Tomasz Szeszycki
Zapomniani zwycięzcy
znane, mało znane i nieznane wydarzenia z powstania wielkopolskiego 1918-1919
Szczecin 2010
Spis treści
Podziękowania 9
Wstęp 12
Dzieje kompanii powidzkiej w powstaniu wielkopolskim 17
Sytuacja w regionie gnieźnieńsko-inowrocławskim przed
wybuchem powstania 20
Sytuacja w Powidzu przed powstaniem 22
Akcja powstańców w Gnieźnie 23
Mobilizacja powstańców w Powidzu 23
Atak i zdobycie placówek Grenzschutzu w Anastazewie i Szydłowcu 27
Pomoc powidzan dla Gniezna. 31
Wizyta pułkownika Grudzielskiego w Powidzu 31
Udział w walkach na froncie północnym pod Szubinem, Nakłem,
Margoninem 33
Wydarzenia i epizody z walk na froncie północnym na podstawie
wspomnień Edwarda Gracyalnego 36
Udział kobiet - mieszkanek Powidza w pomocy swoim powstańcom 44
Inne wspomnienia o kompanii powidzkiej 44
Czasy współczesne. Upamiętnienie historii powidzkich powstańców 47
Członkowie kompanii powidzkiej 49
Polegli i ranni powstańcy z kompanii powidzkiej 51 Biografia Józefa Bilskiego, Edwarda Gracyalnego, Seweryna Szeszyckiego 53
Dzieje oddziału powstańczego z Łekna 62
Sytuacja w Łeknie bezpośrednio przed powstaniem 62
Oswobodzenie Łekna 63
Udział w walkach pod Wysoką na froncie północnym 65
5
Działalność zastępcy komendanta Łekna w czasie powstania 70 Późniejsze losy dowódcy oddziału łekneńskiego 72 Czasy współczesne. Upamiętnienie dziejów łekneńskich powstańców 72 Powstańcy wielkopolscy z oddziału łekneńskiego 73
Biografia Antoniego Czarneckiego 74
Mieczysław Paluch - zapomniany główny organizator i pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego
77Lata szkolne, gimnazjalne, studenckie, służba wojskowa 78 Okres konspiracji przedpowstaniowej w Poznaniu 79
Zamach na niemiecką Radę Żołnierską 82
Utworzenie Tajnego Sztabu Wojskowego 84
Utworzenie polskich batalionów Służby Straży i Bezpieczeństwa 85
Wspomnienia kpt. Jana Tomaszewskiego 89
Współpraca polskich podziemnych organizacji w Poznaniu
przed powstaniem 91
Współpraca ze Sztabem Generalnym i Naczelnym Dowództwem
Wojsk Polskich w Warszawie • 94
Wybuch walk w Poznaniu - pierwsze godziny powstania 95 Planowe kierowanie opanowaniem Poznania przez Sztab Palucha 97
Zdobycie niemieckiego lotniska w Ławicy 105
Odsunięcie Mieczysława Palucha od dowodzenia w Poznaniu 106 Skierowanie por. M. Palucha na front północny powstania 107 M. Paluch pod kierunkiem pik. Grudzielskiego przygotowuje
i dowodzi pierwszą polską kontrofensywą pod Kcynią i Szubinem 109 M. Paluch szef sztabu płk. Grudzielskiego dowodzi rozbiciem drugiej
niemieckiej ofensywy na froncie północnym 116
Inne działania z udziałem M. Palucha na froncie północnym 124
Udaremniony spisek 125
M. Paluch jako dowódca pułku na froncie południowym powstania 128 M. Paluch przygotowuje i dowodzi II powstaniem śląskim 129 Okres międzywojenny - działalność gospodarcza i przedsiębiorcza
w cywilu 131
Losy M. Palucha w czasie II wojny światowej 132 Opinia o M. Paluchu współczesnych mu Niemców 134 Ocena działalności Mieczysława Palucha i jego roli w przygotowaniu
i dowodzeniu powstaniem 134
6
Leśnicy, drwale i drzewiarze w powstaniu wielkopolskim 140
Leśnictwo w Wielkim Księstwie Poznańskim i polityka kadrowa
rządu pruskiego w lasach państwowych na przełomie XIX i XX wieku 140 Konspiratorzy i dowódcy oddziałów powstańczych związani z leśnictwem 143 Leśnicy powstańcy — uczestnicy walk z niemieckimi pociągami pancernymi 155
Leśnicy polegli w powstaniu wielkopolskim 159
Inni leśnicy i robotnicy leśni w powstaniu 160
Powstańcy, leśnicy w niemieckim obozie jenieckim w Altdamm
pod Szczecinem i ich brawurowa ucieczka 166
Inni leśnicy - świadkowie powstania 170
Powstańcy wielkopolscy - dzieci leśników 171
Podsumowanie 172
Kobiety w powstaniu wielkopolskim
173 Działalność konspiracyjna kobiet przed wybuchem I wojny światowej 174 Działania dziewcząt - skautek w czasie I wojny światowej 175Kobiece służby sanitarne i szpitalne 176
Służby aprowizacyjne 179
Właścicielki majątków ziemskich - organizatorki oddziałów
powstańczych, pomocy sanitarnej i aprowizacyjnej 182
Zwiadowczynie 183
Udział mieszkanek Rynarzewa w pomocy powstańcom 184 Bydgoszczanki ratujące wziętych do niewoli powstańców 185
Inne bohaterki 187
Kobiety - na pierwszej linii frontu powstańczego, uczestniczki walk 187
Wielkopolanki poległe w powstaniu 189
Całościowa ocena udziału kobiet w powstaniu wielkopolskim 189
Stosunki polsko-niemieckie w czasie powstania
wielkopolskiego na szczeblu międzyludzkim
192 Postępowanie powstańców wobec jeńców niemieckich i niemieckiejludności cywilnej 193
Akty przemocy i okrucieństw strony niemieckiej 194
Akty przemocy strony polskiej 198
Niemcy oraz zniemczeni Polacy pomagający i walczący w szeregach
powstańczych 200
Sposoby walki, artyleria, kawaleria, lotnictwo
w powstaniu 207
Sposoby działań powstańców 207
Specyfika działań strony niemieckiej 213
Służby łączności i transport w powstaniu 215
Artyleria powstańcza 216
Kawaleria powstańcza 220
Lotnictwo 222
Epilog - dalsze losy bohaterów tej książki 229
Biografie 231
Bibliografia 263
Zakończenie 269
Summary 271
Zusammenfassung 275
