Podmioty zobowiązane informacyjnie
Zasada powszechności podmiotowej- szeroki katalog podmiotów zobowiązanych
informacyjnie (Art. 61 ust. 1 Konstytucji RP art.
4 u.d.i.p.)
Art. 61 ust. 1 Konstytucji
Katalog zamknięty i wyczerpujący Obejmuje:
Organy władzy publicznej
Osoby pełniące funkcje publiczne
Organy samorządu zawodowego i gospodarczego
Inne osoby i jednostki organizacyjne, w takim
zakresie w jakim realizują one zadania publiczne i
dysponują mieniem komunalnym lub też majątkiem
SP
Art. 4 u.d.i.p
Rozszerzenie zakresu strony zobowiązanej informacyjnie Katalog otwarty, obejmujący:
Organy władzy publicznej
Organy samorządów gospodarczych i zawodowych;
podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa;
podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego;
podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
Władze publiczne a organy władzy publicznej - ujęcie doktrynalne
• Art. 4 u.d.i.p.: Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności…….
• władza publiczna – ujęcie funkcjonalne, dla określenia obowiązków i powinności;
• Organy władzy publicznej - ujęcie osobowe - chodzi o
skonkretyzowanie tych obowiązków i powinności
poprzez wskazanie podmiotów, które mają je
realizować.
Grupy podmiotów zobowiązanych informacyjnie w świetle art. 4 u.d.i.p.
• Organy władzy publicznej;
• Podmioty administrujące – podmioty prawa
prywatnego;
Elementy przemawiające za zobowiązaniem informacyjnym w świetle art. 4 u.d.i.p.
POSIADANIE (wytworzenie lub dysponowanie informacją) INFORMACJI PUBLICZNEJ (Art. 4 ust. 3 u.d.i.p.) oraz jedna z trzech przesłanek:
• Przymiot władzy publicznej
• Realizacja zadań publicznych
• Dysponowanie środkami publicznymi (majątkiem publicznym) Zobowiązanie informacyjne ma być realizowane tylko na podstawie ustawy, niedopuszczalne jest aby inny podmiot nakazał drugiemu udostępnianie informacji publicznej (zob. art.
1 ust. 1 u.d.i.p.- udostępnienie na zasadach i w trybie
określonym w udip).
DODATKOWO !!! (kwestie przedmiotowe informacji)
• Informacja musi być informacją o sprawach publicznych (wytworzoną lub odnoszoną do organu władzy publicznej lub podmiotu administrującego);
• Musi dotyczyć faktów, a nie planów czy też zamierzeń;
• Może być prosta lub złożona (przekształcona, przetworzona);
• Musi być utrwalona (potwierdzona dokumentami urzędowymi);
• Musi istnieć (najpóźniej) w chwili przedłożenia żądania;
• Nie może znajdować się w powszechnym obiegu;
• Nie podlegała uprzedniemu udostępnieniu na wniosek zainteresowanego;
• Musi być aktualna;
• Nie ma charakteru materialnego więc nie stanowi majątku ani zobowiązania cywilnego.
Organy władzy publicznej (art. 61 ust. 1 Konstytucji RP i art. 4 u.d.i.p.)
Szeroka kategoria, obejmuje:
Organy władzy ustawodawczej (regulamin Sejmu
i Senatu), sądowniczej, wykonawczej
(administracja państwowa, rządowa,
samorządowa, organy naczelne, centralne,
terenowe: zespolone i niezespolone), władza
czwarta – kontrolująca– organy kontroli
państwowej: NIK, RIO
Osoby pełniące funkcje publiczne (art. 61 ust. 1 Konstytucji RP)
Ujęcie wąskie – funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 § 13 KK: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; poseł, senator, radny; poseł do Parlamentu Europejskiego; sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy; osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych; osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe;
osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej; funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej;
osoba pełniąca czynną służbę wojskową, z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie; pracownik międzynarodowego trybunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe.
Ujęcie szerokie - wszystkie osoby, które faktyczne uczestniczą w realizacji zadania publicznego danego organu (podmiotu) z wyjątkiem tych, które wykonują wyłącznie czynności usługowe lub techniczne.
Podmioty administrujące (art. 61 ust. 1 Konstytucji RP i art. 4 u.d.i.p.)
• Podmioty którym zlecono lub powierzono realizację zadań publicznych (zadań niewładczych);
• Podmioty dysponujące środkami publicznymi;
• Przykłady: fundacje, zakłady administracyjne, organizacje pozarządowe itp.
Art. 4 ust. 2 u.d.i.p.
Obowiązane do udostępnienia informacji
publicznej są organizacje związkowe i
pracodawców, reprezentatywne w rozumieniu
ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu
Społecznego i innych instytucjach dialogu
społecznego oraz partie polityczne.
Art. 4 ust. 2 u.d.i.p.
Za reprezentatywne organizacje związkowe uznaje się ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje), które spełniają łącznie następujące kryteria:
1) zrzeszają więcej niż 300 000 członków będących pracownikami;
2) działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.
Przy ustalaniu kryterium liczebności uwzględnia się nie więcej niż po 100 000 członków organizacji związkowej będących pracownikami zatrudnionymi w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w jednej sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.
Organizacja związkowa ubiegająca się o uznanie jej za reprezentatywną organizację związkową przy ustalaniu liczby pracowników nie uwzględnia pracowników zrzeszonych w tych spośród jej organizacji członkowskich, które są lub w okresie roku przed złożeniem wniosku o stwierdzenie reprezentatywności były zrzeszone w reprezentatywnej organizacji związkowej mającej przedstawicieli w składzie Rady (art. 23 ust. 2 u.r.d.s.)
Art. 4 ust. 2 u.d.i.p.
Za reprezentatywne organizacje pracodawców uznaje się ogólnokrajowe organizacje pracodawców o charakterze ponadbranżowym, funkcjonujące na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców lub ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle, spełniające łącznie następujące kryteria:
1) zrzeszają pracodawców zatrudniających łącznie co najmniej 300 000 pracowników;
2) zrzeszają pracodawców prowadzących podstawowy rodzaj działalności gospodarczej w co najmniej połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej;
3) posiadają wśród członków regionalne organizacje pracodawców o charakterze ponadbranżowym, mające siedziby w co najmniej połowie województw.
Przy ustalaniu kryterium liczebności: w przypadku pracodawcy prowadzącego działalność w zakresie jednej sekcji PKD wszyscy pracownicy przyporządkowywani są do tej sekcji albo w przypadku pracodawcy prowadzącego działalność w więcej niż jednej sekcji PKD wszyscy zatrudnieni pracownicy zostają przyporządkowani do sekcji obejmującej podstawowy rodzaj działalności danego podmiotu - przy czym uwzględnia się nie więcej niż 100 000 pracowników w danej sekcji PKD (art. 24 ust. 2 u.r.d.s.).
Art. 4 ust. 2 u.d.i.p.
Partie polityczne jako podmiot zobowiązany informacyjnie
• Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych Dz. U. z 2017 , poz. 876 ze zm).
• Majątek partii politycznej powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z określonych ustawami dotacji i subwencji (środki publiczne) (art. 24 u.p.p.)
• Dziękuję za uwagę!
Literatura
• 1. P. Sitniewski, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław, 2011
• 2. I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2012
• 3. T. R. Aleksandrowicz, Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Warszawa 2008
• 4. M. Jabłoński, K. Wygoda, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz Wrocław 2002
• 5. M. Bernaczyk, K. Wygoda, M. Jabłoński, Biuletyn Informacji Publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005
• 6. M. Jabłoński, K. Wygoda, Dostęp do informacji publicznej i jego granice; Wrocław 2002
• 7. M. Bernaczyk, Obowiązek bezwnioskowego udostępniania informacji publicznej; Warszawa 2008
• 8. M. Zaremba, Prawo dostępu do informacji publicznej. Zagadnienia praktyczne, Warszawa 2009
• 9. M. Bidziński, M. Chmaj, P. Szustakiewicz, Ustawa o dostępie do informacji publicznej, Komentarz, Warszawa 2010
• 10. P. Szustakiewicz (red.), Dostęp do informacji publicznej, Warszawa 2016
• 11.A. Gałąch, K. Kędzierska, A. Lipiński, B. Opaliński, B. Pietrzak, P. Szustakiewicz, A. Zolotar- Wiśniewska, Dostęp do informacji publicznej a prawo do prywatności, Warszawa 2015,
• 12. P. Sitniewski, Dostęp do informacji publicznej. Pytanie i odpowiedz. Wzory pism, Warszawa 2016,
• 13. P. Sitniewski, Ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Komentarz, Warszawa 2017,
