Zatrudnienie, płace i czas pracy w 1981 roku

W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W K A T O W I C A C H

0 4

Os użytku służbow ego

Eu «i :.i<2.

i i

ZATRUDNIENIE, PŁACE I CZAS PRACY W 1981 ROKU

Л -f ^ s /_//

Katowice

^T

1982

SPIS TRKŚCI

S k i

Uwagi metodyczne ... 1

'

Uwagi analityczne ... «... 9

SPIS Т А В Ы О m s a ass^sa

DZIAŁ I. PRAOUJ

4

OY W QOQPQDAROB NARODOWEJ

Pracujący w gospodarce narodowej poza rolnictwem nie uspołecznionym ... 1$

V

Zatrudnienie w gospodarce narodowej ... 16

Osoby zatrudnione w gospodarce uspołecznionej korzystające z urlopów wy

ohowawozyoh ... , • *...

Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów gospodarki nero

dowej ... *... .

Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej w miastach 1 gminach ... 29

Pracujący pełnozatrudnlenl na stanowiskach robotniczych oraz na etanowi

skaoh nierobotniczych w gospodarce uspołecznionej ... 38

• ' V

Pracownicy pełnozatrudnlenl w gospodarce uspołecznionej według, poziomu

wykształcenia ... 40

v "x.

Przyjęcia do pracy piaoownil~.w pełuołatrudni n.-.yóh w gospodarce uapołe«łS ^

clonej ... ... ... 44

uwolnienia ж pi'doy pracowników pałnożatrudnicnych w gospodarce uspołeoz

nionej ... ... 48

Uczniowie w gospodarce narodowej ... 51

Młodociani w uspołecznionych zak igłach pracy ... . / 51

’ DZIAŁ II. ZATKUDNUShiK P R Z E G l ^ i m , WT<UGR0Kł8HIA ZA 1ШС1#, OZAS Я П Ä Z H P R A O U W A N Y

Przeciętne zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej ... 53

Puudusz płac netto w gotipcdai *e uspołecznionej . . . 53 Przeciętne miesięczne płace nominalne w goepodaroe uspołecznionej ... 54

V / ' -

Pi łcowalkogodslny nie przepracowane przez zatrudnionych w gaspederce

uspołecznionej w aferze produkcji materialnej /poza rolnictwem/ ... 55 Pośrednictwo p r a c y ... ... ... .. .. . .. 55

Opracował Oddział Badań Demograficznych i tłpop jznyoh

UWAGI METODYCZNE

■ i c a a R B B B i B o a a c D

Układ i zakres informacji

1. Publikacja niniejsza zawiera informacje o pracujących w gospodarce narodowej /poza rolnictwem nie uspołecznionym'/ oraz o wynagrodzeniach, czasie nie przepracowanym 1 o pośrednictwie pracy w gospodarce uspołecznionej. Opracowanie podzielono na 2 cZęści.

Część I zawiera informacje wg etanu w dniu 31 XII o liczbie pracujących według grup społeczno-ekonomicznych i płci w gospodarce narodowej /poza rolnictwem nie uspołecz­

nionym^ o liczoie zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej wg płci, w ppdziale na miasto i w i e ś , grupy zatrudnionych i poziom wykształcenia oraz o ruchu zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej, Dane podaje się w przekrojach działowo-gałęziowych.

Część II zawiera informacje o przeciętnym zatrudnieniu i wynagrodzeniach za pracę w gospodarce uspołecznionej i o czasie nie przepracowanym w sferze produkcji materialnej /poza rolnictwem/ oraz o pośrednictwie procy.

2. Informacjo o pracujących w gospodarce narodowej/,poza rolnictwem nie uspołecznionym/

obejmują: zatrudnionych na podstawie stosunku pracy /połnozatrudnionych i niepołnoza- trudnionych w głównym miejeou pracy, osoby wykonujące pracę nakładczą, agentów wynagra­

dzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego, agentów w systemie agencji zryczałtowanej oraz prowadzących punkty sprzedaży, zakłady gastronomiczne i zakłady usługowo na podsta­

wie umowy na warunkach zlecenia, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracujących w gospodarce nie uspołecznionej poza rolnictwem tj.właścicieli, współwłaści­

cieli i pomagających członków rodzin, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz innych / osoby za t ruuniońe Vz instytucjach kościelnych i zakonnych oraz duchowieństwo/

3. Informacje o zatrudnieniu w gospodarce uspołecznionej dotyczą pracowników zatrudnio­

nych na podstawie stosunku pracy / umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru itp/

w uspołecznionych zakładach pracy. Dane te nie ujmują zatrudnionych w jednostkach budżetowych resortu obrony narodowej i resortu opraw wewnętrznych oraz, ze względu na odmienny prawny stosunek pracy, osób wykonujących pracę nakładczą , agentów, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych pracujących w gospodarce zespołowej oraz osób zatrudnionych przez komitety rodzicielskie /w placówkach oświaty i wychowania/.

Ut «ne dotyczące zatrudnionych w gospodarce nie uspołecznionej ujmują wyłącznie zatrud­

nionych na podstawie umowy o pracę,

4. Do ogólnego stanu zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej wliczono pracowników połnozatrudnionych, łącznio z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi oraz pracowników niepołnozatrudnionych w głównym miejscu pracy. Rozwiązanie takie eliminuje kilkakrotne ujmowanie osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin pracy przez stosowane metody ujęcia pracowników niepełnozat rudnionych tylko jodan raz t j . w głównym miejscu pracy.

W gospodarce nie uspołecznionej, ze względu na trudności w wydzieleniu głównego miejsca pracy pracowników niepełnozatrudnionych, ujęto wszystkie osoby pracujące w pełnym oraz niepełnym wymiarze czasu pracy.

Wszystkie informacje dotyczące etanu zatrudnienia podano są w podziało na płeć bez przeliczeń niepełnozatrudnionych na pełne etaty.

5. Informacje o wynagrodzeniach ludności z tytułu pracy w gospodarce uspołecznionej podane zostały zgodnie z zasadami zawartymi w Uchwale nr 157 i 150 Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1976г/ M.P.nr 43, poz.211 1 212/, wraz za zmianami wprowadzonymi Uchwałą nr 144 Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 1980r/M.P.nr 31 poz.173/.

źródła danych etatystycznych

1. Materiałem źródłowym ,w zakresie stanu i ruchu zatrudnionych oraz poziomu wykształ­

cenia w gospodarce uspołecznionej są badania statystyczna prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny ra formularzach 2-01 i 2-02.

Materiałem źródłowym w zakresie pracujących w gospodarce nie uspołecznionej poza rol­

nictwem są dana i

- Centralnego 2wiązku Rzemiosła w zakresie rzemiosła prywatnego,

- Naczelnej Rady Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług w zakresie handlu i usług wszyst­

kich branż, л .

- 2akładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie niektórych grup pracowników /лр, pracownicy obsługi prywatnych domów mieszkalnych, pomoc domowa, pracujący w organizesjucn wyzna­

niowych/ , ,

- Urzędu do Spraw Wyznań w zakresie liczby duchownych wszystkich wyznań pełniących obo­

wiązki duszpasterskie,

- 2espoiu Koordynacji Rzemieślniczych Domów Towarowych.

- Krajowego 2wlyzku S p ó ł d z i e i m 1 ron^poriowo-.iotoi yzacyjnych w zakresie prywa.nego

transportu konnego. , ,

2. Podstawą opracowania informacji liczbowych dotyczących zatrudnienia przeciętnego i wynagrodzenia za pracę w gospodarce uspołecznionoj jest kwartalna sprawozdawczość statystyczna z zakresu za trudnienia i ptoo Głównego Urzędu Statystycznego i niektórych resortów oznaczona w czwartym członie symbolu liczbowego literą "x" oraz roczna spra­

wozdawczość o symbolu 2-03.

i

3. Źródłem danych o czasie nie przepracowanym jest sprawozdawczość statystyczna GU3 0 symbolu 2-14.

Metodę grupowania danych statystycznych

1. Podział zatrudnionych według działów gospodarki narodowej jest zgodny z każdorazową Klasyfikacją Gospodarki Narodowej obowiązującą ; dla lat 1975-19U0 - od 1 stycznia I975r zaś dla 19tilr- od 1 stycznia. 19t)lr.

, -

/

2. Zatrudnionych zaliczono do poszczególnych działów gospodarki narodowoj na podstawie numerów statystycznych nadanych przez organa statystyki państwowej zgodnie z postano­

wieniami uchwały nr 195 Rady Ministrów z dnia 17 paździeinika 19/Sr w sprawie systemu indentyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarki narodowej - REGON/H.P.nr 35 poz.211/.

Dane statystyczne dotyczące zatrudnienia i wynagrodzeń w przekrojach terytorialnych ujmowane są według każdorazowego podziału administracyjnego obowiązującego od dnia 1 czerwca 1975r.

3. Dane dotyczące stanu zatrudnienia ze względu na przyjętą metodę liczenia stanowią ścisły obraz terytorialnego rozmieszczenia zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej|

przy czym decydującym kryterium zaliczenia pracownika do odpowiedniego województwa /miasta, wsi/ Jest faktyczne /stałe/ miejsce pracy pracownika.

Informacje o zatrudnieniu przeciętnym i wynagrodzeniach opracowanym na podstawie sprawozdawczości kwartalnej nie dają wprawdzie tak dokładnego rozmieszczenie teryto­

rialnego zatrudnionych /dane grupują się w zależności od działu metodą przedsiębiorstw lub zrkładową/ ale stanowią w chwili obecnej Jedyne źródło informecji z tego zakresu

w układzie terytorialnym. 4

Podstawowe po к.cla stosowane w publikac ji

1 . Do stanu zatrudnienia w zakładzie pracy zaliczonej pracowników pełnozatrudnionych stałych i sezonowych oraz niepułnozat rudnionych'Vw ewidencji jednostki sprawozdawczej, wynagradzanych z osobowego funduszu płac, bez względu na to czy w okresie sprawozdaw­

czym byli obecni w pracy, czy n i e , niezależnie od przyczyn nieobecności/choroba, urlop, wyjazd służbowy it р./. Pracowników czasowo delegowanych przez macierzysty zakład do pracy W innym zakładzie zaliczono do zatrudnionych w tym zakładzie, w którym otrzymuję wynagrodzenie za pracę.

Ponadto do stanu zatrudnienia zalicza się: członków zorganizowanych grup roboczych, tj.

członków Ochotniczych Hufców Pracy /z wyjęć kiom młodzieży odbywającej w Ochotniczych Hufcach Pracy naukę zawodu/, żołnierzy oraz skazanych pracujących na podstawie zbiorczej umowy o pracę z zakładem pracy, jak również с _.uUy odbywające wstępny staż pracy.

Do stanu zatrudnienia nie zalicza się czasowi, zatrudnionych słuchaczy szkół odbywających praktykę wakacyjny wynagradzanych z bezosobowego funduszu płac oraz funduszu honorariów jak również osób korzystających z urlopów wychowawczych, a tokżo uczniów w zakładach procy, osób z którymi zawarto umowę o dzieło lub umowę zlecenia.

Podstawą kwalifikowania pracujących do poszczególnych g rup, tj. do pełho- zatrudnionych, sezonowych i zatrudnionych dorywczo, niopełnozat rudnionych, osób wyko­

nujących pracę nakładczą, agentów araz uczniów są odpowiednio ustaleni^ umów zawartych' z tymi'osobami.

2. Przez pracowników pełnozatrudnionych rozumie się pracowników, którzy pracują w pełnym wymiarze godzin pracy, obowiązującym w danym zakładzie procy lub na danym

stanowisku pracy. . , ' N

j. Pracownikami sezonowymi są pracownicy, z którymi zawarto umowę o pracę na okres z góry określony, o więc pracownicy przyjęci do sezonowych prac rolnych, w przemyśle, w gospo­

darce mieszkaniowej i komunalnej, itp. Do pracowników sezonowych zaliczono również członków Ochotniczych Hufców Procy, żołnierzy oraz skazanych. I

4. Przez pracowników zatrudnionych dorywczo rozumie się pracowników pełnozat rudnionych nu s i osunl;owo krótki okres, w zasadzie m o dłuższy niż 1 miesiąc, w celu wykonania określonych prac pomocniczych, wynagradzanych z osobowego funduszu płac.

5. Pracownikami niepołnozac rudnionymi są pracownicy, którzy zgodnie z umową o pracę pracują stale w' niepełnym wymiarze godzin pracy obowiązującym w danym zakładzie pracy lub na danym stanowisku i są wynagradzani z osobowego funduszu płac.

6. Pracownicy niopełnozatrudnionl w głó.inym miejscu pracy są to pracownicy, którzy ‘ złożyli w zakładzie pracy specjalne oświadczenie stwierdzające, żo dany zakład pracy jest ich głównym miejscem zatrudnienia. ;

; I

/. Przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych rozumie się osoby za­

trudniono nu stanowiskach, na których wykonywano są:

; . : - ' '

- czynności /oporacjo/ okładające się na proces technologiczny wytwarzania produkcji przemysł owej, budowlanej, rolniczej i innej lub świadczenia usług o charakterze materialnym /robotnicy bezpośrednio produkcyjni/, <

- prace pomocniczo i obsługa w zakresie niezbędnym do sprawne ,o przebiegu wspomnianych procosów produkcyjnych /robotnicy pośrednio produkcyjni/,

- czynności /operacje/ mająca charakter obsługi lub rzemiosła, składające się na procesy . technologiczne и sferze cyrkulacji /transporcie, łączności, handlu/ oraz gospodarce

komunalnej, jak również usługi^charakterze niematerialnym, świadczone na rzecz ludności lub jednostek gospodarki narodowej/ stanowiska pokrewne robotniczym/.

8. Przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych rozumie się osoby zatrudnione na stanowiskach nie określonych jako robotnicze, bez względu na wyuczony zawód. Sę to stanowiska kierownicze, stanowiska specjalistyczne samodzielne lub wyko­

nawcze , nie mające charakteru kierowniczego, lecz wymagające gruntownego specjalisty­

cznego przygotowania na poziomie wyższym lub średnim zawodowym, albo wysokiego poziomu umiejętności twórczych lub artystycznych, jak również stanowiska, na których wykonywane są czynności pomocnicze /o charakterze manipulacyjnym/ biurowe i gospodarcze, związane z działalnością prowadzoną na wyżej wymienionych stanowiskach.

9. Do osób wykonująoyoh pracę nakładczą zalicza się osoby, z którymi zawarło umowę o wykonanie pracy nakładczej.

10. Agentami wynagradzanymi z funduszu agencyjno-prowizyjnogo są osoby nio będące pracownikami danego zakładu pracy, z którymi zawarto umowy agencyjne, a ich wynagro­

dzenie uzależnione jest od wartości dokonanych transakcji sprzedaży, kupna lub wartości wykonywanych usług.

Do wynagradzanych z tego funduszu zalicza się między innymi: » - w przemyśle, w branży przemysłu ziemniaczanego i owocowo-warżywniczego- pracowników

obsługi punktów skupu ziemniaków, owoców i warzyw, osoby trudniące się załadunkiem

i wyładunkiem w przemyśle cukrowniczym, /

- w leśnictwie - zatrudnionych przy skupie runa leśnego,

- w handlu - agentów prowadzących kioski i małe sklepy, sprzedawców w kioskach "Ruchu“ , osoby prowadzące stacje benzynowe, w gastronomii- agontów zatrudnionych przy sprzedaży odnośnej i obwoźnej ,

- w administracji państwowej - sołtysów wynagradzanych z tytułu inkasa podatków, - V/ instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych - pośredników ubezpieczeniowych

Państwowego Zakładu Ubezpieczeń, osoby prowadzące zakładowe agencje PKO oraz kole­

ktorów zatrudnionych w przedsiębiorstwie "Totalizator Sportowy" i w przedsiębiorstwach prowadzących terenowe gry liczbowe.

11. Dana dotyczące agentów wynagradzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego nie ujmują tych osób, które w tej samoj jednostce sprawozdawczej otrzymują wynagrodzenie z osobowego funduszu płac i jednocześnie z funduszu agencyjno-prowizyjnego / np. lekarze weteryna­

rii zatrudnieni dodatkowo przy kontroli zwierząt 1 mięsa, geodeci, otrzymujący dodatkowe wynagrodzenie z funduszu agencyjno-prowizyjnego za czynności klasyfikacyjne 1 pomiary gruntów/.

• r

U

12. Agenci zatrudnieni w systemie agencji zryczałtowanej nie są pracownikami przedsię­

biorstwa uspołecznionego, a jedynie są związani z tym przedsiębiorstwem umową określa­

jącą ryczałtowo kwotę, jaką osoby te winny wpłacić przedsiębiorstwu w związku z prowa­

dzoną w imieniu przedsiębiorstwa sprzedażą detaliczną, gastronomiczną, usługową ltp0 Dane dotyczące agentów wykazano łącznie z danymi dotyczącymi zatrudnionych przez agentów.

System agencji zryczałtowanej występuje przede wszystkim w handlu.

13. Do agentów prowadzących punkty sprzedaży, zakłady gastronomiczne oraz zakłady usługowe na podstawie umowy na warunkach zlecenia zalicza się osobyz które - zgodnie z postanowieniami uchwały nr 160 Rady Ministrów z dnia 3 listopada 1977г /M.P.nr 29/1977, poz.140 i M fP, nr 32/1978, poz.116/ oraz zarzędzenia Ministra Handlu Wewnętrznego

i Usług z dnia I6.1.198lr w sprawie przekazywania i prowadzenia na podstawie umowy na warunkach zlecenia zakładów usługowych/ Uz.Urz.Hin.H.WiU nr 2, poz.2/- prowadzę, łącz- nie z członkami rodziny i innymi osobami pozostającymi z nir.i we wspólnym gospodarstwie domowym oraz osobami zatrudnionymi, działalność handIowę i usługi handlowe powierzone im przez przedsiębiorstwa państwowe, ponoszęc na rzecz przedsiębiorstwa zryczałtowane

kwotowo lub procentowo odpłatność uzalożnionę od obrotów.

14. Do uczniów w zakładach pracy zalicza s i ę :

- młodocianych, z którymi zawarto umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,

- pełnoletnich, którzy jako młodociani zawarli z zakładem pracy umowę o naukę zawodu lub przyuczenia do określonej pracy i po osięgnięciu połnoletności kontynuuję naukę na zasadach tej umowy.

Zgodnie z obowięzujęcymi przepisami uczniowie, z którymi zakład pracy zawarł umowę o naukę zawodu, pobieraję w zakładzie pracy парку praktyczny zawodu / indywidualnie lub zespołowo/ niezależnie od tego czy uczęszczaję do szkół zawodowych dla pracujących /przyzakładowych lub dokształcających/, czy toż do tych szkół nie uczęszczaję. Uczniowie

ci ujęci sę w ewidencji Zakładu pracy i otrzymuję wynagrodzenia z funduszu płac uczniów.

Ponaut o w górnictwie Jo grupy uczniów zalicza się robotników pełnoletnich w okrasie początkowych 28 dni procy.

Do uczniów nie zalicza siśf uczących się w obltółaofi dla nie pracujących, którzy odbywają praktykę w zakładzie pracy i z którymi zakład pracy nie zawarł umowy o naukę zawodu-f Wyjątek stanowię uczniowie zasadniczych szkół górniczych dla nie pracujących opłacani z limitowanego funduszu płac uczniów.

15. Do młodocianych zalicza się pracowników, których wiek nie przekracza 10 lat.

Pojęcie pracowniku młodouionogo nie jest równoznaczne z pojęciom ucznia, gdyż pracownicy młodociani występuję również w giupie zatrudnionych poza uczniami/zułicza się ich wówczas do liczby zatrudnionych w zakładzie pracy/, z drugioj zaś strony, jak wspomniano w wyJaś­

ni o ni u dotyczącym uczniów, część uczniów jest w wieku ponad 18 lat.

16. Do osób korzystających z urlopów wychowawczych zalicza się to osoby, którym zakład pracy udzielił urlopu wychowawczego zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Rady

Ministrów z dnie 12 llpca 1981 roku w aprawie ur lopó/v wychowawczych /Dz.U, nr 19 poz.97/.

Z liczby osób przebywających na tych urlopach, wyodrębniono liczbę osób otrzymujących zasiłki wychowawcze przewidziane postanowieniami w/w rozporządzenia.

17. Pracownikami posiadającymi wykształcenie wyższe sę pracownicy, którzy przedstawili dyplom ukończenia studiów wyższych: zawodowych, magisterskich /Jednolitych/ 1 magister­

skich uzupełniających. '■

Posiadającymi wykształcenie wyższe są również i te osoby, które nie ukończyły właściwej szkoły wyższej, ale uzyskały stopień inżyniera na podstawie art. 6 i 7 ustawy z dnia 28 stycznia 1948 roku o stopniu inżyniera / Dz.U.IIP nr 10 poz,68/.

Zatrudnionych z nie ukończonym wyższym wykształceniom zalicza się do grupy posiadających wykształcenia średnio zawodowo lub do grupy posiadających wy kształcę ni i^ferednie ogólnokształ­

cące , w zależności od posiadanego przez nich świadectwa dojrzałości średniej szkoły zawodowej lub ogólnokształcącej.

\

I t j . Pracownikami posiadającymi wykształcenie średnio zawodowe są -ci pracownicy, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości technikum zawodowego lub równorzędnej szkoły zawodowej stopnia licealnego, uprawniajęco do studiów wyższych, absolwenci szkół policealnych, jak również osoby,które otrzymały świadectwo ukończenia szkoły średniej zawodowej bez

egzaminów maturalnych. '

I >

19. Pracownikami posiadającymi wykształcenie średnie ogólnokształcące są ci pracownicy, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości szkoły ogólnokształcącej, jak równioż osoby, które otrzymały świadectwo ukończenia szkoły srędniej ogólnokształcącej bez egzaminów maturalnych.

20. Pracownikami posiadającymi wykształcenie zasadnicze zawodowe są ci pracownicy, - którzy uzyskali świadectwo ukończenia:zasadniczej szkoły zawodowej, zasadniczej

szkoły rolniczej, szkoły przysposabiającej do zawodu, szkoły przysposobienia rolniczego, szkoły prowadzonej przez OHP, szkoły artystycznej I stopnia, szkoły mistrzów itp. szkół równorzędnych.

21. Dane o ruchu zatrudnionych dotyczą pracowników połnozatrudnionych /bez sezonowych i zatrudnionych dorywczo/: bez zatrudnionych w organizacjach politycznych oraz w dzia­

łalności statutowej /podstawowej/ związków zawodowych i innych organizacji społecznych.

, 01? cl Z

Informącje z zakresu ruchu zatrudnionych dotyczą liczby przyjęć do pracyyzwolnień z pracy/ ä nie liczby osób, które zmieniły miejsce pracy/. Liczba przyjęćjdo pracy oraz zwolnień z pracy jest wyższa od liczby osób przyjętych lub zwolnionych z pracy, ponieważ jedna osoba może w ciągu roku kilkakrotnie zmieniać pracę. „

Do pracowników przyjętych do pracy zalicza się tych pracowników, z którymi zakład pracy , zawarł umowę o pracę.

Do|pracowników przyjętych zaliczono zatem:

- absolwentów szkół wyższych, szkół policealnych zawodowych, liceów ogólnokształcących, techników i szkół równorzędnych /tj. liceów zawodowych/ oraz absolwentów zasadniczych szkół zawodowych dla nie pracujących i dla pracujących podejmujących pracę po raz pierwszy,

- osoby podejmujące pracę zawodową po raz pierwszy / poza wyżej wymienionymi absolwentami/, - pracowników, którzy uprzednio pracowali w uspołecznionych i nie uspołecznionych /poza

rolnictwem indywidualnym/ zakładach pracy/łącznie z przeniesionymi służbowo oraz przyjętymi z innego zakładu pracy na podstawie porozumienia między zakładami/, - osoby przechodzące do pracy z rolnictwi indywidualnego,

- pracowników przeniesionych służbowo w ramach jednostki sprawozdawczej z terenu innego województwa,

- pozostałych przyjętych do pracy.

Ponadto do pracowników przyjętych do pracy zalicza się^osotły^powracające do pracy z urlopu wychowawczego, udzielonego zgodnie z postanowieniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1981 roku w sprawie urlopów wychowawczych /Oz.U.nr 19

poz ,97/. ji

Do pracowników zwolnionych z prasy zalicza się tych pracowników, z którymi zakład pracy rozwiązał stosunek pracy.

Do pracowników zwolnionych zaliczono zatem:

- zwolnionychvpracy w drodze wypowiedzenia przez zakład pracy, ' - zwolnionych z pracy w drodze wypowiedzenia przez pracownika,

-przeniesionych służbowo w ramach jodndstki sprawozdawczej na teren innego województwo, - porzucających pracę,

- przeniesionych na emerytury lub rentę, - pozostałych uwolnionych.

Ze względów ewidencyjnych do pracowników zwolnionych z pracy zalicza cię również pracowników zmarłych.

Ponadto do pracowników zwolnionych z pracy zalicza się również osoby, które otrzymały urlop wychowawczy , udzielony zgodnie z postanowieniami cytowanego powyżej rozporzą­

dzenia Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1981 roku.

W przypadku. Jeżeli pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę, lecz po , upływie terminu wypowiedzenia pracuje nadal/ ewentualnie na nowych warunkach pracy i płac/, wówczas pracownika tego nie traktuje się jako zwolnionego, oni jako nowo przyjętego.

Wyjątkiem od tej zasady są przypadki, w których z pracownikiem zatrudnionym poprzednio na pełnym otacio zawarto umowę o zatrudnieniu w niepełnym wymiarze godzin procy, jak również te, w których pracownik zatrudniony poprzednio w niepełnym wymiarze godzin pracy przechodzi no pełny etat. W tych przypadkach pracownika tego traktuje się jako zwolnionego z grupy pracowników pełnozatrudnionych i przyjętego do pracy pracowników niepełnozatrudnionych i odwrotnie.

Współczynnik przyjęć Jest to stosunek procentowy liczby pracowników przyjętych do pracy w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnienia w końcu okresu poprzsdzajęcego okres sprawozdawczy.

Do osób korzystających z uprawnień wcześniejszego przojście na,emeryturę - zalicza się te osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę z tytułu postanowień:

- ustawy z dnia 29 maja 1974 roku o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin /Dz.U.nr 21 poz.ll7/wraz z późniejszymi zmianami,

- rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 marca 1975 roku w oprawie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę/ Dz.U.nr 9 poz.53/,

- ustawy z dnia 23 października 1975 roku o dalszym zwiększaniu świadczeń dla komba­

tantów i więźniów obozów koncentracyjnych /Dz.U.nr 34 poz.186/,

- rozporządzenia R e d y 'Hinist rów z dnia 17 lipca 1981 roku w sprawie szczególnych

zasad przechodzenia na emeryturę pracowników uspołecznionych zakładów pracy w okresie do dnia 31 grudnia 1981 roku /Dz.U.nr 19 poz.95/,

I

22, Informacje o przeciętnym zatrudnieniu dotyczę pracowników pełnozatrudnionych/łę- cznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo/ oraz niepełnozatrudnionych w przeliczeniu niepełnozatrudnionych na pełna etaty. W dziełach gospodarki narodowej "nauka i rozwój techniki", "oświata i wychowanie","kultura 1 sztuka", "ochrona zdrowia i opieka społe­

czna", "kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek", "organizacje: polityczne, związków zawodowych 1 inne" ujęto wyłącznie pracowników pełnozatrudnionych /pracowników

zatrudnionych w tych działach w niepełnym wymiarze godzin nie uwzględniono w ogólnej liczbie zatrudnionych/.

23. Dane dotyczące osobowego funduszu płac ujmują wynagrodzenia pracowników zatrudnio­

nych w uspołecznionych zakładach pracy na podstawie stosunku pracy/ pełnozatrudnionych, łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo i niepełnozatrudnionych/ oraz osób wyko­

nujących pracę nakładczą, a także wynagrodzenia przysługujące zorganizowanym grupom roboczym z tytułu pracy w jednostkach gospodarki uspołecznionej oraz studentom szkół wyższych z tytułu odbywania praktyk robotniczych. Wynagrodzenia wypłacane uczniom oraz stypendia pracownicze i fundowane wykazano odrębnie.

Do osobowego funduszu płac zalicza się wypłaty pioniężne oraz wartość świadczeń w naturze należne pracownikom z tytułu stosunku pracy, a więc;płaco zasadnicze, premie 1 nagrody, dodatki za wysługę lat, wynagrodzenia wynikające z kart górnika, hutnika itp., dopłaty za pracę w godzinach nadliczbowych 1 świątecznych, wynagrodzenia z^i czas urlopów wypoczynkowych lub okolicznościowych, wartość deputotów i umundurowania

itp. 1

24. Do bezosobowego funduszu płac zalicza się wynagrodzenia z tytułu umów złocenia lub umów o dzieło za pracę, dla której wykonania- ze względu na jej doraźny lub przejściowy c^haraktor albo niewielkie rozmiary - jiie jest przewidziano w planie jed- nostkiV4?a p o i e p z n l o n ej zatrudnienie pracowników, a ponadto niektóre inne wypłaty na rzecz pracowników obcych lub innych osób nie będących pracownikami. Do bezosobowego funduszu płac zalicza się między innymi: wynagrodzenia za usługi załadunkowe i wyła-

I transport, r

dunkowe,YskładOwanie i kopcowanie ziemiopłodów,udział w posiedzeniach komisji, za ekspertyzy, konsultacje,^porady i tłumaczenia nie przeznaczone do publikacji w formie wydawnictwa, za prace twórcze i autorskie - z wyjątkiem wynagrodzeń wypłaconych z funduszu honorariów. <

25e Do funduszu agencyjno-prowizyjnego zalicza się należności osób nie. będących pracow­

nikami danego zakładu pracy za wykonane przez nie zlecone im czynności, opłacono według określonej wysokości stawki prowizyjnej od dokonywanych transakcji kupna, sprzedaży lub wykonywanych usług, a w szczególności za: sprzedaż prowadzoną na

zasadach umowy agencyjnej /np. zryczałtowanej, prowizyjnej/ oraz za sprzedaż akwizycyjną, skup ziemniaków, runa leśnego lub drewna, wykonywanie czynności agentów ubezpieczeniowych roznoszenie mleka i innych towarów, prowizyjne inkaso podatków itp.

26. Do funduszu honorariów zalicza się wynagrodzenia za prace twórcze, autorskie i realizatorskie, należące do podstawowej /statutowej/ działalności jednostek gospodarki uspołecznionej wypłacających te wynagrodzenia, jeżeli te prace wykonywane są przez pracowników własnych lub, przez inno osoby fizyczne na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło związane z : przygotowaniom , realizacją i rozpowszechnianiem filmów, przygotowaniem, realizacją i organizacją imprez artystycznych, teatralnych, muzycznych, przygotowaniem i edycją książąk oraz innych wydawnictw nieperiodycznych, czasopism, wydawnictw prasowych, przygotowaniem środków reklamy itp.

27. Do wynagrodzeń z zakładowego funduszu nagród i z czystej nadwyżki spółdzielni zalicza się wypłaty riagrod indywidualnych/ pieniężnych i w naturze/ z tych środków dokonane na rzecz pracowników. Do tych wynagrodzeń zalicza się również fundusz nagród z tytułu pracy nakładczej.

28. Rekompensaty z tytułu wzrostu cen ęfiloba 1 przetworów mączno-zbożowych wypłacane od 1 IX I90łr przez Jednostki uspołecznione pracującym A>ez członków ich,rodzin/ w mie­

sięcznej wysokości 160 zł.

29. Przeciętna płace miosięczne obliczono pomniejszając osobowy fundusz płac o wyna­

grodzenie osób wykonujących pracę nakładczą, przy uwzględnieniu liczby pracowników niepełnozatrudnionych w przeliczaniu ną połnozatrudnionych. W działach: nauka i rozwój techniki, oświata i wychowanie, kultura 1 sztuka, ochrona zdrowia i opieka społeczna, kulturo fizyczna, turystyka 1 wypoczynek oraz organizacje polityczne, związków za­

wodowych itp. - przeciętną płacę miesięczny obliczono wyłącznie dla pracowników pełnozatrudnionych, tzn. pomniejszając daobowy fundusz płac dodatkowo o część przypa­

dającą na pracowników niepełnozatrudnionych.

30. Badaniem czasu nie przepracowanego objęto pracowników pełnozatrudnionych/ łącznie z pracownikami sezonowymi/ niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych w zakładach pracy sfery produkcji‘m a t o Malnej poza rolnictwem. Badaniem nie objęto uczniów.

\

Do sfery produkcji materialnej zaliczono ,działalność produkcyjną w następujących

działach) gospodarki narodowej i przemysł, budownictwo, leśnictwo, transport 1 łączność, handel, gospodarka komunalna oraz dział pozostałe gałęzie produkcji materialnej -

biorących bezpośredni udział w procesie produkcji materialnej.

Dane dotyczące czasu nie przepracowanego z powodu przestojów płatnych wykazano

łącznie ze strajkami. .

Strajki objęto badaniem statystycznym dopiero od sierpnia 1980 roku. Przed wprowadzeniem sprawozdawczości /prawdopodobnie w niektórych przypadkach również 1 w okresie sprawozdaw­

czym/ zakłady pracy kwalifikowały strajki głównie do przestojów płatnych.

31. Dana o pośrednictwie pracy dotyczę poszukujących procy i wolnych miejsc pracy zarejestrowanych w wydziałach zatrudnienia urzędów administracji terenowej. Dane o skierowanych do pracy wykazano łącznie z osobami przyjętymi przez zakłady pracy na podstawie zezwoleń wydanych przez wydziały zatrudniania urzędów administracji terenowej.

UWAGI ANALŁTYCZNF.

ооиавввввввввоввев

Liczba zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej tj. pracowników pełnozatrudnionych- łęcznis z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi - oraz pracowników niopełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy /bez rolnictwa indywidualnego/ osiągnęła w dniu 31 grudnia 198lr 1601,4 tys, osób, co oznacza spadek w porównaniu z analogicznym okresem 1980 roku o 25,9 tys. osób tj. o 1,6%.

W ogólnej liczbie zatrudnionych - pracownicy pełnozatrudnieni /łącznie z pracowni­

kami sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi/w dniu 31 grudnia 1901 roku stanowili 95,1%

/1523,1 tys.osób/, różnicę w liczbie 78,3 tys. oeób / 4,9%/ stanowili pracownicy za­

trudnieni w niepełnym wymiarze godzin.

W dniu 31 grudnia 1981 roku w systemie pracy nakładczej zatrudnionych było 10,6 tys. osób, co oznacza spadek w porównaniu z końcem 1980 roku o 1,8 tys.oeób, tj. o 14,3%. Osoby wykonujące pracę nakładczą w przemyśle stanowią 90,4% ogółu zatrudnionych w tym systemie.

W końcu 1981 roku w systemie agencyjno-prowizyjnym zatrudnionych było 12,8 tys.

oeób, z czego na handel przypada - 71,6%, finanse i ubezpieczenia - 21,2% oraz administrację państwową i wymiar sprawiedliwości - 4,7%.

W omawianym okresie liczba.agentów z którymi przedsiębiorstwa zawarły umowy agencyjne zryczałtowane /łącznie z osobami zatrudnionymi przez agentów/ wynosiła 6,3 tys.osób, Z czego na handel przypada 93,7%,

Zatrudnieni w gospodarce uspołecznionej województwa pracują głównie w miastach.

Wieś w końcu 1981 roku zatrudniała tylko 60,4 tys.osób, tj. 3,8% wszystkich pracowników.

Spośród zatrudnionych w województwie mężczyzn tylko 3,3% pracowało na wsi, a dla kobiet analogiczny odsetek wynosił 4,6%.

Oo miast o największej liczbie zatrudnionych należę i

MIASTA 1900 1981

w tysiącach 1980 - 100

Katowice ...

Gliwice... . Uytom ...

Sosnowiec...

Dąbrowa Górnicza «

\

239,9 118,4 104,0 95,9 86,2

231,3 114.8 102.9

95.0 77,3

96,4 96,9 99.0 99.0 89,7

dok.tablicy

MIASTA 1900 1981

w tysiącach 1980 - 100

75,3 74,8 99,3

Tychy... . 67, a 67,3 100,1

Rucia Śląska ... 65,9 66,7 101,3

Chorzów ... 67,5- 63,4 93,9

Rybnik ... 61,1 60,0 98,2

Jastrzębie-Zdrój ... 55,4 57,3 103,6

Wodzisław śląski ... 42,0 43,3 102,9

Jaworzno... ... . 37,9 38,9 102,5

Mysłowice... 34,4 34,5 100,4

Tarnowskie Góry ... 34,9 34,0 97,6

Zawiercie ... 33,5 31,9 95,3

Będzin ... 30,1 30,8 102,2

Piekary śląskie... . 26,8 27,3 101,9

Siemianowice śląskie...

20,0

27,2

97,5

Knurów ... 25,9 26,9 103,9

R a c i b ó r z ... . 26,4 25,8 97,7

Z gmin największe, zatrudnienie występuje w Żorach - 5,2 tys. / wzrost o 35,1%/, Tworogu - 4 ,9,.) /spadek o 3 ,6 % / , Kluczach - 4,7 tys./spadok o 6 ,4 % / , Zebrzydowicach - 2,9 tys, Zbrosławicach - 2,8 tys., Pilicy - 2,3 tys., Rudzińcu - 2,0 tys. W pozosta­

łych gminach zatrudnienie wynosi poniżaj dwóch tysięcy.

\

Struktura zatrudnienia według działów gospodarki narodowej w podziało na

•płeć kształtowała się następujęco:

' 1,1 ... ... J--- - VVYSZCZcGO LN1EN1E

г ---

Ogółem Mężczyźni Kobiety

O G Ó Ł E M ... ...1980 100,0, 100,0 100,0

1981 100,0 - 100,0 100,0

Sfera produkcji materialnaj ....1900 05,8 ' 93,4 72,8

.1961- 85,3 93,3 71,5

w tym: przemysł ... ...1900 53,2 61,6 39,0 '

1901 54,2 63,5 38,0

budownictwo ...1980 13,8 17,2 7,9

1981 12,5 a5 ,4 7,5

r o l n i c t w o ...1900 1,3 1,3 1.2

1901 1.3 1,4 1,2

transport i łączność...1980 7,0 7,0 5.7

1981 6,7 7,4 5,6

handel ... ....1980 7.3 2,2 15.9

1981 7.5 2,3 16,4

Sfera poza produkcją material- 1960 1 4 ; 2 6,6 27,2

ną 1981 14,7 6,7 * 28,5

w tym: nauka i rozwój techniki 1980 1,2 1,0 1.4

1981 1.1 1,0 1,4

oświata i wychowanie... 1980 4,4 1.5 9,3

1981 4,7 1,6 9,9

ochrona zdrowia i opieka

społeczna ... . 1980 4,0 1 Д . 9,1

1981 4.3 1.1 9.7

administracja państwowa '

i wymiar sprawiedliwo­ •

ści ... . 1980 0,8 0,5 1,4

1981 0,8 0.4 1.4

W porównaniu z rokiem 1980 zatrudnienie w sforze produkcji materialnej zmniejszyło się o 2,1%, a w aferze poza produkcję materialną zwiększyło się o 1,7%.

W 1901 roku w ośmiu działach gospodarki uspołecznionej nastąpił wzrost za­

trudnienia , a-w pozostałych dziesięciu spadek.

Największy wzrost zatrudnienia wystąpił w działach:

- oświato i wychowanie ' o 3,7%

- ochrona zdrowia i opieka

społeczna o 3,6%

- rolnictwo o 3,0%

• - finanse i ubezpieczenia o 2,7%

Z ogólnego spadku zatrudnienia wynoszącego w całej gospodarce uspołecznionej 25,9 tys.

osób, na dział budownictwo przypada 23,6 tys. osób tj. 91,4% ogólnego spadku zatrud­

nienia.

W 1981 roku zatrudnienie kobiet zmniejszyło się o 17,1 tys. , tj. o 2,8%.

Udział kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych w końcu grudnia 1981 roku ukształtował"

się na poziomie 36,7% i zmalał w porównaniu ze stanem z końca grudnia 198U roku o 0,4 punkta.

Najwyższym odsetkiem kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych charakteryzuję się następujące działy gospodarki uspołecznionej: finanse i ubezpieczenia - 08,2%, ochrona zdrowia i opieka społeczna - 83,3%, handel - 80,3%, oraz oświata i wychowanie - 78,2%.

Struktura pracowników pełnozatrudnionych na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych kształtowała się następująco:

WYSZCZEGÓLNIENIE

'racpv/nicy

ogółem

na stanowiskach

r obotniczycli nlerobotniizycl

o gCjłeii ... 1900 100,0 70,7 29,3

1901 100,0 71,8 28,2

Sfero produkcji materialnej ... 1900 1901

100,0 100,0

76,8 78,1

23,2 21,9 w tymi przemysł ... 1900 100,0 81,3 18,7

1981 100,0 82,7 17,3 .

budownictwo ... 1900 100,0 70,4 29,6

1901 100,0 69,9 30,1

rolnictwo ... 1980 1901 г

100,0 100,0

66,8 69,6

33,2 30,4

transport i łączność... 1980 100,0 82,1 17,9

1981 100,0 81,8 18,2

h a n d e l .... . 1980 100,0 51,2 48,8

1901 i 100,0 56,3 43,7

Sfera poza produkcją materialną.. 1980 1981 _

100,0 100,0

31.1 37.1

68.9 62.9 w tymi nauka 1 rozwój techniki... il980

1981

100,0 100,0

25,2 27,6

74,8 72,4

oświata i wychowanie... 1900 100,0 25,9 74,1

1901 100,0 25,9 74.1

ochrona zdrowia i opieka 1980 100,0 30,5 69,5

społeczna 1981 100,0 32,3 67,7

administracja państwowa 1980 100,0 6,1 91,9

i wymiar sprawiedliwości 1901 _ 100,0 , ' 7,5 92,5

Spośród 1514,9 tys. pracowników połnozatrudnionych w końcu 1981 roku 103,2 tya. to pracownicy z wykształceniem wyższym, 287,2 tys.- średnim zawodowym, 80,6 tys.

- średnim ogólnokształcącym, 471,7 tys. - zasadniczym zawodowym, i 572,2 tye, - podsta­

wowym /pełnym i niepełnym/.

Struktura wykształcenia pracowników pełnozatrudnionych przedsinwia slg następujęco:

LATA Ogółem Wyższe

Średnie

Zasadnicze

zawodowa Pozostałe awodowe- ogólno­

kształcące

1975 100,0 5.4 14,7 4,6 27,2. 48.1

1970 100,0 6,2 17,o 5,1 29,1 42,6

19ÜÜ 100,0 6,7 18,6 5,2 30,6 38,9

1981 100,0 6,8 19,0 5,3 31,1 37,8

Największy odsetek osób z wyższym wykształceniem w I9 8I roku jest w oświacie i wychowaniu-35,4%,w nauce - 34,1/j oraz administracji państwowej i wymiarze sprawiedli­

wości - 27,9%.

Z wykształceniem średnim zawodowym w ochronie zdrowia i opiece społecznej jest 42,0% ,. finansach i ubezpieczeniach - 35,5% oraz oświacie i wychowaniu - 31,7%, a wykształceniem średnim ogólnokształcącym w finansach i ubezpieczeniach - 3 975%.

Natomiast z zasadniczym zawodowym najwięcej osób pracuje w handlu - 35,9%, przemyśle - 35,5% , budownictwie - 33,4% oraz transporcie i łączności - 32,1%. Działy, w których dużo pracowników ma ukończoną tylko szkołę podstawpwą /lub nie/ to: gospodarka komunalna - aż 47,8% , rolnictwo - 43,1% , pozostałe branże usług niematerialnych - 42,6%, transport i łączność - 42,3% i leśnictwo - 41,7%.

Znaczne różnice w strukturze wykształcenia występują pomiędzy mężczyznami a kobietami:

WYSZCZEGÓLNIENIE

' 19 ВО ' 1981

mężczyźni !ubiety mężczyźni kobiety Pracownicy pułnozat rudnieni ... 100,0 100,0 100,0 . 100,0 Wykształcenie w %x

wyższe ... . 6,5 7,1 6,5 7,4

średnie zawodowe...*■... 15.7 23,3 15,9 24,2

średnie ogólnokształcące... 2,1 10,6 2,2 10,9

zasadnicze zawodowe... . 36,9 19.8 37,4 20.1

podstawowe/pełne i niepełne/.. 38,8 39,2 38,0 37,4

Odmienne kierunki kształcenia dziewcząt i chłopców jak i zapotrzebowanie ze strony

zakładów pracy działają na takie relacje, ' *»

W 1981 roku przyjęto do pracy w gospodarce uspołecznionej 283,0 tys. osób.

w pełnym wymiarze czasu pracy, w por*' л г.*-ii u z 1980 rokiem, liczba pracowników

przyjętych do pracy uległa zmniejszeniu o 50,0 tys. , tj. o 15,0%. W tym samym roku zwolniono z pracy 300,9 tys. o s ó b < w porównaniu z 1980 rokiem liczba pracowników zwolnionych uległa zmniejszeniu o 2?,,5 tys. tj. 7,6%.

W latadh 1975-1901 współczynniki przyjęć i zwolnień z procy ulegają systematycznemu obniżaniu się , co ilustruje poniższo zestawienie: ~

'

ч . •

1975 ‘ 1978 1980 1981 WYSZCZEGÓLNIENIE

w % ogółu zatrudnionych ^

Współczynnika/przyjęć 26,3 23,8 20,8 17.4 „

Współczynnika/zwolnień 23,3 22,0 19,8 17,2

a/Współczynnik przyjęć i zwolnień z pracy jest to stosunek procentowy, liczby przyjęć lub zwolnień w danym roku do stanu zatrudnienia w ostatnim dniu roku poprzedniego.

W 1981 roku najniższy współczynnik przyjęć wystąpił w nauce i rozwoju

techniki / 7 ,0 % / , a zwolnień w finansach i ubezpieczeniach /9,5%/ oraz oświacie i wycho­

waniu /9,7%/.

W ogólnej liczbie pracowników przyjętych do pracy znaczną część tj. 46,8%

/ 132,5 tys.osób/ stanowią pracownicy przyjęci z uspołecznionych i nie uspołecznionych zakładów pracy poza rolnictwem. Obok wyżej wymienionej grupy, wśród przyjętych znajdują się między innymi absolwenci szkół ponadpodstawowych wszystkich typów podejmujących pracę po raz pierwszy / 18,2%/, inne osoby podejmujące pracę po raz pierwszy / 7,4%/' oraz osoby przechodzące do pracy z rolnictwa indywidualnego / 1,3%/.

IV ogólnej liczbie pracowników, którzy odeszli z pracy w 1981 roku przewa­

żającą część stanowiły osoby zwolnione z pracy w drodze wypowiedzenia przez pracowników.

W omawianym roku z tej formy zwolnień skorzystało 54,2 tys. osób, tj. o 29,3 tys.

osób /35,1%/ mniej niż w 1980 roku. Natomiast zakłady pracy zwolniły 14,6#tys. pracow­

ników /11,6.tys, mężczyzn i 3,0 tys.kobiet/ w tym z tytułu okresowego ograniczenia produkcji, likwidacji zakładów pracy bądź reorganizacji - 2,2 tys. mężczyzn i 0,7 tys.

kobiet. / 4

Kształtowanie się struktury zwolnień według przyczyn zwolnień ilustruje poniższe zestawienie i

w

%

LATA Ogółem

W tym zwolnieni w drodze

wypowiedzenia przez porzucili pracę

przeniesieni na emeryturę lub rentę zakład procy pracownika

1975 ... 100,0 5,0 25,8 25,8 7.2

1978 ... . 100,0 3,7 28,0 21.7 10,2

1980 ... , 100,0 4,1 24,9 22,5 11.1

1981 ... 100,0 4,7 17,5 16,9 16,2

W 1981 roku zaobserwowano znaczne zmniejszenie liczby osób, któro porzuciły ■>

pracę, w 1979 roku - 81,7 tys. osób, w 1980 roku - 75,2 tys.osób, a w 1981 roku - 52,1 tys.osób.

Przypadki porzucenia pracy liczoną w stosunku do ogólnej liczby zatrudnionych ilustruje poniższo zestawienie;

LATA j'

Ogółom Mężczyźni Kobiety

w % igółu zatrudnionych

1975 ... 6,4 8,6 2.6

1978 ... 5,2 6,9 2,1

1980 ... 4.9 \ 6,7 1.8

1981 ... ' 3,4 , 4,4 1.6

Przypadki samowolnego porzucenia pracy najczyściej maję miejsce w gospodarce komunalnej, w 1981 roku stanowiły 6,0% zatrudnionych w tym dziale, gospodarki uspołecz­

nionej; natomiast w przemyśle i budownictwie odpowiednio; 3,8,., i 4,0%. Najmnigj

przypadków samowolnego porzucenia pracy ma miejsce w administracji państwowej i wymia­

rze sprawiedliwości / 0,8%/. Na podkreślenie zasługuje fakt, że zjawisko samowolnego porzucenia pracy przez kobiety występuje znacznie rzadziej niż przez mężczyzn.

W 1981 roku korzystało z urlopów"wychowawczych 77,5 tys. kobiet /w tym z płat­

nych 49,8 tys.osób/, tj. o 13,3 tys. /20,7%/ więcej.niż w roku 1980.

Fundusz płac notto w gospodarce uspołecznionej województwa katowickiego w 1981 roku wyniósł 194,8 mld złotych, z togo 182,1 mld złotych to wypłaty z osobowego funduszu płac. IV stosunku do 1980 roku cały wypłacony fundusz zwiększył się o 20,1%, a sam fundusz osobowy o 25,9%. Na wzrost osobowego funduszu płac w 1981 roku wpłynęły podwyżki płac w szerokim zakresie, oraz nie przestrzeganie dyscypliny wypłat osobowego funduszu płac. Szczególnie wysoką dynamikę osbbowego funduszu płac w 1981 roku

obserwuje się w następujących działach:

/

w rolnictwie 142,3%

- w handlu 134,0%

- w finansach i ubezpieczeniach 130,8%

<

Przeciętna płaca miesięczno netto w gospodarce uspołecznionej w 1981 roku wyniosła 9303 zł i była wyższa w porównaniu z 1980 rokiem o 1900 złotych, tj. o 27,0%.

z Y . \- '

^pośród dziäłów najwyższą przeciętna płaca była w przemyśle - 10037 zł, budownictwie - 8870 zł, oraz transporcie i łączności - 0050 zł. Najniżąza natomiast - w kulturze fizycznej , turystyce i wypoczynku -577Q zł, oświacie i wychowaniu - 5975 zł oraz zdrowiu i opiece społecznej - 5984 zł.

Zc wzrostem płac nastąpił również wzrost emerytur i rent. W 1981 roku f przeciętna miesięczna emerytura i renta wynosiła 3968 zł /bez rolników indywidualnych/

i stanowiła 42,7% przeciętnej płacy miesięcznej w gospodarce uspołecznionej.

W 1901 róku w sferze produkcji materialnej /poza rolnictwem / nie prze­

pracowano 273,2 min godzin / bez urlopów wypoczynkowych i profilaktycznych y^co oznacza spadek w stosunku do 1980 roku o 0,5% .

' ' ■, '

Wskaźnik czasu nie przepracowanego no 100 zatrudnionych wyniósł w 1901 roku 20,9 tys. godzin, co oznaczą wzrost w porównaniu z rokiem 1980 o 3,8%. Wskaźniki

w godzinach . у

dla poszczególnych przyczynykształtowaiy się następująco:

14314 - choroby pracownika / wzrost o 6,2^V

1153 - zwolnienia z tytułu opieki i kwarantanny /spadek o 6,0,./

1568 - urlopy macierzyńskie i zwolnienia dla matek karmiących/spadek o 6,2)У 249 - przestoje płatne /wzrost o 46,5\ ‘J \

■ 2809 - inne nieobecności usprawiedliwiono /wzrost o 12,5^j/

553 - nieobecności nic usprawiedliwione/.padek o 32,6%/

292 - przerwy w pracy / strajki/ - spadek o 2,7%.

Spośród badanych działów sfery produkcji materialnej /poza rolnictwem/

największy wskaźnik pracownikogodzin nie przepracowanych na 100 zatrudnionych był w przemyśle - 21,5 tys. /wzrost o 5,3%/, budownictwie - 21,3 tys./wzrost o 6 ,2 % / , i gos­

podarce komunalnej - 19,2 tys. na 100 zatrudnionych /wzrost o 0,9%/.

li­

wska źn i к absencji chorobowej również był najwyższy w przcmyślo-1 5 tys.pracovmikqjodzln,« tgna 1,0 tys.z powodu wypadków przy pracy /wzrost o I7,9,j/ Oraz w budownictwie - 14,3 tys.

Zwraca uwagę wysoki wskaźnik przestojów płatnych w leśnictwie - 1502 no 100 zatrudnio­

nych , pozostałych gałęziach produkcji materialnej -1027, o także w budownictwie -

526. (

Absencjo nie usprawiedliwiona występuje najczęściej w przemyśle - wskaźnik 669 / spadek w stosunku do roku 1900 o 31,0% / i budownictwie - 504 /spadek o 43,7%/,Spodek wskaźnika nieobecności nie usprawiedliwionych następił wo wszystkich badanych działach. Wskaźnik powyżej 100 godzin na 100 zatrudnionych z powodu przerw w pracy /strajków/ występił w czterech działach; przemyśle - 373, budownictwie 253, leśnictwie - 118 i gospodarce

komunalnej - 117. . ~ "

D z ia ł I PRACUJĄCY W GOSPODARCE N A R O D O W E J

/

Tabl.l PRACUJĄCY W GOSPODARCE NARODOWEJ POZA ROLNICTWEM NIE USPOŁECZNIONYM Stan w dniu 31 XII

1 - - - - - - . , - - ■ - - , T - ■ -

ł Gos podorka uspołeczniona

Gospo- derko nie us­

połecz­

niona poza rolnic­

twem WYSZCZEGÓL­ i połno- niepcłnoza tru-

osoby ! wyko- 1 nuję- ' cc pracę j nakład)-

c z ę j

aganci człon­

ie owi о rolni­

czych spół­

dzielni produk­

cyjnych;

.ii

NIENIE Ogółem

razem0/

i

zotru- jyno-

;radża ii z

undu- j

;zu i i;ien- i lyjno- j rowi- ; yjnam.

i o-ogółem

k-kobiety

'

i

!

dnieni

razem _{razem ,}

1

I 1

w tym w głów nym miej­

scu pracy

pozos-j . oli ! i j ii i

OGÓŁEM 1975 o 171A583 16 75115 478966 102652,1 61662 j 2 7 5 6 ; 13182 i 31? uj 2700 ,9408 к bZD/lD

625715 547798 31950, 2 0 9 1 8 ; 0496 i11121 J 2732; 700 i . 1978 o 1804739 1759623 1539833 1131411 69190 '1.2556 '

0110 i

13837 461Г ' 6400 i45116 к 673610 660579 567279 39713j 27031

1 1.1109 ! 363, 1700 '13031 1980 о 1.834997 1785888 1549750 117070 ' 71399 12347 :13280 i 6873 9109 9109

k 694868 6Ś0526 569009 47300 34375 j 9804 I

1^{1 1 0 5 3} : 558C ! 2605 14242 1981 o 1806274 1754790 1523060 115044 78333 10581 i12815 6311 i 8647 51476

l< 675622 660807 552472 47741 34619 3219 1 i

10463 i 4910

j 2383 14815 Prze - 1980 o 927797 905110 83547 27687 ,20656 11 204 60 1 30 X "'2687

mysł к 257473 251135 23005.1 6800 5554 0686 23 13. X 6338

1981 o 926090 902219 846217 25247 21036 9560 69 90 ^X 3871

к 24402; 237326 217813 6630 5558 7224 33 62 X 6696

Budów*- 1980 o 23937*1 232804 217286 9121 6477 - ^X 5490

nlctwo к 50996 50751 45974 2712 2065 _r 245

1981 o 216800 209831 193763 9699 6367 , 2« x 977

к 46525 46215 .4159: 2591 2031 - - X 310

Rolnic-1980 o 31639 31639 19042 1021 1424 •

*“ 183 - 91,69 2505

—

two к 10491 10491 6924 511 412 39 " -

1981 о 31793 31790 1960y 1361 1473 - 213 8647 -

к 10038 10038 6622 543 444 41 - 2363 -

Leśnic-1980 о 4626 4626 4087' 286 227 18 U — _X -

two к 1062 1062 930 68 54 6 4 - * -

1981 о ’ 428 4284 3701 267 212 18 6 - X m

к Transport . .

981 SOI 857 61 55 6 2 ^X

1 łącz-1980 о 1 2 1 1 9 1 119700 110146 5715 3827 12 - X 1494

nośc к 3626/ 36257 ■ 33066 1811 1368 12 - ^X 30

1981 о 11441«: 112927 104244 5052 3620 11 ^- X 1485

к 34614 34575 31692 1596 1277 10 - . X 39

Handel 1980 о 157474 153356 104222 17647 14892 1055 8057 6603 X 4118 к 125059 122323 85301 11695 10967 1051 7653 5456 X 27)6 1981 о 158731 154173 104050 18279 15792 950 9181 5921 X 4558

к Pozoe iałb

125152 122128 84856 12335 11421 945 7351 4670 X 3024

gałęzie 1980o 8585 8585 5734 936 712 - 1071 82 X

produkcji к material­

5132 5132 3 1 1 0 568 479 — 925 50 X

nej 1981o 4250 4250 3650 350 242 - - - X

к 2135 2135 1877 151 107 - - X -

Gospoda f* 1 9 8 0o 53973 46930 37965 5337 3546 16 48 ^{1 8 X} 7043 ka komu- l< 16039 15074 12080 1209 912 15 54

22

1 6 X 955

nalna JL9 0 1O 54529 46991 30569 4902 3476 12 _{1 0} ^X 7538

к 15623 14662 12644 1121- 066 11 _{1 0} 1 0 X 961

WYSZCZEGÓL­

NIENIE

, -

Gospodarka uspołeczniona - /

pełno-

niepełnoza-

1'T l iHrtl АП1 osoby

agenci człon­

kowie rolni­

czych spół­

dzielni produk­

cyjnych

Gospo­

darka nie us­

połecz­

niona ROZO rolnic­

twem o-ogółem

k-kobiety . 1

O^ó- razem8^ jyna-

grPuza- 1Ü z

iundu- szu ogencyj 10 irowl-

yjnogo

łem zatru

dnia­

mi

razem razem

w tyra w głów nym miej­

scu pracy

■luję- ce pracę nakład ę z ą

pozo,-i call''

Gospodarka mieszkanio­

wa oraz 1980 0 niematerial- к

• 32510 15975

32258 15849

25871 13583

4045 1280

2339 983

- 3

3

X X ■

252 126 ne usługi ^

komunalne v % Nauka i roz­

wój tech- I960 0

nlki к

31975 15747

31759 15639 20253 9032

25588 13336 18400 8332

3800 1287 1195 425

2369 1015 640

■ 257

- -

2 1 18 18

X X

X X

216 109

1980' o к

18947 8583

18947 8583

17274

?ti 55

1017 421

638 279

18 18

X X

-

Oświata 1980 0 1 wycho- к

91422 66172

91422 66172

62986 50589

19563 10015

8873 5568

- X

X _

nle 1981 0 к

94341 68414

94341 68414

65283 52599

19801 10114

9257

5701 _ ^X_X ^-

1980 o

k8 1981 0

к 9430 6164 9427 6192

9415 6162 9411 . 618 7

5421 3537 5302, 3497

2533 1592 2408 153 6

1429 1015 1434 1009

7 2 9 4

25 16 259 141

X X X X

15 2 ' 16 5 Ochrona I960 0

zdrowia i к 75857 59771

75839 59765

61552 52975

10044 4902

4243

1988 ' ^X_X 18

6 S i i l S z n . 1961 £ 78211

61003

78193 61797

63886 54610

10002 4995

4303 2183

- 2

1

X X

18 6 8 i j S £ ! U 1960 °

turystyka к 1 vjypo- 1981 0

czynek к

7444 3369 7264 3285

7429 3362 7247 3202

3755 2402 3580 2254

2842 636 2804 684

773 277

" 809 313

42 34 30 23

-

17 11 16 8

X X X X

15 7 17 3 Pozostałe 198 0 0

branże us- к ług nietna-

terialnych198l 0

к

21265 10674 20630 10023

17512 7585 16994 7100

5710 4335 5387 4057

6021 1661 5910 1552

5773 1589 5697 1491

-

-

X

* X X

3753 3089 3636 2923 Adrainistro1980 0

cje państwo- к wa i wymiar198, sprawiedli- k wości

14406 9012 14235 8965

14401 i 9012 14235 8965

12538 ß231 12305

8127

740 353 791 390

487 240 539 291

-

627 188 596 157

-

X X X X

-

Finanse I960 0 1 ubez- к pieczenia 1981 0

к

11155 9609 116¾ * 10026

11153 9609 11697 10020

741/

670, 761 690:1.

751 402 778 427

569 317

' 590

336 -

2416 2182 2717 2364

-

X X X X

-

Organize- 1980 0 cje poll- • к tyczne

związków ' I

98

^{I 0}

zawodowych ~ к i Inne

6601 2451 8645 3492

3377 1753 5501 2752

20Б;

97 2941 126/

778 450 2076 1246

512 330 479 242

-

-

—

X X

X X

3224 698 3144 740

a/ Obejmuje pełnozatrudnionych.niopełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy,osoby wykonu­

jące pracę nakładczą, agentów oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych ,b/ .1 sy­

stemie agencji zryczałtowanej oraz agenci prowadzący punkty sprzedaży.zakłady gastrono- mlczne oraz zakłady us ługowe na podstawi.® umowy na warunkach zlecenia • &

Tabi.2 ZATRUDNIENIE U GOSPODARCE NAR O D O O Stan w dniu 31 XII

WYSZCZEGÓLNIENIE o-ogółem

m-mężczyźni k-kobiety

Cednostka

miary 1975 1978 1980 1981

*

OGÖ-LEM...

0

tys. - . 1975=100

1554.7 100,0

1624,6 104,5

1644,2 ' 105,8

1618,7 104,1 na 1000 ludności w wieku

produkcyjnym ...

'

_{X 766.7 765,6 746,9 772,4}

GOSPODARKA

t

USPOŁECZNIONA

♦

.

RAZEM2/ ... 0 m

к

tye.

tys . tye.

1540,6 - 971,9 568,7

1609,0 1014,7 594,3

1627,1 1023,0 -

604,1

1601,4 1014,3 587,1 0

m к

1975=

1975=

1975=

100 100 100

100,0 , 100,0 100,0

104.4 104.4 104.5

105,6 105,3 106,2

103,9 104.4 106j2

Udział w gospodarce narodowej % 99,1 99,0 99,0 98,9

Miasta...a... o m

к

ty* •, tye.

tye.

’ 1477,2 936,4 540,8

1551,1 983,2 567,9

1568,1 991.0 577.1

1541,0 980,7 560,3 Wieś ... 0

m

к

tye.

tys. . tys.

63.4 35.5 27,9

57.9 31,5 26,4

59.0 32.0 27.0

60,4 33,6 26,8 pracownicy pełnozatrudnieni

bez sezonowych i zatrudnio­

nych dorywczo...

0 m

к

tys.

tyo.

tys.

1469,7 924,7 545,0

1526,4 962.2 564.2

1538,2 971,3 566,9

1514,9 965,0 549,9 na stanowiskach robotniczyoho

i pokrewnych m

к

tys.

tys.

tys.

1034,1 739,1 295,0

1098,3 779,5 318,8

1087,5 777,5 310,0

1087.,4 787.2 300.2 na stanowiskach nierobot­

niczych

0 m к

tys.

tys.

tys. m

250,0

428,1 182,7 245,4

450,7 193,4 257,3

427,5 177,8 249,7 Pracownicy sezonowi 1 zatrud­

nieni dorywczo

0 m к

tys.

tys.

tys.

9,3 6,5 2,8

13,4 10,3 3,1

11,5 8,6 2,9

0,1 5.5 2.6 Pracownicy niepołnozatrudnie-

ni

0 m

к

tys.

tys.

tys.

102,7 70,7 32,0

113,1 73,4 39.7

117,1 69,8 39.7

115,0 67,3

47,7

0 m V

1975=100 1975=100 1975=100

100,0 100,0 100,0

110,2 Ю 5 , 9 124,5

114,0 98,7 147,8

112,0 95,2 149,1 w tyci w głównym miejscu pra­

cy

0 m к

tys.

tys.

tys. ;

61,6 40,7 20,9

69.2 42.2 27,0'

77.4 43,0 34.4

78,3 43,7 34,6

* i

0 m к

1975 = 1975 = 1975=

ZOO 100 100

100,0 100,0 100,0

112,2 103,5 129,2

125.6 105.7 164,6

.127,1 107-,4 165,6 4 GOSP ]DARKA NIE USPOŁECZNIONA

RAZEM...

0

tys.

1975 =100

14,1 100,0

15,6 . 110,8

17,1 121,3

17,3 121,3

Udział w gospodarco narodowej 0,9 1,0 1.0 1.1