• Nie Znaleziono Wyników

"Duszpasterstwo w społeczeństwie pluralistycznym", Ryszard Kamiński, Lublin 1997 : [recenzja]

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share ""Duszpasterstwo w społeczeństwie pluralistycznym", Ryszard Kamiński, Lublin 1997 : [recenzja]"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

Zbigniew Narecki

"Duszpasterstwo w społeczeństwie

pluralistycznym", Ryszard Kamiński,

Lublin 1997 : [recenzja]

Collectanea Theologica 68/4, 206-210

(2)

ł o w a n i e w r a ż l i w e j n a p ł e ć e t y k i p r a w a n a t u r a l n e g o , w k t ó r e j r o z w i j a n e i z a c h o w y w a ­ n e s ą p o d s t a w o w e w a r t o ś c i l u d z k i e . O s t a t n i r o z d z i a ł k o ń c z y s i ę o p t y m i s t y c z n y m s t w i e r ­ d z e n i e m : „ P o p r z e z o d r o d z e n i e n o w e g o h u m a n i z m u , w k t ó r y m , j a k w i a d o m o , o b o j e - k o b i e t a i m ę ż c z y z n a s ą u c z y n i e n i n a p o d o b i e ń s t w o B o g a i p r z e z n a c z e n i d o ż y c i a w j e d ­ n o ś c i z e s o b ą i z B o g i e m , w t y m k o n t e k ś c i e , c h r z e ś c i j a ń s k i f e m i n i z m m o ż e p r z e m i e ­ n i ć s i e b i e o r a z w y w r z e ć w p ł y w n a p r z e m i a n ę t r a d y c j i . T e n c h r z e ś c i j a ń s k i f e m i n i z m j e s t n a d z i e j ą n a l e p s z ą p r z y s z ł o ś ć , k t ó r a j e s t n a m p r z e c i e ż o b i e c a n a ” ( s . 2 4 2 ) . N a k o ń c u d z i e ł a , c z y t e l n i k z n a j d z i e w y c z e r p u j ą c ą b i b l i o g r a f i ę z z a k r e s u e t y k i f e ­ m i n i s t y c z n e j o r a z d o b r z e o p r a c o w a n y i n d e k s . K s i ą ż k ę t ę m o ż n a o d c z y t a ć j a k o d o w ó d n a t o , ż e p o m i m o r ó ż n o r o d n o ś c i p o g l ą d ó w i p u n k t ó w w i d z e n i a n a p r o b l e m y m o r a l n e , f e m i n i z m i e t y k a c h r z e ś c i j a ń s k a m a j ą w i e l e p u n k t ó w w s p ó l n y c h . J e s t o n a z p e w n o ś c i ą d u ż y m w k ł a d e m d o s t u d i ó w n a d f e m i n i z m e m i e t y k ą c h r z e ś c i j a ń s k ą . A n n a A b r a m , L u b l i n K s . R y s z a r d K A M I Ń S K I , D u s z p a s t e r s t w o w s p o ł e c z e ń s t w i e p l u r a l i s t y c z n y m , I n ­ s t y t u t T e o l o g i i P a s t o r a l n e j K U L , S e r i a : T e o l o g i a P r a k t y c z n a 1, L u b l i n 1 9 9 7 , s s . 2 7 8 . W p o l s k i e j l i t e r a t u r z e p a s t o r a l n e j f u n k c j o n u j e , c h o ć k o n t r o w e s y j n e , p r z e k o n a ­ n i e , i ż i s t n i e j e m o ż l i w o ś ć o d n o w y K o ś c i o ł a p r z e z z m i a n y s t r u k t u r a l n o - f u n k c j o - n a l n e p a r a f i i t e r y t o r i a l n y c h o r a z i c h d u s z p a s t e r s t w a . J e s t t o p o t w i e r d z e n i e t e z s p o ­ ł e c z n e j n a u k i K o ś c i o ł a , ż e w s p ó l n o t a k o ś c i e l n a z n a j d u j e s w ó j b e z p o ś r e d n i i w i ­ d z i a l n y w y r a z w ż y c i u p a r a f i i , p a r a f i a z a ś t o „ n i e j a k o o s t a t e c z n e u m i e j s c o w i e n i e . K o ś c i o ł a ” ( C L 2 6 ) . J a k n a u c z a J a n P a w e ł I I , K o ś c i ó ł j a k o w s p ó l n o t a w i a r y , k u l t u i m i ł o ś c i , u z e w n ę t r z n i a s i ę w ł a ś n i e w p a r a f i a c h ; t a m t o b o w i e m o d b y w a s i ę n a t u ­ r a l n y p r z e k a z D o b r e j N o w i n y , o d n o w a s u m i e ń i k s z t a ł t o w a n i e w i a r y g o d n y c h w s p ó l ­ n o t c h r z e ś c i j a ń s k i c h . W t e j m i n i a t u r z e K o ś c i o ł a d o k o n u j ą s i ę : p i e r w s z o p l a n o w y p r z e p ł y w S ł o w a B o ż e g o w k a t e c h i z a c j i , g r o m a d z e n i e w o k ó ł s t o ł u e u c h a r y s t y c z ­ n e g o , k s z t a ł t o w a n i e n a w z ó r j e d n o ś c i u c z n i ó w C h r y s t u s a w s p ó l n o t c h r z e ś c i j a n . S t w i e r d z a n e d z i ś p o d a d r e s e m p a r a f i i p r a w d y j a k o o m i e j s c u u r z e c z y w i s t n i a n i a K o ś c i o ł a p r z e z d u s z p a s t e r s t w o w d u c h u V a t i c a n u m I I p r z y p i s u j ą j e j n i e m a l t e o l o ­ g i c z n ą g o d n o ś ć ( z o b . C T 6 7 ; E N 2 9 ; F C 7 0 ; K L 4 2 , P D V 6 8 . . . ) . W t e j k o m ó r c e K o ś c i o ł a , k t ó r a p o s i a d a p o m n i e j s z e s k ł a d o w e , r e a l i z u j e s i ę J e g o W s p ó l n o t a w f o r ­ m i e n a j b a r d z i e j s k o n d e n s o w a n e j . P o w y ż e j p r z e d s t a w i o n ą m y ś l m o ż n a u z n a ć z a m o t t o n a j n o w s z e j k s i ą ż k i w y t r a w ­ n e g o p a s t o r a l i s t y z K U L - u k s . p r o f e s o r a R y s z a r d a K a m i ń s k i e g o . W p r z y j ę t y m z g o d n i e z k o n c e p t e m s y l o g i z m u p r a k t y c z n e g o p r z e s ł a n i e m , p o d j ą ł a u t o r w R o z d z i a l e I c h a ­ r a k t e r y s t y k ę s p o ł e c z e ń s t w a p l u r a l i s t y c z n e g o ( z o b . s s . 1 3 - 5 5 ) , w k t ó r e j n i e p o d z i e l a

(3)

n a z b y t p e s y m i s t y c z n y c h o c e n n i e k t ó r y c h p a s t o r a l i s t ó w i s o c j o l o g ó w z a c h o d n i c h o d n o ś n i e p o z y c j i i r o l i r e l i g i i o r a z K o ś c i o ł a , z w ł a s z c z a d u s z p a s t e r s t w a . P o m i m o n a p o r u t e o r i i z a c h o d n i c h : w p i e r w s e k u l a r y z a c y j n y c h , p o t e m p l u r a l i s t y c z n y c h c z y p o s t m o d e r n i s t y c z n y c h , p o z o s t a j e p a r a f i a s t r u k t u r ą n i e z a s t ą p i o n ą i w c i ą ż ż y w o t n ą , p o d w a r u n k i e m ż e b ę d z i e o d n a w i a n a g ł ó w n i e p r z e z d u s z p a s t e r s t w o z w y c z a j n e i n a d ­ z w y c z a j n e n a t e r e n a c h z u r b a n i z o w a n y c h l u b m i s y j n y c h . O d n o w a s t r u k t u r p a r a f i a l ­ n y c h i i c h d u s z p a s t e r s t w a j e s t r e a l n a p r z y d y n a m i c z n y m u j ę c i u K o ś c i o ł a i p a r a f i i w ó w c z a s , j e ś l i : p r z e j d z i e s i ę w t e o l o g i i p a s t o r a l n e j o d p a r a d y g m a t u s e k u l a r y z a c j i d o p a r a d y g m a t u e w a n g e l i z a c j i ; u k a ż e s i ę z b a w c z e p o ś r e d n i c t w o K o ś c i o ł a j a k o s k i e r o ­ w a n e d o c z ł o w i e k a , k t ó r y ż y j e w o k r e ś l o n y c h u w a r u n k o w a n i a c h s p o ł e c z n o - k u l t u r o ­ w y c h ; w i e l e s t r u k t u r p a r a f i a l n y c h i f u n k c j i d u s z p a s t e r s t w a o d r o d z i s i ę w e w s p ó l n o ­ t o w y m k i e r u n k u . S z a n s ę n a k o m ó r k o w y r o z w ó j K o ś c i o ł a p r z e z m a ł e w s p ó l n o t y s t a ­ n o w i z a p o w i e d ź p r z y s z ł o ś c i p a r a f i j i j e j d u s z p a s t e r s t w a w n o w y c h k s z t a ł t a c h ( z o b . R o z d z i a ł I I , s s . 5 7 - 1 1 4 ) . C o u t w i e r d z a z w o l e n n i k ó w t e r y t o r i a l n e g o s y s t e m u p a r a f i i , z a ś s t u d z i w n o w a t o r s k i c h z a p ę d a c h j e j p r z e c i w n i k ó w , t o f a k t , i ż j e ś l i p ó k i c o , t o d o t ą d n i k t n i e w y m y ś l i ł n i c l e p s z e g o , c o m o g ł o b y w r ó w n i e g o d n y s p o s ó b j ą z a s t ą ­ p i ć . P o d o b n ą s u g e s t i ę o d n i e ś ć m o ż n a d o t z w . K o ś c i o ł a i w i a r y l u d o w e j . J a k p o d k r e ­ ś l a a u t o r - z a r ó w n o d o k u m e n t a c j a k o ś c i e l n a o r a z r o d z i m e p i ś m i e n n i c t w o k a t o l i c ­ k i e , m i s j ę t ę w c a ł e j n i e m a l r o z c i ą g ł o ś c i „ p o t w i e r d z a j ą ” i r o z w i j a j ą o n o w e , w a r t e o d n o t o w a n i a p r z e z p a s t o r a l i s t ó w i d u s z p a s t e r z y t r e ś c i . K w e s t i ę w c i ą ż o t w a r t ą i k o n t r o w e r s y j n ą , b o w i e m w y n i k a j ą c ą z b r a k u d o s t a t e c z n e ­ g o d y s t a n s u c z a s o w e g o i ś c i e r a j ą c y c h s i ę o s t a t n i o w o k ó ł n i e j i n t e r p r e t a c j i , s t a n o w i u k a z a n i e w w y r a ź n i e j s z y c h k s z t a ł t a c h , c e c h a c h i t r e n d a c h , p r z e m i a n w s p ó ł c z e s n e j r z e ­ c z y w i s t o ś c i e w a n g e l i z a c y j n e j . P o d o b n i e j a k a u t o r , j e d n i n a z y w a j ą j ą p l u r a l i s t y c z n ą , i n n i j e s z c z e b ę d ą o d w o ł y w a ć s i ę d o c z ę ś c i o w o p r z e b r z m i a ł y c h t e z s e k u l a r y z a c j i , b ę d ą t e ż t a c y , k t ó r z y p o w o ł a j ą s i ę n a t e o r i ę p o s t m o d e r n i s t y c z n ą . W e d l e a u t o r a w i ę k s z y c h t r u d n o ś c i i n t e r p r e t a c y j n y c h n i e n a s t r ę c z a u j ę c i e p l u r a l i s t y c z n e t e j r z e c z y w i s t o ś c i , g d y ż w ś w i e t l e t a k i c h a n a l i z f a k t y w s p ó ł c z e s n o ś c i m o ż n a p r z e j r z y ś c i e j o p i s y w a ć , z e s t a w i a ć z e s o b ą i o d p o w i e d n i o s k l a s y f i k o w a ć . Z r e s z t ą z a w s z e d l a w a r t o ś c i u j ą c e g o t e p r o c e s y , d i a g n o z u j ą c e g o l u b p r o g n o z u j ą c e g o p a s t o r a l i s t y k a ż d a i n t e r p r e t a c j a s t a n o w i p r o b l e m , z w ł a s z c z a w o b e c n y m o k r e s i e t r a n s f o r m a c j i u s t r o j o w e j , w k t ó r e j d o k o n u j ą c e s i ę z j a ­ w i s k a z n a j d u j ą n a r ó ż n y c h s t o p n i a c h z a a w a n s o w a l i , tj. p o m i ę d z ę t r a d y c j ą a k s z t a ł t u j ą ­ c y m s i ę p l u r a l i s t y c z n y m m o d e l e m s p o ł e c z n o - k u l t u r o w y m . W ó w c z a s t o „ z a t o p i o n e ” g d z i e ś r z e c z y w i s t o ś c i r e l i g i j n o - k o ś c i e l n e w y m a g a j ą o d n a l e z i e n i a , j a ś n i e j s z e g o o k r e ­ ś l e n i a k r y t e r i ó w k l a s y f i k a s j i o r a z o c e n y i c h p o l s k i c h p r z e b i e g ó w i k o n d y c j i . J a k z a t e m a u t o r t ę w s p ó ł c z e s n ą r z e c z y w i s t o ś ć k o ś c i e l n o - p a r a f i a l n ą , j a k o g r u n t d l a p o s i e w u d u s z ­ p a s t e r s k i e g o - d o d a j m y s k u t e c z n e g o - w i d z i i o c e n i a ? P r z y d a t n y w r o z w a ż a n i a c h a u t o r a w y d a j e s i ę w y j ś c i o w y i z n a n y z s o c j o l o g i c z n y c h o p i s ó w m o d e l s p o ł e c z e ń s t w a t r a d y c y j n e g o ; p r o b l e m d o p i e r o s t a n o w i j e g o p r z e c i w l e ­

(4)

g ł y o d p o w i e d n i k , tj . p l u r a l i s t y c z n y . F a k t e m p o z o s t a j e , ż e j e s t e ś m y ś w i a d k a m i e p o k o ­ w e g o z w r o t u w d z i e j a c h K o ś c i o ł a i ś w i a t a . I c h o c i a ż t y c h w s t r z ą s ó w w i c h h i s t o r i i b y ł o w i e l e , t o a u t o r s t w i e r d z a , i ż w s p ó ł c z e s n e s p o ł e c z e ń s t w o p o l s k i e z n a j d u j e s i ę w j a ­ k i m ś p r z e ł o m i e , w k t ó r y m c h w i e j ą s i ę d o t y c h c z a s u s t a b i l i z o w a n e s t r u k t u r y i s z a b l o n y d u s z p a s t e r z o w a n i a . P o n i e w a ż n i e m a c z e g o ś t a k i e g o , j a k p o w s z e c h n i e o b o w i ą z u j ą c y m o d e l r o z w o j u o b e c n y c h z j a w i s k , d l a t e g o n a l e ż y o k r e ś l a ć i c h s t a n p o ś r e d n i , ś r o d k o w e p r z e b i e g i , p o m i ę d z y m o d e l e m t r a d y c y j n y m a p l u r a l i s t y c z n y m c z y n o w o c z e s n y m . J e ś l i w i ę c p o d e j m u j e m y d l a c e l ó w d u s z p a s t e r s k i c h j a k i e ś o p i s y , d i a g n o z y l u b p r o g n o z y , d o t y c z ą c e z j a w i s k r e l i g i j n o - p a r a f i a l n y c h , t o z „ r o b o c z y c h ” w z g l ę d ó w z o ­ b o w i ą z a n i e m p o z o s t a j e : 1 - a b y , z n a k a z u C h r y s t u s o w e g o , w k a ż d y c h w a r u n k a c h i n a m i a r ę m o ż l i w o ś c i r e a l i z o w a ć b e z w z g l ę d n i e m i s j ę d u s z p a s t e r s k ą : 2 - a ż e b y u r z e ­ c z y w i s t n i a ć j ą n a s p r a w d z o n y m t e r e n i e , k t ó r y s t a n o w i p a r a f i a i p o m n i e j s z e s k ł a d o ­ w e ; 3 - j e ś l i n a w e t c h r z e ś c i j a ń s t w o i K o ś c i ó ł u t r a c i ł y w s p o ł e c z e ń s t w i e p l u r a l i s t y c z ­ n y m n a r y n k u w z y n a c z a n i a w a r t o ś c i d u c h o w y c h w y r a ź n ą p o z y c j ę m o n o p o l i s t y , t o w ś w i e t l e z w e r y f i k o w a n y c h t e o r i i p a s t o r a l n y c h n a l e ż y p r o p o n o w a ć i k s z t a ł t o w a ć i n n e p o s t a c i e d u s z p a s t e r s k o - p a r a f i a l n e g o u r z e c z y w i s t n i a n i a s i ę ; 4 - ż e b y , o d c z a s ó w p r z e ­ ł o m o w e g o V a t i c a n u m I I , o d n a w i a ć w s p o s ó b w y w a ż o n y t r a d y c y j n e d z i e d z i n y , f o r ­ m y i ś r o d k i d u s z p a s t e r s k i e i j e d n o c z e ś n i e t w o r z y ć n o w e . N o w e p o s t a c i z r o d z i ć m o g ą n i e z n a n e d o t ą d o b s z a r y w s p ó ł p r a c y z a p o s t o l a t e m ś w i e c k i c h c z y z s e k t o r a m i h u m a - n i z a c y j n y c h z a a n g a ż o w a ń w ś w i e c i e w r a m a c h „ n o w e j e w a n g e l i z a c j i ” c z y t e ż „ c y ­ w i l i z a c j i m i ł o ś c i ” . T o w m a j e s t a c i e T r a d y c j i , p r z y u w z g l ę d n i e n i u n a t u r a l n y c h u w a ­ r u n k o w a ń p r z e k a z u D o b r e j N o w i n y , w c h o d z i K o ś c i ó ł w t ę n o w ą r z e c z y w i s t o ś ć . N i e j e s t t o j a k i ś k o m p r o m i s c z y d y s t a n s w o b e c ś w i a t a , l e c z d a l e k a o d h o ł d o w a n i a k o - n i u k t u r a l n y m t e o r i o m , m o d o m c z y r e a k c j o m m i s j a . G d y j e ś l i n a w e t p o c z y n a n i a d u s z ­ p a s t e r s t w a c z y g r u p r e l i g i j n y c h n a t e r e n i e p a r a f i i s ą e k s p e r y m e n t a m i , t o - z d a n i e m a u t o r a - m o ż n a d z i e ł a d o k o n y w a ć w p o s t ę p u j ą c y m z w o l n a u r z e c z y w i s t n i a n i u m i ­ s j i : z w y c z a j n e j w S ł o w i e , K u l c i e i S a k r a m e n t a c h i M i ł o ś c i ( z o b . R o z d z i a ł I I I , s s . 1 2 5 - - 2 1 0 ) ; s p e c j a l n e j ( s s . 2 1 0 - 2 1 8 ) ; p o s i a d a j ą c y c h z n a m i e n n y r o d o w ó d h i s t o r i i c z y w s p ó ł ­ c z e s n o ś c i s t r u k t u r p o n a d p a r a f i a l n y c h d e k a n a t ó w ( z o b . R o z d z i a ł I V , s s . 2 2 1 - 2 3 3 ) , w i e l k i c h a g l o m e r a c j i m i e j s k i c h ( s s . 2 3 3 - 2 4 3 ) , a n a w e t z p u n k t u t e o l o g i c z n o - k o ś c i e l - n e g o u s a n k c j o n o w a n y c h d i e c e z j i ( s s . 2 4 3 - 2 5 0 ) . W e w s z y s t k i c h t y c h d z i e d z i n a c h w i n n a o b o w i ą z y w a ć e w o l u c y j n a k o n t y n u a c j a d o t y c h c z a s o w e g o d o r o b k u , k t ó r y m o s t a t e c z ­ n i e - b o w i e m p o n a d l u d z k i m i z a m y s ł a m i i p r z e b i e g ł o ś c i ą - a s y s t u j e B o s k i - K r e a t o r - D u c h Ś w i ę t y ( z o b . e n c . D V . V S ) . J a k t w i e r d z ą z w o l e n n i c y n i e k t ó r y c h i n t e r p r e t a c y j n y c h t e o r i i , w s p ó ł c z e s n o ś ć n i e z n a c z y a u t o m a t y c z n i e s e k u l a r y z a c j i w t y m s e n s i e , ż e i m w y ż s z y j e s t j e j p o z i o m , t y m m n i e j m i e j s c a p o z o s t a j e r e l i g i i i K o ś c i o ł o w i . P o m i m o i ż m ó w i s i ę o w i e r z e i K o ś c i e l e j a k o p o z o s t a j ą c y c h w z a a w a n s o w a n y m s t o p n i u p r z e j ś c i o w y m , t o w w a r u n k a c h p o l ­ s k i c h ó w w y z n a c z n i k p l u r a l i z m u s p o ł e c z n e g o j e s t b a r d z i e j p o s t u l a t e m n i ż r z e c z y w i ­

(5)

s t o ś c i ą ; d o k o n u j ą c e s i ę b o w i e m p r o c e s y t r a n s f o r m a c j i n i e s ą w o l n e o d z a g r o ż e ń , k o n ­ f l i k t ó w i n a p i ę ć . W k o n t e k ś c i e p e w n y c h d i a g n o s t y c z n o - p r o g n o s t y c z n y c h k o n s t a t a c j i , k t ó r e u m o ż l i w i a w s k a z a n a p r z e z a u t o r a t e o r i a p l u r a l i z m u s p o ł e c z n o - k u l t u r o w e g o , n a ­ l e ż y m i e ć r a c z e j n a m y ś l i f a k t y c z n i e i s t n i e j ą c y c a ł o k s z t a ł t z m i a n p o l i t y c z n y c h , s p o ­ ł e c z n o - g o s p o d a r c z y c h , k u l t u r o w y c h i d u c h o w y c h , k t ó r e z m i e n i ł y r a d y k a l n i e w a r u n k i i f o n n y ż y c i a l u d z i , i d o k t ó r y c h e w o l u u j ą c e d u s z p a s t e r s t w o s i ę p r z y s t o s o w u j e . O g ó l n i e o c e n i a j ą c - p r z e w o d n i e i w i e l o p ł a s z c z y z n o w e m y ś l i a u t o r a n a t e m a t y p a - r a f i a l n o - d u s z p a s t e r s k i e s ą w s w o i c h n a u k o w o - p r a k t y c z n y c h i n t e r p r e t a c j a c h : 1 - w y ­ w a ż o n e i o b i e k t y w n e , g d y ż b a z u j ą c e n a d o ś w i a d c z e n i u p o k o l e ń p o p r z e d n i c h , k t ó r y c h m ą d r o ś ć z n a c z y ł y P r z e k a ź n i k i O b j a w i e n i a ( z o b . K O ) ; 2 - w z b u d z a j ą j e d n o c z e ś n i e n a ­ d z i e j ę n a m o ż l i w o ś ć o d n o w y d u s z p a s t e r s t w a w p o s t a c i a c h z w y c z a j n y c h , r o z b u d o w y d o t ą d m n i e j l u b b a r d z i e j z n a n y c h - s p e c j a l n y c h , w i e l k o m i e j s k i c h , p o n a d - p a r a f m l n y c h ; 3 - u k a z u j ą r o z r o s t j e g o i n d y w i d u a l n o - g r u p o w y c h , p o z a k o ś c i e l n y c h , f o r m a c y j n o - d u - c h o w o ś c i o w y c h i p o w o ł a n i o w y c h f o r m i n s p i r a c y j n o - w s p ó ł d z i a ł a n i o w y c h w s f e r a c h e w a n g e l i z a c y j n o - h u m a n i z a c y j n y c h z a a n g a ż o w a ń l u d z i ś w i e c k i c h . P o d o b n ą n a d z i e j ę n a z a g o s p o d a r o w y w a n i e - w e d l e o p c j i c h r z e ś c i j a ń s k i e j - w c i ą ż o l b r z y m i c h n i e u ż y t ­ k ó w w s p ó ł c z e s n o ś c i w y r a ż a w p i e l g r z y m k o w e j P e d a g o g i i N a r o d u J a n P a w e ł I I , k i e d y m ó w i o s z e r z e n i u k o n i e c z n e j d l a p r z e t r w a n i a i r o z w o j u l u d z k o ś c i „ c y w i l i z a c j i ż y c i a i m i ł o ś c i ” , „ n o w e j e w a n g e l i z a c j i ” . I n n y m i s ł o w y - w a n a l i z a c h n a d p o s ł a n n i c t w e m d u s z p a s t e r s k i m K o ś c i o ł a w p l u r a - l i z u j ą c y m s i ę p o l s k i m s p o ł e c z e ń s t w i e , w y z n a c z a a u t o r o k r e ś l o n e m i e j s c e o d r o d z o n y m o r a z n o w y m p o s t a c i o m p o s ł u g i i p o s ł a n n i c t w a ( z o b . R M , U t u n u m s i n t . ) · N i e w ą t p l i ­ w y m s y m p t o m e m t e g o p o s ł a n n i c z e g o u b o g a c a n i a s i ę s ą p o w s t a j ą c e w c i ą ż i n s p i r a c j e i d e o w o - d o k t r y n a l n e w s p ó ł c z e s n e j n a u k i K o ś c i o ł a , k a t o l i c k i e j m y ś l i s p o ł e c z n o - g o s p o ­ d a r c z e j i m o r a l n e j o r a z p o s t ę p u j ą c e z a n i m i k r a j o w e i d i e c e z j a l n e e n u n c j a c j e p o l s k i e ­ g o K o ś c i o ł a . S z a n s ę w t e j d u s z p a s t e r s k o - p a r a f i a l n e j o d n o w i e s t a n o w i w p o d s t a w o w e j m i e r z e „ K o ś c i ó ł i r e l i g i j n o ś ć l u d o w a ” . P o z a t y m , p r z y j ę t e p r z e z a u t o r a p o d e j ś c i e b a d a w c z e j e s t z g o d n e z p a r a d y g m a t e m e w a n g e l i z a c y j n y m , w k t ó r y m b r a ć n a l e ż y p o d u w a g ę w z a j e m n e o d n i e s i e n i a m i ę d z y E w a n g e l i ą a k o n k r e t n y m , o s o b i s t y m i s p o ł e c z n y m ż y c i e m c z ł o w i e k a ( z o b . E N 2 ) . U j ę ­ c i e t a k i e z a k ł a d a z a w a r t y w m i s j i d u s z p a s t e r s k i e j d y n a m i z m u r z e c z y w i s t n i a n e g o w p a ­ r a f i i K o ś c i o ł a , c o o z n a c z a , i ż d o k u m e n t a c j a k o ś c i e l n a i p i ś m i e n n i c t w o k a t o l i c k i e ó w p a r a d y g m a t p r z y j m u j ą z a n a c z e l n y . P o d e j m u j ą c a t o p r z e s ł a n i e l e k t u r a m o ż e b y ć r z e ­ c z y w i ś c i e i n s p i r u j ą c a d o d a l s z y c h p o s z u k i w a ń n a u k o w o - p r a k t y c z n y c h d l a g r o n a w i e ­ l u p a s t o r a l i s t ó w , d u s z p a s t e r z y , e w a n g e l i z a t o r ó w . S ą d z i ć m o ż n a , i ż b a z u j ą c e n a t e j i p o ­ d o b n y c h w y w o d a c h r o z p r a w y j e s z c z e b a r d z i e j p o t w i e r d z ą t e z ę , ż e p a r a f i e w s p ó ł c z e ­ s n e m o g ą s t a w a ć s i ę w s p ó l n o t a m i w i a r y , k u l t u i m i ł o ś c i w z a j e m n e j , t z n . p r z e o b r a ż a ć s i ę z i n s t y t u c j i w k o m ó r k o w e , d u s z p a s t c r s k o - a p o s t o l s k i e o g n i w a . Z a p r z e s ł a n i e s t u ­ d i u m k s . K a m i ń s k i e g o n a l e ż y u z n a ć n i e t y l e f a k t w s k a z u j ą c y , j a k d a l e k o s p o ł e c z e ń ­

(6)

s t w o p o l s k i e p o 1 9 8 9 r o k u ( z o b . ; C A R o z d z . I I I ) p r z e o b r a z i ł o s i ę w p l u r a l i s t y c z n o - - d e m o k r a t y c z n e , i l e r a c z e j u k a z a n i e s z a n s i m o ż l i w o ś c i e w a n g e l i z a c y j n o - h u m a n i z a - c y j n y c h , k t ó r e s t a w i a a u t o r J a k o w y z w a n i a d l a K o ś c i o ł a n a p r o g u I I I t y s i ą c l e c i a . Z t y ­ t u ł u o k r e ś l e n i a d y s t a n s u d o w s p ó ł c z e s n o ś c i , k t ó r y u k a z a ł a p e r s p e k t y w a s p o ł e c z e ń s t w a p l u r a l i s t y c z n e g o , j a w i s i ę m o ż l i w o ś ć p e w n e j o c e n y a k t u a l n e j k o n d y c j i p o l s k i e g o d u s z ­ p a s t e r s t w a o r a z s p o s o b n o ś ć d o z a k r e ś l e n i a n a p r z y s z ł o ś ć s t o s o w n y c h u w a g n a t e m a t s t r a t e g i i c z y p r o g r a m ó w d u s z p a s t e r s k i c h . Z a o p a t r z o n e w p r z e j r z y s t ą i z w a r t ą s z a t ę m e t o d o l o g i c z n ą , p o p a r t e r u t y n ą , d o ś w i a d ­ c z e n i e m i i n t u i c j ą w y w o d y m e r y t o r y c z n e a u t o r a , k t ó r e w s p i e r a b o g a t a l i t e r a t u r a p r z e d ­ m i o t u , o t w i e r a j ą p o s z u k i w a w c z ą m y ś l p a s t o r a l i s t ó w i d u s z p a s t e r z y n a p o z y t y w n e t r e n d y p o l s k i c h p r z e m i a n ; j e d n o c z e ś n i e u k a z u j ą s z a n s e i m o ż l i w o ś c i d u s z p a s t e r s k o - p a r a f i a l - n e g o u r z e c z y w i s t n i a n i a s i ę K o ś c i o ł a . Z a c h o w u j ą c o b i e k t y w i z m i u m i a r p r z e j a w i a a u ­ t o r t r o s k ę b a d a w c z ą i z a r a z e m p r a g m a t y c z n ą w o b e c t e g o c o : j u ż j e s t , t r z e b a o d n o w i ć , n a l e ż y w n i e d a l e k i e j p r z y s z ł o ś c i s t w o r z y ć . J e s t t o w y r a z o d p o w i e d z i a l n o ś c i z a d o b r o K o ś c i o ł a , k a t o l i c k ą t o ż s a m o ś ć i k o n d y c j ę n a r o d u , k t ó r y n i e b a w e m w k r o c z y w I I I t y ­ s i ą c l e c i e . J e s t t o z a t e m l e k t u r a d l a t y c h w s z y s t k i c h t e o r e t y k ó w i p r a k t y k ó w k o n f e s y j ­ n y c h , s t u d i u j ą c y c h , p o s z u k u j ą c y c h , k t ó r z y - n ę k a n i „ c z a s a m i n i e p e w n o ś c i i n i e p o k o ­ j u ” - o k r e ś l a j ą w l a t a c h t r a n s f o r m a c j i m i e j s c e d l a k o l e j n y c h s e k t o r ó w d u s z p a s t e r s k o - p a r a f i a l n y c h w e d l e m a k s y m y D e o e l P a t r i a e . Z b i g n i e w N a r e c k i , L u b l i n D . T R A C Y , H . H Ä R I N G ( r e d . ) , L a f a s c i n a t i o n d u m a l , „ R e v u e I n t e r n a t i o n a l e d e T h é o l o g i e C o n c i l i u m ” , P a r i s 1 9 9 8 , B e a u c h e s n e É d i t e u r , C a h i e r 2 7 4 , s s . 1 4 0 . „ W s z y s t k i e w y d a r z e n i a w i ą ż ą s i ę z s o b ą n a t y m n a j l e p s z y m z m o ż e b n y c h ś w i a ­ t ó w . . - m a w i a ł n i e k i e d y P a n g l o s s d o W o l t e r o w s k i e g o K a n d y d a . T a k t e ż r ó ż n o r o d n e p r z y c z y n y z t a d o p e ł n i a j ą s i ę i z w i e l o k r o t n i a j ą , s p l ą t u j ą b e z p o c z ą t k u n i k o ń c a - t w i e r ­ d z ą k s . D a v i d T r a c y , p r o f e s o r t e o l o g i i f i l o z o f i c z n e j w C h i c a g o , o r a z H e r m a n n H ä r i n g , p r o f e s o r t e o l o g i i d o g m a t y c z n e j w k a t o l i c k i m u n i w e r s y t e c i e N i j m e g e n , r e d a k t o r z y o m a w i a n e g o t u z e s z y t u F a s c y n a c j a z i e m . P r z y c z y n y t e t k w i ą w d z i e j a c h k u l t u r , w s t o s u n k a c h s p o ł e c z n y c h , w z e w n ę t r z n y c h u w a r u n k o w a n i a c h i w s a m y c h l u ­ d z i a c h . Z ł o o d t w a r z a s i ę n a s p o s ó b c h a o t y c z n y , p o z o s t a j e w i ę c p r a k t y c z n i e o d p o r n e n a c i o s y ; p a s o ż y t u j ą c n a s i ł a c h i p r a g n i e n i a c h l u d z k i c h , j e s t w s z e c h o b e c n e ; w r e l i - g i a c h o k a z a ł o s i ę b a r d z i e j n i s z c z y c i e l s k i e n i ż g d z i e i n d z i e j ; ź r ó d ł a j e g o p o t ę g i m o g ą c z ę s t o z n a j d o w a ć s i ę n i e w ś r ó d z d o l n y c h d o w s z e l k i c h o k r u c i e ń s t w , a l e w ś r ó d t y c h ,

Cytaty

Powiązane dokumenty

Here are several thoughts on the composer: Joseph Haydn (1732–1809) was a leading figure of the Vienna classics. In his childhood he sang in the boys’ choir of the Saint

The fact that heat pumps perform better than electrical heaters is also not new, but the shortcomings of the en- ergy approach become very clear when evaluating these devices: If

Nicholas Negroponte’s personal acquaintance with Yona Friedman, who in the 1960s, had en- gaged in the mathematization and systematization of his radical proposals for

[r]

What is certain is the change in the field of economy that is based on transferring the economy based on production of goods onto economy based on production and

As the sensor sensitivity is directly proportional to the nominal capacitance and the electrode area, an attempt has been made to reduce the number of

ny, w którym od lat był vacat (nie tylko na stanowisku proboszcza, lecz w ogóle kapłański)41. Zapis ten jest cenny dla ustalenia historii kościoła, gdyż jednoznacznie

A General Assembly of the States Parties to the Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage took place at the UNESCO headquarters in Paris on