 00*0 zł zadośćuczynienia za krzywdę m o­ ralną.

Zażalenie, domagając się zasądzenia sum y w yższej, zarzuca:

1) zasądzenie z tytułu utraty za­ robku z a , 3 m iesiące przebywania w w ięzieniu tylk o 500 zł, m im o że z ze­ znań św iadków i ośw iadczenia w n io ­ skodaw czym w ynika, iż jej przeciętny dochód z dorywczych zabroków w y ­ n osił w ów czas około 1 000 zł;

2) pom inięcie obciążenia w niosko­ daw czym długam i w kw ocie 5 000 zł, zaciągn iętym i w skutek utraty przez nią zarobków w okresie przebyw ania w w ięzieniu ;

3) p om inięcie kw oty 1400 zł w y ­ płaconej przez w nioskodaw czynię p eł­

nom ocnikow i w zw iązku ze sprawą o odszkodowanie;

4) zasądzenie zbyt niskiej kw oty za krzyw dę moralną, która była do­ tkliw a, w yraziła się bowiem publiko­ w aniem w prasie jej nazw iska jako oszustki oraz oderwaniem od n ielet­ nie!1 dzieci i ciężko chorego męża.

Sąd N ajw yższy zważył, co n astę­ puje:

Z ażalenie jest tylko częściow o słuszne.

N iesłuszn e są w szczególności zarzu­ ty w ym ienione wyżej pod pkt 1 i 2. Zgodnie z w ytycznym i Sądu N ajw yż­ szego z dnia 7 czerw ca 1958 r. w spra­ w ie stosow ania przepisów art. 510—

516 k.p.k.4 (OSN zesz. IV z 1958 r., poz. 34) wynagrodzenie z tytułu utra­ ty zarobków nie obejm uje zwrotu utraconych zarobków w pełnej w yso­ kości, lecz jed ynie te sum y, które w nioskodawca, gdyby przebywał na w olności, m ógłby zaoszczędzić lub przeznaczyć na zw iększenie trwałych składników m ajątku. Z w yjaśnień w nioskodaw czym w ynika, że przed jej aresztow aniem zarabiała ona doryw ­ czo 800—1 000 zł m iesięcznie, m ając na utrzym aniu 4 n ieletnich dzieci oraz ciężko chorego męża. W tych w arun­ kach należy uznać, że zasądzona przez Sąd W ojewódzki sum a 500 zł jako w y ­ nagrodzenie za utratę zarobków w ok resie 3 m iesięcy w pełni odpowiada pow yższym w skazaniom w ytycznych Sądu Najwyższego.

N atom iast w brew stanow isku Sądu W ojew ódzkiego okoliczności, na jakie ten Sąd się pow ołał w uzasadnieniu w ysokości sum y zasądzonej z tytu łu krzyw dy m oralnej, a w szczególności opublikow anie w prasie niesłusznego skazania w nioskodaw czym , stanow ią­ ce znaczną dólegliw ość związaną z tym skazaniem , przem awiają za uznaniem sum y w yższej niż zasądzona przez Sąd W ojewódzki — za odpow iednie zadość­

(4)

uczynienie. Taką sum ą będzie w kon ­ kretnym w ypadku kw ota 2 000 zł.

Łączne zatem odszkodow anie w yra­ zić się pow inno sum ą 5 000 zł i wobec pow yższego należało odpow iednio zm ie­

nić zaskarżone postanow ienie.

W reszcie jeśli chodzi o zarzut po­ m inięcia kw oty '1 400 /zł, jaką w niosko­ daw czym w ypłaciła sw em u pełnom oc­ nikow i w zw iązku z zastępstw em w spraw ie o odszkodow anie, to chociaż kw ota ta n ie m oże być traktow ana ja­ ko wchodząca w zakres szkód i strat m aterialnych objętych przepisami art. 510 k.p.k.1, jednakże należy ona do kosztów postępow ania w spraw ie o odszkodow anie (ant. 448 lit. h k .p .k .* 2). W prawdzie przepis airt. 442 lit. c) k.p.k. s przew iduje, że jeżeli Skarb Państw a ponosi koszty postępowania, to z kosztów tych w yłączone są kosz­ ty w ym ien ion e w art. 448 lit. h) k.p.k.2 *, jednakże przepis ten odnosi się do tych spraw, w których „oskarżonego uniew inniono lub postępow anie um o­ rzono”. Sprawa zaś, w której w nio­ skodaw cy przyznano odszkodowanie na zasadzie art. 510 k.p.k. *, n ie należy do spraw, o których jest m owa w art. 442 k.p.k. 5

Skoro w ięc udział obrońcy (pełno­ m ocnika) jest w postępow aniu o od­ szkodow anie z art. 510 i 5li2 k .p .k .3 konieczny (pkt VIII w ytycznych Sądu

5 O b e c n ie a r t . 549 k .p .k .

Najw yższego z dnia 7 czerwca 1958 r.), przy ozym koszty poniesione z teg o tytułu przez stronę wchodzą w skład kosztów postępowania (art. 448 lit. h) k .p .k .2), a żaden przepis nie w yłącza odpowiedzialności Skarbu P aństw a za tego (rodzaju koszty w wypadkach, gdy żądanie odszkodowania dochodzonego w trybie art. 510 i 512 k .p .k .3 je st zasadne — to należy przyjąć, że w n io ­ sek o obciążenie Skarbu P ań stw a kosztam i poniesionym i przez w n iosk o­ dawcę z tytułu zastępstw a praw nego w postępowaniu o odszkodow anie jest zasadny. Zresztą przem awiają za tym także w zględy słuszności (w k onkret­ nym wypadku koszty zw iązane z do­ chodzeniem odszkodowania wynoiszą praw ie 1/3 sum y przyznanego odszko­ dowania) oraz pew na analogia do sp o­ sobu uregulowania om awianej k w estii w spraw ach o odszkodowanie prow a­ dzonych w drodze procesu cyw ilnego. Z przyczyn w yżej podanych oraz biorąc pod uwagę, że koszty zastęp ­ stw a prawnego, których zasądzenia wnioskodaw ca domaga się w zażale­ niu, nie przekraczają staw ek op łaty przewidzianej w § 21 pkt 5 roz,porzą­ dzenia M inistra Spraw iedliw ości z dnia 211 grudnia 1967 r. w sp raw ie opłat za czynności zespołów adw okac­ kich (Dz. U. N r 48, poz. 241), należało rów nież i w tej części uznać zażalenie za zasadne.

2

U c h w a ł a z dnia 11 lipca 1969 r.

(III PZP 13/69) *

Sąd N ajw yższy w sprawie z p o­ w ództw a Okręgowego Zarządu Lasów P aństw ow ych w Z. przeciwko Maria­ nowi M. o zapłatę, po rozpoznaniu na

posiedzeniu jawnym zagadnienia praw ­ nego przekazanego przez Sąd W oje­ wódzki w Zielonej Górze postanow ie­ niem z dnia 26 kw ietnia 1969 r. do

(5)

Tozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.: „Czy przepis § 10 rozporządzenia M inistra Spraw iedliw ości z dnia 21 grudnia 1967 r. w spraw ie opłat za czynności zespołów adwokackich (Dz. U. Nr 48, poz. 241) m a rów nież zastosow an ie do postępow ania upo­ m inaw czego przew idzianego w art. 498—505 k.p.c.”?

u d zielił o d p o w i e d z i przeczącej.

U z a s a d n i e n i e

Sąd P ow iatow y w Krośnie Odrzań­ skim w ydał w postępow aniu upom i­ naw czym nakaz zapłaty zgodnie z żą­ daniem pozw u na kw otę 650,90 zł z od­ setkam i i przyznał stronie powodowej 70 zł tytułem kosztów adwokackich.

Strona pow odow a zaskarżyła zaża­ len iem pow yższe postanow ienie doty­ czące kosztów procesu zarzucając, że należą się jej koszty w edług pełnej staw k i § 10 rozp. o opł. za czyinn. zesp. adw., natom iast nie ma tu zastosow a­ nia § 16 tego rozporządzenia, który stanow i, że za prow adzenie spraw y w postępow aniu nakazowym należy się 70% opłaty, ponieważ sprawa prowa­ dzona była w postępow aniu upom i­ naw czym , a nie nakazowym .

Sąd W ojewódzki, rozpoznając po­ w y ższe zażalenie, przedstaw ił Sądowi N ajw yższem u w m yśl art. 391 k.p.c. w ym ien ion e w sentencji zagadnienie praw ne.

W ątpliw ości Sądu W ojewódzkiego, jak to w ynika z uzasadnienia postano­ w ien ia tego Sądu, dotyczą znaczenia term inu „postępowanie nakazowe” w tek ście § 16 rozporządzenia Ministra S praw ied liw ości z 21 grudnia 1967 r. w spraw ie opłat za czynności zespo­ łów adwokackich. Chodzi m ianow icie

o to, czy nie należy tych słów rozu­ m ieć w sensie ogólniejszym , obejm u­ jącym oba rodzaje postępowania, tj.

zarówno nakazowe, jak i upom inaw ­ cze, charakteryzujące się tą wspólną cechą, że postępow anie zaczyna się od w ydania nakazu, a do rozprawy nie dochodzi, jeżeli pozwany nie w niesie zarzutów czy sprzeciwu. Sąd W oje­ w ódzki nie w idzi przy tym przyczyn, dla których rozporządzenie m iałoby stosować inną zasadę do postępow ania upom inawczego, skoro zniżkę uzależ­

nia się od tego, że n ie doszło do roz­ prawy, a to m oże m ieć m iejsce także w postępowaniu upom inawczym .

Sąd N ajw yższy zważył, co n astę­ puje:

Różnica m iędzy treścią § 16 cyt. rozporządzenia a § 17 poprzednio obowiązującego rozporządzenia M ini­ stra Spraw iedliw ości z 22 kw ietnia 1961 r. w spraw ie w ynagrodzenia ad­ w okatów jest oczyw ista. Ten ostaitni przepis przyznaw ał 50% w ynagrodze­ nia za prow adzenie spraw y, jeżeli spra­ wa toczyła się w postępowaniu naka­ zowym lub upom inawczym , a nie? dosz­ ło do rozprawy. Paragraf 16 natom iast obecnie obowiązującego rozporządze­ nia przyznaje 70% opłaty za prow a­ dzenie sprawy, jeżeli spraw a toczyła się w postępow aniu nakazowym , a nie doszło do rozprawy.

O postępowaniu upom inawczym brak jakiejkolw iek wzm ianki w tym przepisie. W ykładnia w ięc gram atycz­ na prowadzi do w niosku, że przepis ten nie stosuje się do postępow ania upom inawczego, wobec czego stosuje się staw ki ogólne przewidziane w § 19 tego rozporządzenia.

W ątpliwości Sądu W ojewódzkiego sa nieuzasadnione. Koncepcja jakiegoś postępowania nakazowego s e n s u l a r g o , obejmującego zarówno postępow anie nakazowTe, jak i upom inawcze, m usia­ łaby znajdować uzasadnienie w ko­ deksie postępowania cyw ilnego, który oba te postępowania normuje. Ta­ kiego jednak uzasadnienia nie można się dopatrzyć. W prawdzie nowy kodeks

(6)

■zawiera pew ną zm ianę w układzie przepisów dotyczących tych postępo­ w ań odręhnych, a m ianow icie oba te postępow ania obejm uje jednym , w spól­ n y m działem ( V ) , zaopatrzonym ty ­ tułem „Postępowanie nakazow e i upo­ m inaw cze”, jednakże pierwszy rozdział teg o działu, zaw ierający przepisy w spólne, dotyczy w szczęcia postępo­ w ania, przy czym chodzi tam o to, że spraw a rozpoczyna się w państw owym biurze notarialnym , n ie została zaś tam ek sp onow an a k w estia nakazu (mowa jest tylko o postanow ieniu, jakie PBN w ydaje). D alsze rozdziały pośw ięcone zostały odrębnem u uregulow aniu po­ stępow ania nakazow ego i postępow a­ nia upom inawczego. Sam tytu ł tego działu w skazuje na to, że ustaw odaw ­ ca n ie usiłow ał stworzyć term inu w spólnego na oznaczenie obu tych po­ stępow ań.

N ależy w reszcie zauważyć, że m ię­ dzy obu postępow aniam i zachodzą po­ w ażne różnice, a w ydane w nich naka­ zy zapłaty mają całkiem różne zna­ czen ie.

A le dla k w estii w ysokości opłaty z a prow adzenie spraw y ma przede w szystkim znaczenie różnica w n a­ k ła d zie pracy na przygotow anie spra­ w y i opracowanie pozwu. W postępo­ w aniu nakazowym ten nakład pracy

jest n iew ątpliw ie rrmiejKzy, skoro w y ­ starczy dostarczyć dokum ent i żądać w ydania nakazu zgodnego z, treścią dokumentu. W postępow aniu upom i­ nawczym natom iast trzeba zebrać sze­ reg informacji, rozważyć okoliczności, przedstaw ić w p ozw ie cały stan fa k ­ tyczny (tak jak w postępowandu zwykłym ), a prócz tego dodać jeszcze w niosek o w ydanie nakazu. Ponadto opłata w postępow aniu upom inaw czym nigdy nie m oże być zbyt w ysoka, sko­ ro postępow anie to jest m ożliw e ty lk o w sprawach o zapłatę sum y n ie w ięk ­ szej jak 2 000 zł.

Zważywszy w dodatku, że to sam o rozporządzenie w § 30 ustanaw ia jako m inim um opłaty za sam o sporządze­ nie pozwu 120 zł, m ożna dojść do prze­ konania, że M inister Spraw iedliw ości, celow o pom inął w § 16 postępow an ie upom inawcze, chcąc zachęcić adw oka­ tów do zgłaszania w niosków o w y d a ­ nie nakazu zapłaty w drobnych spra­ wach, w których i tak opłata jest dość niska.

W postępow aniu nakazowym zaś m oże chodzić o bardzo duże kw oty i ■wynagrodzenie m im o zniżki m oże być wysokie.

Z tych przyczyn udzielono odpow ie­ dzi przeczącej.

I^FORII/t CJ/1

Redakcja podaje niniejszym do Wiadomości K olegów iprzytoczoną niżej treść zarządzenia M inistra Spraw iedliw ości z dnia 17 listopada 1969 r. w spraw ie utw o­ rzenia w7 sądach w ojewódzkich w ydziałów penitencjarnych i nadzoru nad w yk on a­ niem orzeczeń sądowych: * *

Na podstaw ie art. 6 § 1 i 3 Prawa o ustroju sądów pow szechnych (Dz. U. z 1904 r. N r 6, poz. 40, z 1967 r. Nr 13, poz. 55 i z 1969 r. Nr 113, po(z. 98) oraz w zw iązku

Cytaty

Powiązane dokumenty

Projekt Modernizacji wejścia do Portu Wewnętrznego, a w tym Przebudowy Falochronu Wschodniego wykonało Biuro Projektów „WUPROHYD” Sp.

Renowacja kanału metodą wewnętrznej iniekcji zalewowej nie zapewnia nawet średnioterminowego efektu uszczelnienia, w jej wyniku następuje niejednorodne wzmocnienie podsypki

W stosowanych metodach oszacowania jakościowego ryzyka korzysta się zarówno z predefiniowanych zakresów wartości różnych parametrów procesu szacowania ryzyka jak i z miar

Przeprowadzone badania wstępne związane z oceną możliwości wykorzystania popiołów fluidalnych lotnych i dennych powstających podczas energetycznego spalania

Also according to Classification of Polish Soils (Kaba³a et al. 2019a), the profiles D2 and D3 cannot be named vertisols, but "vertisolic black earths" di- stinguished as

Uzyskane wyniki na próbkach cementogruntu i cemento- gruntu z domieszką włókien polipropylenowych po 7 dniach dojrzewania wykazują znaczącą poprawę

2) palościanki ze stalowych pali skrzynkowych z profili typu „U”, pomiędzy którymi elementami wypełniający- mi są stalowe brusy (grodzice) korytkowe (typu „U”) lub

Podsumowując, nowa klasyfikacja uziamienia gleb według PTG [2009] lepiej niż norma BN-78/9180-11 odzwierciedla wybitnie pyłowy charakter uziamienia analizowanych gleb płowych,